Wyszukaj w publikacjach
Rakpłuca to główna przyczyna śmierci z powodu nowotworu wśród osób zarażonychwirusem HIV [1]. W ostatnichlatach obserwuje się spadek zachorowalności na nowotwory definiujące AIDS,takich jak mięsak Kaposiego, niektóre chłoniaki (chłoniak rozlany z dużychkomórek B, chłoniak Buritta, pierwotny chłoniak ośrodkowego układu nerwowego)oraz inwazyjny rak szyjki macicy. Dlaczego nazywa sięje nowotworami definiującymi? Ich obecność przypotwierdzeniu obecności przeciwciał anty-HIV wystarcza do postawieniadiagnozy AIDS. Dane pochodzące z USA wskazują, że podczas gdy odsetek śmierci zpowodu nowotworów definiujących AIDS w latach 2001-2005 i 2011-2015utrzymywał się na tym samym poziomie (około 5%), zgonów związanych zpozostałymi nowotworami było coraz więcej (odpowiednio 7,2% i 11,8%) [2]. Zczego wynika ta zależność?
Ryzykozachorowania na nowotwory niedefiniujące AIDS u osób zarażonych HIV zależy odkombinacji wielu czynników. Po pierwsze, upośledzenie odporności modyfikujeprzebieg zakażenia wirusami onkogennymi takimi jak HBV, HCV czy HPV. Prowadzito do wzrostu ryzyka raka wątroby oraz nowotworów związanych z infekcją HPV[3]. W USA aż 28,4% mężczyzn i 1,2%kobiet ze zdiagnozowanym rakiem odbytu zarażonych jest ludzkim wirusemniedoboru odporności [4]. Ze względu na wspólne drogi transmisjipatogenów, osoby HIV-pozytywne zagrożone są infekcją wirusami HBV i HCV. Jednak nie tylko infekcyjne czynnikionkogenne odgrywają dużą rolę - według statystyk, wśród tej populacji więcej jest palaczy [5]. Co więcej,udowodniono również istnienie zależności między nasileniem samej choroby aryzykiem zachorowania na niektóre nowotwory niedefiniujące AIDS. O większymprawdopodobieństwie zachorowania świadczy nie tylko postawienie diagnozy AIDS, ale również poziom limfocytów CD4+ < 200komórek/µl po 6 miesiącach leczenia, długie okresy spadku poziomu limfocytówCD4+ [3, 6, 7], a także obniżony stosunek CD4/CD8 [8]. Z drugiej strony, trzebawziąć też pod uwagę, że skuteczne leczenieantyretrowirusowe prowadzi do starzenia się populacji pacjentów zakażonychHIV. Częściej zapadają oni więc na typowe chorobywieku podeszłego. Jest tak w przypadku raka prostaty, którym osoby HIV-dodatnienie są co prawda zagrożone bardziej niż resztapopulacji, ale obserwujemy wzrostzachorowań związany z osiąganiem przez nie coraz to bardziejzaawansowanego wieku. Rak prostaty stajesię obecnie najczęściej występującym u osób żyjących z HIV rakiem [10].
Zwiększone ryzyko zachorowania naniedefiniujące AIDS nowotwory wykazano w badaniach przeprowadzonych na różnychpopulacjach na całym świecie. Społeczeństwo europejskie opisane zostało wpracach francuskich i szwajcarskich, w których zaobserwowano znacznie wyższeryzyko zachorowania na raka odbytu (SIR odpowiednio 79.3 [95% CI 69.5-90.1]oraz 49.9 [95% CI 18.0-109.0]), a także wątroby [11, 12, 13]. W pracach tychnie odnotowano natomiast istotnego zwiększenia ryzyka innych nowotworówzwiązanych z wirusami onkogennymi. Co ciekawe, w części badań pochodzących zinnych rejonów świata zależność taka wystąpiła – dotyczyła ona guzów ustnej części gardła oraz raka płaskonabłonkowego głowy i szyi [3, 14, 15]. Ponadto, w niektórychbadaniach zaobserwowano wzrost ryzyka raka płuc [3, 11, 13, 14, 15, 16] ijelita grubego [14, 15, 16]. Co ciekawe, w przypadku raka piersi tendencjawydaje się być odwrotna. W opublikowanej w tym roku metaanaliziestwierdzono jednak, że u kobiet z HIV niemal dwukrotnie większe było ryzykowykrycia nowotworu w zaawansowanym stadium [17]. Wyniki amerykańskiego badaniaHACM także sugerują, że pacjentki te mają co prawda niższe ryzyko zachorowaniana nowotwór w mniejszym stopniu zaawansowania, ale wyższe - w większym [3].
Opisywanastatystyka odzwierciedla zmiany demograficzne w populacji osób HIV-pozytywnychwynikające m.in. ze skutecznej terapii antyretrowirusowej. Zwraca jednakrównież uwagę na zależność między przebiegiem choroby podstawoweja ryzykiem rozwoju nowotworów złośliwych. Więcej informacji na tematzachorowań na raki niedefiniujące AIDS znaleźć można w przeglądzie pt.„The effect of non-AIDS-defining cancers on people living with HIV”,pochodzącym z czerwcowego wydania The Lancet.
