Czy zalecać pacjentom probiotyki w trakcie antybiotykoterapii?

Antybiotykoterapia, choć niezastąpiona w leczeniu zakażeń bakteryjnych, często prowadzi do zaburzeń mikrobioty jelitowej, co może skutkować biegunką poantybiotykową (AAD). Występowanie tego powikłania przekłada się na obciążenie systemu ochrony zdrowia i pogarsza komfort leczenia.

Mechanizmy działania i skuteczność probiotyków

Mechanizmy działania probiotyków obejmują przywracanie równowagi mikrobioty jelitowej, ograniczanie wzrostu patogenów oraz wspieranie regeneracji bariery jelitowej. Meta-analizy wskazują, że stosowanie szczepów takich jak Lactobacillus rhamnosus GG i Saccharomyces boulardii może zmniejszyć ryzyko AAD o 37%, szczególnie w grupach wysokiego ryzyka, takich jak osoby hospitalizowane czy starsze. Dodatkowo probiotyki wykazują korzystne działanie w prewencji zakażeń Clostridioides difficile, które są istotnym powikłaniem antybiotykoterapii szerokospektralnej.

Zastosowanie kliniczne i ograniczenia

Dobór probiotyków w praktyce klinicznej powinien być oparty na szczepach o udowodnionej skuteczności oraz odpowiedniej dawce (zalecane >10⁹ CFU). Szczególną ostrożność należy zachować u pacjentów z immunosupresją, gdzie ryzyko działań niepożądanych może być wyższe. Probiotyki są szczególnie zalecane w grupach wysokiego ryzyka AAD, jednak rutynowe stosowanie u wszystkich pacjentów poddawanych antybiotykoterapii wymaga dalszych badań w celu określenia optymalnych wskazań i schematów leczenia.

Bibliografia

1. Goodman, C., Keating, G., Georgousopoulou, E., Hespe, C., & Levett, K. (2021). Probiotics for the prevention of antibiotic-associated diarrhoea: A systematic review and meta-analysis. BMJ Open, 11(8), e043054. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2020-043054
2. Neut, C., Mahieux, S., & Dubreuil, L. J. (2017). Antibiotic susceptibility of probiotic strains: Is it reasonable to combine probiotics with antibiotics? Médecine et Maladies Infectieuses, 47(8), 477–483. https://doi.org/10.1016/j.medmal.2017.07.001
3. Tegegne, B. A., & Kebede, B. (2022). The role of probiotics in mitigating antibiotic-associated diarrhea. Heliyon, 8(1), e09725. https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2022.e09725