Czym różni się oznaczenie ANA od ANA-HEp-2?

Oznaczanie przeciwciał przeciwjądrowych jest podstawowym badaniem w diagnostyce chorób autoimmunologicznych, zwłaszcza układowych chorób tkanki łącznej. W praktyce klinicznej można spotkać się z dwoma typami oznaczeń: ANA i ANA-HEp-2. Czym różnią się te metody?

ANA vs. ANA-HEp-2

ANA to ogólny termin określający autoprzeciwciała skierowane przeciwko składnikom jądra komórkowego. Natomiast ANA-HEp-2 odnosi się konkretnie do oznaczeń wykonanych na komórkach HEp-2, pochodzących z linii ludzkiego nabłonka krtani. Ze względu na wykorzystanie komórek ludzkich, metoda ta jest bardziej miarodajna.

ANA czy ANA-HEp-2 – co mówią wytyczne?

Amerykańskie Kolegium Reumatologii (ACR) oraz Europejskie Towarzystwo Reumatologiczne (EULAR), podobnie jak Międzynarodowy Komitet ds. Wzorców ANA (ICAP) oraz Europejska Federacja Towarzystw Chemii Klinicznej i Medycyny Laboratoryjnej (EFLM), uznają ANA-HEp-2 IFA za preferowaną metodę w klasyfikacji układowych chorób autoimmunologicznych. Podkreślają, że HEp-2 IFA oferuje wysoką czułość oraz umożliwia rozróżnienie charakterystycznych wzorców fluorescencji związanych z określonymi jednostkami chorobowymi, które bywają cenną wskazówką na dalszych etapach diagnostyki.

W Polsce, mimo braku odrębnych krajowych wytycznych dotyczących oznaczania ANA, praktyka laboratoryjna opiera się na międzynarodowych rekomendacjach. W codziennej diagnostyce coraz częściej używa się terminu "ANA-HEp-2", by precyzyjnie wskazać, że badanie wykonano zgodnie z obowiązującymi standardami na ludzkich komórkach.

ANA-HEp-2 w diagnostyce chorób autoimmunologicznych

Podsumowując, ANA-HEp-2 to standardowa, rekomendowana metoda oznaczania ANA w diagnostyce chorób autoimmunologicznych. Znajomość różnicy między ANA a ANA-HEp-2 pomaga właściwie interpretować wyniki badań i skrócić proces diagnostyczny, ograniczając liczbę kolejnych zleceń. 

Jednocześnie warto pamiętać, że samo stwierdzenie obecności ANA nie przesądza o rozpoznaniu choroby autoimmunologicznej. Znaczenie kliniczne mają również miano przeciwciał, ich wzorzec oraz kontekst objawów pacjenta.

Kody ICD-10

Referencje

1. von Mühlen, C. A., Garcia-De La Torre, I., Infantino, M., Damoiseaux, J., Andrade, L. E. C., Carballo, O. G., Conrad, K., Francescantonio, P. L. C., Fritzler, M. J., Herold, M., Klotz, W., de Melo Cruvinel, W., Mimori, T., Satoh, M., Musset, L., & Chan, E. K. L. (2021). How to report the antinuclear antibodies (anti-cell antibodies) test on HEp-2 cells: guidelines from the ICAP initiative. Immunologic research, 69(6), 594–608. https://doi.org/10.1007/s12026-021-09233-0