Wyszukaj w publikacjach
Najczęstsze powody wizyt dorosłych pacjentów w POZ
Niektórzy twierdzą, że POZ to najlepsze miejsce, aby wykorzystać zdobytą na studiach wiedzę, pogłębić ją i poznać realia pracy z pacjentem. Można spotkać się także z opiniami, że praca w podstawowej opiece zdrowotnej wymaga większego doświadczenia, szerokiej wiedzy i nie jest to dobre miejsce dla świeżo upieczonego lekarza. Naszym zdaniem nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie o to, kiedy najlepiej zacząć samodzielną pracę. Nawet doświadczonego lekarza czy doświadczoną lekarkę może zaskoczyć różnorodność przypadków w POZ. Przyjmując każdego dnia 25–35 pacjentów, zauważycie, że wiele jednostek chorobowych się powtarza, przez co może wkraść się rutyna, ale niech nie zwiedzie ona waszej czujności.
Przechodząc do sedna tematu… Jakie są najczęstsze powody wizyt pacjentów w POZ?
Omówienie wyników badań profilaktycznych
Codziennością lekarza w POZ jest omawianie wyników badań laboratoryjnych. Z jednej strony może być to bardzo przyjemna i krótka wizyta: „Gratulacje! Ma pan/pani dobre wyniki, zapraszam za rok”. Jednak najczęściej na ich podstawie dokonuje się korekty stosowanego leczenia – intensyfikując leczenie przeciwcukrzycowe, wdrażając leczenie w hipercholesterolemii, czemu towarzyszy rozmowa z pacjentem na temat statyn i próba obalenia mitów na ich temat. Przy okazji takiej wizyty warto omówić też zasady zdrowego stylu życia.
Przed rozpoczęciem pracy warto zgłębić temat możliwej diagnostyki z poziomu POZ, potencjalnych odchyleń w wynikach badań laboratoryjnych i ewentualnej dalszej diagnostyki.
Przydatna będzie też wiedza, czy POZ, w którym pracujecie, prowadzi opiekę koordynowaną – nieco zmienia to możliwości diagnostyczne. Temat ten jest szerzej omówiony w innym rozdziale e-booka.
„Ja tylko po skierowanie”
Mogłoby się wydawać, że jest to bardzo przyjemny rodzaj wizyty – wystarczy wystawić skierowanie i następne 10 minut przeznaczyć na odpoczynek. Jednak większość przypadków cukrzycy, nadciśnienia tętniczego, niedoczynności tarczycy czy chorób skóry może być z powodzeniem leczona przez lekarza POZ. Wizyta „po skierowanie” nagle zmienia się w pełną diagnostykę i nierzadko zajmie wam znacznie więcej niż 15 minut.
Warto zapoznać się z wytycznymi postępowania w cukrzycy (PTD 2024), nadciśnieniu tętniczym (PTNT 2019) czy dyslipidemii (ESC/EAS 2019; opracowanie „w pigułce” dostępne także na portalu Remedium). Wiele przydatnych informacji znajdziecie również w poradnikach.
Powtórzenie recept
Lekarz w POZ wystawia codziennie od kilkunastu do kilkudziesięciu recept. Kontynuując leczenie, pamiętajcie o tych kilku zasadach:
| Sprawdźcie… | Przykład | Ogólne uwagi |
|---|---|---|
Zasadność stosowania leczenia | Czy pacjent od roku suplementuje żelazo bez kontroli morfologii?Czy od 5 lat stosuje dwa leki przeciwpłytkowe? | Sprawdźcie dokładnie dostępną dokumentację i zbierzcie szczegółowy wywiad. |
Interakcje lekowe | Czy pacjent stosuje dwa leki z grupy ACE-I lub dwa różne leki z grupy NLPZ? | Pamiętajcie, że to wy ponosicie odpowiedzialność za kontynuację leczenia i ewentualne interakcje lekowe. |
Wskazania refundacyjne | Czy pacjent na pewno spełnia kryteria refundacyjne SGLT2?Czy u pacjenta było postawione to rozpoznanie? | Waszą rolą jest sprawdzenie, czy pacjent spełnia kryteria refundacyjne (można je znaleźć w wyszukiwarce leków Remedium), a jeżeli nie ma stosownej dokumentacji lub wyników badań, które potwierdzają rozpoznanie – wypiszcie lek z odpłatnością 100%. |
Pamiętajcie o weryfikacji leków w systemie P1 – oprócz faktu, że jest to wymóg formalny, przy pisaniu recept z kodem „S” pozwala na monitorowanie, czy pacjent wykupuje leki regularnie. Czasami pozwala również zauważyć np. zmianę leków w ramach porady ambulatoryjnej, o czym osoba zgłaszająca się do POZ zapomina wspomnieć.
Infekcje
Sezon infekcyjny to najgorętszy czas w POZ. Zasadniczo można wyróżnić trzy grupy pacjentów:
- zgłaszający się z łagodnymi objawami infekcji dróg oddechowych, głównie w celu otrzymania zwolnienia lekarskiego i zaleceń dotyczących leczenia objawowego;
- wymagający antybiotykoterapii i/lub dodatkowych badań laboratoryjnych/obrazowych oraz chorzy, których należy skierować do szpitala, np. z powodu umiarkowanego/ciężkiego przebiegu zapalenia płuc;
- pacjenci koniecznie chcący antybiotykoterapii, bo inny lekarz przepisywał „ten trzydniowy” i po kilku dniach objawy mijały.
Nie ulegajcie naciskom pacjenta, zawsze postępujcie zgodnie z wytycznymi i własnym sumieniem.
Przed rozpoczęciem pracy warto zapoznać się z Rekomendacjami postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego oraz zaopatrzyć się w najnowsze wydanie Przewodnika antybiotykoterapii pod red. Katarzyny Dzierżanowskiej-Fangrat. Więcej o przydatnej literaturze piszemy w rozdziale poświęconym temu zagadnieniu.
„Zaświadczeniologia”
Rozmaitość druków, o których wypełnienie proszą pacjenci, na pewno was zaskoczy. Szybko nauczycie się, które zaświadczenia wypełniamy w POZ, a których lepiej nie podbijać własną pieczątką – więcej na ten temat piszemy w rozdziale „Zaświadczenia i orzeczenia”.
Kluczem do sprawnego wypełniania zaświadczeń jest dokładne prowadzenie dokumentacji medycznej.
Na wizycie pierwszorazowej sporządźcie notatkę na temat chorób przewlekłych, przyjmowanych leków, przebytych operacji oraz innych istotnych danych. Gdy nadejdzie czas wystawienia zaświadczenia o stanie zdrowia czy skierowania do uzdrowiska, wykonacie kilka kliknięć kopiuj–wklej, zbadacie pacjenta i wizyta nie przekroczy 15 minut.
Praca w POZ wymagać będzie wszechstronnej wiedzy. Dobry i zaangażowany lekarz POZ staje się najważniejszym ogniwem we współpracy na linii pacjent–system ochrony zdrowia. Naszą rolą jest „posklejanie” różnych objawów, które zgłasza chory, i jak najlepsze pokierowanie go na dalszą diagnostykę. Jest to zdecydowanie praca wymagająca dużego pokładu empatii oraz cierpliwości. Z biegiem czasu poznacie swoich pacjentów, oni obdarzą was zaufaniem, dzięki czemu praca stanie się dużo łatwiejsza.
Publikacja jest fragmentem e-booka ,,Pierwsze kroki w POZ - edycja IV (2024/2025)", którego pełną wersję można pobrać tutaj.
