Wyszukaj egzamin lub pytanie ...
Egzamin PES / Ortodoncja / wiosna 2013
120 pytań
Pytanie 1
Zgodnie ze wskaźnikiem IOTN do skrajnych potrzeb leczenia ortodontycznego (stopień 5) zalicza się:
1) zaburzenia proporcji tkanek miękkich twarzy;
2) zęby zatrzymane;
3) zaburzenia towarzyszące wadom czaszkowo-twarzowym;
4) reinkluzję zębów mlecznych;
5) zęby nadliczbowe.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 2
Wzrost szczęki odbywa się w wyniku:
1) odkładania kości w szwach, na powierzchniach szczęki, łączących się z pozostałymi kośćmi mózgowej i twarzowej części czaszki;
2) odkładania kości po obu stronach szwów, łączących szczękę z pozostałymi kośćmi twarzowej i mózgowej części czaszki;
3) przemieszczania szczęki pod wpływem wzrostu podstawy czaszki;
4) modelowania kości szczęki;
5) wewnętrznej przebudowy kości szczęki.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 3
W procesie wzrostu żuchwy, w różnych jej obszarach dominują różne procesy:
1) w tylnej części trzonu żuchwy - dochodzi do resorpcji kości;
2) wewnętrzna powierzchnia gałęzi żuchwy jest obszarem resorpcyjnym;
3) przedni i tylny brzeg gałęzi żuchwy - podlegają znacznemu modelowaniu;
4) bródka jest obszarem wzrostu;
5) głównymi obszarami wzrostu żuchwy są: wyrostek dziobiasty, wyrostek kłykciowy i tylny brzeg gałęzi żuchwy.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 4
Zgryz otwarty szkieletowy może być wynikiem:
1) synostozy szwów jarzmowo-szczękowych i nosowo-szczękowych;
2) rotacji wzrostowej szczęki do tyłu;
3) rotacji żuchwy do tyłu wokół centrum w wyrostku kłykciowym;
4) rotacji wzrostowej żuchwy ku tyłowi;
5) wewnętrznej inklinacji szczęki do przodu wobec płaszczyzny poziomej.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 5
Wyrzynanie zębów jest złożonym procesem fizjologicznym. Istotną rolę w wewnątrzkostnym wyrzynaniu zęba stałego odgrywają:
1) rozwój korzenia zęba;
2) dojrzewanie włókien kolagenowych w ozębnej;
3) resorpcja korzeni zębów mlecznych;
4) dojrzałość trzonów kręgów szyjnych;
5) resorpcja wyrostka zębodołowego zębów mlecznych.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 6
Akceleracja wzrostu twarzowej części czaszki jest wynikiem zmian hormonalnych towarzyszących dojrzewaniu płciowemu. U dziewcząt pokwitaniowy skok wzrostowy występuje około 2 lata wcześniej niż u chłopców. Różnica ta wiąże się z:
1) występującą częściej u dziewcząt młodocianą akceleracją wzrostu w wieku 10 lat;
2) niskim poziomem estrogenu u chłopców;
3) zwiększonym wydzielaniem dehydroepiandrosteronu przez korę nadnerczy u dziewcząt;
4) przyspieszeniem dojrzewania, które u dziewcząt trwa krócej niż akceleracja wzrastania;
5) większym niż u dziewcząt wydzielaniem gonadotropin przysadkowych u chłopców.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 7
Wektor wzrostu szczęki jest skierowany w dół i do przodu. Jakie mechanizmy biorą udział w zmianach długości i strzałkowej pozycji szczęki w okresie od 7 do 15 roku życia?
1) wydłużenie podstawy części mózgowej czaszki;
2) wzrost szczęki w szwach jarzmowo-szczękowych;
3) bierne wysunięcie szczęki;
4) resorpcja przedniej powierzchni szczęki;
5) modelowanie podniebienia.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 8
W celu uzyskania osiowego przemieszczenia siekacza przyśrodkowego dolnego potrzebna jest para sił o przeciwnym kierunku działania. Jakiej wielkości siły należy zastosować, by wprowadzić siekacz ustawiony przedsionkowo do łuku zębowego? Odległość punktu przyłożenia siły od środka oporu wynosi od strony wargowej 15 mm, a od strony podniebiennej 20 mm:
1) siła łuku wargowego 200 g; 4) siła łuku podniebiennego 150 g;
2) siła łuku podniebiennego 100 g; 5) siła łuku wargowego 150 g.
3) siła łuku wargowego 250 g;
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 9
W asymetrycznych wadach nabytych twarzowej części czaszki, typu zesztywnienie pourazowe stawu skroniowo-żuchwowego, stwierdza się:
1) tyłożuchwie morfologiczne;
2) przesunięcie punktu gnathion w stronę przeciwną do ankylozy;
3) ograniczenie obniżania żuchwy;
4) asymetrię żuchwy w stronę uszkodzonego stawu;
5) inklinację siekaczy dolnych w stronę ankylozy.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 10
Jednym z najczęstszych następstw złamania wyrostka kłykciowego żuchwy u dzieci jest ankyloza czynnościowa. Polega ona na:
1) zachowanej pełnej ruchomości żuchwy;
2) obecności osłabionej ruchomości i funkcji żuchwy;
3) możliwości wystąpienia asymetrii twarzy w zależności od stopnia osłabienia ruchomości;
4) pogorszeniu asymetrii twarzy w okresie dojrzewania;
5) obecności skośnej płaszczyzny zgryzowej.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 11
W celu zdiagnozowania stopnia połowiczego niedorozwoju twarzy (hemifacial microsomia) i zaprojektowania dystrakcji, należy wykonać:
1) cefalogram w projekcji bocznej;
2) fotografię twarzy w projekcji osiowej;
3) ortopantomogram;
4) radiogram stawu skroniowo-żuchwowego;
5) tomogram 3D w technice spiralnej.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 12
Postępowanie u pacjentów w późnym uzębieniu mieszanym z pourazową asymetrią twarzy i znacznie ograniczoną ruchomością żuchwy wymaga:
1) chirurgicznego odtworzenia symetrii twarzy;
2) obserwacji kinetyki żuchwy;
3) chirurgicznego odtworzenia ruchomości żuchwy;
4) pooperacyjnego czynnościowego sterowania wzrostem;
5) obserwacji symetrii twarzy.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 13
Celem przedoperacyjnego leczenia ortodontycznego prognacji żuchwy (szkieletowej wady klasy III) jest zniesienie kompensacji zębowej. Wymaga to:
1) podniebiennego nachylenia siekaczy górnych;
2) ekstrakcji pierwszych przedtrzonowców górnych;
3) ekstruzji pierwszych trzonowców stałych;
4) ekstruzji siekaczy dolnych;
5) wychylenia siekaczy dolnych.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 14
Zakwalifikowanie pacjenta do przeszczepu kości do rozszczepionego wyrostka zębodołowego wymaga oceny:
1) radiogramu osiowego na szczękę;
2) radiogramu punktowego na szczelinę wyrostka zębodołowego;
3) ortopantomogramu;
4) tomogramu wolumetrycznego w rekonstrukcji 3D;
5) cefalogramu w projekcji PA.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 15
Przestrzenne, lecznicze działanie aparatu bliźniaczego Clarka zależy od:
1) pelot przedsionkowych;
2) zgryzu konstrukcyjnego;
3) selektywnego usuwania masy akrylanowej z powierzchni okluzyjnych aparatu;
4) skośnych płaszczyzn wodzących pod kątem 40 stopni między górnym i dolnym wałem nagryzowym;
5) śruby w górnej płycie.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 16
Zgryz konstrukcyjny jest to optymalna przestrzenna zmiana położenia żuchwy przed wykonaniem aparatu, utrwalona w wosku lub masie silikonowej. Typ zgryzu konstrukcyjnego zależy od:
1) typu wzrostu twarzowej części czaszki;
2) rodzaju wady zgryzu;
3) wieku biologicznego pacjenta;
4) współpracy dziecka w procesie leczenia;
5) dysfunkcji stawu skroniowo-żuchwowego.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 17
Zmianę wektora wzrostu szczęki metodami ortopedycznymi można uzyskać:
1) wysokim wyciągiem czaszkowym z siłą 500 g dla zahamowania wzrostu szczęki;
2) maską twarzową, w okresie przed 8. rokiem życia, siłą 250 g na stronę, w celu pobudzenia wzrostu szczęki;
3) odwrotnym wyciągiem czaszkowym, w czasie skoku wzrostowego, siłą 1000 g na stronę, w celu pobudzenia osteogenezy w szwie jarzmowo-szczękowym;
4) stałym aparatem grubołukowym w celu uzyskania pionowego wzrostu szczęki;
5) śrubą osadzoną na podniebieniu na mikroimplantach.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 18
Przeszczepy kości do wyrostka zębodołowego u pacjentów z obustronnym rozszczepem podniebienia pierwotnego i wtórnego wykonuje się najczęściej:
1) w fazie F (wg Demirijana) rozwoju zawiązka kła po stronie rozszczepu;
2) w celu stworzenia podłoża kostnego, w które wyrzyna się kieł stały;
3) w celu stabilizacji kości przysiecznej;
4) w celu zwiększenia całkowitej długości szczęki;
5) w okresie po skoku pokwitaniowym.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 19
Jakie są najczęstsze błędy w umieszczaniu zamków?
1) w przypadku zębów częściowo wyrzniętych jest tendencja do przyklejania zamków zbyt blisko brzegu siecznego lub powierzchni okluzyjnej;
2) w przypadku zębów częściowo wyrzniętych jest tendencja do przyklejania zamków zbyt blisko szyjki zęba;
3) w przypadku stanu zapalnego dziąseł jest tendencja do przyklejania zamków zbyt blisko brzegu siecznego lub powierzchni okluzyjnej;
4) w przypadku stanu zapalnego dziąseł jest tendencja do przyklejania zamków zbyt blisko szyjki zęba;
5) w przypadku zębów znacznie wychylonych jest tendencja do przyklejana zamków zbyt blisko brzegu siecznego lub powierzchni okluzyjnej;
6) w przypadku zębów znacznie wychylonych jest tendencja do przyklejana zamków zbyt blisko szyjki zęba.Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 20
Metodę polegającą na odwróceniu przyklejanego zamka o 180 stopni stosuje się:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 21
Wzrost matrycy czynnościowej jest:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 22
Podczas zamykania szpar istnieje silna tendencja do przechylania się siekaczy górnych. Aby temu zapobiec należy:
1) przyklejać zamki bardziej dodziąsłowo;
2) przyklejać zamki bardziej dowargowo;
3) wprowadzać dodatkowy tork na drucie w odcinku siekaczy górnych;
4) stosować duże siły;
5) stosować małe siły.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 23
W wyniku działania aparatu Herbsta uzyskiwane są następujące efekty szkieletowe:
1) stymulacja wzrostu żuchwy;
2) dystalizacja zębów szczęki;
3) wychylenie zębów siecznych dolnych;
4) przechylenie zębów siecznych dolnych;
5) hamowanie wzrostu szczęki;
6) aparat Herbsta działa jedynie na poziomie zębowym.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 24
Pacjent o typie twarzy retrogantycznym będzie miał najprawdopodobniej następującą budowę żuchwy:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 25
U chłopca w wieku 11 lat zastosowano wyciąg karkowy. Efektem ubocznym terapii była ekstruzja zębów trzonowych o 1 mm, czego konsekwencją było:
1) zwiększenie kąta ANB o 2,5 stopnia;
2) odchylenie od osi Y o 2,5 stopnia;
3) zmniejszenie kąta ANB o 2,5 stopnia;
4) przemieszczenie żuchwy do dołu i do tyły;
5) przemieszczenie żuchwy do góry i do przodu;
6) zwiększenie przedniej wysokości twarzy;
7) zmniejszenie przedniej wysokości twarzy.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 26
Podczas stosowania wyciągu zewnątrzustnego, aby uzyskać maksymalny efekt cofnięcia i wtłoczenia oraz zapobiec efektowi Kloehna siła powinna przechodzić:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 27
Rotacja całkowita żuchwy widoczna na zdjęciu rentgenowskim to rotacja:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 28
Podczas badania zakresu maksymalnego otwierania ust przez pacjentów ze zgryzem otwartym:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 29
Wartość kotwicowa pierwszego zęba trzonowego dolnego jest w przybliżeniu:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 30
Zadowalające wyniki ortodontycznego kamuflażu kostnej wady zgryzu można uzyskać przy:
1) przeciętnej lub krótkiej twarzy;
2) przeciętnej lub długiej twarzy;
3) stłoczeniach mniejszych niż 4-6 mm;
4) stłoczeniach większych niż 6-8 mm;
5) typowej budowie tkanek miękkich;
6) braku zaburzeń kostnych poprzecznych;
7) łagodnych zaburzeniach przednio-tylnych.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 31
Aby uzyskać ruch osiowy zęba, stosunek pomiędzy momentem siły MF a momentem pary MC powinien wynosić:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 32
Zagięcia daszkowate przy pętli do zamykania luk na łuku 0,016 x 0,022 powinny być wykonane pod kątem:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 33
U pacjentów z długą twarzą, z nadmiernym pionowym wzrostem całego łuku szczęki oraz nadmierną ekspozycją zębów siecznych górnych, najbardziej odpowiednim aparatem będzie:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 34
Istotą leczenia tyłozgryzu przy pionowym typie wzrostu jest:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 35
Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące zgryzu konstrukcyjnego i/lub zasad jego pobrania:
1) ustala się go za pomocą wosku rozgrzanego w celu jego zmiękczenia;
2) ustala się go za pomocą wosku rozgrzanego w celu połączenia kilku płytek ze sobą, schłodzonego następnie do temperatury pokojowej;
3) podczas jego pobierania nie należy przekraczać wysokości szpary spoczynkowej, ponieważ znacznie utrudnia to adaptację do aparatu;
4) minimalne wysunięcie żuchwy w wadach dotylnych powinno wynosić 4-6 mm;
5) w przypadku znacznej retruzji górnych zębów siecznych dopuszcza się wysunięcie zębów dolnych przed górne w celu zwiększenia efektywności aparatu;
6) minimalne rozklinowanie w odcinkach bocznych powinno wynosić 3-4 mm.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 36
Które z poniższych stwierdzeń dotyczące krzywej spee opisuje zgryz głęboki?
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 37
Najlepszą z poniżej wymienionych metodą obrazowania zatrzymanych kłów szczęki jest:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 38
Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące rozszerzania szczęki przez rozsunięcie szwu podniebiennego:
1) jest metodą leczenia silnych stłoczeń w łuku górnym;
2) najbardziej skuteczne jest po 15. roku życia, gdy wszystkie zęby boczne zakończą rozwój korzeni;
3) efektem jego stosowania jest dotylna rotacja żuchwy;
4) w przypadku, gdy wymagane są ekstrakcje zębów, należy je wykonać przed rozpoczęciem rozszerzania;
5) wykonane z nadkorektą nie wymaga stosowania retencji;
6) ma ograniczone zastosowanie u pacjentów z wąską szczęką i długą twarzą.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 39
Metodą z wyboru leczenia zgryzu krzyżowego na pierwszych zębach trzonowych u pacjenta dorosłego z wadą dotylną jest zastosowanie:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 40
Postępowanie w przypadku ankylotycznego zęba mlecznego nie mającego stałego następcy powinno polegać na:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 41
Leczenie za pomocą szyn szeregujących nie sprawdza się w przypadku:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 42
Prawidłowym postępowaniem w przypadku diastemy spowodowanej przerośniętym wędzidełkiem wargi górnej jest:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 43
Określ kierunek siły i momentu siły działających na zęby sieczne w sytuacji przedstawionej na rysunku, gdy łuk ciągły z zagięciami tip-back zostanie dowiązany centralnie do łuku fragmentarycznego łączącego górne zęby sieczne:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 44
Zagięcie toe-out wprowadzone na łuku okrągłym, włożonym do rurki policzkowej na zębie trzonowym powinno spowodować:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 45
W sytuacji przedstawionej na rysunku:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 46
Siły ekstruzyjne działające na dolne zęby trzonowe mogą spowodować:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 47
Aby ustawić prawidłowo zrotowany dystalnie i przesunięty dopoliczkowo dolny ząb trzonowy należy na łuku stalowym w aparacie częściowym 2x6 wprowadzić zagięcie:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 48
Aby u dorosłego pacjenta ustawić prawidłowo zrotowany mezjalnie i przesunięty dopodniebiennie górny ząb trzonowy można na łuku stalowym w aparacie częściowym 2x6, oprócz zagięcia toe-in, zastosować:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 49
Najmocniejsze zakotwienie do retrakcji kła po ekstrakcji pierwszego zęba przedtrzonowego uzyskamy wprowadzając zagięcie na stalowym łuku okrągłym:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 50
Aby przeciwdziałać rotacji zęba trzonowego podczas zamykania luki poesktrakcyjnej po usunięciu zęba przedtrzonowego, należy wprowadzić zagięcie:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 51
Wprowadzenie na łuku stalowym w aparacie częściowym 2x6 jednocześnie zagięć toe-in i in-bend za kłem spowoduje, że powstaje układ sił, który określamy jako:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 52
Określ kierunek siły i momentu siły działających na kieł w sytuacji przedstawionej na rysunku - (zagięcie centralne)
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 53
Działanie aktywatora pionowego typu V w leczeniu wad klasy II podgrupy 1 z pionowym kierunkiem wzrostu polega na:
1) znacznym doprzednim przemieszczeniu żuchwy w wymiarze strzałkowym;
2) kompensacji zębowo-wyrostkowej wady klasy II;
3) nieznacznym doprzednim przemieszczeniu żuchwy i wysokim rozklinowaniu;
4) wykorzystaniu właściwości wiskoelastycznych tkanek miękkich i energii kinetycznej;
5) retroinklinacji (nachyleniu ku tyłowi) podstawy szczęki.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 54
Dla twarzy o pionowej strukturze dolichofacialnej charakterystyczne są następujące cechy:
1) mały kąt podstaw szczęki i żuchwy (ML-NL), będący przyczyną zmniejszonego nagryzu pionowego;
2) duży kąt nachylenia żuchwy do podstawy czaszki (ML-NSL) oraz zwykle większy kąt żuchwy (ArGoMe);
3) procentowy stosunek tylnej (S-Go) do przedniej (N-Me) wysokości twarzy większy niż 65% (wg Jarabaka), oznaczający pionowy kierunek wzrostu;
4) mała długość tylnego dołu czaszki (S-Ar) charakterystyczna dla pionowego modelu wzrostu i szkieletowego zgryzu otwartego;
5) zmniejszony procentowy stosunek środkowej do dolnej przedniej wysokości twarzy NSp/SpMe przy nadmiernie zwiększonym dolnym odcinku twarzy.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 55
Na wykresie przedstawiono zależność naprężenie-odkształcenie materiału elastycznego. Literą c oznaczono:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 56
Niedorozwój środkowego piętra twarzy jest najbardziej charakterystyczny dla:
1) płodowego zespołu alkoholowego; 4) achondroplazji;
2) zespołu Pierre’a Robina; 5) połowiczego niedorozwoju twarzy.
3) zespołu Crouzona;
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 57
Wskaźnik obciążenia ugięcia drutu ortodontycznego przy dwukrotnym zmniejszeniu jego średnicy oraz niezmienionej sile i długości drutu zmieni się następująco:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 58
Metody wpływające na zwiększenie elastyczności drutu ortodontycznego to:
1) stosowanie stalowych łuków plecionych o zmniejszonej średnicy;
2) stosowanie łuków o zwiększonej średnicy, luźno dowiązanych w kanałach zamków;
3) doginanie na łuku pętli wydłużających dany odcinek;
4) stosowanie łuków superelastycznych A-NiTi o dużym zakresie odkształcenia;
5) stosowanie szerszych zamków (zmniejszanie odstępu między zamkami).
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 59
Chłopiec w wieku lat 14 ze zgryzem otwartym przednim o szparze niedogryzowej wielkości 5 mm oraz odwrotnym nagryzem poziomym o wielkości 4 mm, niezgłaszający w wywiadzie trudności żucia i mowy zgodnie z komponentą zdrowia Wskaźnika Potrzeb Leczniczych IOTN wykazuje:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 60
Największą stabilnością wyników leczenia chirurgiczno-ortodontycznego charakteryzują się następujące zabiegi ortognatyczne:
1) przemieszczenie szczęki do góry celem umożliwienia rotacji żuchwy do góry i przodu;
2) wysunięcie żuchwy do przodu z rotacją bródki ku dołowi, większe niż 10-12 mm;
3) wysunięcie żuchwy do przodu z rotacją bródki ku górze i wydłużeniem gałęzi żuchwy;
4) osteotomia dolnego brzegu trzonu żuchwy celem przemieszczenia bródki;
5) wysunięcie żuchwy do przodu ze zwiększeniem lub utrzymaniem przedniej wysokości twarzy.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 61
Dla pacjenta ze zgryzem głębokim szkieletowym i typowym obrazem wzorca wzrostowego żuchwy z rotacją doprzednią charakterystyczne są następujące cechy:
1) ograniczona przestrzeń gardłowa, oddychanie przez usta i dysfunkcja języka;
2) wywinięte wargi, wyraźnie zaznaczona bródka i pogłębiona bruzda wargowo-bródkowa;
3) silnie rozwinięte mięśnie żwacze, duża odległość między kątami żuchwy;
4) zwiększona odległość międzykłowa w łuku dolnym, wysoko wysklepione podniebienie;
5) zwiększona tylna wysokość twarzy, wydłużona gałąź żuchwy.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 62
Wśród czynników wpływających na równowagę położenia zębów największy wpływ mają:
1) ucisk tkanek miękkich w pozycji spoczynkowej;
2) siły zewnętrzne, wyzwalane przez nawyki i aparaty ortodontyczne;
3) kontakt zębów podczas czynności żucia i połykania;
4) ucisk tkanek miękkich w trakcie połykania i mówienia;
5) aktywność metaboliczna w obrębie więzadeł ozębnej i elastyczność włókien dziąsłowych.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 63
Wartości torku i angulacji wpisane w zamek przeznaczony dla bocznego zęba siecznego górnego w systemie MBT wynoszą odpowiednio:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 64
Dla twarzy pośredniej o regularnej linii profilu w polu profilu szczękowego wg Schwarza charakterystyczne są następujące cechy:
1) warga górna styka się z linią pionową poprowadzoną z punktu skórnego nasion;
2) warga dolna znajduje się w odległości 1/3 szerokości pola profilu szczękowego bliżej linii oczodołowej;
3) skośna linia styczna wyznaczona z punktu subnasale do punktu pogonion przechodzi w połowie granicy czerwieni wargi dolnej;
4) punkt skórny pogonion znajduje się w środku pola profilu szczękowego między liniami czołową i oczodołową;
5) punkty skórne gnathion i kąta ust leżą na linii pionowej poprowadzonej z punktu orbitale.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 65
Do wad zębowych o prawdopodobnym podłożu genetycznym należy:
1) transpozycja kła górnego;
2) reinkluzja pierwszego stałego zęba trzonowego górnego;
3) hipodoncja bocznego zęba siecznego górnego;
4) ektopowe wyrzynanie kła górnego;
5) dilaceracja korzenia przyśrodkowego zęba siecznego górnego.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 66
Przy zwiększeniu wartości wskaźników Boltona częściowego i całkowitego - odpowiednio powyżej 77,2% i 91,3%, możliwe są następujące efekty:
1) powiększony nagryz poziomy;
2) stłoczenia w dolnym łuku zębowym;
3) zmniejszony nagryz pionowy;
4) stłoczenia w górnym łuku zębowym;
5) szpary międzyzębowe w dolnym łuku zębowym.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 67
Charakterystyczny obraz progenii w analizie cefalometrycznej tworzą:
1) zwiększony kąt podstaw szczęk, zmniejszony kąt żuchwy ArGoMe;
2) ujemna wartość kąta ANB, zwiększone kąty SNB i SNPg;
3) ujemna wartość kąta ANB, zmniejszony kąt SNA;
4) zwiększona przednia wysokość twarzy N-Me, zwiększona długość trzonu żuchwy Go-Me;
5) zmniejszony kąt nachylenia siekaczy dolnych do linii NB.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 68
Kąt międzyszczękowy ma tendencję do zwiększania się w wyniku:
1) stosowania niskiego wyciągu zewnątrzustnego;
2) przedłużonego stosowania wyciągów międzyszczękowych;
3) stosowania przednich płaszczyzn nagryzowych;
4) leczenia ekstrakcyjnego;
5) stosowania wysokiego wyciągu zewnątrzustnego.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 69
Podczas prawidłowego wzrostu wielkość głowy w stosunku do całkowitej długości ciała w 3. miesiącu życia płodowego stanowi:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 70
Do elementów składowych aparatów czynnościowych wysuwających żuchwę w celu korekty wady klasy II należą:
1) tarcze policzkowe; 4) płaszczyzny prowadzące;
2) tarcze językowe; 5) peloty językowe.
3) łuki wargowe;
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 71
Wskaż zdania prawdziwe odnoszące się do leczenia w okresie uzębienia mieszanego:
1) w przypadku stłoczenia dolnych siekaczy ze znacznymi obrotami tych zębów najkorzystniej jest odczekać do wymiany zębów bocznych;
2) lip bumper jest aparatem czynnościowym stosowanym do wydłużania dolnego łuku zębowego w przypadkach dużego stłoczenia dolnych siekaczy i ich protruzji;
3) stłoczenia dolnych siekaczy nie przekraczające 2 mm można pozostawić bez leczenia w przypadkach nie powikłanych utratą miejsca w odcinkach bocznych;
4) nieznaczna rozbudowa dolnego łuku zębowego w uzębieniu mieszanym może polegać na stosowaniu dolnego łuku językowego lub stałego aparatu cienkołukowego;
5) ekstrakcje mlecznych dolnych kłów jako pierwszy etap ekstrakcji seryjnych w żuchwie stanowią lepszą alternatywę niż rozbudowa dolnego łuku zębowego za pomocą aktywnego łuku językowego w przypadkach umiarkowanych stłoczeń dolnych siekaczy rzędu 4 mm.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 72
Najłatwiejszym, ekonomicznym i wszechstronnym sposobem osiągnięcia zakotwienia maksymalnego w ortodoncji jest zastosowanie w systemie zakotwienia:
1) implantu zębowego;
2) mini-implantu (mini-śruby) ortodontycznej;
3) zęba w ankylozie;
4) implantu podniebiennego;
5) zaczepów na szwie jarzmowym.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 73
U których pacjentów w wieku 8-9 lat (wiek kalendarzowy odpowiada wiekowi zębowemu) ekstrakcje seryjne są zasadne?
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 74
Wskaż zdania prawdziwe:
1) w czasie odgryzania głowa żuchwy przesuwa się do przodu dalej niż krążek stawowy a ucisk głowy stawowej przenosi się poprzez środkową część krążka na guzek stawowy;
2) ruch krążka stawowego jest wolniejszy niż głowy żuchwy zarówno podczas opuszczania jak i unoszenia żuchwy;
3) zgrzytanie na brzegach siecznych wywołuje przeciążenia w głębokiej części mięśnia żwacza;
4) zgrzytanie w pozycji maksymalnego zaguzkowania zębów wywołuje przeciążenia w powierzchownej części mięśnia żwacza;
5) zarówno podczas opuszczania jak i unoszenia żuchwy ruch krążka stawowego jest szybszy niż głowy żuchwy.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 75
Wskaż zdanie prawdziwe:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 76
W leczeniu za pomocą zindywidualizowanego lingwalnego stałego aparatu INCOGNITO stosuje się u danego pacjenta określoną sekwencję:
1) łuków standardowych;
2) łuków indywidualnych;
3) na zmianę łuki indywidualne z łukami standardowymi;
4) najpierw łuki standardowe a następnie indywidualne;
5) najpierw łuki indywidualne a następnie standardowe.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 77
Wskaż zadnia prawdziwe:
1) chirurgiczne zespolenie wargi u niemowląt z rozszczepem podniebienia może wymagać wcześniejszej ortodontycznej zmiany pozycji segmentów szczęki;
2) po chirurgicznym zespoleniu warg u pacjentów z rozszczepem całkowitym podniebienia stosuje się pasywne płytki w celu kształtowania rozwijającego się łuku szczęki;
3) plastyka podniebienia nie zaburza późniejszego wzrostu szczęki;
4) u pacjentów z rozszczepem podniebienia po leczeniu chirurgicznym występuje tendencja do zgryzu krzyżowego;
5) najlepszym czasem do umieszczenia przeszczepu kości w okolicę rozszczepu wyrostka zębodołowego jest okres między 5. a 7. rokiem życia.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 78
Wskaż zdania prawdziwe dotyczące zakotwiczenia w ortodoncji:
1) zakotwiczenie kortykalne w bocznych odcinkach łuku zębowego jest uzyskiwane za pomocą dokonania zagięć II rzędu;
2) przykładem zakotwiczenia wzajemnego jest zamykanie luki po usuniętym pierwszym zębie przedtrzonowym z wykorzystaniem sprężynki zbliżającej siekacz centralny, siekacz boczny i kieł z jednej strony, natomiast drugi przedtrzonowiec i pierwszy trzonowiec z drugiej;
3) zakotwiczenie stacjonarne polega na przeciwstawieniu ruchu osiowego jednej grupy zębów przechylaniu innych zębów;
4) zamykanie luk poekstrakcyjnych może być utrudnione u pacjentów przewlekle zażywających sterydy;
5) utrata zakotwiczenia w obrębie zębów kotwicowych maleje wraz ze wzrostem przyłożonych sił.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 79
Wskaż zdanie prawdziwe:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 80
U pacjentów z HFM po usunięciu aparatu dystrakcyjnego zakłada się szynę nagryzową. Jaką funkcję spełnia ta szyna?
1) stymuluje wzrost gałęzi żuchwy;
2) przyspiesza resorpcję powstałej blizny kostnej;
3) zabezpiecza przebudowującą się kość przed nadmiernym obciążeniem;
4) stabilizuje pozycję symetralną żuchwy;
5) wspomaga odtwarzanie systemu Haversa.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 81
Wskaż prawdziwe stwierdzenia opisujące pacjenta z zespołem Witkopa:
1) należy do dysplazji ektodermalnej hydrotycznej;
2) należy do dysplazji ektodermalnej hipohydrotycznej;
3) zespół Witkopa nosi nazwę hypodontia and nail dysgenesis;
4) występuje prawidłowa funkcja gruczołów potowych;
5) stwierdza się zaburzoną termoregulację i nadwrażliwość na temperaturę.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 82
Wskaż zdanie fałszywe, dotyczące zastosowania mikroimplantów ortodontycznych:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 83
Przerzut podniebienny nie jest przeciwwskazany u pacjentów:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 84
Pacjentka w wieku 15 lat z powiększonym nagryzem pionowym, I klasą szkieletową, wydłużonym środkowym odcinkiem twarzy i pełnym kontaktem warg w położeniu spoczynkowym żuchwy, w ramach terapii ortodontycznej powinna mieć wykonaną:
1) protruzję górnych siekaczy; 4) intruzję dolnych siekaczy;
2) intruzję górnych siekaczy; 5) ekstruzję zębów stref podparcia.
3) protruzję dolnych siekaczy;
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 85
Wskaż prawdziwe stwierdzenie:
1) tarcie w układzie drut-zamek ortodontyczny zależy od materiału, z jakiego wykonane są drut i zamek;
2) tarcie w układzie drut-zamek ortodontyczny jest większe w przypadku zamków bliźniaczych, ze względu na większe pole kontaktu pomiędzy zamkiem i drutem;
3) tarcie w układzie drut-zamek ortodontyczny zależy od kąta nachylenia długiej osi drutu w stosunku do osi szczeliny zamka;
4) tarcie w układzie drut-zamek ortodontyczny zależy od sposobu ligaturowania zamka do drutu;
5) tarcie w układzie drut-zamek ortodontyczny może wpływać na planowanie zakotwienia.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 86
Wskaż prawdziwe stwierdzenia:
1) zastosowanie techniki Begga, polegającej na przechyleniu zębów do luki poekstrakcyjnej, a następnie ich prostowaniu pozwoli na zamknięcie luki w 3/5 poprzez przesunięcie dystalne sześciu zębów przednich;
2) wzmocnienie zakotwienia w czasie leczenia ekstrakcyjnego aparatem stałym cienkołukowym, poprzez zastosowanie headgeara, wymaga noszenia go przez jak największą ilość godzin w ciągu dnia;
3) w celu znacznego zwiększenia stopnia przesunięcia zębów przednich w stosunku do tylnych podczas wykorzystywania mechaniki ślizgowej do zamykania luki poekstrakcyjnej, pole powierzchni zębów tylnych w stosunku do przednich powinno wynosić 2:1;
4) odpowiednia aktywacja przerzutu podniebiennego umożliwia dystalizację zęba trzonowego po jednej stronie łuku a rotację po drugiej; następnie po odwróceniu procesu możliwe uzyskanie dystalizacji netto obydwu trzonowców szczęki.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 87
Zakres przemieszczenia zęba, bezpośrednio po zadziałaniu siły nie zależy od:
1) wieku pacjenta (młodociany, dorosły), którego ząb poddawany jest działaniu sił;
2) długości korzenia zęba, na który działa siła;
3) wysokości wyrostka zębodołowego zęba, na który działa siła;
4) ilości uwalnianych cytokin w ozębnej tego zęba;
5) stosunku osteoblastów do osteoklastów w obszarze resorpcji czołowej zęba, na który działa siła.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 88
Wskaż odpowiedzi prawdziwe:
1) zespół Pataua jest zespołem wad wrodzonych spowodowanych trisomią chromosomu 17;
2) zespół Pataua jest wadą letalną w 20%;
3) dysmorfią charakterystyczną dla zespołu Pataua jest brachycefalia;
4) upośledzenie rozwoju umysłowego jest stałym symptomem zespołu Pataua;
5) w zespole Pataua występuje całkowity rozszczep podniebienia pierwotnego i wtórnego.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 89
Stosując na cztery górne siekacze intruzyjny łuk niklowo-tytanowy działający z siłą 40g należy przewidywać, że:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 90
Najczęstszą przyczyną leczenia ortodontycznego jest zachwianie proporcji pomiędzy wzrostem szczęki i żuchwy. Wskaż poprawne sformułowanie:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 91
Wskaż błędną odpowiedź: Według Boese stabilność dolnych siekaczy po leczeniu ortodontycznym zapewnia:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 92
Aparat bionator nie jest przeciwwskazany:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 93
Wskazania do leczenia metodą kamuflażu nie obejmują:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 94
„Zespół papuziej głowy” to inaczej:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 95
„Analiza pitchfork” polega na:
1) przewidywaniu zmian związanych z korektą klasy II poprzez rzut zmian na płaszczyznę zgryzu;
2) ukazywaniu całkowitej zmiany w relacjach zgryzowych korekty klasy II;
3) analizie cefalometrycznej, której celem jest ustalenie co dokładnie dzieje się w trakcie leczenia wad II klasy;
4) analizie napięcia mięśni twarzy;
5) analizie wielkości zębów.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 96
W trakcie embrionalnego rozwoju twarzoczaszki wyróżnia się 5 charakterystycznych etapów. W którym etapie powstać mogą następujące jednostki chorobowe związane z zakłóconym rozwojem: połowiczy niedorozwój twarzy, dyzostoza żuchwowo-twarzowa, wady budowy kończyn?
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 97
Wielkość sił używanych w leczeniu ortodontycznym - biorąc pod uwagę stopnie działania biologicznego wg Schwarza - na ogół nie powinna przekraczać siły:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 98
Uraz pojedynczego zęba może doprowadzić do powstania wady przez:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 99
W wyniku stosowania dużych sił w trakcie leczenia ortodontycznego dochodzi do resorpcji podminowującej w obrębie kości wyrostka zębodołowego. Po odciążeniu zębów od działania sił ortodontycznych może dojść do gojenia w obrębie uszkodzenia. Proces ten przebiega następująco:
1) hialinizacja i wnikanie naczyń do tkanki nekrotycznej;
2) degeneracja uszkodzonych tkanek z licznymi leukocytami;
3) stan zapalny;
4) resorpcja uszkodzonych tkanek i napływ makrofagów;
5) odtwarzanie kości oraz jej przebudowa.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 100
Zmiany zwyrodnieniowe występujące w chrząstce stawowej są wynikiem:
1) braku unaczynienia;
2) braku ruchu;
3) wnikania do niej płynu z jamy stawowej;
4) zakłócenia nacisku na chrząstkę stawową i jej odprężania;
5) spożywania pokarmów o miękkiej konsystencji.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 101
Skojarzone leczenie ortodontyczno-chirurgiczne wad szkieletowych klasy III wymaga od ortodonty:
1) wykonania płytek śródoperacyjnych;
2) analizy modeli diagnostycznych i tomogramów komputerowych pacjenta;
3) przeprowadzenia symulacji zabiegu operacyjnego w artykulatorze indywidualnym;
4) ustalenia zwarcia śródoperacyjnego przy pomocy łuku twarzowego;
5) zastosowania maski twarzowej przed jednoczasową osteotomią.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 102
Z mezenchymy pierwszego łuku skrzelowego powstają:
1) wyrostek jarzmowy kości skroniowej;
2) strzemiączko;
3) wyrostek rylcowaty;
4) napinacz podniebienia miękkiego;
5) mięsień policzkowy.
Prawidłowa odpowiedź to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 103
Wyrzynanie zębów ektopowe to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 104
Nieuniknione są pewne zaokrąglenia kantów łuków ortodontycznych o przekroju kwadratowym lub prostokątnym, co może mieć duży wpływ na:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 105
Łuki ze stali nierdzewnej używane w ortodoncji są typu austenicznego „18-8”. Zawierają około:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 106
Częstość występowania alergii na nikiel w populacji ogólnej to:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 107
Klasyczny przykład „twarzy adenoidalnej” charakteryzuje się:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 108
Proporcja wysokości do szerokości siekaczy górnych przyśrodkowych w warunkach idealnych powinna wynosić:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 109
Analiza cefalometryczna Sassouniego opiera się na ocenie:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 110
Gdy żuchwa rośnie doprzednio w stosunku do szczęki, co zwykle obserwuje się w późnym wieku nastoletnim:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 111
Przedwczesne zamknięcie szwu, tzw. synostaza, powoduje powstanie charakterystycznych zniekształceń twarzoczaszki. Najczęściej występującym zaburzeniem w tej grupie jest zespół Crouzona charakteryzujący się:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 112
Płaszczyzna frankfurcka jest to linia referencyjna służąca do orientacji przestrzennej czaszki. Płaszczyzna ta przechodzi przez:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 113
Niesymetryczne wyrzynanie zębów (wcześniej po jednej stronie niż po drugiej) można rozpoznać, gdy różnica w wyrznięciu zębów wynosi:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 114
Przy poziomym wzorze wzrostu szczęk nawyk tłoczenia języka może powodować:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 115
Analiza Holdway’a (kąt H) określa ilościowo konfigurację:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 116
Tarcze policzkowe i peloty wargowe w aparacie Fränkla miały za zadanie wywoływanie napięcia tkanek powodującego:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 117
Głównym celem leczenia aparatem Herbsta jest:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 118
Dla ustawienia zębów w maksymalnie stabilnych pozycjach, podstawową zasadą wyboru kształtu łuku w leczeniu ortodontycznym jest:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 119
Jeśli nie jest potrzebna korekta symetrii, wysunięcie żuchwy powinno być symetryczne w zgryzie konstrukcyjnym, tak aby linia pośrodkowa nie uległa zmianie. Nowa pozycja zawsze musi być wygodna dla pacjenta i z tego powodu najczęściej zalecane jest wysunięcie żuchwy wielkości:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi
Pytanie 120
Ekstrakcje seryjne ułatwiają i często skracają ostateczne leczenie ortodontyczne i są rozważane w przypadkach poważnych stłoczeń pochodzenia zębowego. Najlepiej stosować je u pacjentów bez zaburzeń szkieletowych z niedoborem miejsca nie mniejszym niż:
Kliknij aby zobaczyć odpowiedzi