Czy pacjent z nadciśnieniem powinien zawsze przyjmować leki rano?

Badania wskazują, że pora przyjmowania leków na nadciśnienie nie ma wpływu na ich skuteczność. Dlatego pacjenci mogą stosować leki przeciwnadciśnieniowe o czasie, który najlepiej odpowiada ich codziennym preferencjom [1].

Jak ciśnienie krwi zmienia się w ciągu dnia?

Ciśnienie krwi wykazuje rytm dobowy, osiągając wyższe wartości rano i niższe wieczorem. Brak nocnego spadku ciśnienia wydaje się być związany z większym ryzykiem zdarzeń sercowo-naczyniowych. Dotychczasowe badania, które analizowały skuteczność podawania leków przeciwnadciśnieniowych rano lub przed snem, przyniosły zróżnicowane wyniki – część z nich sugerowała korzyści związane z przyjmowaniem leków przed snem, podczas gdy inne nie wykazały żadnych istotnych różnic [2].

Jakie dowody popierają podawanie leków o dowolnej porze dnia?

Nowe wytyczne ESC 2024 dotyczące leczenia nadciśnienia tętniczego nie wprowadziły istotnych zmian w algorytmie terapii przeciwnadciśnieniowej. Zwrócono jednak uwagę na korzyści wynikające ze stosowania leków o długim czasie działania, które można przyjmować raz dziennie. Podkreślono również, że czas podawania leków powinien być dostosowany do indywidualnego rytmu dnia pacjenta [3]. Wnioski te oparto na wynikach metaanalizy obejmującej 46 606 pacjentów, w której uwzględniono dane z badań takich jak BedMed, BedMed-Frail, TIME, Hygia oraz MAPEC. Analiza wykazała, że częstość poważnych niekorzystnych zdarzeń sercowo-naczyniowych (MACE), obejmujących zgon z dowolnej przyczyny, niezakończony zgonem zawał serca, niezakończony zgonem udar oraz zaostrzenie niewydolności serca, była niezależna od pory przyjmowania leków przeciwnadciśnieniowych – rano lub wieczorem. Nie zaobserwowano również różnic w śmiertelności ze wszystkich przyczyn. Dodatkowo, pory przyjmowania leków nie wpływały na drugorzędne punkty końcowe, takie jak złamania, incydenty jaskry czy zaburzenia poznawcze [1].

Referencje:

1. European Society of Cardiology. (2024). Timing of dosing of blood pressure medication makes no difference [dostęp na 23.01.2025 r. https://www.escardio.org/The-ESC/Press-Office/Press-releases/Timing-of-dosing-of-blood-pressure-medication-makes-no-difference]
2. Neela, R., Deodurg, P., & Desai, S. (2022). A study of chronopharmacological relevance of antihypertensive drugs prescription. National Journal of Physiology, Pharmacy and Pharmacology, 12(9), 1344-1344.
3. Zapis rozmowy z dr. hab. n. med. Jackiem Lewandowskim z Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii WUM [dostęp na 23.01.2025 r. https://remedium.md/publikacje/wywiady/wytyczne-diagnostyki-i-leczenia-nadcisnienia-tetniczego-esh-2023-a-esc-2024]