Dawca krwi do końca życia. Czy górna granica wieku w krwiodawstwie jest potrzebna?

W Polsce krew oddawać można do 65 roku życia, przy czym dawcą pierwszorazowym można zostać do 60 urodzin. Chociaż górna granica wieku w wielu krajach jest podobna, to są od tego wyjątki - we Francji i Japonii dawcą można być do osiągnięcia 70 lat, w Niemczech do 73, a w Kanadzie i USA nawet do końca życia. Czy starzejące się społeczeństwo i niski poziom dzietności powinny skłonić nas do zmniejszenia ograniczeń dla krwiodawstwa wśród seniorów? 

Młodzi krwiodawcy - prawdziwa rzadkość

W ostatnich latach w Polsce niepokojąco maleje liczba najmłodszych dawców krwi. Chociaż zainteresowanie krwiodawstwem w najliczniejszej grupie dawców (25 - 44 lata) wykazuje tendencję wzrostową, to Polacy i Polki w wieku 18 - 24 lat coraz rzadziej decydują się na oddawanie krwi. W roku 2011 stanowili oni niemal 17% spośród osób, które zgłosiły się do RCKiK, ale już sześć lat później - nie więcej niż 12%. Ten negatywny trend dotyczy zarówno mężczyzn jak i kobiet i - jak podkreślają autorzy analizy, która ukazała się w 2020 roku w Journal of Transfusion Medicine - jest już powodem do niepokoju. W tej grupie bowiem znajdują się osoby, które najdłużej mogą pozostawać dawcami i które często posiadają najmniej przeciwwskazań zdrowotnych. Sprawą priorytetową pozostaje więc zachęcanie najmłodszych dorosłych do (najlepiej regularnego i wieloletniego) oddawania krwi. Czy to jednak wystarczy? 

Dawcy-seniorzy: czy to bezpieczne? 

Na tle Europy pozostajemy wciąż co prawda społeczeństwem relatywnie młodym, ale nie oznacza to, że niestarzejącym się. Z tym wiąże się kolejne wyzwanie dla polskiego (i nie tylko) krwiodawstwa: rosnąca liczba seniorów - niemożliwych dawców, a jednocześnie najczęstszych biorców preparatów krwi. Odsetek najstarszych dawców w ich ogólnej puli wszędzie na świecie pozostaje niewielki (głównie ze względu na współchorobowość), ale dane pochodzące z krajów Ameryki Północnej wskazują, że oddawanie przez nich krwi jest procedurą bezpieczną. Dotyczy to również reakcji wazowagalnych, które okazały się występować u kobiet z podobną częstością bez względu na wiek, zaś u mężczyzn - częściej u tych przed, niż po 70 roku życia. Warto zauważyć, że w grupie 70+ znajdują się niemal wyłącznie dawcy wieloletni, którzy regularnie pojawiają się w punktach krwiodawstwa.

Perspektywy na przyszłość

Bez wątpienia powinno się kłaść nacisk na promowaniu krwiodawstwa wśród najmłodszych dorosłych, którzy potencjalnie pozostawać mogą dawcami przez długie lata. Bazując na obserwacjach pochodzących z krajów takich jak Kanada, USA, Anglia, Nowa Zelandia czy Australia, pozwolić sobie można jednak na jeszcze jedno pytanie - a co, gdyby podnieść górną granicę wieku dla dawców krwi?