Egzamin PES / Geriatria / wiosna 2011
120 pytań
Pytanie 1
Przyczyną złośliwego zespołu neuroleptycznego jest między innymi podawanie leków zmieniających stężenie dopaminy w prążkowiu. Która sytuacja związana z powstawaniem i leczeniem zespołu jest przyczyną zagrożenia niewydolnością nerek?
Pytanie 2
Pod jaką wspólną „maską” występują o osoby starszej: hipoaktywna postać majaczenia i apatyczna (prostracyjna) postać nadczynności tarczycy:
Pytanie 3
Jakość życia osoby starszej w środowisku pozadomowym, związanym z udzielaniem świadczeń medycznych (sanatoria, szpitale, zakłady opieki długoterminowej) zależy od:
Pytanie 4
Jakie czynniki wpływają na obecność jatrogenii spotykanej u osób starszych?
1) obecność wielochorobości;
2) leczenie się u wielu specjalistów;
3) samoleczenie stosowane u osób w podeszłym wieku;
4) czytanie ulotek przez pacjentów;
5) podatność osób starszych na reklamy o lekach nadawane przez media.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) obecność wielochorobości;
2) leczenie się u wielu specjalistów;
3) samoleczenie stosowane u osób w podeszłym wieku;
4) czytanie ulotek przez pacjentów;
5) podatność osób starszych na reklamy o lekach nadawane przez media.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 5
Konsekwencjami niedoboru hormonu wzrostu są:
1) zmniejszenie masy mięśnia sercowego i pojemności skurczowej;
2) upośledzenie funkcji rozkurczowej;
3) częstsze występowanie cukrzycy;
4) częstsze występowanie aterogennej dyslipidemii i proagregacji.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) zmniejszenie masy mięśnia sercowego i pojemności skurczowej;
2) upośledzenie funkcji rozkurczowej;
3) częstsze występowanie cukrzycy;
4) częstsze występowanie aterogennej dyslipidemii i proagregacji.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 6
Białko ostrej fazy CRP jest markerem przydatnym w praktyce lekarza geriatry w związku z tym iż jest:
1) markerem - odpowiednikiem laboratoryjnym OB;
2) markerem aktywności metabolicznej tkanki tłuszczowej i czynnikiem ryzyka angiometabolicznego;
3) markerem cytokinogenezy pochodzącej z makrofagów i innych komórek zapalnych biorących udział w reakcji zapalnej;
4) markerem proinflamacji, która pokazuje pośrednio zagrożenie szybszym starzeniem komórkowym;
5) pytanie jest postawione fałszywie, gdyż CRP nie jest przydatnym wskaźnikiem w badaniach laboratoryjnych u osób starszych.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) markerem - odpowiednikiem laboratoryjnym OB;
2) markerem aktywności metabolicznej tkanki tłuszczowej i czynnikiem ryzyka angiometabolicznego;
3) markerem cytokinogenezy pochodzącej z makrofagów i innych komórek zapalnych biorących udział w reakcji zapalnej;
4) markerem proinflamacji, która pokazuje pośrednio zagrożenie szybszym starzeniem komórkowym;
5) pytanie jest postawione fałszywie, gdyż CRP nie jest przydatnym wskaźnikiem w badaniach laboratoryjnych u osób starszych.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 7
Kobieta 88-letnia z potwierdzonym HP izolowanym guzem sutka 1 x 1 cm, bez obecności przerzutów, z zaawansowaną leczoną niewydolnością krążenia, wyrównaną przewlekłą niewydolnością nerek oraz z łagodnym zespołem otępiennym (MMSE 19 pkt) powinna zostać poddana leczeniu:
Pytanie 8
Dla przeciwdziałania niedożywieniu pensjonariuszy zakładów opieki długoterminowej celowym jest wprowadzenie:
1) próby samodzielnego wypicia wody ze szklanki i oceny samodzielnego spożycia posiłku przy przyjęciu do zakładu;
2) wprowadzenie na rynek tanich łóżek z automatycznym pomiarem wagi w łóżku;
3) monitorowanie pozostawionych przez pensjonariusza racji pokarmowych, przez przygotowany do tego personel odpowiedzialny za żywienie;
4) kwestionariusz MNA wprowadzony do dokumentacji zakładu;
5) pomiarów obwodu łydki i ramienia oraz monitorowanie stężenia albuminy i cholesterolu u osób zagrożonych niedożywieniem.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) próby samodzielnego wypicia wody ze szklanki i oceny samodzielnego spożycia posiłku przy przyjęciu do zakładu;
2) wprowadzenie na rynek tanich łóżek z automatycznym pomiarem wagi w łóżku;
3) monitorowanie pozostawionych przez pensjonariusza racji pokarmowych, przez przygotowany do tego personel odpowiedzialny za żywienie;
4) kwestionariusz MNA wprowadzony do dokumentacji zakładu;
5) pomiarów obwodu łydki i ramienia oraz monitorowanie stężenia albuminy i cholesterolu u osób zagrożonych niedożywieniem.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 9
Do zmian zanikowych narządu żucia zaliczamy przesuwanie się przyczepu nabłonkowego w kierunku korzenia zęba. Od jakiego wieku zaczyna się ten proces?
Pytanie 10
W starszym wieku głównym czynnikiem prognostycznym udaru mózgu jest ciśnienie skurczowe i ciśnienie tętna co nie jest typowe dla młodszych przedziałów wieku, w których czynnikiem prognostycznym jest zarówno ciśnienie skurczowe jak i rozkurczowe. W mechanizmie tego zjawiska biorą udział:
1) włóknienie naczyń postępujące z wiekiem;
2) pogrubienie błony podstawnej naczyń;
3) zaburzona autoregulacja naczyń;
4) zaawansowanie zmian miażdżycowych w tętnicach szyjnych;
5) częstsze występowanie zwiększonych stężeń fibrynogenu u osób starszych.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) włóknienie naczyń postępujące z wiekiem;
2) pogrubienie błony podstawnej naczyń;
3) zaburzona autoregulacja naczyń;
4) zaawansowanie zmian miażdżycowych w tętnicach szyjnych;
5) częstsze występowanie zwiększonych stężeń fibrynogenu u osób starszych.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 11
W klasyfikowaniu chorób występujących u osób starszych posługujemy się pojęciami „Of aging” i „In aging”. Poniżej podano kilka jednostek i stanów chorobowych związanych z kliniką geriatrii. W którym punkcie odpowiedzi przypisano do przytoczonych kryteriów podziału we właściwy sposób jednostki i stany chorobowe?
Pytanie 12
Która z przyczyn podanych poniżej mieści się w grupie masek zatorowości płucnej u osoby starszej?
Pytanie 13
Czy w zestawie wymienionych leków znajduje się taki, który wpływa na podniesienie stężenia we krwi podawanego jednocześnie osobie starszej, doustnego antykoagulantu?
Pytanie 14
1. Najczęstszą postacią kłębuszkowego zapalenia nerek u osób starszych jest postać błoniasta. 2. Błoniaste kłębuszkowe zapalenie nerek u osób starszych współistnieje często z chorobą nowotworową. Prosimy o odpowiedź czy stwierdzenie 1 jest prawdziwe; stwierdzenie 2 jest prawdziwe; 3 - czy istnieje pomiędzy nimi związek przyczynowy.
Pytanie 15
Szybkość chodu u zdrowej 80-letniej osoby wynosi:
Pytanie 16
U 90-letniej chorej kobiety dotychczas samodzielnie funkcjonującej, pojawiło się nagłe pogorszenie stanu ogólnego w przebiegu trwającego 3 tygodnie zapalenia oskrzeli z dużym odkrztuszaniem, złą reakcją na leczenie trzecim z kolei antybiotykiem (Amotaks 2 x 1 g po; Azitromycyna 2 x 500 mg po; Biofuroksym 2 x 1,5 g iv) powikłane hiponatremią rzędu 119 mmol/l. RTG płuc w pierwszym tygodniu choroby bez zmian naciekowych - jedynie wzmożony rysunek oskrzelowy w okolicy wnęk, szczególnie prawej. Pacjentka w leczeniu otrzymywała też Zoloft 50 mg rano z powodu objawów znacznego obniżenia nastroju i Amizepin 2 x 50 w związku z okresami niepokoju szczególnie wieczornego i bólów neuropatycznych kończyn dolnych. Hiponatremia u tej chorej wynikać może z:
Pytanie 17
1- W zespole nerczycowym u osób starszych należy stosować leczenie przeciwzakrzepowe. 2- W zespole nerczycowym dochodzi do utraty białka C, S i antytrombiny III.
Prosimy o odpowiedź czy stwierdzenie 1 jest prawdziwe; stwierdzenie 2 jest prawdziwe; 3 - czy istnieje pomiędzy nimi związek przyczynowy.
Prosimy o odpowiedź czy stwierdzenie 1 jest prawdziwe; stwierdzenie 2 jest prawdziwe; 3 - czy istnieje pomiędzy nimi związek przyczynowy.
Pytanie 18
W leczeniu zespołu majaczeniowego u osób starszych w celu ograniczenia towarzyszących mu zaburzeń świadomości stosuje się szereg polecanych leków. Który z nich nie posiada rekomendacji w leczeniu majaczenia?
Pytanie 19
Według skali oceny stanu świadomości, (w skali Glasgow) ocenianych jest kilka parametrów. Prosimy o podanie właściwej wartości punktowej przypisanej poszczególnym parametrom oceny:
Pytanie 20
U pacjenta 85-letniego przebywającego dotychczas w domu, u którego wystąpiło zapalenie płuc przebiegające z majaczeniem postępowaniem z wyboru jest:
Pytanie 21
Pacjent l. 70 u którego stwierdza się nagle występujące objawy zespołu czołowego z dominującymi zaburzeniami zachowania, zmianami charakterologicznymi, utratą krytycyzmu, lepkością afektu z towarzyszącymi objawami ogniskowymi (afazja ruchowa) oraz z objawami agnozji wzrokowo-przestrzennej najprawdopodobniej choruje na:
1) chorobę Alzheimera; 4) otępienie z ciałami Lewy`ego;
2) otępienie czołowo-skroniowe; 5) otępienie podkorowe.
3) otępienie wielozawałowe;
Prawidłowa odpowiedź to:
1) chorobę Alzheimera; 4) otępienie z ciałami Lewy`ego;
2) otępienie czołowo-skroniowe; 5) otępienie podkorowe.
3) otępienie wielozawałowe;
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 22
U pacjenta 70-letniego, u którego w obrazie klinicznym dominują: zmienne nasilenie zaburzeń funkcji poznawczych, powtarzające się upadki, omdlenia, zawroty głowy, halucynacje wzrokowe, zaburzenia snu związane z fazą REM, nadwrażliwość na neuroleptyki oraz równolegle pojawiające się cechy zespołu pozapiramidowego, należy podejrzewać przede wszystkim:
1) chorobę Alzheimera w początkowym okresie; 4) otępienie z ciałami Lewy`ego;
2) otępienie czołowo-skroniowe; 5) otępienie w chorobie Parkinsona.
3) chorobę Binswangera;
Prawidłowa odpowiedź to:
1) chorobę Alzheimera w początkowym okresie; 4) otępienie z ciałami Lewy`ego;
2) otępienie czołowo-skroniowe; 5) otępienie w chorobie Parkinsona.
3) chorobę Binswangera;
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 23
Które z poniższych twierdzeń dotyczących otępień są prawdziwe?
1) uzyskanie mniej niż 23 punktów w teście Mini Mental State Examination stanowi podstawę do rozpoznania otępienia;
2) test Mini Mental State Examination ocenia orientację, zapamiętywanie, uwagę, podstawowe funkcje językowe, ale nie ocenia praksji;
3) w zaawansowanym i jednoznacznym obrazie klinicznym otępienia nie ma konieczności wykonywania diagnostyki obrazowej;
4) podstawą rozpoznania neuroobrazowego otępienia jest stwierdzenie w tomografii komputerowej zaniku mózgu;
5) w celu przeprowadzenia diagnostyki różnicowej otępienia należy wykonać u chorego badanie EEG.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) uzyskanie mniej niż 23 punktów w teście Mini Mental State Examination stanowi podstawę do rozpoznania otępienia;
2) test Mini Mental State Examination ocenia orientację, zapamiętywanie, uwagę, podstawowe funkcje językowe, ale nie ocenia praksji;
3) w zaawansowanym i jednoznacznym obrazie klinicznym otępienia nie ma konieczności wykonywania diagnostyki obrazowej;
4) podstawą rozpoznania neuroobrazowego otępienia jest stwierdzenie w tomografii komputerowej zaniku mózgu;
5) w celu przeprowadzenia diagnostyki różnicowej otępienia należy wykonać u chorego badanie EEG.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 24
Które z poniższych leków są obarczone ryzykiem indukcji majaczenia u ludzi starszych?
1) β-blokery; 4) antagoniści H2 blokerów;
2) teofilina; 5) leki przeciwkaszlowe wydawane bez recepty.
3) NLPZ;
Prawidłowa odpowiedź to:
1) β-blokery; 4) antagoniści H2 blokerów;
2) teofilina; 5) leki przeciwkaszlowe wydawane bez recepty.
3) NLPZ;
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 25
Pacjentka 77-letnia z rozpoznaną od 4 lat chorobą Alzheimera leczy się równocześnie z powodu nadciśnienia tętniczego (otrzymuje Diuresin SR). Objawy otępienia narastają stopniowo, ale od tygodnia chora stała się bardziej niespokojna, drażliwa, pobudzona w nocy, zdezorientowana, skarżąca się na znaczne osłabienie. Wcześniej, podobnie jak pozostali członkowie rodziny, kilkakrotnie, wymiotowała po błędzie dietetycznym. Najbardziej prawdopodobną przyczyną obecnego stanu jest:
1) postęp choroby Alzheimera;
2) psychoza w przebiegu choroby Alzheimera;
3) zaostrzenie choroby wrzodowej żołądka;
4) majaczenie nałożone na otępienie;
5) kamica pęcherzyka żółciowego.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) postęp choroby Alzheimera;
2) psychoza w przebiegu choroby Alzheimera;
3) zaostrzenie choroby wrzodowej żołądka;
4) majaczenie nałożone na otępienie;
5) kamica pęcherzyka żółciowego.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 26
Które z poniższych twierdzeń dotyczących otępienia naczyniowego są prawdziwe?
1) otępienie podkorowe jest jego najczęstszą postacią, a swoim przebiegiem przypomina chorobę Alzheimera;
2) otępienie związane z chorobą dużych naczyń wywołane jest mnogimi zawałami korowymi i podkorowymi na tle zatorowości lub tzw. udarów strategicznych;
3) choroba Binswangera jest jedną z postaci tego otępienia i spowodowana jest podkorową encefalopatią, wywołaną tzw. chorobą małych naczyń dotyczącą istoty białej mózgu najczęściej w przebiegu nieprawidłowo leczonego nadciśnienia tętniczego;
4) ponieważ etiologia tego otępienia polega na pogorszeniu ukrwienia mózgu, główne zastosowanie w jego leczeniu znajdują leki poprawiające przepływ mózgowy (np. piracetam);
5) w otępieniu wielozawałowym w obrazie klinicznym najczęściej dominuje zespół czołowy.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) otępienie podkorowe jest jego najczęstszą postacią, a swoim przebiegiem przypomina chorobę Alzheimera;
2) otępienie związane z chorobą dużych naczyń wywołane jest mnogimi zawałami korowymi i podkorowymi na tle zatorowości lub tzw. udarów strategicznych;
3) choroba Binswangera jest jedną z postaci tego otępienia i spowodowana jest podkorową encefalopatią, wywołaną tzw. chorobą małych naczyń dotyczącą istoty białej mózgu najczęściej w przebiegu nieprawidłowo leczonego nadciśnienia tętniczego;
4) ponieważ etiologia tego otępienia polega na pogorszeniu ukrwienia mózgu, główne zastosowanie w jego leczeniu znajdują leki poprawiające przepływ mózgowy (np. piracetam);
5) w otępieniu wielozawałowym w obrazie klinicznym najczęściej dominuje zespół czołowy.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 27
Pacjentka l. 78, z wykształceniem wyższym, mieszkająca dotąd samotnie, ostatnio stała się wycofana, nie chce uczestniczyć w zajęciach na Uniwersytecie Trzeciego Wieku, na które wcześniej chodziła chętnie, bo twierdzi, że nie nadąża z programem, że inni są od niej lepsi, a ona ma coraz większe problemy z pamięcią. W nocy budzi się często, skarży się na bóle stawów, głowy, żołądka. Schudła ok. 3 kilogramów w kilku miesięcy. Miał wykonaną gastroskopię, oczekuje na badanie CT jamy brzusznej, scyntygrafię kości, CT głowy. W badaniu MMSE uzyskała 23 pkt. Najprawdopodobniejszym rozpoznaniem jest w w/przypadku:
1) pseudootępienie w przebiegu depresji;
2) początek otępienia najprawdopodobniej o etiologii choroby Alzheimera;
3) podejrzenie choroby nowotworowej;
4) depresja współistniejąca z chorobami somatycznymi;
5) depresja współistniejąca z otępieniem.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) pseudootępienie w przebiegu depresji;
2) początek otępienia najprawdopodobniej o etiologii choroby Alzheimera;
3) podejrzenie choroby nowotworowej;
4) depresja współistniejąca z chorobami somatycznymi;
5) depresja współistniejąca z otępieniem.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 28
Które z poniższych twierdzeń dotyczących problemu zaburzeń nastroju w starości są prawdziwe?
1) dystymia oznacza stan depresyjny o relatywnie niewielkim nasileniu występujący w postaci przebiegającej z lękiem lub apatią i spowolnieniem;
2) cyklotymia jest postacią zaburzeń nastroju o niewielkim nasileniu w kierunku nastroju obniżonego i podwyższonego;
3) leczeniem z wyboru w dystymii jest psychoterapia;
4) leczeniem z wyboru w cyklotymii są benzodwuazepiny;
5) w zaburzeniach lękowych specyficznych dla starości leczeniem z wyboru są benzodwuazepiny.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) dystymia oznacza stan depresyjny o relatywnie niewielkim nasileniu występujący w postaci przebiegającej z lękiem lub apatią i spowolnieniem;
2) cyklotymia jest postacią zaburzeń nastroju o niewielkim nasileniu w kierunku nastroju obniżonego i podwyższonego;
3) leczeniem z wyboru w dystymii jest psychoterapia;
4) leczeniem z wyboru w cyklotymii są benzodwuazepiny;
5) w zaburzeniach lękowych specyficznych dla starości leczeniem z wyboru są benzodwuazepiny.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 29
W leczeniu kardiologicznym chorych w starszym wieku ze współistniejącą depresją potencjalnie groźne interakcje mogą wystąpić w połączeniach:
1) SSRI z warfaryną; 4) soli litu z inhibitorem ACE;
2) SSRI z beta-blokerami; 5) TLPD z amiodaronem.
3) soli litu z trimetazydyną;
Prawidłowa odpowiedź to:
1) SSRI z warfaryną; 4) soli litu z inhibitorem ACE;
2) SSRI z beta-blokerami; 5) TLPD z amiodaronem.
3) soli litu z trimetazydyną;
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 30
Które z poniższych twierdzeń dotyczących problemu leczenia starszych pacjentów z niewydolnością nerek (klirens kreatyniny poniżej 30ml/min) są prawdziwe?
1) z leków stabilizujących nastrój najbezpieczniejsze są walproiniany i nawet w ciężkiej niewydolności nerek nie wymagają redukcji;
2) w niewydolności nerek leki przeciwdepresyjne z grupy SSRI nie są zalecane
i mimo innych toksycznych działań bezpieczniejsze są wówczas TLPD;
3) w niewydolności nerek należy zredukować dawkę donepezilu i riwastygminy do połowy;
4) w niewydolności nerek stosowanie memantyny nie wymaga redukcji dawki;
5) większość benzodwuazepin wymaga redukcji dawek w niewydolności nerek.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) z leków stabilizujących nastrój najbezpieczniejsze są walproiniany i nawet w ciężkiej niewydolności nerek nie wymagają redukcji;
2) w niewydolności nerek leki przeciwdepresyjne z grupy SSRI nie są zalecane
i mimo innych toksycznych działań bezpieczniejsze są wówczas TLPD;
3) w niewydolności nerek należy zredukować dawkę donepezilu i riwastygminy do połowy;
4) w niewydolności nerek stosowanie memantyny nie wymaga redukcji dawki;
5) większość benzodwuazepin wymaga redukcji dawek w niewydolności nerek.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 31
Które z twierdzeń dotyczących leczenia otępienia i depresji u starszych pacjentów z niewydolnością wątroby są prawdziwe?
1) spośród leków przeciwpsychotycznych leki z grupy benzamidu (sulpiryd) są głównie metabolizowane w wątrobie, dlatego nie zalecane są w tym schorzeniu;
2) z leków normotymicznych ze względu na potencjalną hepatotoksyczność nie zaleca się stosowania soli litu;
3) leki przeciwdepresyjne (np. milnacipran) wymagają tu redukcji dawki;
4) zalecana jest redukcja dawek leków prokognitywnych (donepezilu i riwastygminy);
5) nie zaleca się redukcji dawek SSRI i welafaksyny.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) spośród leków przeciwpsychotycznych leki z grupy benzamidu (sulpiryd) są głównie metabolizowane w wątrobie, dlatego nie zalecane są w tym schorzeniu;
2) z leków normotymicznych ze względu na potencjalną hepatotoksyczność nie zaleca się stosowania soli litu;
3) leki przeciwdepresyjne (np. milnacipran) wymagają tu redukcji dawki;
4) zalecana jest redukcja dawek leków prokognitywnych (donepezilu i riwastygminy);
5) nie zaleca się redukcji dawek SSRI i welafaksyny.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 32
Najczęstszą przyczyną nadczynności tarczycy u osób w wieku podeszłym jest:
Pytanie 33
Które z twierdzeń dotyczących terapii w otępieniu są prawdziwe?
1) należy unikać stosowania inhibitorów cholinesterazy w chorobie niedokrwiennej z zaburzeniami rytmu i przewodnictwa ze względu na nasilanie tych zaburzeń po w/w lekach;
2) inhibitory cholinesterazy są przeciwwskazane w chorobie niedokrwiennej serca po implantacji kardiostymulatora ze względu na ich arytmogenne działanie;
3) należy unikach stosowania memantyny u chorych z chorobą wrzodową żołądka ze względu na ryzyko krwawienia z przewodu pokarmowego;
4) w otępieniu w znacznym stopniu zaawansowania lekami z wyboru są inhibitory cholinesterazy;
5) inhibitory cholinesterazy obniżają próg drgawkowy u chorych z padaczką dlatego powinny być stosowane w tej grupie ze szczególną ostrożnością.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) należy unikać stosowania inhibitorów cholinesterazy w chorobie niedokrwiennej z zaburzeniami rytmu i przewodnictwa ze względu na nasilanie tych zaburzeń po w/w lekach;
2) inhibitory cholinesterazy są przeciwwskazane w chorobie niedokrwiennej serca po implantacji kardiostymulatora ze względu na ich arytmogenne działanie;
3) należy unikach stosowania memantyny u chorych z chorobą wrzodową żołądka ze względu na ryzyko krwawienia z przewodu pokarmowego;
4) w otępieniu w znacznym stopniu zaawansowania lekami z wyboru są inhibitory cholinesterazy;
5) inhibitory cholinesterazy obniżają próg drgawkowy u chorych z padaczką dlatego powinny być stosowane w tej grupie ze szczególną ostrożnością.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 34
Najbardziej prawdopodobną przyczyną ostrej niewydolności nerek u pacjentki 81-letniej leczonej dotychczas z powodu nadciśnienia tętniczego z hipercholesterolemią oraz zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa jest:
1) zażywanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych, które poprzez hamowanie syntezy prostaglandyn mogły doprowadzić do zwężenia tętniczki doprowadzającej kłębuszka i spadku filtracji kłębuszkowej (osta przednerkowa postać niewydolności);
2) stosowanie inhibitorów ACE, które poprzez hamowanie działania angiotensyny II na tętniczkę doprowadzającą powodują jej rozkurcz i przez to zmniejszają ciśnienie filtracji w kłębuszku (ostra przednerkowa postać niewydolności);
3) przedłużające się niedokrwienie na skutek spadku ciśnienia (ostra nerkowa postać niewydolności);
4) zatorowość cholesterolowa (nerkowa ostra niewydolność nerek);
5) stosowanie antagonistów receptora angiotensyny II, które poprzez hamowanie działania angiotensyny II na tętniczkę doprowadzającą powodują jej rozkurcz
i przez to zmniejszają ciśnienie filtracji w kłębuszku (ostra przednerkowa postać niewydolności).
Prawidłowa odpowiedź to:
1) zażywanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych, które poprzez hamowanie syntezy prostaglandyn mogły doprowadzić do zwężenia tętniczki doprowadzającej kłębuszka i spadku filtracji kłębuszkowej (osta przednerkowa postać niewydolności);
2) stosowanie inhibitorów ACE, które poprzez hamowanie działania angiotensyny II na tętniczkę doprowadzającą powodują jej rozkurcz i przez to zmniejszają ciśnienie filtracji w kłębuszku (ostra przednerkowa postać niewydolności);
3) przedłużające się niedokrwienie na skutek spadku ciśnienia (ostra nerkowa postać niewydolności);
4) zatorowość cholesterolowa (nerkowa ostra niewydolność nerek);
5) stosowanie antagonistów receptora angiotensyny II, które poprzez hamowanie działania angiotensyny II na tętniczkę doprowadzającą powodują jej rozkurcz
i przez to zmniejszają ciśnienie filtracji w kłębuszku (ostra przednerkowa postać niewydolności).
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 35
Prawdziwe są wszystkie poniższe stwierdzenia dotyczące choroby Alzheimera, z wyjątkiem:
Pytanie 36
Które z twierdzeń dotyczących ostrej niewydolności nerek w starości jest prawdziwe?
1) występuje częściej niż w młodszych przedziałach wiekowych;
2) charakteryzuje ją częstszy powrót prawidłowej czynności nerek ze względu na mechanizmy adaptacyjne do czynników nefrotoksycznych;
3) częściej występuje nerkowa postać niewydolności na skutek współistnienia niewydolności serca;
4) cukrzyca i inne przyczyny neuropatii obwodowej mogą być przyczyną upośledzonego opróżniania pęcherza moczowego z refluksem pęcherzowo-moczowym i zwiększonym ciśnieniem hydrostatycznym z cewkach nerkowych powodując postać pozanerkową ostrej niewydolności;
5) tiazydowe leki moczopędne oraz furosemid mogą być przyczyną pozanerkowej (zaporowej) postaci niewydolności ponieważ powodują zwiększone ciśnienie hydrostatyczne z cewkach nerkowych.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) występuje częściej niż w młodszych przedziałach wiekowych;
2) charakteryzuje ją częstszy powrót prawidłowej czynności nerek ze względu na mechanizmy adaptacyjne do czynników nefrotoksycznych;
3) częściej występuje nerkowa postać niewydolności na skutek współistnienia niewydolności serca;
4) cukrzyca i inne przyczyny neuropatii obwodowej mogą być przyczyną upośledzonego opróżniania pęcherza moczowego z refluksem pęcherzowo-moczowym i zwiększonym ciśnieniem hydrostatycznym z cewkach nerkowych powodując postać pozanerkową ostrej niewydolności;
5) tiazydowe leki moczopędne oraz furosemid mogą być przyczyną pozanerkowej (zaporowej) postaci niewydolności ponieważ powodują zwiększone ciśnienie hydrostatyczne z cewkach nerkowych.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 37
Pacjentka 74-letnia skarżyła się na przewlekle występujące bóle kolkowe występujące w całej jamie brzusznej, a zwłaszcza w lewym dole biodrowym, ustępujące po oddaniu stolca. Dolegliwościom towarzyszyły wzdęcia z oddawaniem gazów. Od kilku dni w/w dolegliwości nasiliły się, pojawiła się u chorej gorączka, z towarzyszącą podwyższoną leukocytozą. Najbardziej prawdopodobne rozpoznanie w opisanym przypadku to:
1) zespół jelita drażliwego z obecnie występującą infekcją w drogach moczowych;
2) zapalenie uchyłków jelita grubego;
3) rak jelita grubego;
4) zapalenie pęcherzyka żółciowego na tle kamicy dróg żółciowych;
5) wrzodziejące zapalenie jelita grubego, aktualnie zaostrzone.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) zespół jelita drażliwego z obecnie występującą infekcją w drogach moczowych;
2) zapalenie uchyłków jelita grubego;
3) rak jelita grubego;
4) zapalenie pęcherzyka żółciowego na tle kamicy dróg żółciowych;
5) wrzodziejące zapalenie jelita grubego, aktualnie zaostrzone.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 38
Które z poniższych twierdzeń dotyczących utraty masy ciała w starości są prawdziwe?
1) zmniejszenie masy ciała nie jest elementem starzenia się i najczęściej jest wyrazem toczącego się procesu chorobowego;
2) u osób zdrowych całkowita masa ciała osiąga wartość szczytową w szóstej dekadzie życia;
3) istotną przyczyną utraty masy ciała mogą być leki z wyłączeniem leków przeciwdepresyjnych z grupy SSRI, ponieważ przy ich stosowaniu występuje zwiększone łaknienie;
4) jako kryterium niedożywienia przyjmuje się w starości BMI < 18;
5) choroba nowotworowa może być przyczyną utraty masy ciała aż u około 1/3 wszystkich starszych pacjentów.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) zmniejszenie masy ciała nie jest elementem starzenia się i najczęściej jest wyrazem toczącego się procesu chorobowego;
2) u osób zdrowych całkowita masa ciała osiąga wartość szczytową w szóstej dekadzie życia;
3) istotną przyczyną utraty masy ciała mogą być leki z wyłączeniem leków przeciwdepresyjnych z grupy SSRI, ponieważ przy ich stosowaniu występuje zwiększone łaknienie;
4) jako kryterium niedożywienia przyjmuje się w starości BMI < 18;
5) choroba nowotworowa może być przyczyną utraty masy ciała aż u około 1/3 wszystkich starszych pacjentów.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 39
U pacjentki 85-letniej dotychczas leczonej jedynie niesystematycznie, z powodu nadciśnienia tętniczego, ze stopniowo narastającym uczuciem zmęczenia, osłabienia, z sygnalizowanym od 2 tygodni uczuciem nierównego i szybkiego bicia serca, u której w badaniu fizykalnym stwierdza się rozlane uderzenie koniuszkowe, szmer holosystoliczny promieniujący do pachy oraz objawy nadciśnie-nia płucnego i zastoju w krążeniu małym, należy podejrzewać przede wszystkim:
1) niedomykalność zastawki aorty; 4) nadciśnienie tętnicze przebiegające
2) stenozę zastawki mitralnej; z usztywnieniem zastawek aorty;
3) niedomykalność zastawki mitralnej; 5) stenozę zastawki aorty.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) niedomykalność zastawki aorty; 4) nadciśnienie tętnicze przebiegające
2) stenozę zastawki mitralnej; z usztywnieniem zastawek aorty;
3) niedomykalność zastawki mitralnej; 5) stenozę zastawki aorty.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 40
U pacjenta 95-letniego ze świeżym złamaniem przezkrętarzowym nasady bliższej kości udowej, dotychczas funkcjonującego samodzielnie, w stanie stabilnym, leczonego przewlekle z powodu nadciśnienia tętniczego (otrzymuje β-bloker) i cukrzycy (otrzymuje doustne leki p-cukrzycowe) postępowaniem z wyboru jest:
1) przygotowanie internistyczne w warunkach oddziału chorób wewnętrznych z przestawieniem na insulinę krótkodziałającą i odstawieniem β-blokera;
2) operowanie w trybie pilnym, jedynie z przestawieniem na insulinę krótkodziałającą i wyrównaniem ewentualnych zaburzeń wodnoelektrolitowych;
3) założenie szyny gipsowej z odstąpieniem od zabiegu operacyjnego ze względu na zaawansowany wiek i duże ryzyko powikłań okołooperacyjnych, zwłaszcza majaczenia;
4) pielęgnacja i rehabilitacja w łóżku;
5) odstąpienie od rehabilitacji ze względu na ryzyko przemieszczenia odłamów, pielęgnacja i postępowanie objawowe.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) przygotowanie internistyczne w warunkach oddziału chorób wewnętrznych z przestawieniem na insulinę krótkodziałającą i odstawieniem β-blokera;
2) operowanie w trybie pilnym, jedynie z przestawieniem na insulinę krótkodziałającą i wyrównaniem ewentualnych zaburzeń wodnoelektrolitowych;
3) założenie szyny gipsowej z odstąpieniem od zabiegu operacyjnego ze względu na zaawansowany wiek i duże ryzyko powikłań okołooperacyjnych, zwłaszcza majaczenia;
4) pielęgnacja i rehabilitacja w łóżku;
5) odstąpienie od rehabilitacji ze względu na ryzyko przemieszczenia odłamów, pielęgnacja i postępowanie objawowe.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 41
Pacjent l. 76, przyjęty do oddziału geriatrii z powodu wysokich poziomów glikemii i niewyrównanego nadciśnienia tętniczego. Pobierał: Metformina 3x850 mg, Glimepiryd 6 mg/dobę, Amlodypina 10 mg/dobę, Aspiryna 75 mg/dobę. Przedmiotowo znaczna otyłość (BMI 35 kg/m2), krążeniowo i oddechowo wydolny. W badaniach laboratoryjnych: HbA1c 9,2%, albuminuria w badaniu moczu, stężenia kreatyniny i mocznika prawidłowe, hipercholesterolemia i hipertrójglicerydemia, próby wątrobowe i morfologia krwi w normie. Pomiary ciśnienia tętniczego 155/95-196/108 mmHg. Zaproponuj modyfikację farmakoterapii:
Pytanie 42
Otępienie czołowo-skroniowe należy do chorób neurodegeneracyjnych w których zmiany dotyczą płatów czołowych i/lub skroniowych. Które z poniższych stwierdzeń nie odnosi się do tego zespołu chorobowego?
Pytanie 43
Pacjent lat 82, leczony z powodu przewlekłej niewydolności serca (ACEI, Karwedilol, Furosemid), od 6 miesięcy - po 3 napadach migotania przedsionków leczony podtrzymującą dawką Amiodaronu, ponadto cukrzyca - leczony insuliną. Przed rokiem rozpoznano chorobę Parkinsona - włączono levodopę (Madopar). Od ok. 2 miesięcy wystąpiły zaburzenia pamięci, spowolnienie psychoruchowe, nasiliły się obrzęki kończyn dolnych, pojawił się obrzęk twarzy, uporczywe zaparcia. W badaniu przedmiotowym bradykardia ok. 50/min., hipotermia, skóra sucha, uboga mimika. Wskaż najbardziej prawdopodobną przyczynę pogorszenia stanu chorego:
Pytanie 44
Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące Amiodaronu:
1) amiodaron zawiera jod i ma budowę podobną do tyroksyny;
2) może powodować nadczynność tarczycy;
3) może powodować niedoczynność tarczycy;
4) w poamiodaronowej niedoczynności tarczycy należy odstawić ten lek, lub włączyć leczenie substytucyjne gdy konieczna jest kontynuacja terapii amiodaronem;
5) typowym obrazem ultrasonograficznym uszkodzenia tarczycy po amiodaronie są liczne drobne lite guzki w obu płatach gruczołu.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) amiodaron zawiera jod i ma budowę podobną do tyroksyny;
2) może powodować nadczynność tarczycy;
3) może powodować niedoczynność tarczycy;
4) w poamiodaronowej niedoczynności tarczycy należy odstawić ten lek, lub włączyć leczenie substytucyjne gdy konieczna jest kontynuacja terapii amiodaronem;
5) typowym obrazem ultrasonograficznym uszkodzenia tarczycy po amiodaronie są liczne drobne lite guzki w obu płatach gruczołu.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 45
Który z poniższych leków jest rekomendowany w leczeniu otępienia czołowo-skroniowego?
Pytanie 46
Wskaż prawdziwe określenia zespołu zaburzeń pozatarczycowych przebiegających z eutyreozą (euthyroid sick syndrom - ESS):
1) przebiega z podwyższonym stężeniem TSH w surowicy;
2) wymaga włączenia leczenia substytucyjnego L-tyroksyną;
3) występuje w skutek zaburzeń tkankowego metabolizmu hormonów tarczycy;
4) występuje w przebiegu ciężkich schorzeń ogólnoustrojowych (np. marskość wątroby, ciężkie zakażenia, nowotwory, wyniszczenie, niewydolność nerek);
5) jest czynnikiem rokowniczo niekorzystnym (szczególnie zespół niskiej T3 i T4).
Prawidłowa odpowiedź to:
1) przebiega z podwyższonym stężeniem TSH w surowicy;
2) wymaga włączenia leczenia substytucyjnego L-tyroksyną;
3) występuje w skutek zaburzeń tkankowego metabolizmu hormonów tarczycy;
4) występuje w przebiegu ciężkich schorzeń ogólnoustrojowych (np. marskość wątroby, ciężkie zakażenia, nowotwory, wyniszczenie, niewydolność nerek);
5) jest czynnikiem rokowniczo niekorzystnym (szczególnie zespół niskiej T3 i T4).
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 47
Pacjentka l. 79, zgłosiła się do kontroli w poradni geriatrycznej z powodu podwyższonych od ok. miesiąca poziomów glikemii. Od 5 lat cukrzyca - otrzymywała metforminę 3 x 850 mg, glimepiryd (Amaryl) 6 mg/dobę, statynę 20 mg/dobę i aspirynę 75 mg/dobę. Od 6 miesięcy z powodu objawów narastającej niewydolności serca dodano ramipril 5 mg/dobę, furosemid 40 mg/dobę. Przed ok. 3 miesiącami rozpoznano niedoczynność tarczycy - otrzymuje L-tyroksynę początkowo w dawce 25 a następnie 50 µg/dobę. Przyczynami pogorszenia kontroli glikemii mogą być wszystkie poniższe, z wyjątkiem:
Pytanie 48
Który z poniższych czynników nie ma wpływu na częstsze występowanie cukrzycy u osób w wieku podeszłym?
Pytanie 49
W przypadku braku wyrównania cukrzycy leczeniem dietetycznym, aktywnością fizyczną i maksymalną tolerowaną dawką metforminy należy rozszerzyć leczenie o:
Pytanie 50
Chora l. 81 skierowana do poradni geriatrycznej z powodu kilku ataków b. silnego bólu śródstopia lewego z obrzękiem i zaczerwienieniem skóry, trwających kilka dni i ustępujących po NLPZ oraz podwyższonych od kilku tygodni poziomów glikemii do 140 mg% (7,8 mmol/l) na czczo. W wywiadzie przebyty udar mózgu z niedowładem połowiczym lewostronnym, przewlekła niewydolność serca, nadciśnienie tętnicze i utrwalone migotanie przedsionków. Przewlekle leczona: perindopril 5 mg/dobę, hydrochlorotiazyd 50 mg/dobę, karwedilol 25 mg/dobę, statyna 20 mg/dobę, acenocumarol 2 mg/dobę, digoksyna 0,1 mg/dobę. Ciśnienie tętnicze ok. 130/70-45/85 mmHg, czynność serca niemiarowa ok. 80-120/min. Które z poniższych rozpoznań jest najbardziej prawdopodobne?
Pytanie 51
Wskaż poprawne stwierdzenia dotyczące depresji u osób w podeszłym wieku:
1) mogą dominować objawy somatyczne (somatyzacja objawów depresji);
2) ryzyko skutecznych prób samobójczych jest niewielkie;
3) depresja często współwystępuje u osób z chorobą Alzheimera;
4) mogą dominować objawy zaburzeń funkcji poznawczych;
5) w terapii najczęściej stosuje się trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) mogą dominować objawy somatyczne (somatyzacja objawów depresji);
2) ryzyko skutecznych prób samobójczych jest niewielkie;
3) depresja często współwystępuje u osób z chorobą Alzheimera;
4) mogą dominować objawy zaburzeń funkcji poznawczych;
5) w terapii najczęściej stosuje się trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 52
78-letnia kobieta skierowana do poradni geriatrycznej ze skargami na obniżenie nastroju, osłabienie, częste uczucie lęku, zaburzenia snu, zaburzenia pamięci, utratę apetytu, spadek masy ciała, uporczywe bóle głowy. W wywiadzie przed rokiem przebyty zawał serca - leczony koronaroplastyką z implantacją stentu. Pobiera klopidogrel, kwas acetylosalicylowy, statynę, perindopril i karwedilol. W skróconej wersji Geriatrycznej Skali Oceny Depresji Yesavage’a stwierdzono 10 punktów. W Krótkiej Skali Oceny Stanu Psychicznego (MMSE) 21 punktów. Badanie przedmiotowe - krążeniowo i oddechowo wydolna. W badaniu EKG: blok A-V I st., blok lewej odnogi pęczka Hisa. Badanie laboratoryjne w normie. Zaproponuj rozpoznanie i leczenie:
Pytanie 53
Do kryteriów diagnostycznych otępienia z ciałami Lewy’ego należą:
1) powtarzające się omamy wzrokowe;
2) wczesne zaburzenia mowy;
3) objawy zespołu pozapiramidowego;
4) falujący przebieg procesów poznawczych z wyraźną zmiennością uwagi i czuwania.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) powtarzające się omamy wzrokowe;
2) wczesne zaburzenia mowy;
3) objawy zespołu pozapiramidowego;
4) falujący przebieg procesów poznawczych z wyraźną zmiennością uwagi i czuwania.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 54
Pacjent lat 82, z niewydolnością serca, nadciśnieniem tętniczym, zwyrodnieniem plamki żółtej, niedowładem połowiczym po udarze mózgu, umiarkowanymi zaburzeniami funkcji poznawczych. Przyjęty do szpitala z powodu duszności. W badaniu wstępnym stwierdzono zapalenie płuc i nasilenie niewydolności serca z obrzękami obwodowymi. Do pobieranych leków (ramipril, karwedilol, aspiryna, statyna, riwastygmina) dodano: antybiotyk, digoksynę, furosemidum, teofilinę, ambroksol. Z powodu braku kontroli zwieraczy założono cewnik do pęcherza moczowego. W godzinach wieczornych wystąpiło majaczenie z dezorientacją w miejscu i czasie, omamy wzrokowe, nasilony lęk. Wskaż możliwe czynniki wyzwalające majaczenie:
1) zapalenie płuc;
2) hospitalizacja;
3) cewnikowanie pęcherza moczowego;
4) włączenie do leczenia nowych leków;
5) upośledzenie krążenia mózgowego w przebiegu niewydolności serca u osoby po udarze mózgu.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) zapalenie płuc;
2) hospitalizacja;
3) cewnikowanie pęcherza moczowego;
4) włączenie do leczenia nowych leków;
5) upośledzenie krążenia mózgowego w przebiegu niewydolności serca u osoby po udarze mózgu.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 55
Wskaż rekomendowane, objawowe leczenie farmakologiczne przypadku chorego lat 82 z majaczeniem w przebiegu otępienia i znacznym pobudzeniem psychoruchowym:
Pytanie 56
Wskaż fałszywe określenie dotyczące majaczenia u osób w wieku podeszłym:
Pytanie 57
Farmakoterapia zaburzeń funkcji poznawczych w chorobie Alzheimera opiera się na stosowaniu leków objawowych. Trzy podstawowe leki to donepezil, rywastygmina i memantyna. Wskazania do ich stosowania opierają się na udokumentowanym w chorobie Alzheimera:
Pytanie 58
„Karta dotycząca udziału osób w starszym wieku w badaniach klinicznych”, opracowana w ramach projektu PREDICT (Increasing the PaRticipation of the ElDerly in Clinical Trials), postuluje, aby:
1) osoby starsze miały prawo do terapii, których skuteczność potwierdzono na podstawie wiarygodnych danych naukowych;
2) badania kliniczne były tak planowane, aby osoby starsze mogły w nich uczestniczyć;
3) zapewnić bezpieczeństwo badań klinicznych z udziałem osób starszych;
4) stosować mierniki wyników właściwe dla populacji w wieku średnim;
5) osoby starsze miały możliwość wycofania się z badań klinicznych bez uszczerbku na innym leczeniu.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) osoby starsze miały prawo do terapii, których skuteczność potwierdzono na podstawie wiarygodnych danych naukowych;
2) badania kliniczne były tak planowane, aby osoby starsze mogły w nich uczestniczyć;
3) zapewnić bezpieczeństwo badań klinicznych z udziałem osób starszych;
4) stosować mierniki wyników właściwe dla populacji w wieku średnim;
5) osoby starsze miały możliwość wycofania się z badań klinicznych bez uszczerbku na innym leczeniu.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 59
Do szacowania humoralnego i komórkowego deficytu immunologicznego u osób w wieku starszym można posłużyć się następującymi badaniami, z wyjątkiem:
Pytanie 60
Normalne starzenie i niektóre czynniki, jak zmiana stref czasowych, stres, praca nocna zmniejszają wydzielanie melatoniny, co prowadzi do:
1) przyspieszenia procesu starzenia; 4) zaburzeń snu;
2) spadku odporności przeciwnowotworowej; 5) nasilenia miażdżycy.
3) osłabienia układu odpornościowego;
Prawidłowa odpowiedź to:
1) przyspieszenia procesu starzenia; 4) zaburzeń snu;
2) spadku odporności przeciwnowotworowej; 5) nasilenia miażdżycy.
3) osłabienia układu odpornościowego;
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 61
86-letnia kobieta z wieloletnim wywiadem zespołu depresyjno-paranoidalnego leczonego przez psychiatrów risperidonem, z utrwalonym migotaniem przedsionków, chorobą niedokrwienną serca przyjęta została do oddziału geriatrii z powodu znacznej duszności przy minimalnym wysiłku, zmęczenia oraz zasłabnięć po pionizacji ciała, zaburzeń pamięci i trudności w zakresie ADL i IADL. Badaniem fizykalnym stwierdzono cechy otyłości, suchość skóry i śluzówek jamy ustnej, szmer oddechowy pęcherzykowy z wydłużonym wydechem z licznymi świstami, głuche, ciche tony serca z całkowicie niemiarową czynnością serca, RR 90/50 mmHg, przepuklinę w kresie białej, obniżony nastrój, sztywność mięśni z drżeniem drobnofalistym lewej dłoni. W gastroskopii cechy nieżytu śluzówki z refleksem żółci do żołądka. W 24-h zapisie EKG niski woltaż załamków, migotanie przedsionków z czynnością 54-126/min, wstawki częstoskurczu komorowego liczne skurcze dodatkowe komorowe. W ECHO serca nieistotna fala zwrotna mitralna, umiarkowana fala zwrotna trójdzielna z powiększeniem jam „serca prawego” i tętnicy płucnej, RVSP: 70mmHg, EF: 46%. W laboratoryjnych badaniach: WBC - 3,9; RBC - 2.98, HGB - 10,9 g/dl; HCT - 31,8%; MCV 106,7; MCH 36,6; MCHC - 34,3; PLT - 180; CRP - 5,8mg/dL; kreatynina - 0,97mg/dL; cukier na czczo 93 mg/dl; Witamina B12 - 99,2 pg/ml; TSH 62,9uIU/ml; p/ciała antytyreoglobulinowe - 706U/ml. W Geriatrycznej Skali Depresji 12/15, MMSE 23/30, w teście rysowania zegara 5/7. Najbardziej uzasadnionym postępowaniem farmakologicznym jest:
1) włączenie wziewnego β-mimetyku;
2) włączenie β-blokera;
3) odstawienie risperidonu;
4) włączenie SSRI;
5) włączenie witaminy B12 parenteralnie;
6) włączenie inhibitora enzymu konwertującego angiotensynę;
7) włączenie L-tyroksyny;
8) włączenie donepezilu.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) włączenie wziewnego β-mimetyku;
2) włączenie β-blokera;
3) odstawienie risperidonu;
4) włączenie SSRI;
5) włączenie witaminy B12 parenteralnie;
6) włączenie inhibitora enzymu konwertującego angiotensynę;
7) włączenie L-tyroksyny;
8) włączenie donepezilu.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 62
83-letnia kobieta z wywiadem choroby niedokrwiennej serca, nadciśnieniem tętniczym i niewydolnością serca przyjęta została do oddziału geriatrii z powodu wystąpienia osłabienia, uczucia zmęczenia oraz bólów kręgosłupa. Badaniem fizykalnym stwierdzono czynność serca 80/min., trzeszczenia u podstawy obu płuc, powiększoną wątrobę, obrzęki hydrostatyczne na kończynach dolnych, ciśnienie tętnicze 150/95 mmHg. We wstępnych badaniach laboratoryjnych stwierdzono: hemoglobina 11.5g/dL, eGFR 26 ml/min/1,76 m2. Biorąc pod uwagę leki, jakie chora przyjmowała:
1) ramipril 5 mg/dobę, 3) hydrochlorotiazid 25 mg/dobę,
2) metoprolol 50 mg/dobę, 4) od 5 dni ketoprofen 50 mg/dobę,
proszę wskazać te preparaty, które nie są wskazane w przypadku tej chorej lub wymagają zastąpienia innymi lekami:
1) ramipril 5 mg/dobę, 3) hydrochlorotiazid 25 mg/dobę,
2) metoprolol 50 mg/dobę, 4) od 5 dni ketoprofen 50 mg/dobę,
proszę wskazać te preparaty, które nie są wskazane w przypadku tej chorej lub wymagają zastąpienia innymi lekami:
Pytanie 63
86-letnia kobieta z wieloletnim wywiadem zespołu depresyjno-paranoidalnego leczonego przez psychiatrów risperidonem, z utrwalonym migotaniem przedsionków, chorobą niedokrwienną serca przyjęta została do oddziału geriatrii z powodu znacznej duszności przy minimalnym wysiłku, zmęczenia oraz zasłabnięć po pionizacji ciała, zaburzeń pamięci i trudności w zakresie ADL i IADL. Badaniem fizykalnym stwierdzono cechy otyłości, suchość skóry i śluzówek jamy ustnej, szmer oddechowy pęcherzykowy z wydłużonym wydechem z licznymi świstami, głuche, ciche tony serca z całkowicie niemiarową czynnością serca, RR 90/50 mmHg, przepuklinę w kresie białej, obniżony nastrój, sztywność mięśni z drżeniem drobnofalistym lewej dłoni. W gastroskopii cechy nieżytu śluzówki z refleksem żółci do żołądka. W 24-h zapisie EKG niski woltaż załamków, migotanie przedsionków z czynnością 54-126/min, wstawki częstoskurczu komorowego liczne skurcze dodatkowe komorowe. W ECHO serca nieistotna fala zwrotna mitralna, umiarkowana fala zwrotna trójdzielna z powiększeniem jam „serca prawego” i tętnicy płucnej, RVSP: 70mmHg, EF: 46%. W laboratoryjnych badaniach: WBC - 3,9; RBC - 2,98, HGB 10,9 g/dl; HCT - 31,8%; MCV 106,7; MCH 36,6; MCHC - 34,3; PLT - 180; CRP - 5,8mg/dL; kreatynina - 0,97mg/dL; cukier na czczo 93 mg/dl; Witamina B12 - 99,2pg/ml; TSH 62,9uIU/ml; p/ciała antytyreoglobulinowe - 706U/ml. W Geriatrycznej Skali Depresji 12/15, MMSE 23/30, w teście rysowania zegara 5/7. Najbardziej uzasadnionym rozpoznaniem jest:
1) POCHP;
2) choroba niedokrwienna serca;
3) niedoczynność tarczycy w przebiegu choroby Hashimoto;
4) niedokrwistość Addisona-Biermera;
5) otępienie;
6) niedokrwistość normocytowa;
7) depresja.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) POCHP;
2) choroba niedokrwienna serca;
3) niedoczynność tarczycy w przebiegu choroby Hashimoto;
4) niedokrwistość Addisona-Biermera;
5) otępienie;
6) niedokrwistość normocytowa;
7) depresja.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 64
Jaki rodzaj ćwiczeń należy zalecić w pierwszym etapie u chorego unieruchomionego w łóżku w przebiegu głębokiego otępienia?
Pytanie 65
Do następstw ogólnoustrojowego niedoboru witaminy D należą:
1) wzrost ryzyka zgonów;
2) choroba Pageta;
3) osteomalacja;
4) osłabienie mięśni i wzrost ryzyka upadków;
5) wzrost chorób z autoagresji i nowotworów.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) wzrost ryzyka zgonów;
2) choroba Pageta;
3) osteomalacja;
4) osłabienie mięśni i wzrost ryzyka upadków;
5) wzrost chorób z autoagresji i nowotworów.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 66
75-letni mężczyzna z wieloletnim wywiadem cukrzycy, otyłości, nadciśnienia tętniczego, choroby niedokrwiennej serca z niewydolnością serca zgłosił się do Poradni Geriatrycznej z powodu duszności, obrzęków kończyn dolnych i wzrostu masy ciała, które nasiliły się kilka tygodni temu. Przedtem konsultowany był przez urologa, który do wcześniej przyjmowanych leków (metoprolol 100 mg/dobę, ramipril 10 mg/dobę, spironol 25 mg/dobę, furosemid 40 mg/dobę, aspiryna 75 mg/dobę, metforminy 1500 mg/dobę) dołączył doksazosynę 4 mg/dobę. W związku ze znacznym spadkiem ciśnienia tętniczego, pacjent samowolnie zredukował o połowę dawkę ramiprilu i furosemidu, uzyskując normalizację ciśnienia tętniczego. Najbardziej uzasadnionym postępowaniem terapeutycznym będzie:
Pytanie 67
86-letnia kobieta z kilkuletnim wywiadem choroby Parkinsona leczonej preparatem L-dopa, przyjęta została do oddziału geriatrii z powodu postępujących od około pół roku zaburzeń pamięci, koncentracji, uwagi, spowolnienia myślowego oraz zaburzeń zachowania pod postacią agresji. Od trzech miesięcy leczona była citalopramem. W badaniu przedmiotowym stwierdzono otyłość, bradykinezję, sztywność mięśni, zaburzenia równowagi. Chora zorientowana była co do własnej osoby i miejsca, a niezorientowana co do czasu. W badaniu MMSE otrzymała 22/30 punkty, w geriatrycznej skali oceny depresji 9/15 punktów, a w teście rysowania zegara 3/7 punktów. W badaniu KT głowy uogólnione zaniki korowo-podkorowe z poszerzeniem przestrzeni płynowych wewnątrzmózgowych. Poziom Wit B12, kwasu foliowego i innych badań laboratoryjnych w normie. Najbardziej prawdopodobnym rozpoznaniem jest:
Pytanie 68
Jaką skalę należy zastosować do oceny ryzyka odleżyn?
Pytanie 69
(1) Z farmakodynamicznego punktu widzenia, wobec zmniejszonej w wieku starszym wrażliwości receptorów β-adrenergicznych istnieje uzasadnienie do zwiększania dawki leku β-adrenolitycznego w celu zwiększenia jego stężenia na poziomie receptorowym, jednak (2) z farmakokinetycznego punktu widzenia, mniejsza objętość dystrybucyjna dla leków beta-adrenergicznych zwiększa dostępność leku do receptora.
Pytanie 70
W wielochorobowości wieku podeszłego i równoczesnym stosowaniu wielu leków spotykamy się z licznymi interakcjami typu lek-choroba. Spośród wymienionych poniżej przykładów interakcji wybierz sytuacje, w których ryzyko jest bardzo wysokie:
1) pseudoefedryna - niedociśnienie; 4) clonazepam - upadki;
2) diklofenak - nadciśnienie tętnicze; 5) oksybutynina - otępienie.
3) metoklopramid - choroba Parkinsona;
Prawidłowa odpowiedź to:
1) pseudoefedryna - niedociśnienie; 4) clonazepam - upadki;
2) diklofenak - nadciśnienie tętnicze; 5) oksybutynina - otępienie.
3) metoklopramid - choroba Parkinsona;
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 71
66-letnia kobieta, z nadciśnieniem tętniczym, chorobą niedokrwienną serca, cukrzycą i chorobą Parkinsona, przyjęta została do oddziału geriatrii z powodu postępującego od kilku miesięcy zaburzeń równowagi i chodu z upadkami, obniżony nastrój, bezsenność. Chora przewlekle przyjmowała Madopar HBS 3x1, clonazepam 4 mg, Metformax 1500 mg dziennie, metoprolol 25mg, indapamid 1 tabletkę dziennie, aspirynę 75 mg dziennie. Badaniem fizykalnym stwierdzono BMI 39, znaczne spowolnienie ruchowe z drżeniem prawej dłoni, drożdżycę jamy ustnej, RR 135/80 mmHg, próba ortostatyczna ujemna, EKG rytm zatokowy 75/min., płaskie załamki T w odprowadzeniach przedsercowych; W USG brzucha cechy stłuszczenia wątroby, w RTG klatki piersiowej cechy zwłóknienia w dolnym polu płuca prawego, poszerzenie sylwetki serca w wymiarze poprzecznym. W ECHO serca: cechy przerostu lewej komory z upośledzeniem relaksacji ścian, EF 65%; Test Tinetti 2pkt, geriatryczna skala oceny depresji 9/15, MMSE 23/30; Barthel Indeks 45/100, IADL 5/12 punktów. Badania dodatkowe z odchyleń od normy wykazały: ropomocz, posiew moczu Enterococcus faecalis z bakteriurią 10/3; CRP 12,1 mg/L, cholesterol całk. 274mg/dl, LDL-chol. 203 mg/dl, HDL-chol. 35 mg/dl, trójglicerydy 264 mg/dl, HbA1C 5,5%. Rozważając przyczynę upadków pacjentki, w pierwszej kolejności należałoby rozważać:
Pytanie 72
Oceniając ryzyko upadków u osób starszych interpretujemy wyniki standaryzowanych testów oceniających równowagę i chód starszego pacjenta. Spośród wymienionych poniżej wyników proszę wskazać te, które wskazują na
najwyższe ryzyko upadków:
1) test „wstań i idź” - 9 sekund;
2) test „wstań i idź” - 16 sekund;
3) rest równowagi i chodu wg Tinneti - 28 punktów;
4) test równowagi i chodu wg Tinneti - 20 punktów;
5) test Berga - 50 punktów;
6) test Berga - 30 punktów.
Prawidłowa odpowiedź to:
najwyższe ryzyko upadków:
1) test „wstań i idź” - 9 sekund;
2) test „wstań i idź” - 16 sekund;
3) rest równowagi i chodu wg Tinneti - 28 punktów;
4) test równowagi i chodu wg Tinneti - 20 punktów;
5) test Berga - 50 punktów;
6) test Berga - 30 punktów.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 73
U niemal co trzeciego pacjenta z chorobą Parkinsona rozwija się otępienie. Które z wymienionych czynników są powiązane z wyższym ryzykiem otępienia w przebiegu tej choroby?
1) zaawansowany wiek; 4) wczesne wystąpienie
2) wczesny początek choroby Parkinsona; zaburzeń psychotycznych;
3) palenie tytoniu; 5) depresja.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) zaawansowany wiek; 4) wczesne wystąpienie
2) wczesny początek choroby Parkinsona; zaburzeń psychotycznych;
3) palenie tytoniu; 5) depresja.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 74
66-letnia kobieta, z nadciśnieniem tętniczym, chorobą niedokrwienną serca, cukrzycą i chorobą Parkinsona, przyjęta została do oddziału geriatrii z powodu postępującego od kilku miesięcy zaburzeń równowagi i chodu z upadkami, obniżony nastrój, bezsenność. Chora przewlekle przyjmowała Madopar HBS 2x1, clonazepam 4 mg, Metformax 1500 mg dziennie, metoprolol 25 mg, indapamid 1 tabletkę dziennie, aspirynę 75 mg dziennie. Badaniem fizykalnym stwierdzono BMI 39, znaczne spowolnienie ruchowe z drżeniem prawej dłoni, drożdżycę jamy ustnej, RR 135/80 mmHg, próba ortostatyczna ujemna, EKG rytm zatokowy 75/min., płaskie załamki T w odprowadzeniach przedsercowych; W USG brzucha cechy stłuszczenia wątroby, w RTG klatki piersiowej cechy zwłóknienia w dolnym polu płuca prawego, poszerzenie sylwetki serca w wymiarze poprzecznym. W ECHO serca: cechy przerostu lewej komory z upośledzeniem relaksacji ścian, EF 65%; Test Tinetti 2 pkt, geriatryczna skala oceny depresji 9/15, MMSE 23/30; Barthel Indeks 45/100, IADL 5/12 punktów. Badania dodatkowe z odchyleń od normy wykazały: ropomocz, posiew moczu Enterococcus faecalis z bakteriurią 10/3; CRP 12,1 mg/L, cholesterol całk. 274 mg/dl,
LDL-chol. 203mg/dl, HDL-chol. 35 mg/dl, trójglicerydy 264 mg/dl, HbA1C 5,2%. Rozważając modyfikację leczenia należałoby rozważać:
1) zwiększenie L-dopa;
2) stopniowe odstawienie clonazepamu;
3) włączenie mianseryny;
4) włączenie citalopramu;
5) włączenie statyny;
6) włączenie ramiprilu z odstawieniem indapamidu;
7) antybiotykoterapię celowaną;
8) redukcja leku p-cukrzycowego.
Prawidłowa odpowiedź to:
LDL-chol. 203mg/dl, HDL-chol. 35 mg/dl, trójglicerydy 264 mg/dl, HbA1C 5,2%. Rozważając modyfikację leczenia należałoby rozważać:
1) zwiększenie L-dopa;
2) stopniowe odstawienie clonazepamu;
3) włączenie mianseryny;
4) włączenie citalopramu;
5) włączenie statyny;
6) włączenie ramiprilu z odstawieniem indapamidu;
7) antybiotykoterapię celowaną;
8) redukcja leku p-cukrzycowego.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 75
W których z wymienionych przypadków nie zachodzi konieczność przeprowadzenia całościowej oceny geriatrycznej [COG]?
1) 70-letni mężczyzna leczący się tylko z powodu nadciśnienia tętniczego;
2) 61-letnia kobieta z cukrzycą i powikłaniami narządowymi (w tym stopa cukrzycowa), otyła, z dusznością, obrzękami podudzi, z epizodami zaburzeń świadomości;
3) 80-letni mężczyzna wypisany z oddziału neurologii po przebytym udarze mózgu z niedowładem prawostronnym;
4) 65-letnia kobieta z 10-letnim wywiadem cukrzycy leczonej doustnymi lekami p-cukrzycowymi, przyjęta do oddziału z powodu wysokich poziomów glikemii.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) 70-letni mężczyzna leczący się tylko z powodu nadciśnienia tętniczego;
2) 61-letnia kobieta z cukrzycą i powikłaniami narządowymi (w tym stopa cukrzycowa), otyła, z dusznością, obrzękami podudzi, z epizodami zaburzeń świadomości;
3) 80-letni mężczyzna wypisany z oddziału neurologii po przebytym udarze mózgu z niedowładem prawostronnym;
4) 65-letnia kobieta z 10-letnim wywiadem cukrzycy leczonej doustnymi lekami p-cukrzycowymi, przyjęta do oddziału z powodu wysokich poziomów glikemii.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 76
Standaryzowane testy oceny funkcji człowieka starszego służą między innymi do:
Pytanie 77
Które z wymienionych czynników nie powodują zmniejszenia masy kostnej?
Pytanie 78
Przyczyną przewlekłej hipotonii ortostatycznej mogą być:
1) cukrzyca; 4) niektóre leki;
2) niedokrwistość złośliwa; 5) choroba Parkinsona.
3) odwodnienie;
Prawidłowa odpowiedź to:
1) cukrzyca; 4) niektóre leki;
2) niedokrwistość złośliwa; 5) choroba Parkinsona.
3) odwodnienie;
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 79
Do leków powodujących zaparcia należą:
1) żelazo; 3) trójpierścieniowe środki przeciwdepresyjne;
2) opiaty; 4) antagoniści wapnia.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) żelazo; 3) trójpierścieniowe środki przeciwdepresyjne;
2) opiaty; 4) antagoniści wapnia.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 80
Wysiłkowe nietrzymanie moczu może wystąpić:
1) po prostatektomii; 3) przy niedoborach hormonalnych;
2) po radioterapii; 4) u chorych otyłych.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) po prostatektomii; 3) przy niedoborach hormonalnych;
2) po radioterapii; 4) u chorych otyłych.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 81
W polimialgii reumatycznej, po uzyskaniu pod wpływem kortykosteroidów szybkiego efektu terapeutycznego:
1) natychmiast zaprzestaje się leczenia kortykosteroidami;
2) wskazaniem do zmniejszenia dawki kortykosteroidów jest poprawa kliniczna i normalizacja OB;
3) dawki kortykosteroidów zmniejsza się stopniowo;
4) mogą wystąpić nawroty choroby.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) natychmiast zaprzestaje się leczenia kortykosteroidami;
2) wskazaniem do zmniejszenia dawki kortykosteroidów jest poprawa kliniczna i normalizacja OB;
3) dawki kortykosteroidów zmniejsza się stopniowo;
4) mogą wystąpić nawroty choroby.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 82
Niewydolność nerek u osób starszych jaką powodują niesterydowe leki przeciwzapalne, ma związek patogenetyczny:
Pytanie 83
Umiarkowaną niedomykalność mitralną charakteryzuje fala zwrotna opisana wartością:
Pytanie 84
Do wpływów związanych ze stosowaniem antagonistów receptora NMDA można zaliczyć działania:
1) modyfikujące ośrodkową sensytyzację;
2) wpływające na prąd wapniowy;
3) zmieniające sprawność hipokampa;
4) zwiększające stężenie kwasu gamma-aminomasłowego;
5) zmniejszające stężenie glutaminianu w receptorze.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) modyfikujące ośrodkową sensytyzację;
2) wpływające na prąd wapniowy;
3) zmieniające sprawność hipokampa;
4) zwiększające stężenie kwasu gamma-aminomasłowego;
5) zmniejszające stężenie glutaminianu w receptorze.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 85
W Europie wśród osób po 65 r.ż. choroba Alzheimera jest przyczyną otępienia u:
Pytanie 86
Chory lat 85, leczony ok. 2 lat z powodu otępienia prawdopodobnie w przebiegu choroby Alzheimera donepezilem 10 mg/dobę. Od ok. 7 lat nadciśnienie tętnicze i przewlekła niewydolność serca - otrzymuje digoksynę 0,1 mg/dobę, trandolapril 2 mg/dobę i karwedylol 25 mg/dobę, aspirynę 75 mg/dobę. Przyjęty do oddziału geriatrii z powodu nagłych, występujących od 2 dni zaburzeń świadomości z omamami wzrokowymi i niepokojem - nasilającymi się w godzinach wieczornych. W badaniu wstępnym czynność serca niemiarowa ok. 82/min., RR145/70 mmHg, osłuchowo u podstawy prawego płuca trzeszczenia, bez obrzęków, w EKG migotanie przedsionków, w badaniu neurologicznym śladowy niedowład połowiczy prawostronny. Które z poniższych badań nie jest bezwzględnie konieczne?
Pytanie 87
Chora lat 76, otyła - BMI 35 kg/m2, leczona od ok. 5 lat z powodu cukrzycy lekami doustnymi - metformina i pochodna sulfonylomocznika. Zgłosiła się z powodu niewyrównanych poziomów glikemii: w samokontroli > 150 mg% (8,4 mmol/l) na czczo i > 200 mg% (11,1 mmol/l) po posiłkach. W badaniach laboratoryjnych stężenia kreatyniny i mocznika prawidłowe, HbA1c 8,3%. Krążeniowo wydolna, ponadto nadciśnienie tętnicze prawidłowo kontrolowane amlodypiną i ramiprylem. Wskaż prawidłową modyfikację farmakoterapii:
Pytanie 88
Które z poniższych twierdzeń dotyczących przewodu pokarmowego
w starości są prawdziwe?
1) zmiany o typie metaplazji jelitowej w śluzówce żołądka są groźnymi, choć rzadkimi zmianami i wymagają pilnej resekcji żołądka ze względu na ich nowotworowy charakter;
2) uchyłki, zwłaszcza jelita cienkiego należą do częstych zmian anatomicznych;
3) do częstych zmian anatomicznych należą naczyniaki lub przetoki tętniczo-żylne oraz przepukliny rozworu przełykowego;
4) często występuje niedobór laktazy co przy współudziale innych elementów zanikowych utrudniających trawienie pokarmu przyczynia się do występowania zaparć;
5) z racji wieku istotne zmiany anatomiczne i czynnościowe powodują częste zaparcia, biegunki, dolegliwości bólowe, a także krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego.
Prawidłowa odpowiedź to:
w starości są prawdziwe?
1) zmiany o typie metaplazji jelitowej w śluzówce żołądka są groźnymi, choć rzadkimi zmianami i wymagają pilnej resekcji żołądka ze względu na ich nowotworowy charakter;
2) uchyłki, zwłaszcza jelita cienkiego należą do częstych zmian anatomicznych;
3) do częstych zmian anatomicznych należą naczyniaki lub przetoki tętniczo-żylne oraz przepukliny rozworu przełykowego;
4) często występuje niedobór laktazy co przy współudziale innych elementów zanikowych utrudniających trawienie pokarmu przyczynia się do występowania zaparć;
5) z racji wieku istotne zmiany anatomiczne i czynnościowe powodują częste zaparcia, biegunki, dolegliwości bólowe, a także krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 89
Które z poniższych twierdzeń są prawdziwe?
1) wraz z wiekiem zmniejsza się fizjologicznie przepływ krwi przez korę nerki, a przepływ przez rdzeń pozostaje zazwyczaj niezmieniony;
2) w późnej starości dochodzi do zmniejszenia masy nerek o około 20%;
3) od około 30 roku życia następuje fizjologiczny spadek filtracji kłębuszkowej o ok. 0,8-1,0 ml/min/1,75 m2 rocznie;
4) w starości występuje fizjologicznie zmniejszenie aktywności układu renina-angiotensyna-aldosteron co sprzyja powstawaniu zaburzeń wodnoelektrolitowych;
5) w starości dochodzi do szkliwienia kłębuszków nerkowych (ok. 30% po 80 roku życia) oraz do zaniku kanalików nerkowych.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) wraz z wiekiem zmniejsza się fizjologicznie przepływ krwi przez korę nerki, a przepływ przez rdzeń pozostaje zazwyczaj niezmieniony;
2) w późnej starości dochodzi do zmniejszenia masy nerek o około 20%;
3) od około 30 roku życia następuje fizjologiczny spadek filtracji kłębuszkowej o ok. 0,8-1,0 ml/min/1,75 m2 rocznie;
4) w starości występuje fizjologicznie zmniejszenie aktywności układu renina-angiotensyna-aldosteron co sprzyja powstawaniu zaburzeń wodnoelektrolitowych;
5) w starości dochodzi do szkliwienia kłębuszków nerkowych (ok. 30% po 80 roku życia) oraz do zaniku kanalików nerkowych.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 90
(1) Niski wskaźnik masy ciała (BMI) jest silnym czynnikiem ryzyka złamań szyjki kości udowej. (2) Szacuje się, że wzrost wartości wskaźnika BMI populacji o jednostkę powoduje 7-procentowy spadek występowania złamań, a efekt ten jest najsilniejszy wśród osób najszczuplejszych.
Pytanie 91
Ryzyko niedoboru witaminy D3 w starszym wieku zwiększa się z powodu:
1) niższej produkcji witaminy D w skórze;
2) spadku hydroksylacji witaminy w wątrobie;
3) spadku hydroksylacji witaminy w nerkach;
4) zmniejszenia liczby receptorów dla aktywnej witaminy D w trzustce, neuronach, prostacie, sutku, miocytach, komórkach immunologicznych.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) niższej produkcji witaminy D w skórze;
2) spadku hydroksylacji witaminy w wątrobie;
3) spadku hydroksylacji witaminy w nerkach;
4) zmniejszenia liczby receptorów dla aktywnej witaminy D w trzustce, neuronach, prostacie, sutku, miocytach, komórkach immunologicznych.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 92
Wytyczne American Geriatrics Society (AGS) z 2009 r., odnośnie postępowania w bólu przewlekłym istotnie ograniczają wskazania do stosowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) u osób starszych w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów. Która z opcji terapeutycznych jest niewłaściwa?
Pytanie 93
Buprenorfina (Transtec) w postaci przezskórnej jest atrakcyjną opcją leczenia przewlekłego bólu u osób starszych, ponieważ:
1) bardzo rzadko zmniejsza częstość oddechów poniżej 10/min.;
2) zapobiega zjawisku hiperalgezji;
3) nie wymaga zmiany dawkowania u chorych z niewydolnością nerek;
4) nie wymaga zmiany dawkowania u chorych z niewydolnością wątroby.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) bardzo rzadko zmniejsza częstość oddechów poniżej 10/min.;
2) zapobiega zjawisku hiperalgezji;
3) nie wymaga zmiany dawkowania u chorych z niewydolnością nerek;
4) nie wymaga zmiany dawkowania u chorych z niewydolnością wątroby.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 94
Które z poniższych nie jest miarą wydolności fizycznej?
Pytanie 95
Lipofuscyna obecna w złogach barwnikowych na skórze u osób starszych ma związek z przemianą:
Pytanie 96
Kobieta lat 78 zgłosiła się do lekarza pod opieką rodziny z powodu osłabienia i braku apetytu. Według relacji rodziny od 2 dni jest w gorszym kontakcie, chwilami zdezorientowana, wcześniej sprawna psychofizycznie, bez cech niewydolności układu krążenia. Dotychczas leczyła się z powodu nadciśnienia tętniczego, choroby refluksowej przełyku, żylaków kończyn dolnych. W leczeniu stosowała: enalapril, amlodypinę, indapamid, omeprazol, diosmin, okresowo zolpidem. W badaniu zorientowana autopsychicznie, nie zorientowana w czasie. Ciepłota ciała prawidłowa. Ciśnienie tętnicze 130/85 mmHg. Akcja serca miarowa o częstości 88/min. Tony serca akcentowane prawidłowo. Nad polami płucnymi szmer pęcherzykowy, a nad dolnym polem płuca prawego rzężenia drobno i średniobańkowe. Jama brzuszna w badaniu fizykalnym bez odchyleń. Obecne żylaki podudzi, obrzęki stóp i podudzi do 1/3 ich wysokości. Najbardziej właściwe dalsze postępowanie to:
Pytanie 97
U mężczyzny lat 72 chorego na nadciśnienie tętnicze, chorobę niedokrwienną serca, niewydolność serca i dnę moczanową, dotychczas leczonego perindoprylem, metoprololem, atorwastatyną, kwasem acetylosalicylowym, z powodu złej kontroli ciśnienia i pojawienia się obrzęków stóp do leczenia dołączono spironolakton, a z powodu dolegliwości bólowych stawów kolanowych i kręgosłupa - ketoprofen. Takie skojarzenie leków stwarza potencjalne niebezpieczeństwo:
Pytanie 98
Rak podstawnokomórkowy skóry charakteryzują następujące cechy:
1) zrogowaciała, twarda grudka, czerwona lub barwy skóry;
2) kopulasta, przejrzysta grudka o perłowym zabarwieniu;
3) teleangiektazje w obrębie zmiany;
4) zwiększone ryzyko rozwoju w obrębie ognisk rogowacenia słonecznego lub przewlekłych owrzodzeń;
5) zmiana może ulegać owrzodzeniu lub pokrywać się strupem.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) zrogowaciała, twarda grudka, czerwona lub barwy skóry;
2) kopulasta, przejrzysta grudka o perłowym zabarwieniu;
3) teleangiektazje w obrębie zmiany;
4) zwiększone ryzyko rozwoju w obrębie ognisk rogowacenia słonecznego lub przewlekłych owrzodzeń;
5) zmiana może ulegać owrzodzeniu lub pokrywać się strupem.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 99
Brodawkę łojotokową charakteryzują następujące cechy:
1) teleangiektazje w obrębie zmiany;
2) złuszczające ognisko z uniesionymi brzegami i wygasaniem zmian w środku;
3) barwa od brązowej do czarnej;
4) grudka lub guzek o nierównej powierzchni;
5) zmiany zwykle są mnogie.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) teleangiektazje w obrębie zmiany;
2) złuszczające ognisko z uniesionymi brzegami i wygasaniem zmian w środku;
3) barwa od brązowej do czarnej;
4) grudka lub guzek o nierównej powierzchni;
5) zmiany zwykle są mnogie.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 100
Dla prawidłowego stosowania laski prawdziwe są następujące stwierdzenia:
1) pozwala zmniejszyć obciążenie stawu biodrowego;
2) pomaga w utrzymaniu równowagi, ale może być przyczyną upadku;
3) trzymana w ręce po stronie tej kończyny dolnej, która ma być odciążona;
4) dobór wysokości: po oparciu laski na podłożu staw łokciowy powinien ulec zgięciu o kąt nieco mniejszy od 45°;
5) przeciwwskazaniem do jej stosowania jest skolioza kręgosłupa.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) pozwala zmniejszyć obciążenie stawu biodrowego;
2) pomaga w utrzymaniu równowagi, ale może być przyczyną upadku;
3) trzymana w ręce po stronie tej kończyny dolnej, która ma być odciążona;
4) dobór wysokości: po oparciu laski na podłożu staw łokciowy powinien ulec zgięciu o kąt nieco mniejszy od 45°;
5) przeciwwskazaniem do jej stosowania jest skolioza kręgosłupa.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 101
Hipotermię u osób w podeszłym wieku charakteryzują następujące cechy:
1) rozwój zaburzeń jest wolniejszy;
2) dreszcze - mogą nie wystąpić;
3) dominują objawy ogólne (splątanie, śpiączka);
4) skóra jest mniej wrażliwa na czynne ogrzewanie;
5) istnieje ryzyko przedwczesnego rozpoznania zgonu.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) rozwój zaburzeń jest wolniejszy;
2) dreszcze - mogą nie wystąpić;
3) dominują objawy ogólne (splątanie, śpiączka);
4) skóra jest mniej wrażliwa na czynne ogrzewanie;
5) istnieje ryzyko przedwczesnego rozpoznania zgonu.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 102
Do typowych zmian ocznych związanych ze starzeniem należą:
1) presbyopia; 4) zwyrodnienie plamki związane z wiekiem;
2) zaćma; 5) astygmatyzm.
3) krótkowzroczność;
Prawidłowa odpowiedź to:
1) presbyopia; 4) zwyrodnienie plamki związane z wiekiem;
2) zaćma; 5) astygmatyzm.
3) krótkowzroczność;
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 103
Do najczęstszych objawów szpiczaka plazmocytowego należą:
1) bóle kostne; 4) objawy niewydolności nerek;
2) objawy neurologiczne; 5) powiększenie obwodowych węzłów
3) objawy hipokalcemii; chłonnych.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) bóle kostne; 4) objawy niewydolności nerek;
2) objawy neurologiczne; 5) powiększenie obwodowych węzłów
3) objawy hipokalcemii; chłonnych.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 104
Do poradni geriatrycznej zgłosiła się na planową wizytę kontrolną 79-letnia rolniczka leczona z powodu depresji, nadciśnienia tętniczego, choroby niedokrwiennej serca oraz upośledzonej tolerancji glukozy. Chora obecnie skarg nie zgłaszała, ale podała, że przed miesiącem, w trakcie dźwigania dwóch wiader wody do domu doświadczyła nagłego osłabienia prawej kończyny górnej - ręka była bezwładna, opadała, ale żadnych bólów nie powodowała. Po kilkunastu minutach funkcja ręki zaczęła powracać, więc chora nie wzywała pomocy lekarskiej. Badaniem fizykalnym stwierdzono prawidłowy BMI, hiperlordozę odcinka szyjnego kręgosłupa z ograniczeniem jego ruchomości, brak objawów neurologicznych, czynność serca miarowa, nieco przyspieszona, ciśnienie tętnicze 195/70 mmHg, nieznaczną tkliwość palpacyjną w rzucie wpustu żołądka. Na pytanie, czy dzisiaj przyjęła zalecone leki (ramipril, indapamid, bisoprolol, kardioprotekcyjną dawkę kwasu acetylosalicylowego i sertralinę) przytaknęła, ale towarzysząca jej córka wyraziła wątpliwość. Skarżyła się, że matka nie pozwala kontrolować zaleconych jej leków, zaś z własnej woli przyjmuje preparaty ziołowe. Najbardziej prawdopodobna przyczyna powikłania zaistniałego przed miesiącem to:
Pytanie 105
Wytyczne American Geriatrics Society (AGS) z 2009 r., odnośnie postępowania w bólu przewlekłym istotnie ograniczają wskazania do stosowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) u osób starszych w leczeniu powszechnie występującej choroby zwyrodnieniowej stawów. Które z wymienionych stwierdzeń są prawdziwe i uzasadniają stanowisko AGS?
1) NLPZ odpowiadają za 4-krotne zwiększenie umieralności u ludzi starszych;
2) NLPZ wymiernie zwiększają ryzyko sercowo-naczyniowe;
3) NLPZ zaburzając stosunek prostacykliny do trombosanu prowadzą do poważniejszych powikłań, jak zawał, czy udar;
4) ryzyko zawału i udaru nie dotyczy stosowania rofekoksybu, ani diklofenaku;
5) ryzyko stosowania NLPZ narasta z czasem ich stosowania;
6) stosowanie selektywnych inhibitorów COX-2 zmniejsza ryzyko powstania wrzodów, jednak łączenie ich z kardioprotekcyjną dawką kwasu acetylosalicylowego niweczy ten efekt.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) NLPZ odpowiadają za 4-krotne zwiększenie umieralności u ludzi starszych;
2) NLPZ wymiernie zwiększają ryzyko sercowo-naczyniowe;
3) NLPZ zaburzając stosunek prostacykliny do trombosanu prowadzą do poważniejszych powikłań, jak zawał, czy udar;
4) ryzyko zawału i udaru nie dotyczy stosowania rofekoksybu, ani diklofenaku;
5) ryzyko stosowania NLPZ narasta z czasem ich stosowania;
6) stosowanie selektywnych inhibitorów COX-2 zmniejsza ryzyko powstania wrzodów, jednak łączenie ich z kardioprotekcyjną dawką kwasu acetylosalicylowego niweczy ten efekt.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 106
Które z poniższych twierdzeń są prawdziwe?
1) małopłytkowość wywołana przez heparynę może wywoływać paradoksalną zakrzepicę tętniczą i żylną;
2) starsi pacjenci z nadpłytkowością powinni być przebadani pod kątem niedoboru żelaza, ponieważ nadpłytkowość może być pierwszym sygnałem tej patologii;
3) każda neutropenia w starości wymaga intensywnej antybiotykoterapii ze względu na zmniejszoną odporność w tym okresie i zagrożenie infekcjami;
4) wraz z wiekiem następuje zmniejszenie stężenia erytropoetyny co jest jednym z powodów występowania anemii w starości;
5) starsi pacjenci, którzy palą papierosy mogą mieć podwyższone stężenie erytropoetyny mimo obecności zwiększonej liczby krwinek czerwonych.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) małopłytkowość wywołana przez heparynę może wywoływać paradoksalną zakrzepicę tętniczą i żylną;
2) starsi pacjenci z nadpłytkowością powinni być przebadani pod kątem niedoboru żelaza, ponieważ nadpłytkowość może być pierwszym sygnałem tej patologii;
3) każda neutropenia w starości wymaga intensywnej antybiotykoterapii ze względu na zmniejszoną odporność w tym okresie i zagrożenie infekcjami;
4) wraz z wiekiem następuje zmniejszenie stężenia erytropoetyny co jest jednym z powodów występowania anemii w starości;
5) starsi pacjenci, którzy palą papierosy mogą mieć podwyższone stężenie erytropoetyny mimo obecności zwiększonej liczby krwinek czerwonych.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 107
Jednooczna ślepota (amaurosis fugax) występuje przy zwężeniu:
Pytanie 108
Wskaż prawdziwe twierdzenie dotyczące memantyny:
1) jest lekiem stosowanym w umiarkowanym i głębokim otępieniu w przebiegu choroby Alzheimera;
2) jest lekiem zarejestrowanym wyłącznie do leczenia otępienia z ciałami Lewy’ego;
3) można ją kojarzyć z inhibitorami acetylocholinesterazy;
4) jest lekiem dobrze tolerowanym, o znikomej ilości działań niepożądanych;
5) jest jedynym lekiem przyczynowym w chorobie Alzheimera.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) jest lekiem stosowanym w umiarkowanym i głębokim otępieniu w przebiegu choroby Alzheimera;
2) jest lekiem zarejestrowanym wyłącznie do leczenia otępienia z ciałami Lewy’ego;
3) można ją kojarzyć z inhibitorami acetylocholinesterazy;
4) jest lekiem dobrze tolerowanym, o znikomej ilości działań niepożądanych;
5) jest jedynym lekiem przyczynowym w chorobie Alzheimera.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 109
Które z poniższych twierdzeń dotyczących chorób przewodu pokarmowego w starości są prawdziwe?
1) rola zakażenia bakterią Helicobacter pylori w etiologii choroby wrzodowej w starości nie jest jednoznaczna, dlatego nie należy stosować w tym wieku eradykacji;
2) zakażenie bakterią Helicobacter pylori rośnie wraz z wiekiem osiągając nawet 10-20% populacji starszej bez objawów choroby wrzodowej
i 30% u osób starszych z chorobami przewodu pokarmowego;
3) zakażenie bakterią Helicobacter pylori rośnie wraz z wiekiem osiągając nawet 70% populacji starszej w Polsce;
4) w etiologii choroby wrzodowej tradycyjne NLPZ odgrywają bardzo znaczącą rolę natomiast mniej toksyczne są inhibitory cyklooxygenazy-2;
5) w badaniach u osób starszych nie wykazano skuteczności inhibitorów pompy protonowej w osłonie przed szkodliwością NLPZ, dlatego nie ma naukowego uzasadnienia do ich równoczesnego stosowania.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) rola zakażenia bakterią Helicobacter pylori w etiologii choroby wrzodowej w starości nie jest jednoznaczna, dlatego nie należy stosować w tym wieku eradykacji;
2) zakażenie bakterią Helicobacter pylori rośnie wraz z wiekiem osiągając nawet 10-20% populacji starszej bez objawów choroby wrzodowej
i 30% u osób starszych z chorobami przewodu pokarmowego;
3) zakażenie bakterią Helicobacter pylori rośnie wraz z wiekiem osiągając nawet 70% populacji starszej w Polsce;
4) w etiologii choroby wrzodowej tradycyjne NLPZ odgrywają bardzo znaczącą rolę natomiast mniej toksyczne są inhibitory cyklooxygenazy-2;
5) w badaniach u osób starszych nie wykazano skuteczności inhibitorów pompy protonowej w osłonie przed szkodliwością NLPZ, dlatego nie ma naukowego uzasadnienia do ich równoczesnego stosowania.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 110
Samotny pacjent 90-letni, w przebiegu leczenia dużymi dawkami NLPZ choroby zwyrodnieniowej stawów kręgosłupa ze współistniejącą osteoporozą (potwierdzoną w badaniu RTG przed 5 laty), ujawnił w badaniu morfologii krwi anemizację: Hb 7,8 g/dl z erytrocytami o cechach mikrocytów. Powodem wykonania badania było narastające od pół roku osłabienie i bóle żeber. Chory funkcjonuje samodzielnie w domu. OB po godzinie wyniosło u chorego 135. Chory wymaga wykonania w pierwszej kolejności:
Pytanie 111
U 75-letniej kobiety pojawiające się na skórze kończyn i grzbietu, po raz pierwszy w życiu, dobrze napięte pęcherze z treścią surowiczą, na lekko rumieniowym podłożu, łatwo pękające pozostawiające nadżerki i przebarwienia, obligują lekarza geriatrę do postawienia w diagnostyce różnicowej podejrzenia o:
Pytanie 112
Do cech patofizjologicznych jakie wywiera słabiej kontrolowana z wiekiem cytokinogeneza prozapalna, zaliczamy:
1) wzrost aktywności osteoklastów; 4) nasiloną produkcję APP;
2) spadek produkcji erytropoetyny; 5) dysfunkcję śródbłonka.
3) zwiększoną stymulację plazmocytów;
Prawidłowa odpowiedź to:
1) wzrost aktywności osteoklastów; 4) nasiloną produkcję APP;
2) spadek produkcji erytropoetyny; 5) dysfunkcję śródbłonka.
3) zwiększoną stymulację plazmocytów;
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 113
Pacjent l. 76 z nadciśnieniem tętniczym i chorobą wieńcową wykonał badania laboratoryjne przed planowanym zabiegiem ortopedycznym. Wyniki badań: morfologia krwi, jonogram, poziom glukozy, poziom cholesterolu, kreatynina - prawidłowe, TSH - 0,019 mIU/l (norma 0,27-4,2), FT4 - 0,96 ng/dl (norma 0,93-1,7), FT3 - 3,9 pg/ml (norma 2,57-4,43). Od kilku miesięcy chory miewał okresowo uczucie kołatania serca, bez duszności i bólów wieńcowych. Masa ciała od pół roku nie zmieniła się. Regularnie przyjmuje: metoprolol, ramipryl, ASA, simwastatynę. W badaniu przedmiotowym: chory wydolny krążeniowo i oddechowo, czynność serca miarowa 80/min.RR - 120/80. Ucieplenie i wilgotność skóry prawidłowe. EKG- rytm zatokowy miarowy 86/min. Bez cech niedokrwienia. USG tarczycy-tarczyca powiększona, prawy płat o wielkości 33 x 44 x 55 mm, lewy 25 x 39 x 44 mm. Echostruktura miąższu gruczołowego jednorodna; w biegunie górnym lewego płata widoczna hipoechogeniczna zmiana o wymiarach 25 x 22 mm; okoliczne węzły chłonne niepowiększone. U pacjenta można podejrzewać:
Pytanie 114
Cechy chodu starczego to:
1) wydłużenie kroku;
2) skrócenie kroku;
3) zmniejszenie szybkości chodu;
4) wydłużenie czasu obunożnego podporu;
5) skrócenie czasu obunożnego podporu;
6) chód na szerszej podstawie;
7) większe zróżnicowanie długości, szerokości i czasu trwania chodu.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) wydłużenie kroku;
2) skrócenie kroku;
3) zmniejszenie szybkości chodu;
4) wydłużenie czasu obunożnego podporu;
5) skrócenie czasu obunożnego podporu;
6) chód na szerszej podstawie;
7) większe zróżnicowanie długości, szerokości i czasu trwania chodu.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 115
Do zmian w układzie oddechowym związanych z wiekiem należy:
1) wzrost sztywności klatki piersiowej;
2) zwiększenie powierzchni wymiany gazowej;
3) spadek objętości zalegającej (RV) o około 10-20 ml/rok;
4) spadek pojemności życiowej (VC) o około 20-30 ml/rok;
5) zmiany morfologiczne oskrzeli.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) wzrost sztywności klatki piersiowej;
2) zwiększenie powierzchni wymiany gazowej;
3) spadek objętości zalegającej (RV) o około 10-20 ml/rok;
4) spadek pojemności życiowej (VC) o około 20-30 ml/rok;
5) zmiany morfologiczne oskrzeli.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 116
Ciężkość stanu chorego z pozaszpitalnym zapaleniem płuc ocenia się na podstawie obecności niekorzystnych czynników rokowniczych (skala CURB-65), do których zalicza się niżej wymienione, z wyjątkiem:
Pytanie 117
Mężczyzna 68-letni zgłosił się do Izby Przyjęć z powodu piekącego bólu za mostkiem utrzymującego się od około godziny. Choruje na nadciśnienie, przyjmuje peryndopryl 10 mg/dobę, raczej systematycznie. Stan ogólny chorego dobry. W badaniu przedmiotowym stwierdzono nieco spoconą skórę, czynność serca miarowa 100/min. RR-110/70. Nad polami płucnymi obustronnie szmer pęcherzykowy prawidłowy. EKG rytm zatokowy, miarowy 100/min., uniesienie odcinka ST w odprowadzeniach V1-V4 o 2-4 mm, patologiczne załamki Q w odprowadzeniach II, III, aVF. Pobrano krew do badań laboratoryjnych. Dolegliwości i zmiany w EKG sugerują rozpoznanie:
Pytanie 118
Przykładami wtórnego nadciśnienia tętniczego występującymi w grupie osób w podeszłym wieku z taką samą częstością jak w grupie osób w średnim wieku są postacie związane z:
1) pheochromocytoma; 2) zespołem Conna; 3) zespołem Cushinga.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) pheochromocytoma; 2) zespołem Conna; 3) zespołem Cushinga.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 119
Zalecanymi lekami w terapii choroby Alzheimera są:
1) donepezil; 4) witamina E;
2) rivastygmina; 5) memantyna;
3) piracetam; 6) ginkobiloba.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) donepezil; 4) witamina E;
2) rivastygmina; 5) memantyna;
3) piracetam; 6) ginkobiloba.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 120
Do przyczyn nadciśnienia tętniczego wtórnego w starszym wieku zaliczamy:
1) niewydolność nerek;
2) miażdżycę tętnic nerkowych;
3) nadczynność i niedoczynność tarczycy;
4) nadciśnienie wynikające ze stosowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) niewydolność nerek;
2) miażdżycę tętnic nerkowych;
3) nadczynność i niedoczynność tarczycy;
4) nadciśnienie wynikające ze stosowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych.
Prawidłowa odpowiedź to: