Egzamin PES / Reumatologia / wiosna 2013

120 pytań
Pytanie 1
49-letni mężczyzna zgłosił się z powodu uogólnionych bólów mięśni i stawów, osłabienia i utraty masy ciała (ponad 10 kg). Zgłasza też parestezje w obrębie rąk i stóp. Przedmiotowo stwierdzono owrzodzenia palców rąk, livedo reticularis w skórze ud, nadciśnienie tętnicze. OB = 52 mm/h. Najbardziej prawdopodobne rozpoznanie oraz prawidłowe postępowanie diagnostyczne to:
Pytanie 2
Ciąża jest bezwzględnie przeciwwskazana u kobiet chorujących na reumatoidalne zapalenie stawów, ponieważ wiele leków stosowanych w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów może mieć wpływ teratogenny.
Pytanie 3
Które z wymienionych poniżej leków biologicznych są przeciwciałami monoklonalnymi blokującymi TNFalfa?
1) rytuksymab;  2) adalimumab;  3) golimumab;  4) tocilizumab;  5) infliksymab.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 4
Kapilaroskopia znalazła zastosowanie w diagnostyce układowych chorób tkanki łącznej. Wskaż, które z dwóch poniższych twierdzeń są prawdziwe i czy istnieje związek logiczny pomiędzy nimi:
Stwierdzenie charakterystycznej mikroangiopatii jest pomocne w rozpoznaniu twardziny układowej, ponieważ mikroangiopatia pod postacią awaskularyzacji, obecności megakapilar i/lub kapilar „drzewkowatych” występuje wyłącznie w przebiegu twardziny układowej.
Pytanie 5
Które z wymienionych poniżej leków biologicznych można stosować w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów w monoterapii (bez metotreksatu)?
1) infliksymab;   2) etanercept;   3) adalimumab;    4) rytuksymab.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 6
33-letnia kobieta z 5-letnim wywiadem seropozytywnego reumatoidalnego zapalenia stawów i zajęciem stawów biodrowych zgłosiła się z powodu utrzymujących się dolegliwości stawowych. Pacjentka była leczona sulfasalazyną, leflunomidem i glikokortykosteroidami - bez efektu. Próby włączenia metotreksatu nie powiodły się z powodu istotnego wzrostu aminotransferaz. Wskaźnik DAS28 mierzony w odstępie miesiąca dwukrotnie wyniósł ponad 6. U tej chorej należy zastosować:
Pytanie 7
W leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów inhibitory TNFalfa trzeba zawsze stosować w połączeniu z metotreksatem, ponieważ jednoczesne stosowanie inhibitorów TNFalfa razem z metotreksatem zwiększa skuteczność leczenia.
Pytanie 8
Wskaż choroby, w leczeniu których stosowane są inhibitory TNFalfa:
1) toczeń rumieniowaty układowy;
2) twardzina układowa;
3) reumatoidalne zapalenie stawów;
4) młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów;
5) łuszczycowe zapalenie stawów.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 9
Wskaż grupy leków, które znalazły zastosowanie w leczeniu tętniczego nadciśnienia płucnego i/lub owrzodzeń palców rąk w przebiegu twardziny układowej:
1) selektywne inhibitory 5-fosfodiesterazy;    4) analogi prostacykliny;
2) antagoniści endoteliny;          5) inhibitory enzymu konwertującego angiotensynę.
3) antagoniści receptora angiotensyny;  
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 10
Spośród niżej wymienionych wskaż leki, które mogą indukować powstawanie przeciwciał przeciwjądrowych (ANA):
1) metotreksat;        4) antagoniści TNFalfa;
2) sulfasalazyna;        5) glikokortykosteroidy.
3) sole złota;
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 11
Badania immunologiczne odgrywają istotną rolę w ocenie pacjentów z układowymi chorobami tkanki łącznej. Które z poniższych zdań dotyczących poszczególnych autoprzeciwciał nie jest prawdziwe?
Pytanie 12
Spośród niżej wymienionych autoprzeciwciał wskaż przeciwciała swoiste dla twardziny układowej:
1) przeciwciała przeciwjądrowe (ANA);
2) przeciwciała antycentromerowe (ACA);
3) przeciwciała przeciwko topoizomerazie I (anty-topo I);
4) przeciwciała przeciwko RNA polimerazie III;
5) przeciwciała przeciwko syntetazie histydylo-tRNA (anty-Jo-1).
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 13
53-letni pacjent z rozpoznanym zapaleniem skórno-mięśniowym zgłasza duszność spoczynkowo-wysiłkową. Badanie spirometryczne wykazało zaburzenia wentylacji o charakterze restrykcji: znaczne obniżenie natężonej pojemności życiowej (FVC=49% wartości należnej) przy prawidłowym stosunku FEV1/FVC. Wskaż potencjalne przyczyny zaburzeń ze strony układu oddechowego stwierdzanych u tego chorego.
1) śródmiąższowa choroba płuc;
2) zachłystowe zapalenie płuc;
3) zespół hipowentylacji wskutek osłabienia mięśni oddechowych;
4) zwężenie dolnych dróg oddechowych wskutek zwiotczenia ścian oskrzeli;
5) tętnicze nadciśnienie płucne.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 14
55-letni mężczyzna zgłasza bóle stawów rąk, stóp oraz stawów kolanowych, uczucie ogólnego osłabienia. Badaniem przedmiotowym stwierdza się pogrubienie, łuszczenie się i pękanie skóry rąk, osłabienie siły mięśni, trzeszczenia u podstawy płuc, zapalenie stawów kolanowych. Badania immunologiczne wykazały obecność przeciwciał anty-PL-12, brak przeciwciał ANCA. Najbardziej prawdopodobne rozpoznanie to:
Pytanie 15
32-letnia kobieta z rozpoznaną przed 4 laty twardziną układową skarży się na częste blednięcie oraz okresowe owrzodzenia palców rąk. Badaniem fizykalnym stwierdza się sklerodaktylię, blizny po owrzodzeniach opuszek palców rąk. Tomografia komputerowa płuc wykazała pogrubienie pojedynczych przegród międzyzrazikowych mogące odpowiadać zmianom w przebiegu choroby śródmiąższowej płuc. Testy czynnościowe płuc i badanie echokardiograficzne z Dopplerem nie wykazują odchyleń od stanu prawidłowego. U tej chorej należy:
Pytanie 16
Do objawów wymagających diagnostyki w kierunku zespołu odwracalnej tylnej leukoencefalopatii w przebiegu układowej choroby tkanki łącznej należą:
1) napady padaczkowe;
2) nagłe wystąpienie zaburzeń widzenia;
3) gwałtowny wzrost ciśnienia tętniczego;
4) senność patologiczna;
5) zaburzenia pamięci, orientacji i koncentracji;
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 17
Do cech charakteryzujących wtórną polimialgię reumatyczną, w odróżnieniu od pierwotnej polimialgii reumatycznej należą:
1) wiek powyżej 65. r.ż.;
2) zła odpowiedź na leczenie glikokortykosteroidami;
3) długi czas trwania choroby (miesiące);
4) symetryczne występowanie objawów;
5) atypowy przebieg choroby;
6) wartość OB w granicach 40-100 mm/h.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 18
Do leków powodujących indukcję syntezy przeciwciał antyfosfolipidowych należą:
1) estrogeny;            4) hydralazyna;
2) antybiotyki makrolidowe;        5) beta-blokery;
3) prokainamid;           6) tetracyklina.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 19
W diagnostyce RZS metoda rezonansu magnetycznego jest bardziej czuła w porównaniu do klasycznego badania radiologicznego w ocenie:
1) obecności nadżerek;
2) uszkodzeń chrząstki;
3) wystąpienia powikłania pod postacią jałowej martwicy kości;
4) ucisku struktur kostnych na rdzeń kręgowy w odcinku szyjnym kręgosłupa;
5) uszkodzenia ścięgien;
6) obecności wysięku w stawie.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 20
Do objawów różnicujących reumatoidalne zapalenie stawów z nawracającym zapaleniem chrząstek należą:
1) zajęcie małżowin usznych;
2) obecność przeciwciał anty-CCP;
3) obecność czynnika reumatoidalnego;
4) zapalenie twardówki;
5) symetryczne zapalenie stawów;
6) obecność nadżerek i zmian destrukcyjnych w badaniu radiologicznym.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 21
Do czynników zwiększających prawdopodobieństwo ciężkiego przebiegu łuszczycowego zapalenia stawów należą:
1) wczesny początek choroby;
2) symetryczna wielostawowa postać choroby;
3) wywiad rodzinny;
4) obecność antygenów HLA-B27;
5) płeć męska;
6) postać osiowa.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 22
Do objawów różnicujących uogólnioną samoistną hiperostozę szkieletu i chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa należą:
1) kostnienie przyczepów ścięgien i więzadeł;
2) cechy ankylozy w stawach międzykręgowych;
3) nadżerki i ankyloza w stawach krzyżowo-biodrowych;
4) obniżenie wysokości krążków międzykręgowych;
5) obecność zwapnień i skostnień wzdłuż przednio-bocznej powierzchni kręgosłupa;
6) początek choroby po 50. roku życia.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 23
Do objawów wskazujących na toczniowe zapalenie nerek należą:
1) białkomocz;
2) zwiększona aktywność dopełniacza;
3) zwiększone stężenie kreatyniny w surowicy;
4) wskaźnik białko/kreatynina powyżej 0,5;
5) podwyższone stężenie przeciwciał anty-kardiolipinowych;
6) obecność krwinek czerwonych, białych i wałeczków ziarnistych lub szklistych w osadzie moczu.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 24
Do czynników ryzyka rozwoju zmian w obrębie odcinka szyjnego kręgosłupa u chorych na reumatoidalne zapalenie stawów należą:
1) stosowanie glikokortykosteroidów;
2) destrukcja stawów obwodowych;
3) obecność czynnika reumatoidalnego;
4) w wywiadzie stosowanie więcej niż trzech leków modyfikujących przebieg choroby;
5) ponad 10-letni czas trwania choroby;
6) obecność guzków reumatoidalnych.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 25
Wskazania do zastosowania leków biologicznych w przebiegu ZZSK występują u chorych:
1) z zapaleniem stawów biodrowych;
2) w postaci obwodowej, przy braku odpowiedzi na dwa niesteroidowe leki przeciwzapalne przez 3 miesiące;
3) w postaci osiowej przy braku odpowiedzi na dwa leki przeciwzapalne;
4) z początkiem choroby przed 16. r.ż.;
5) z wtórną amyloidozą;
6) w postaci z zapaleniem przyczepów, przy braku odpowiedzi na dwie miejscowo podawane iniekcje glikokortykosteroidów.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 26
Do objawów charakteryzujących sarkoidozę układu kostno-stawowego należą:
1) niesymetryczne zapalenie dużych stawów;
2) obecność ognisk litycznych (torbieli) w trzonach kości w badaniu RTG;
3) miopatia;
4) symetryczne zajęcie stawów rąk i stóp;
5) zapalenie ścięgna Achillesa;
6) obecność nadżerek w badaniu RTG.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 27
Stosowanie glikokortykosteroidów we wczesnym zapaleniu stawów lub jako składowej terapii reumatoidalnego zapalenia stawów jest możliwe w następujących sytuacjach:
1) w aktywnej postaci choroby;
2) po niepowodzeniu leczenia niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi;
3) w terapii miejscowej;
4) jako terapia pomostowa do uzyskania efektu działania leków modyfikujących przebieg choroby;
5) w małych lub średnich dawkach;
6) po konsultacji ze specjalistą reumatologiem.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 28
Do objawów charakteryzujących twardzinę układową różnicujących z eozynofilowym zapaleniem powięzi należą:
1) symetryczne zmiany skórne dystalnych odcinków kończyn i twarzy;
2) obecność objawu Raynauda;
3) bóle stawów i mięśni;
4) obecność przeciwciał przeciwko topoizomerazie I i antycentromerowych;
5) mikroangiopatia typowa dla twardziny układowej w badaniu kapilaroskopowym;
6) nacieki zapalne w mięśniach i tkance podskórnej w badaniu histopatologicznym.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 29
Do czynników sprzyjających rozwojowi powikłań ciąży w przebiegu tocznia rumieniowatego układowego należą:
1) nadciśnienie tętnicze;
2) toczniowe zapalenie nerek;
3) duża liczba zaostrzeń w okresie poprzedzającym zapłodnienie, leczonych wysokimi dawkami glikokortykosteroidów;
4) obecność przeciwciał przeciw dwuniciowemu DNA;
5) obecność przeciwciał antyfosfolipidowych;
6) zwiększona aktywność składowych dopełniacza.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 30
Postępowanie terapeutyczne i diagnostyczne u kobiet w ciąży, u których wykryto przeciwciała antySS-A obejmuje:
Pytanie 31
Badanie ultrasonograficzne w RZS pozwala ocenić:
1) pochewki ścięgniste;    4) zmiany ogniskowe w kostnych strukturach;
2) geody;        5) wysięk.
3) więzadła;
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 32
Najczęstszym objawem ocznym w przebiegu nawracającego zapalenia chrząstek jest:
Pytanie 33
Do oceny zmian skórnych w twardzinie układowej stosuje się skalę:
Pytanie 34
Pacjentka 41-letnia zgłosiła się do poradni reumatologicznej z powodu dolegliwości bólowych stawów rąk, z obrzękami i sztywnością poranną trwającą 30 minut. Dolegliwości trwają od 7 tygodni, w badaniach laboratoryjnych potwierdzono dwukrotny wzrost OB i niewielki wzrost CRP oraz dodatni RF w niskim mianie. W badaniu przedmiotowym u chorej lekarz stwierdził obrzęk i bolesność MCP II i III obustronnie, pozostałe stawy bez zmian. Na podstawie punktowego systemu kwalifikacji chorych wg ACR i EULAR z 2010 roku chora otrzymała:
Pytanie 35
W przypadku rozpoznania polimialgii reumatycznej we wstępnej fazie leczenia należy zastosować:
Pytanie 36
Do rozpoznania zespołu Sjogrena konieczne jest wykluczenie następujących stanów:
1) wcześniejsze napromienianie głowy i szyi;    4) wcześniej rozpoznany chłoniak;
2) zakażenie HCV;              5) sarkoidoza.
3) zakażenie HIV;             
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 37
Zespół łokcia tenisisty spowodowany jest:
Pytanie 38
Kryteria CASPAR obejmują:
1) obecność łuszczycy u chorego;        4) enthesitis;
2) obecność łuszczycy w wywiadzie rodzinnym;    5) brak czynnika reumatoidalnego.
3) dactylitis;               
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 39
Siodełkowaty nos występuje w chorobach takich jak:
1) toczeń rumieniowaty układowy;      4) ziarniniak Wegenera;
2) trąd;                5) zespół SAPHO.
3) nawracające zapalenie chrząstek;
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 40
Wskaż nieprawdziwe stwierdzenia dotyczące leczenia kobiet w ciąży:
1) glikokortykosteroidy w dawce powyżej 10 mg na dobę podawane ciężarnej mogą spowodować przedwczesne pęknięcie błon
płodowych;
2) betametazon nie jest metabolizowany przez łożysko;
3) hydroksychlorochina słabo przenika przez łożysko, w związku z czym może być bezpiecznie stosowana w ciąży;
4) azatiopryna przenika przez łożysko, ale wątroba płodu nie przekształca leku w aktywny metabolit, dlatego lek jest bezpieczny w
ciąży;
5) rytuksymab może powodować objawy przemijającej limfopenii u dzieci matek leczonych w ciąży tym lekiem.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 41
Wskaż fałszywe zdanie dotyczące zespołu Churga-Strauss:
Pytanie 42
Do leków mogących wywołać objawy tocznia rumieniowatego układowego zalicza się:
1) izoniazyd;   2) chinidynę;   3) sulfonamidy;   4) interferon;   5) kaptopryl.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 43
W leczeniu układowej postaci MIZS z dominującymi objawami narządowymi stosujemy:
1) anty IL-1;  2) anty IL-6;  3) cyklosporynę;  4) rytuksymab;  5) metotreksat.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 44
Bezwzględne przeciwwskazania do stosowania metotreksatu to:
1) ciężkie zaburzenia czynności nerek;
2) ciężkie zaburzenia czynności wątroby (w tym marskość wątroby);
3) nadciśnienie tętnicze;
4) okres rozrodczy;
5) okres karmienia piersią u kobiet.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 45
Przyporządkuj charakterystyczny objaw do właściwego zespołu chorobowego:
1) w RTG obraz „złamania kawałka kredy”;
2) guzowate uwypuklenie w dole podkolanowym;
3) rumień brzeżny;
4) test Tinela;
5) w RTG obraz stref Loosera (złamań rzekomych).
   a) choroba zwyrodnieniowa stawów;
   b) twardzina ograniczona;
   c) gorączka reumatyczna;
   d) zapalenie skórno-mięśniowe;
   e) choroba Pageta;
   f) borelioza;
   g) zespół kanału nadgarstka;
   h) torbiel Bakera;
   i) osteosarcoma;
   j) osteomalacja.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 46
Istotne odrębności młodzieńczego zapalenia skórno-mięśniowego (MZSM) w porównaniu z zapaleniem skórno-mięśniowym (ZSM) u dorosłych to:
1) uogólniona waskulopatia;
2) częstsze niż u dorosłych występowanie wapnicy;
3) częstsze występowanie śródmiąższowej choroby płuc;
4) rzadkie współistnienie MZSM z chorobą nowotworową;
5) gorsze odległe rokowanie w MZSM.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 47
Młodzieńcze łuszczycowe zapalenie stawów najlepiej charakteryzują stwierdzenia:
1) zapalenie stawów jest zwykle symetryczne;
2) zapalenie stawów najczęściej wyprzedza wystąpienie zmian skórnych;
3) wczesne wystąpienie zmian skórnych polepsza rokowanie;
4) wczesne wystąpienie zmian skórnych pogarsza rokowanie;
5) zapalenie palców (dactylitis) wchodzi w skład kryteriów rozpoznania.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 48
Czynniki złej prognozy układowej postaci MIZS to:
1) utrzymujące się przez 6 miesięcy objawy układowej choroby;
2) konieczność leczenia systemowego glikokortykosteroidami (GKS);
3) zapalenie stawu kolanowego;
4) zapalenie stawu biodrowego;
5) zapalenie stawu krzyżowo-biodrowego.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 49
Wskaż stwierdzenia najlepiej określające postać układową (uMIZS) młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów (MIZS):
1) objawia się hektycznymi gorączkami, typowymi wysypkami (rash), objawami układowymi;
2) w badaniach laboratoryjnych stwierdza się niskie wykładniki stanu zapalnego: OB, białko C-reaktywne (ang. C-reactive protein) - CRP, prawidłową liczbę leukocytów (granulocytów), małopłytkowość, niedokrwistość mikrocytarną, nieobecność czynnika reumatoidalnego (RF);
3) w części przypadków źle odpowiada na zastosowane standardowe leczenie, w tym leczenie biologiczne blokujące czynnik martwicy nowotworów TNF;
4) leczenie blokerami IL-1 i IL-6 jest skuteczną alternatywą terapeutyczną w przypadkach opornych na standardowe leczenie;
5) znacznie częściej chorują dziewczynki (3 x częściej).
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 50
Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (MIZS) w wieku rozwojowym najlepiej określają poniższe:
1) odpowiada w pełni rozpoznaniu RZS u dorosłych;
2) jest to heterogenna grupa chorób;
3) obejmuje choroby o podłożu autoimmunologicznym jak i autozapalnym;
4) typ początku choroby jest określany w ciągu pierwszych 6 tygodni trwania choroby;
5) typ początku choroby jest określany w ciągu pierwszych 6 miesięcy trwania choroby.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 51
Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące osteomalacji i choroby Pageta:
1) osteomalacja - wieloletni przebieg prowadzi do niedoczynności przytarczyc;
2) choroba Pageta - wieloletni przebieg prowadzi do niedoczynności przytarczyc;
3) osteomalacja - wieloletni przebieg prowadzi do nadczynności przytarczyc;
4) choroba Pageta - wieloletni przebieg prowadzi do nadczynności przytarczyc;
5) osteomalacja i choroba Pageta - wieloletni przebieg nie prowadzi do zaburzeń funkcji przytarczyc.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 52
Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące osteomalacji i choroby Pageta:
1) osteomalacja - objawy typowe to: bóle kostne, łukowate zniekształcenia kości, w badaniu RTG obecność zmian typu „złamania kawałka kredy”;
2) choroba Pageta - objawy typowe to: bóle kostne, łukowate zniekształcenia kości, w badaniu RTG obecność zmian typu „złamania kawałka kredy”;
3) osteomalacja - objawy typowe to: bóle kostne, męczliwość mięśni, kołyszący (kaczkowaty) chód, zniekształcenia kości, w badaniu RTG obecność stref Loosera (złamań rzekomych);
4) choroba Pageta - objawy typowe to: bóle kostne, męczliwość mięśni, kaczkowaty chód, w badaniu RTG obecność stref Loosera (złamań rzekomych);
5) osteomalacja i choroba Pageta: występują zniekształcenia kości w obu jednostkach chorobowych, natomiast nie ma tendencji do złamań, jedynie występują złamania rzekome w badaniu RTG.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 53
Osteomalacja i krzywica mogą być wywołane:
1) niedoborem wit D;
2) niedoborem fosforanów;
3) niedoborem wapnia;
4) przewlekłym leczeniem bisfosfonianami I generacji;
5) przewlekłym leczeniem przeciwdrgawkowym.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 54
Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące osteoporozy, osteomalacji i krzywicy:
1) to różne nazwy tej samej jednostki chorobowej;
2) to odrębne jednostki chorobowe;
3) występują w każdym wieku;
4) ich przyczyną jest nadmierna podaż wapnia i wit. D;
5) to złożone zaburzenia metaboliczne układu szkieletowego.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 55
Wskaż prawidłowe stwierdzenia dotyczące błony maziowej (BM):
1) zbudowana jest z bogato unaczynionej tkanki łącznej wysłanej od strony jamy stawowej synowiocytami A i B;
2) jest odpowiedzialna za dostarczanie składników odżywczych chrząstce stawowej;
3) stanowi mechaniczną barierę oddzielającą naczynia krwionośne i limfatyczne od jamy stawowej;
4) bierze udział w produkcji i resorpcji płynu stawowego;
5) produkuje immunoglobuliny, niektóre o charakterze autoprzeciwciał.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 56
Które z wymienionych układowych zapaleń małych naczyń nie należy do grupy ANCA zależnych?
Pytanie 57
Do objawów zajęcia nerek w zespole antyfosfolipidowym nie należy:
Pytanie 58
Wszystkie stwierdzenia dotyczące przewlekłej terapii glikokortyksteroidami są prawdziwe, z wyjątkiem:
Pytanie 59
Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące dny moczanowej:
Pytanie 60
Infliksymab, etanercept, adalimumab, golimumab, tocilizumab, rituksymab to leki biologiczne zarejestrowane do leczenia aktywnego reumatoidalnego zapalenia stawów. Do leczenia ciężkich postaci tocznia rumieniowatego układowego zarejestrowany jest:
Pytanie 61
22-letnia chora na toczniowe zapalenie nerek - w biopsji nerki klasa IV zmian wg klasyfikacji WHO z klinicznymi objawami zespołu nefrytycznego została zakwalifikowana do leczenia cyklofosfamidem według schematu EuroLupus. Po trzech miesiącach terapii uzyskano częściową remisję. Po odstawieniu cyklofosfamidu leczenie powinno być kontynuowane z zastosowaniem:
Pytanie 62
Do reumatologa zgłosił się chory podający, że ma od 2 miesięcy obrzęk i ból stawu łokciowego i kolanowego. Lekarz w badaniu fizykalnym potwierdził stan zapalny tych stawów. W badaniach laboratoryjnych stwierdzono OB po godzinie 67; wysoko dodatni czynnik reumatoidalny w klasie IgM. Proszę ocenić, czy chory spełnia kryteria rozpoznania RZS EULAR /ACR z 2010 roku:
Pytanie 63
Kryteria rozpoznania zespołu antyfosfolipidowego uwzględniają stwierdzenie zakrzepicy tętniczej lub żylnej w dowolnym narządzie, występowanie określonych powikłań położniczych oraz:
Pytanie 64
Do markerowych przeciwciał antyfosfolipidowych (aPL) - uwzględnionych w kryteriach rozpoznania zespołu antyfosfolipidowego należą:
1) przeciwciała antykardiolipinowe (aCL) w klasie IgG i IgM;
2) przeciwciała przeciwko ß2 glikoproteinie I w klasie IgM i IgG (anty-ß2 GPI IgM i anty-ß2 GPI IgG);
3) antykoagulant toczniowy (LAC);
4) przeciwciała przeciwko protrombinie;
5) przeciwciała przeciwko acetylocholinie.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 65
Blokerem RANKL pobudzającym różnicowanie i funkcję osteoblastów jest:
1) denosumab;          4) kalcytonina;
2) zoledronian;          5) sklerostyna.
3) ranelinian strontu;
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 66
Densytometryczny pomiar gęstości mineralnej kości (parametr BMD) służy do:
Pytanie 67
Do przeciwwskazań do oziębiania całego organizmu w kriokomorze nie należy:
1) choroba Forestiera;      4) łuszczycowe zapalenie stawów;
2) krioglobulinemia;        5) ciąża.
3) choroba Raynauda;
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 68
Choroba Pageta:
Pytanie 69
Najczęstszym objawem u osób, u których przez czas dłuższy utrzymuje się stężenie 25 (OH) D < 20 ng/ml jest:
Pytanie 70
Kalkulator FRAX (Fracture Risk Assessment Tool):
1) jest obecnie zalecanym narzędziem służącym do rozpoznawania osteoporozy;
2) uwzględnia takie czynniki ryzyka złamań jak wiek, płeć, podaż witaminy D w diecie;
3) jednym z czynników ryzyka złamań uwzględnionym we FRAX jest reumatoidalne zapalenie stawów;
4) FRAX znajduje zastosowanie u osób dorosłych w wieku od 18 - 90 lat;
5) służy do monitorowania leczenia osteoporozy.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 71
Najważniejszym źródłem witaminy D jest:
Pytanie 72
Ibandronian (kwas ibandronowy) to lek:
Pytanie 73
Do serologicznych czynników dużego ryzyka zakrzepicy u chorych z przeciwciałami antyfosfolipidowymi należy:
Pytanie 74
Przeciwciała p-ANCA:
Pytanie 75
W chorobie Behçeta:
Pytanie 76
W leczeniu zapaleń małych naczyń z obecnością PR-3 ANCA:
1) zwykle wystarczające w indukcji remisji jest leczenie średnimi dawkami glikokortykosteroidów (ok 20-25 mg prednizonu/dz);
2) leczeniem z wyboru jest plazmafereza;
3) podawanie mykofenolanu mofetylu jest przeciwwskazane ze względu na nefrotoksyczność;
4) w przypadkach opornych na inne formy leczenia zaleca się podanie rytuksymabu;
5) w indukcji remisji zazwyczaj skuteczna jest cyklosporyna.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 77
Ziarniniakowatość z zapaleniem naczyń (GPA) i zespół Churga i Strauss:
Pytanie 78
Cechą charakterystyczną typu 2 postaci obwodowej zapalenia stawów w przebiegu nieswoistych zapaleń jelit jest:
1) zajęcie powyżej 5 stawów;
2) występowanie bez związku z rzutem choroby jelit;
3) współistniejące zajęcie kręgosłupa;
4) występowanie zapalenia błony naczyniowej oka jednocześnie lub po wystąpieniu zmian zapalnych w jelitach;
5) częste występowanie rumienia guzowatego.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 79
Do typowych zmian w układzie krążenia w przebiegu zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa nie należy:
1) zapalenie aorty wstępującej;
2) zapalenie wsierdzia;
3) zaburzenia przewodnictwa (blok przedsionkowo-komorowy, blok odnogi);
4) niedomykalność zastawki trójdzielnej;
5) zapalenie aorty zstępującej.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 80
Zespół SAPHO charakteryzuje się:
1) występowaniem zmian o typie acne conglobata na skórze pleców;
2) obecnością antygenu HLA- B27 u 85% chorych;
3) występowaniem tylko u dorosłych > 30. roku życia;
4) możliwością uzyskania poprawy po antybiotykoterapii w początkowym okresie choroby;
5) często występującymi zmianami o typie łuszczycy krostkowej na powierzchni dłoniowej rąk i podeszwowej stóp.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 81
Pierwotnemu zespołowi Sjögrena może towarzyszyć:
1) zespół Gilberta;
2) autoimmunologiczne zapalenie tarczycy;
3) przerost endometrium;
4) pierwotna marskość żółciowa wątroby;
5) wzrost aktywności amylazy w surowicy krwi.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 82
Wskaż charakterystyczne cechy czynnika reumatoidalnego (RF):
1) jest bardzo swoistym autoprzeciwciałem dla reumatoidalnego zapalenia stawów;
2) często występuje u chorych na autoimmunologiczne zapalenie tarczycy;
3) nie występuje u chorych z krioglobulinemią;
4) może występować w nowotworach;
5) jest autoprzeciwciałem występującym w klasie IgM, IgG, IgA i IgE.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 83
W leczeniu zapalenia stawów w przebiegu boreliozy stosuje się:
1) doksycyklinę;  2) cefuroksym;  3) cefotaksym;  4) sulfasalazynę;  5) arechinę.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 84
W leczeniu tocznia rumieniowatego układowego u kobiet w ciąży można stosować:
1) urykazę;          4) hydroksychlorochinę;
2) glikokortykosteroidy;      5) celekoksyb.
3) azatioprynę;
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 85
Do przerwania napadu dny moczanowej stosuje się:
1) kolchicynę doustnie;      4) niesteroidowe leki przeciwzapalne doustnie;
2) benzbromaron doustnie;    5) glikokortykosteroidy.
3) febuksostat dożylnie;     
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 86
Krioglobulinemia mieszana może występować w:
1) mucynozie;            4) zespole Sjögrena;
2) toczniu rumieniowatym układowym;   5) chorobach limfoproliferacyjnych.
3) zakażeniach pasożytniczych;
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 87
Do typowych cech zespołu Behçeta należą:
1) zmiany pseudotrądzikowate skóry;
2) martwica aseptyczna głowy kości biodrowej;
3) nawracające owrzodzenia jamy ustnej;
4) zapalenie błony naczyniowej oka;
5) fałszywie dodatni odczyn VDRL.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 88
Aby zapobiec hamowaniu kardioprotekcyjnego działania kwasu acetylosalicylowego u chorych przyjmujących przewlekle niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) należy:
1) stosować tylko ibuprofen w dawce 3x 400 mg;
2) stosować selektywne inhibitory COX-2 np. celekoksyb;
3) stosować kwas acetylosalicylowy 2 godziny przed lub 6 godzin po przyjęciu niesteroidowego leku przeciwzapalnego;
4) stosować tylko diklofenak 2 godziny przed przyjęciem aspiryny;
5) odstawić NLPZ i stosować tylko leki przeciwbólowe np. paracetamol.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 89
Do kryteriów klasyfikacyjnych klinicznych zespołu antyfosfolipidowego nie należy/ą:
1) cechy zapalenia ściany naczyń towarzyszące zmianom zakrzepowym;
2) jedno lub więcej przypadków obumarcia płodu (morfologicznie prawidłowego) o niewyjaśnionej przyczynie w okresie od 10. tygodnia ciąży (prawidłowa budowa płodu potwierdzona w USG lub bezpośrednio);
3) nawracająca zakrzepica żył powierzchownych obu podudzi;
4) minimum 1 samoistne poronienie przed 10. tygodniem ciąży, po wykluczeniu przyczyny wynikającej ze zmian anatomicznych płodu lub zaburzeń hormonalnych u matki oraz chromosomalnymi u obojga rodziców;
5) jeden lub więcej epizodów zakrzepicy naczyń włosowatych w obrębie jakiejkolwiek tkanki lub narządu potwierdzone histopatologicznie.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 90
Przewlekłe przyjmowanie glikokortykosteroidów u chorych na reumatoidalne zapalenie stawów przyczynia się do:
1) wzrostu ryzyka zawału serca o 68%;   4) rozwoju cukrzycy;
2) rozwoju osteoporozy;          5) rozwoju zespołu Gilberta.
3) rozwoju gammapatii monoklonalnej;
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 91
Najbardziej swoistymi zaburzeniami hematologicznymi w MTRU są:
Pytanie 92
Kobiety z zespołem Sjögrena częściej doświadczają zaburzeń ginekologicznych, do których należą wszystkie wymienione poniżej, z wyjątkiem:
Pytanie 93
Chora lat 22 trafiła do szpitala z powodu gorączki do 40°C, silnych bólów brzucha z cechami zapalenia otrzewnej oraz towarzyszącym im dolegliwościom bólowym stawów skokowych. Po raz pierwszy objawy kliniczne wystąpiły w wieku 10 lat. Pojawiały się okresowo, jednak ustępowały samoistnie. W wywiadzie podobne objawy miał dziadek, ojciec i brat. Zarówno dziadek i ojciec zmarli w wieku 40 lat, brat leczony jest obecnie z powodu niewydolności nerek spowodowanej amyloidozą. Na podstawie badania podmiotowego i przedmiotowego można rozpoznać:
Pytanie 94
W postaci nielicznostawowej młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów czynnikiem złego rokowania jest zapalenie:
1) stawu kolanowego;        4) drobnych stawów rąk;
2) stawu skokowego;        5) szyjnego odcinka kręgosłupa.
3) stawu nadgarstkowego;
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 95
Do kryteriów diagnostycznych choroby Kawasaki nie należy:
Pytanie 96
Twardzina umiejscowiona (ograniczona) u dzieci:
1) nie wymaga leczenia glikokortykosteroidami;
2) nie powoduje zmian rozwojowych;
3) niekiedy wymaga leczenia glikokortykosteroidami;
4) występuje rzadziej niż twardzina uogólniona;
5) może prowadzić do zmian w narządach wewnętrznych.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 97
W algorytmie diagnostycznym niezróżnicowanego młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów (MIZS) istotne znaczenie mają:
1) czynnik reumatoidalny RF;        4) hektyczne gorączki;
2) przeciwciała antycytrulinowe (antyCCP);    5) antygen HLA B27.
3) liczba zajętych stawów;
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 98
Najbardziej typowe zmiany w badaniu radiologicznym (RTG) w zakresie kręgosłupa szyjnego u pacjenta z młodzieńczym idiopatycznym zapaleniem stawów (MIZS) to:
1) u dzieci z MIZS nie obserwuje się zajęcia kręgosłupa szyjnego;
2) zwężenie szpar stawowych C2-C3;
3) podwichnięcie kręgu szczytowo-potylicznego;
4) pojedyncze syndesmofity;
5) zesztywnienie kręgosłupa szyjnego.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 99
Które objawy należą do obrazu klinicznego zespołu antysyntetazowego?
1) śródmiąższowa choroba płuc;
2) niewydolność nerek;
3) pogrubienie i łuszczenie się skóry palców rąk („ręce mechanika”);
4) zapalenie stawów;
5) obecność przeciwciał anty-Jo-1
Prawidłowa odpowiedź to:.
Pytanie 100
W leczeniu zespołu SAPHO ma zastosowanie:
1) sulfasalazyna;      4) infliksymab;
2) augmentin;        5) mykofenolan mofetylu.
3) metotreksat;
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 101
Do niekorzystnych czynników prognostycznych w przebiegu twardziny układowej należą:
1) podeszły wiek na początku choroby;
2) płeć męska;
3) wysoki wskaźnik oceny zmian skórnych wg Rodnana;
4) obecność licznych megakapilar w badaniu kapilaroskopowym;
5) obecność przeciwciał przeciwko topoizomerazie I.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 102
Do wspólnych cech ziarniniaka Wegenera i nawracającego zapalenia chrząstek należą:
1) zajęcie układu oddechowego;    4) objawy neurologiczne;
2) objawy ze strony nerek;    5) obecność przeciwciał c-ANCA;
3) zajęcie małżowin usznych;    6) objawy ze strony narządu wzroku.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 103
Do reumatologicznych powikłań cukrzycy należą:
1) przykurcz Dupuytrena;      4) zapalenie pochewek ścięgien;
2) cheiropatia;          5) choroba Sudecka;
3) zespół kanału nadgarstka;   6) neuroartropatia Charcota.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 104
Do czynników ryzyka wystąpienia przełomu nerkowego u chorych z twardziną układową należą:
1) rozległe i szybko narastające zmiany skórne;
2) duszność wysiłkowa;
3) zajęcie dużych stawów;
4) obecność swoistych autoprzeciwciał;
5) obecność mikroangiopatii w badaniu kapilaroskopowym;
6) leczenie glikokortykosteroidami.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 105
W leczeniu tocznia rumieniowatego układowego dożylne preparaty immunoglobulin są stosowane:
1) w ciężkiej małopłytkowości;
2) przy oporności na konwencjonalne leczenie toczniowego zapalenia nerek;
3) przy oporności na konwencjonalne leczenie zapalenia stawów;
4) przy zajęciu ośrodkowego układu nerwowego;
5) w zapobieganiu utracie ciąży;
6) przy zajęciu układu oddechowego.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 106
Wskaż objawy charakteryzujące pierwotne zapalenie naczyń ośrodkowego układu nerwowego:
1) rodzinne występowanie choroby;
2) obecność objawów neurologicznych, których przyczyny nie udało się ustalić mimo badań diagnostycznych, w tym badaniem płynu mózgowo-rdzeniowego i badaniami neuroobrazowymi;
3) obecność złogów amyloidu beta w naczyniach stwierdzana w badaniu immunohistopatologicznym tkanki mózgowej;
4) cechy zapalenia naczyń w klasycznej angiografii i badaniu histopatologicznym;
5) brak objawów układowego zapalenia naczyń oraz zapalenia stawów odpowiadających za zmiany angiograficzne i histopatologiczne.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 107
Wskaż cechy charakterystyczne dla zapalenia mięśni z ciałkami wtrętowymi:
1) osłabienie siły mięśniowej mięśni proksymalnych i dystalnych kończyn górnych i dolnych, w tym przynajmniej jednego z następujących: zginacza palca, zginaczy nadgarstka (w stopniu większym niż prostowników);
2) brak zmian w zapisie elektromiograficznym (EMG);
3) uwidocznienie ciał wtrętowych w badaniu MR mięśni proksymalnych i/lub dystalnych;
4) wykazanie w mikroskopie elektronowym (ME) włókien mięśniowych z wodniczkami lub wewnatrzkomórkowo tubulofilamentów o wymiarach 15-18 nm;
5) brak odpowiedzi na stosowanie GSK.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 108
Wskaż objawy charakterystyczne dla katastroficznego zespołu antyfosfolipidowego (CAFS):
1) zajęcie minimum 3 narządów/układów i/lub tkanek;
2) występowanie zakrzepicy tylko w naczyniach tętniczych;
3) współistnienie choroby nowotworowej;
4) jednoczasowy rozwój wszystkich objawów lub kolejne ich występowanie, maksymalnie w ciągu tygodnia;
5) potwierdzenie laboratoryjne obecności przeciwciał aPL w surowicy (dwukrotnie w odstępie > 12 tygodni).
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 109
Belimumab (Benlista) nie jest zalecany w następujących populacjach pacjentów z toczniem rumieniowatym układowym (TRU):
1) w przypadku wysokiego miana przeciwciał przeciwko ds DNA;
2) w ciężkim, czynnym toczniu ośrodkowego układu nerwowego;
3) w przypadku nasilonych zmian na błonach śluzowych przebiegających z trombocytopenią;
4) w ciężkim, czynnym zapaleniu nerek;
5) po przeszczepie ważnego narządu lub komórek pnia układu krwionośnego/szpiku kostnego.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 110
Belimumab (Benlista), pierwszy biologiczny lek zarejestrowany do leczenia tocznia rumieniowatego układowego (TRU) jest:
1) przeciwciałem monoklonalnym Ig GI blokującym cząsteczkę BLyS, co uniemożliwia jej wiązanie z receptorami na limfocytach B;
2) łącząc się z cząsteczką BLyS na limfocytach B powoduje ich lizę;
3) redukuje różnicowanie limfocytów B w komórki plazmatyczne wytwarzające immunoglobuliny;
4) zarejestrowany do leczenia u dorosłych pacjentów z aktywnym, seropozytywnym toczniem rumieniowatym układowym o wysokiej aktywności, mimo stosowania leczenia standardowego, jako terapia uzupełniająca;
5) stosowany w postaci wstrzyknięć podskórnych w dawce 15 mg/kg w odstępach miesięcznych.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 111
Wskaż najczęściej występujące objawy w chorobie Stilla u dorosłych:
1) ból stawów;            4) ból mięśni;
2) utrata masy ciała;         5) zapalenie osierdzia.
3) stany gorączkowe > 39°C;
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 112
Które z wymienionych objawów, zgodnie z rekomendacjami EULAR 2010, zaliczane są do czynników „złej prognozy” w reumatoidalnym zapaleniu stawów?
1) wysokie wartości OB;
2) wysoka aktywność choroby oceniana w DAS lub DAS28, lub SDAI lub CDAI;
3) obecność guzków reumatoidalnych;
4) wysokie miano RF(+) i/lub ACPA (+);
5) wczesne wystąpienie nadżerek stawowych.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 113
Wskaż badania, które należy wykonać przed rozpoczęciem leczenia tocilizumabem (TCZ):
1) usg stawów rąk;
2) rutynowe badania laboratoryjne z uwzględnieniem poziomu lipidów;
3) badania w kierunku hepatitis B i C;
4) kolonoskopię celem wykluczenia uchyłków jelita;
5) screening w kierunku gruźlicy.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 114
Tocilizumab, zgodnie z rekomendacją EULAR, jest zarejestrowany w Europie do leczenia w:
1) aktywnej postaci RZS przy nieskuteczności/nietolerancji co najmniej jednego syntetycznego LMPCh;
2) w chorobie Leśniowskiego-Crohn’a;
3) w łuszczycowym zapaleniu stawów z zajęciem stawów obwodowych;
4) aktywnej postaci RZS przy nieskuteczności/nietolerancji inhibitora TNF;
5) w postaci układowej młodzieńczego, idiopatycznego zapalenia stawów (MIZS).
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 115
Jaki jest mechanizm działania IL-6 w reumatoidalnym zapaleniu stawów?
1) indukuje produkcję i wydzielanie białek „ostrej fazy”;
2) aktywuje komórki B;
3) warunkuje proliferację i różnicowanie hepatocytów;
4) hamuje produkcję białka SAA;
5) nasila apoptozę limfocytów T.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 116
Które z wymienionych objawów wchodzą w skład międzynarodowych kryteriów diagnostycznych (z 1990 r.) choroby Behçeta?
1) martwicze zmiany naczyniowe stwierdzane pod płytką paznokciową;
2) nawracające owrzodzenia jamy ustnej lub zmiany opryszczkopodobne;
3) obecność przeciwciał p-ANCA;
4) nawracające owrzodzenia narządów płciowych;
5) zmiany w narządzie wzroku stwierdzone okulistycznie.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 117
Wskaż maksymalne dawki niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) stosowane w leczeniu zesztywniającego zapalenia stawów:
1) ibuprofen - 3x 800 mg/24 h;      4) celekoksyb - 2x 400 mg/24 h;
2) ketoprofen - 2x 100 mg/24 h;   5) diklofenak - 2x 100 mg/24 h.
3) meloksykam - 1x 15 mg/24 h;
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 118
Wskaż czynniki „złej prognozy” u chorych na spondyloartropatie:
1) zapalenie pięciu i więcej stawów;
2) nawracające zapalenie tęczówki;
3) szybki postęp zmian radiologicznych;
4) wcześniejsze stosowanie GKS;
5) brak odpowiedzi na stosowanie leków modyfikujących przebieg choroby (LMPCh).
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 119
Wskaż cechy charakterystyczne dla „zapalnego bólu pleców”, trwającego > 3 miesiące, zgodnie z kryteriami ASAS:
1) wiek w czasie pojawienia się dolegliwości > 40 lat;
2) początek przewlekły;
3) nasilenie dolegliwości bólowych po ćwiczeniach;
4) ból w nocy z poprawą po wstaniu z łóżka;
5) brak poprawy po odpoczynku.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 120
W postępowaniu we wczesnym zapaleniu jednostawowym, zgodnie z rekomendacjami EULAR należy:
1) potwierdzić obecność zapalenia stawu metodami obrazowymi (USR lub MR);
2) wykluczyć uraz stawu;
3) pobrać płyn stawowy celem wykonania badań morfologicznych, bakteriologicznych oraz na obecność kryształów;
4) wykonać badania na obecność przeciwciał bakteryjnych (Salmonella, Shigella, Yersinia, Chlamydia);
5) leczenie rozpocząć od zastosowania metotreksatu (MTX) w dawce 20 mg/tydz.
Prawidłowa odpowiedź to: