Egzamin PES / Radioterapia onkologiczna / jesień 2007

Zgodnie z zaleceniami NWTSG pooperacyjne napromienianie chorych na guza Wilmsa należy wdrożyć:

Odwracalne popromienne uszkodzenie rdzenia najczęściej poprzedzone jest:

Wskazaniem/wskazaniami do pooperacyjnej radioterapii u dorosłego chorego na wysokozróżnicowanego gwiaździaka mózgu (astrocytoma II) jest/są:
1) naciek podwzgórza;     3) nieradykalność mikroskopowa;
2) naciek sierpa mózgu;     4) nieradykalność makroskopowa.
Prawidłowa odpowiedź to:

Przeciwwskazaniem do radioterapii guza śródczaszkowego nie jest:
1) brak weryfikacji histopatologicznej guza;
2) niekontrolowane farmakologicznie objawy ciasnoty śródczaszkowej;
3) niewygojona rana pooperacyjna;
4) naciek pnia mózgu;
5) brak zgody chorego na leczenie.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskazaniami do radioterapii pooperacyjnej raka odbytnicy jest/są:
1) naciekanie tkanki tłuszczowej okołojelitowej;
2) zajęcie regionalnych węzłów chłonnych;
3) niski stopień zróżnicowania guza;
4) zatory komórek nowotworowych w naczyniach chłonnych i krwionośnych.
Prawidłowa odpowiedź to:

Samodzielna radioterapia w raku przełyku:

W pooperacyjnym postępowaniu u chorych na raka żołądka z czynnikami ryzyka w postaci masywnych przerzutów do regionalnych węzłów chłonnych najskuteczniejsza jest:

Naprawa typu Elkinda (Elkind repair) dotyczy:

Potencjalny czas podwojenia określa:

Do stanów naglących w radioterapii należy/ą:
1) zespół żyły próżnej górnej o etiologii nowotworowej;
2) zespół ucisku rdzenia kręgowego (w przypadku wcześniejszej dyskwalifikacji od zabiegu neurochirurgicznego);
3) ucisk moczowodu w przebiegu raka szyjki macicy;
4) istniejące lub zagrażające złamanie patologiczne (w przypadku wcześniejszej dyskwalifikacji od zaopatrzenia ortopedycznego);
5) ucisk przysadki przez guz nadsiodełkowy.
Prawidłowa odpowiedź to:

Zastosowanie radioterapii u kobiet w ciąży wymaga:

U kobiet w ciąży leczenie napromienianiem najwcześniej można wdrożyć w:

W celu zniwelowania ukośnego wejścia wiązki w obszar napromieniany można wykorzystać:
1) filtr klinowy;         4) technikę izocentryczną;
2) bolus;           5) radioterapię niekoplanarną.
3) zmienną geometrię pola;
Prawidłowa odpowiedź to:

Dla efektu fotoelektrycznego prawdziwe jest/są:

Jeden grej (Gy):
1) jest jednostką dawki pochłoniętej;
2) jest jednostką ekspozycji;
3) odpowiada energii 1 dżula (J) pochłoniętej przez masę 1 kg;
4) odpowiada ładunkowi 1 kulomba (1C) wytworzonemu w masie 1 kg.
Prawidłowa odpowiedź to:

Zjawisko tworzenia pary elektron-pozytron zachodzi:
1) przy energii fotonu powyżej 1,02 MeV;
2) przy energii fotonu poniżej 1,02 MeV;
3) w wyniku oddziaływania najczęściej fotonu z polem elektrycznym jądra atomowego;
4) podział energii między elektron i pozytron jest równomierny;
5) prawdopodobieństwo tego zjawiska jest proporcjonalne do kwadratu liczby atomowej.
Prawidłowa odpowiedź to:

Klasycznym postępowaniem z mięsakami tkanek miękkich w lokalizacji kończynowej jest:

Klasycznym wskazaniem/wskazaniami dla radioterapii protonowej jest/są:
1) mięsaki tkanek miękkich w lokalizacji kończynowej;
2) wznowy raka krtani w okolicy tracheostomu;
3) struniaki śródczaszkowe;
4) niektóre nowotwory śródgałkowe.
Prawidłowa odpowiedź to:

Uzupełnij podaną niżej definicję radiobiologiczną:
Średnia dawka letalna (D₀) jest to taka dawka promieniowania jonizującego, której podanie obniża przeżycie komórkowe o:

W którym miejscu wykresu krzywej przeżycia komórkowego odczytuje się wartość średniej dawki letalnej (D₀)?

Termin - średnia efektywna dawka letalna (_effD₀) - oznacza, że:

Zakładamy, że tuż przed rozpoczęciem radioterapii guz nowotworowy zawierał 10⁹ komórek klonogennych, których średnia efektywna dawka letalna (_effD₀) wynosi 2Gy. Jaką całkowitą dawkę promieniowania należy podać w trakcie konwencjonalnie frakcjonowanego napromieniania, aby uzyskać 90% szansę wyleczenia, zakładając, że w trakcie leczenia nie zachodzi zjawisko repopulacji nowotworu?

Przyjmując wszystkie parametry z pytania poprzedniego (214) podaj do jakiej wartości należy zwiększyć dawkę całkowitą, jeśli w trakcie leczenia dziesięciokrotnie zwiększyła się liczba komórek klonogennych guza nowotworowego?

Podaj prawidłową chronologię zjawisk popromiennych zachodzących w organizmie człowieka w czasie radioterapii (od najwcześniejszych do najpóźniejszych):

Który typ popromiennej aberracji chomosomalnej jest najściślej związany z efektem letalnym komórki?

Na czym polega pośrednie działanie promieniowania fotonowego na DNA komórki?

Podaj poprawną definicję wskaźnika α/β:

Obliczono, że frakcja przeżywająca podanie dawki 2Gy, tzw. SF2 wynosi dla danej populacji komórek raka płaskonabłonkowego 0,5. Podaj, jak zmieni się frakcja przeżywająca (SF) tego raka po podaniu dwóch dawek 2Gy?

Obliczono, że frakcja przeżywająca podanie dawki 2Gy, tzw. SF₂ wynosi dla danej populacji komórek raka płaskonabłonkowego 0,5. Podaj, jak zmieni się frakcja przeżywająca (SF) tego raka po podaniu dwóch dawek 2Gy, jeśli w eksperymencie od początku napromieniania zastosowano radioprotektor zwiększający SF₂ o 40%?

Podaj, jakie będzie prawdopodobieństwo wyleczenia populacji guzów nowotworowych, jeśli w każdym z nich napromienianie przeżyje średnio 1 komórka?

Czynnikiem decydującym o skuteczności naprawy uszkodzeń subletalnych (sublethal damage repair - SLDR) jest:

Spośród poniższych opinii na temat naprawy uszkodzeń popromiennych wskaż nieprawdziwe:
1) naprawa uszkodzeń subletalnych i potencjalnie letalnych ma miejsce w warunkach klinicznych;
2) komórki tkanek zdrowych wykazują na ogół bardziej efektywną naprawę uszkodzeń popromiennych niż komórki nowotworowe;
3) naprawa uszkodzeń subletalnych jest tym mniej skuteczna im krócej trwa przerwa w ekspozycji promieniowania;
4) naprawa uszkodzeń subletalnych ma miejsce w przerwach pomiędzy ekspozycjami promieniowania o wysokiej mocy dawki i podczas ekspozycji promieniowania o niskiej mocy dawki;
5) zdolność naprawy (repair capacity) uszkodzeń popromiennych jest indywidualną cechą komórki, choć podlega wpływowi takich czynników jak faza cyklu komórkowego, utlenowanie, odżywienie.
Prawidłowa odpowiedź to:

W eksperymencie oceniającym wielkość naprawy uszkodzeń potencjalnie letalnych (potentially lethal damage repair - PLDR) należy zastosować:

Podaj czym generalnie różnią się krzywe przeżycia dwóch populacji komórek tego samego nowotworu napromienianych dawkami o wysokiej (HDR) i niskiej mocy (LDR)?

Podaj, jakie będzie prawdopodobieństwo wyleczenia jednego guza nowotworowego, jeśli w napromienianie przeżyje 1 komórka klonogenna?

Uporządkuj podane rodzaje promieniowania według ich wzrastającej skuteczności biologicznej (Relative Biological Effecitveness - RBE):

Wysoce konformalny rozkład dawki promieniowania polegający na dużym gradiencie dawki pomiędzy guzem nowotworowym (Target Volume, TV - wysoka dawka) i sąsiednimi tkankami zdrowymi (Organs at Risk, OAR - niska dawka) jaki otrzymujemy np. w technice IMRT, radiochirurgii lub brachyterapii, nabiera szczególnego znaczenia rokowniczego w sytuacji, gdy:

Pierwszym zjawiskiem patologicznym stwierdzanym na początku procesu ostrego popromiennego odczynu błony śluzowej jamy ustnej jest:

Które z poniżej podanych zjawisk patofizjologicznych ma zasadnicze znaczenie dla czasu wygojenia ostrego popromiennego odczynu błony śluzowej jamy ustnej?

Zjawisko „build-up” powoduje, że maksymalna dawka dla promieniowania kobaltu-60 znajduje się na głębokości:

Najczęstszą pierwotną lokalizacją pozawęzłową chłoniaków nieziarniczych jest:

Objaw Lhermitt’a:

Przy zastosowaniu terapii neutronowej podstawowa cząstka powodująca jonizację to:

Wyniki badań randomizowanych oraz metaanalizy sugerują, że pooperacyjna radioterapia u chorych na raka piersi może negatywnie wpłynąć na wyniki leczenia, ponieważ zwiększa ryzyko:

Większość chorych na raka piersi w I i II stopniu zaawansowania może być leczona z zachowaniem piersi.
Przeciwwskazaniami do takiego postępowania mogą być:
1) guz większy od 3 cm;
2) rak rdzeniasty;
3) wysoki stopień złośliwości histologicznej;
4) rak wieloogniskowy;
5) duży guz w małej piersi co uniemożliwia dobry efekt kosmetyczny;
6) niemożliwość uzyskania wolnego marginesu chirurgicznego;
7) ujemne receptory hormonalne;
8) współistnienie kolagenozy.
Prawidłowa odpowiedź to:

W radioterapii chorych leczonych z zachorowaniem piersi GTV obejmuje:

Jednym z późnych powikłań obserwowanych po radioterapii raka piersi może być uszkodzenie splotu barkowego. Współczynnik alfa/beta dla tego powikłania wynosi:

W przypadku napromieniania ściany klatki piersiowej o grubości 2 cm (w KT lub USG) należy zastosować wiązkę elektronów o energii:

U chorych na raka piersi po mastektomii napromienianych pooperacyjnie PTV nie obejmuje:

Wartość procentowej dawki głębokościowej zależy od:
1) energii promieniowania;    5) zastosowanie filtrów klinowych;
2) wielkości pola;       6) ciśnienia atmosferycznego;
3) kształtu pola;       7) temperatury.
4) odległość źródło-skóra;
Prawidłowa odpowiedź to:

W brachyterapii rozkład dawki w terenie leczonym zależy od:

Napromienianie typu „involved-field” jest stosowane w leczeniu:

Obserwacja i ewentualne wdrożenie leczenia w późniejszym terminie jest możliwe u chorych na NHL:

Do chorych na ziarnicę złośliwą z niskim ryzykiem (<10%) zajęcia układu podprzeponowego nie należą:

Komórki nowotworowe widoczne w preparacie mikroskopowym węzła chłonnego u chorego na ziarnicę złośliwą to:

W badaniach kontrolnych po leczeniu ziarnicy złośliwej najbardziej efektywne w wykrywaniu nawrotu choroby jest:

Wskazaniem do pooperacyjnej radioterapii (po mastektomii) są:
1) wysoka złośliwość histologiczna wg Bloom’a III;
2) rak zrazikowy;
3) przerzuty do węzłów chłonnych pachowych;
4) T3 lub T4;
5) niedoszczętność zabiegu chirurgicznego;
6) ekspresja Her-2 neu;
7) brak receptorów hormonalnych.
Prawidłowa odpowiedź to:

Najbardziej promieniowrażliwymi strukturami komórki są:

Najpoważniejszym uszkodzeniem popromiennym występującym w obrębie DNA jest:

Następczy odczyn popromienny, występujący w postaci ognisk martwicy tkanek leżących pod błoną śluzową, uwidacznia się:

Potencjalny czas podwojenia (T_pot) nowotworu jest to czas, w którym:

Występujący podczas frakcjonowanej radioterapii powrót do wyjściowego rozmieszczenia komórek w cyklu komórkowym do stanu jak przed napromienianiem (redystrybucja):

Przejściowa hipoksja guza (transient, acute hypoxia) oznacza niskie stężenie tlenu w obrębie utkania nowotworu powstałe w wyniku:

Wzrost bezwzględnej liczby komórek zdolnych do podziału, występujący podczas lub po zakończeniu radioterapii (repopulacja) może polegać na:

Tkanki elastyczne (typ F tkanki, flexible tissues) to dwuprzedziałowy typ tkanki składający się z większego niż w tkankach hierarchicznych (nie wydzielonego) przedziału komórek macierzystych, oraz przedziału komórek cechujących się ograniczoną możliwością podziału. Do tej grupy należą populacje komórkowe:

Tkanki hierarchiczne (typ H tkanki, hierarchical tissues) składają się z trzech przedziałów: 1. puli komórek macierzystych (około 1%) 2. komórek różnicujących się zdolnych do ograniczonej liczby podziałów oraz 3. przedziału dojrzałych zróżnicowanych komórek niezdolnych do podziału. W tym typie tkanek, napromienianych dawkami stosowanymi w radioterapii:

Do związków promienioochraniających (radioprotektorów), osłabiających działanie promieniowania fotonowego i częściowo neutronów, należą:

Pooperacyjna radioterapia chorych na raka piersi zastosowana w skróconym czasie 3.5 i 4 tygodni (dawka frakcyjna 2.25 Gy albo 2.5 Gy, dawka całkowita 42.5 Gy albo 45 Gy):

Ile kobiet w Polsce rocznie wymaga uzupełniającej radioterapii po doszczętnym odjęciu piersi albo operacji oszczędzającej:

Uzupełniające napromienianie chorych na miejscowo zaawansowanego raka stercza (pT3 No M0) po radykalnych zabiegach operacyjnych:

Stereotaktyczne napromienianie nawrotu przerzutów raka piersi do mózgu, u chorych po napromienianiu całego mózgowia, powinno być brane pod uwagę w następujących sytuacjach klinicznych:

Pooperacyjna radioterapia raka piersi związana jest z ryzykiem rozwoju powikłań w narządach krytycznych, którymi są:

Zastosowanie techniki trójwymiarowego planowania (3DRT) w pooperacyjnej radioterapii raka piersi jest korzystne z punktu widzenia:

Kojarzenie radioterapii z zabiegami rekonstrukcyjnymi u chorych na raka piersi znajduje zastosowanie w następujących sytuacjach klinicznych:

Techniki napromieniania chorych po rekonstrukcji piersi:

W pewnych sytuacjach klinicznych (np. przetrwałe ognisko nowotworu, chemiooporność) radioterapię można zastosować w niektórych guzach jajnika. Są to:
1) rak endometrialny;       4) rozrodczak (dysgerminoma);
2) gruczolako-torbielak surowiczy;   5) gonadoblastoma.
3) ziarniszczak (folliculoma);
Prawidłowa odpowiedź to:

Które z poniższych metod stosuje się w leczeniu raka szyjki macicy w stopniu IIIB według klasyfikacji FIGO?
1) leczenie operacyjne;       4) brachyterapia;
2) leczenie operacyjne + radioterapia;     5) chemioterapia.
3) teleradioterapia;
Prawidłowa odpowiedź to:

Radioterapia z równoczasową i adjuwantową chrmioterapią Temodalem u chorych na gąbczaka wielopostaciowego mózgu pozwala na uzyskanie 2-letnich przeżyć u około:

W klinicznym obszarze napromieniania (CTV) raka szyjki macicy na przedstawionym rysunku znajdują się następujące struktury:

Śródoperacyjna teleradioterapia nowotworów ginekologicznych polega na podaniu jednorazowej dawki w wysokości:

Przy standardowej 4-polowej technice teleradioterapii raka szyjki macicy części jelita cienkiego otrzymują dawki na granicy ich tolerancji tj.:

Wskazaniem do uzupełniającej pooperacyjnej radioterapii u chorych na raka trzonu macicy jest:
1) naciek mięśniówki powyżej połowy jej grubości;
2) stopień zróżnicowania = G3;
3) zajęcie przymacicz przez nowotwór;
4) przerzuty do węzłów chłonnych miednicy;
5) nacieczenie nowotworowe szyjki macicy.
Prawidłowa odpowiedź to:

Izotopem promieniotwórczym stosowanym w brachyterapii LDR/MDR jest cez 137, który emituje promieniowanie gamma o średniej energii:

Główną metodą leczenia mięsaków trzonu macicy jest zabieg operacyjny. W większości przypadków po operacji stosuje się uzupełniające napromienianie. W jakim rozpoznaniu radioterapia pooperacyjna nie ma zastosowania?

W leczeniu konsolidującym chorych na raka jajnika stosowane są następujące metody:
1) chemioterapia wysokodawkowana;
2) dootrzewnowe podawanie radioaktywnego fosforu (32P);
3) teleradioterapia;
4) brachyterapia;
5) chemioterapia doustna.
Prawidłowa odpowiedź to:

W brachyterapii HDR jako źródło promieniowania wykorzystuje się Iryd-192. Jaka jest jego aktywność początkowa w jednostkach curie (Ci)?

Przeciwwskazaniem do radykalnej teleradioterapii chorych na raka szyjki macicy jest:

Do izotopów pierwiastków promieniotwórczych mających zastosowanie w leczeniu wewnątrzotrzewnowym raka jajnika należą:

Które z wymienionych izotopów pierwiastków promieniotwórczych mają zastosowanie jako źródła w brachyterapii wysokiej mocy dawki (HDR)?

Późne odczyny popromienne po radioterapii chorych na raka szyjki macicy występują:
1) u 2,5-12% chorych ze strony układu moczowego;
2) u 5-15% chorych ze strony dolnego odcinka przewodu pokarmowego;
3) u 5% chorych w postaci złamań szyjki kości udowej;
4) u około 30% chorych powyżej 70 roku życia;
5) do 2% chorych w postaci przetok pęcherzowo-pochwowych.
Prawidłowa odpowiedź to:

Po operacji raka sromu i wycięciu węzłów chłonnych pachwinowo-udowych stosuje się uzupełniające leczenie napromienianiem w następujących sytuacjach:
1) przy braku marginesu w linii cięcia chirurgicznego w wyciętym sromie;
2) przy pierwotnym guzie sromu o średnicy powyżej 5 cm;
3) przy zajęciu przerzutem jednego węzła chłonnego;
4) przy obecności przerzutów w co najmniej trzech węzłach chłonnych;
5) u chorych, u których stwierdzono dodatkowo zakażenie wirusem HPV.
Prawidłowa odpowiedź to:

Radioterapia z równoczasową i adjuwantową chemioterapią Temodalem u chorych na gąbczaka wielopostaciowego mózgu pozwala na uzyskanie 2-letnich przeżyć u około:

W którym z niżej wymienionych rozpoznań u dzieci w wieku do 4 lat napromienianie osi mózg-rdzeń jest postępowaniem standardowym?
1) PNET;           4) pinealoblastoma;
2) ependymoblastoma;      5) astroblastoma.
3) medulloblastoma;
Prawidłowa odpowiedź to:

Klasyczne postępowanie z chorymi na mięsaka Ewinga obejmuje:

Najczęstszym powikłaniem po radioterapii chorych na guza Wilmsa jest:

Zakres mocy dawki dla brachyterapii typu LDR (low dose rate) wynosi:

U 62-letniego mężczyzny rozpoznano drobnokomórkowego raka płuca. W badaniu radiologicznym klatki piersiowej guz obejmuje przywnękową część lewego płuca oraz węzły chłonne śródpiersia po stronie zmiany. W badaniach dodatkowych brak cech rozsiewu do innych narządów. Postępowaniem z wyboru jest:

U chorych na płaskonabłonkowego raka krtani w III stopniu zaawansowania klinicznego, zakwalifikowanych do radiochemioterapii, najlepsze wyniki uzyskujemy stosując cytostatyki:

Teleradioterapia raka wargi dolnej może być prowadzona:

Szczękościsk u chorych na raka ustnej części gardła świadczy o:

U chorych na raka krtaniowej części gardła przerzuty do węzłów chłonnych szyjnych występują najczęściej po stronie guza pierwotnego, w obrębie:

Jedno ze zdań dotyczących zachowawczego leczenia miejscowo zaawansowanego raka przełyku jest niezgodne z obecnym stanem wiedzy. Wskaż, które:

U chorych na raka pęcherza moczowego o zaawansowaniu T2-T4, a zakwalifikowanych do leczenia zachowawczego, zaplanowany obszar napromieniania wysoką dawką (teren bez objęcia regionalnych węzłów chłonnych, często określany dopiero w drugim etapie leczenia jako PTV2, „boost”) powinien obejmować:

Która z poniższych opinii na temat przyspieszonego frakcjonowania radioterapii raka głowy i szyi jest nieprawdziwa?

Dane kliniczne wskazują, że dawki 26 Gy (podawana w sposób konwencjonalny) stanowi pewien próg tolerancji dla gruczołu ślinianki przyusznej. Ta konkretna wartość odnosi się do dawki:

W jakiej sytuacji klinicznej można najbezpieczniej zrezygnować z wycięcia układu chłonnego szyi u chorych na zaawansowanego lokoregionalnie raka gardła?

Planowe wycięcie układu chłonnego szyi (planned neck dissection) po radioterapii dotyczy przede wszystkim:

Podaj jaką skutecznością (chodzi o odsetek wyleczonych miejscowo niepowodzeń po radioterapii) charakteryzuje się chirurgia „ratująca” (salvage) po radioterapii raka głośni T₁-T₂:

Podaj prawidłowe określenie dotyczące raka (T₁) głośni:

W przypadku stwierdzenia ujemnych marginesów chirurgicznych w badaniu pooperacyjnym raka głowy i szyi:

W odniesieniu do typów histologicznych ziarnicy złośliwej nieprawdą jest, że:

Najlepsze wyniki leczenia chorych na płaskonabłonkowego raka ustnej (2/3 przednich) części języka o zaawansowaniu T3-4 N0 można uzyskać stosując:

Najczęstszym nowotworem złośliwym jamy nosa i zatok przynosowych jest:

Jakie są wskazania do pooperacyjnego napromieniania chorych na gruczołowego raka odbytnicy?

U chorych na lokoregionalnie zaawansowanego płaskonabłonkowego raka kanału odbytniczego z zespołem nabytego upośledzenia odporności (AIDS) stosujemy:

Metodą leczenia z wyboru płaskonabłonkowego raka przedsionka nosa o zaawansowaniu T1-3 N0 jest:

W radioterapii nowotworów ślinianki przyusznej często stosujemy technikę mieszanej wiązki fotonowoelektronowej. Jedno z poniższych stwierdzeń odnoszących się do tej techniki jest niezgodne z obecnym stanem wiedzy. Wskaż, które:

Jakie są wskazania do pooperacyjnego napromieniania układu chłonnego szyi u chorych na płaskonabłonkowego raka dna jamy ustnej i ustnej (2/3 przednich) części języka?

Jakie postępowanie jest uważane za optymalne u chorych na anaplastycznego raka tarczycy o zaawansowaniu T1-4 N0 M0 (IV° zaawansowania klinicznego)?

Radioterapia w przypadkach płaskonabłonkowego raka przełyku: