Egzamin PES / Geriatria / wiosna 2015

120 pytań
Pytanie 1
Do lekarza zgłosiła się 75-letnia pacjentka z narastającymi od około miesiąca bólami obręczy barkowej i biodrowej i uogólnioną sztywnością poranną. Miała coraz większe trudności z podnoszeniem kończyn górnych. Ponadto obserwowała u siebie stany podgorączkowe, osłabienie i brak apetytu. W badaniach laboratoryjnych z odchyleń od normy odnotowano: OB. 98 mm po 1 godz., CRP 47 mg/L, poziom płytek krwi 517 G/L. Po zastosowaniu prednizonu w dawce 20 mg/dobę obserwowano szybką poprawę kliniczną. Najbardziej prawdopodobnym rozpoznaniem w opisanym przypadku jest:
Pytanie 2
Do oceny ciężkości pozaszpitalnego zapalenia płuc (PZP) oraz podjęcia decyzji co do miejsca leczenia u pacjenta przebywającego w oddziale ratunkowym z PZP służy skala, która zawiera następujące elementy, z wyjątkiem:
Pytanie 3
Niezastawkowe napadowe migotanie przedsionków u 72-letniej pacjentki obciążonej nadciśnieniem tętniczym i przebytym zawałem serca jest wskazaniem do stosowania następującego leczenia przeciwkrzepliwego i przeciwpłytkowego:
Pytanie 4
Spośród niżej wymienionych wskaż stany sprzyjające wystąpieniu w wieku podeszłym ostrych powikłań związanych z hipoglikemią oraz hiperglikemią:
1) incydenty sercowo-naczyniowe;
2) problemy z połykaniem;
3) stałe żywienie przez przezskórną gastrostomię endoskopową (PEG);
4) diuretyki;
5) leki przeciwdepresyjne;
6) terapia wielolekowa.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 5
Spośród poniższych zaleceń International Diabetes Federation 2013 dotyczących leczenia cukrzycy u osób w wieku podeszłym z zespołem słabości wskaż fałszywe:
Pytanie 6
W przypadkach manii w starszym wieku, w porównaniu z manią o wczesnym początku (< 30 r.ż.):
Pytanie 7
Izolowane zmniejszenie przesączania kłębuszkowego (< 60 ml/min/1,73 m2 przez> 3 mies.) bez wskaźników uszkodzenia nerek może stanowić powikłanie choroby pierwotnej:
Pytanie 8
Wybierz nieprawidłową przyczynę stanowiącą źródło błędów podczas szacowania przesączania kłębuszkowego (GFR) na podstawie stężenia kreatyniny:
Pytanie 9
Chory l. 83 z wieloletnią zgagą w wywiadzie, która ustępowała po dostępnych bez recepty środkach zobojętniających kwas solny, zgłosił się do poradni z powodu narastających od kilku miesięcy trudności w połykaniu pokarmów stałych. W tym czasie nie zaobserwował spadku masy ciała. Wśród przyczyn dysfagii przełykowej u tego chorego należy rozważyć:
Pytanie 10
Przy podawaniu leków blokujących układ renina-angiotensyna-aldosteron u chorych z przewlekłą chorobą nerek, należy kierować się następującymi zasadami, z wyjątkiem:
Pytanie 11
W porównaniu z podawaniem w kilku dawkach w ciągu doby, podawanie dużych dawek aminoglikozydu raz dziennie zmniejsza jego dobowy wychwyt, gromadzenie w cewkach krętych bliższych oraz nefrotoksyczność, ponieważ nefrotoksyczność aminoglikozydów jest głównie związana z ich wychwytem przez receptory w komórkach cewek krętych bliższych, które ulegają wysyceniu.
Pytanie 12
W przebiegu chorób tarczycy u osób w starszym wieku bardzo często występują zaburzenia psychiczne. Wybierz objawy wskazujące raczej na niedoczynność niż nadczynność tarczycy:
Pytanie 13
Populacja starszych chorych ze stabilną chorobą wieńcową jest szczególna, gdyż:
Pytanie 14
Do skutecznych metod niefamakologicznego oddziaływania na zaburzenia zachowania należą interwencje w środowisku chorego. Wskaż prawidłowy zestaw tego typu interwencji:
1) wykrywanie czynników spustowych dla poszczególnych zachowań;
2) modyfikacje dotyczące bezpośredniego otoczenia chorego;
3) aromaterapia;
4) muzykoterapia;
5) terapia światłem;
6) stymulacja wielozmysłowa (snoezelen);
7) tak zwane zarządzanie zachowaniem (behavior management), prowadzone zwykle przez opiekunów pod nadzorem terapeuty;
8) modyfikacje zachowań personelu i opiekunów;
9) terapia walidacyjna.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 15
Przy zastosowaniu riwastygminy dobrą skuteczność obserwuje się szczególnie w następujących sytuacjach klinicznych:
Pytanie 16
Różnice we właściwościach farmakokinetycznych galantaminy w stosunku do donepezilu dotyczą:
Pytanie 17
Preparaty zawierające wyciąg uzyskiwany z miłorzębu (Ginkgo biloba) dostępne jako leki OTC do leczenia zaburzeń pamięci mogą być niebezpieczne u niektórych chorych, ze względu na możliwość niebezpiecznych interakcji. W których z poniższych sytuacji klinicznych należy szczególnie zwrócić uwagę na możliwość stosowania przez chorych tych preparatów?
Pytanie 18
78-letni mężczyzna, z wieloletnim nadciśnieniem w wywiadzie, zgłosił się do poradni nadciśnieniowej celem kontroli i przedłużenia leczenia. Przewlekle otrzymuje dihidropirydynowy bloker wapniowy oraz diuretyk tiazydopodobny. W trakcie wizyty przyznał, że 2 tygodnie temu upadł i od tego czasu czuje się nieco słabszy. Podaje, że w trakcie upadku nie stracił przytomności, nie doznał urazu głowy. Ciśnienie w trakcie wizyty wynosiło 136/84 mmHg. Nie stwierdzono cech niewydolności serca. Wykonana próba ortostatyczna była ujemna, podobnie próba Romberga oraz objawy ogniskowe. W EKG stwierdzono RZM 60/min, blok przedsionkowo-komorowy (a-v) I stopnia, bez cech niedokrwienia. W badaniach laboratoryjnych stwierdzono: morfologia krwi prawidłowa, TSH w normie, Na - 140 mmol/l, K - 4,0 mmol/l. Które z poniższych danych stanowi podstawę podjęcia dalszej diagnostyki u tego chorego?
Pytanie 19
Wskaż kryteria, które są konieczne dla pewnego rozpoznania polimialgii reumatycznej (według Healeya):
- wiek > 50 lat;
- ból w obrębie przynajmniej 2 z 3 obszarów: szyja, obręcz barkowa, obręcz biodrowa, utrzymujący się przynajmniej przez 1 miesiąc;
- sztywność poranna utrzymująca się przez > 1 h;
- OB > 40 mm/h;
- wykluczenie innych chorób o podobnych objawach;
- szybka poprawa po zastosowaniu prednizonu w dawce 20 mg/d lub mniejszej.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 20
Parkinsonizm polekowy, czyli odwracalny zespół sztywności akinetycznej, klinicznie naśladujący idiopatyczną chorobę Parkinsona może wystąpić po następujących preparatach, z wyjątkiem:
Pytanie 21
Reumatoidalne zapalenie stawów rozpoczynające się w wieku późnym (elderly onset rheumatoid arthritis - EORA), różni się od reumatoidalnego zapalenia stawów rozpoczynającego się w wieku młodszym (younger onset rheumatoid arthritis - YORA) następującymi cechami:
Pytanie 22
Toczeń układowy rumieniowaty o późnym początku różni się zarówno w obrazie klinicznym jak i w wynikach badań serologicznych od rozpoczynającego się w młodszym wieku. Która z poniższych cech charakteryzujących toczeń układowy u osób starszych jest prawdziwa?
Pytanie 23
84-letnia kobieta złamała kończynę górną, kiedy spadła ze stołka szukając „tabletki na osteoporozę”. Wcześniejsze badanie densytometryczne wykazało obecność osteopenii T-score = -1,9. Geriatra powinien:
Pytanie 24
77-letni mężczyzna przebywający w DPS, leczony karbamazepiną z powodu padaczki, w czasie zimy zaczął się skarżyć na postępujące osłabienie mięśni i bóle kostne. Badania laboratoryjne najbardziej przydatne w postawieniu rozpoznania to:
Pytanie 25
83-letnia kobieta leczy się z powodu nadciśnienia tętniczego i cukrzycy. Cukrzyca jest zadowalająco kontrolowana dietą, a ciśnienie inhibitorem enzymu konwertującego angiotensynę (ACEI) i blokerem kanału wapniowego. Jeżeli ciśnienie zmierzone w gabinecie lekarskim wynosi 145/55 mmHg, a w domu zazwyczaj jest nieco niższe geriatra powinien:
Pytanie 26
73-letni mężczyzna jest zadowolony ze skuteczności leczenia chromania przestankowego. Pali o połowę mniej papierosów, które podobnie jak inne zakupy od miesiąca dostarcza mu do domu kierowca z supermarketu. Nie wychodzi na spacery z obawy przed przeziębieniem, ale dużo chodzi po własnym mieszkaniu. Geriatra powinien:
Pytanie 27
Ocena czynności poznawczych przed decyzją o zakresie amputacji kończyny dolnej w przebiegu miażdżycy tętnic jest:
Pytanie 28
Najczęstszą wadą zastawkową u osób po 80. roku życia jest:
Pytanie 29
84-letnia kobieta zgłosiła się z objawami duszności i szybkiego bicia serca. W badaniach laboratoryjnych TSH =0,05 µU/l i FT4 4x ponad normę, w EKG migotanie przedsionków ok. 130/min. Należy:
Pytanie 30
88-letniemu mężczyźnie z powodu nadciśnienia 170/80 mmHg włączono do leczenia enalapril. Po 2 tygodniach lek odstawiono z powodu uporczywego suchego kaszlu. Po kolejnych dwóch tygodniach kaszel jest nieco mniejszy, a RR = 160/75 mmHg. Geriatra powinien:
Pytanie 31
Wskaźnik kostka-ramię obserwowany w owrzodzeniu podudzi o etiologii tętniczej lub mieszanej (tętniczo- żylnej) wynosi:
Pytanie 32
Wskaż stwierdzenie nieprawdziwe odnoszące się do raka płuca:
Pytanie 33
Przeciwwskazaniem do stosowania denosumabu w terapii osteoporozy jest:
1) hipokalcemia;
2) hiperkalcemia;
3) niewydolność nerek;
4) płeć męska;
5) wcześniejsze stosowanie w terapii osteoporozy bisfosfonianów;
6) nadwrażliwość na lek.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 34
Skala Braden służy do:
Pytanie 35
Kompresjoterapia jest efektywnym sposobem leczenia owrzodzeń podudzi. Z postępowania takiego muszą być jednak wykluczeni pacjenci:
Pytanie 36
77-letnia pacjentka leczona inhibitorem acetylocholinesterazy z powodu choroby Alzheimera zgłosiła się do poradni geriatrycznej z córką, która skarżyła się na pogorszenie kontaktu z matką w ciągu ostatniego miesiąca. Pojawiły się objawy psychotyczne (omamy wzrokowe, zaburzenia lękowe) nasilające się w godzinach wieczornych. Od 1,5 miesiąca - z powodu nietrzymania moczu- lekarz rodzinny włączył pacjentce oksybutyninę. W badaniu przedmiotowym chorej i badaniach laboratoryjnych nie stwierdzono istotnych nieprawidłowości. W postępowaniu diagnostyczno-terapeutycznym w pierwszym rzędzie należałoby rozważyć:
Pytanie 37
80-letni pacjent przyjęty został do oddziału geriatrii ze skargami na postępujące od około 3 miesięcy osłabienie, utratę masy ciała, incydenty kołatania serca, trudności w koncentracji uwagi i zaburzenia pamięci. W badaniu przedmiotowym przy przyjęciu stwierdzono wskaźnik masy ciała BMI 19 kg/m2, czynność serca miarową 96/min., śladowe obrzęki podudzi. Przeprowadzone przy pomocy skal oceny geriatrycznej badanie przedstawiało się następująco: Krótki Kwestionariusz Oceny Stanu Psychicznego wg Folsteina - 20 punktów; Test rysowania zegara - 7 punktów wg Sunderlanda; 15- punktowa Geriatryczna Skala Oceny Depresji - 6 punktów. Wyniki badań laboratoryjnych: morfologia krwi obwodowej prawidłowa, poziom witaminy B12 = 540mg/dl, Na - 135 mEq/l, K - 4,8 mEq/l, Ca - 2,40 mmol/l, hTSH = 0,001mU/ml. Rozważając przyczynę zgłaszanych przez chorą zaburzeń pamięci w pierwszej kolejności uwzględnić należałoby:
Pytanie 38
78-letni pacjent leczony z powodu choroby Parkinsona preparatem lewodopy i agonistą receptora dopaminergicznego zaczął prezentować omamy wzrokowe. Wykluczono zespół majaczenia jako przyczynę zaburzeń. W tej sytuacji w pierwszej kolejności wskazane jest:
Pytanie 39
Wskaż stwierdzenie prawdziwe odnoszące się do ciężkiego niedoboru witaminy D u osoby dorosłej:
Pytanie 40
Pacjentowi leczącemu się od kilku lat z powodu padaczki pourazowej, u którego wystąpiły objawy zespołu depresyjnego, raczej nie należy zalecać:
Pytanie 41
Podczas leczenia depresji lekiem z grupy inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) u starszego pacjenta może wystąpić tzw. zespół serotoninowy. Ryzyko tego potencjalnie śmiertelnego powikłania terapii SSRI wzrośnie, gdy jednocześnie pacjentowi zaleci się stosowanie:
Pytanie 42
W leczeniu objawowym somatycznej neuropatii cukrzycowej u starszego pacjenta z łagodnym upośledzeniem funkcji poznawczych zalecisz poniższe leki, z wyjątkiem:
Pytanie 43
Choremu na cukrzycę leczonemu doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi należy zalecić następującą częstość samokontroli glikemii:
Pytanie 44
W przypadku braku skuteczności terapii behawioralnej oraz nietolerancji lub przeciwwskazań do metforminy w cukrzycy typu 2 u osoby starszej, która leczy się z powodu niewydolności układu krążenia, można zastosować następujące leki, z wyjątkiem:
Pytanie 45
80-letni pacjent przyjęty został do oddziału geriatrii w stanie ciężkim, bez kontaktu słownego. Przed hospitalizacją - według córki - leczył się z powodu nadciśnienia tętniczego, utrwalonego migotania przedsionków i niewydolności układu krążenia, przyjmował perindopril, metoprolol, hydrochlorotiazyd, lek przeciwpłytkowy. Nie leczył się z powodu cukrzycy. W badaniu przedmiotowym zwracały uwagę cechy znacznego odwodnienia, +/- objaw Babińskiego prawostronnie. Badania laboratoryjne wykonane przy przyjęciu wykazały: poziom mocznika w surowicy - 108 mg/dl; poziom kreatyniny w surowicy - 1,8 mg/dl; glikemię - 780 mg/dl, stężenie wodorowęglanów - 16 mmol/l, pH krwi - 7,34, poziom Na w surowicy - 148 mmol/l, Cl - 122 mmol/l, K - 5,0 mmol/l, ciała ketonowe w surowicy-brak. Leukocyty we krwi obwodowej - 14,8 tys./mm3, w rozmazie- granulocyty - 84%, limfocyty - 12%, inne - 4%. CRP - 180 mg/l. Najbardziej prawdopodobne rozpoznanie to:
Pytanie 46
Obecność neuropatii u starszego pacjenta w przebiegu cukrzycy typu 2 powinno oceniać się:
Pytanie 47
Które z twierdzeń dotyczących problemu wielochorobowości w geriatrii jest prawdziwe?
1) wielochorobowość definiuje się jako obecność co najmniej trzech chorób przewlekłych;
2) wielochorobowość występuje u prawie 100 procent populacji powyżej 60 r.ż.;
3) według Amerykańskiego Towarzystwa Geriatrycznego (AGS, American Geriatrics Society) w prowadzeniu opieki u starszego chorego z wielochorobowością należy przede wszystkim określić koszty terapii, następnie określić korzyści i szkody terapii dla chorego;
4) konsekwencje wielochorobowości dotyczą nie tylko indywidualnego chorego, ale także jego rodziny i opiekunów, systemu opieki medycznej, polityki zdrowotnej;
5) skojarzenie chorób przewlekłych wiąże się często z pogorszeniem sprawności, izolacją od otoczenia, pogorszeniem jakości życia, stresem psychicznym, gorszym rokowaniem i wyższą śmiertelnością.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 48
U pacjentki 93-letniej leczonej od kilku lat z powodu niewydolności nerek (aktualnie GFR 35 ml/min), nadciśnienia tętniczego, hiperlipidemii, choroby niedokrwiennej serca z zaburzeniami przewodzenia, po implantacji kardiostymulatora, aktualnie rozpoznano otępienie o etiologii choroby Alzheimera w umiarkowanym stopniu nasilenia. W badaniu CT głowy oprócz znacznego stopnia zaniku korowo-podkorowego stwierdzono obecność zmian o charakterze leukoarajozy oraz dwóch ognisk niedokrwienia o wielkości 10 mm. W tym przypadku należy:
Pytanie 49
Do majaczenia polekowego w starości może dochodzić w mechanizmie:
1) antycholinergicznym;
2) dopaminergicznym;
3) serotoninowym;
4) zmiany przepuszczalności bariery krew-mózg;
5) wpływu na receptory opioidowe.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 50
Które z poniższych twierdzeń dotyczących zmian skóry związanych z wiekiem i schorzeń skóry u ludzi starszych są prawdziwe?
1) pemfigoid jest autoimmunologiczną chorobą skóry rozpoczynającą się najczęściej w późnym wieku i może towarzyszyć nowotworom narządów wewnętrznych;
2) nagły wysiew brodawek łojotokowych w starości zwany jest objawem Lasera-Trelata i może towarzyszyć chorobie nowotworowej;
3) najczęściej stwierdzanymi nowotworami towarzyszącymi zapaleniu skórno-mięśniowemu są nowotwory jajnika, trzustki, płuc, jelit oraz ziarnica złośliwa;
4) u ludzi starszych najczęściej występuje II typ łuszczycy, który nie ma tła genetycznego i jest lepszy w rokowaniu;
5) głębokie zmarszczki - bruzdy w okolicy karku i szyi u ludzi starszych określa się jako szyję farmera lub żeglarza.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 51
Które z poniższych twierdzeń dotyczących zaburzeń immunologicznych u ludzi starszych są prawdziwe?
1) wiek powyżej 50 roku życia jest niezależnym czynnikiem ryzyka zakażenia wirusem HIV;
2) zakażenie wirusem HIV u osób po 60 r.ż. wiąże się ze wzrostem śmiertelności, a także z większym niż w młodszych przedziałach wiekowych ryzykiem działań niepożądanych stosowanych leków;
3) zakażenie wirusem HIV bardzo rzadko dotyczy populacji powyżej 50 r.ż. ponieważ choroba dotyczy ludzi młodych, a czas przeżycia w przypadku zakażenia jest krótki;
4) pacjenci z autoimmunologicznymi zapalnymi chorobami reumatycznymi mają zwiększone ryzyko infekcji w porównaniu z ogólną populacją, a szczepienia ochronne zdecydowanie zmniejszają ryzyko infekcji;
5) zaleca się podanie szczepionek inaktywowanych, zwłaszcza przeciw grypie sezonowej i inwazyjnej chorobie pneumokokowej osobom w wieku powyżej 65 roku życia, obciążonych przewlekłymi chorobami układu sercowo-naczyniowego i/lub oddechowego.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 52
U kobiety 85-letniej ze świeżo rozpoznanym nadciśnieniem tętniczym (średnia z kilku pomiarów - 157/85 mmHg), bez współistniejących innych chorób, z BMI 27 kg/m2, należy:
1) zalecić redukcję wagi ciała do BMI poniżej 25 kg/m2;
2) dążyć do normalizacji ciśnienia z osiągnięciem wartości < 140/90 mmHg;
3) zalecić ograniczenie spożycia soli do 2 g chlorku sodu dziennie;
4) nie zalecać aerobowego wysiłku fizycznego ze względu na brak dowodów na jego skuteczność w terapii nadciśnieniowej w starości i wątpliwą skuteczność realizacji zalecenia;
5) w razie braku skuteczności postępowania niefarmakologicznego włączyć leki moczopędne.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 53
Które z twierdzeń dotyczących rozpoznawania i leczenia nadciśnienia tętniczego w starości nie są prawdziwe?
1) w populacji polskiej powyżej 64. roku życia nadciśnienie tętnicze stwierdza się u ponad 70% osób;
2) z wiekiem dochodzi do znacznego uszkodzenia włókien elastycznych w aorcie i jej rozgałęzieniach oraz zwiększenia sztywności ściany naczyniowej, co przyczynia się do wzrostu ciśnienia tętna;
3) zwiększenie ciśnienia tętna wiąże się ze wzrostem ryzyka wystąpienia powikłań: przerost lewej komory serca, migotanie przedsionków, dysfunkcja rozkurczowa i niewydolność serca, zawał serca oraz niedokrwienny i krwotoczny udar mózgu;
4) leki beta-adrenolityczne mają większą skuteczność w obniżaniu ryzyka sercowo-naczyniowego u osób w podeszłym wieku, dlatego powinny być stosowne jako leki I rzutu w terapii przeciwnadciśnieniowej w starości;
5) należy kojarzyć ze sobą ACEI i sartany w starości ze względu na ich synergistyczne nefroprotekcyjne działanie dla nerek, które z powodu zmian inwolucyjnych są bardziej uszkodzone u starszych pacjentów.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 54
85-letni pacjent chorujący na nadciśnienie tętnicze, cukrzycę typu 2, zgłasza uczucie niepokoju i zmęczenia w kończynach dolnych pojawiające się w spoczynku, a zwłaszcza w nocy. Powyższe objawy uniemożliwiają choremu zasypianie, ustępują natomiast w czasie ruchu. W takim przypadku należy przede wszystkim:
1) podejrzewać miażdżycę zarostową kończyn dolnych;
2) podejrzewać polineuropatię cukrzycową;
3) podejrzewać zespół niespokojnych nóg;
4) włączyć leki o działaniu dopaminergicznym;
5) włączyć preparaty witaminowe z grupy B.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 55
Które z twierdzeń dotyczących majaczenia jest nieprawdziwe?
1) hiperaktywna postać majaczenia stanowi większe zagrożenie dla chorego niż hipoaktywna ze względu na ryzyko upadków, złamań i samouszkodzeń (wyrwanie wenflonu, cewnika Foley'a);
2) do udowodnionych czynników ryzyka majaczenia należy wiek, płeć żeńska, obciążająca chorego ilość i rodzaj leków, zaburzenia wodno-elektrolitowe;
3) do rozpoznania majaczenia służy skala CAM;
4) najczęściej majaczenie występuje w oddziałach intensywnej terapii, zabiegowych i neurologicznych;
5) majaczenie jest obciążone wysokim wskaźnikiem śmiertelności (ok. 10%).
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 56
Pacjentka 91-letnia przyjęta została do oddziału geriatrycznego w stanie dobrym, z powodu wahań ciśnienia tętniczego krwi. Pacjentka mieszka i funkcjonuje samodzielnie, nie ma zaburzeń funkcji poznawczych i nastroju, poza nadciśnieniem nie jest leczona z powodu żadnych chorób przewlekłych. W tym przypadku należy:
1) przeprowadzić wstępnie skalę VES-13 i w zależności od jej wyniku wykonać Całościową Ocenę Geriatryczną (COG), ponieważ uzyskanie co najmniej 3 pkt w skali VES-13 jest wskazaniem do przeprowadzenia COG;
2) odstąpić od przeprowadzenia COG ponieważ pacjentka funkcjonuje samodzielnie, nie ma zaburzeń funkcji poznawczych i nastroju, nie ma, poza nadciśnieniem, innych chorób przewlekłych;
3) przeprowadzić Całościową Ocenę Geriatryczną niezależnie od wyniku skali VES-13;
4) skierować chorą do opieki instytucjonalnej, ponieważ mieszkanie samotnie wiąże się z większym ryzykiem zgonu w przypadku chorej w tak zaawansowanym wieku;
5) w razie potrzeby zabezpieczyć chorej pomoc ze strony środowiska w jej miejscu zamieszkania.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 57
U pacjentki 84-letniej, mieszkającej i funkcjonującej samodzielnie, zgłaszającej zaburzenia pamięci, u której w badaniu neuropsychologicznym stwierdza się niewielkie zaburzenia postrzegania, funkcji językowych, wzrokowo-przestrzennych i wykonawczych, w badaniu tomograficznym głowy - niewielki zanik korowo-podkorowy mózgu, należy przede wszystkim:
1) podejrzewać demencję starczą;
2) podejrzewać łagodne zaburzenia poznawcze;
3) podejrzewać chorobę Alzheimera we wczesnym okresie;
4) włączyć leki z grupy inhibitorów acetylocholinesterazy;
5) zastosować niefarmakologiczne sposoby ćwiczenia pamięci.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 58
U pacjentki l. 76 hospitalizowanej w oddziale geriatrycznym przeprowadzono Całościową Ocenę Geriatryczną (COG) uzyskując m.in. wyniki: MMSE - 9/30 pkt, Test zegara - 5/5 pkt wg Shulmana, ADL - 0/6pkt, IADL - 9/27 pkt, skala Norton - 12/20pkt. Przeprowadzona ocena wskazuje na:
1) zaburzenia funkcji poznawczych o charakterze otępienia w znacznym stopniu nasilenia;
2) zaburzenia funkcji poznawczych o średnim stopniu nasilenia, bo co prawda MMSE jest znacznie obniżony ale test zegara jest prawidłowo wykonany;
3) całkowite uzależnienie w czynnościach samoobsługowych i złożonych czynnościach dnia codziennego od osób trzecich;
4) całkowite uzależnienie w czynnościach samoobsługowych oraz częściowe uzależnienie w złożonych czynnościach dnia codziennego od osób trzecich;
5) brak ryzyka odleżyn.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 59
Które z twierdzeń dotyczących problemów niedożywienia w starszym wieku są prawdziwe?
1) żywienie dojelitowe dietami przemysłowymi jest źle tolerowane przez pacjentów powyżej 60.roku życia, dlatego w razie konieczności zastosowania leczenia żywieniowego, preferowane jest żywienie pozajelitowe;
2) zgodnie z wytycznymi European Society for Clinical Nutrition and Metabolism (ESPEN) i z zasadami Evidence Based Medicine dotyczącymi żywienia w geriatrii u chorych w terminalnym okresie otępienia, w przypadku gdy suplementacja doustna jest nieskuteczna, niedostateczna lub przeciwwskazana, należy wdrożyć żywienie pozajelitowe;
3) zgodnie z wytycznymi ESPEN i z zasadami Evidence Based Medicine dotyczącymi żywienia w geriatrii u chorych w terminalnym okresie otępienia w przypadku gdy suplementacja doustna jest nieskuteczna, niedostateczna lub przeciwwskazana, należy wdrożyć żywienie dojelitowe sondą żołądkową lub poprzez przezskórną endoskopową gastrostomię;
4) zgodnie z rekomendacjami ESPEN dotyczącymi leczenia żywieniowego w oddziałach intensywnej terapii (OIT) zapotrzebowanie energetyczne wynosi 10-15 kcal/kg należnej masy ciała (nmc.);
5) wytyczne ESPEN zalecają, by u wszystkich chorych w OIT, u których nie jest planowane przejście na pełne żywienie doustne w ciągu 3 dni, rozpocząć żywienie dojelitowe. Natomiast ze względu na złą tolerancję leczenia żywieniowego dojelitowego u starszych pacjentów powinno być ono wdrożone jak najpóźniej, najlepiej drogą pozajelitową.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 60
Które z twierdzeń dotyczących problemów opiekunów pacjentów z otępieniem są prawdziwe?
1) do najważniejszych czynników wpływających na wzrost odczuwanego obciążenia przez opiekuna należą: płeć żeńska, podeszły wiek, opieka nad współmałżonkiem, niższe wykształcenie, niski status materialny i społeczny;
2) do najważniejszych czynników wpływających na wzrost odczuwanego obciążenia przez opiekuna związanego z przebiegiem choroby, leczeniem oraz postępowaniem z chorym należą: zmiany osobowości chorego, deficyt funkcji poznawczych, obecność zaburzeń zachowania oraz zaburzeń psychotycznych i afektywnych, utrata samodzielności przez chorego;
3) większe obciążenie i negatywne konsekwencje w obszarze zdrowia u opiekunów wpływają ujemnie na jakość sprawowanej opieki i zwiększają prawdopodobieństwo wczesnej instytucjonalizacji chorego, sprzyjają częstym hospitalizacjom, pogarszają rokowanie pacjentów z otępieniem i zwiększają koszty opieki;
4) osoby sprawujące opiekę stanowią grupę ryzyka rozwoju depresji, zaburzeń lękowych, zaburzeń snu i pogorszenia sprawności funkcji poznawczych;
5) opieka nad pacjentem z otępieniem przyczynia się do wzrostu zachorowalności i umieralności wśród opiekunów.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 61
Które z twierdzeń dotyczących problemów otępienia są prawdziwe?
1) wszystkie badania (m.in. CFAS I [Cognitive Function and Ageing Study] i CFAS II) wskazują jednoznacznie na narastanie częstości otępienia w populacji geriatrycznej;
2) cukrzyca może predysponować do rozwoju otępienia, ale nie wykazano w badaniach, by wyższy poziom glikemii u osób starszych, bez rozpoznanej cukrzycy zwiększał ryzyko wystąpienia otępienia;
3) wyniki badania klinicznego III fazy (EXPEDITION 1 i EXPEDITION 2) wskazują na skuteczność białka monoklonalnego solanezumabu w łagodnym i umiarkowanym stadium choroby Alzheimera; wykazano też jego korzystny profil bezpieczeństwa w terapii;
4) semagacestat, inhibitor gamma-sekretazy jest potencjalnie nowym lekiem w chorobie Alzheimera, wykazuje skuteczność terapeutyczną przy jednoczesnym korzystnym profilu bezpieczeństwa;
5) mutacja genu kodującego receptor wyzwalający komórek mieloidalnych 2 (TREM) będącego modulatorem odpowiedzi zapalnej jest czynnikiem ryzyka wystąpienia choroby Alzheimera.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 62
Które z twierdzeń dotyczących genetyki otępienia są prawdziwe?
1) około 40% przypadków choroby Alzheimera ma prawdopodobne tło genetyczne;
2) obecność preseniliny 1, której gen znajduje się na chromosomie 14 i preseniliny 2, której gen znajduje się na chromosomie 1 wiąże się z prawie stuprocentowym ryzykiem zachorowania na chorobę Alzheimera;
3) białko prekursorowe amyloidu kodowane jest przez gen znajdujący się na chromosomie 21;
4) sekretazy są enzymami, które przecinają długi łańcuch białka prekursorowego na krótki peptyd, z którego tworzą się złogi amyloidu;
5) obecność polimorficznego genu apolipoproteiny E (APOE) w postaci allelu e4 (APOE4) wiąże się z prawie stuprocentowym ryzykiem zachorowania na chorobę Alzheimera.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 63
Które z poniższych twierdzeń dotyczących padaczki u ludzi starszych są prawdziwe?
1) psychoza międzynapadowa występuje u około 10 % chorych z padaczką i może być związana z napadami częściowymi;
2) w terapii padaczki w starości należy unikać barbituranów, a także fenytoiny ze względu na nasilanie zaburzeń poznawczych;
3) u chorych z padaczką i współistniejącymi zaburzeniami funkcji poznawczych lekiem z wyboru w leczeniu padaczki są karbamazepina i pochodne kwasu walproinowego, ze względu na neutralny wpływ na zaburzenia funkcji poznawczych;
4) u starszych chorych z otępieniem i padaczką w leczeniu przeciwwskazana jest memantyna ze względu na działanie prodrgawkowe;
5) stan padaczkowy definiuje się jako napad padaczkowy, który trwa co najmniej 30 minut lub kolejno po sobie występujące napady, między którymi chory nie odzyskuje przytomności, trwające również co najmniej 30 minut.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 64
U pacjentki 87-letniej mieszkającej samotnie, leczonej od kilku lat w POZ z powodu depresji, u której w ciągu ostatnich 3 miesięcy nastąpiła niezamierzona utrata masy ciała o 7%, należy przede wszystkim:
1) podejrzewać niedożywienie i rozpocząć diagnostykę przyczyn tego stanu;
2) uznać to za fizjologiczny spadek masy ciała, ponieważ istotny klinicznie jest dopiero spadek masy ciała powyżej 10% w ciągu ostatnich 3 m-cy;
3) zmodyfikować leczenie przeciwdepresyjne i wdrożyć leczenie żywieniowe doustne (dieta bogatobiałkowa, suplementy diety);
4) wdrożyć leczenie przez sondę żołądkową lub przezskórną endoskopową gastrostomię ze względu na stan zagrożenia życia z powodu znacznego stopnia niedożywienia;
5) włączyć żywienie pozajelitowe ze względu na stan zagrożenia życia z powodu znacznego stopnia niedożywienia.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 65
Test Tinneti oceniający samodzielność i sprawność składa się z następujących elementów:
1) przejście z siedzenia do stania;
2) 5-sekundowe unieruchomienie;
3) przejście 5 metrów;
4) obrót o 360 stopni;
5) przejście ze stania do siedzenia.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 66
Niedociśnienie ortostatyczne bardzo często występuje u osób w wieku podeszłym. Poza leczeniem farmakologicznym sposobami niefarmakologicznymi zapobiegania lub eliminacji niedociśnienia ortostatycznego są:
1) unikanie obfitych posiłków;
2) zwiększenie spożycia płynów;
3) unikanie szybkiego wstawania i stania w bezruchu;
4) opaski zakładane na brzuch lub rajstopy uciskowe.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 67
Zespół Cotarda to:
Pytanie 68
Amantadyna jest:
Pytanie 69
Do ważnych zmian komórkowo-narządowych w okresie starości zalicza się:
1) osłabienie receptorowej odpowiedzi na stymulację beta-adrenergiczną;
2) osłabienie sekrecji reniny;
3) osłabienie hamowania sekrecji wazopresyny;
4) osłabioną sekrecję insuliny po posiłku;
5) osłabioną transmisję cholinergiczną w korze mózgu.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 70
Do czynników ryzyka powstawania odleżyn należą:
1) wiek powyżej 60 lat;
2) niedożywienie;
3) otępienie;
4) hipoalbuminemia;
5) BMI > 20 kg/m2.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 71
Jednym z rodzajów nadciśnienia tętniczego jest wtórne nadciśnienie. Przykładami wtórnego nadciśnienia tętniczego występującymi w grupie osób w podeszłym wieku z taką samą częstością jak w grupie osób w średnim wieku są postacie związane z:
1) pheochromocytoma;
2) zespołem Conna;
3) zespołem Cushinga.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 72
76-letnia kobieta chorująca na reumatoidalne zapalenie stawów, leczona metotreksatem w dawce 17,5 mg na tydzień, przez przypadek przyjmowała lek codziennie przez 5 dni. Zgłosiła się do lekarza z powodu owrzodzeń jamy ustnej. W tym przypadku należy:
Pytanie 73
Do poradni geriatrycznej zgłosiła się pacjentka lat 80 skarżąca się na bóle stawów kolanowych. W wywiadzie nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca, przebyta choroba wrzodowa żołądka. Była u ortopedy, który zalecił zabiegi rehabilitacyjne i diclofenac w tabletkach. Pacjentka twierdzi, że źle się czuje po tym leku, pojawiły się dolegliwości bólowe jamy brzusznej. Należy zalecić:
Pytanie 74
Pacjentce lat 80 z zaostrzeniem POChP, przyjętej na oddział geriatrii, wykonano gazometrię krwi tętniczej. Stwierdzono pH 7,3, pO2 55 mmHg, pCO2 50 mmHg. Chora w stanie ogólnym dość dobrym, przytomna, bez duszności w pozycji siedzącej, bez tachypnoe, oddycha powietrzem atmosferycznym, RR 130/80 mmHg, HR 70/min, saturacja 91%, nad polami płucnymi furczenia, pojedyncze świsty. Jakie powinno być prawidłowe postępowanie?
Pytanie 75
Lekarz geriatra został poproszony o konsultację u pacjenta 70-letniego po zabiegu TURP w znieczuleniu podpajęczynówkowym; czas zabiegu 150 min. W wywiadzie u pacjenta współistnieje nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca. Powodem konsultacji było pobudzenie pacjenta, splątanie, zaburzenia świadomości. W badaniu przedmiotowym RR 160/90 mmHg, tętno 60/min, bez deficytów neurologicznych, badania dodatkowe: Hgb - 11,8 mg/dl, PLT 240 tys., WBC 4 tys., Na - 118 mg/dl, K - 4,4 mg/dl. Prawidłowym postępowaniem jest:
Pytanie 76
70-letnia pacjentka z niewydolnością nerek, która rozwinęła się w przebiegu tocznia - eGFR 25 ml/min, otrzymuje suplementację wapnia i aktywny metabolit witaminy D3. Dawki leków są modyfikowane w zależności od stężenia PTH, wapnia i fosforu. Obecnie w badaniach laboratoryjnych stężenie wapnia i fosforu w normie. W wykonanym badaniu DXA kręgosłupa wskaźnik T-score wynosi - 3,4 SD i Z-score - 2,1 SD. W leczeniu osteoporozy należy zastosować:
Pytanie 77
Wskaż charakterystyczną dla osób w wieku podeszłym zmianę w układzie białokrwinkowym:
Pytanie 78
Otępienie z ciałami Lewy’ego (DLB) jest jedną z przyczyn otępienia u osób w wieku podeszłym. Charakteryzuje się m.in.: halucynacjami wzrokowymi, powtarzającymi się upadkami, parkinsonizmem. Do testów psychologicznych uważanych obecnie za pomocne w diagnostyce różnicowej DLB zalicza się:
Pytanie 79
65-letnia kobieta z nadciśnieniem tętniczym i niepowikłaną cukrzycą typu 2, zgłosiła się z powodu utrzymujących się wysokich wartości ciśnienia tętniczego - powyżej 160/90 mmHg. Chora przyjmuje preparat metforminy, inhibitor enzymu konwertującego angiotensynę i antagonistę wapnia w pełnych dawkach dobowych. W wykonanym ABPM średnie wartości ciśnienia wynosiły 165/87 mmHg, z maksymalnymi zwyżkami do 170/100 mmHg. Wybierz algorytm modyfikacji leczenia hipotensyjnego u tej chorej:
Pytanie 80
W leczeniu choroby Alzheimera stosuje się kilka leków. Jednym z nich jest memantyna. Biorąc pod uwagę interakcje lekowe, oceń poniższe zdania:
1) mechanizm działania memantyny polega na niekompetycyjnym blokowaniu receptora NMDA;
2) memantyna blokuje także receptor serotoninowy 5-HT3, natomiast na receptor dopaminowy D2 działa agonistycznie;
3) u chorych leczonych memantyną nie powinno się stosować łącznie innych leków wpływających na receptory NMDA (np. ketamina, amantadyna), gdyż zwiększa się ryzyko wystąpienia psychozy.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 81
80-letnia rolniczka została przyjęta do Oddziału Geriatrii z powodu duszności, osłabienia i spadku siły mięśniowej. Przed 6 miesiącami hospitalizowana była w oddziale interny z powodu spadku masy ciała o około 10 kg w ciągu roku. Wykryto u niej niedokrwistość mikrocytarną i cechy gastropatii rumieniowej żołądka. Od tego czasu chora przyjmowała przewlekle inhibitor pompy protonowej i preparaty żelaza. Badaniem fizykalnym: chora w pełni sprawna psychicznie, bladość śluzówek i skóry, cechy wyniszczenia, czynność serca 72/min., RR 130/70 mmHg. Z odchyleń od normy w badaniach dodatkowych: Hb 7,6 g%, hematokryt 28,5%, CRP 17,5 mg/l, (+) test na utajoną obecność krwi w stolcu, obniżony poziom albumin i cholesterolu. Jakie badanie powinno być zlecone w pierwszej kolejności celem ustalenia przyczyny niedokrwistości ze spadkiem masy ciała u tej pacjentki?
Pytanie 82
72-letnia kobieta po przebytym przed 7 miesiącami rozległym udarze mózgu, z chorobą Graves-Basedowa i utrwalonym migotaniem przedsionków została przyjęta do Oddziału Geriatrii z powodu pogorszenia mobilności i zaburzeń zachowania, głównie pod postacią agresji. Jest niezdolna do czynności I-ADL, ma zaparcia. Z uwagi na afazję głównie typu ruchowego i niedowład prawej ręki pacjentka nie jest w stanie się komunikować słownie ani pisemnie. Chora przyjmowała przewlekle warfarynę, digoxin, β-bloker, ramipryl, tiamazol, risperidon i lorafen. Badaniem fizykalnym stwierdzono również perseweracje, chód drobnymi kroczkami przy pomocy balkonika, wzmożone napięcie mięśni typu plastycznego, hipomimikę z wypływaniem śliny z ust, całkowicie niemiarową czynność serca 78/min., RR 140/70 mmHg. W KT mózgu rozległe ognisko poudarowe lewego płata czołowego i skroniowego. Z odchyleń od normy w badaniach laboratoryjnych: TSH 10,07mU/l; Vit. B12 - wartość obniżona. Delirium Observation Scale 5 punktów. Testy oceniające funkcje poznawcze i emocjonalne niemożliwe do przeprowadzenia. Podejrzewając jatrogenny zespół polekowy należałby odstawić:
1) warfarynę;
2) risperidon;
3) lorafen;
4) tiamazol;
5) β-bloker.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 83
72-letnia kobieta po przebytym przed 7 miesiącami rozległym udarze mózgu, z chorobą Graves-Basedowa i utrwalonym migotaniem przedsionków została przyjęta do Oddziału Geriatrii z podejrzeniem majaczenia. Córka podaje, że matka jest okresowo agresywna, niespokojna, błądząca, w trakcie jedzenia pakuje pokarm palcami do ust. Jest niezdolna do czynności I-ADL, ma zaparcia. Z uwagi na afazję głównie typu ruchowego i niedowład prawej ręki pacjentka nie jest w stanie się komunikować słownie ani pisemnie. Chora przyjmowała przewlekle warfarynę, digoxin, B-bloker, ramipryl, thyrozol, risperidon i lorafen. Badaniem fizykalnym stwierdzono również perseweracje, chód drobnymi kroczkami przy pomocy balkonika, wzmożone napięcie mięśni typu plastycznego, hipomimikę z wypływaniem śliny z ust, całkowicie niemiarową, 78/min. czynność serca, RR 140/70 mmHg. W KT mózgu rozległe ognisko poudarowe lewego płata czołowego i skroniowego. Z odchyleń od normy w badaniach laboratoryjnych: TSH 10,07 mU/l; Vit. B12 - wartość obniżona. Delirium Observation Scale 5 na 13 punktów. Testy oceniające funkcje poznawcze i emocjonalne niemożliwe do przeprowadzenia. Wskaż uzasadnione rozpoznania:
1) otępienie typu Alzheimera;
2) niedoczynność tarczycy polekowa;
3) otępienie typu naczyniowego - wariant czołowo-skroniowy;
4) majaczenie;
5) polekowy parkinsonizm.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 84
61-letni aktywny zawodowo lekarz zgłosił się do Poradni Geriatrycznej ze skargami na upośledzenie pamięci, „rozdygotanie wewnętrzne”; silne osłabienie - uginanie się nóg (wykluczono miastenię) z niemożnością wstania z łóżka/fotela - niechęć do podejmowania jakiejkolwiek aktywności, w tym czytania, wychodzenia z domu, prowadzenia samochodu. Pojawiły się problemy z obsługą pilota TV i innego sprzętu AGD potwierdzone przez żonę. Dolegliwości pojawiły się około 2 lata temu po wyprowadzeniu się syna z domu i nasiliły po śmierci teścia pół roku temu. Z powodu tych dolegliwości hospitalizowany był w oddziale psychiatrii, skąd został wypisany przed 4 tygodniami z zaleceniem przyjmowania rywastygminy i sertraliny oraz kontynuowania nevibololu. Badaniem fizykalnym, z odchyleń od normy stwierdzono podwyższone wartości RR do 175/110 mmHg. W MRI mózgu drobne zmiany naczyniopochodne w okolicy jąder podstawy obu półkul. TSH 1,07; Cholesterol całkowity 210 mg/dL, Hb 15,4g%, Vit. B12 - 392. W Geriatrycznej Skali Depresji 9/15; MMSE 30/30, w teście rysowania zegara 7/7. Najbardziej uzasadnionym leczeniem jest:
1) rywastygmina;
2) sertralina;
3) escitalopram;
4) acard;
5) nevibolol + inhibitor ACE.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 85
61-letni aktywny zawodowo lekarz zgłosił się do Poradni Geriatrycznej ze skargami na upośledzenie pamięci, „rozdygotanie wewnętrzne”; silne osłabienie - uginanie się nóg (wykluczono miastenię) z niemożnością wstania z łóżka/fotela - niechęć do podejmowania jakiejkolwiek aktywności, w tym czytania, wychodzenia z domu, prowadzenia samochodu. Pojawiły się problemy z obsługą pilota TV i innego sprzętu AGD potwierdzone przez żonę. Dolegliwości pojawiły się około 2 lata temu po wyprowadzeniu się syna z domu i nasiliły po śmierci teścia pół roku temu. Z powodu tych dolegliwości hospitalizowany był w oddziale psychiatrii, skąd został wypisany przed 3 tygodniami z zaleceniem przyjmowania rywastygminy i sertraliny oraz kontynuowania newibololu. Badaniem fizykalnym, z odchyleń od normy stwierdzono jedynie podwyższone wartości RR do 175/110 mmHg. W MRI mózgu drobne zmiany naczyniopochodne w okolicy jąder podstawy obu półkul. W Geriatrycznej Skali Depresji 9/15; MMSE 30/30, w teście rysowania zegara 7/7. Najbardziej uzasadnionym rozpoznaniem jest:
Pytanie 86
Geriatria to dziedzina medycyny dotycząca fizjologicznych i patologicznych aspektów starzenia się człowieka oraz problemów klinicznych starszego wieku. Określenie „geriatria” sformułował:
Pytanie 87
Skala Oceny Podstawowych Czynności Życia Codziennego (Skala ADL) wg Katz’a obejmuje:
1) umiejętność kąpania się;
2) umiejętność ubierania się;
3) umiejętność korzystania z toalety;
4) umiejętność poruszania się;
5) kontrolowane wydalanie moczu i stolca;
6) umiejętność jedzenia.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 88
W skali Norton o zwiększonym ryzyku rozwoju odleżyn świadczy wynik:
Pytanie 89
Obwódka starcza (gerontoxon) to odkładanie się:
Pytanie 90
Nawrót migotania przedsionków po skutecznej kardiowersji jest częstszy u pacjentów z:
1) dysfunkcją lewej komory;
2) niewydolnością serca (III i IV klasa NYHA);
3) powiększonym lewym przedsionkiem (> 45 mm);
4) wadą zastawkową;
5) długotrwałą arytmią (> 2 lat).
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 91
Wśród klinicznie istotnych interakcji lek-lek obejmujących podawanie paracetamolu zwraca się uwagę na potencjalizację działania:
Pytanie 92
82-letnia, dotychczas sprawna, zamieszkująca samotnie kobieta została przywieziona do wieloprofilowego szpitala przez rodzinę z powodu pogorszenia stanu ogólnego, zaburzeń chodu, senności. W badaniu przedmiotowym stwierdzono: chora przytomna, podsypiająca, RR 110/70 mmHg, HR 100/min, częstość oddechów 25/min, wysycenie hemoglobiny tlenem w pomiarze przezskórnym 92%, cichy szmer oddechowy nad środkowo-dolną częścią prawego płuca, prawidłowa orientacja autopsychiczna, zaburzona orientacja w miejscu i czasie, bez innych nieprawidłowości w badaniu. Wyniki badań wykonanych w szpitalnym oddziale ratunkowym: EKG: rytm zatokowy miarowy, zapis bez nieprawidłowości, RTG klatki piersiowej: zagęszczenia miąższowe w środkowym płacie prawego płuca, TK mózgu: bez widocznych ognisk niedokrwiennych, morfologia krwi: leukocyty 15 x 109/L, CRP 100 mg/L. Zalecanym postępowaniem będzie:
Pytanie 93
U 80-letniej kobiety z wykształceniem średnim występują okresowe epizody pobudzenia oraz przekonanie, że została okradziona przez członków rodziny. Nigdy w przeszłości nie była leczona psychiatrycznie. Od około 5 lat kobieta mieszka z córką, od tego czasu konieczna jest pomoc w kąpieli, a od 2 lat w przygotowaniu posiłków i ubieraniu się z powodu trudności w prawidłowym zaplanowaniu i wykonaniu tych czynności. Pacjentka chodzi bez trudności. Wynik Krótkiej Skali Oceny Stanu Psychicznego (MMSE) wynosi 10 punktów. Jakie będzie najbardziej właściwe postępowanie?
Pytanie 94
92-letni mężczyzna został przywieziony przez zespół pogotowia ratunkowego do szpitala z powodu bólów brzucha i nieoddawania moczu od ponad 24 godzin. Od 10 lat chory jest leczony z powodu nadciśnienia tętniczego i łagodnego rozrostu prostaty, od wielu lat odczuwa umiarkowane trudności w oddawaniu moczu. W badaniu usg jamy brzusznej wykonanym w szpitalnym oddziale ratunkowym stwierdzono powiększony pęcherz moczowy, sięgający do pępka. W szpitalu nie ma oddziału urologicznego. Zalecanym postępowaniem będzie:
Pytanie 95
82-letni mężczyzna z nadciśnieniem tętniczym, cukrzycą typu 2 i łagodnym rozrostem prostaty, pozostający pod regularną opieką lekarza rodzinnego, kardiologa, diabetologa i urologa doznał trzech upadków w okresie jednego roku. W wyniku upadków nie wystąpiły urazy istotnie wpływające na sprawność i ogólny stan zdrowia pacjenta. Pacjent zgłasza okresowe zawroty głowy, nie ma nietrzymania moczu, nie wykazuje zaburzeń funkcji poznawczych. Jakie badania należałoby wykonać u tego pacjenta w pierwszej kolejności i jakie powinno być postępowanie?
1) badanie dopplerowskie tętnic szyjnych i kręgowych;
2) badanie obrazowe mózgu;
3) test Tinetti;
4) próba pionizacyjna;
5) zalecenie leku wpływającego na krążenie mózgowe (winpocetyna, pentoksyfilina);
6) krytyczna ocena farmakoterapii, redukcja liczby zalecanych leków;
7) zalecenie rehabilitacji, dobór odpowiedniego obuwia i dopasowanie sprzętu pomocniczego do poruszania się poza domem (laska, balkonik);
8) analiza czynników ryzyka upadków w środowisku domowym i zalecenie zmniejszenia aktywności fizycznej.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 96
Kryteria Beers’a (ostatnie uaktualnienie z 2012 roku) obejmują m.in. leki, które nie powinny być stosowane w konkretnych sytuacjach klinicznych. Która z poniższych potencjalnych interakcji lek-choroba lub lek-objaw nie jest wymieniona w tych kryteriach?
Pytanie 97
Skala Norton jest skalą oceny ryzyka odleżyn. Obejmuje ona następujące elementy:
1) stan fizykalny;
2) stan świadomości;
3) aktywność/zdolność do samodzielnego przemieszczania się;
4) ruchliwość/stopień samodzielności przy zmianie pozycji;
5) czynność zwieraczy odbytu i cewki moczowej.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 98
Wskaźnik niedokrwienia Hachińskiego obejmuje m.in.:
1) nagły początek;
2) fluktuacyjny przebieg;
3) depresję;
4) względne zachowanie osobowości;
5) skargi somatyczne.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 99
Skrócona wersja skali MNA (Mini Nutritional Assessment - Short Form) nie obejmuje:
Pytanie 100
Starzenie się nerek charakteryzują:
1) szkliwienie części kłębuszków nerkowych;
2) przerost wyrównawczy sprawnych nefronów;
3) włóknienie w obrębie mezangium;
4) zmniejszenie ciśnienia wewnątrzkłębuszkowego;
5) obniżenie filtracji kłębuszkowej;
6) zmniejszenie zdolności cewek nerkowych do zagęszczania moczu.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 101
Jedną z potencjalnie niebezpiecznych interakcji lek-lek jest interakcja związana z równoczesnym stosowaniem omeprazolu i klopidogrelu. Które z poniższych zdań charakteryzuje tę interakcję prawidłowo?
Pytanie 102
Starzenie się płuc charakteryzują:
1) zmniejszenie pojemności życiowej płuc;
2) zmniejszenie objętości zalegającej;
3) pogrubienie przegród międzypęcherzykowych;
4) zmniejszenie oporów oddechowych;
5) zmniejszenie powierzchni pęcherzykowej (uczestniczy czynnie w wymianie gazowej);
6) zmniejszenie oporu sprężystego płuc.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 103
67-letni pacjent, ze średnim wykształceniem, ma wynik MMSE 21pkt. i GDS 3 pkt. Na tej podstawie:
Pytanie 104
Starzenie się układu sercowo-naczyniowego obejmuje m.in.:
1) wzrost sztywności dużych tętnic systemowych;
2) zwiększoną podatność i rozszerzalność aorty;
3) pogrubienie kompleksu błony wewnętrznej i środkowej tętnic;
4) zwiększenie aktywności śródbłonkowej syntazy tlenku azotu;
5) zwiększone wydzielanie endoteliny-1;
6) zwiększenie ciśnienia tętna.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 105
Do zwiększenia ryzyka rabdomiolizy u chorych leczonych simwastatyną prowadzić może równoczesne podawanie:
1) klarytromycyny;
2) azytromycyny;
3) erytromycyny;
4) werapamilu;
5) karbamazepiny.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 106
Które z poniższych stwierdzeń prawidłowo charakteryzują otępienie czołowo-skroniowe?
1) do wiodących objawów należą zaburzenia mowy i objawy neuropsychiatryczne, w tym różne formy zaburzeń zachowania;
2) zaburzenia funkcji poznawczych najczęściej nie są dominującym objawem w początkowych okresach choroby;
3) ważną cechą różnicującą od choroby Alzheimera jest nieuszkodzony (przynajmniej w początkowych okresach choroby) układ cholinergiczny;
4) terapia opiera się głównie na próbach usprawnienia funkcjonowania układów neuroprzekaźnikowych w mózgu.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 107
Według kryteriów European Working Group on Sarcopenia in Older People sarkopenię można rozpoznać u osoby, która ma:
1) niską masę mięśniową;
2) niską masę mięśniową i ograniczoną sprawność ocenianą testem SPPB;
3) niską masę mięśniową i ograniczoną sprawność ocenianą testem TUG;
4) niską masę mięśniową i ograniczoną sprawność ocenianą szybkością chodu na krótkim odcinku (4 m lub 6 m);
5) niską masę mięśniową i niską siłę uścisku dłoni mierzoną dynamometrem.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 108
Według danych programu PolSenior częstość występowania wielu patologii narasta w procesie starzenia i jest tym większa im starsza jest oceniana grupa wiekowa. Których z poniższych patologii to dotyczy?
1) nadciśnienia tętniczego;
2) przewlekłej choroby nerek;
3) cukrzycy;
4) anemii.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 109
Test SPPB (Short Physical Performance Battery) obejmuje ocenę:
1) utrzymania równowagi w trzech pozycjach (tandem, semi-tandem i ze stopami obok siebie);
2) szybkości chodu na krótkim odcinku przy jego pokonywaniu normalnym tempem;
3) czasu pięciokrotnego wstania z krzesła bez pomocy kończyn górnych;
4) wykonania próby trącania przy otwartych oczach;
5) symetrii kroku.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 110
Najnowsze rekomendacje dotyczące spożycia białka przez osoby starsze sformułowane w oparciu o analizy grupy badawczej PROT-AGE mówią m.in., że:
Pytanie 111
5-20% paracetamolu ulega przekształceniu w wątrobie. Która izoforma CYP450 jest w to głównie zaangażowana?
Pytanie 112
Toksyczność paracetamolu jest zwiększona we wszystkich poniższych sytuacjach, z wyjątkiem:
Pytanie 113
Krótka skala oceny stanu psychicznego - Mini-Mental State Examination (MMSE) nie obejmuje oceny:
Pytanie 114
Odradzanie wieszania firan z taboretu, u chorych w zaawansowanej starości, z długoletnim parkinsonizmem, leczonych Madoparem w dawce 1 g/dobę wynika z:
Pytanie 115
U starszego pacjenta z chorobą Parkinsona/ zespołem parkinsonowskim, w przypadku wskazań do farmakoterapii z powodu zaburzeń psychotycznych, lekiem z wyboru będzie:
Pytanie 116
Pacjent, lat 65, leczony od 5 lat z powodu choroby Parkinsona zaczął halucynować wzrokowo. Wypowiada urojenia prześladowcze, twierdzi, że żona chce go zabić. Jest w lęku i niepokoju psychoruchowym, które nasilają się w godzinach wieczornych. Przyjmuje Madopar 6x 250 mg, preparat złożony amlodypiny z perindoprylem z powodu nadciśnienia, simwastatynę. Wskaż właściwy sposób postępowania:
Pytanie 117
Według Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób (ICD-10) do rozpoznania nawet łagodnej depresji upoważnia występowanie przynajmniej następujących objawów (minimalne kryteria):
1) obniżony nastrój przez większość dnia przynajmniej przez 2 tygodnie;
2) zaburzenia snu;
3) myśli samobójcze;
4) skargi na utrudnienie myślenia i koncentracji;
5) utrata zainteresowań i odczuwania przyjemności;
6) zmiany łaknienia.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 118
Nieprawdą jest, że w chorobie Parkinsona:
Pytanie 119
Do wykrycia klinicznie istotnego obniżenia nastroju i podejrzenia obecności depresji u pacjenta z otępieniem służy:
Pytanie 120
Test skriningowy MINI-COG ocenia funkcje poznawcze. Kiedy jego wyniki uzasadniają podejrzenie otępienia?
1) gdy odtwarza 3 słowa po odroczeniu;
2) gdy odtwarza 1-2 słowa po odroczeniu;
3) gdy nie odtwarza żadnego słowa po odroczeniu;
4) test Rysowania Zegara jest nieprawidłowy;
5) test Rysowania Zegara jest prawidłowy.
Prawidłowa odpowiedź to: