Kalkulator przepływu w celu korekcji sodu u pacjentów z hipo- i hipernatremią
Opis
Wyrównywanie natremii w surowicy wymaga oszacowania korzyści i ryzyka wynikających z wolnej bądź szybkiej podaży dożylnej płynów zawierających sód. W każdym przypadku należy wziąć pod uwagę stan pacjenta i indywidualnie dobrać przepływ.
Fizjologia
Hiponatremia, czyli stężenie sodu w surowicy <135 mmol/l, to najczęstsze zaburzenie elektrolitowe. Nieco rzadziej spotykana jest hipernatremia, czyli poziom sodu >145 mmol/l, która występuje przede wszystkim u pacjentów intubowanych, seniorów i niemowląt z biegunką hipotoniczną. W obu przypadkach zaburzenia powstałe w czasie krótszym niż 48 godzin definiuje się jako ostre, a w dłuższym niż 48 godzin – jako przewlekłe.
Tempo korekcji zaburzeń elektrolitowych jest zależne od występujących objawów i ich nasilenia. Należy pamiętać, że zbyt agresywna normalizacja natremii (zmiana o ponad 10 mmol/l w ciągu pierwszej doby leczenia) może doprowadzić do wystąpienia osmotycznego zespołu demielinizacyjnego – najczęściej w postaci centralnej mielinolizy mostu, która skutkuje porażeniem czterokończynowym, porażeniem rzekomoopuszkowym oraz objawami encefalopatii.
Parametry
Do obliczenia przepływu podczas korekcji sodu u pacjentów z zaburzeniami gospodarki sodowej wykorzystujemy informacje o:
- płci,
- grupie wiekowej,
- masie ciała [kg],
- stężeniu sodu w surowicy [mmol/l],
- stosowanym płynie infuzyjnym,
- planowanym tempie korekcji sodu – zwykle maksymalnie 0,5 mmol/l/h.
Kody ICD-10
Zaburzenia wydzielania wewnętrznego, stanu odżywienia i przemiany metabolicznej
Źródła
- Adrogué HJ, Madias NE. Hyponatremia. N Engl J Med. 2000 May 25;342(21):1581-9. doi: 10.1056/NEJM200005253422107. PMID: 10824078.
- Gruba M, Gucwa J. Postępowanie w stanach nagłych u dzieci. Kraków, Medycyna Praktyczna; 2020.
- Kokot F, Franek E, Drabczyk R. Zaburzenia gospodarki sodowej. Interna Szczeklika. Mały podręcznik 2022/23. Kraków, Medycyna Praktyczna; 2022.
- Wakil A, Atkin SL. Serum sodium disorders: safe management. Clin Med (Lond). 2010 Feb;10(1):79-82. doi: 10.7861/clinmedicine.10-1-79. PMID: 20408314; PMCID: PMC4954488.
