Wyszukaj w szybkich pytaniach
Dawkowanie leków: co oznaczają skróty ABW, CBW, LBW, BSA, IBW i TBW?
Prawidłowe dawkowanie leków jest kluczowe dla skuteczności terapii i bezpieczeństwa pacjenta. W praktyce medycznej stosuje się różne metody obliczania dawek, zależne od masy ciała, powierzchni ciała oraz innych wskaźników fizjologicznych. Oto najważniejsze skróty używane w farmakoterapii:
TBW
- TBW (Total Body Weight) - całkowita masa ciała pacjenta. Jest to najczęściej wykorzystywany wskaźnik w praktyce klinicznej. U pacjentów unieruchomionych (leżących) można ją zmierzyć przy użyciu nowoczesnych łóżek [1].
ABW
- ABW (Adjusted Body Weight) skorygowana masa ciała, stosowana głównie w badaniach farmakokinetycznych.
Wzór: ABW (kg) = IBW + 0,4 × (TBW – IBW)
UWAGA: W niektórych źródłach CBW (Corrected Body Weight) jest używane zamiennie z ABW [1,2].
IBW
- IBW (Ideal Body Weight) – idealna (optymalna) masa ciała, określająca wagę, jaką osoba z nadwagą mogłaby osiągnąć po eliminacji nadmiaru tkanki tłuszczowej [ 1].
Wzór: IBW (kg) = wzrost (cm) – 105 (u kobiet)/100 (u mężczyzn)
BSA
- BSA (Body Surface Area) – powierzchnia ciała, parametr wykorzystywany głównie w onkologii i pediatrii do określania dawek leków cytostatycznych oraz innych substancji o wąskim indeksie terapeutycznym. Jego wartość można obliczyć za pomocą różnych wzorów [3].
Wzór Dubois: BSA(m2)=0,007184 x wzrost [cm]0,725 x masa ciała [kg]0,425
LBW
- LBW (Lean Body Weight) – beztłuszczowa masa ciała, czyli masa mięśni, kości i narządów, bez uwzględnienia tkanki tłuszczowej. Wraz z wiekiem parametr ten stopniowo maleje [4].
LBW (kg) u mężczyzn = 0,407 × TBW (kg) + 0,267 × wzrost (cm) – 19,2
LBW (kg) u kobiet = 0,252 × TBW (kg) + 0,473 × wzrost (cm) – 48,3
U jakich pacjentów zastosowanie mają różne wskaźniki masy ciała?
Różne wskaźniki masy ciała stosuje się, ponieważ u niektórych pacjentów – np. u osób z otyłością, u dzieci czy pacjentów intensywnej terapii – farmakokinetyka leków ulega zmianom, co umożliwia lepsze dopasowanie leczenia do indywidualnych potrzeb i zwiększenie skuteczności terapii [1].
Referencje:
- MacDonald JJ, Moore J, Davey V, Pickering S, Dunne T. The weight debate. Journal of the Intensive Care Society. 2015 Aug;16(3):234-8.
- Ruwa R. What Is an Adjusted Body Weight, and When Is It Used? Healthline. https://www.healthline.com/health/adjusted-body-weight#how-to-calculate
- Hunter RJ, Navo MA, Thaker PH, Bodurka DC, Wolf JK, Smith JA. Dosing chemotherapy in obese patients: actual versus assigned body surface area (BSA). Cancer treatment reviews. 2009 Feb 1;35(1):69-78.
- Mitchell SJ, Hilmer SN, Kirkpatrick CM, Hansen RD, Williamson DA, Singh NA, Finnegan TP, Allen BJ, Diamond TH, Diwan AD, Lloyd BD. Estimation of lean body weight in older women with hip fracture. The Journal of nutrition, health and aging. 2012 Feb 1;16(2):188-92.
