Kiedy doszczepiać pacjentów przeciwko HBV?

Dawkę przypominającą szczepienia przeciw HBV należy rozważyć u pacjentów, u których poziom przeciwciał anty-HBs spada poniżej progu ochronnego (<10 IU/l), szczególnie jeśli należą do grup ryzyka lub są w sytuacji zwiększonego narażenia na zakażenie. Nie zaleca się rutynowego doszczepiania populacyjnego u zdrowych dorosłych.

Jak interpretować wynik anty-HBs?

Po pełnym cyklu szczepień podstawowych oczekuje się stężenia anty-HBs ≥10 IU/l. U zdrowych osób brak wykrywalnych przeciwciał nie musi oznaczać braku odporności, ponieważ utrzymuje się pamięć immunologiczna. Mimo to istnieją sytuacje kliniczne, w których warto wykonać oznaczenie poziomu przeciwciał i rozważyć dawkę przypominającą.

Kiedy konieczna jest dawka przypominająca szczepienia przeciwko HBV?

Doszczepienie przeciw HBV zaleca się w szczególności u:

• osób dializowanych,
• pacjentów z niedoborami odporności,
• osób przed planowaną immunosupresją (np. chemioterapią, leczeniem biologicznym),
• pracowników ochrony zdrowia i studentów kierunków medycznych,
• osób z przewlekłymi chorobami wątroby,
• noworodków matek HBsAg(+) – w razie braku serokonwersji po szczepieniu.

Schemat doszczepienia przeciwko HBV

Jeśli stężenie anty-HBs jest <10 IU/l:

• zaleca się podanie jednej dawki przypominającej i ponowne oznaczenie poziomu po 1–2 miesiącach;
• jeśli odpowiedź jest niewystarczająca – należy wdrożyć pełny cykl szczepień (0–1–6 miesięcy).

U pacjentów dializowanych poziom ochronny uznaje się za >100 IU/l, a kontrolę zaleca się co 6–12 miesięcy.

Podsumowanie

U większości zdrowych dorosłych dawki przypominające nie są wymagane. Jednak u osób z obniżoną odpornością, przewlekle chorych lub zawodowo narażonych, monitorowanie poziomu anty-HBs i odpowiednie doszczepienie pozostają kluczowe dla skutecznej ochrony przed HBV.

Kody ICD-10

Referencje

1. World Health Organization. (2024). Guidelines for the prevention, diagnosis, care and treatment of people with chronic hepatitis B infection. Geneva: WHO.https://www.who.int/publications/i/item/9789240090903
2. Ministerstwo Zdrowia. (2025). Program Szczepień Ochronnych na rok 2025. Warszawa: Ministerstwo Zdrowia / Główny Inspektorat Sanitarny.https://www.gov.pl/web/gis/program-szczepien-ochronnychhttps://szczepienia.pzh.gov.pl/kalendarz-szczepien-2025/