Na podstawie: Chiao EY, Coghill A, Kizub D etal. The effect of non-AIDS-defining cancers on people living with HIV. LancetOncol. 2021 Jun;22(6):e240-e253.
Referencje:
1. Winstone TA, Man SFP, Hull M et al. Epidemic oflung cancer in patients with HIV infection. Chest. 2013 Feb 1;143(2):305-314.
2. Horner MJ, Shiels MS, Pfeiffer RM et al. DeathsAttributable to Cancer in the US Human Immunodeficiency Virus Population During2001-2015. Clin Infect Dis. 2021 May 4;72(9):e224-e231.
3.Hernández-Ramírez RU, Shiels MS, Dubrow R et al.Cancer risk in HIV-infected people in the USA from 1996 to 2012: apopulation-based, registry-linkage study. Lancet HIV. 2017 Nov;4(11):e495-e504.
4. Shiels MS, Pfeiffer RM, Chaturvedi AK et al.Impact of the HIV epidemic on the incidence rates of anal cancer in the UnitedStates. J Natl Cancer Inst. 2012 Oct 17;104(20):1591-8.
5. Helleberg M, Afzal S, Kronborg G et al.Mortality attributable to smoking among HIV-1-infected individuals: anationwide, population-based cohort study. Clin Infect Dis. 2013Mar;56(5):727-34.
6. Yanik EL, Napravnik S, Cole SR et al.Relationship of immunologic response to antiretroviral therapy with non-AIDSdefining cancer incidence. AIDS. 2014 Apr 24;28(7):979-87.
7. Guiguet M, Boué F, Cadranel J, Lang JM,Rosenthal E, Costagliola D; Clinical Epidemiology Group of the FHDH-ANRS CO4cohort. Effect of immunodeficiency, HIV viral load, and antiretroviral therapyon the risk of individual malignancies (FHDH-ANRS CO4): a prospective cohortstudy. Lancet Oncol. 2009 Dec;10(12):1152-9.
8. Hema MN, Ferry T, Dupon M, Cuzin L, Verdon R,Thiébaut R, Protopopescu C, Leport C, Raffi F, Le Moing V; ANRS CO 8(APROCO/COPILOTE) study group. Low CD4/CD8 Ratio Is Associated with NonAIDS-Defining Cancers in Patients on Antiretroviral Therapy: ANRS CO8(Aproco/Copilote) Prospective Cohort Study. PLoS One. 2016 Aug22;11(8):e0161594.
9. Chiao EY, Coghill A, Kizub D et al. The effectof non-AIDS-defining cancers on people living with HIV. Lancet Oncol. 2021Jun;22(6):e240-e253.
10. Shiels MS, Islam JY, Rosenberg PS et al.Projected Cancer Incidence Rates and Burden of Incident Cancer Cases inHIV-Infected Adults in the United States Through 2030. Ann Intern Med. 2018 Jun19;168(12):866-873. doi: 10.7326/M17-2499. Epub 2018 May 8.
11. Hleyhel M, Hleyhel M, Bouvier AM, Belot A,Tattevin P, Pacanowski J, Genet P, De Castro N, Berger JL, Dupont C, Lavolé A,Pradier C, Salmon D, Simon A, Martinez V, Spano JP, Costagliola D, Grabar S;Cancer Risk Group of the French Hospital Database on HIV (FHDH-ANRS CO4). Riskof non-AIDS-defining cancers among HIV-1-infected individuals in France between1997 and 2009: results from a French cohort. AIDS. 2014 Sep 10;28(14):2109-18.
12. Poizot-Martin I, Lions C, Allavena C et al.Spectrum and Incidence Trends of AIDS- and Non-AIDS-Defining Cancers between2010 and 2015 in the French Dat'AIDS Cohort. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev.2021 Mar;30(3):554-563.
13. Franceschi S, Lise M, Clifford GM, Rickenbach M,Levi F, Maspoli M, Bouchardy C, Dehler S, Jundt G, Ess S, Bordoni A, KonzelmannI, Frick H, Dal Maso L, Elzi L, Furrer H, Calmy A, Cavassini M, Ledergerber B,Keiser O; Swiss HIV Cohort Study. Changing patterns of cancer incidence in theearly- and late-HAART periods: the Swiss HIV Cohort Study. Br J Cancer. 2010 Jul27;103(3):416-22.
14. Tanaka LF, Latorre MRDO, Gutierrez EB et al.Risk for cancer among people living with AIDS, 1997-2012: the São PauloAIDS-cancer linkage study. Eur J Cancer Prev. 2018 Jul;27(4):411-417.
15. Chen M, Jen I, Chen YH et al. Cancer incidencein a Nationwide HIV/AIDS patient cohort in Taiwan in 1998-2009. J Acquir ImmuneDefic Syndr. 2014 Apr 1;65(4):463-72.
16. Zhu W, Mao Y, Tang H et al. Spectrum ofmalignancies among the population of adults living with HIV infection in China:A nationwide follow-up study, 2008-2011. PLoS One. 2019 Jul 25;14(7):e0219766.
17. Brandão M, Bruzzone M, Franzoi MA et al. Impactof HIV infection on baseline characteristics and survival of women with breastcancer. AIDS. 2021 Mar 15;35(4):605-618.
