Egzamin PES / Medycyna paliatywna / wiosna 2008

Jakich połączeń leków nie należy stosować w leczeniu bólu nowotworowego?

Który z wymienionych analgetyków opioidowych należałoby w pierwszym rzędzie stosować u chorych z bólem nowotworowym
o umiarkowanym natężeniu, zagrożonych niedrożnością jelit?

Leki należące do grupy antagonistów receptora NMDA nie powodują:

Zjawisko hiperalgezji opioidowej polega na:

W leczeniu hiperalgezji wywołanej podawaniem analgetyku opioidowego można zastosować następujące metody terapeutyczne:

Korzystne efekty w zakresie analgezji, bez nasilenia działań niepożądanych, uzyskuje się podczas równoczesnego stosowania:

U chorego z silnym bólem i niewydolnością nerek, który otrzymuje kodeinę drogą doustną w dawce 360 mg na dobę, zalecanym postępowaniem jest:

Wybierz niewłaściwe określenie, dotyczące bólu przebijającego u chorych z zaawansowaną chorobą nowotworową:

U chorego z silnym bólem neuropatycznym (VAS 8) i współistniejącą niewydolnością nerek najbardziej korzystne jest podawanie:

Podawanie leków przeciwdepresyjnych selektywnie hamujących wychwyt zwrotny serotoniny (SSRI) może spowodować wystąpienie zespołu serotoninowego podczas równoczesnego stosowania:

Postępowanie chirurgiczne u chorych z mechaniczną niedrożnością jelit jest przeciwwskazane w następujących sytuacjach klinicznych:

W przypadku nudności i wymiotów wywołanych czynnikami chemicznymi (leki, toksyny), występowanie objawów jest związane
z aktywacją następujących struktur:

Efekt wywoływania nudności i wymiotów jest większy podczas podawania:

Do leków wywołujących zaparcie stolca nie zalicza się:

Do czynników wywołujących biegunkę zalicza się:

Wskazania do paliatywnej radioterapii obejmują:

W leczeniu hiperkalcemii można stosować następujące postępowanie:

Mechanizm działania analgetyków opioidowych obejmuje:

Równoczesne podawanie NLPZ i paracetamolu może być uzasadnione, ponieważ:

Pacjent kieruje do lekarza dramatyczną prośbę o eutanazję. Podstawowym zadaniem lekarza jest rozpoznanie rzeczywistych powodów, którymi mogą być:
1) wyczerpanie spowodowane nadmiernym bólem i/lub innymi dolegliwościami;
2) zmęczenie długotrwałą chorobą, poczuciem braku sensu dalszego życia i cierpienia;
3) utrata nadziei, brak wiary w możliwości lekarza;
4) poczucie osamotnienia i/lub ograniczenie przez innych jego własnej woli;
5) niepewność, co do przyszłości i lęk przed nieznanym.
Prawidłowa odpowiedź to:

Głównymi zasadami opieki paliatywnej są:

Formami opieki paliatywnej, w których kierownikiem powinien być specjalista medycyny paliatywnej to:
1) Oddział Opieki Paliatywnej;
2) Poradnia Medycyny Paliatywnej;
3) Ośrodek Dziennej Opieki Paliatywnej;
4) Szpitalny Zespół Wspierający Opieki Paliatywnej.
Prawidłowa odpowiedź to:

Totalne cierpienie pacjentów w okresie terminalnym obejmuje:

Wskaż źródło cytatu: „Stosowanie morfiny w celach medycznych nie prowadzi do jej nadużywania”:

Chcąc zaspokoić potrzeby 300 tys. miasta przemysłowego, dyrektor ZOZ planuje zorganizowanie Oddziału Opieki Paliatywnej
w Szpitalu Miejskim. Który plan działania powinien wybrać zgodnie z optymalizacją organizacji opieki paliatywnej?

Badania naukowe w opiece paliatywnej są elementem, którego nie da się uniknąć wówczas, gdy pragnie się dokonać postępu. Wobec tego, argumentami przemawiającymi za badaniami naukowymi w opiece paliatywnej są:
1) pacjent w okresie terminalnym nie powinien być uważany za „szczególną” i chronioną osobę przed uczestniczeniem
w badaniach klinicznych;
2) pacjenci uzyskują znaczne zainteresowanie, co może stanowić dla nich wartość;
3) nowa metoda leczenia może pacjentowi przynieść korzyść;
4) autonomia - pacjent powinien mieć możliwość uczestnictwa w badaniach naukowych;
5) pacjenci i ich rodziny często prawdziwie pragną „dawać”, aby inni mogli uzyskać lepszą opiekę.
Prawidłowa odpowiedź to:

W opanowaniu utrzymującego się cierpienia wszechogarniającego właściwym postępowaniem jest:
1) farmakologiczne leczenie bólu, opanowanie niepokoju i innych objawów;
2) wysłuchanie skarg chorego;
3) zmiana zespołu opiekującego się chorym;
4) zapewnienie ciągłej opieki uwzględniającej potrzeby chorego;
5) zastosowanie zabiegów neurodestrukcyjnych.
Prawidłowa odpowiedź to:

Warunkami odpowiedzialnego i godnego umierania pacjentów w okresie terminalnym jest:

Przyczyną nietrzymania moczu u chorych w terminalnym okresie choroby nowotworowej może być:
1) uszkodzenie splotu krzyżowego;
2) obecność zmian przerzutowych osteolitycznych w żebrach;
3) zapalenie pęcherza moczowego;
4) stosowanie opioidów w zwalczaniu dolegliwości bólowych;
5) przebyta radioterapia raka pęcherza moczowego.
Prawidłowa odpowiedź to:

Pacjentka lat 38, samotnie wychowująca dwoje dzieci, księgowa, w okresie terminalnym z powodu zaawansowania raka wątroby, żółtaczka, znaczne osłabienie ogólne, zmniejszona aktywność życiowa, płaczliwa, bez bólu, kacheksja - w rozmowie z lekarzem Zespołu Domowej Opieki Paliatywnej, opiekującym się od 6 tygodni, chora stanowczo domaga się odpowiedzi na pytanie: „czy jestem chora na raka?”. Jak powinien zareagować lekarz?

Chory lat 48, nieoperacyjny rak migdałka, po radio- i chemioterapii, odstąpiono od leczenia przyczynowego, wyniszczenie, nie przyjmuje pokarmów, pije 1,5 do 2 szklanek płynu na dobę. Po kilku dniach nawadniania i.v. nastąpiła poprawa. Chory stanowczo odmawia zgody na proponowaną gastrostomię odżywczą i kontynuowanie nawadniania drogą dożylną. Jakie powinno być postępowanie lekarza?

Odległość od miejsca zamieszkania chorego do jednostki opieki paliatywnej nie powinna przekraczać:

U pacjenta z guzem śródpiersia, u którego wyczerpano wszystkie możliwości leczenia onkologicznego wystąpił obrzęk i zaczerwienienie twarzy i szyi, stopniowo nasila się duszność i ból w klatce piersiowej.
Najbardziej prawdopodobne rozpoznanie to:

Nieprawdą jest, że:

Jesteś lekarzem hospicjum domowego, przyjeżdżasz do 56 letniego chorego z zaawansowanym rakiem płuc. Chory jest wyniszczony, z powodu bólu związanego z poruszaniem oraz osłabienia od kilku dni pozostaje w łóżku. W dniu wczorajszym wystąpił silny ból łydki. Badaniem fizykalnym stwierdzasz obrzęk, zwiększone ucieplenie oraz tkliwość miejscową łydki prawej. Najbardziej prawdopodobną przyczyną powyższego stanu jest:

Wybierz określenia charakterystyczne dla metadonu:
1) jest agonistą receptora μ;
2) jest antagonistą receptora NMDA;
3) jest agonistą receptora κ;
4) jest agonistą receptora Δ;
5) jest inhibitorem wychwytu zwrotnego serotoniny;
6) ma krótki okres półtrwania.
Prawidłowa odpowiedź to:

Działanie antagonistyczne w stosunku do receptorów N-metylo-D-asparginianu (NMDA) wykazuje:

U pięćdziesięcioletniego chorego z zaawansowanym rakiem pęcherza moczowego wystąpił intensywny krwiomocz. W celu zahamowania krwawienia możliwe są następujące metody postępowania, z wyjątkiem:

Które z podanych leków nie powodują zatrzymania moczu?

Wskaż zdanie fałszywe dotyczące obrzęku limfatycznego:

W leczeniu zespołu uciśniętego żołądka (squashed stomach syndrome) lekami z wyboru są:
1) leki przeciwwzdęciowe (np. dimetikon);    4) inhibitory receptorów H2;
2) prokinetyki;           5) inhibitory receptorów 5-HT3.
3) inhibitory pompy protonowej;
Prawidłowa odpowiedź to:

Kserostomia może być powikłaniem zastosowania następującego leczenia, z wyjątkiem:

W leczeniu miejscowym zapalenia aftowego jamy ustnej stosujemy:
1) tetracykliny;         4) hydrokortison;
2) roztwór metylocelulozy;       5) glicerynę.
3) pilokarpinę;
Prawidłowa odpowiedź to:

W leczeniu nudności i wymiotów spowodowanych wzmożonym ciśnieniem śródczaszkowym najbardziej skutecznym lekiem jest:

W leczeniu nudności i wymiotów spowodowanych pełną niedrożnością jelit nie zastosujesz:

Wskaż zdanie fałszywe:

Wysoką chemiowrażliwość wykazują nowotwory, z wyjątkiem:

Wskaż zdanie fałszywe:

Zespół miasteniczny Lamberta i Eatona:
1) może mieć związek ze stosowaniem kortykosteroidów;
2) może mieć związek z drobnokomórkowym rakiem płuc;
3) polega na zaburzeniach przewodnictwa nerwowo-mięśniowego;
4) charakterystycznym objawem jest chód kaczkowaty;
5) dolegliwości ustępują po odstawieniu kortykosteroidów.
Prawidłowa odpowiedź to:

Rada Społeczna jest:

Narodowy Fundusz Zdrowia nie finansuje świadczeń w zakresie opieki paliatywnej wykonywanych przez:

Które z powyższych stwierdzeń jest prawdziwe?
1) zakład opieki zdrowotnej może rozpocząć działalność dopiero po uzyskaniu wpisu do rejestru zakładów opieki zdrowotnej;
2) niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej utworzone przez Kościół lub związek wyznaniowy nie podlegają wpisowi do rejestru;
3) wszystkie niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej podlegaj wpisowi do rejestru ZOZ;
4) organem rejestrowym dla ZOZ utworzonych przez uczelnię medyczną jest Minister Zdrowia;
5) organem rejestrowym dla zoz utworzonych przez uczelnię medyczną jest wojewoda.
Prawidłowa odpowiedź to:

Uszereguj według kolejności; etapy gojenia się rany odleżynowej:
1) ziarninowanie;  2) wysięk;  3) tworzenie naskórka.
Prawidłowa odpowiedź to:

Czynnikiem wpływającym pozytywnie na proces gojenia ran odleżynowych jest:

W strategii postępowania paliatywnego u chorego z przerzutami nowotworowymi do kości podporowych jako pierwszy sposób leczenia należy rozważyć:

Objawy towarzyszące rozległym przerzutom do kości to:
1) ból;  2) hypokalcemia;  3) zespół depresyjny;  4) odleżyny.
Prawidłowa odpowiedź to:

U chorego z ryzykiem wystąpienia przerzutów nowotworowych do kości powinno się monitorować przede wszystkim:

Przerzuty do kości maja głównie charakter osteoblastyczny i szerzą się przede wszystkim przez splot Batona - to cechy raka:

W leczeniu systemowym przerzutów do kości stosuje się izotopy promieniotwórcze:
1) stront;  2) samar;  3) jod;  4) ren;  5) fosfor.
Prawidłowa odpowiedź to:

Mechanizm powstawania anemii u chorych w zaawansowanej chorobie nowotworowej polega na:

Według EBM (medycyny opartej na dowodach) dowody oparte na jednym lub kilku badaniach randomizowanych to poziom wiarygodności:

Opioidem działającym agonistycznie na receptor mi a antagonistycznie na receptor kappa jest:

U chorej z zaawansowanym rakiem piersi wystąpił nagle ostry ból szyi promieniujący do tylnej części czaszki, nasilający się podczas ruchu zwłaszcza zginania. Podejrzewasz:

U chorego z rakiem prostaty występują charakterystyczne bóle nocne, które zmuszają go do wstania z łóżka i chodzenia w celu złagodzenia bólu. Najbardziej prawdopodobna przyczyna to:

Powikłaniem radioterapii paliatywnej może być:

Wskazaniem do wykonania neurolizy pnia współczulnego są silne bóle trudno poddające się leczeniu farmakologicznemu u chorego z:

Działaniem ubocznym sterydów stosowanych w leczeniu objawowym duszności jest:

Opioidem z wyboru stosowanym w leczeniu duszności w terminalnej fazie choroby nowotworowej jest:

Lekiem szczególnie przydatnym w wymiotach o wieloczynnikowej lub nieznanej etiologii jest lewomepromazyna. Jej specyficzne działanie polega na:

Nadzieją w skutecznym leczeniu bólów przebijających jest stosowanie przezśluzówkowo szybko działającego opioidu (forma lizaka). Aktualnie jedynym lekiem produkowanym w tej postaci (choć nadal niedostępnym w Polsce) jest:

Wskazaniem do stosowania preparatów kalcytoniny w medycynie paliatywnej jest:
1) ból fantomowy;       4) bóle nowotworowe u dzieci;
2) hyperkalcemia;       5) bóle neuropatyczne.
3) fibromialgia;
Prawidłowa odpowiedź to:

Podaj nazwę leku, który: nie ma wpływu na syntezę prostaglandyn, jego działanie przeciwgorączkowe jest porównywalne
z paracetamolem, a dodatkowo obniża napięcie mięśni gładkich głównie w moczowodach i przewodach żółciowych, jest stosowany na I stopniu drabiny analgetycznej WHO.

Przeciwwskazaniem do stosowania octanu megestrolu w medycynie paliatywnej jest:

Pleurodeza to:

Biegunka może być jednym z powikłań po radioterapii. W leczeniu biegunki po radioterapii zaleca się stosowanie:

Hydrokoloidy i alginiany to preparaty stosowane w medycynie paliatywnej w:

Ocena proporcjonalności interwencji medycznych podejmowanych w fazie terminalnej chorób ograniczających życie może pomóc w decyzji o wdrożeniu lub rezygnacji z ich zastosowania. Aby postępowanie było uznane za etycznie uzasadnione i zgodne z filozofią opieki paliatywnej:
1) lekarz ma moralny obowiązek starać się zastosować proporcjonalne interwencje medyczne, a pacjent - je zaakceptować;
2) autonomia pacjenta jest o wiele ważniejsza od autonomii lekarza, stąd nawet jeśli pacjent podejmie decyzję, która powoduje poważne dylematy etyczne lekarza, lekarz musi postępować zgodnie z wolą pacjenta;
3) rezygnacja z interwencji nieproporcjonalnej powinna być podejmowana na życzenie chorego w celu przyspieszenia jego śmierci;
4) w obecnym rozumieniu zasada świętości życia chorego nie oznacza przymusu przedłużania go za wszelką cenę.
Prawidłowa odpowiedź to:

Sedacja terminalna:
1) nie jest sprzeczna z Kodeksem Etyki Lekarskiej;
2) jest zarezerwowana dla chorych umierających cierpiących z powodu objawów, których nie udało się inaczej złagodzić;
3) słowo „terminalna” określa, że zazwyczaj znacznie skraca życie;
4) najczęściej stosuje się barbiturany w połączeniu z morfiną.
Prawidłowa odpowiedź to:

W Polsce za chorego, który jest w stanie podjąć świadomą decyzję o zaprzestaniu uporczywej terapii uważa się:
1) dorosłego, który jest w stanie zrozumieć potrzebne do decyzji informacje, rozważyć je i dokonać własnego, niewymuszonego, racjonalnego wyboru i go zakomunikować;
2) dorosłego, pod warunkiem, że nie przyjmuje silnych opioidów;
3) dziecko powyżej 12 roku życia;
4) decyzję podejmuje tylko lekarz.
Prawidłowa odpowiedź to:

W ostatnich godzinach życia chorego umierającego z powodu choroby nowotworowej:
1) zazwyczaj znacznie narasta ciśnienie tętnicze, stąd konieczne jest ciągłe monitorowanie;
2) występuje bardzo znaczne osłabienie;
3) w związku z utratą kontroli zwieraczy może dochodzić do nietrzymania moczu;
4) narasta pragnienie, w związku z tym pojawia się potrzeba podawania zwiększonej objętości płynów doustnie;
5) najczęściej pojawia się senność lub przymglenie świadomości, kłopoty ze skupieniem uwagi, czasem pobudzenie.
Prawidłowa odpowiedź to:

W okresie umierania mogą się nasilić lub pojawić jako nowe:
1) bóle wynikające ze sztywności w stawach i kurczu mięśni;
2) ból kostny w przypadku zaprzestania podawania NLPZ, wtedy gdy chory przestał połykać;
3) ból związany z odleżynami;
4) ból z powodu zaparć;
5) ból z powodu zatrzymania moczu.
Prawidłowa odpowiedź to:

Faza terminalna choroby nowotworowej:
1) zazwyczaj rozwija się bardzo gwałtownie i niespodziewanie;
2) to zazwyczaj okres kilku miesięcy przed śmiercią, w którym stopniowo pogarsza się stan sprawności chorego;
3) w przeciwieństwie do większości chorób nienowotworowych ograniczających życie, takich jak niewydolność serca, zazwyczaj jest zauważalna dla pacjenta i otoczenia i wyraźniej wskazuje na stopniowe zbliżanie się do śmierci;
4) najczęstszym objawem fizycznym w tym okresie jest zmęczenie.
Prawidłowa odpowiedź to:

Świąd spowodowany leczeniem opioidami zewnątrzoponowo lub podpajęczynówkowo:
1) występuje sporadycznie, w około 1-2% przypadków;
2) nasila się po dodaniu bupiwakainy do opioidu;
3) w leczeniu stosuje się ondansetron systemowo lub niesteroidowe leki przeciwzapalne;
4) występuje rzadziej niż kiedyś z powodu częstszego dodawania bupiwakainy dokanałowo;
5) występuje jedynie po fentanylu, natomiast nie zdarza się w przypadku morfiny.
Prawidłowa odpowiedź to:

Świąd spowodowany leczeniem opioidami systemowymi:
1) występuje sporadycznie, w około 1% przypadków;
2) ma inną patogenezę niż świąd po zewnątrzoponowych opioidach;
3) ważna jest pielęgnacja skóry, obniżanie temperatury otoczenia, ponieważ opioidy mogą prowadzić do zmiany wrażliwości skóry także poprzez wazodilatację jej naczyń i pocenie się;
4) jeśli nie ustępuje, może być konieczna zmiana na inny opioid;
5) wykazano, że zmiana opioidu na inny nie ma wpływu na nasilenie świądu wywołanego pierwszym opioidem.
Prawidłowa odpowiedź to:

Przezskórna buprenorfina:
1) przy zmianie z morfiny, należy obniżyć dawkę leków przeczyszczających, a następnie miareczkować ich dawkę;
2) nie powinna być stosowany w bólach ostrych;
3) nie powinna być włączana wtedy, gdy istnieje potrzeba szybkiego miareczkowania leku z powodu silnego niekontrolowanego bólu;
4) może być łączona z podawaniem buprenorfiny SL albo morfiny doustnej na wypadek bólów przebijających;
5) przelicznik doustna morfina: przezskórna buprenorfina wynosi około 100:1 (75-115:1).
Prawidłowa odpowiedź to:

Ryzyko hepatotoksyczności paracetamolu wzrasta u:
1) ludzi starszych;
2) osób otyłych;
3) pacjentów przyjmujących acetylcysteinę z powodu kaszlu;
4) osób przewlekle nadużywających alkohol;
5) pacjentów leczonych przezskórnym fentanylem.
Prawidłowa odpowiedź to:

W bólu zapalnym próbuje się stosować miejscowo opioidy. Sugerowana większa skuteczność opioidów w zapaleniu wynika z:
1) zmniejszonej gęstości receptorów opioidowych w tkance zmienionej zapalnie, czyli dla tego samego efektu wystarczy podanie mniejszej dawki opioidu;
2) syntezy nowych receptorów opioidowych, transportowanych aksonalnie na obwód;
3) tego, że opioidy działając na obwodowe zakończenia włókien C wykazują działanie przeciwzapalne, co wydłuża obserwowany efekt przeciwbólowy;
4) opioidy w bólu zapalnym nie wykazują wyższej skuteczności analgetycznej po podaniu obwodowym;
5) opioidy w bólu zapalnym wykazują niższą skuteczność analgetyczną po podaniu obwodowym.
Prawidłowa odpowiedź to:

W leczeniu lub zapobieganiu hiperalgezji opioidowej stosuje się:
1) dołączanie paracetamolu do opioidu;
2) uzupełnianie magnezu;
3) ultraniskie dawki naloksonu;
4) zmianę na inny opioid o korzystniejszym współczynniku: działanie antyhiperalgetyczne/analgezja;
5) ketaminę.
Prawidłowa odpowiedź to:

Leki z grupy antagonistów receptora opioidowego podawane różnymi drogami bywają stosowane w:
1) leczeniu świądu cholestatycznego;
2) leczeniu depresji oddechowej spowodowanej buprenorfiną;
3) leczeniu zaparć spowodowanych morfiną;
4) ultraniskich dawkach jako próba zwiększenia efektu analgetycznego morfiny poprzez blokowanie receptora opioidowego pobudzającego;
5) leczeniu niekardiogennego obrzęku u narkomanów spowodowanego opioidami.
Prawidłowa odpowiedź to:

Stosując opioidy przezskórnie, należy pamiętać o kilku praktycznych zasadach:
1) przed wykonaniem rezonansu magnetycznego należy zdjąć plastry
z buprenorfiną i fentanylem;
2) ocena efektu analgetycznego przezskórnego fentanylu lub buprenorfiny powinna być dokonywana dopiero po 24h, ze względu na powolne narastanie stężeń opioidów w plazmie;
3) chory z naklejonym plastrem buprenorfiny lub fentanylu nie powinien wchodzić pod prysznic;
4) u chorych gorączkujących absorpcja fentanylu lub buprenorfiny z plastra może być przyspieszona;
5) ze względu na rezerwuar w tkance tłuszczowej, znaczące poziomy fentanylu lub buprenorfiny w plazmie stwierdza się przez co najmniej 24h po odklejeniu plastra.
Prawidłowa odpowiedź to:

Petydyna:
1) jest silnym opioidem, który może być podawany regularnie w leczeniu bólu przewlekłego;
2) cechuje się długim okresem działania (ok. 10-12h) po podaniu jednej dawki;
3) jej metabolit norpetydyna nie jest toksyczny;
4) w większym niż morfina stopniu kurczy mięśniówkę gładką (zwieracz Oddiego);
5) po podaniu doustnym cechuje się wysoką biodostępnością.
Prawidłowa odpowiedź to:

Kojarząc leki, należy pamiętać, które z nich są substratami (np. deksametazon dla CYP3A4), induktorami (np. ryfampicyna
i deksametazon dla CYP3A4), czy też inhibitorami (sok grejpfrutowy dla CYP3A4/5) izoenzymów Cytochromu P450:
1) składniki soku grejpfrutowego mogą hamować żołądkowo-jelitowy CYP3A i zmieniać biodostępność ich substratów;
2) deksametazon może zmniejszyć efekt fentanylu;
3) ryfampicyna może powodować nawet objawy abstynencyjne u chorych leczonych metadonem;
4) fluoksetyna może nasilić efekt analgetyczny kodeiny;
5) karbamazepina może hamować metabolizm deksametazonu.
Prawidłowa odpowiedź to:

Flukonazol może powodować:
1) wzrost ryzyka objawów niepożądanych u chorego leczonego fentanylem;
2) zespół abstynencyjny u chorego leczonego metadonem;
2) zmniejszenie efektu analgetycznego morfiny;
3) przyspieszenie metabolizmu kodeiny do morfiny;
4) wzrost ryzyka depresji oddechowej u chorego leczonego metadonem;
5) zwiększenie stężeń fentanylu.
Prawidłowa odpowiedź to:

Stosowanie opioidów w uszkodzeniach wątroby może być utrudnione:
1) w marskości wątroby w wyniku zmniejszonego przepływu krwi przez wątrobę może dochodzić do zwiększenia biodostępności morfiny doustnej;
2) w chorobach wątroby zazwyczaj układy enzymatyczne fazy II (np. odpowiedzialne za glukuronidację) są uszkodzone w mniejszym stopniu niż cytochrom P450, który wymaga odpowiedniej podaży tlenu;
3) ze względu na możliwość glukuronidacji pozawątrobowej, opioidy podlegające glukuronidacji wydają się bardziej wskazane w uszkodzeniach wątroby niż te, których metabolizm zależy od cytochromu P450;
4) ogólnie dawkowanie zaczyna się od niskich dawek w preparacie o szybkim uwalnianiu, powoli miareczkuje, prawdopodobnie uwzględniając wydłużenie okresu pomiędzy dawkami;
5) w przeciwieństwie do niewydolności nerek, w niewydolności wątroby nie trzeba modyfikować dawkowania opioidów.
Prawidłowa odpowiedź to:

W niewydolności nerek przewlekłe stosowanie opioidów może być utrudnione:
1) tramadol w ogóle nie jest wydalany z moczem, stąd nie jest wymagana zmiana dawkowania;
2) kodeina podlega głównie metabolizmowi wątrobowemu, stąd uznana jest za bezpieczny opioid w niewydolności nerek;
3) może dochodzić do kumulacji metabolitów morfiny, czego wynikiem mogą być objawy neurotoksyczności;
4) metadon zaliczany jest do opioidów bezpieczniejszych w niewydolności nerek z powodu nieaktywnych metabolitów oraz zwiększonego w anurii wydalania z kałem;
5) w ogóle nie wolno stosować opioidów w niewydolności nerek.
Prawidłowa odpowiedź to:

Rotacja opioidów (zamiana jednego na drugi) znajduje coraz większe zastosowanie w celach terapeutycznych. W związku z tym:
1) jeśli dochodzi się do dawki 120 mg morfiny na dobę, należy ją rutynowo zmienić na metadon;
2) w przypadku znacznej eskalacji dawek morfiny, warto rozważyć jej zamianę na inny opioid (np. metadon), aby zahamować rozwój tolerancji na nią;
3) w przypadku neurotoksyczności związanej z morfiną można rozważyć jej zamianę na inny opioid (np. metadon, hydromorfon);
4) w przypadku opornych na leczenie zaparć wywołanych morfiną, można rozważyć jej zamianę na inny opioid (np. fentanyl);
5) skuteczność terapeutyczna rotacji opioidów jest znikoma (<5%), stąd nie ma sensu jej stosować.
Prawidłowa odpowiedź to:

Leczenie świądu cholestatycznego wiąże się z jego patogenezą:
1) w obturacji zewnątrzwątrobowej skutecznym leczeniem objawowym świądu może być stentowanie dróg żółciowych;
2) cholestyraminę stosuje się jedynie w całkowitej obturacji dróg żółciowych;
3) obserwowana czasem skuteczność ryfampicyny prawdopodobnie wiąże się z hamowaniem przez nią CYP 3A4, co prowadzi do blokowania metabolizmu endogennych opioidów;
4) świąd cholestatyczny występuje u około 20% chorych z pierwotną marskością żółciową;
5) nalokson i naltrekson są przeciwwskazane w świądzie cholestatycznym, ponieważ mogą wywołać pełnoobjawowy zespół abstynencyjny.
Prawidłowa odpowiedź to:

Paroksetyna stosowana bywa w leczeniu różnych rodzajów świądu. Należy pamiętać, że:
1) w przypadku zmniejszenia się jej skuteczności, warto dołączyć moklobemid (inhibitor MAO);
2) zwiększa aktywność analgetyczną tramadolu;
3) jej efekt przeciwświądowy zależy całkowicie od działania przeciwdepresyjnego;
4) jest przeciwwskazana w czerwienicy prawdziwej;
5) najpierw stosuje się dawki uderzeniowe w celu zablokowania transmisji serotoninowej, a potem stopniowo je zmniejsza.
Prawidłowa odpowiedź to:

Świąd towarzyszący czerwienicy prawdziwej:
1) może mieć charakter napadowy, nasilający się po prysznicu;
2) prawdopodobnie wiąże się z dysfunkcją płytek, które uwalniają prostaglandyny i serotoninę;
3) za leczenie pierwszego wyboru uważa się podawanie żelaza;
4) paroksetyna i inne leki z grupy SSRI nasilają świąd, ponieważ blokują wychwyt serotoniny z krwi przez płytki;
5) najskuteczniejszym leczeniem objawowym świądu jest leczenie przyczynowe, o ile jest to możliwe.
Prawidłowa odpowiedź to:

Postępowanie objawowe w świądzie towarzyszącym chorobom wewnętrznym:
1) stosowanie paroksetyny, sertaliny czy też ondansetronu związane jest przede wszystkim z rolą układu serotoninowego w ośrodkowej transmisji świądu;
2) hydroksyzyna zazwyczaj jest o wiele skuteczniejsza niż selektywni antagoniści receptora H1 ze względu na swoje działanie sedacyjne;
3) trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne są stosowane w świądach neuropatycznych;
4) nalokson i naltrekson znalazły szczególne zastosowanie w leczeniu świądu cholestatycznego;
5) w leczeniu niefarmakologicznym podstawą jest pielęgnacja skóry i w niektórych świądach - fototerapia (np. UVB
w mocznicy).
Prawidłowa odpowiedź to:

Świąd paranowotworowy:
1) może wyprzedzać ujawnienie się choroby nowotworowej;
2) najskuteczniejszym postępowaniem objawowym jest leczenie przeciwnowotworowe;
3) w postępowaniu objawowym w tym rodzaju świądu pielęgnacja skóry nie ma zupełnie znaczenia;
4) świąd może towarzyszyć chorobom limfoproliferacyjnym, natomiast nie jest objawem paranowotworowym towarzyszącym guzom litym;
5) może być łagodzony stosowaniem paroksetyny.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które z poniższych wskazówek mogą okazać się pomocne w porozumiewaniu się z pacjentami?
1) bądź wrażliwy na „niewerbalny sposób” wyrażania uczuć;
2) dostosuj zakres informacji do indywidualnego poziomu pacjenta;
3) pozwól na ciszę;
4) czuj się zobowiązany do podtrzymywania rozmowy przez cały czas;
5) dawaj gotowe rady na rozwiązanie problemów psychicznych.
Prawidłowa odpowiedź to:

Młoda biznesmenka z zaawansowanym rakiem gruczołu piersiowego pyta lekarza: „jak długo pana zdaniem to jeszcze potrwa?”
Która z poniższych reakcji na wypowiedź pacjentki jest potencjalnie skuteczna?

Pacjent umierający z powodu nowotworu dróg moczowych: „Pewnie niedługo wyleczę się z tej infekcji pęcherza. Chciałbym zrobić żonie niespodziankę i spędzić z nią w domu rocznicę ślubu”. Która z poniższych reakcji na wypowiedź pacjenta jest potencjalnie skuteczna?

Chora lat 63, nowotwór trzonu macicy. Stan terminalny. Pacjentka została poinformowana o chorobie i zna szczegóły dotyczące rokowania. Obecnie próbuje dostosować się do zaistniałej sytuacji. Podczas jednego ze spotkań z lekarzem pyta: „Jak ja będę umierać?” Która z poniższych reakcji na wypowiedź pacjenta jest potencjalnie skuteczna?

Chory lat 60, nowotwór płuc. Pacjent został poinformowany o rozpoznaniu. Obecnie twierdzi, iż cierpi na ciężki przypadek bronchitu. Który z poniższych mechanizmów obronnych prezentuje pacjent?

40-letni kawaler, całe życie mieszkał ze swoją owdowiałą matką. Każde z nich miało dokładnie wyznaczone role. Kiedy u matki stwierdzono zaawansowaną postać choroby nowotworowej, musiała zostać przyjęta do hospicjum, ponieważ syn, który nigdy nie wykonywał żadnej pracy domowej nie potrafił zaopiekować się nią w domu. Mężczyzna mówił: „Nie wyobrażam sobie życia bez Matki” oraz „Nie chcę tęsknić za Matką, potrzebujemy tabletki, abyśmy mogli skończyć to razem”. Czuwał godzinami przy łóżku chorej, płacząc i głaszcząc ją po ręku, aż do chwili jej zgonu. Na czym powinna polegać potencjalnie skuteczna pomoc osieroconemu synowi w tej sytuacji?

Cele doradztwa w okresie żałoby nie obejmują:

Które z poniższych stwierdzeń stanowią sposoby okazywania dystansu pacjentom i zapobiegają ich otwarciu się?
1) wypełnianie milczenia rozmową;
2) dawanie pacjentowi czasu na znalezienie właściwych słów do wyrażenia uczuć;
3) dodawanie pacjentowi otuchy;
4) podsumowywanie tego, co zdaniem rozmówcy mówi pacjent;
5) kontrolowanie wyrażania emocji, na przykład: „Nie ma potrzeby płakać”.
Prawidłowa odpowiedź to:

Pacjentka lat 50. Kobieta zrobiła przed dwoma tygodniami rutynowe badanie mammograficzne. Dostała list ze szpitala z prośbą
o zgłoszenie się na dalsze badania. Przeczytała go i włożyła do torebki. W dniu wyznaczonego spotkania nie poszła do szpitala. Zapytana o powód nieobecności twierdzi, że zapomniała o wyznaczonym terminie wizyty. Poza tym uważa, że to pomyłka, gdyż czuje się świetnie i na pewno nie ma raka. Który z poniższych mechanizmów obronnych prezentuje pacjentka?

Pacjentka lat 68, nauczycielka, nowotwór piersi, przerzuty do kości, pod opieką hospicjum domowego. Od kilku tygodni silne bóle, słabo reagujące na leki. Otrzymywała Tramal 2x100mg. Obecnie lekarz zalecił podanie morfiny. Zalecenie lekarza spotkało się z dużym oporem ze strony chorej oraz jej rodziny. Ich zdaniem Mf spowoduje u chorej senność, ograniczony kontakt z
rzeczywistością, a przede wszystkim uzależnienie od leku. Która z poniższych reakcji lekarza wobec postawy rodziny jest potencjalnie skuteczna?

Które z poniższych wypowiedzi dotyczących reakcji na ból przewlekły są poprawne?
1) reakcja na ból dotyczy sfery somatycznej, psychicznej i behawioralnej;
2) cechy osobowości w największym stopniu wpływają na ekspresję bólu;
3) wysokie zewnętrzne poczucie kontroli sprzyja łatwiejszej percepcji bólu;
4) ostre psychozy obniżają znacznie próg tolerancji bólu;
5) wewnętrzne nastawienie do zjawiska bólu jest istotnym czynnikiem jego percepcji.
Prawidłowa odpowiedź to:

Pacjentka lat 40, ca gruczołu piersiowego. Stan terminalny - kontrola objawów dobra. W trakcie rozmowy zwierza się lekarzowi: „Jutro mąż zawozi mnie do Wrocławia. Mam umówioną wizytę u znanego bioenergoterapeuty. Wierzę, że to mi pomoże”.
Jakim mechanizmem obronnym posługuje się chora?

Które z poniższych wypowiedzi dotyczących zagadnienia choroby, umierania i śmierci dzieci są poprawne?
1) u ośmiolatka śmierć nie budzi lęku;
2) dzieci lepiej niż dorośli są przystosowane do choroby i umierania;
3) zdolność rozumienia pojęcia śmierci wiąże się ściśle ze stopniem rozwoju psychicznego;
4) dzieci nadają śmierci wymiar tragizmu;
5) zazwyczaj dziecko dziewięcioletnie jest w stanie rozumieć śmierć w sposób dojrzały.
Prawidłowa odpowiedź to:

Krzysztof, 17 letni chłopiec, uczeń technikum, którego ojciec umierał na nowotwór mózgu. Chłopak był bardzo związany z ojcem. Początkowo tolerował wizyty członków zespołu hospicjum domowego. Niestety stan chorego pogarszał się. W miarę postępu choroby u chłopca narastała agresja skierowana pod adresem pracowników hospicjum. Twierdził, że członkowie zespołu tylko „przychodzą i przychodzą”, a jego ojcu jest coraz gorzej - oni nic nie potrafią zrobić. Która z poniższych reakcji na postawę siedemnastolatka jest potencjalnie skuteczna?

Kobieta lat 65, nowotwór trzonu macicy. Pacjentka przebywa na oddziale ginekologicznym. Sprawia wrażenie niespokojnej, rozdrażnionej. W trakcie rozmowy z pielęgniarką wyjawia: „od miesiąca słyszę, że lada dzień mam stąd wyjść, a nie widzę żadnej poprawy. Nie wiem, co ze mną się stanie”. Jaką potrzebę wyraża pacjentka?

Które z informacji dotyczących sposobu przeżywania żałoby przez dzieci są prawdziwe?
1) dzieci są zbyt małe, by zrozumieć wagę śmierci;
2) u dzieci pełna świadomość zaistniałych wydarzeń przychodzi zazwyczaj kilkanaście miesięcy po nich;
3) należy dać dziecku możliwość pożegnania się ze zmarłym;
4) wiele dzieci na wiadomość o śmierci reaguje obojętnością, wyraźnym brakiem uczuć;
5) uczucia dzieci są tożsame z uczuciami dorosłych.
Prawidłowa odpowiedź to:

Pacjent lat 43, nowotwór grasicy. Choruje od trzech lat. Dotychczas był leczony chemioterapią (3 cykle). Pacjent uważa, że stosowane leczenie nie przynosi rezultatu, a jedynie powoduje przykre konsekwencje, w związku z tym poważnie zastanawia się nad przerwaniem terapii. Która z poniższych wypowiedzi stanowi potencjalnie skuteczną reakcję na postawę pacjenta?

Wojtek, 8-letni chłopiec, którego dziadek umiera z powodu nowotworu płuca. Wojtek jest bardzo silnie emocjonalnie związany
z dziadkiem. Chłopcu nie powiedziano, że dziadek jest poważnie chory. Na jego pytania „Dlaczego dziadek znowu leży w łóżku” otrzymuje odpowiedź, że dziadek jest zmęczony. Wojtka niepokoi fakt, że dziadek spędza z nim niewiele czasu, a często, gdy do niego przychodzi - śpi. Zastanawia go obecność obcych ludzi w domu dziadka (personel hospicjum). Zauważył też, że rodzice
i babcia przestali się uśmiechać. Która z reakcji na postawę chłopca jest potencjalnie najbardziej skuteczna?:

Mężczyzna lat 55,wykształcenie wyższe, żonaty, ojciec dwojga dorastających dzieci, (żona nie pracuje). Dotychczas pracował na stanowisku kierowniczym. Określany przez najbliższych, jako człowiek odpowiedzialny, bardzo dobrze zorganizowany. Hospitalizowany z powodu znacznej utraty wagi, kaszlu i krwioplucia. Przez cały okres leczenia szpitalnego, jako największy problem zgłasza niepokój o utrzymanie zatrudnienia. W trakcie pobytu w szpitalu zdiagnozowano ca płuca, o czym na prośbę żony nie poinformowano pacjenta. Po powrocie do domu mężczyzna nadal słaby, bardzo nerwowy, drażliwy. Mówi, że „nie znosi być chorym”. Która z poniższych reakcji na zachowanie pacjenta jest potencjalnie najbardziej skuteczna?