Egzamin PES / Medycyna paliatywna / jesień 2012

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące leczenia duszności w stwardnieniu zanikowym bocznym:
1) leczenie należy rozpocząć od małych dawek morfiny podawanej doustnie lub podskórnie;
2) stosowanie benzodwuazepin w dawkach standardowych jest dla chorych bezpieczne;
3) zwiększoną sekrecję oskrzelową skutecznie hamuje buskolizyna, ale nie amitryptylina;
4) małe dawki propranololu skutecznie zmniejszają sekrecję gęstej śliny.
Prawidłowa odpowiedź to:

Zespół zmęczenia w chorobie nowotworowej jest spowodowany:
1) toksycznym wpływem produktów rozpadu guza;
2) produkcją przez guz substancji zmieniających metabolizm organizmu;
3) czynnikami współistniejącymi: infekcjami, niedotlenieniem, odwodnieniem;
4) zaburzeniami metabolicznymi i hormonalnymi: niedoczynnością tarczycy lub kory nadnerczy;
5) zaburzeniami snu;
6) przewlekłym bólem nowotworowym;
7) procedurami onkologicznymi: radio- i chemioterapią;
8) leczeniem wspomagającym i objawowym: lekami przeciwbólowymi, przeciwdepresyjnymi, uspokajającymi;
9) złym stanem psychicznym chorego: depresją, lękiem.
Prawidłowa odpowiedź to:

Targin® (oksykodon+ nalokson) w postaci tabletek o przedłużonym działaniu jest skutecznym analgetykiem opioidowym ponieważ:

Deksametazon jest skutecznym lekiem przeciwwymiotnym pierwszego rzutu ponieważ zwiększa uwalnianie leu-enkefaliny, kwasu γ-aminomasłowego w OUN oraz zwiększa przepuszczalność bariery krew-mózg.

U chorej cierpiącej na raka nerki z rozsiewem do OUN podawano deksametazon w dawce 4 mg/dobę doustnie z powodu objawów wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego. Z uwagi na pojawianie się sporadycznie napadów padaczkowych lekarz włączył karbamazepinę w dawce 100 mg/d. Po około tygodniu chora zaczęła zgłaszać bóle głowy i nudności. W tym wypadku należy:

U 72-letniego chorego cierpiącego na raka pęcherza moczowego z potwierdzonym radiologicznie przerzutem osteolitycznym do talerza kości biodrowej rodzina zauważyła narastanie halucynacji wzrokowych i słuchowych bez pobudzenia psychoruchowego oraz wymioty. Lekarz stwierdził odwodnienie chorego oraz ciśnienie tętnicze krwi 90/50 mmHg. Co należy zrobić w pierwszej kolejności?

Wskaż zdanie fałszywe dotyczące hiperalgezji opioidowej:

Miopatia proksymalna w opiece paliatywnej najczęściej może występować:

56-letnia chora, cierpiąca na raka sutka z przerzutami do kości leczona była z powodów bólów kostnych paracetamolem oraz diklofenakiem. Karnofsky 50. Po 4-tygodniach skutecznego leczenia przeciwbólowego pacjentka zaczęła zgłaszać nudności i wymioty oraz zgagę. Lekarz w pierwszej kolejności powinien:

45-letni pacjent chorujący na raka nerki z przerzutami do kości, zgłosił lekarzowi prowadzącemu, że przepisany przez niego siarczan morfiny o natychmiastowym uwalnianiu w tabletkach doustnych powoduje zniesienie bólu przebijającego po 7 minutach. Chory zna swoją diagnozę, jest pogodzony z sytuacją, w dobrym nastroju w następstwie dobrej sytuacji rodzinnej oraz relacji zaufania do lekarza. Jaka jest najbardziej prawidłowa przyczyna tak szybkiego działania analgetyku opioidowego?

Wskaż zdanie prawidłowe dotyczące przekazywania wiadomości o złym rokowaniu:

55-letni mężczyzna, chorujący na drobnokomórkowego raka płuca, w trakcie chemioterapii, zgłosił się do specjalisty medycyny paliatywnej z powodu niepokoju, koszmarnych snów, zaburzeń pamięci świeżej i uwagi, wzmożonej potliwości. Twierdził, że ma trudności ze „znalezieniem sobie miejsca w domu”, często uskarżał się na bóle, ale nie potrafił sprecyzować lokalizacji, ani natężenia. Wykonana TK mózgowia 2 tygodnie wcześniej nie wykazała patologii. Jakie rozpoznanie jest najbardziej prawdopodobne w tej sytuacji?

Wskaż grupę nowotworów związaną z największym nasileniem negatywnych reakcji emocjonalnych chorych:

65-letni pacjent chorujący na niedrobnokomórkowego raka płuca zgłosił się do poradni medycyny paliatywnej z powodu napadów dyskomfortu, strachu połączonego z poczuciem duszenia się oraz lęku przed śmiercią. Objawy te, połączone z szybkim i płytkim oddychaniem występowały podczas wchodzenia po schodach do mieszkania i trwały około 20 minut. Lekarz rozpoznał ataki paniki oddechowej. Jakie leczenie należy zastosować w tej sytuacji?

Nabilon, syntetyczny analog δ9-tetrahydrokanabinolu (THC) znajduje niekiedy zastosowanie u chorych z ciężką dusznością w przebiegu stwardnienia zanikowego bocznego z uwagi na działanie bronchodylatacyjne, zwiększenie wrażliwości ośrodka oddechowego na podwyższone stężenie CO₂ oraz efekt sedacyjny na aktywność korową.

Które z poniższych stwierdzeń dotyczących zespołu ucisku rdzenia kręgowego jest fałszywe?

Które z poniższych stwierdzeń dotyczących odwodnienia terminalnego u pacjentów w schyłkowym etapie życia, to znaczy w momencie, kiedy zgon jest nieuchronny i spodziewany jest fałszywe?

Proszę podać jakie nowotwory są najczęstszą przyczyną rozsiewu otrzewnowego powikłanego niedrożnością:
1) nowotwory jelita grubego;      4) rak języka;
2) glejaki;            5) chłoniaki.
3) rak jajnika;
Prawidłowa odpowiedź to:

U chorych z guzem wydzielającym wazoaktywny peptyd jelitowy i uporczywymi objawami (biegunka, hipokaliemia) leczenie którym z leków jest postępowaniem z wyboru?

Które z poniższych stwierdzeń dotyczących drenażu limfatycznego jest prawdziwe?
1) drenaż limfatyczny jest delikatną i powolną kombinacją ruchów okrężnych, obrotowych pompujących i czerpiących;
2) głównym celem wykonywania drenażu jest pobudzenie aktywności naczyń limfatycznych, opróżnianie dróg chłonnych i odprowadzanie przez nie powstałego obrzęku;
3) nie należy poprzedzać bandażowania drenażem limfatycznym kwadrantów centralnych i obrzękniętych kończyn;
4) drenaż limfatyczny rozpoczyna się od drenowania części obrzękniętych, a następnie przechodzi się do części centralnych;
5) drenaż limfatyczny rozpoczyna się centralnie, od obszarów niezajętych obrzękiem, następnie przechodzi się do drenowania części obrzękniętych.
Prawidłowa odpowiedź to:

Proszę wskazać, które nowotwory są najczęściej przyczyną nagromadzenia płynu w worku osierdziowym?
1) rak płuca;            4) rak gruczołu piersiowego;
2) chłoniaki śródpiersia;        5) siatkówczak.
3) glejak;
Prawidłowa odpowiedź to:

Które z poniższych stwierdzeń dotyczących morfiny jest fałszywe?

Które z poniższych stwierdzeń dotyczących interakcji lekowych jest prawdziwe?

Który z wymienionych leków opioidowych cechuje największy potencjał wywoływania nudności i wymiotów?

Które z poniższych stwierdzeń dotyczących naloksonu są prawdziwe?
1) nalokson to czysty agonista opioidowy, mający powinowactwo do wszystkich trzech typów receptorów opioidowych;
2) po podaniu doustnym biodostępność naloksonu wynosi jedynie ok. 2%;
3) po podaniu dożylnym okres półtrwania naloksonu wynosi do 1,5 godziny;
4) po podaniu doustnym nalokson nie antagonizuje działania przeciwbólowego leków opioidowych;
5) głównym przeciwwskazaniem do podania naloksonu w formie dożylnego bolusa jest leczenie depresji oddechowej wskutek ostrego przedawkowania opioidów.
Prawidłowa odpowiedź to:

Przeciwwskazaniem do przeprowadzenia nakłucia jamy brzusznej jest:
1) lokalna lub uogólniona infekcja;
2) podejrzenie koagulopatii (wskaźnik INR < 1,4 i ilość trombocytów < 40 × 10⁹/l);
3) uczucie napięcia spowodowane rozciągnięciem powłok brzusznych;
4) dyspepsja;
5) duszność.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż objawy charakterystyczne dla hiperkalcemii:

Ryzyko wystąpienia groźnych następstw na skutek wydłużenia odstępu QT jest związane ze stosowaniem takich leków jak:

W różnicowaniu przyczyn hiponatremii u pacjenta z zaawansowaną chorobą nowotworową należy wziąć pod uwagę:

Współczynnik NNT (ang. ‘number needed to treat’) w odniesieniu do leków przeciwbólowych oznacza:

Wskaż nieprawdziwe spośród poniższych stwierdzeń opisujących neurolizę splotu trzewnego:

Wystąpienie objawów pozapiramidowych u pacjenta na oddziale opieki paliatywnej może być spowodowane poniższymi lekami, z wyjątkiem:

Wskaż prawdziwe spośród poniższych stwierdzeń dotyczących leczenia bisfosfonianami:
1) w odróżnieniu od niesteroidowych leków przeciwzapalnych są bezpieczne dla nerek;
2) objawy grypopodobne występują najczęściej w 1. dobie po przetoczeniu leku;
3) mogą być stosowane doustnie lub dożylnie;
4) nie mogą być kojarzone z radioterapią.
Prawidłowa odpowiedź to:

Poniższe zdania odnoszą się do radioterapii paliatywnej stosowanej u pacjentów objętych opieką paliatywną. Wskaż odpowiedź błędną:

Które z poniższych bólów stanowią wskazanie do wykonania neurolizy splotu podbrzusznego górnego?

Które z poniższych leków mogą spowodować wystąpienie bólu o charakterze neuropatycznym?

Wskaż błędne spośród poniższych stwierdzeń dotyczących leków opioidowych:

Wskaż błędne spośród poniższych stwierdzeń dotyczących gabapentyny:

Zaznacz, które z poniższych stwierdzeń dotyczących stosowania opioidów w leczeniu bólu nowotworowego są zgodne z aktualnymi zaleceniami Europejskiego Towarzystwa Opieki Paliatywnej (EAPC), 2012:

Po zamianie opioidów (tzw. rotacji opioidowej) zaleca się rozpoczynanie leczenia od dawki niższej niż obliczona z tzw. tabel dawek równoważnych. Ustalając początkową dawkę kolejnego opioidu, który chcemy wprowadzić, zastępując poprzedni - nieskuteczny lub źle tolerowany, należy wziąć pod uwagę:

Wskaż poprawne spośród poniżej wypisanych dawek równoważnych opioidów:

Wskaż nieprawdziwe spośród poniższych stwierdzeń dotyczących oksykodonu:

W ostatnich latach zostały opracowane i opublikowane następujące zalecenia międzynarodowych towarzystw naukowych dotyczące postępowania u chorych na nowotwór, w tym pacjentów w zaawansowanym okresie tej choroby, wymagających opieki paliatywnej:

Które z poniższych stwierdzeń dotyczących naloksonu jest prawdziwe?

Wskaż prawdziwe spośród poniższych stwierdzeń dotyczących eutanazji:

Które z poniższych stwierdzeń opisujących midazolam jest nieprawdziwe?

Wg Torance'a odleżyna V stopnia to:

Do wewnętrznych czynników ryzyka powstawania odleżyn należą:

Srebro aktywne zawarte w opatrunkach stosowanych do leczeniu odleżyn ma następujące właściwości:

W patogenezie odleżyn kluczową rolę odgrywa:

Stosowane w leczeniu odleżyn opatrunki alginianowe charakteryzują:

Hydrokoloidy to opatrunki zbudowane z:

Wg Torance'a odleżyna II stopnia to:

W terminalnej fazie choroby nowotworowej pacjenci często cierpią z powodu grzybicy jamy ustnej i przyjmują itrakonazol, ketokonazol lub flukonazol. Pacjent z powodu paniki oddechowej z towarzyszącym lękiem wymaga podania midazolamu. Efekt uspokajający przy równoczesnym podawaniu leków przeciwgrzybicznych i midazolamu pozostanie:

W opiece paliatywnej leczenie przeciwwymiotne powinno być skuteczne, gdyż wymioty nie są akceptowane przez pacjentów, jeżeli występują częściej niż 2 razy na dobę. Spośród dostępnych w lecznictwie leków przeciwwymiotnych najszersze spektrum działania ma:

Który z leków przeciwwymiotnych jest wybiórczym antagonistą receptorów 5-HT3?

Który spośród leków przeciwwymiotnych nie powoduje zaparć?

Najczęściej zespół miasteniczny Lamberta i Eatona jako zaburzenie przekaźnictwa nerwowo-mięśniowego występuje w:

Wskaż nieprawdziwe stwierdzenie:

Nieprawdą jest, że w przypadku krwawienia związanego bezpośrednio z nowotworem można zastosować:

W zastosowaniu warfaryny u pacjentów w zaawansowanym stadium choroby nowotworowej prawdą jest, iż:

Wskaż nieprawdziwe stwierdzenie w odniesieniu do leczenia majaczenia i stanów splątania:

Leki opioidowe wykazują również działanie przeciwkaszlowe, z wyjątkiem:

Benzodiazepiny ze względu na okres półtrwania w surowicy dzielą się na krótko działające (okres półtrwania < 5h), średnio działające (5-25h), długo działające (> 25h). Wskaż benzodiazepiny średnio działające:

W stadium 5 odleżyny występuje czasami potrzeba zastosowania antybiotykoterapii systemowej np. przy zapaleniu tkanki łącznej. Jako lek I rzutu można zastosować:

U pacjenta z powodu silnego bólu podano dożylnie morfinę. Wystąpiły halucynacje. Jaki lek zastosujesz?

Tramadol jest opioidem:

U chorego z silnymi bólami spowodowanymi naciekaniem nowotworowym ściany klatki piersiowej podano morfinę w dawce 10 mg, co 4 godziny per os. Uzyskano ustępowanie bólu trwające 3 godziny po każdej dawce leku. Nieskuteczność leczenia przeciwbólowego spowodowana jest:

Pregabalina i gabapentyna to leki działające przez blokowanie:

Postacią kandydozy jamy ustnej nie jest:

Zgodnie z definicją, głównym celem opieki paliatywnej jest:

Allodynia to:

Punktacja Norton zawiera ocenę:
1) stanu psychicznego i fizycznego;
2) zdolności do poruszania się;
3) ruchliwości tj. stopnia samodzielności przy zmianie pozycji;
4) czynności zwieraczy;
5) każdy element oceny jest wyliczany w skali 1-4.
Prawidłowa odpowiedź to:

Kiedy lek opioidowy jest lekiem pierwszego rzutu w leczeniu bólu neuropatycznego?

Warunkiem właściwego i skutecznego zastosowania w bólu przebijającym dopoliczkowych tabletek fentanylu (FBT) jest:

Przemijający, zaostrzający się ból, pojawiający się spontanicznie lub wywołany przez przewidywalny albo nieprzewidywalny bodziec, pomimo skutecznej terapii bólu podstawowego to:

Formy opieki paliatywnej, w których kierownikiem powinien być lekarz specjalista medycyny paliatywnej to:
1) Oddział Opieki Paliatywnej;
2) Poradnia Opieki Paliatywnej;
3) Ośrodek Dziennej Opieki Paliatywnej;
4) Szpitalny Zespół Wspierający Opieki Paliatywnej.
Prawidłowa odpowiedź to:

U pacjentów z upośledzonym funkcjonowaniem nerek nie istnieje potrzeba modyfikowania dawki buprenorfiny. Głównym sposobem eliminacji tego leku jest wydalanie z żółcią.

Dopoliczkowa tabletka cytrynianu fentanylu jest:

Atlas Opieki Paliatywnej w Europie to:

Przyczyną zaburzeń połykania u chorych z zaawansowaną chorobą nowotworową może być:

Polska zajmuje 5. miejsce w Europie pod względem rozwoju opieki paliatywnej dzięki:

Kwalifikacja chorego do neurolizy splotu trzewnego wymaga co najmniej:

U chorego w okresie terminalnym występują następujące objawy kliniczne: silne przygnębienie, wzmożona drażliwość, wybuchowość, zmiany nastroju, poczucie winy czy małowartościowości. Należy rozpoznać:

Największe natężenie odczuwanego bólu, które chory potrafi jeszcze znieść to:

Ocena czynników psychologicznych w trakcie oceny bólu przewlekłego jest szczególnie istotna w następujących sytuacjach klinicznych:

Leki podawane dokanałowo celem wywołania analgezji to:

Maksymalna dawka dobowa dihydrokodeiny w tabletkach o zmodyfikowanym uwalnianiu to:

Wskaż odpowiedź prawidłowo opisującą dimenhydrynat:
1) jest stosowany w leczeniu nudności i wymiotów;
2) działa na ośrodek wymiotny i narząd przedsionkowy;
3) blokuje receptory histaminowe i muskarynowe;
4) jest stosowany w mechanicznej niedrożności jelit, wzmożonym ciśnieniu wewnątrzczaszkowym, chorobie lokomocyjnej;
5) może być stosowany drogą doustną i podskórną.
Prawidłowa odpowiedź to:

Jedną z metod ograniczającą występowanie zaparć u chorych leczonych opioidami jest:

Do przyczyn częstomoczu nie zalicza się:

W powstawaniu wyniszczenia nowotworowego biorą udział także czynniki kataboliczne wytwarzane przez komórki guza. Są to:
1) oreksyna;        4) czynnik mobilizujący tłuszcze /LMF/;
2) neuropeptyd Y;      5) czynnik powodujący rozpad białek /PIF/.
3) białko Agouti;
Prawidłowa odpowiedź to:

Radioterapia paliatywna obok chirurgii i chemioterapii stanowi podstawową metodę leczenia nowotworów. U prawie 50% chorych napromienianie stosuje się jako leczenie paliatywne. Radioterapię wykorzystuje się w celu:

W chorobie nowotworowej, zwłaszcza w jej schyłkowym okresie, często pojawiającym się objawem dokuczliwym dla pacjenta jest czkawka. Wskaż najczęstszą przyczynę czkawki w terminalnym okresie choroby nowotworowej:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące duszności lub odnoszące się do jej leczenia:
1) występuje u ponad 70% chorych w ostatnich 6 tygodniach życia;
2) tlenoterapia nie jest metodą z wyboru w leczeniu duszności;
3) może występować pod postacią paniki oddechowej;
4) morfina jest jedynym skutecznym opioidem w leczeniu duszności zarejestrowanym w Polsce;
5) częstą przyczyną duszności są przerzuty nowotworu do węzłów chłonnych śródpiersia.
Prawidłowa odpowiedź to:

W leczeniu duszności w chorobie nowotworowej mają zastosowanie następujące leki, z wyjątkiem:

Wskaż podstawowe zasady etyczne stosowane w opiece paliatywnej:

Do najczęściej występujących objawów niepożądanych po radioterapii nie należą:

Neuroliza chemiczna polega na:

Zaburzeniom urologicznym w chorobie nowotworowej towarzyszą często bóle zlokalizowane w okolicy nadłonowej. Ich przyczyną jest najczęściej skurcz mięśnia wypieracza - tzw. detrusora. Przyczyną skurczu detrusora może być:
1) niepokój chorego;
2) zmiany popromienne w obrębie pęcherza moczowego;
3) drażnienie przez nowotwór ściany pęcherza;
4) infekcja układu moczowego;
5) zmiany popromienne w obrębie pęcherza moczowego.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wyniszczenie nowotworowe należy do typowych objawów niektórych nowotworów złośliwych. Wg klasyfikacji Wallera i Caroline`a najczęściej występuje w:

Jaki nowotwór jest odpowiedzialny za wystąpienie prawie 50% przypadków wodobrzusza?

Istotą leczenia obrzęku limfatycznego jest fizykoterapia. Do postępowania fizjoterapeutycznego nie należy:

Utrudnić leczenie obrzęku limfatycznego może jednoczesne występowanie:

Zasadnicze znaczenie dla zmniejszenia obrzęku moszny i prącia niezależnie od przyczyny jego występowania ma:

Do płukania pęcherza stosuje się wymienione roztwory, z wyjątkiem:

Morfino-3-glukuronian jest aktywnym metabolitem morfiny i charakteryzuje się następującymi cechami:
1) brak powinowactwa do receptorów opioidowych;
2) obecność powinowactwa do receptorów opioidowych;
3) wykazuje silne działanie przeciwbólowe;
4) wykazuje działanie neurotoksyczne;
5) odpowiedzialny jest za powstawanie hiperalgezji.
Prawidłowa odpowiedź to:

Morfino-6-glukuronian:
1) jest aktywnym metabolitem morfiny;
2) wykazuje podobne do morfiny powinowactwo do receptorów opioidowych;
3) wykazuje słabsze od morfiny powinowactwo do receptora µ₂;
4) wykazuje słabsze od morfiny działanie depresyjne na ośrodek oddechowy;
5) wykazuje silniejsze od morfiny działanie przeciwbólowe.
Prawidłowa odpowiedź to:

Do leków II rzutu w leczeniu nudności i wymiotów należą poniższe, z wyjątkiem:

Należy do opioidowych leków przeciwbólowych o działaniu ośrodkowym. Jest czystym, nieselektywnym agonistą receptorów µ,κ,δ, ze szczególnym powinowactwem do receptora µ. Inny mechanizm działania przeciwbólowego polega na hamowaniu neuronalnego wychwytu zwrotnego noradrenaliny oraz nasileniu uwalniania wychwytu zwrotnego serotoniny. Działa także przeciwkaszlowo. Opisany produkt leczniczy to:

Do rozpoznania depresji potrzebne są dwa spośród poniższych objawów:
1) obniżony nastrój (smutek, przygnębienie, rozpacz, zobojętnienie);
2) utrata zainteresowań i zdolności do odczuwania przyjemności;
3) zmniejszenie energii związane ze wzmożoną męczliwością, skutkujące zmniejszoną aktywnością oraz spowolnieniem ruchowym;
4) osłabienie koncentracji i uwagi;
5) niska samoocena;
6) poczucie winy;
7) pesymistyczne, czarne widzenie przyszłości;
8) myśli, tendencje i próby samobójcze;
9) zaburzenia snu.
Prawidłowa odpowiedź to:

Według aktualnych wytycznych europejskich (EAPC 2010) w leczeniu zespołu kacheksja-anoreksja, zalecane są:
1) żywienie dojelitowe;        4) dieta bogato białkowa;
2) żywienie pozajelitowe;        5) terapia relaksacyjna.
3) łagodne ćwiczenia fizyczne;
Prawidłowa odpowiedź to:

Podczas wizyty domowej pacjent zgłosił postępujące osłabienie, znużenie i utratę apetytu. Lekarz, zapytany o ewentualne ćwiczenia fizyczne, prawidłowo:

Podczas wizyty domowej opiekunowie znacznie wyniszczonej i osłabionej pacjentki z rakiem jajnika, zapytali lekarza specjalistę opieki paliatywnej o zalecenia dietetyczne. Lekarz prawidłowo:

Według aktualnych wytycznych europejskich (EAPC 2010) leczenia zespołu kacheksja-anoreksja, do zalecanej farmakoterapii należą:
1) talidomid;
2) kanabinoidy;
3) kwas eikozapentaenowy (kwasy tłuszczowe omega-3);
4) octan megestrolu;
5) steroidy;
6) niesterydowe leki przeciwzapalne;
7) prokinetyki.
Prawidłowa odpowiedź to:

Pochodne benzodiazepiny krótko działające to:

Przywilej terapeutyczny wyraża się tym, że:

U chorych z dominującymi objawami drażliwości i wahaniu nastroju wskazane jest podawanie następujących leków, z wyjątkiem:

Anhedonia to objaw, który charakteryzuje się:

Valdoxan to lek stosowany w: