Skala CDS – ocena stopnia odwodnienia u dzieci

Dzieci poniżej trzeciego roku życia, ze względu na większy niż u nastolatków i dorosłych proporcjonalny udział wody w składzie ciała, są bardziej narażone na odwodnienie, np. w wyniku biegunki. Aby ocenić jego stopień i ustalić, czy konieczna jest hospitalizacja, można wykorzystać skalę CDS (Clinical Dehydration Scale).

Punkty

0

Brak odwodnienia. Należy nawadniać dziecko jak dotychczas

Punkty

1-4

Łagodne odwodnienie. Należy zintensyfikować nawadnianie doustne zgodnie z podstawowym zapotrzebowaniem na płyny

Punkty

5-8

Umiarkowane lub ciężkie odwodnienie. Należy ocenić wskazania do hospitalizacji

Zgodnie z wytycznymi European Society for Paediatric Gastroenterology, Hepatology and Nutrition (ESPGHAN), podstawowym sposobem oceny odwodnienia u dzieci jest analiza procentowej utraty masy ciała. Na tej podstawie wyróżnia się:

odwodnienie łagodne – ubytek <3% m.c.;
odwodnienie umiarkowane – ubytek 3-10% m.c.;
odwodnienie ciężkie – ubytek >10% m.c.

Niestety, opiekunowie nie zawsze znają dokładną masę dziecka przed zachorowaniem, co znacząco ogranicza zastosowanie tej metody. W związku z tym powstało kilka skal uwzględniających łatwe do zaobserwowania objawy kliniczne (m.in. WHO, Gorelick). Na szczególną uwagę zasługuje skala CDS (Clinical Dehydration Scale), która jako jedyna ma potwierdzoną naukowo przydatność kliniczną u dzieci między 1. m.ż. a 3. r.ż.

Do oceny odwodnienia dziecka w skali CDS wykorzystujemy następujące dane kliniczne:

stan ogólny,
zapadnięcie oczu,
nawilżenie błon śluzowych,
objętość łez.

Ignasiak-Budzyńska K. Ostra biegunka. W: Dobrzańska, A., Obrycki, Ł., Socha, P. (2022). Pediatria w praktyce lekarza POZ.
Buda, P., Książyk, J. Ostra biegunka. W: Buda, P., Grenda, R. (2021). Poradnik dyżuranta. Pediatria.
Guarino, A., Ashkenazi, S., Gendrel, D., Lo Vecchio, A., Shamir, R., Szajewska, H., European Society for Pediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition, & European Society for Pediatric Infectious Diseases (2014). European Society for Pediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition/European Society for Pediatric Infectious Diseases evidence-based guidelines for the management of acute gastroenteritis in children in Europe: update 2014. Journal of pediatric gastroenterology and nutrition, 59(1), 132–152. https://doi.org/10.1097/MPG.0000000000000375

Wynik