Egzamin PES / Medycyna paliatywna / jesień 2019

Prekursorami nowoczesnych hospicjów były ośrodki dobroczynne, których głównym celem była medyczna opieka nad umierającymi. Powstawały one wielu krajach Europy, Stanach Zjednoczonych, a także Australii w:

Oceń prawdziwość stwierdzenia: W 1887 r. dr William Munk (Anglia) opublikował pracę pt. 'Euthanasia: or, Medical Treatment in Aid of an Easy Death':

Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące eutanazji:

Przywilej terapeutyczny, usankcjonowany art. 31 ust. 4 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty, dotyczy ograniczenia informacji o:

Skalą zaprojektowaną do oceny bólu u chorych z ciężkim otępieniem jest:

Skala EORTC QLQ-C30 służy do oceny:

Skalą do oceny natężenia bólu neuropatycznego jest:

Ból podstawowy (ból ciągły, ból tła, persistent pain, background pain) to ból trwający:

Przerzuty nowotworowe mogą być przyczyną wysięku w osierdziu i tamponady serca. W sytuacji zagrożenia życia można nakłuć osierdzie:

U pacjenta z prawidłowym ciśnieniem tętniczym w ostatnim miesiącu życia, inhibitory enzymu konwertującego angiotensynę należy:

W bólu o natężeniu umiarkowanym (NRS 4-6) należy zastosować:

Za euforię i poczucie błogości po podaniu suszu konopnego odpowiada:

Skuteczność kanabinoidów została udowodniona w następujących wskazaniach: 1) ból; 2) spastyczność; 3) drgawki; 4) zaburzenia snu; 5) nudności i wymioty. Prawidłowa odpowiedź to:

W leczeniu bólu kostnego związanego z nowotworem, postępowaniem pierwszego rzutu jest:

Biodostępność morfiny po podaniu doustnym jest:

U chorego z rakiem płuc z prognozowanym czasem przeżycia 2-3 tygodnie i ryzykiem choroby zakrzepowo-zatorowej 5 pkt. w skali padewskiej, u którego nie stwierdzono dotychczas epizodu zakrzepowego:

U chorego leczonego tramadolem wystąpiły nudności i wymioty. Należy u tego pacjenta zastosować z wyboru:

U pacjenta z rakiem przełyku leczonego morfiną, haloperidolem i diazepa- mem wystąpiła uporczywa czkawka. Prawdopodobną przyczyną może być: 1) gastropareza wywołana opioidami; 2) rak przełyku; 3) choroba refluksowa przełyku; 4) diazepam; 5) haloperidol. Prawidłowa odpowiedź to:

Podwyższone ryzyko jałowej martwicy żuchwy u chorego z rakiem gruczołu krokowego i przerzutami do kości leczonego bisfosfonianem występuje u wszystkich wymienionych chorych, z wyjątkiem chorych:

U chorej ze stwardnieniem bocznym zanikowym wystąpił przewlekły ślinotok. Skutecznym postępowaniem są niżej wymienione, z wyjątkiem:

Zapalenie błony śluzowej jamy ustnej:

56-letni pacjent z zaawansowanym rakiem trzustki z powodu bólu jest leczony morfiną w dawce 600 mg/dobę. Jaka będzie maksymalna dawka fenta- nylu donosowego podanego na jeden epizod bólu przebijającego u tego pacjenta?

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące tapentadolu:

Jakie postępowanie należy wdrożyć w przypadku wystąpienia objawów przedawkowania tramadolu?

Biodostępność buprenorfiny po podaniu przezśluzówkowym wynosi:

Lekiem opioidowym odznaczającym się najsilniejszym wiązaniem z receptorem opioidowym µ oraz powolną dysocjacją jest:

Maksymalna dobowa dawka gabapentyny stosowanej doustnie wynosi:

Minimalna dawka fentanylu TTS w leczeniu bólu podstawowego, przy której można zastosować fentanyl przezśluzówkowy (np. donosowy) w leczeniu bólu przebijającego wynosi:

W leczeniu neuralgii popółpaścowej wykazano skuteczność kapsaicyny. Zawartość kapsaicyny w plastrach stosowanych na skórę wynosi:

Zmodyfikowana skala Borga to skala służąca do oceny:

Pacjentowi przyjmującemu na dobę 60 mg morfiny o kontrolowanym uwalnianiu w bólu przebijającym należy zalecić roztwór wodny morfiny w dawce:

W 6 mililitrach 0,5% roztworu morfiny znajduje się:

Zastosowanie G-CSF (granulocyte colony-stimulating factor) w pierwotnej profilaktyce powikłań neutropenii należy rozważyć, gdy ryzyko gorączki neutrope- nicznej po zastosowaniu danego programu chemioterapii wynosi:

Żywienie pozajelitowe stosowane dożylnie z zastosowaniem kaniul dożylnych obwodowych powinno być stosowane maksymalnie do:

Neuropatia obwodowa występuje w przebiegu leczenia:

Niedokrwistość zagrażającą życiu rozpoznaje się, gdy stężenie hemoglobiny jest mniejsze niż:

Częstość wizyt lekarza zatrudnionego w hospicjum domowym realizowana w domu pacjenta (zgodnie z rozporządzeniem MZ w sprawie świadczeń gwaran- towanych w dziedzinie opieki paliatywnej i hospicyjnej) wynosi:

Zgodnie z obowiązującymi przepisami w oddziale medycyny paliatywnej zlokalizowanym w szpitalu wielospecjalistycznym 1 lekarz może opiekować się maksymalnie:

Który z leków należy zastosować jako lek podstawowy w leczeniu bólu głowy spowodowanego wzmożonym ciśnieniem śródczaszkowym?

Z długotrwałym zastosowaniem morfiny w leczeniu bólu wiąże się szereg niekorzystnych następstw, wśród których należy wymienić zmniejszenie wydzielanie: 1) hormonu uwalniającego kortykotropinę (CRH); 2) hormonu uwalniającego gonadotropinę (GnRH); 3) hormonu adrenokortykotropowego (ACTH); 4) testosteronu; 5) kortyzolu. Prawdziwa odpowiedź to:

Które z poniższych opioidów podlegają metabolizmowi głównie na drodze glukuronidacji? 1) morfina; 2) oksykodon; 3) fentanyl; 4) metadon; 5) tapentadol. Prawidłowa odpowiedź to:

Światowa Organizacja Zdrowia w 1986 r. ogłosiła Zasady leczenia bólu nowotworowego - 'Cancer Pain Relief'. Ostatnia (uaktualniona) wersja tego dokumentu została wydana w roku:

Które z poniższych leków opioidowych charakteryzują się działaniem antagonistycznym w stosunku do receptorów opioidowych μ? 1) buprenorfina; 2) metadon; 3) petydyna; 4) nalbufina. Prawidłowa odpowiedź to:

Który z niżej wymienionych leków opioidowych charakteryzuje się najdłuższym okresem półtrwania?

Efekt przeciwbólowy tramadolu może zostać osłabiony, jeżeli pacjent będzie otrzymywał jednocześnie: 1) paroksetynę; 2) ondansetron; 3) karbamazepinę; 4) flukonazol; 5) paracetamol. Prawidłowa odpowiedź to:

Ryzyko działania hepatotoksycznego paracetamolu jest większe, jeżeli pacjent: 1) nadużywa alkoholu; 2) jest leczony przez onkologa z użyciem inhibitorów kinaz białkowych (np. imatynibu); 3) jest niedożywiony; 4) jest wyniszczony; 5) od wielu lat przyjmuje karbamazepinę z powodu współistniejącej padaczki. Prawidłowa odpowiedź to:

W porównaniu do morfiny buprenorfina cechuje się: 1) mniejszą aktywnością wewnętrzną w stosunku do receptorów opioidowych μ; 2) większym powinowactwem do receptorów μ; 3) wolniejszą dysocjacją z receptorów opioidowych; 4) efektem pułapowym w odniesieniu do depresyjnego działania na ośrodkowy układ nerwowy; 5) słabszym działaniem przeciwbólowym. Prawidłowa odpowiedź to:

Metabolizm leków, które należą do substratów izoenzymu CYP3A4 cyto- chromu P450 (CYP3A4) może zostać spowolniony przez dołączenie flukonazolu. Z reguły to połączenie leków skutkuje nasileniem efektu klinicznego leku-substratu CYP3A4. Interakcja ta dotyczy poniższych leków, z wyjątkiem:

Wskaż prawdziwe spośród poniższych stwierdzeń opisujących metabolizm wybranych leków stosowanych objawowo:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące gabapentyny i pregabaliny:

Zarejestrowany w Polsce preparat kanabinoidów do stosowania w postaci sprayu doustnego: 1) charakteryzuje się podobną zawartością tetrahydrokanabinolu (THC) i kanabidiolu (CBD) - odpowiednio 2,7 mg i 2,5 mg w jednej dawce; 2) zgodnie z charakterystyką produktu leczniczego wskazany jest jedynie w przypadkach spastyczności o umiarkowanym lub ciężkim przebiegu u pacjentów ze stwardnieniem rozsianym, u których brak jest wystarczającej odpowiedzi na inne leki łagodzące spastyczność; 3) jest przeciwwskazany u chorych przyjmujących silne opioidy; 4) jest objęty refundacją u chorych ze stwardnieniem rozsianym; 5) musi być przepisany na receptę Rpw. Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące charakterystyki metadonu: 1) metadon jest opioidem o złożonym mechanizmie działania - agonistycznym w stosunku do receptorów μ oraz antagonistycznym w stosunku do receptorów NMDA; 2) metadon jest opioidem silnie lipofilnym, który kumuluje się w tkankach bogatych w lipidy, takich jak na przykład płuca, wątroba i nerki; 3) metadon jest opioidem drugiego rzutu w leczeniu bólu u chorych na nowotwór; 4) wskaźnik równoważności analgetycznej metadonu przy dokonywaniu zamiany z morfiny zależy od aktualnie stosowanej dawki tego opioidu i wynosi np. 4:1 dla dawki morfiny < 90 mg/dobę i 6:1 dla dawki morfiny w zakresie 90-300 mg/dobę; 5) metadon jest lekiem wchodzącym w liczne interakcje farmakokinetyczne i farmakodynamiczne. Prawidłowa odpowiedź to:

W celu sedacji chorego w opiece paliatywnej najczęściej stosuje się:

Receptor N-metylo-D-asparaginowy (NMDA) odgrywa ważną rolę w rozwoju tolerancji na opioidy oraz hiperalgezji poopioidowej. W leczeniu bólu wykorzystuje się leki, które posiadają właściwości antagonistyczne w stosunku do tego receptora. Są to:

Olanzapina może powodować:

Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące haloperidolu:

Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące kortykosteroidów:

Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące antagonistów receptora dla neurokininy:

Opóźnienie opróżniania żołądka mogą powodować:

Przyczyną nudności i wymiotów u chorych na nowotwory może być:

Area postrema/chemoreceptor trigger zone zawiera receptory, których aktywacja wywołuje nudności i wymioty:

Aktywację receptorów zlokalizowanych w area postrema/chemoreceptor trigger zone powodują:

W paliatywnym napromienianiu stosuje się następujące dawki całkowite:

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące definicji bólu:

Przeważającym mechanizmem powstawania obrzęków kończyn dolnych u pacjentów będących w ostatnich tygodniach życia jest:

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące leczenia infekcji dróg moczowych:

Leczenie objawowe zapalenia płuc w opiece paliatywnej obejmuje: 1) tlenoterapię u chorych z dusznością; 2) podanie opioidu u chorych z niewielką dusznością; 3) nieinwazyjną wentylację u chorych z całkowitą niewydolnością oddechową; 4) leki rozszerzające oskrzela u chorych z POChP; 5) podanie leków opioidowych w nasilonej duszności z obecnym wysiękiem opłucnowym. Prawidłowa odpowiedź to:

Do obwodowo działających antagonistów receptora µ (mi) zalicza się: 1) alwimopan; 2) metylonaltrekson; 3) naldemedyna; 4) naloksegol; 5) tapentadol. Prawidłowa odpowiedź to:

Opioidem najmniej skutecznym w bólu neuropatycznym jest:

Zaleconym wg Neuropathic Pain Special Interest Group of IASP (NeuPSIG) lekiem pierwszego rzutu w leczeniu bólu neuropatycznego u pacjentów z bólem nienowotworowym jest/są:

Uprawnienia do otrzymywania refundowanej specjalistycznej opieki paliatywnej i hospicyjnej nie dotyczą pacjentów chorujących na:

Do zasad pielęgnacji skóry w przewlekłym świądzie nie zalicza się:

Wskazaniem do założenia cewnika do pęcherza moczowego nie jest:

Do powikłań stosowania zgłębników nosowo-żołądkowych nie należy:

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące naldemedyny:

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące świądu wodnego:

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące zespołu Harlequina:

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące agomelatyny:

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące leków przeciwwymiotnych:

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące małopłytkowości:

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące chemobrain:

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące bólu trzewnego:

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące kompresjoterapii, jako metody o najlepiej udokumentowanym, korzystnym działaniu redukującym obrzęk:

Który z niesteroidowych leków przeciwzapalnych najsilniej blokuje prostaglandynę E2 (PGE2)?

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące popromiennego zapalenia jelit :

Jaki jest wskaźnik równoważności analgetycznej tapentadolu do morfiny?

Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące oksykodonu:

Decyzję o rozpoczęciu terapii wspomagającej oddychanie u pacjenta ze stwardnieniem bocznym zanikowym należy podjąć na podstawie przeprowadzonej całonocnej pulsoksymetrii i spirometrycznej oceny pojemności życiowej płuc, gdy: 1) ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla we krwi tętniczej przekracza 45 mmHg; 2) pojemność życiowa płuc zmniejszy się o ponad 50%, ale mniej niż 60%; 3) występują spadki mierzonego w nocy ciśnienia parcjalnego tlenu (paO2) poniżej 90 mmHg przez co najmniej 5% ocenianego czasu. Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż formy opieki paliatywnej nie finansowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia:

Zgodnie z rekomendacjami PTMP w sprawie leczenia żywieniowego chorych z nowotworem w opiece paliatywnej (zalecenie 23. z komentarzem): 'W okresie umierania (preagonii i agonii) należy ograniczyć interwencje żywieniowe, a nawet je wycofać, jeśli przynosiłyby one pacjentowi dodatkowy dyskomfort lub cierpienie.' Jeśli zatem pacjent w okresie umierania, u którego wystąpiła oliguria, domaga się kontynuowania żywienia dożylnego, właściwym postępowaniem jest:

23-letni mężczyzna został przyjęty do hospicjum stacjonarnego z rozpoznaniem nieoperacyjnego guza okolicy okołogardłowej, po trzech miesiącach od czasu pełnej diagnostyki i leczenia przyczynowego, z objawami osłabienia, wyniszczenia nowotwo- rowego, obrzękiem oraz bólem okolicy twarzy i języka. W wyniku zastosowanego leczenia objawowego udało się zmniejszyć część dolegliwości. Chory zachowywał się spokojnie, a z jego zapisków wynikało, że zaakceptował obecną sytuację. Niemal przez cały czas pobytu w hospicjum chłopakowi towarzyszyła matka, która nie mogła pogodzić się z chorobą syna i związanym z nią rokowaniem. Dotychczas była bardzo zaangażowana w proces leczenia chłopaka i cały czas wierzyła w jego wyzdrowienie. Kobieta często posługiwała się wypowiedziami typu: 'Nie wyobrażam sobie życia bez syna' oraz 'To ja powinnam tam leżeć', 'Dlaczego nas to spotkało'. Godzinami czuwała przy łóżku chorego, płacząc i głaszcząc go po ręku, aż do chwili zgonu. Z wywiadu wynika, że kobieta nigdy nie leczyła się psychiatrycznie. Pomimo wsparcia psychologicznego w trakcie pobytu w hospicjum, kobieta nadal nie radzi sobie z odejściem syna. Na czym powinna polegać pomoc osieroconej matce w tej sytuacji?

Do wewnętrznych czynników ryzyka powstawania odleżyn należą:

U 56-letniego przedsiębiorcy, podczas rutynowego badania USG jamy brzusznej stwierdzono obecność guza w nerce lewej. Wykonano lewostronną nefrektomię. W badaniu histopatologicznym rozpoznano raka jasnokomórkowego nerki z naciekiem okołonerkowej tkanki tłuszczowej. W późniejszym badaniu tomogra- ficznym (TK) klatki piersiowej i jamy brzusznej stwierdzono obecność zmianognisko- wych w wątrobie, ognisk przerzutowych w układzie kostnym oraz obecność zmian przerzutowych w otrzewnej. W wykonanej kolonoskopii stwierdzono naciek poprzecz- nicy. Pacjent wyraża swoją złość i zniecierpliwienie w stosunku do rodziny, która jego zdaniem, zbyt rzadko odwiedza go w szpitalu. Niezadowolenie i frustracja nasiliły się, gdy dowiedział się, że jego syn skutecznie radzi sobie z prowadzeniem przedsię- biorstwa, podczas jego nieobecności. Pacjent odbiera to, jako próbę przejęcia jego kompetencji. Na czym powinna polegać pomoc pacjentowi?

Pacjentka 65 letnia z zaawansowanym rakiem piersi z przerzutami do kości i mózgu, po operacji, po radioterapii, na leczeniu hormonalnym i w trakcie kolejnego cyklu chemioterapii. Mimo stosowania chemioterapii w badaniu TK postęp choroby, ponadto coraz gorsza tolerancja chemioterapii polegająca na znacznym osłabieniu i znacznym pogorszeniu się morfologii. Coraz dłużej po kolejnym wlewie 'dochodzi do siebie'. Z tego powodu lekarz onkolog zdecydował o odstąpieniu od kontynuacji leczenia. Pacjentka jest wychudzona, straciła ok 20 kg w ciągu ostatniego pół roku, nie może funkcjonować samodzielnie w domu, głównie leży w łóżku lub siedzi w fotelu. Rodzina prosi lekarza o wyznaczenie terminu kolejnej 'chemii'. Która z odpowiedzi jest w tej sytuacji poprawna?

Który z niżej wymienionych leków może najczęściej spowodować zaburzenia świadomości po połączeniu go z morfiną u ludzi starych?

Do wewnętrznych czynników ryzyka powstawania odleżyn należą wszystkie wymienione, z wyjątkiem: 1) zmniejszenie świadomości pacjenta; 2) współistniejąca cukrzyca; 3) płeć pacjenta; 4) niedokrwistość; 5) unieruchomienie. Prawidłowa odpowiedź to:

W leczeniu czystej, płaskiej ziarninującej odleżyny III stopnia z umiarkowanym wysiękiem możemy zastosować: 1) ultradźwięki o niskiej częstotliwości; 2) opatrunki hydrokoloidowe; 3) błony półprzepuszczalne; 4) opatrunki alginianowe; 5) larwy muchy Phaenicia sericata. Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż, którego stopnia odleżynę w pięciostopniowej klasyfikacji Torrance'a przedstawia poniższe zdjęcie:

Podstawowa zasada etyczna 'czynić dobro' jest realizowana, gdy w postępowaniu medycznym respektuje się zasadę:

Wg Torance'a odleżyna III stopnia to:

Wskaż objawy charakterystyczne dla majaczenia wywołanego środkami psychoaktywnymi:

Pacjentka 40 lat z rozsianym procesem nowotworowym, wyniszczona, prezentuje objawy przygnębienia, znużenia, trudności w skupieniu uwagi, anhedonię, lęki neguje. Po zastosowaniu 75 mg wenlafaksyny zgłasza niewielką poprawę. Co należy zrobić?

Chorym skarżącym się na trudności w zasypianiu nie zaleca się stosowania bezpośrednio przed snem techniki:

Leczenie zachowawcze niedrożności jelit u chorych na zaawansowane nowotwory nie obejmuje:

45-letni chory z rozpoznaniem nowotworu żołądka został poinformowany o rozpoznaniu oraz aktualnej sytuacji zdrowotnej. W rozmowie wyraża niepokój, że nie doczeka czasu, w którym jego dzieci staną się pełnoletnie, narzeka na pogarszający się stan zdrowia, chwilami płacze. Jak należy postąpić w tej sytuacji?

86-letni rolnik, cierpiący z powodu nowotworu złośliwego wątroby, od kilku dni znajduje się pod opieką hospicjum stacjonarnego. Pacjent nie wyraża zgody na badanie fizykalne. Nie chce odpowiadać na pytania dotyczące choroby, jej dotychczasowego przebiegu. Na prośbę, aby się rozebrał reaguje zakłopotaniem oraz wyraźną niechęcią. Przyjmuje nieufną postawę w stosunku do personelu medycznego. Jak należy postąpić w tej sytuacji?

Mężczyzna lat 67 z nowotworem złośliwym jelita grubego, założoną stomią, został przyjęty do hospicjum stacjonarnego. Pacjent jest w dobrym kontakcie słowno- logicznym, bez zaburzeń funkcji poznawczych. Chory pytany o aktualną sytuację zdrowotną prosi, aby porozmawiać z żoną, która jest w stałym kontakcie z lekarzami. Proszony o podanie dotychczasowego przebiegu choroby oświadcza, że został opisany w dostarczonej dokumentacji medycznej. Na pytania odpowiada niechętnie, twierdzi, że 'nie ma nic do dodania'. Która z reakcji rozmówcy jest prawidłowa?

Terapia podciśnieniowa stosowana w leczeniu odleżyn powoduje:

W zespole wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego, w celu zmniejszenia tego ciśnienia należy między innymi:

Świadczenia gwarantowane w zakresie opieki paliatywnej i hospicyjnej mogą otrzymać pacjenci:

W czasie wizyty domowej u pacjenta zakażonego wirusem HIV doszło do ekspozycji na łzy pacjenta. W powyższej sytuacji maksymalny czas od wdrożenia profilaktyki poekspozycyjnej wynosi:

Lekiem będącym wybiórczym agonistą receptora waniloidowego jest:

Do nowotworów mało wrażliwych na chemioterapię należą: 1) mięsak tkanek miękkich u dorosłych; 2) rak wątroby; 3) rak trzonu macicy; 4) czerniak złośliwy; 5) drobnokomórkowy rak płuca. Prawidłowa odpowiedź to:

Zwój nieparzysty (splot Walthera) jest końcową strukturą układu współczulnego. Wskazaniem do wykonania neurolizy splotu jest ból ograniczony do okolicy krocza. Bezpośrednim klinicznym wskazaniem jest/są:

Według wytycznych Europejskiego Towarzystwa Opieki Paliatywnej liczba łóżek, na których sprawowana jest stacjonarna opieka paliatywna w przeliczeniu na 1 mln mieszkańców powinna wynosić:

Dokusan sodowy należy do środków:

Bisakodyl należy do środków:

Do oddziału medycyny paliatywnej została przyjęta 62-letnia pacjentka z zaawansowanym rakiem piersi. Na podstawie wykonanych badań stwierdzono zespół hiperkalcemiczny. W tej sytuacji w pierwszej kolejności należy zastosować:

Ryzyko wystąpienia bakteriomoczu po jednorazowym cewnikowaniu pęcherza wynosi:

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące dystrofii mięśniowej Duchenne'a: