Skala PESI

ocena ryzyka zgonu z powodu zatorowości płucnej
Zapisz
Zapisane
Kardiologia
lat

Opis

Skala PESI pozwala oszacować ryzyko zgonu w ciągu 30 dni z powodu zatorowości płucnej, a tym samym pomaga w wyborze najkorzystniejszego postępowania terapeutycznego.

Interpretacja

Punkty
≤65
Bardzo niskie ryzyko zgonu (0-1,6%)
Punkty
66-85
Niskie ryzyko zgonu (1,7-3,5%)
Punkty
86-105
Pośrednie ryzyko zgonu (3,2-7,1%)
Punkty
106-125
Wysokie ryzyko zgonu (4,0-11,4%)
Punkty
>125
Bardzo wysokie ryzyko zgonu (10,0-24,5%)

Fizjologia

Zatorowość płucna (ZP) to zwężenie lub zamknięcie tętnicy płucnej albo części jej odgałęzień przez materiał zatorowy, który najczęściej stanowią skrzepliny (zwykle pochodzące z żył głębokich kończyn dolnych lub miednicy mniejszej). Niezakrzepowa ZP występuje rzadko- może być spowodowana przez płyn owodniowy, powietrze, tkankę tłuszczową, masy nowotworowe lub ciała obce.

Nasilenie ZP zależy od masywności zatoru, a także od indywidualnej rezerwy układu sercowo-naczyniowego. Do najpoważniejszych następstw ZP należą:

  • hipoksemia będąca skutkiem zaburzenia stosunku wentylacji do perfuzji;
  • wstrząs i ostre niedokrwienie przeciążonej prawej komory wynikające ze wzrostu oporu naczyń płucnych.

Parametry

Skala PESI wykorzystuje następujące informacje:

  • wiek,
  • płeć,
  • występowanie nowotworu złośliwego,
  • występowanie przewlekłej niewydolności serca,
  • występowanie przewlekłej choroby płuc,
  • HR ≥ 110/min,
  • SBP < 100 mmHg,
  • RR > 30/min,
  • temperaturę < 36⁰C,
  • zaburzenia stanu psychicznego,
  • aO2 < 90%.

Źródła

  1. Życińska K i wsp. Przydatność skal prognostycznych w diagnostyce zatorowości płucnej. Family Medicine & Primary Care Review 2013; 15, 3: 426–429.
  2. Aujesky D, Perrier A, Roy PM, Stone RA, Cornuz J, Meyer G, Obrosky DS, Fine MJ. Validation of a clinical prognostic model to identify low-risk patients with pulmonary embolism. J Intern Med. 2007 Jun;261(6):597-604.
  3. Pruszczyk P, Torbicki A. W. Zatorowość płucna (ZP). Interna Szczeklika. Mały podręcznik 2020/21. Kraków, Medycyna Praktyczna; 2020; str. 414-424.
  4. Mikocka J, Sielski J. Jak rozpoznajemy ostrą zatorowość płucną na Oddziałach Intensywnego Nadzoru Kardiologicznego?. Folia Cardiologica 2018 tom 13, nr 4, strony 309–317.