Egzamin PES / Geriatria / wiosna 2014

85-letni pacjent z nadciśnieniem tętniczym zgłosił się po drugim w ostatnim miesiącu upadku do Poradni Geriatrycznej. Chory w skali Tinetti uzyskał 14 punktów, a przed 3 miesiącami miał 26 punktów. Od tego czasu przyjmował następujące leki:
1) perindopril;
2) risperidon;
3) citalopram;
4) acard;
5) atorwastatynę;
6) indapamid.
Które z nich należałoby odstawić lub zamienić?

Wskaż najwyższą wartość BMI, przy której można podejrzewać niedożywienie u pacjenta geriatrycznego:

Do głównych czynników wpływających na częstsze występowanie chorób przewlekłych należą:
1) dominacja aktywnego stylu życia;
2) urbanizacja;
3) wzrost obrotu przetworzonych produktów spożywczych;
4) stosowanie używek;
5) zwiększenie wpływów tradycyjnych kultur.
Prawidłowa odpowiedź to:

Nagły wysiew bardzo licznych brodawek łojotokowych, będący wyrazem toczącego się w organizmie procesu nowotworowego (szczególnie gruczolakoraki) to:

Za czynniki ryzyka rozwoju AMD uważa się:
1) płeć żeńską;
2) rasę białą;
3) wiek > 55 lat;
4) palenie papierosów;
5) czynniki genetyczne.
Prawidłowa odpowiedź to:

Choć w rozpoznawaniu AMD „złotym standardem” jest angiografia fluoresceinowa, przed jej wykonaniem stosuje się inne testy, między innymi test Amslera.

Według badania POLSENIOR częstość występowania nadciśnienia tętniczego u osób po 65. roku życia wynosi:

Według specjalistów Movement Disorders Society kryteria potwierdzające rozpoznanie choroby Parkinsona to spowolnienie ruchowe oraz co najmniej jedno z poniższych:
1) sztywność mięśniowa;
2) drżenie spoczynkowe 4-6 Hz;
3) zaburzenia odruchów podstawnych, które nie wynikają z uszkodzenia narządu wzroku, błędnika czy móżdżku oraz zaburzeń czucia głębokiego;
4) objawy psychotyczne;
5) potwierdzenie w testach diagnostycznych.
Prawidłowa odpowiedź to:

Do tzw. „wielkich problemów geriatrycznych” nie są zaliczane:

W łagodnie nasilonym otępieniu typu Alzheimera należy zastosować:

Skala Nortona ocenia:

Jeśli u leżącego pacjenta występuje w okolicy lędźwiowo-krzyżowej rumień nieustępujący przy ucisku, to oznacza odleżynę stopnia:

Lekami trzeciego stopnia drabiny analgetycznej wg Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) są:
1) morfina;
2) oksykodon;
3) fentanyl;
4) nefopam;
5) tramadol
6) metamizol.
Prawidłowa odpowiedź to:

Krótka skala oceny stanu psychicznego - Mini-Mental State Examination (MMSE) nie obejmuje oceny:

Do IP zgłosiła się 76-letnia pacjentka z nasilonymi obrzękami kończyn dolnych. Ponadto zgłasza: męczliwość, nietolerancję wysiłku fizycznego, zaparcia, ziębnięcie, łamliwość włosów. W badaniu: osłabienie odruchów ścięgnistych, TSH 168 µg/ml. FT4 1,2 µg/dl. Pacjentka została przyjęta do oddziału celem rozpoczęcia leczenia niedoczynności tarczycy. Prawdziwe jest, że:

Pacjentka lat 82, z dobrym i pełnym kontaktem słownym, zorientowana, bez zaburzeń świadomości w wywiadzie, zgłosiła się do POZ z powodu trwającej od wielu tygodni nierównej akcji serca. Bóle w klatce piersiowej neguje. Z wywiadu wiadomo, że pacjentka jest po incydencie zatorowości płucnej przed wieloma laty. W wykonanym EKG - migotanie przedsionków z częstością akcji serca około 66/min. Pacjentce zaproponowano profilaktykę przeciwzakrzepową i zastosowanie:

Pacjent lat 80, z wyższym wykształceniem, przywieziony został przez rodzinę na wizytę lekarską. Rodzina jest bardzo zaniepokojona, gdyż przed kilkoma dniami pacjent zagubił się podczas spaceru. Na wizycie: pacjent jest pogodny, rozmowny
i zorientowany, jednakże w teście zegara nie jest w stanie prawidłowo umieścić liczb na tarczy, w skali MMSE uzyskuje 19/30 punktów. Zalecono pacjentowi komplet badań diagnostycznych i inhibitor cholinoesterazy. Po 4 tygodniach, na wizycie kontrolnej pacjent otrzymuje 24/30 punktów w MMSE. Lekarz zwiększył dawkę leku. Na podstawie danych można wnioskować, ze u pacjenta występuje:

72-letni pacjent zgłosił się do poradni psychiatrycznej z powodu występujących od kilku miesięcy omamów wzrokowych. Niepokoił się również koszmarami nocnymi oraz pogorszeniem pamięci. Leczy się od kilku lat z powodu dyskopatii odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa. Poza tym bez chorób przewlekłych. Z odchyleń w badaniu neurologicznym zaobserwowano bradykinezję i zaburzenia równowagi. Kilka tygodni temu pacjent był badany przez lekarza izby przyjęć z powodu omdlenia. Najbardziej prawdopodobnym rozpoznaniem jest:

U 76-letniego pacjenta po włączeniu ranoprilu w dawce 10 mg zaobserwowano po kilku dniach spadek poziomu GFR z 78 ml/min do 61 ml/min. Należy:

Nieprawdą jest, że:

Wykonanie uproszczonego testu Tinetti polega na:
1) przejściu z siedzenia do stania;
2) 5-sekundowym unieruchomieniu;
3) przejściu 5 metrów;
4) obrocie o 360 stopni;
5) przejściu ze stania do siedzenia.
Prawidłowa odpowiedź to:

W przypadku udaru niedokrwiennego u osób w starszym wieku czynniki etiologiczne wydzielone zostały w cztery grupy przyczyn. Do której grupy kwalifikuje się zespół CADASIL?

Leki zmniejszające wpływ nadmiaru aminokwasów pobudzających na neurony działają poprzez receptor dla N-metylo-D-asparaginianu (NMDA). Jakie działania lecznicze tych preparatów znalazły zastosowanie w geriatrii?
1) leczenie przeciwbólowe;
2) leczenie nasenne;
3) leczenie prokognitywne;
4) leczenie przeciwpadaczkowe.
Prawidłowa odpowiedź to:

Ubytek pełnej grubości skóry w postaci kraterowatego owrzodzenia z uszkodzeniem lub martwicą tkanki podskórnej, bez lub z podminowaniem otaczających tkanek, nieprzekraczający powięzi to odleżyna:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia opisujące zmiany w układzie oddechowym związane z wiekiem:
1) wzrost sztywności klatki piersiowej powoduje m.in. obniżenie pojemności życiowej klatki piersiowej (VC) i zmniejszenie podatności płuc;
2) starzenie się powoduje per se spadek VC o 40-50 ml/rok;
3) z upływem lat dochodzi do stopniowego poszerzenia światła tchawicy i głównych oskrzeli;
4) zjawisko „pułapki powietrza” odpowiada za wzrost objętości zalegającej (RV);
5) starzenie się powoduje per se wzrost RV o 30-40 ml/rok.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które z objawów neurologicznych wśród wymienionych poniżej wchodzą w skład zespołu płatów czołowych?
1) zaburzenia chodu;
2) brak kontroli oddawania moczu;
3) objawy: pyszczkowy, chwytny;
4) objaw Babińskiego;
5) drżenia pęczkowe - fascykulacje.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące drżenia samoistnego:
1) częstość drżenia samoistnego jest znacznie większa niż choroby Parkinsona;
2) jest najczęściej drżeniem pozycyjnym, może także występować w spoczynku lub podczas ruchu;
3) zwykle jest obustronne;
4) emocje, zimno, zmęczenie, kawa zwiększają jego amplitudę, a alkohol zmniejsza;
5) w leczeniu stosuje się beta-adrenolityki.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które z poniższych cech najlepiej odpowiadają charakterystyce drżenia parkinsonowskiego?
1) występuje w spoczynku (drżenie spoczynkowe);
2) w początkowym okresie choroby jest zazwyczaj jednostronne i dotyczy dystalnej części kończyny górnej;
3) zanika lub wyraźnie zmniejsza się w czasie ruchu dowolnego;
4) występuje podczas snu;
5) może być widoczne jako drżenie żuchwy, warg, języka.
Prawidłowa odpowiedź to:

Odradzanie wieszania firan z taboretu, u chorych w zaawansowanej starości, z długoletnim parkinsonizmem, leczonych Madoparem w dawce 1 g/dobę wynika z:

Do wewnętrznych przyczyn upadków zalicza się między innymi:
1) hipo- i hiperkalcemię;
2) nykturię i parcie naglące;
3) hipotyreozę;
4) stosowanie neuroleptyków;
5) spondylozę szyjną.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż stwierdzenie nieprawdziwe odnoszące się do zapaleń płuc w starości:

Objawem klinicznym hipokaliemii mogą być wszystkie poniższe, z wyjątkiem:

Zespół nieadekwatnego wydzielania wazopresyny mogą u osób starszych wywołać:

Najczęstszym patogenem powodującym niepowikłane zakażenia układu moczowego w starości jest:

Metforminę stosowaną u starszego, 85-letniego pacjenta chorego na cukrzycę powinno się odstawić, gdy filtracja kłębkowa (GFR) wynosi:

Konieczność wszczepienia starszemu pacjentowi układu stymulującego serca należy rozważyć w sytuacji, gdy:

U starszego pacjenta z chorobą Parkinsona/zespołem parkinsonowskim, w przypadku wskazań do farmakoterapii z powodu zaburzeń psychotycznych, lekiem z wyboru będzie:

Leczenie farmakologiczne osteoporozy u kobiet po menopauzie zaleca się:

Osteopenię na podstawie badania densytometrycznego można rozpoznać, gdy gęstość masy kostnej w stosunku do wartości szczytowej masy kostnej osób zdrowych w wieku 30-35 lat (T-score) mieści się w przedziale:

Test Amslera służy do diagnostyki:

Metodą komunikowania się, zarówno werbalnego, jak i niewerbalnego, z osobami ujawniającymi zaburzenia zachowania w przebiegu otępienia jest terapia:

Jednoczesna obecność otępienia i udokumentowanego, naczyniopochodnego uszkodzenia mózgu oraz przynajmniej czasowy związek między nimi wskazuje w praktyce na:

Wskaż stwierdzenie nieprawdziwe odnoszące się do terapii przewlekłego zaparcia stolca:

Wskaż stwierdzenie nieprawdziwe odnoszące się do diagnostyki przewlekłego zaparcia stolca:

Wskaż stwierdzenie nieprawdziwe odnoszące się do otępienia w chorobie Parkinsona:

Wskaźnik Hachińskiego służy do różnicowania:

Wskaż stwierdzenie nieprawdziwe odnoszące się do otępienia naczyniopochodnego:

Pacjent, lat 58, w ciągu ostatniego roku zmienił się. Zaczął zaniedbywać czynności higieniczne, stał się impulsywny, nietaktowny, stereotypowy w zachowaniach i wypowiedziach. Uległy zmianie jego nawyki żywieniowe, zaczął się objadać. Wynik badania MMSE 29. Najbardziej prawdopodobne rozpoznanie to:

U 80-letniego pacjenta prowadzone jest różnicowanie pomiędzy depresją i otępieniem. Jego opiekun opowiada o stopniowym narastaniu obniżenia nastroju, zagubienia, braku apetytu, utracie wagi, zaniedbaniu, drażliwości. Badanie funkcji poznawczych wykazało pełną orientację co do własnej osoby, miejsca, ale nie co do czasu. Wykazuje zaburzenia koncentracji uwagi, pamięci krótkoterminowej, bez zaburzeń w zakresie przypominania sobie. Nie wkłada wysiłku w badanie, często odpowiada: „nie wiem”. Która z podanych cech jest typowa dla depresji?

Pacjent, lat 65, leczony od 5 lat z powodu choroby Parkinsona zaczął halucynować wzrokowo. Wypowiada urojenia prześladowcze, twierdzi, że żona chce go zabić. Jest w lęku i niepokoju psychoruchowym, które nasilają się w godzinach wieczornych. Przyjmuje Madopar 6x 250 mg, preparat złożony amlodypiny z perindoprylem z powodu nadciśnienia, simwastatynę. Wskaż właściwy sposób postępowania:

Do wykrycia klinicznie istotnego obniżenia nastroju i podejrzenia obecności depresji u pacjenta z otępieniem służy:

Suplementacja żelaza u chorych z jego niedoborem i niewydolnością serca:
1) wpływa na ich wydolność fizyczną;
2) poprawia przesączanie kłębuszkowe;
3) nie poprawia jakości życia u chorych bez niedokrwistości;
4) zwiększa poziom hemoglobiny u osób z niedokrwistością.
Prawidłowa odpowiedź to:

W farmakoterapii cukrzycy lekiem pierwszego wyboru jest metformina, ponieważ skutecznie obniża HbA1c nie dając ryzyka niedocukrzenia i przyrostu masy ciała.

Według zaleceń Europejskiej Ligi do Walki z Chorobami Reumatycznymi (EULAR) do rozpoznania choroby zwyrodnieniowej stawów upoważniają:
1) typowe zmiany w badaniu RTG;
2) ból w stawie;
3) upośledzenie czynności stawu;
4) typowy wywiad;
5) charakterystyczne odchylenia w badaniu fizykalnym.
Prawidłowa odpowiedź to:

Ryzyko powikłań ze strony przewodu pokarmowego po stosowaniu niesterydowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) jest najwyższe po zastosowaniu:

Według Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób (ICD-10) do rozpoznania nawet łagodnej depresji upoważnia występowanie przynajmniej następujących objawów (minimalne kryteria):
1) obniżony nastrój przez większość dnia przynajmniej przez 2 tygodnie;
2) zaburzenia snu;
3) myśli samobójcze;
4) skargi na utrudnienie myślenia i koncentracji;
5) utrata zainteresowań i odczuwania przyjemności;
6) zmiany łaknienia.
Prawidłowa odpowiedź to:

Test skriningowy MINI-COG ocenia funkcje poznawcze. Kiedy jego wyniki uzasadniają podejrzenie otępienia?
1) gdy odtwarza 3 słowa po odroczeniu;
2) gdy odtwarza 1-2 słowa po odroczeniu;
3) gdy nie odtwarza żadnego słowa po odroczeniu;
4) test Rysowania Zegara jest nieprawidłowy;
5) test Rysowania Zegara jest prawidłowy.
Prawidłowa odpowiedź to:

Skala VES-13 wyraża w sposób liczbowy rosnące ryzyko pogorszenia sprawności lub śmierci w okresie najbliższych dwóch lat. Ile punktów na tej skali wskazuje na istotne ryzyko?

Który z wymienionych doustnych leków hipoglikemizujących praktycznie nie jest wydalany przez nerki, a zatem mógłby być zastosowany w leczeniu cukrzycy z niewydolnością nerek?

W starszym wieku nawet relatywnie krótkotrwałe zaniechanie aktywności fizycznej może być przyczyną szybkiego zmniejszenia siły i masy mięśni, co nie wpływa jednak na wzrost ryzyka kolejnych upadków.

Całościowa ocena geriatryczna to wielokierunkowy proces diagnostyczny o charakterze interdyscyplinarnym, w którym szczególny nacisk kładzie się na ocenę:

Skala Katza służy do oceny:

Jedną z grup leków stosowanych w chorobie Alzheimera są inhibitory esterazy acetylocholiny. Uzasadnieniem ich stosowania jest:

Spośród wymienionych genetycznych teorii starzenia wskaż te, które obecnie uważa się za najbardziej prawdopodobne:
1) starzenie jest konsekwencją obecności genu starzenia w naszym genomie;
2) starzenie rozpoczyna się z chwilą wyczerpania genów zapasowych;
3) proces starzenia jest związany ze skracaniem telomerów podczas kolejnych podziałów komórkowych;
4) starzenie jest konsekwencją zmian w obrębie szeregu genów kodujących strukturę białek biorących udział w utrzymaniu integralności genomu i w konsekwencji prawidłowego metabolizmu i prawidłowej struktury komórki;
5) genomem najbardziej narażonym na czynniki mutagenne jest genom mitochondrialny. Zmiany w jego obrębie uruchamiają w komórce mechanizmy proapoptotyczne.
Prawidłowa odpowiedź to:

Finasteryd jest lekiem stosowanym w przeroście gruczołu krokowego. Mechanizm jego działania polega na:
1) blokowaniu receptorów alfa-adrenergicznych;
2) działaniu rozkurczowym na mięśniówkę gładką;
3) inhibicji przemiany testosteronu w 5 alfa dihydrotestosteron;
4) inhibicji wydzielania gonadotropin przez przysadkę mózgową.
Prawidłowa odpowiedź to:

Specyficzne cechy farmakoterapii w wieku podeszłym nie wynikają z:
1) zmniejszenia zawartości wody i objętości płynów zewnątrzkomórkowych;
2) zmian we wchłanianiu leków drogą biernej dyfuzji;
3) zmniejszenia aktywności biotransformacji leków;
4) ograniczenia eliminacji leków drogą nerek;
5) spadku stężenia wolnej frakcji leków wiązanych przez albuminy.
Prawidłowa odpowiedź to:

Kierowcy w wieku podeszłym (65+) nie są:
1) najczęstszymi sprawcami wypadków drogowych;
2) obok grupy kierowców bardzo młodych, drugą grupą niebezpiecznych kierowców, ale tylko wtedy, kiedy przeliczy się liczbę wypadków na ten sam przejechany dystans;
3) grupą kierowców najbardziej niebezpieczną dla samych siebie, ponieważ konsekwencje śmiertelne, przeliczając liczbę zgonów na liczbę wypadków drogowych w tej grupie wiekowej, są największe;
4) lepszymi kierowcami niż kierowcy młodsi, ponieważ jeżdżą ostrożniej;
5) sprawcami małej liczby wypadków drogowych, ze względu na mniejszą ruchliwość drogową (mniejsza liczba kierowców, krótszy przejeżdżany dystans, rzadsze korzystanie z pojazdu).
Prawidłowa odpowiedź to:

Apolipoproteina E 4 jest jednym z uznanych czynników ryzyka choroby Alzheimera. Czym różnią się od siebie jej poszczególne formy izomorficzne (ApoE 2, ApoE 3, ApoE 4)?
1) obecnością składnika lipidowego;
2) długością łańcucha peptydowego;
3) strukturą aminokwasową (pierwszorzędową) łańcuchów polipeptydowych;
4) strukturą komponenty węglowodanowej w cząsteczce;
5) różnicą w budowie.
Prawidłowa odpowiedź to:

Który z wskaźników może być biochemicznym parametrem oceny niedożywienia człowieka starszego?
1) stężenie kreatyniny w surowicy krwi;
2) stężenie albumin w surowicy krwi;
3) stężenie kwasu moczowego w surowicy krwi;
4) obecność glukozy w moczu;
5) obecność białka w moczu.
Prawidłowa odpowiedź to:

Obraz kliniczny zawału mięśnia sercowego w wieku podeszłym:
1) nie różni się od tego, który ma miejsce w wieku średnim;
2) częściej niż w wieku młodszym przebiega we wczesnej fazie zawału bez zmian w EKG;
3) charakteryzuje się częstszymi zaburzeniami rytmu;
4) współistnieje częściej z obrzękiem płuc;
5) częściej niż w wieku młodszym może przebiegać bez bólu.
Prawidłowa odpowiedź to:

Obraz kliniczny otępienia z ciałami Lewy’ego, różni się od obserwowanego w chorobie Alzheimera:
1) większym nasileniem ogniskowych objawów neurologicznych;
2) częstszym występowaniem objawów parkinsonowskich;
3) częstszą obecnością omamów wzrokowych i słuchowych;
4) większą wrażliwością na neuroleptyki;
5) większą fluktuacją zaburzeń poznawczych.
Prawidłowa odpowiedź to:

Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) jest schorzeniem, w którym podczas badania spirometrycznego stwierdza się zmniejszenie procentowego udziału objętości powietrza wydychanego w 1 sekundzie (FEV1) w całkowitej (również zmniejszonej) objętości powietrza wydychanego (FVC - forced vital capacity). Jakie wartości (wyrażone w procentach normy) uznaje się za przemawiające za tym rozpoznaniem?

Jaki procent powikłań pod postacią zaburzeń czynności poznawczych utrzymuje się po zabiegu operacyjnym u ludzi w wieku podeszłym, do kilku miesięcy lub trwale?

Związane z wiekiem zmiany funkcjonalne układu sercowo-naczyniowego to wzrost:
1) ciśnienia końcowo-rozkurczowego lewej komory;
2) ciśnienia napełniania we wczesnej fazie rozkurczu;
3) odpowiedzi beta adrenergicznej;
4) czułości baroreceptorów;
5) sztywności myocardium.
Prawidłowa odpowiedź to:

Do najpoważniejszych czynników ryzyka zatorowości płucnej u osób w wieku podeszłym należą:
1) przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP);
2) nowotwory złośliwe;
3) zabiegi chirurgiczne;
4) dyslipidemie;
5) długotrwałe unieruchomienie kończyn dolnych.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które z poniższych schorzeń mogą być przyczyną otępienia przemijającego (OP)?
1) depresja;
2) choroby tarczycy;
3) niedokrwistości;
4) guzy śródczaszkowe;
5) wodogłowie normotensyjne.
Prawidłowa odpowiedź to:

Telomery to:
1) końcowe fragmenty chromosomów;
2) terminalne fragmenty chromosomów skracające się podczas każdej „rundy replikacyjnej”;
3) końcowe fragmenty chromosomów odpowiedzialne za zachowanie integralności genomu;
4) fragmenty chromatyny jądrowej zlokalizowane na końcach chromosomów zachowujące swoją strukturę podczas podziału niektórych komórek nowotworowych;
5) fragmenty chromosomów, których skracanie jest m.in. odpowiedzialne za występowanie tzw. limitu Hayflicka.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż najczęstszą przyczynę choroby niedokrwiennej serca:

W ostrej fazie udaru mózgu może wystąpić duży wzrost ciśnienia tętniczego. Które postępowanie jest właściwe?
1) natychmiast obniżać ciśnienie tętnicze lekami hipotensyjnymi dożylnymi najlepiej we wlewie;
2) unikać gwałtownego obniżania ciśnienia krwi;
3) gdy ciśnienie skurczowe wynosi 220 mmHg i rozkurczowe 120 mmHg bez innych obciążeń sercowo-naczyniowych - nie stosować leków hipotensyjnych;
4) gdy są objawy ciężkiej niewydolności serca, rozwarstwienia aorty lub objawy encefalopatii nadciśnieniowej i RR skurczowe jest powyżej 220 mmHg, a rozkurczowe 120-140 mmHg, należy podać Urapidil i.v. (Ebrantil) 10-50 mg, następnie 4-8 mg/h Labetolol i.v. (Trandate) 10-20 mg w ciągu 1-2 min i ew. powtarzać co 10 min pod kontrolą ciśnienia. Dla uzyskania pożądanego efektu bezpieczne jest obniżanie ciśnienia tętniczego o 10-15%;
5) udar mózgu to zagrożenie życia, optymalne jest leczenie w oddziale udarowym.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż zdanie nieprawdziwe:

Wskaż czynniki ryzyka udaru mózgu:
1) nadciśnienie tętnicze;
2) palenie tytoniu;
3) migotanie przedsionków;
4) cukrzyca;
5) hipercholesterolemia.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż czynniki, które odgrywają główną rolę w patogenezie niealkoholowego stłuszczeniowego zapalenia wątroby (NASH):
1) dieta;
2) nadwaga;
3) otyłość;
4) brak ruchu;
5) czynniki genetyczne.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż czynniki ryzyka choroby zwyrodnieniowej stawów:
1) starszy wiek;
2) niedobór witaminy D3;
3) nadwaga;
4) czynniki mechaniczne;
5) mutacje genetyczne np. genu kolagenu typu II.
Prawidłowa odpowiedź to:

Według ICD-10 otępienie to zespół objawów spowodowany chorobą mózgu, zwykle przewlekłą i postępującą, która charakteryzuje się zakłóceniem licznych wyższych funkcji korowych przy zachowanej świadomości. Wskaż te funkcje:
1) pamięć i zdolność uczenia się;
2) myślenie, mówienie;
3) orientacja i zdolność oceny rzeczywistości;
4) rozumienie;
5) liczenie.
Prawidłowa odpowiedź to:

Osteoporoza jest stanem, w którym dochodzi do upośledzenia struktury tkanki kostnej i obniżenia jej gęstości. Jakie są najważniejsze czynniki ryzyka wystąpienia osteoporozy?
1) starszy wiek i płeć żeńska;
2) mała aktywność fizyczna;
3) niska szczytowa masa kostna;
4) późna menopauza;
5) niedobór wit. D3, wapnia i białka w diecie.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż główne objawy osteoporozy:
1) złamania kompresyjne kręgów kręgosłupa szczególnie piersiowego, złamania szyjki kości udowej i dystalnej części kości promieniowej;
2) „wdowi garb”;
3) ostre bóle kostne towarzyszące świeżym złamaniom, trwające do kilku tygodni stopniowo łagodniejące;
4) deformacja kręgosłupa i wtórnie pogorszenie wentylacji płuc, usposabiające do zapaleń płuc;
5) spowolnienie psychoruchowe.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż charakterystyczne cechy medycyny geriatrycznej:
1) wielochorobowość;
2) typowa symptomatologia schorzeń;
3) wielolekowość;
4) efekt domina;
5) kaskady i cykle objawowe.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które zdania są nieprawdziwe?
1) miażdżyca to choroba ogólnoustrojowa, rozwijająca się we wszystkich naczyniach tętniczych, prowadząca do zwężenia ich światła;
2) gdy nastąpi krytyczne zwężenie światła naczynia > 75% pojawiają się objawy kliniczne, związane z niedokrwieniem tkanek;
3) wśród schorzeń, u podłoża których leży miażdżyca, można wyróżnić: chorobę wieńcową, udary mózgowe, miażdżycowe zwężenie tętnic szyjnych, miażdżycę zarostową kończyn dolnych;
4) zwężenie tętnic szyjnych jest przyczyną około 40% przypadków udarów niedokrwiennych mózgu;
5) za wczesne zmiany miażdżycowe tętnicy szyjnej uznaje się zwiększenie powyżej 0,9 mm grubości kompleksu złożonego z błony wewnętrznej i środkowej jej ściany.
Prawidłowa odpowiedź to:

Niedoczynność tarczycy to zespół objawów klinicznych wynikających z niedoboru hormonów tarczycy w surowicy. Wskaż prawdziwe zdania:
1) najczęstszą przyczyną niedoczynności tarczycy w starszym wieku jest przewlekłe immunologiczne zapalenie tarczycy (choroba Hashimoto);
2) niedoczynność tarczycy może być efektem jatrogennego działania w przebiegu leczenia nadczynności tarczycy;
3) typowe objawy niedoczynności tarczycy to: spowolnienie psychoruchowe, zmęczenie, senność, nietolerancja zimna i hipotermii, sucha skóra, wypadanie włosów, zaparcia, bóle mięśni i stawów;
4) w przebiegu niedoczynności tarczycy często występuje odwracalne otępienie lub pseudootępienie, bo ustępuje wraz z wyrównaniem hormonów tarczycy;
5) oznaczanie TSH należy do podstawowego panelu badań wykonywanych u starszych osób.
Prawidłowa odpowiedź to:

Do leków, które jako uboczny efekt przy ich stosowaniu u osób starszych, mogą dać nietrzymanie moczu zalicza się:
1) leki psychotropowe i uspokajające;
2) leki przeciwhistaminowe;
3) antagonistów wapnia;
4) opioidowe leki przeciwbólowe;
5) NLPZ.
Prawidłowa odpowiedź to:

Zaburzenie równowagi powoduje uczucie niepewności w czasie chodzenia lub stania. Równowaga zależy od wielu struktur. Wskaż, które do nich należą:
1) układ przedsionkowy;
2) drogi nerwowe przewodzące czucie głębokie;
3) hipokamp;
4) móżdżek;
5) narząd wzroku i słuchu.
Prawidłowa odpowiedź to:

W ciężkiej postaci reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS), będącej wyrazem dużej aktywności choroby, można stwierdzić:
1) uogólnione zapalenie małych naczyń (vasculitis);
2) suche zapalenie rogówki i spojówki, zapalenie nadtwardówki lub twardówki;
3) martwicę twardówki, która może doprowadzić do trwałych ubytków, a nawet utraty wzroku;
4) w badaniach laboratoryjnych: dodatni odczyn Waalera-Rosego i lateksowy oraz obecność przeciwciał przeciw cyklicznej cytrulinie, leukocytoza, wysokie OB., CRP, często występuje niedokrwistość;
5) w badaniu radiologicznym zajętych stawów: cechy osteoporozy przystawowej, zwężenie szpar stawowych, ubytki kostne (nadżerki lub geody zapalne) i zrosty kostne (ankiloza).
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż zdania prawdziwe dotyczące metabolizmu leków u osób starszych:
1) łączne stosowanie trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych i leków - inhibitorów enzymów cytochromu P450 wskutek zmniejszenia klirensu leków przeciwdepresyjnych może spowodować nasilenie efektów tych ostatnich;
2) łączne stosowanie chinolonów i niesteroidowych leków przeciwzapalnych wskutek farmakodynamicznej interakcji na efektory w OUN zwiększa ryzyko padaczki;
3) łączne stosowanie litu i niesteroidowych leków przeciwzapalnych, zwiększa ryzyko toksycznych działań niesteroidowych leków przeciwzapalnych, wskutek zmniejszenia klirensu tych ostatnich;
4) naparstnica, amiodaron, diltiazem, werapamil - zmniejszają klirens naparstnicy przez co zwiększają ryzyko jej działań toksycznych.
Prawidłowa odpowiedź to:

Głównym hormonem glikokortykosteroidowym należącym do estrogenów jest w okresie postmenopauzalnym:

Dieta mężczyzny w wieku 70 lat, niepracującego, ważącego 80 kg winna zawierać:
1) ok. 2100 kcal;
2) ok. 80 g. pełnowartościowego białka;
3) ok. 80 g. tłuszczu;
4) małą ilość cukrów prostych, a dużą błonnika;
5) winna być uzupełniana witaminami.
Prawidłowa odpowiedź to:

Jakiej funkcji poznawczej nie umieszczono w prezentowanym poniżej fragmencie definicji otępienia przyjętej przez Światową Organizację Zdrowia? „otępienie ..//... jest zespołem spowodowanym chorobą mózgu, zwykle o charakterze przewlekłym lub postępującym, w którym zaburzone są takie funkcje poznawcze jak: .……, myślenie, orientacja, rozumienie, zdolność uczenia się, funkcje językowe, zdolność do porównywania, oceniania i dokonywania wyborów…..//”. Wskaż stwierdzenie prawdziwe:

Szczepienia przeciw zakażeniom pneumokokowym u osób starszych:

W przypadku pacjenta w starszym wieku z podejrzeniem zapalenia płuc należy rozważyć jak najszybszą diagnostykę i leczenie w warunkach szpitalnych, gdy występują:
1) poważne choroby współistniejące (niewydolność krążenia, oddechowa i nerek, niedożywienie, cukrzyca, choroba nowotworowa);
2) zaburzenia świadomości;
3) częstość oddechów > 30/min;
4) częstość skurczów serca > 125/min;
5) ciśnienie skurczowe krwi < 90 mmHg i/lub ciśnienie rozkurczowe krwi < 60 mmHg;
6) temperatura ciała < 35˚C lub > 40˚C;
7) wyraźne życzenie rodziny odnośnie hospitalizacji.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż zdanie fałszywe dotyczące parkinsonizmu:

Otępienie z ciałami Lewy'ego:
1) jest pierwszą co do częstości przyczyną otępienia osób w wieku podeszłym;
2) może się typowo pojawiać w wieku podeszłym;
3) typowe są omamy wzrokowe, urojenia;
4) podstawę rozpoznania stanowi stwierdzenie u pacjenta najpierw zespołu parkinsonowskiego, do którego później dołącza się otępienie;
5) nie jest nadwrażliwe na neuroleptyki.
Prawidłowa odpowiedź to:

Nieprawdą jest, że w chorobie Parkinsona:

Do kryteriów diagnostycznych polimialgii reumatycznej (Bird i wsp.) zalicza się m.in.:
1) wiek > 65. roku życia;
2) OB > 80 mm/1 h;
3) depresję, utratę masy ciała;
4) sztywność poranną > 1 godz.;
5) tkliwość górnych odcinków ramion.
Prawidłowa odpowiedź to:

Na istnienie ryzyka upadku w teście POMA wskazuje uzyskanie wyniku:

Żywienie osób w wieku podeszłym winno charakteryzować:
1) większe zapotrzebowanie kaloryczne (ok. 4/3 zapotrzebowania w wieku młodszym, ok. 2500 kcal mężczyźni, 2000 kcal kobiety);
2) wyższa procentowo podaż pełnowartościowego białka (min. 1 g/kg m.c.);
3) obniżenie spożycia tłuszczów do 1 g/kg masy ciała;
4) zmniejszenie dowozu cukrów prostych, zwiększona podaż błonnika;
5) zwiększenie podaży witamin oraz zwiększenie podaży składników mineralnych.
Prawidłowa odpowiedź to:

Mężczyzna lat 74 został przywieziony do szpitalnego oddziału ratunkowego z powodu złego samopoczucia, osłabienia, utrudnienia kontaktu. Krążeniowo wydolny, osłuchowo w dolnym polu płuca prawego trzeszczenia. W RTG klatki piersiowej cechy prawostronnego zapalenia płuc. Przeprowadzone badania wykazały ponadto:
1) zaburzenia świadomości;
2) akcja serca miarowa 100/min;
3) liczba oddechów 26/min;
4) skurczowe ciśnienie tętnicze 100 mmHg;
5) rozkurczowe ciśnienie 55 mmHg;
6) Hb 10,9 g/dl;
7) Na 133 mmol/l;
8) kreatynina 105 μmol/l;
9) mocznik 6,2 mmol/l.
Które z elementów oceniających ciężkość stanu ogólnego (skala CURB 65) wskazują na konieczność hospitalizacji tego chorego?

Udowodnionymi czynnikami predysponującymi do wystąpienia jaskry u osób starszych są:
1) nadciśnienie tętnicze;         4) nikotynizm;
2) niskie ciśnienie tętnicze krwi;       5) niedokrwistość.
3) angiopatia cukrzycowa;
Prawidłowa odpowiedź to:

Które ze stwierdzeń dotyczących fizjologicznych zmian w układzie oddechowym oraz odrębności chorób układu oddechowego w starości są prawdziwe?
1) roczny spadek FEV1 wynosi około 40 ml po 65. roku życia i jest nieco mniejszy niż spadek FVC, co powoduje fizjologiczny wzrost w starości wskaźnika Tiffaneau (FEV1%VC);
2) w miarę starzenia się na skutek przystosowania się organizmu następuje lepsza tolerancja hiperkapnii i hipoksji;
3) za kryterium obturacji w POCHP przyjmuje się wartość wskaźnika Tiffaneau poniżej 70%, ale ze względu na fizjologiczne zmiany związane z wiekiem dolna granica normy FEV1%VC u osób w starości powinna mieć wartość ok. 80%;
4) zalecanym sposobem w diagnostyce różnicowej POChP i niewydolności serca w starości jest badanie spirometryczne;
5) wskaźnik BODE jest zalecanym parametrem prognostycznym w POChP uwzględniającym wielkość wskaźnika masy ciała, stopień obturacji dróg oddechowych, stopień duszności oraz wydolność wysiłkową.
Prawidłowa odpowiedź to:

Obecność objawów pozapiramidowych (parkinsonowskich) we wczesnym okresie zespołu otępiennego z towarzyszącymi częstymi upadkami, omamami wzrokowymi, okresowymi zaburzeniami świadomości i stosunkowo szybkim postępem deterioracji poznawczej, wskazują na możliwość następującej przyczyny otępienia:

Samotny 85-letni pacjent, przewlekle zażywający tramal i voltaren z powodu choroby zwyrodnieniowej stawów kręgosłupa piersiowego i lędźwiowego ze współistniejącą osteoporozą kości (potwierdzone w badaniu RTG złamania kompresyjne 2 kręgów Th - przed 3 laty) podaje od miesiąca dołączenie się nieobecnych uprzednio bólów miednicy i żeber. Powodem wykonania zdjęć kręgosłupa były przed 3 laty silne bóle. Chory przestaje funkcjonować samodzielnie w domu. OB po godzinie wyniosło u chorego 135. Chory w badaniu krwi ma anemizację: Hb 7,8 g/dl z erytrocytami o cechach mikrocytów. Chory wymaga w pierwszej kolejności:

Który z paneli badań należy przeprowadzić u osoby starszej z pierwszym epizodem TIA (przemijającego niedokrwienia mózgu), zakładając, że w zlecanych uprzednio badaniach nie znaleziono przyczyny?
1) EEG i badania holterowskie rytmu oraz holter RR w nadciśnieniu;
2) angio TK i oznaczenie B₁₂;
3) profil glikemii u osoby chorej na cukrzycę i leczonej lekami przeciwcukrzycowymi i/lub insuliną oraz badanie dopplerowskie tt. szyi;
4) test pochyleniowy i TK głowy;
5) ACTH i kortyzol w DZM.
Prawidłowa odpowiedź to:

Do przyczyn przejściowego nietrzymania moczu w starszym wieku należą niżej wymienione stany patologiczne, z wyjątkiem:

Osiemdziesięciodwuletnia kobieta została przyjęta do szpitala z powodu tachyarytmii z częstotliwością rytmu serca około 150/minutę, trwającej od około 8 godzin. W EKG stwierdzono migotanie przedsionków. Dotychczas leczyła się z powodu nadciśnienia tętniczego i jelita drażliwego, podobne epizody wystąpiły dwukrotnie w przeszłości. Przy przyjęciu nie podawała innych schorzeń ani zaburzeń. U chorej nie obserwowano zaburzeń funkcji poznawczych, choć nie pamiętała wszystkich stosowanych leków, według rodziny były to: ramipryl 5 mg/dobę, indapamid 1,5 mg/dobę, sole potasu, mebeweryna 200 mg 2 x dziennie. Po podaniu 300 mg amiodaronu uzyskano powrót rytmu zatokowego o częstości 74/min., do leczenia włączono bisocard 5 mg, heparynę drobnocząsteczkową i acenokumarol. W 3 dobie hospitalizacji u chorej wystąpił niepokój, nerwowość oraz napady lęku. W badaniu stwierdzono niewielkie drżenie rąk. Pacjentka zaprzeczała używanie alkoholu, co potwierdzała jej rodzina. W badaniach laboratoryjnych nie stwierdzono odchyleń od normy. Które z poniższych jest najbardziej prawdopodobną przyczyną niepokoju i lęku?

Za współczynnik (wskaźnik) potencjału pielęgnacyjnego przyjmuje się:

Parametrami uwzględnianymi w ocenie ryzyka krwawienia u chorych z migotaniem przedsionków w skali HAS-BLED są:
1) nadciśnienie tętnicze;
2) nieprawidłowa czynność nerek lub wątroby;
3) udar mózgu;
4) krwawienie;
5) niestabilne wartości INR;
6) podeszły wiek (> 65 lat);
7) przyjmowane leki lub alkohol.
Prawidłowa odpowiedź to:

W ocenie kryteriów zespołu słabości poza objawami klinicznymi są obecne objawy biochemiczne. Który zestaw podanych poniżej objawów odpowiada zespołowi słabości?
1) słabość mięśni z szybkością chodu powyżej 0,8 m/sek.;
2) brak aktywności i szybkość chodu poniżej 0,8 m/sek.;
3) upośledzenie zwieraczy i hipowitaminoza D3;
4) podatność na upadki i hipoalbuminemia;
5) upośledzenie funkcji poznawczych i anemia.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż zdania prawdziwe dotyczące łagodnego przerostu gruczołu krokowego (BPH):
1) BPH charakteryzuje przerost i powiększenie gruczołów okołocewkowych i związane z tym występowanie dolegliwości z dolnych dróg moczowych oraz zaleganie moczu w pęcherzu;
2) wg WHO BPH rozpoznaje się u mężczyzny, gdy stwierdza się: objętość stercza powyżej 20 ml, maksymalny przepływ przez cewkę poniżej 10 ml/ (ml/s), PSA poniżej 4 ng/ml i pacjent zgłasza dolegliwości z dolnych dróg moczowych;
3) zgłaszane przez mężczyzn z powodu BPH dolegliwości z dolnych dróg moczowych to: częstomocz, nykturia, bolesne parcie na mocz, utrudnione rozpoczęcie mikcji zwłaszcza rano, zmniejszenie siły strumienia moczu, przerywany strumień moczu, parcie naglące wymuszające natychmiastowe oddanie moczu.
Prawidłowa odpowiedź to:

Mężczyzna, 62 lata, został przywieziony do poradni z ruchami mimowolnymi lewej kończyny górnej. W czasie badania stwierdzono również zaburzenia równowagi, zaburzenia chodu, a od miesiąca córka zauważyła wyraźne spowolnienie myślenia, zaburzenia pamięci i sprawności intelektualnej. Zaczął mieć poważne kłopoty z wykonywaniem pracy księgowego, mylił się, miał kłopoty z liczeniem. Nie wykazywał żadnych objawów ostrej infekcji, nie gorączkował, nie podróżował w ostatnim okresie. Choruje od wielu lat na cukrzycę. W podstawowych badaniach laboratoryjnych nie wykazano odchyleń od stanu prawidłowego. Jakie rozpoznanie wydaje się najbardziej prawdopodobne?

Skala HAS-BLED służy do oceny ryzyka krwawień u chorych:

Wskaż leki nasenne, które można stosunkowo bezpiecznie stosować u osób starszych:
1) lorazepam;
2) temazepam;
3) flurazepam;
4) zolpidem;
5) kwazepam
6) triazolam;
7) trazodon.
Prawidłowa odpowiedź to:

Mężczyzna l. 74, chorujący na nadciśnienie, wieloletni palacz tytoniu, zgłosił się do lekarza skarżąc się na uporczywy, niezbyt silny ból pleców. Ból pojawił się około tydzień temu i jest coraz silniejszy, ale do zniesienia. W wywiadzie nie stwierdza się urazu, chory też nie przypomina sobie okoliczności, w których ból się pojawił. Dyskomfort opisuje jako tępy ból, który nie ogranicza ruchomości, ani aktywności, nie promieniuje, nie daje zaburzeń czucia, nie wpływa na apetyt i nie zaburza snu. Najlepszym badaniem skriningowym, pozwalającym ustalić prawdopodobną przyczynę dolegliwości jest: