Egzamin PES / Medycyna paliatywna / wiosna 2024

Pacjentka z rakiem piersi leczona do tej pory tramadolem 200 mg na dobę zgłasza znaczne nasilenie dolegliwości bólowych NRS 8. Którą z terapii należy zastosować?

Pacjentka z rakiem płuca leczona do tej pory oksykodonem o kontrolowanym uwalnianiu w dawce 20 mg/dobę skarży się na brak stolca od 5 dni pomimo stosowania leków przeczyszczających, ból jest dobrze kontrolowany. Którą z opcji terapeutycznych należy wybrać?
1) tramadol 2x 200 mg/dobę + ketoprofen 2x 100 mg;
2) oksykodon tabletka o kontrolowanym uwalnianiu w dawce 2x 10 mg + rizmoic 200 µg 1x1;
3) oksykodon/nalokson 20/10 mg tabl.prol. 2x 1 tabletka;
4) oksykodon/nalokson 10/5 mg tabl.prol. 2x 1 tabletka;
5) buprenorfina 35 µg/h, wymiana co 72-96 godzin + czopki glicerynowe.
Prawidłowa odpowiedź to:

Jaki jest mechanizm działania makrogoli (polietylenoglikoli) w terapii zaparcia stolca?

Wskaż właściwe postępowanie terapeutyczne u pacjenta z rakiem nerki przyjętego na oddział medycyny paliatywnej, jeśli w wykonanych badaniach stwierdzono stężenie wapnia w surowicy wynoszące 3,37 mmol/l (13,5 mg%):

Pacjenta z rakiem płuca przyjęto na oddział medycyny paliatywnej, powodem przyjęcia są wymioty oraz zaburzenia świadomości. W wykonanych badaniach stwierdzono stężenie sodu w surowicy wynoszące Na⁺ 109,9 mmol. Wskaż właściwe postępowanie terapeutyczne:

Pacjentka z rakiem płuca zgłasza bóle i zawroty głowy, od dnia poprzedniego pojawiło się podwójne widzenie. W powyższej sytuacji w pierwszej kolejności należy zastosować:

Bolesne owrzodzenia skóry i błon śluzowych można leczyć stosowanymi miejscowo maściami lub żelami zawierającymi morfinę. Stężenie morfiny w preparatach stosowanych miejscowo wynosi:

Jeśli farmakologiczne leczenie czkawki u pacjenta z zaawansowanym nowotworem nie będzie skuteczne, którą z metod należy zalecić?

Utrzymujący się przewlekle ból pęcherza moczowego spowodowany radioterapią można leczyć metodą interwencyjną. W opisanej sytuacji zaleca się:

Zespół ostrej lizy guza to zespół ostrych zaburzeń metabolicznych spowodowanych rozpadem komórek nowotworowych. Do zaburzeń tych należy:
1) hiperurykemia;
2) hipofosfatemia;
3) hipokalcemia;
4) hiperkalcemia;
5) hiperkaliemia;
6) hipokaliemia.
Prawidłowa odpowiedź to:

Zaczerwienienie skóry, które nie blednie pod wpływem lekkiego ucisku palca, możliwe przebarwienie skóry, zwiększone ucieplenie i obrzęk to opis odleżyny odpowiadający w skali Torrance’a:

Przeciwwskazaniem do leczenia żywieniowego jest:

Wskazaniem do interwencji paliatywnej o niewielkiej pilności, ale dużym znaczeniu dla pacjenta jest:

Wskazaniem do objęcia opieką paliatywną w wymiarze specjalistycznym są:

Punktem zwrotnym w przebiegu zaawansowanej niewydolności serca skłaniającym do przeprowadzenia oceny potrzeb w zakresie opieki paliatywnej jest:

U chorych z zaawansowaną niewydolnością serca i wszczepionym kardiowerterem defibrylatorem należy:

Do podstawowych metod uśmierzania duszności w przebiegu zaawansowanej niewydolności serca należą:

Leczenie bólu przewlekłego w przebiegu przewlekłej niewydolności serca z towarzyszącą niewydolnością nerek w stadium GFR G3b polega na:

Włączanie analgetyków drogą przezskórną nie jest odpowiednie dla chorych:

Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące zespołu kacheksji nowotworowej:

Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące bólu neuropatycznego:

Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące fentanylu:

Uzasadnieniem do stosowania chirurgicznego leczenia paliatywnego nie są:

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące leczenia duszności u pacjentów z chorobą nowotworową:

Do leków przeciwwymiotnych stosowanych u chorych z nowotworami nie zalicza się:

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące gorączki u pacjentów z chorobą nowotworową:

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące czkawki:

U 70-letniej pacjentki z rakiem piersi w trakcie leczenia wystąpiły następujące objawy: bóle głowy, senność, wymioty, tachykardia, wielomocz. W wykonanych badaniach laboratoryjnych: stężenie Na⁺ 134 mmol/l, stężenie K⁺ 5,1 mmol/l, stężenie Ca²⁺ 3,8 mmol/l, stężenie kwasu moczowego 5,0 mg/dl, w gazometrii bez kwasicy. W EKG stwierdzono wydłużenie odstępu PQ i skrócenie QT. W leczeniu nie stosuje się:

Podstawowym narzędziem do określania niepełnosprawności i postępów choroby w stwardnieniu rozsianym jest skala:

Do zasad profilaktyki zakażeń dróg moczowych u pacjenta z nefrostomią nie należy:

Do przyczyn biegunki sekrecyjnej należy:

Pacjentka z rozsianym procesem nowotworowym z punktem wyjścia w piersi, w leczeniu przeciwbólowym stosuje oksykodon w dawce 40 mg co 12 godzin oraz morfinę na ból przebijający 1-2x dziennie. Na wizycie kontrolnej w poradni medycyny paliatywnej zgłasza zaparcie oraz niedostatecznie szybkie działanie morfiny w stosunku do nasilenia i czasu trwania bólu przebijającego. Postępowaniem z wyboru jest:

Do działań niepożądanych i powikłań po wykonaniu neurolizy splotu trzewnego nie należy:

Do kryteriów zespołu ostrej lizy guza nie należy:

Do oceny objawów chorych na nowotwory służy:

Gorączka jest częstym objawem stwierdzanym u chorych objętych opieką paliatywną. Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące gorączki:
1) przyczyną gorączki u chorych na nowotwory w 57% jest zakażenie;
2) lekami, które mogą spowodować gorączkę są bisfosfoniany i bleomycyna;
3) gorączka nieznanego pochodzenia to temperatura >38°C utrzymująca się przez ponad 3 dni bez zdiagnozowanej przyczyny;
4) w rozpoznaniu gorączki neuropenicznej stosuje się test naproksenowy.
Prawidłowa odpowiedź to:

Szczególnym powikłaniem występującym u chorych niedożywionych i wyniszczonych jest zespół ponownego odżywienia (zespół szoku pokarmowego, Refeeding Syndrom, RS). Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące tego powikłania:
1) umiarkowane ryzyko wystąpienia RS występuje u chorych u których BMI >18,5 kg/m²;
2) wysokie ryzyko wystąpienia RS jest przy hipofosfatemii przed włączeniem żywienia;
3) bardzo wysokie ryzyko wystąpienia RS jest przy niedostatecznym odżywianiu chorego przez ponad 15 dni;
4) RS występuje w odpowiedzi na zwiększoną podaż pożywienia jedynie drogą doustną.
Prawidłowa odpowiedź to:

Hiperalgezję spowodowaną opioidami należy podejrzewać, gdy:

Średnia podaż białka i energii w żywieniu pacjentów objętych opieką paliatywną (wg ESPEN) to:

Zastosowanie strategii „strzału ostrzegawczego” u pacjenta z zaawansowaną chorobą polega na przekazaniu informacji o:

Mechanizm obronny występujący w procesie żałoby, który polega na przypisywaniu innym własnych uczuć i emocji to:

Do priorytetów opieki nad chorym umierającym nie należy:

Wg skali padewskiej ryzyka żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej u chorych hospitalizowanych najwyżej punktowanymi czynnikami ryzyka jest:

Zapalenie błony śluzowej jamy ustnej jest głównie działaniem niepożądanym chemioterapii i radioterapii nowotworów. Ból/rumień, owrzodzenie i niemożność doustnego żywienia wskazują na:

Ból epizodyczny występuje u 52% pacjentów z chorobą nowotworową. Wskaż minimalne dobowe dawki opioidów w terapii podstawowej stosowane w ciągu ostatnich 7 dni, dające podstawę do zastosowania przezśluzówkowych preparatów cytrynianu fentanylu:

U chorych w opiece paliatywnej, których przeżycie oszacowane jest na więcej niż miesiąc zaleca się modyfikację terapii kardiologicznej. Wskaż właściwe zalecenia:
1) odstawienie ASA w profilaktyce pierwotnej;
2) kontynuację statyn nawet jeśli w ostatnim roku nie wystąpił zawał serca lub udar;
3) kontynuację heparyn w profilaktyce pierwotnej u pacjentów powyżej 2 punktów w skali padewskiej;
4) kontynuację heparyn w profilaktyce wtórnej przez 6 miesięcy po epizodzie zakrzepicy;
5) modyfikację dawki ACEI i sartanów stosowanych w niewydolności serca przy hipotonii.
Prawidłowa odpowiedź to:

Pacjent przebywający na oddziale medycyny paliatywnej przyjmuje 200 mg tramadolu podskórnie w dawkach podzielonych co 6 godzin. Z uwagi na poprawę stanu klinicznego został zakwalifikowany do wypisu z oddziału. Zaplanowano kontynuację leczenia bólu podstawowego tramadolem doustnie w dawce dobowej:

Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące naldemedyny:

U pacjenta ze stwardnieniem rozsianym, wzmożonym napięciem mięśni i przykurczami, napadowymi bólami o charakterze kurczu mięśni i cechami pęcherza neurogennego należy zastosować kannabinoid (THC - tetrahydrokannbinol, CBD - kannabidiol; CBG - kannabigerol):

U pacjenta przebywającego pod opieką hospicjum domowego, ze wznową raka jelita grubego (esicy) z nudnościami i wymiotami od 2 dni, całkowitym brakiem perystaltyki i gazów, podejrzeniem całkowitej niedrożności przewodu pokarmowego, który nie wyraża zgody na hospitalizację i ewentualny zabieg operacyjny należy zastosować podskórnie:

U pacjenta przyjmującego do tej pory 120 mg morfiny doustnie w preparatach o powolnym uwalnianiu w dawkach podzielonych, z nasileniem bólu do 7/10 wg NRS należy kontynuować terapię bólu:

Dlaczego nie wszyscy pacjenci dochodzą do akceptacji stadium etapów umierania wg E. Kübler-Ross?

Deksametazon można stosować w opiece paliatywnej we wszystkich przypadkach, z wyjątkiem:

Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące bólów przebijających:

Sedacja paliatywna to procedura stosowana w opiece paliatywnej, w której wykorzystuje się szerokie spektrum możliwości:

Lekiem, który posiada więcej niż jeden mechanizm działania nie jest:

W leczeniu wzmożonego napięcia mięśniowego u pacjenta ze stwardnieniem rozsianym stosuje się:

Sposobem oceny chorych jest KPS (The Karnofsky Performance Index, tj. Indeks sprawności Karnofsky’ego). Wskaż prawdziwe stwierdzenie:

Napad duszności, lęku i paniki u chorych w skrajnej niewydolności serca u pacjentów paliatywnych może być leczony farmakologicznie. Jaki powinien być wybór leczenia?

Stwierdzając na wizycie ból nowotworowy umiarkowany NRS 4-6 należy zastosować w leczeniu bólu następujące postepowanie:

Fenazocyna-nefopam jest pochodną bezoksazocyny i jest stosowana na pierwszym szczeblu drabiny analgetycznej:

Blokady nerwów międzyżebrowych u pacjentów nowotworowych wykonuje się w bólu w obrębie ściany klatki piersiowej i górnej ściany brzucha:

Leczenie hiperalgezji indukowanej opioidami nazywanej opornością na opioidy polega na:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące tapentadolu:
1) analgetyk ośrodkowy o podwójnym mechanizmie działania: agonistycznym w stosunku do receptorów opioidowych μ (agonista MOR) oraz hamującym wychwyt zwrotny norepinefryny (NRI);
2) zwiększenie stężenia norepinefryny w przestrzeni synaptycznej oraz w jego następstwie aktywacja postsynaptycznych receptorów α2-adrenergicznych zstępujących włókien hamujących w rogach tylnych rdzenia powoduje przerwanie utrzymującej się przewlekłej stymulacji bólowej;
3) powinowactwo tapentadolu do receptorów µ jest 50-krotnie większe w porównaniu z morfiną;
4) selektywnie łączy się z receptorami µ, >10 razy słabiej niż z receptorami δ i κ;
5) ulega silnemu efektowi pierwszego przejścia w wątrobie, a jego biodostępność bezwzględna wynosi 32%.
Prawidłowa odpowiedź to:

Oksykodon w stosunku do morfiny wykazuje:
1) mniejsze powinowactwo do receptora;
2) mniejszą aktywność wewnętrzną w stosunku do receptora µ;
3) gorsze przenikanie przez barierę krew-mózg;
4) 6-krotnie mniejsze stężenie w mózgu;
5) większy około 1,5-2 razy efekt przeciwbólowy.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż cechy charakteryzujące zespół nieadekwatnego wydzielania hormonu antydiuretycznego (SIADH):
1) zespół wynika z nadmiernej ilości wazopresyny we krwi co prowadzi do zwiększonej retencji wody;
2) nieprawidłowe wydalanie sodu prowadzi do hipernatremii;
3) obniżona osmolalność moczu;
4) wydzielanie wazopresyny może być stymulowane przez hipoksję;
5) obniżona osmolalność osocza.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące tzw. „stylów przywiązania” (rodzaj typowej dla danej osoby preferencji dotyczącej relacji z ważnymi osobami):

U pacjentki z rakiem trzustki rozpoznano ból NRS 9 zlokalizowany w nadbrzuszu, opisywany przez pacjentkę „jakby ktoś noże wbijał”. Chora przyjmowała dotychczas tramadol w dawce 400 mg/d, paracetamol 3 g/d i ketoprofen 200 mg/d. Wskaż najwłaściwsze postępowanie:

Wskaż prawdziwe stwierdzenie:

U chorego z metastatycznym guzem mózgu, zespół wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego może być następstwem:

Pacjent z chłoniakiem rozlanym z dużych komórek B w śródpiersiu, z przerzutami do mózgu zgłasza duszność spoczynkową, bóle głowy, szczególnie w godzinach porannych, kilkakrotnie wymioty bez towarzyszących nudności oraz zaburzenia widzenia. Podczas badania przedmiotowego, poza znaczną otyłością (zespół Cushinga związany z wieloletnim przyjmowaniem steroidów) stwierdzono podwyższenie ciśnienia tętniczego do 150/110, przy częstości serca 90/min. Wobec powyższego:

Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące profilaktyki i leczenia zaparcia:

Które z określeń trafnie wykazuje różnicę między skalami Palliative Performance Scale (PPS) i Karnofsky Performance Status (KPS)?

Radioterapia w zespole ucisku rdzenia kręgowego:

Do wczesnych działań niepożądanych morfiny nie należy:

W leczeniu przełomu hiperkalcemicznego nie stosuje się:

U chorej z miejscowo zaawansowanym nowotworem złośliwym trzustki otrzymujących leczenie przeciwnowotworowe, gdy nie ma istotnych przeciwwskazań do antykoagulacji:

U chorych na nowotwór złośliwy z przetrwałym długo trwającym migotaniem przedsionków, nieposiadających mechanicznych protez zastawkowych serca należy preferencyjnie wybierać:

W ostrej fazie półpaśca jednym z podstawowych objawów jest silny ból o charakterze:

Najbardziej optymalnym modelem opieki paliatywnej nad chorymi z niewydolnością serca jest:

Narastająca duszność w zaawansowanej niewydolności serca związana jest zwykle:

Początkową dobową dawką morfiny w leczeniu duszności związanej z zaawansowaną niewydolnością serca jest:

Skuteczną metodą w niefarmakologicznym postępowaniu w zaburzeniach poznawczych związanych z chemioterapią są poniższe, z wyjątkiem:

Przeciwzakrzepowa terapia profilaktyczna u chorych przyjętych na oddziały opieki paliatywnej powoduje:

Lekarze rodzinni informują chorych o niekorzystnym rokowaniu:

Planowanie opieki z wyprzedzeniem (advance care planning) zgodnie ze stanowiskiem European Association for Palliative Care dotyczy wyłącznie:

Dodanie diklofenaku do morfiny spowoduje:

Dodanie metoklopramidu do przyjmowanego przewlekle tramadolu spowoduje:

Podanie furosemidu w niewielkim odstępie czasowym od przyjętej dawki morfiny o natychmiastowym uwalnianiu spowoduje:

Nadrzędnym celem opieki paliatywnej nad pacjentem z odleżynami jest:

Morfina jest lekiem:

Terapia przeciwbólowa wymaga łączenia leków o różnym mechanizmie działania. Dostępne na rynku preparaty zawierają połączenie następujących leków:

Postępowanie interwencyjne w POChP nie obejmuje:

W leczeniu krwawienia z dróg oddechowych stosuje się:
1) dożylne bolusy 10% NaCl;
2) leki uspokajające - diazepam;
3) antybiotykoterapię;
4) leki przeciwkaszlowe;
5) roztwór azotanu srebra.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które ze stwierdzeń nie dotyczy pleurodezy?

Zbadano stężenie wapnia w surowicy krwi 70-letniej pacjentki. Poziom wapnia skorygowanego wynosił 3,1 mmol/l, a albumin 17 g/l. Na tej podstawie u pacjentki można stwierdzić:

Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące zatorowości płucnej:

W leczeniu stanów nagłych w medycynie paliatywnej nie jest istotne:

Postępowanie natychmiastowe w stanie padaczkowym nie zawiera:

Zaopatrzenie krwawienia z układu moczowego obejmuje m.in.:
1) ewakuację skrzepów krwi z pęcherza, np. przez płukanie pęcherza za pomocą cewnika trójdrożnego;
2) cystoskopię, elektrokoagulację;
3) płukanie pęcherza moczowego roztworem azotanu srebra;
4) podaż kwasu traneksamowego podskórnie;
5) stosowanie ciepłych okładów na okolicę pęcherza moczowego.
Prawidłowa odpowiedź to:

Dawka ekwianalgetyczna przy rotacji morfiny doustnej na metadon doustny wynosi:

Głównym mechanizmem działania benzodiazepin jest:

Które z określeń „złej wiadomości” jest prawidłowe?

Działanie niepożądane leków przeciwpsychotycznych, chociaż rzadkie, może być śmiertelne. Który z objawów ubocznych jest najbardziej prawdopodobny?

Skala często stosowana w opiece paliatywnej do oceny najczęstszych objawów zgłaszanych przez pacjentów to skala:

Określenie chemobrain stosowane jest do określenia zjawiska osłabienia poznawczego spowodowanego chemioterapią w leczeniu nowotworów. Wyszczególniono wiele czynników wywołujących efekt osłabienia poznawczego, do których nie należą:

W sytuacji ciężkiej, przewlekłej, zagrażającej życiu chorobie przekształca się struktura potrzeb, najważniejsze stają się:

Zajęcie górnej części splotu lędźwiowo-krzyżowego objawia się bólem:

Buprenorfina:
1) jest pochodną tebainy;
2) jest całkowitym agonistą receptorów µ;
3) jest metabolizowana w wątrobie;
4) jest wydalana głównie przez nerki (60%);
5) przy nagłym przerwaniu stosowania prowadzi do zespołu odstawienia;
6) może być bezpiecznie stosowana u chorych dializowanych;
7) może być stosowana u chorych dializowanych, ale wymagane jest zmniejszenie o połowę jej dawki.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskazaniem do przetoczenia koncentratu krwinek płytkowych jest liczba trombocytów:

Objawami klinicznymi zespołu ostrej lizy guza są:
1) brak apetytu, bóle brzucha, nudności, wymioty;
2) skąpomocz, bezmocz;
3) kurcze mięśniowe;
4) zastoinowa niewydolność krążenia, zaburzenia rytmu serca;
5) zaburzenia neurologiczne;
6) zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego.
Prawidłowa odpowiedź to:

Łączenie opioidów z lekami o działaniu antycholinergicznym prowadzi do:

Stosując paliatywną radioterapię w przebiegu zespołu ucisku rdzenia należy leczenie to skojarzyć z:

Średni czas przeżycia chorych z przerzutami do mózgu leczonych jedynie objawowo wynosi około:

W leczeniu kaszlu w opiece paliatywnej wykorzystuje się takie opioidy jak:
1) kodeina;  
2) morfina;  
3) dekstrometorfan;  
4) metadon;  
5) fentanyl.
Prawidłowa odpowiedź to:

Równoczesne stosowanie hydroksyzyny z niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ) prowadzi do:

Tak zwany przywilej terapeutyczny pozwala lekarzowi na ograniczenie przekazywania pacjentowi informacji o stanie zdrowia i o rokowaniu, jeśli spełnione są następujące przesłanki:
1) zachodzi wyjątkowa sytuacja, rokowania dla pacjenta są niepomyślne, a za ograniczeniem informacji przemawia dobro pacjenta;
2) istnieje obawa o pogorszenie nastroju pacjenta;
3) istnieje obawa o odmowę poddania się przez pacjenta planowanemu leczeniu;
4) zachodzi wyjątkowa sytuacja, rokowania dla pacjenta są niepomyślne, a rodzina/bliscy pacjenta proszą, aby nie przekazywać mu złych wieści.
Prawidłowa odpowiedź to:

Opiekun faktyczny osoby pełnoletniej i nieubezwłasnowolnionej, ale nieprzytomnej może wyrazić zgodę na:
1) badanie fizykalne;
2) badania obrazowe;
3) badania inwazyjne;
4) leczenie farmakologiczne;
5) leczenie operacyjne.
Prawidłowa odpowiedź to:

Bezprawne ujawnienie tajemnicy medycznej może skutkować odpowiedzialnością:

W leczeniu bólu pochodzenia nowotworowego u chorych z uzależnieniem od opioidów w wywiadzie jako opioid pierwszego wyboru zaleca się stosowanie: