Kiedy i w jakiej dawce suplementować witaminę D?

W polskich warunkach klimatycznych suplementacja witaminy D jest zalecana przez cały rok ze względu na ograniczoną możliwość syntezy tej witaminy w skórze pod wpływem słońca. Dobór dawki zależy od wieku, stylu życia, masy ciała i obecności chorób przewlekłych. Skuteczność suplementacji zależy od właściwego sposobu przyjmowania preparatu.

Kiedy rozważyć suplementację?

Niedobór witaminy D występuje powszechnie w populacji ogólnej, szczególnie w okresie jesienno-zimowym. Dotyczy to zwłaszcza osób z:

1. ograniczoną ekspozycją na światło słoneczne,
2. ciemniejszą karnacją,
3. otyłością,
4. chorobami przewodu pokarmowego, które zaburzają wchłanianie tłuszczów.

W tych grupach ryzyka suplementacja jest konieczna niezależnie od pory roku.

Jakie dawki są zalecane?

Zalecane dobowe spożycie witaminy D w Polsce wynosi:

1. dla niemowląt od 0 do 6 miesięcy – 400 IU,
2. dla niemowląt od 6 do 12 miesięcy – 400-600 IU,
3. dla dzieci od 1 do 10 lat – 600-1000 IU,
4. dla młodzieży i dorosłych do 65. roku życia – 1000-2000 IU,
5. dla osób w wieku 65-75 lat – 1000-2000 IU przez cały rok,
6. dla osób powyżej 75. roku życia – 2000-4000 IU przez cały rok,
7. dla osób z otyłością (niezależnie od wieku) – 2000-4000 IU przez cały rok.

Dobór dawki powinien uwzględniać także dietę, tryb życia oraz ewentualne choroby przewlekłe. W przypadku chorób przewlekłych, przyjmowania leków lub wątpliwości co do odpowiedniej dawki warto rozważyć oznaczenie stężenia 25(OH)D (kalcydiolu) w surowicy.

Jak zwiększyć skuteczność i zachować bezpieczeństwo?

Sposób przyjmowania

Witamina D powinna być przyjmowana razem z posiłkiem zawierającym tłuszcze, co poprawia jej wchłanianie w przewodzie pokarmowym. W przypadku chorób przebiegających z zaburzeniem wchłaniania tłuszczów (np. mukowiscydoza, celiakia) suplementacja może być mniej skuteczna i wymaga indywidualnego podejścia medycznego.

Bezpieczeństwo dawkowania

U zdrowych dorosłych dawki do 4000 IU dziennie uznaje się za bezpieczne. Przekroczenie tej dawki bez kontroli laboratoryjnej może prowadzić do hiperkalcemii i innych zaburzeń metabolicznych.

Kiedy zachować szczególną ostrożność

Przed rozpoczęciem suplementacji należy skonsultować się z lekarzem w przypadku:

1. kamicy nerkowej w wywiadzie,
2. chorób nerek,
3. nadczynności przytarczyc,
4. sarkoidozy,
5. przyjmowania leków wpływających na metabolizm wapnia.

Regularne monitorowanie stężenia witaminy D w surowicy jest wskazane przy długotrwałym stosowaniu wysokich dawek.

Kody ICD-10

Referencje

1. Kuciński, J., Fryska, Z., Wołejko, A., Semeniuk, P., Burczyk, R., Górna, N., Łabuda, A., & Mazurek, E. (2023). Current recommendations in Poland for vitamin D supplementation. Medycyna Ogólna I Nauki O Zdrowiu, 29(4), 277–282. https://doi.org/10.26444/monz/176079