Egzamin PES / Geriatria / jesień 2009

Częstość występowania cukrzycy w populacji osób starszych w Polsce i innych krajach rozwiniętych wynosi:

Orientacyjna częstość występowania depresji w populacji osób starszych w Polsce i innych krajach rozwiniętych wynosi:

Które z poniższych należą do złożonych czynności życia codziennego (IADL)?
1) samodzielne posługiwanie się pieniędzmi;
2) samodzielne przyjmowanie leków;
3) samodzielne ubieranie i rozbieranie się;
4) samodzielne korzystanie z toalety;
5) samodzielne wychodzenie na zakupy;
6) samodzielne kąpanie się.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które z poniższych nie jest wskaźnikiem niedożywienia u osób starszych?

U 75-letniej kobiety badanie lekarskie wykazało szereg problemów. Który z nich powinien być rozpatrywany priorytetowo?

Główne przyczyny umieralności osób starszych w Polsce to:

Które z poniższych nie jest charakterystycznym przebiegiem choroby w starszym wieku?

W krajach rozwiniętych przeciętne dalsze trwanie życia w wieku 60 lat wynosi:

Zdolność do wykonywania wysiłku fizycznego ulega obniżeniu wraz z wiekiem z powodu:

Wraz z wiekiem dochodzi do następujących zmian strukturalnych i funkcjonalnych:
1) zmniejszania się beztłuszczowej masy ciała;
2) zmniejszania się masy mięśni szkieletowych;
3) wzrostu % zawartości tkanki tłuszczowej;
4) obniżania się podstawowej przemiany materii (BMR);
5) spadku mocy mięśniowej;
6) zmniejszania się elastyczności mięśni, ścięgien i więzadeł.
Prawidłowa odpowiedź to:

Maksymalna częstość skurczów serca w czasie wysiłku fizycznego wynosi:

Które z poniższych twierdzeń dotyczących rehabilitacji kardiologicznej u osób starszych nie ma uzasadnienia w dotychczasowych badaniach naukowych? Rehabilitacja u pacjentów z choroba niedokrwienną serca:

Które z poniższych nie jest miarą wydolności fizycznej?

Bezwzględnym przeciwwskazaniem do wykonania próby wysiłkowej u osoby w zaawansowanym wieku jest:

Który z poniżej przytoczonych zestawów leków nie ma działania hiponatremizujacego u osób starszych?

Test Tinetti, w którym pacjent może uzyskać maksymalnie 28 punktów ocenia zagrożenia upadkami. Przy jakiej wartości punktowej testu zagrożenie upadkiem staje się poważne i ryzyko upadku przekroczy 75%?

Właściwe ciśnienie w kapilarach tkanki podskórnej okolicy kości krzyżowej i bioder jest czynnikiem determinującym ukrwienie tej okolicy. W tworzeniu odleżyny istotny jest czas niedokrwienia z powodu niedrożności naczyń kapilarnych. Graniczna wartość trwania w bezruchu, która nie zagraża powstaniem odleżyny w sytuacji bez obecności sił ścinających i wilgoci to okres:

Która z podanych poniżej wartości PaO₂ służąca jako kryterium kwalifikacyjne, zobowiązuje lekarza do decyzji o domowym leczeniu tlenem chorego z niewydolnością oddechowa w przebiegu COPD?

Od którego roku życia w widoczny sposób spada przewodnictwo dopaminergiczne w istocie czarnej i prążkowiu u ludzi?

Lipofuscyna obecna w złogach barwnikowych na skórze u osób starszych ma związek z przemianą:

U chorego w 85 roku życia, z zespołem parkinsonowskim współistniejącym z zespołem otępiennym na tle naczyniowym, obok leków prokognitywnych leczeniem z wyboru jest dołączenie jako istotnego elementu terapii poprawiającego jakości życia:

W monitorowaniu zwężenia ujścia aortalnego u osób bez objawów klinicznych najistotniejszym parametrem rokowniczym w oparciu, o który należy wybrać moment zabiegu operacyjnego jest badanie:

U pacjentów z przewlekła białaczką szpikową w celu właściwej diagnozy przeprowadza się badania w kierunku:
1) obecności transkryptu BCR/ABL;
2) obecności chromosomu Philadelphia;
3) obecności białka monoklonalnego w immunoelektroforezie;
4) aktywności fosfatazy alkalicznej granulocytów;
5) obecności syderoblastów.
Prawidłowa odpowiedź to:

Dwukrotny posiew moczu z wynikiem powyżej 10⁵ kolonii w 1 ml u pacjenta w 80 r.ż., bez choroby nerek w wywiadzie, nieprawidłowości układu moczowego, bez objawów dysurycznych, częstomoczu, nietrzymania moczu, bólów w lędźwiach, gorączki, przy niewielkim towarzyszący ropomoczu wymaga:

Leczenie steroidami polimialgii reumatycznej prowadzone jest u chorego od rozpoznania przez okres około:

Które z poniżej wymienionych objawów są zakwalifikowane do grupy działań ubocznych benzodiazepin?
1) senność;
2) objawy upośledzenia funkcji poznawczych;
3) depresja;
4) zespół odstawieniowy;
5) zaburzenia psychomotoryczne;
6) wszystkie wcześniej wymienione objawy są w grupie działań ubocznych benzodiazepin.
Prawidłowa odpowiedź to:

92-letni mężczyzna, rezydent zakładu opieki długoterminowej po złamaniu szyjki kości udowej przed 10 laty, nie chodzący od 5 lat (fotelowo łóżkowy tryb życia), z łagodnym zespołem otępiennym i wieloletnim nadciśnieniem tętniczym leczonymi donepexem 5 mg wieczorem, bisocardem 2 x 2,5 mg i goptenem 0,5 mg wieczorem, został skierowany na konsultację geriatryczną z powodu osłabienia, senności i pojawiających się od kilku dni w godzinach wieczornych objawów majaczenia w postaci pobudzenia, bezsenności, zaburzonej orientacji allopsychicznej i nadmiernej agitacji. Chory wyniszczony z dużymi zanikami mięśni. Stwierdzane objawy nie występowały nigdy wcześniej. Na kończynach dolnych pojawiły się: niewielkie obrzęki na stopach, a w EKG stwierdzono rytm zatokowy z częstością akcji serca do 80/min, bez cech niedokrwienia. Prawidłowe dotychczas wartości RR spadły do 100/70 w ostatnich dniach. Temperatura mierzona pod pachą w granicach od 35.9 do 36,7. W badaniach dodatkowych: leukocytoza 8,0 G/l, OB 40 w pierwszej godzinie. Hiponatremia 125 mmol/l. Dla opisanego stanu jakie badanie (według istotności diagnostycznej), oceniające stan chorego należy wykonać na pierwszym miejscu:

Izoforma allelu Apo 4 jest w chorobie Alzheimera stwierdzana z częstością od 35 do 40%. Jaka wartość procentowa odpowiada częstości występowania tego allelu w populacji kaukaskiej u osób zdrowych?

Czy dbałość o stopy w postaci obciętych i pomalowanych starannie płytek paznokciowych u samotnej kobiety po 80 roku, życia może mieć związek ze sprawnością mierzoną skalą Katza - ADL?
1) tak, ma;
2) nie ma;
3) ma związek niewielki;
4) związek istnieje tylko w zakresie sprawności ruchowej;
5) związek istnieje w większości kryteriów ocenianych w skali ADL.
Prawidłowa odpowiedź to:

Najczęstsze objawy uboczne po inhibitorach cholinesterazy stosowanych w leczeniu choroby Alzheimera to:

Do głównych objawów klinicznych w otępieniu z ciałami Lewy’ego należą - oprócz symptomów demencji:

Markerem potwierdzającym chorobę Alzheimera jako przyczynę otępienia jest:

Kobieta l. 75 zgłosiła się do poradni geriatrycznej z powodu nietrzymania moczu. Od ok.15 lat cukrzyca t. 2 leczona lekami doustnymi, od ok. 7 lat leczona z powodu choroby Parkinsona, od 5 lat niedowład połowiczy prawostronny po przebytym udarze niedokrwiennym mózgu, rodziła 4 razy - 1 poród bliźniaczy. Najbardziej prawdopodobne przyczyny nietrzymania moczu to:
1) zwiotczenie mięśni przepony miednicy;
2) nawracające infekcje dróg moczowych;
3) neuropatia autonomiczna;
4) nadreaktywność wypieracza pęcherza moczowego;
5) zaburzenia czynnościowe (motoryczne, manualne);
6) jatrogenne-polekowe.
Prawidłowa odpowiedź to:

Pacjent lat 85 skierowany do oddziału geriatrycznego z powodu bólów brzucha, nudności, wymiotów, bez związku z posiłkami. Ponadto skargi na bóle i zawroty głowy. W nocy występuje niepokój, lęk i omamy wzrokowe (zwiduje obcych ludzi w mieszkaniu), objawy występują od ok. 2 tygodni. Pacjent od 2 miesięcy leczony z powodu niewydolności serca otrzymuje hydrochlorothiazidum 25 mg 1 tabl. rano, digoxin 0,25 mg 1 tabl. rano, ramipril 5 mg 1 tabl. rano. W badaniu stwierdzono: tkliwość nadbrzusza bez oporów patologicznych, perystaltyka prawidłowa, nieznaczne obrzęki podudzi, RR 145/65mmHg, czynność serca miarowa 50/min, USG jamy brzusznej - poza miażdżycą aorty bez zmian, bad. laboratoryjne: morfologia, transaminazy, sód, potas w normie. Które z badań należy wykonać jako pierwsze?

U pacjenta lat 80 z rozpoznanym otępieniem w stopniu łagodnym prawdopodobnie w przebiegu choroby Alzheimera wystąpiły nasilone objawy depresyjne (myśli rezygnacyjne, bezsenność, spowolnienie, myśli suicydalne). Od kilku lat leczony z powodu choroby niedokrwiennej z niewydolnością serca. W EKG stwierdza się zaburzenia przewodnictwa (blok a-v I 0 i RBBB) oraz pojedyncze skurcze dodatkowe komorowe. Który z leków przeciwdepresyjnych zastosujesz jako pierwszy?

Zespół majaczeniowy jest jednym z najczęstszych zaburzeń psychicznych w wieku podeszłym. Często przebiega z dużym niepokojem i pobudzeniem motorycznym. Dla doraźnego opanowania pobudzenia w leczeniu objawowym zachowań agresywnych chorego można zastosować:

Do wstępnej, przesiewowej oceny przy podejrzeniu zaburzeń otępiennych stosuje się następujące testy:
1) krótka skala oceny stanu psychicznego (MMSE);
2) skala oceny choroby Alzheimera (ADAS);
3) Tiltt test;
4) test rysowania zegara;
5) test uczenia się 15 słów Reya.
Prawidłowa odpowiedź to:

Chory lat 68, od 8 lat rozpoznana cukrzyca, leczony maksymalnymi dawkami metforminy i pochodnej sulfonylomocznika - gliklazidu. Od kilku tygodni brak dobrego wyrównania glikemii (poziomy na czczo 140-165 mg/dl (7,8-9,1 mmol/l), po posiłkach przekraczają 200 mg/dl (11,1 mmol/l), HbA_1c 8,0%. Pacjent kategorycznie odmawia zgody na leczenie insuliną. Brak możliwości wyrównania glikemii dietą i zwiększeniem wysiłku fizycznego. Wskaż, który z poniższych leków zlecisz jako trzeci:

Pacjentka lat 82, wykształcenie podstawowe, od 10 lat leczona z powodu nadciśnienia tętniczego, ostatnio pobiera ramipril 1x 5 mg oraz tialorid 1x1 tabl, zgłosiła się z powodu osłabienia, smutku, bezsenności i zaburzeń pamięci. W badaniu stwierdzono: RR 155/95 mmHg, test MMSE (Mini Mental State Examination) 20 punktów. Wskaż dalsze postępowanie:

Chory lat 78 leczony w poradni geriatrycznej z rozpoznaniem otępienia z ciałami Lewy’ego. W czasie wizyty kontrolnej rodzina zgłosiła częstsze występowanie omamów wzrokowych ze znacznie nasilonymi urojeniami dotyczącymi zmarłych krewnych. Pogorszeniu stanu psychicznego towarzyszy się niepokój ruchowy ze znaczną zmiennością nasilenia objawów. Który z poniższych leków zastosujesz u tego chorego w pierwszej kolejności?

U pacjenta lat 85 przyjętego do oddziału geriatrycznego z dusznością w przebiegu przewlekłej obturacyjnej choroby płuc i niewydolności serca wystąpił w godzinach w godzinach nocnych znaczny niepokój psychoruchowy z omamami wzrokowymi i nasilonym lękiem. Lekarz dyżurny rozpoznał majaczenie w przebiegu schorzeń somatycznych. Niezależnie od modyfikacji leczenia podstawowego zlecił celem opanowania niepokoju:

Jakościowe zaburzenia świadomości, zaburzenia funkcji poznawczych i postrzegania (dezorientacja, zaburzenia funkcji językowych, omamy), często niepokój i lęk, szybki rozwój i fluktuacja objawów w ciągu doby to typowy obraz:

Które z przedstawionych poniżej objawów umożliwiają kliniczne zróżnicowanie otępienia z ciałami Lewy’ego od otępienia w chorobie Alzheimera?
1) początek choroby z objawami zespołu parkinsonowskiego;
2) zaniki w obrębie hipokampów w badaniach neuroobrazowych;
3) nadwrażliwość na klasyczne neuroleptyki;
4) nasilone halucynacje wzrokowe i usystematyzowane urojenia;
5) genotyp APO E4/APO E4 stwierdzany w badaniach genetycznych.
Prawidłowa odpowiedź to:

Chora lat 82 zgłosiła się do poradni geriatrycznej z narastającymi od kilku miesięcy objawami depresji (obniżony nastrój, stałe uczucie smutku, zaburzenia snu, lęk, poczucie winy, spowolnienie). Od kilku lat leczona z powodu nadciśnienia tętniczego i przewlekłej niewydolności serca. Z odchyleń w badaniu przedmiotowym stwierdzono nieznaczne obrzęki podudzi, RR 152/65 mmHg, w EKG rytm zatokowy 65/min, blok a -v I° , blok lewej odnogi pęczka Hisa i pojedyncze skurcze dodatkowe komorowe. Który z podanych poniżej leków nie zalecisz chorej rozpoczynając leczenie ze względu na ryzyko działań ubocznych?

Pacjentka lat 75, wdowa (od 2 lat), zgłosiła się do poradni geriatrycznej ze skargami na utratę apetytu (schudła 5 kg), zaburzenia snu (budzi się wcześnie rano, ale „nie ma siły wstać z łóżka”), z trudem wykonuje codzienne czynności, ma trudności w koncentracji uwagi, trudności w przypominaniu sobie nazwisk. Objawy narastają od 2 miesięcy. Od 4 lat leczona z powodu nadciśnienia tętniczego werapamilem, przed 3 miesiącami z powodu zaparć miała zlecony metoklopramid. Badanie MMSE 22 punkty, Geriatryczna Skala Depresji (wersja skrócona 15 pytań) - 10 pkt. RR 135/80 mmHg, badanie przedmiotowe i laboratoryjne bez istotnych odchyleń. Które z poniższych działań należy wykonać w pierwszej kolejności?

Które z poniższych stwierdzeń dotyczące depresji u osób starszych jest prawidłowe?

Utrata masy ciała u starszej osoby z otępieniem w przebiegu choroby Alzheimera leczonej inhibitorem cholinesterazy może wynikać z:

W czasie badań przesiewowych w kierunku otępienia stwierdzono w teście MMSE u 82-letniego mężczyzny z wykształceniem podstawowym 18 punktów. Jest to:

Zespół zachodzącego słońca to charakterystyczna postać zaburzeń świadomości typowa dla:

Wytyczne wtórnej profilaktyki udaru niedokrwiennego mózgu obejmują stosowanie:

Kobieta lat 78 zgłosiła się do lekarza pod opieką rodziny z powodu osłabienia i braku apetytu. Według relacji rodziny od 2 dni jest w gorszym kontakcie, chwilami zdezorientowana, wcześniej sprawna psychofizycznie, bez cech niewydolności układu krążenia. Dotychczas leczyła się z powodu nadciśnienia tętniczego, choroby refluksowej przełyku, żylaków kończyn dolnych. W leczeniu stosowała: enalapril, amlodypinę, indapamid, omeprazol, diosmin, okresowo zolpidem. W badaniu zorientowana autopsychicznie, nie zorientowana w czasie. Ciepłota ciała prawidłowa. Ciśnienie tętnicze 130/85 mmHg. Akcja serca miarowa o częstości 88/min. Tony serca akcentowane prawidłowo. Nad polami płucnymi szmer pęcherzykowy, a nad dolnym polem płuca prawego rzężenia drobno- i średniobańkowe. Jama brzuszna w badaniu fizykalnym bez odchyleń. Obecne żylaki podudzi, obrzęki stóp i podudzi do 1/3 ich wysokości. Najbardziej właściwe dalsze postępowanie to:

U mężczyzny lat 72 chorego na nadciśnienie tętnicze, chorobę niedokrwienną serca, niewydolność serca i dnę moczanową, dotychczas leczonego perindoprylem, metoprololem, atorwastatyną, kwasem acetylosalicylowym, z powodu złej kontroli ciśnienia i pojawienia się obrzęków stóp do leczenia dołączono spironolakton, a z powodu dolegliwości bólowych stawów kolanowych i kręgosłupa - ketoprofen. Takie skojarzenie leków stwarza potencjalne niebezpieczeństwo:

Kobieta lat 81 została przyjęta do oddziału udarowego z objawami niedowładu połowiczego kończyn lewych z towarzyszącą niedoczulicą. Niedowład utrzymuje się od około 6 godzin. Poza objawami neurologicznymi u chorej stwierdzono miarową akcję serca o częstości 84/minutę, ciśnienie tętnicze 200/100 mmHg, nad polami płucnymi szmer pęcherzykowy, tony serca prawidłowo akcentowane, brak obrzęków. W wykonanych badaniach laboratoryjnych z odchyleń od normy stwierdzono glikemię 14,6 mmol/L. Wcześniej nie rozpoznawano u niej cukrzycy. Chora wymaga:

Zaburzenia snu w postaci bezsenności mogą sprzyjać u osób w wieku podeszłym:
1) zaburzeniom funkcji poznawczych;
2) zwiększeniu poziomu lęku;
3) depresji;
4) zaburzeniom uwagi, koncentracji, trudnościom w podejmowaniu decyzji;
5) osłabieniu funkcji odpornościowych;
6) chorobom układu krążenia.
Prawidłowa odpowiedź to:

Zaburzeniom tolerancji glukozy i rozwojowi cukrzycy w wieku podeszłym sprzyjają poniżej wymienione mechanizmy, z wyjątkiem:

U osób w podeszłym wieku z ostrym zawałem serca z uniesieniem odcinka ST, bez przeciwwskazań do terapii reperfuzyjnej (przezskórnej interwencji wieńcowej - PCI, leczenia fibrynolitycznego) analiza stosunku ryzyka i korzyści przemawia na korzyść stosowania PCI, gdyż przezskórne interwencje wieńcowe w porównaniu z leczeniem fibrynolitycznym pozwalają na:

Uzasadnieniem stosowania leków alfa-adrenolitycznych i inhibitorów 5-alfa reduktazy w farmakoterapii łagodnego rozrostu gruczołu krokowego jest odpowiednio nadmierne pobudzenie receptorów alfa1- i alfa2-adrenergicznych obecnych na powierzchni cewki sterczowej i prostaty oraz udział 5-alfa reduktazy w przemianie testosteronu do dihydrotestosteronu wpływającego na wzrost i czynność wydzielniczą stercza.

Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka występowania:

Kobieta lat 74 z dobrze kontrolowanym nadciśnieniem tętniczym, niedowładem kończyn lewych po przebytym 7 lat temu udarze krwotocznym mózgu, BMI 28,6 kg/m², przebyła epizod zatorowości płucnej w przebiegu drugiego z kolei zakrzepowego zapalenia żył głębokich lewej kończyny dolnej. Aktualnie dobry stan ogólny, w logicznym kontakcie, porusza się z pomocą. W badaniu USG żył kończyny uwidoczniono przetrwałą skrzeplinę w obrębie żyły udowej i podkolanowej. Czas trwania leczenia przeciwzakrzepowego u tej chorej powinien wynosić:

Rozpoznanie choroby Parkinsona jest możliwe na podstawie stwierdzenia spowolnienia ruchowego oraz co najmniej jednego z poniższych objawów:
1) sztywności mięśniowej;
2) przebytego zapalenia mózgu;
3) drżenia spoczynkowego;
4) porażenia skojarzonego ruchu gałek ocznych;
5) zaburzenia odruchów postawnych;
6) wczesnego nasilenia objawów wegetatywnych.
Prawidłowa odpowiedź to:

Rak podstawnokomórkowy skóry charakteryzują cechy:
1) zrogowaciała, twarda grudka, czerwona lub barwy skóry;
2) kopulasta, przejrzysta grudka o perłowym zabarwieniu;
3) teleangiektazje w obrębie zmiany;
4) zwiększone ryzyko rozwoju w obrębie ognisk rogowacenia słonecznego lub przewlekłych owrzodzeń;
5) zmiana może ulegać owrzodzeniu lub pokrywać się strupem.
Prawidłowa odpowiedź to:

Do najczęstszych objawów szpiczaka plazmocytowego należą:
1) bóle kostne;       4) objawy niewydolności nerek;
2) objawy neurologiczne;     5) powiększenie obwodowych węzłów
3) objawy hipokalcemii;      chłonnych.
Prawidłowa odpowiedź to:

U 76-letniego mężczyzny z guzem płuca pojawiły się nudności i wymioty. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że objawy te mogą być spowodowane następującymi zaburzeniami elektrolitowymi, przyczynowo związanymi z chorobą podstawową:
1) hipernatremią;         4) hipokalcemią;
2) hiponatremią;         5) hiperkaliemią.
3) hiperkalcemią;
Prawidłowa odpowiedź to:

Do typowych zmian ocznych związanych ze starzeniem należą:
1) presbyopia;     4) zwyrodnienie plamki związane z wiekiem;
2) zaćma;       5) astygmatyzm.
3) krótkowzroczność;
Prawidłowa odpowiedź to:

Brodawkę łojotokową charakteryzują cechy:
1) teleangiektazje w obrębie zmiany;
2) złuszczające ognisko z uniesionymi brzegami i wygasaniem zmian w środku;
3) barwa od brązowej do czarnej;
4) grudka lub guzek o nierównej powierzchni;
5) zmiany zwykle są mnogie.
Prawidłowa odpowiedź to:

Charakterystyka prawidłowego stosowania laski:
1) pozwala zmniejszyć obciążenie stawu biodrowego;
2) pomaga w utrzymaniu równowagi, ale może być przyczyną upadku;
3) trzymana w ręce po stronie tej kończyny dolnej, która ma być odciążona;
4) dobór wysokości: po oparciu laski na podłożu staw łokciowy powinien ulec zgięciu o kąt nieco mniejszy od 45°;
5) przeciwwskazaniem do jej stosowania jest skolioza kręgosłupa.
Prawidłowa odpowiedź to:

Hipotermię u osób w podeszłym wieku charakteryzują cechy:
1) rozwój zaburzeń jest wolniejszy;
2) dreszcze - mogą nie wystąpić;
3) dominują objawy ogólne (splątanie, śpiączka);
4) skóra jest mniej wrażliwa na czynne ogrzewanie;
5) istnieje ryzyko przedwczesnego rozpoznania zgonu.
Prawidłowa odpowiedź to:

Chora lat 85, przyjęta do oddziału geriatrycznego z powodu nawracających od 3 dni epizodów hipoglikemii, które pojawiły się mimo regularnego odżywiania się i ścisłego przestrzegania zaleceń otrzymanych 5 tygodni temu podczas wypisu ze szpitala. Hospitalizowana była wówczas z rozpoznaniem zapalenia płuc, przewlekłej niewydolności nerek, cukrzycy t. 2, reumatoidalnego zapalenia stawów, nadciśnienia tętniczego i choroby wieńcowej. Chorej zalecono dalsze leczenie w domu:
·  prednizon 20 mg 1´1 tabl. przez 7 dni, z redukcją dawki o 5 mg co tydzień, do odstawienia (wcześniej, przez kilka lat zażywała metyloprednizolon);
·  glimepiryd 2 mg rano;
·  spironolakton 75 mg 1´dz;
·  ramipril 2,5 mg 1´dz;
·  omeprazol 20 mg 1´dz;
·  chlorek potasu 750 mg 1´dz tabl. o przedł. uwaln.
Wyniki badań laboratoryjnych (stężenia w surowicy): glukoza 58 mg/dl, kreatynina 1,18 mg/dl (104,3 mmol/l), sód 129 mmol/l, potas 7,0 mmol/l. Czy prawidłowe są wnioski?
1) istotny udział w powstaniu zaburzeń elektrolitowych miało leczenie.
2) prawdopodobna jest niedoczynność kory nadnerczy.
3) jedną z istotnych przyczyn nieprawidłowego stężenia potasu była hipoglikemia.
4) epizody hipoglikemii nie miały istotnego związku ze sposobem leczenia.
5) każdy epizod hipoglikemii wiązał się z ryzykiem kolejnego epizodu hipoglikemii.
Prawidłowa odpowiedź to:

Chora lat 71, z wieloletnim nadciśnieniem tętniczym, leczona 3 lekami (metoprolol 2 ´ 50 mg, enarenal 2 ´ 5 mg i hydrochlorotiazyd 1 ´ 12,5 mg). Wartości pomiarów wykonanych przez pacjentkę w ciągu ostatniego tygodnia mieściły się w przedziale od 135/55 do 160/70 mm Hg. Przyczyną zgłoszenia się do lekarza było nagłe, całkowite zaniewidzenie prawego oka, trwające około 1-2 minut, które samoistnie ustąpiło. Towarzyszyło temu krótkotrwałe osłabienie lewej kończyny górnej i dolnej. Objawy wystąpiły podczas oglądania przez pacjentkę telewizyjnego programu informacyjnego, po podaniu kilku dramatycznych wiadomości.
Czy prawidłowe są wnioski?
1) Najbardziej prawdopodobny był psychogenny charakter objawów.
2) Objawy wskazują na zwężenie prawej tętnicy szyjnej wspólnej lub wewnętrznej.
3) Prawdopodobieństwo hipotonii ortostatycznej u tej pacjentki jest małe.
4) Przebyty epizod wskazuje na zwiększone ryzyko udaru mózgowego.
5) Ciśnienie tętna wskazuje na zwiększone ryzyko udaru mózgowego.
Prawidłowa odpowiedź to:

Chory lat 86, przyjęty do oddziału geriatrycznego z powodu postępującego osłabienia (przestał wstawać z łóżka). W wywiadzie długoletnie nadciśnienie tętnicze i czerwienica prawdziwa. Przez wiele lat przyjmował pirymetaminę (antagonista kwasu foliowego) i kwas acetylosalicylowy, rok temu zaprzestał leczenia. W zakresie czynności codziennych był samodzielny. Pięć miesięcy temu upadł, doznając urazu kręgosłupa szyjnego. Leczony był w oddziale chirurgii urazowej (wykonano TK kręgosłupa, nie wykonano TK głowy). Wartości morfologii krwi wynosiły: stężenie hemoglobiny 17,7 g/dl (10,98 mmol/l), liczba erytrocytów 5,64 T/l, hematokryt 52,4%. Został wypisany w stanie dobrym. Miesiąc później zaostrzyły się zaburzenia pamięci (od kilku lat utrzymujące się na umiarkowanym poziomie) i pojawiły się zaburzenia zachowania (drażliwość, agresja słowna). Włączono wtedy donepezil, memantynę i haloperidol, uzyskując poprawę zaburzeń zachowania. Obecny stan: pacjent leżący, zachowany kontakt logiczny, wzmożone napięcie mięśniowe. Stężenie hemoglobiny we krwi 5,1 g/dl (3,26 mmol/l), liczba erytrocytów 1,39 T/l, hematokryt 14,3%; w surowicy TSH<0,05 mIU/ml (norma 0,35-5,0), fT4 23,5 pmol/l (norma 9-20). Czy prawidłowe są wnioski?
1) Jedną z prawdopodobnych przyczyn niedokrwistości było zwłóknienie szpiku.
2) Przyczyną zaburzeń zachowania mogła być stwierdzona niedoczynność tarczycy.
3) Decyzja o włączeniu donepezilu i memantyny 4 miesiące temu była uzasadniona.
4) Sztywność mięśni jest prawdopodobnie niepożądanym działaniem haloperidolu.
5) U chorego istnieją wskazania do przetoczenia koncentratu krwinek czerwonych.
Prawidłowa odpowiedź to:

Chora lat 86, przyjęta do oddziału geriatrii z powodu osłabienia, zasłabnięć i upadków (nie zawsze współzależnych). W wywiadzie: nadciśnienie tętnicze, bóle kręgosłupa, bioder i kolan. Zachowana orientacja dotycząca własnej osoby, zaburzona - miejsca i czasu. Zaburzenia pamięci. Test MMSE: 14 punktów. Ciśnienie tętnicze 200/110 mm Hg, tętno miarowe 90/min. Ograniczona ruchomość kręgosłupa i stawów kończyn dolnych. Wzmożone odruchy kolanowe. Obustronnie dodatni objaw Babińskiego. Chód chwiejny, ze znacznym nasileniem zaburzeń po zamknięciu oczu. Stężenie hemoglobiny we krwi 11,6 g/dl (7,20 mmol/l), liczba erytrocytów 2,82 T/l, hematokryt 31,6%, średnia objętość erytrocyta 112 fl (norma 80-94). Stężenia w surowicy: witamina B_{12 110 pg/ml (norma 200-800), żelazo 115 mg/dl (norma 70-150). Tomografia komputerowa (TK) głowy: uogólnione zaniki korowe mózgu. Echokardiografia: rozwarcie płatków zastawki aorty 10 mm (norma 15-26). Panendoskopia: przewlekłe, zanikowe zapalenie błony śluzowej żołądka. Czy prawidłowe są wnioski?
1) Niedobór witaminy B12 był przyczyną typowej niedokrwistości mikrocytowej.
2) Niedobór witaminy B12 był ważnym czynnikiem przyczynowym upadków.
3) TK wskazuje na brak związku zaburzeń poznawczych z niedoborem witaminy B12.
4) Niedobór witaminy B12 najpewniej nie był podstawową przyczyną zasłabnięć.
5) W drugim etapie leczenia prawdopodobnie będzie potrzebne podawanie żelaza.
Prawidłowa odpowiedź to:}

Chora lat 86, mieszkająca samodzielnie. Przyjęta do oddziału kardiologii z rozpoznaniem ostrego zespołu wieńcowego i niewydolności serca. Po 4 dniach przekazana do oddziału gastrologicznego z powodu krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego. Tam wystąpiły stany pobudzenia z halucynacjami i agresją słowną. Psychiatra zalecił walproinian (depakine chrono 2´300 mg 4 dni, potem 3´300 mg), olanzapinę (2´5 mg 4 dni, potem 3´5 mg) i lorafen (5-10 mg w razie pobudzenia). Chorą wypisano po 5 dniach, zalecając dodatkowo: metoprolol (1´50 mg tabl. o przedł. uwaln.), peryndopryl (1´10 mg), promazynę (3´25 mg), omeprazol (2´20 mg), metylodigoksynę (1´0,05 mg), siarczan żelaza (1´320 mg tabl. o przedł. uwaln.). Wnuk chorej, zaniepokojony jej sennością, kontaktował się ze szpitalem. Podtrzymano zalecenie leczenia w domu wg podanego schematu. Po 5 dniach chorą przyjęto w trybie pilnym do oddziału geriatrycznego. Przedmiotowo: patologiczny sen z zachowaną reakcją na ból. Ciśnienie tętnicze 130/70 mm Hg, tętno miarowe 65/min. Wyniki badań: stężenie hemoglobiny we krwi 10,9 g/dl (6,76 mmol/l), liczba erytrocytów 3,24 T/l. Stężenia w surowicy: glukoza 76 mg/dl, kreatynina 0,53 mg/dl (46,9 mmol/l), bilirubina 0,6 mg/dl (10,3 mmol/l), sód 138 mmol/l, potas 3,9 mmol/l. Czy prawidłowe są wnioski?
1) Zaburzenia psychiczne w oddziale gastrologicznym miały charakter delirium.
2) W oddziale gastrologicznym wystąpił ostry epizod psychotyczny typu schizofrenii.
3) Zalecone leczenie miało charakter polipragmazji.
4) U chorej wystąpiła nietypowa reakcja nadwrażliwości na leki.
5) Zaburzenia po wypisie miały charakter geriatrycznego zespołu jatrogennego.
Prawidłowa odpowiedź to:

Pacjentka lat 73, z wieloletnią cukrzycą typu 2, przyjęta do szpitala z powodu poliurii, polidypsji, wartości glikemii powyżej 400mg%. 3 tygodnie temu amputacja palca III stopy lewej z powodu martwicy, od tego czasu chora pozostaje w łóżku (wcześniej pacjentka sprawna, samodzielna, poruszająca się komunikacja miejską). Odchylenia w badaniu przedmiotowym: cechy
odwodnienia, stan po amputacji palca III stopy lewej, tachykardia 100/min, ciśnienie tętnicze 100/60 w pozycji leżącej, po próbie pionizacji zawroty głowy i spadek ciśnienia do 80/50, obwód łydki 25cm, obwód ramienia 19cm. Po wyrównaniu stanu chorej wykonano: MMSE- 30/30pkt, ADL: 4/6pkt. U chorej należy rozpoznać:
1) zakażenie układu moczowego;   4) niedożywienie;
2) niewyrównaną cukrzycę;     5) prawidłowy stan odżywienia.
3) hipotonię ortostatyczną;
Prawidłowa odpowiedź to:

Chora lat 83 zgłaszała: duszność, kaszel z odkrztuszaniem żółtej plwociny od 2 tygodni, nie gorączkowała; w wywiadzie od rodziny: od kilku dni zdezorientowana co do miejsca i czasu, zaburzenia snu, wcześniej chora samodzielna. Ponadto pacjentka chorowała na: nadciśnienie tętnicze, chorobę niedokrwienną serca; przyjmowała: metocard, nitrendypinę, effox long, polocard, lovasterol. W badaniu przedmiotowym (odchylenia): sinica centralna, akcja serca miarowa 80’, tony serca: wzmożenie II tonu nad polem aortalnym, nad polem płucnym lewym szmer pęcherzykowy i wypuk ściszony poniżej V żebra, nad polem płucnym prawym szmer pęcherzykowy fizjologiczny. Badania dodatkowe: MORFOLOGIA: WBC:12,97x10^{3/ul; RBC: 3,83x106/ul; HGB: 11,5 g/dl; HCT:34,8%; PTL:483 x103/ul; MCV: 90fl, LDH: 209 U/L 0B:104, CRP: 220; RTG klatki piersiowej: płyn w lewej jamie opłucnej do II żebra licząc odcinki przednie z przemieszczeniem śródpiersia na stronę prawą. Płuco prawe bez zagęszczeń miąższowych sylwetka serca nie do oceny. Aorta miażdżycowa. Wynik badania płynu z jamy opłucnej: żółty, mętny; po odwirowaniu żółty, mętny, z osadem; pH: 8,5, gęstość 1010; leukocyty 1600/ul;glukoza < 5mg/dl, bilirubina < 0,1mg/dl, białko całkowite 3,8 g/dl, LDH:4615 U/L. U pacjentki należy stwierdzić:}

Właściwym postępowaniem leczniczym dla chorej opisanej w pytaniu 73 będzie:
1) gentamycyna 5-7mg/kg 1xdziennie;   4) żywienie dojelitowe;
2) inhibitor konwertazy angiotensyny;     5) rehabilitacja ruchowa.
3) intensywna insulinoterapia;
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskazaniem do leczenia szpitalnego zaostrzenia POCHP jest:
1) znaczne zaawansowanie choroby (FEV₁< 50% wartości należnej
w okresie stabilnym);
2) powtarzające się zaostrzenia o ciężkim przebiegu;
3) brak efektu leczenia początkowego;
4) podeszły wiek lub istotne klinicznie choroby współistniejące;
5) złe warunki socjalno-ekonomiczne.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które z poniższych leków mogą być przyczyną hipotonii ortostatycznej?
1) azotany;             4) midodryna;
2) trójpierscieniowe leki przeciwdepresyjne;     5) ibuprofen.
3) neuroleptyki;
Prawidłowa odpowiedź to:

W ocenie niedożywienia bierzemy pod uwagę:
1) BMI;                 4) IADL;
2) obwód łydki;               5) TSH.
3) obwód ramienia w połowie jego długości;
Prawidłowa odpowiedź to:

U pacjenta z otępieniem, u którego występuje pobudzenie właściwym postępowaniem jest:
1) wykluczenie przyczyn somatycznych;
2) natychmiastowe unieruchomienie;
3) wdrożenie postępowanie niefarmakologicznego, a w przypadku braku efektu włączenie leków psychotropowych;
4) niezwłoczne wdrożenie leczenia farmakologicznego (benzodiazepiny, neuroleptyki);
5) zastosowanie dożylnego wlewu z piracetamu.
Prawidłowa odpowiedź to:

Charakterystyczną cechą depresji wieku podeszłego jest:

Występowanie uszczegółowionych omamów wzrokowych jest charakterystyczne dla:

Specyficzny dla wieku podeszłego typ nadciśnienia tętniczego, to:
1) nadciśnienie skurczowo-rozkurczowe;
2) nadciśnienie skurczowo-rozkurczowe i izolowane nadciśnienie rozkurczowe;
3) nadciśnienie pierwotne;
4) izolowane nadciśnienie rozkurczowe;
5) izolowane nadciśnienie skurczowe.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które z poniższych twierdzeń są prawdziwe i pozostają ze sobą w logicznym związku?
1) za etiologię zmian w chorobie Alzheimera odpowiada obecność β-amyloidu oraz nadmiernie ufosforylowanego białko tau; obecność obu tych zmian jest podstawą patomorfologicznego rozpoznania choroby;
2) β-amyloid układa się wewnątrzkomórkowo i składa się z około 40-43 aminokwasów;
3) głównym enzymem odpowiedzialnym za tworzenie patologicznego
β-amyloidu jest α-sekteraza ponieważ pod jej wpływem tworzą się agregujące złogi;
4) nadmiernie ufosforylowane białko tau odpowiedzialne jest za tworzenie zwyrodnienia neurofibrylarnego i jest białkiem kodowanym na chromosomie 21;
5) zwyrodnienie neurofibrylarne spowalnia przepływ aksonalny, a następnie doprowadza do śmierci neuronów, co powoduje zmniejszenie produkcji neuroprzekaźników, w tym głównie acetylocholiny.
Prawidłowa odpowiedź to:

U pacjenta 75-letniego z falującym przebiegiem zaburzeń funkcji poznawczych, z jednoczesną bradykinezą, z nadwrażliwością na neuropleptyki, z towarzyszącymi omamami wzrokowymi, powtarzającymi się upadkami i omdleniami należy podejrzewać w pierwszym rzędzie:

Czynnikami zagrożenia choroby Alzheimera są:
1) wiek;
2) polimorfizm apolipoproteiny E(Allel ApoE2);
3) brak wykształcenia;
4) samotne życie, brak kontaktów towarzyskich i społecznych;
5) hormonalna terapia zastępcza.
Prawidłowa odpowiedź to:

U pacjenta 76 letniego, u którego stwierdza się postępujące zaburzenia zachowania o skrytym początku, zaburzenia afektywne i zaburzenia mowy z zachowanymi możliwościami wzrokowo-przestrzennymi i praksją, najbardziej prawdopodobnym rozpoznaniem jest:

Do charakterystycznych cech majaczenia należą:
1) zaburzenia świadomości i postrzegania z dezorientacją w czasie i przestrzeni;
2) zaburzenia cyklu snu i czuwania (nasilenie objawów rano);
3) zmienna aktywność psychomotoryczna;
4) uogólnione zaburzenia funkcji poznawczych z upośledzeniem pamięci krótko- i długotrwałej;
5) etiologią zespołu są najczęściej choroby układowe, czynniki egzogenne lub stres.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które z poniższych zmian uznaje się za fizjologiczne w starości?
1) zmniejszenie gęstości kości i sarkopenia;
2) zcieńczenie chrząstek stawowych, spadek elastyczności ścięgien i więzadeł;
3) zmniejszenie maksymalnej siły skurczu izometrycznego;
4) zmniejszenie tkanki tłuszczowej;
5) zmniejszenie beztłuszczowej masy ciała.
Prawidłowa odpowiedź to:

Do specyficznych objawów depresji w starości należą:
1) zaburzenia świadomości;     4) zaburzenia łaknienia;
2) zaburzenia psychomotoryczne;   5) objawy psychotyczne
3) zaburzenia pamięci;    (urojenia oraz omamy).
Prawidłowa odpowiedź to:

Które z poniższych twierdzeń są prawdziwe?
1) do głównych przyczyn presbyacusis należą: zanik komórek zwoju spiralnego ślimaka, miażdżyca naczyń krwionośnych ucha wewnętrznego i zmiany w obrębie ośrodkowego układu nerwowego;
2) przyczyną szumów usznych o niskiej częstotliwości są schorzenia w układzie przewodzącym dźwięki, a wyższych - zmiany w strukturach ucha wewnętrznego i dalszych odcinkach drogi słuchowej;
3) upośledzenie słuchu jest częściej większe u kobiet niż u mężczyzn w tym samym wieku;
4) głuchota starcza obejmuje zwykle dźwięki o niskiej częstotliwości;
5) w Polsce przeciętny ubytek słuchu związany z wiekiem pogłębia się o około 0,3 dB/rok.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które z poniższych twierdzeń są prawdziwe?
1) w starości zwiększa się aktywność układu sympatycznego ze zmniejszeniem wrażliwości receptorów β-adrenergicznych, co w konsekwencji zmniejsza odpowiedź na β-adrenenolityki;
2) proces starzenia zmniejsza metabolizm leków podlegających procesom utleniania;
3) proces starzenia zmniejsza metabolizm leków poprzez upośledzenie reakcji koniugacji lub syntezy do form rozpuszczalnych w wodzie;
4) starzenie pogarsza oksydację leków poprzez wpływ na system enzymów cytochromu P450;
5) ze względu na zmiany starcze w przewodzie pokarmowym wchłanianie większości leków ulega pogorszeniu.
Prawidłowa odpowiedź to:

W których z wymienionych przypadków bezwzględnie należy przeprowadzić całościową ocenę geriatryczną [COG]?

Jaką skalę należy zastosować do oceny ryzyka upadków?

Standaryzowane testy oceny funkcji człowieka starszego służą między innymi do:

Do zasad opieki geriatrycznej należy:
1) powszechność opieki;       4) jakość opieki;
2) dostępność opieki;       5) kompleksowość opieki.
3) długotrwałość opieki;
Prawidłowa odpowiedź to:

78-letnia kobieta, z nadciśnieniem tętniczym, chorobą niedokrwienną serca i leczoną niedoczynnością tarczycy, przyjęta została do oddziału geriatrii z powodu postępującego od kilku miesięcy unieruchomienia w łóżku, zaburzeń zachowania pod postacią krzyków, agresji i protestów przy próbach zmiany pozycji ciała w łóżku. Prawdopodobnie z tego powodu, od 8 miesięcy leczona była objawowo w Poradni Psychiatrycznej promazyną (75mg/dobę) i kwetiapiną (100mg/dobę), a ponadto przyjmowała perindopril, metoprolol, kwas acetylosalicylowy, lewotyroksynę 25ug oraz estazolam 2mg. Przy przyjęciu chora przytomna, ale krzycząca, z upośledzonym kontaktem, zorientowana co do miejsca, ale nie do czasu. Odpowiadała na proste pytania, niezdolna była do przeprowadzenia testów oceniających funkcje poznawcze i emocje. Barthel Indeks 0 punktów. W badaniu przedmiotowym: otyłość, zaniedbania higienicznie, liczne nadżerki w fałdach skóry, odleżyna na pośladku, przykurcze rąk i nóg, bradykinezja, niezdolność do zmiany pozycji w łóżku. W badaniu neurologicznym cechy parkinsonizmu. HR 90/min.; RR 110/80mmHg. Badania dodatkowe wykazały ropomocz z dodatnim posiewem moczu (E.coli), CRP 12,1 mg/L, glukoza na czczo 112 mg/Dl, TSH 8,37 uIU/ml, kwas moczowy 8,5mg/dL. Rozważając przyczynę unieruchomienia pacjentki, w pierwszej kolejności należałoby uwzględnić:

Nerkowa eliminacja leków ulega z wiekiem znacznemu ograniczeniu, ponieważ:
1) zmniejszają się przepływy nerkowe;
2) obniża się filtracja kłębuszkowa, a zwiększa się klirens kreatyniny;
3) zmniejsza się cewkowe wydzielanie i reabsorbcja;
4) obniża się liczba i wymiary nefronów;
5) rozmiar nerek ulega zmniejszeniu.
Prawidłowa odpowiedź to:

Cechy procesu starzenia się człowieka:
1) powszechność;
2) progresywność;
3) równomierność przebiegu w czasie;
4) długotrwałość;
5) równomierność zmian we wszystkich narządach i układach.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które z wymienionych zmian skóry jest następstwem tzw. fotostarzenia, czyli nie jest efektem starzenia naturalnego?
1) cienki, atroficzny naskórek;
2) osłabienie warstwy proliferacyjnej komórek warstwy podstawnej;
3) hipertroficzny, pogrubiały naskórek;
4) nasilona elastoza skóry właściwej;
5) cechy zapalenia głównie okołonaczyniowego w skórze właściwej.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które leki stosowane w leczeniu cukrzycy wymagają szczególnej ostrożności u osób w podeszłym wieku?

Wskaż błędne stwierdzenie dotyczące leczenia cukrzycy w wieku podeszłym:

Dystrybucja leków u osób starszych może zmienić się ze względu na:

Zaburzeniom tolerancji glukozy w starości sprzyja:
1) zmniejszenie wrażliwości tkanek na działanie glukagonu;
2) spadek insulinowrażliwości tkanek;
3) trzewne rozmieszczenie tkanki tłuszczowej w organizmie;
4) zmniejszenie zawartości wody w ustroju;
5) zmniejszenie aktywności fizycznej.
Prawidłowa odpowiedź to:

85-letnia pacjentka choruje na nadciśnienie tętnicze, niewydolność serca, cukrzycę i depresję. Podczas badania EKG stwierdzono u niej blok lewej odnogi pęczka Hisa. Chora pobiera: amitryptylinę, metforminę, digoksynę i tiazydowy lek moczopędny. Które z poniższych zdań dotyczących interakcji lekowych u tej chorej jest nieprawdziwe?

Które z poniższych zdań dotyczących nadczynności tarczycy w starości jest nieprawdziwe?

Z poniższej listy interakcji lek-choroba, która jest najmniej prawdopodobna?

W przypadku której z wymienionych niżej benzodiazepin ryzyko kumulacji jest największe?

Efektem zastosowania NLPZ u pacjenta leczonego doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi może być:

Które spośród niżej wymienionych NLPZ wg kryteriów potencjalnej niepoprawności leczenia osób starszych Beersa są przeciwwskazane u chorych starszych niezależnie od sytuacji klinicznej pacjenta?

Niewydolność rozkurczowa serca może być przeciwwskazaniem do stosowania:

W procesie starzenia dochodzi do zmian wrażliwości receptorów niektórych leków. Zmniejszenie wrażliwości dotyczy receptorów:
1) beta-adrenergicznych;  2) muskarynowych;  3) opiatów;  4) warfaryny.
Prawdziwa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenie odnoszące się do skali niedokrwienia Hachinski’ego:

Spośród leków z grupy inhibitorów cholinesterazy stosowanych w leczeniu choroby Alzheimera „podwójnymi inhibitorami cholinesteraz”, hamującymi acetylocholinesterazę i butyrylocholinesterazę, są:

Ocena sprawności w zakresie wykonywania czynności dnia codziennego przy użyciu skal ADL (Activities of Daily Living) jest jednym z zasadniczych elementów całościowej oceny geriatrycznej. Do tak zwanych instrumentalnych czynności dnia codziennego zalicza się między innymi samodzielne:
1) kąpanie się;       6) wstawanie z łóżka i przemieszczanie się
2) ubieranie się i rozbieranie;    na fotel;
3) przygotowywanie posiłków;   7) spożywanie posiłków;
4) korzystanie z toalety;     8) robienie zakupów;
5) przyjmowanie lekarstw;     9) kontrolowane wydalanie moczu/ stolca.
Prawidłowa odpowiedź to:

Bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych u chorych w wieku podeszłym w około 55% przypadków spowodowanych jest przez Streptococcus pneumoniae ponieważ zapalenie płuc jest najczęstszą chorobą infekcyjną prowadzącą do zgonu osób starszych.

U chorego z utrwalonym migotaniem przedsionków na przewlekłym leczeniu doustnymi antykoagulantami rozpoznano cukrzycę typu II i włączono leczenie dietetyczne oraz doustne leki przeciwcukrzycowe pochodne sulfonylomocznika. Po tygodniu u chorego wystąpił krwiomocz. Najprawdopodobniej jest to wynikiem:

W przebiegu ostrego zawału mięśnia sercowego u 78-letniego chorego wystąpił obustronny niedowład i zaburzenia świadomości. Najbardziej prawdopodobną przyczyną powyższego stanu jest:

Jednooczna ślepota (amaurosis fugax) występuje przy zwężeniu:

U chorej l. 76 leczonej przewlekle z powodu niewydolności serca inhibitorem konwertazy i diuretykiem, wystąpiły objawy dyzuryczne, które leczono chemioterapeutykiem. Po 3 dniach stosowania objawy dyzuryczne zmniejszyły się, ale pojawiła się swędząca wysypka. Dołączono do leczenia bloker receptorów H1. Po kilku dniach pojawiły się u chorej spowolnienie, lęk, urojenia, które bardzo zaniepokoiły rodzinę. Najbardziej prawdopodobną pierwszoplanową przyczyną tych zaburzeń jest:

U chorego l. 82 przyjętego do szpitala z powodu zapalenia płuc wystąpiły w drugiej dobie po przyjęciu zaburzenia orientacji, niepokój ruchowy, urojenia. Objawy nasiliły się wieczorem, co określa się mianem objawu: