Braunovidon®

Wskazania

Oparzenia skóry płomieniem lub gorącym płynem, zakażone owrzodzenia, odleżyny, zakażone powierzchowne ubytki skóry niewykazujące tendencji do gojenia się z odczynem zapalnym lub głębszym owrzodzeniem, ropne zmiany skórne (pyodermia), choroby skóry bakteryjnego lub grzybiczego pochodzenia, względnie wtórne zakażenia tym samym czynnikiem uprzednio wyleczone.

Dawkowanie

Maść nakłada się kilka razy/dobę na wymagającą leczenia powierzchnię skóry. W początkowej fazie leczenia, dla utrzymania optymalnego działania bakteriobójczego, maść należy nakładać co 4-6 h na zakażoną lub sączącą się ranę. Czas stosowania maści uzależniony jest od stanu klinicznego pacjenta. Maść może pozostawać na skórze przez długi czas. Opatrunek należy zmienić w momencie odbarwienia brązowego koloru maści. Aby maść działała skutecznie należy dokładnie pokryć całą powierzchnię rany.

Uwagi

Brązowy kolor maści jest cechą charakterystyczną produktu. Wskazuje on na obecność dostępnego jodu, a tym samym na jego skuteczność. Odbarwienie koloru jest sygnałem, że należy nałożyć nową warstwę maści. Ważne jest, aby maść pokrywała całą zakażoną powierzchnię skóry, gdyż maść działa antyseptycznie wyłącznie miejscowo.

Działanie

Kompleks powidonu jodowanego jest skuteczny przy wartościach pH 2-7. Dzięki obecności wolnego, niezwiązanego jodu, który w maści oraz roztw. wodnych jest uwalniany z kompleksu powidonu jodowanego w ramach reakcji równowagi, jod wykazuje działanie antybakteryjne. Kompleks powidonu jodowanego może być traktowany jako źródło jodu, uwalniające jod elementarny i tym samym utrzymujące na stałym poziomie stężenie aktywnego jodu. Poprzez związanie jodu w związku powidonu miejscowe właściwości drażniące jodu zostały znacznie ograniczone, w porównaniu do alkoholowych związków jodu. Wolny jod, jako silny utleniacz, wchodzi na poziomie molekularnym w reakcje głównie z nienasyconymi kwasami tłuszczowymi oraz słabo utlenianymi grupami kwasów aminowych SH lub OH w enzymach i podstawowych komponentach strukturalnych mikroorganizmów. Nieswoista aktywność powidonu jodowanego jest podstawą skutecznego działania na wiele mikroorganizmów chorobotwórczych, takich jak bakterie Gram-dodatnie i Gram-ujemne, prątki, grzyby (w szczególności Candida), wiele wirusów oraz niektóre pierwotniaki. Wydaje się, że nie istnieje ryzyko wystąpienia specyficznych pierwotnych reakcji odpornościowych na powidon jodowany. Nie są również znane przypadki reakcji wtórnych występujące po dłuższym okresie stosowania.

Skład

100 g maści zawiera 10 g powidonu jodowanego z 10% zawartością dostępnego jodu.

Interakcje

Powidon jodowany wchodzi w reakcje z białkami i niektórymi związkami organicznymi, np. składnikami krwi lub ropy, co może zmniejszać jego skuteczność. Jednoczesne stosowanie powidonu jodu i produktów zawierających enzymy do opatrywania ran, powoduje utlenianie komponentów enzymu, w wyniku czego stają się one nieskuteczne. Powidonu jodowanego nie należy stosować jednocześnie z substancjami redukującymi, solami alkaloidowymi, kwasem taninowym, kwasem salicylowym, solami srebra, solami bizmutu, taurolidyną i nadtlenkami wodoru. Uwaga: utleniające działanie powidonu jodowanego może być przyczyną błędnie pozytywnych wyników niektórych diagnostycznych badań laboratoryjnych (np. oznaczanie hemoglobiny lub glukozy za pomocą o-toluidyny lub żywicy guajakowej). Powidon jodowany może być przeszkodą w wykonywaniu badań tarczycy (scyntygrafii, oznaczaniu jodu związanego przez białko, diagnostyki z użyciem radioaktywnego izotopu jodu), co z kolei może uniemożliwiać leczenie za pomocą radioaktywnego izotopu jodu. Nowy scyntygram może być wykonany nie wcześniej niż 1-2 tyg. po zakończeniu leczenia powidonem jodowanym.

Przeciwwskazania

Nadwrażliwość na jod lub którąkolwiek substancję pomocniczą; choroby tarczycy; przed lub po leczeniu radioaktywnym izotopem jodu (do czasu zakończenia terapii); w przypadku zespołu opryszczkowego zapalenia skóry; u noworodków i niemowląt do 6 m-ca życia.

Ostrzeżenia specjalne / Środki ostrożności

Z uwagi na ryzyko oparzenia jodkiem rtęci, powidonu jodowanego nie powinno się stosować jednocześnie z produktami zawierającymi pochodne rtęci lub po ich zastosowaniu. Nie zaleca się regularnego stosowania preparatu u pacjentów w trakcie terapii litowej.

Działania niepożądane

Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (nieznana) z powodu cytotoksycznego działania leku długie leczenie może wpłynąć niekorzystnie na proces gojenia się rany i może wystąpić przemijający ból, uczucie pieczenia i gorąca. W nielicznych przypadkach opisywano wystąpienie późnego kontaktowego odczynu alergicznego, objawiającego się swędzeniem, zaczerwienieniem, pojawieniem się pęcherzyków itp. Zaburzenia układu immunologicznego: (bardzo rzadko) reakcje anafilaktyczne. Zaburzenia endokrynologiczne: (nieznana) zaburzenia czynności tarczycy, w przypadku stosowania na dużej powierzchni ciała lub stosowania wielokrotnego, szczególnie na uszkodzonej powierzchni skóry. W takich przypadkach konieczne jest rutynowe monitorowanie czynności tarczycy. Zaburzenia nerek i dróg moczowych: (nieznana) niewydolność nerek. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: (nieznana) opisywano przypadki zaburzeń osmolarności surowicy, zaburzenia elektrolitowe oraz kwasicę metaboliczną z ciężkim przebiegiem, w wyniku wchłonięcia się dużych ilości powidonu jodowanego.

Ciąża i laktacja

Jod, także w postaci powidonu jodowanego, przenika przez barierę łożyskową oraz do mleka matki. Stosowanie powidonu w okresie karmienia piersią jest przeciwwskazane. W razie konieczności powidon jodowany można stosować jedynie do 9 tyg. ciąży. Stosowanie po 9 tyg. ciąży jest absolutnie przeciwwskazane, za wyjątkiem następującego przypadku: wcześniejszego odejścia wód płodowych (przed 37 tyg. ciąży) z wysokim zagrożeniem wystąpienia infekcji (leczenie tokolityczne, leczenie kortykosterydami) - w takim przypadku należy stosować wyłącznie produkty o małym stężeniu powidonu jodowanego (2,5%).

Przedawkowanie

W przypadku spożycia preparatu należy przepłukać żołądek roztw. skrobi lub 5% roztworem sodu tiosiarczanu oraz, w razie konieczności, wyrównać zakłócenia równowagi wodnej i elektrolitowej. Po wchłonięciu zbyt dużej dawki leku w trakcie leczenia rany, toksyczny poziom jodu w osoczu można skutecznie obniżyć poprzez hemodializę lub dializę otrzewnową. Dalsze leczenie uzależnione jest od choroby podstawowej i objawów przedawkowania, np. kwasica metaboliczna, zakłócenia czynności nerek i winno być prowadzone z zachowaniem zasad ogólnych. Z uwagi na to, że jod wzmaga nadczynność tarczycy, efekty leczenia tyrostatykami mogą być opóźnione.

ICD-10