Lekarze przeciwko uproszczonym trybom: apel NRL do Prezydenta

Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej zwróciło się do Prezydenta z apelem o zainicjowanie zmian legislacyjnych, których celem miałoby być uchylenie przepisów pozwalających na uzyskanie prawa wykonywania zawodu lekarza i lekarza dentysty w uproszczonych trybach.

Obecnie obowiązujące przepisy przewidują możliwość nabywania w uproszczonych trybach uprawnień do wykonywania w Polsce zawodu lekarza i lekarza dentysty. Rozwiązania te zostały wprowadzone do systemu prawnego mimo wyraźnego sprzeciwu środowiska medycznego. Zgodnie z ustawą, dostęp do zawodu może być przyznany na określony zakres czynności, czas i miejsce zatrudnienia w podmiocie leczniczym, a także w formie tzw. warunkowego prawa wykonywania zawodu. W praktyce oznacza to, że lekarze spoza Unii Europejskiej mogą rozpocząć pracę w Polsce bez nostryfikacji dyplomu, odbycia obowiązkowego stażu podyplomowego czy zdania egzaminu z języka polskiego. Samorząd ostrzega, że w związku z tym „możliwość leczenia pacjentów w Polsce otrzymują osoby, których kwalifikacje medyczne nie podlegają ocenie pod kątem spełniania minimalnych wymogów kształcenia lekarzy określonych w przepisach Unii Europejskiej”. Zdaniem NRL prowadzi to do zagrożenia dla bezpieczeństwa pacjentów.

Samorząd zwraca też uwagę na niebezpieczne konsekwencje braku nadzoru nad osobami zatrudnionymi w ten sposób.

Kwestionowane przepisy stworzyły również niebezpieczne zjawisko polegające na tym, że pewna grupa osób udziela w Polsce świadczeń lekarskich tylko na podstawie decyzji administracyjnej wydanej przez ministra zdrowia

– wskazano.

Oznacza to, że lekarze ci pozostają poza samorządem zawodowym, nie obowiązuje ich Kodeks Etyki Lekarskiej i nie podlegają odpowiedzialności przed sądem lekarskim.Samorząd lekarski akcentuje również brak jasno określonych zasad nadzoru merytorycznego nad lekarzami zatrudnianymi w uproszczonych trybach.

O ile lekarz posiadający dyplom polskiej uczelni medycznej w trakcie stażu podyplomowego pracuje pod bezpośrednim nadzorem, podobnie lekarz odbywający w Polsce specjalizację ma jasno określone zasady nadzoru przez kierownika specjalizacji i innych bardziej doświadczonych lekarzy, o tyle dla osób, które uzyskały uprawnienia w uproszczonych trybach, przepisy nie ustanowiły zasad sprawowania nadzoru, co oznacza, że pracują samodzielnie albo nadzór nad ich pracą jest iluzoryczny. Oba uproszczone tryby nabywania uprawnień do wykonywania zawodu lekarza stanowią nadzwyczajne i nieuzasadnione obniżenie wymogów stawianych kandydatom ubiegającym się o możliwość wykonywania zawodu lekarza w Polsce

– czytamy w stanowisku NRL. 

Samorząd domaga się zmiany przepisów 

Przypomnijmy, że prezydent niedawno zawetował ustawę z 5 sierpnia 2025 r., która „zawierała szereg wadliwych przepisów utrwalających i przedłużających możliwość uzyskania prawa wykonywania zawodu lekarza w uproszczonych trybach”. W związku z tym środowisko lekarskie domaga się podjęcia inicjatywy legislacyjnej w kierunku całkowitego uchylenia przepisów dotyczących warunkowego prawa wykonywania zawodu lekarza oraz prawa wykonywania zawodu lekarza przyznawanego na określony zakres czynności zawodowych, czas i miejsce zatrudnienia w podmiocie leczniczym. 

Prezydium NRL przedstawiło także propozycję okresu przejściowego dla osób, które już uzyskały uprawnienia w uproszczonym trybie. Zdaniem samorządu, okres 2 lat wystarczy, by uzyskać weryfikację dyplomu lekarskiego i zaliczenie lekarskiego stażu podyplomowego.