Substancja czynna "Glukoza i ciała ketonowe w moczu"

Ciała ketonowe to związki chemiczne stanowiące pośredni metabolit tłuszczów. Obecne w moczu oznaczają, że organizm zużywa tłuszcz do produkowania energii, zamiast wykorzystywać do tego celu glukozę. Przyczyną takiego stanu jest niedobór insuliny koniecznej do procesu przemiany glukozy w energię. Podwyższony poziom tych związków chemicznych najczęściej notuje się u osób cierpiących na cukrzycę typu 1, u których chorobowy proces autoimmunologiczny prowadzi do niszczenia produkujących insulinę komórek beta wysp trzustkowych. Prawidłowo glukoza nie występuje w moczu. Po tym jak krew ulegnie filtracji w kłębuszku nerkowym, glukoza jest całkowicie resorbowana z powrotem do krwiobiegu w kanaliku nerkowym. Gdy stężenie cukru we krwi wzrośnie powyżej pewnego poziomu (przekroczy tzw. próg nerkowy, który wynosi 180mg glukozy/dl krwi) może dojść do przedostawania się glukozy do moczu (glukozurii). Taka sytuacja ma miejsce najczęściej w stanach przebiegających ze zwiększonym stężeniem cukru we krwi- głównie cukrzycy, ale też innych zaburzeniach hormonalnych (np. wzroście poziomu adrenaliny lub hormonów tarczycy). Objawem klinicznym glukozurii jest wielomocz (oddawanie zwiększonych ilości moczu, poliuria). Należy jednak pamiętać, że glukozuria jest odzwierciedleniem średniego stężenia glukozy w czasie tworzenia moczu, a nie w chwili wykonywania oznaczenia w moczu. Istnieje szereg stanów fizjologicznych, w których glukoza w moczu nie powinna niepokoić- np. w ciąży, stresie i przy nadmiernym przyjmowaniu węglowodanów w diecie. Glukozę w moczu można także wykrywać mimo prawidłowego poziomu glukozy w surowicy krwi w przypadku uszkodzenia nerek tzw. cukrzycy nerkowej. Jest to wrodzony lub nabyty defekt reabsorpcji glukozy w kanalikach nerkowych bliższych, spowodowany zmniejszoną liczą receptorów (typ A) lub zmniejszeniem powinowactwa układu transportowego dla glukozy (typ B). Cukrzycy nerkowej nie towarzyszy poliuria.