Egzamin PES / Radioterapia onkologiczna / jesień 2003

Jaki rodzaj promieniowania stosowanego w radioterapii jest wytwarzany w lampie rentgenowskiej?

Który z wymienionych aparatów stosowanych w radioterapii lub brachyterapii wytwarza promieniowanie jonizujące według tych samych praw fizyki, co lampa rentgenowska?

W którym ze współczesnych urządzeń stosowanych w radioterapii, wykorzystywana jest lampa rentgenowska?

Jednostką energii promieniowania fotonowego i elektronowego generowanego w liniowym przyspieszaczu elektronów jest:

Liniowy przyspieszacz elektronów wytwarza promieniowanie elektronowe o energii maksymalnej 20 MeV. Jaki jest przybliżony zasięg maksymalny promieniowania elektronowego:

Przy wykorzystaniu promieniowania elektronowego wymagane jest stosowanie specjalnych układów kolimujących, zakładanych na kolimator akceleratora. Układy te muszą być stosowane ze względu na zjawisko fizyczne:

Po zamontowaniu aparatu kobaltowego czas podania dawki frakcyjnej np. 2 Gy zdefiniowanej na głębokości 5 cm wynosił 1 min. Po 5 latach czas napromieniania dla identycznych warunków wynosiłby ok:

Dawka promieniowania maleje ze zwiększaniem głębokości w napromienianej tkance. Jeżeli założymy, że dawka frakcyjna 2 Gy została zdefiniowana na głębokości 10 cm i czas napromieniania został obliczony: 1 min, to przy zmianie „punktu referencyjnego” na 5 cm czas napromieniania:

Dawkę frakcyjną 2 Gy zdefiniowano na głębokości 5 cm, dla odległości źródło - skóra 100 cm czas napromieniania chorego wynosił 200 JM (jednostek monitorowych). Przy zmianie SSD na 110 cm, czas napromieniania wyniesie:

Głębokość położenia „build-up” jest zależna od:

W której energii promieniowania fotonowego największy udział ma promieniowanie rozproszone?

W dozymetrii klinicznej używane jest pojęcie „stała ekspozycyjna”. Jest to wielkość, która łączy:

Czy stosując różne sposoby normalizacji dawki frakcyjnej, można w sposób jednoznaczny porównać dawki frakcyjne i całkowite?

Na rysunku przedstawiono rozkład dawki w objętości (DVH) dla PTV. Jaka jest największa dawka w PTV, jeżeli dawkę 60 Gy zdefiniowano jako minimum (90% dawki) w PTV:

IMRT - technika napromieniania z modulacją intensywności dawki polega na zmianie kształtu pola napromieniania w czasie seansu terapeutycznego. Technikę te wprowadzono do radioterapii, aby:

Który z wymienionych etapów planowania leczenia w radioterapii ma największy wpływ na powodzenie radioterapii?

Na podstawie chirurgicznej biopsji języka rozpoznano leukoplakię. W badaniu klinicznym stwierdzono powierzchowny egzofityczny, białawy naciek obejmujący większą część grzbietu języka po stronie prawej. Podaj rekomendowany sposób postępowania:

Kiedy powinno się przeprowadzać sanację uzębienia w stosunku do radioterapii (RT) jamy ustnej?

Który z poniżej wymienionych raków głowy i szyi w I stopniu klinicznego zaawansowania charakteryzuje się z reguły najmniejszą objętością nacieku pierwotnego?

Klinicznym wskazaniem do zastosowania hiperfrakcjonowania dawki w samodzielnej radioterapii jest rak:

Klinicznym przeciwwskazaniem do zastosowania brachyterapii jako uzupełnienia dawki (boost) w samodzielnej radioterapii raka podstawy języka nie jest naciekanie:

Który z niżej wymienionych czynników nie ma wartości prognostycznej dla miejscowego wyleczenia raka migdałka?

Zarekomenduj sposób leczenia promieniami w zależności od zaawansowania raka gardła środkowego:

Przyporządkuj typ histologiczny do odpowiedniego stopnia klasyfikacji WHO raka nosogardła.
1) ca planoepitheliale keratodes;       I) WHO typ 1
2) lymphoepithelioma;           II) WHO typ 2
3) ca planoepitheliale nonkeratodes;      III) WHO typ 3
4) transitional cell carcinoma;
5) Schmincke tumor;
6) ca nondifferentiatum.
Prawidłowa odpowiedź to:

Przyporządkuj odpowiedni nerw czaszkowy do otworu, którym wychodzi z podstawy czaszki:
1) szczelina oczodołowa górna;     III nerw okoruchowy
2) otwór okrągły;       IV nerw bloczkowy
3) otwór owalny;       V₂ nerw szczękowy
4) otwór żyły szyjnej.       V₃ nerw żuchwowy
VI nerw odwodzący
IX nerw językowo-gardłowy
X nerw błędny
XI nerw dodatkowy
Prawidłowa odpowiedź to:

Naciekanie raka nosogardła w kierunku bocznym, poprzez otwór wewnętrzny trąbki słuchowej, może objawiać się porażeniem kilku nerwów czaszkowych. Podaj, o które nerwy chodzi?

Które ze stwierdzeń dotyczących współczynnika skuteczności biologicznej (ang. RBE) i liniowego współczynnika przekazywania energii (ang. LET) nie jest prawdziwe:

Zakładając napromienienie całego organu homogenną dawką promieniowania (frakcjonowanie 2 Gy/fx dziennie), uszereguj narządy pod względem malejącej promieniowrażliwości:

Podaj, które geny uczestniczą w inicjacji lub modulacji procesu apoptozy:

Występowanie w limfocytach licznych złamań i translokacji chromosomalnych, niedobory immunologiczne, zwiększenie zachorowalności na nowotwory złośliwe są wspólną cechą następujących zespołów chorobowych:

W której fazie cyklu komórkowego zachodzi proces naprawy dwuniciowych pęknięć DNA typu łączenia niehomologicznych końców
(ang. non-homologous end joining NHEJ):

Funkcją białek produkowanych przez gen BRCA1 i BRCA2 jest głównie:

Prawdopodobieństwo zachorowania na raka piersi u kobiety, nosicielki mutacji w genie BRCA1, wynosi:

Wpływ na prawdopodobieństwo zachorowania na raka piersi u kobiet nosicielek zmutowanego genu BRCA2 mają:

Najbardziej czułym i swoistym testem wykrywającym mutacje w genach BRCA1 i BRCA2 jest:

Które ze stwierdzeń dotyczących naprawy uszkodzeń subletalnych jest nieprawdziwe:

Które ze stwierdzeń nie jest prawdziwe w odniesieniu do potencjalnego czasu podwojenia (Tpot):

Zaplanowano podanie dawki 44 Gy w 22 frakcjach techniką dwóch naprzeciwległych pól w obszarze śródpiersia. Maksimum dawki znajdowało się w regionie rdzenia kręgowego i wynosiło 130%. Jaka jest dawka biologiczna pochłonięta przez rdzeń kręgowy?

Zakładając wykładniczy wzrost guza nowotworowego oblicz, jaki czas upłynie od pierwszego podziału komórki nowotworowej do klinicznie wykrywalnego guza o objętości 1 cm³, jeśli czas podwojenia objętości wynosi 10 dni:

Uszereguj fazy cyklu komórkowego od najbardziej do najmniej promieniowrażliwej:

Które z niżej wymienionych testów predykcyjnych nie są zależne od promieniowrażliwosci komórkowej:

Hypoksja może powodować zmniejszenie promieniowrażliwości guza nowotworowego. Która z poniżej opisanych modyfikacji nie wpływa na utlenowanie komórek guza lub na zmniejszenie niekorzystnego wpływu hypoksji na skuteczność radioterapii:

Detekcję uszkodzeń DNA typu pęknięcia nici DNA można przeprowadzić przy pomocy:

Jakie jest znaczenie obecności tlenu (efekt wzmocnienia tlenowego ang. OER) na poziomie molekularnym interakcji promieniowania jonizującego z DNA:

Które z mutacji prowadzą prawie zawsze do śmierci mitotycznej komórki:

Dla jakiej dawki frakcyjnej dawka 40 Gy odpowiada dawce biologicznej 50 Gy (obliczyć dla rdzenia kręgowego):

Które stwierdzenie dotyczące współczynnika skuteczności biologicznej (WSB) promieniowania jest fałszywe:

Największym realnym zagrożeniem przy napromienianiu nacieków pozagałkowych w chorobie Gravesa-Basedowa jest zaćma. 5% ryzyko jej wystąpienia jest związane z podaniem na soczewkę dawki:

Najpowszechniejszym schematem frakcjonowania dawki promieniowania w leczeniu schorzeń nienowotworowych jest:

Istotnym ryzykiem przy napromienianiu zespołu bolesnego barku (PHS) jest:

W przypadku wystąpienia SVCS o podłożu nowotworowym u chorych w złym stanie ogólnym (Zubrod 3 lub 4) i w starszym wieku jest możliwe podanie jednorazowej frakcji promieniowania w dawce:

W przypadku kompresji rdzenia kręgowego spowodowanej przez przerzut nowotworowy rozpoczyna się w trybie pilnym leczenie promieniami podając dawkę całkowitą zawierającą się w przedziale:

Typowym schematem frakcjonowania dawki promieniowania w przypadku SVCS jest:

Najczęstszą przyczyną przerzutów do mózgu jest:

Przy jednorazowym napromienianiu dolnej połowy ciała (LHBI) z powodu przerzutów do kości stosuje się dawkę:

Przy jednorazowym napromienianiu górnej połowy ciała (UHBI) z powodu przerzutów do kości stosuje się dawkę:

Przy jednorazowym napromienianiu górnej połowy ciała (UHBI) z powodu przerzutów do kości dawką 7 Gy należy:

Głównym oczekiwanym efektem stosowania hypofrakcjonowania w napromienianiu mnogich przerzutów do mózgowia jest:

W przypadku występowania mnogich, dużych, bolesnych przerzutów do kości i mnogiego rozsiewu do tkanek miękkich, optymalnym schematem leczenia promieniami jest:

Stosowany w mnogim rozsiewie nowotworowym do kości izotop ⁸⁹Sr różni od ¹⁵³SM:

W przypadku przerzutu umiejscowionego w trzonie kręgu Th 4 można jednorazową dawkę 8 Gy podać:

W przypadku progresji objawów neurologicznych po napromienianiu z dobrym efektem przerzutów do rdzenia kręgowego z objawami jego ucisku dawką 30 Gy w 10 frakcjach, ponowna radioterapia takim samym schematem jest możliwa, jeżeli:

W przypadku zespołu SVCS w przebiegu niedrobnokomórkowego raka płuca leczeniem z wyboru jest:

Podejmując decyzję o leczeniu 60-letniego chorego, w stanie ogólnym Zubrod 3, z dusznością spoczynkową i SVCS powodowanym przez 12 cm guz śródpiersia, wybrałbyś następujące postępowanie:

W przypadku SVCS u chorego na SCLC należy:

Pierwszym krokiem przy wystąpieniu częściowego niedowładu poprzecznego spowodowanego przez przerzuty SCLC do rdzenia kręgowego powinno być:

Przerzut do rdzenia kręgowego decydowałbyś się napromieniać techniką:

Który z wymienionych izotopów stosuje się w paliatywnej śródoskrzelowej radioterapii raka płuca?

Terapia strontem radioaktywnym może być zastosowana:

W jakiej lokalizacji mięsak prążkowanokomórkowy u dzieci występuje najczęściej:

Jakie powikłanie, wiążące się bezpośrednio z radioterapią, jest obserwowane najczęściej u dzieci leczonych z powodu rhabdomyosarcoma oczodołu?

Wystąpienie poważnego powikłania, jakim jest leukoencefalopatia tkanki mózgowej, wiąże się z leczeniem skojarzonym: radioterapią i stosowaniem cytostatyku, którym jest:

Który z pierwotnych nowotworów wątroby u dzieci rokuje najlepiej:

W leczeniu pacjentów z rozpoznaniem mięsaka prążkowanokomórkowego okolicy okołooponowej po wstępnej chemioterapii teren napromieniania powinien obejmować:

Do niekorzystnych czynników prognostycznych w nerwiaku zarodkowym (neuroblastoma) należą:
1) stopień zaawansowania klinicznego IV S;
2) amplifikacja N-myc;
3) wiek < 1 r.ż.;
4) lokalizacja ogniska pierwotnego w jamie brzusznej;
5) wysoki poziom ferrytyny.
Prawidłowa odpowiedź to:

Dawka całkowita zastosowana w dawkach frakcyjnych 1,8 - 2,0 Gy w rejonie przynasad kości długich, która może spowodować częściowe zatrzymanie wzrostu, wynosi:

Do najwcześniej spostrzeganych objawów klinicznych u dzieci chorych na siatkówczaka (retinoblastoma) należą:
1) wytrzeszcz;             4) leukokoria;
2) zaburzenia widzenia;           5) zez.
3) opóźnienie rozwoju psychoruchowego;
Prawidłowa odpowiedź to:

W chorobie Hodgkina u dzieci najbardziej optymalny sposób postępowania, stosowany przez większość ośrodków w Polsce to:

W profilaktycznym napromienianiu OUN w programach leczenia białaczek u dzieci >3 r.ż., najczęściej stosowana dawka wynosi:

Najczęstszym nowotworem występującym w OUN u dzieci jest:

U dzieci chorych na nerwiaka zarodkowego (neuroblastoma) w stopniu zaawansowania klinicznego IV S stosuje się następujące postępowanie:
1) obserwacja;
2) intensywna wysokodawkowa chemioterapia;
3) operacyjne usunięcie ogniska pierwotnego i chemioterapia;
4) radioterapia w niskich dawkach na teren wątroby;
5) niskodawkowa chemioterapia.
Prawidłowa odpowiedź to:

Gruczołowy rak przełyku:
1) jest bardziej promieniowrażliwy, niż rak płaskonabłonkowy;
2) występuje częściej niż rak płaskonabłonkowy;
3) występuje najczęściej w dolnej części przełyku;
4) jest leczony radykalnie z zastosowaniem samodzielnej radioterapii lub radio-chemioterapii;
5) jest leczony radykalnie z zastosowaniem brachyterapii i uzupełniającej chemioterapii;
6) jest leczony radykalnie poprzez wykonanie zabiegu chirurgicznego kojarzonego często z przed- lub pooperacyjną radio- lub radiochemioterapią.
Prawidłowa odpowiedź to:

W obszarze obejmującym niewielki fragment wątroby (np. 3 cm³):

Radiochemioterapia pooperacyjna (40-50 Gy w dawkach frakcyjnych 1.8-2.0 Gy) w skojarzeniu z 5-Fu u chorych po radykalnym zabiegu operacyjnym z powodu raka trzustki:

Wielkość stosowana w radioterapii - Liniowe Przekazywanie Energii, (Linear Energy Transfer - LET [keV/mm, J/m]), opisuje ilość energii przekazywaną ośrodkowi przez promieniowanie na jednostkowej drodze. Wielkość definiuje się dla cząstek naładowanych, w tym również dla cząstek powstałych w wyniku oddziaływania promieniowania fotonowego z ośrodkiem. Wybierz prawdziwe twierdzenie:

Do uzupełniającej radio-chemioterapii pooperacyjnej kwalifikowani są chorzy na raka odbytnicy, u których ustalono następujące stopnie zaawansowania miejscowego choroby wg Astler-Coller:

Przy planowaniu przedoperacyjnej radioterapii chorych na raka odbytnicy dolna granica obszaru napromienianego (CTV) powinna zawsze:

Który z poniższych faktów klinicznych nie jest wskazaniem do radioterapii po całkowitej laryngektomii z powodu raka krtani:

Podaj fałszywą opinię na temat patologii raka głośni:

Które z poniższych badań dodatkowych jest najmniej przydatne przy ustalaniu stopnia zaawansowania mięsaka Ewinga:

Wyjściową przyczyną popromiennej próchnicy jamy ustnej jest

W radioterapii znany jest efekt polegający na tym, że zmiana wielkości pola napromieniania przy zachowaniu nie zmienionych pozostałych parametrów napromieniania (czasu, odległości, głębokości) powoduje zmiany dawki w napromienianym obiekcie zarówno w osi wiązki, jak i poza osią. Wybierz prawdziwe twierdzenie:

W leczeniu którego nowotworu kości radioterapia jest miejscowym leczeniem z wyboru:

Które z rozpoznań raka głowy i szyi nie kwalifikuje się do napromieniania techniką dwóch pól bocznych naprzeciwległych ?

Podaj poprawną wartość dawki tolerancji soczewki oka dla 50% ryzyka wystąpienia zaćmy w ciągu 5 lat od konwencjonalnej radioterapii nowotworów głowy i szyi.

Najczęściej występujące guzy środpiersia tylnego u dorosłych to:

U 39-letniej chorej stwierdzono raka lewej piersi o średnicy 1,5 cm. Wykonano tumorektomię. W badaniu histopatologicznym usuniętych tkanek stwierdzono utkanie raka o niskim stopniu zróżnicowania. Receptory steroidowe ujemne. HER2: (+++). U chorej należy zastosować:

Czynnikiem predykcyjnym u chorych na raka piersi jest:

Przeciwwskazaniem do leczenia oszczędzającego pierś nie jest:

U 40-letniego chorego rozpoznano ziarnicę złośliwą, typ NS. W wyjściowych badaniach stwierdzono masę patologiczną w górnym śródpiersiu oraz powiększone węzły nadobojczykowe i pachowe. Chory otrzymał 3 cykle chemioterapii wg programu ABVD. W badaniu kontrolnym zaobserwowano całkowitą remisję zmian węzłowych na obwodzie. Pozostała jedynie resztkowa masa w śródpiersiu górnym. Po kolejnych 3 cyklach obraz masy resztkowej był podobny. Chorego należy:

U 36-letniej kobiety rozpoznano raka szyjki macicy. W badaniu dwuręcznym stwierdzono zajęcie przez nowotwór lewego przymacicza; naciek nie dochodzi do kości miednicy. Leczeniem z wyboru jest:

Najczęściej występującym typem histologicznym raka piersi jest:

Prawdą jest, że u chorych na raka kanału odbytu:

Grasiczakowi najczęściej może towarzyszyć:

Zysk terapeutyczny wynikający z zastosowania pooperacyjnej radioterapii w wybranej grupie chorych na raka nerki jest związany z:

Odległe przerzuty raka przełyku występują najczęściej w:

Która z podanych charakterystyk radioterapii u chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca (NKRP) jest nieprawdziwa:

U chorych na raka płuca rutynowe wykonywanie tomografii komputerowej mózgu, wątroby, śledziony i kości nie jest zalecane,
z wyjątkiem:

Która z podanych charakterystyk objawów związanych z lokalizacją i wzrostem raka płuca jest nieprawdziwa:

W odniesieniu do chorych z nieznanym pierwotnym ogniskiem nowotworu w regionie głowy i szyi, z przerzutami w węzłach chłonnych szyi, nieprawdą jest, że:

Zastosowanie przyspieszonej hiperfrakcjonowanej radioterapii z całkowitym czasem leczenia 4,5-5 tygodni pozwala osiągnąć najwyższy zysk terapeutyczny w przypadkach:

U chorych na raka nagłośni leczonych chirurgicznie, spośród czynników będących kryterium kwalifikującym do pooperacyjnej radioterapii, najbardziej niekorzystnym i samodzielnym czynnikiem prognostycznym jest:

Węzły chłonne szyjne tylne są bardzo rzadko zajęte przerzutami w przypadku lokalizacji pierwotnego ogniska raka w obrębie:

Rak tylnej ściany gardła lub zachyłka gruszkowatego najczęściej nacieka przez ciągłość:

U chorych na raka migdałka zasadniczym niepowodzeniem pomimo uzyskania miejscowego wyleczenia są przerzuty odległe. Najczęściej ujawniają się one w:

Objawy trudności przy połykaniu i ból ucha, które mogą występować u chorych na raka zlokalizowanego w obrębie środkowego piętra gardła, sugerują klinicyście naciek nowotworowy gałązki nerwu:

Jaki narząd krytyczny ma najniższą dawkę tolerancji (TD_5/5)?

Która z podanych charakterystyk konwencjonalnej przedoperacyjnej radioterapii - pRT (45-50 Gy w ciągu 4.5-5 tygodni) u chorych na raka regionu głowy i szyi jest nieprawdziwa:

U pacjenta X stwierdzono badaniem klinicznym powiększony węzeł chłonny szyjny o średnicy 3 cm, w którym biopsja cienkoigłowa potwierdziła obecność komórek nowotworowych. W planie radioterapii uwzględniono selektywne uzupełniające napromienianie szyi z objęciem w/w węzła. Badaniem palpacyjnym i USG określono lożę tego węzła na głębokości 3.0 cm. W wyniku zasadniczego etapu radioterapii konwencjonalnej z użyciem wiązek fotonowych uzyskano 50% regresję w/w węzła. Dla uzupełniającego napromieniania wiązką elektronową, należy zatem użyć wiązki o energii:

Spośród wielu powszechnie uznanych czynników prognostycznych u chorych na raka górnego piętra gardła również wiek i płeć są istotnymi czynnikami prognostycznymi. Spośród wybranych subpopulacji pacjentów korzystniejsza prognoza (5-letnie przeżycie) dotyczy: