Wyszukaj egzamin lub pytanie
Egzamin PES Endokrynologia / jesień 2025
120 pytań
Pytanie 1
Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące techniki przeprowadzenia testów wykorzystywanych w diagnostyce pierwotnego hiperaldosteronizmu:
Pytanie 2
Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące postępowania u pacjentów z ciężką hiperkortyzolemią:
1) w obrazie klinicznym ciężkiej hiperkortyzolemii dominują najczęściej nadciśnienie tętnicze, hiperglikemia, głęboka hipokaliemia oraz cechy miopatii proksymalnej;
2) u pacjentów z ciężką hiperkortyzolemią diagnostykę hormonalną należy ograniczyć do niezbędnego minimum, gdyż nie może ona opóźniać wdrożenia leczenia inhibitorem steroidogenezy;
3) celem opanowania ciężkiej hiperkortyzolemii leczeniem z wyboru jest zastosowanie inhibitorów steroidogenezy nadnerczowej o szybkim początku działania, tj. metyraponu, osilodrostatu lub mifepristonu;
4) u pacjentów z ciężką hiperkortyzolemią, gdy inhibitory steroidogenezy nadnerczowej są niedostępne, nieskuteczne lub źle tolerowane należy rozważyć wykonanie zabiegu ratunkowej obustronnej adrenalektomii;
5) u pacjentów z ciężką hiperkortyzolemią nie należy prowadzić terapii inhibitorem steroidogenezy nadnerczowej w schemacie „zablokuj i zastąp”.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 3
Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące hiponatremii:
1) hiponatremia ostra to hiponatremia o udokumentowanym czasie trwania <72 h;
2) najczęstszą przyczyną hiponatremii niehipotonicznej jest ciężka hiperglikemia;
3) chorzy z przewlekłą hiponatremią są zagrożeni wystąpieniem obrzęku mózgu w razie zbyt szybkiego wyrównywania natremii;
4) do przyczyn hiponatremii hipotonicznej, hiperwolemicznej należą m.in. przewlekła niewydolność serca czy marskość wątroby z wodobrzuszem;
5) głównym mechanizmem prowadzącym do rozwoju hiponatremii w przebiegu ciężkiej niedoczynności tarczycy jest zmniejszona zdolność wydalania wolnej wody z powodu podwyższonego stężenia hormonu antydiuretycznego.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 4
Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące efektu działania osilodrostatu u pacjentów z zespołem Cushinga:
1) podczas terapii osilodrostatem u części pacjentów może dojść do przejściowego pogorszenia kontroli nadciśnienia tętniczego z powodu akumulacji prekursorów steroidogenezy nadnerczowej o działaniu mineralokortykosteroidowym;
2) docelowa dawka terapeutyczna osilodrostatu jest ściśle zależna od stopnia nasilenia hiperkortyzolemii;
3) u kobiet leczonych osilodrostatem w wyniku akumulacji androgenów nadnerczowych może dojść do przejściowego pogorszenia klinicznego hirsutyzmu;
4) u pacjentów z chorobą Cushinga w trakcie terapii osilodrostatem zwykle obserwuje się spadek stężenia ACTH, co związane jest z utratą sprzężenia pomiędzy stężeniem kortyzolu a aktywnością wydzielniczą guza kortykotropowego;
5) w trakcie terapii osilodrostatem w sytuacjach nasilonego stresu, np. infekcja przebiegająca z gorączką, u pacjenta mogą wystąpić objawy niedoboru kortyzolu.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 5
Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące postępowania u pacjentów z hiponatremią w przebiegu zespołu nieadekwatnej antydiurezy (SIAD):
1) oznaczenie stężenia kopeptyny jest wysoce pomocnym parametrem ułatwiającym rozpoznanie SIAD w ramach diagnostyki różnicowej hiponatremii;
2) do leków mogących doprowadzić do SIAD w wyniku stymulacji wydzielania AVP i potencjalizacji jej działania należą m.in. leki przeciwdrgawkowe, takie jak kwas walproinowy oraz lamotrygina;
3) u pacjentów z ostrą, ciężką hiponatremią przebiegającą z zaburzeniami świadomości i cechami obrzęku mózgu w badaniu obrazowym głowy niewskazane jest podawanie hipertonicznych roztworów chlorku sodu;
4) waptany (antagoniści receptora V2 dla wazopresyny) zawsze stanowią pierwszą linię leczenia hiponatremii w przebiegu SIAD;
5) w przypadkach, gdy restrykcja płynów okazuje się nieskuteczna, w korekcji hiponatremii w przebiegu SIAD można rozważyć zastosowanie w terapii mocznika.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 6
Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące zależności obserwowanych u pacjentów z niedoczynnością przysadki leczonych rekombinowanym ludzkim hormonem wzrostu (rhGH):
Pytanie 7
Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące efektu działania pasyreotydu LAR u pacjentów z chorobami przysadki:
1) podczas terapii pasyreotydem LAR u pacjentów z chorobą Cushinga można spodziewać się przejściowego pogorszenia kontroli nadciśnienia tętniczego z powodu akumulacji prekursorów steroidogenezy nadnerczowej o działaniu mineralokortykosteroidowym;
2) objawowa kamica żółciowa stanowi przeciwwskazanie do terapii pasyreotydem LAR;
3) pacjenci z akromegalią są bardziej narażeni na rozwój zaburzeń gospodarki węglowodanowej podczas terapii pasyreotydem LAR w porównaniu z pacjentami z chorobą Cushinga;
4) zaburzenia gospodarki węglowodanowej podczas terapii pasyreotydem LAR wynikają z hamującego wpływu leku na sekrecję insuliny oraz hormonów inkretynowych;
5) dawka maksymalna pasyreotydu LAR u pacjentów z chorobą Cushinga zgodnie z założeniami programu lekowego B.118 wynosi 40 mg co 28 dni.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 8
Które badania laboratoryjne są podstawą do rozpoznania akromegalii?
Pytanie 9
Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące makroprolaktynemii:
Pytanie 10
U 28-letniej kobiety z zaburzeniami miesiączkowania (nieregularne cykle), bez mlekotoku, z wartościami prolaktyny (na czczo, w godzinach porannych) 170 μg/l wskazane jest:
Pytanie 11
U osoby przewlekle leczonej kabergoliną w dawce 3,5 mg tygodniowo:
Pytanie 12
Zaburzeniem gospodarki wodno-elektrolitowej związanym ze stosowaniem węglanu litu jest:
Pytanie 13
Przyczyną niepełnej maskulinizacji zewnętrznych narządów płciowych u noworodka z kariotypem 46,XY może być niedobór enzymów steroidogenezy:
1) 21α-hydroksylazy;
2) dehydrogenazy 3ß-hydroksysteroidowej;
3) 17α-hydroksylazy, 17,20-liazy;
4) 5α-reduktazy.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 14
Zespół Kallmanna jest chorobą wrodzoną charakteryzującą się:
1) występowaniem tylko u płci męskiej;
2) opóźnionym dojrzewaniem płciowym;
3) zaburzeniami węchu;
4) otyłością olbrzymią rozwijającą się po 2. roku życia.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 15
W przypadku kwalifikacji do terapii hormonem wzrostu w Programach Lekowych kryterium niedoboru wzrostu poniżej 3 centyla obowiązuje:
1) u dziewcząt z zespołem Turnera;
2) u dzieci z idiopatycznym niedoborem wzrostu (ISS);
3) u osób dorosłych z somatotropinową niedoczynnością przysadki;
4) u chorych z zespołem Pradera-Williego.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 16
Zaburzeniami hormonalnymi prowadzącymi do zwolnienia szybkości wzrastania u dzieci są:
1) hiperkortyzolemia;
2) niedobór insulinopodobnego czynnika wzrostowego-1 (IGF-1);
3) niedoczynność tarczycy;
4) rzekoma niedoczynność przytarczyc.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 17
Typowe zmiany regulacji hormonalnej gospodarki wodno-elektrolitowej w okresie starzenia obejmują:
1) zmniejszenie wytwarzania wazopresyny (ADH) i jej podstawowego uwalniania z przysadki;
2) zwiększenie odpowiedzi ADH na bodziec hiperosmolarny;
3) osłabienie odpowiedzi ADH na bodziec nieosmotyczny (hipowolemię);
4) zmniejszenie wydzielania przedsionkowego peptydu natriuretycznego (ANP).
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 18
Test hipoglikemii bezwzględnej po dożylnym podaniu insuliny wykorzystywany jest do oceny czynności przysadki w zakresie wydzielania:
1) hormonu wzrostu (GH);
2) hormonu adrenokortykotropowego (ACTH);
3) prolaktyny (PRL).
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 19
Wykonywanie badań radiologicznych z jodowymi środkami kontrastowymi jest przeciwwskazane w:
Pytanie 20
Chora po operacji z powodu raka kory nadnercza otrzymuje uzupełniająca terapię mitotanem. Powodem wizyty u lekarza jest wynik wykonanych badań kontrolnych wskazujący na stężenie transaminaz 8-krotnie przekraczające wartości referencyjne. Wskaż właściwe postępowanie:
Pytanie 21
Chorego z guzem nadnercza skierowano do leczenia operacyjnego. Osłonę sterydową zabiegu i pooperacyjną substytucję hydrokortyzonem należy zastosować, jeśli:
Pytanie 22
U pacjenta wykonano badanie CT narządów jamy brzusznej, które zobrazowało jednorodny guz lewego nadnercza wielkości 18 mm. W fazie natywnej współczynnik osłabienia promieniowania wynosił ≤10 HU. Które kolejne badania obrazowe należy wykonać, aby potwierdzić łagodny charakter zmiany?
Pytanie 23
U kobiety ciężarnej będącej w drugim trymestrze ciąży, wysunięto podejrzenie raka kory nadnerczy. Które badania należy wykonać, aby wykluczyć hiperkortyzolemię?
Pytanie 24
U kobiety w 10. tygodniu ciąży rozpoznano nadczynność tarczycy. Które cechy przemawiają za rozpoznaniem tyreotoksykozy ciążowej?
Pytanie 25
Na pierwszej wizycie położniczej, w 8. tygodniu ciąży, ginekolog zlecił kobiecie ciężarnej rutynowe wykonanie badania TSH. Uzyskany wynik TSH 0,03 mIU/L był powodem skierowania kobiety do endokrynologa. Wskaż właściwe postępowanie:
Pytanie 26
Jaka wartość tyreoglobuliny (Tg) świadczy o doskonałej odpowiedzi na leczenie u chorych na zróżnicowanego raka tarczycy?
1) niestymulowana Tg 0,1 ng/mL po całkowitej tyreoidektomii;
2) stymulowana Tg 0,5 ng/mL po całkowitej tyreoidektomii i leczeniu 131I;
3) stabilna niestymulowana Tg 10 ng/mL po lobektomii;
4) stymulowana Tg 1,5 ng/mL po całkowitej tyreoidektomii;
5) niestymulowana Tg 0,01 ng/mL po całkowitej tyreoidektomii i leczeniu 131I.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 27
W leczeniu przełomu tarczycowego na tle tyreotoksykozy wywołanej stosowaniem amiodaronu nie stosuje się:
Pytanie 28
Który lek może spowodować wzrost stężenia TSH i nadmierne wydzielanie TSH w teście z TRH?
Pytanie 29
Wskaż właściwą interpretację wyników wskaźnika aldosteronowo-reninowego (ARR) u pacjentów na wskazanych lekach hipotensyjnych (z potasem w surowicy >4 mmol/L) w toku diagnostyki pierwotnego hiperaldosteronizmu (PA):
1) dodatni ARR na moksonidynie - PA możliwy;
2) ujemny ARR na werapamilu - PA wykluczony;
3) dodatni ARR na eplerenonie - PA możliwy;
4) ujemny ARR na metoprololu - PA wykluczony;
5) interpretacja ARR wymaga bezwzględnego odstawienia wszystkich leków hipotensyjnych poza α-blokerami i niedihydropirydynowym blokerem kanału wapniowego.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 30
Do różnicowania choroby Cushinga i ektopowego wydzielania ACTH lub CRH nie stosuje się:
Pytanie 31
Wskaż fałszywe stwierdzenia dotyczące odchyleń laboratoryjnych w przebiegu zespołu Cushinga:
1) do odchyleń biochemicznych należy podwyższenie HDL;
2) w badaniu moczu stwierdza się hiperkaliurię, hiperkalciurię i hiperfosfaturię;
3) w badaniach elektrolitowych krwi występuje hiperkaliemia i hiperkalcemia;
4) w morfologii krwi jest zmniejszenie liczby krążących eozynofilów i monocytów;
5) stężenie kortyzolu w surowicy rano może mieścić się w przedziale wartości referencyjnych.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 32
68-letnia pacjentka z incydentalnie wykrytym guzem nadnercza lewego opisanym w jednofazowym TK jako jednorodne ognisko o wymiarze 11 mm i gęstości 11 j.H. W badaniach nie stwierdzono cech aktywności hormonalnej guza. Wskaż zalecane postępowanie zgodne z wytycznymi European Society of Endocrinology (2023):
Pytanie 33
68-letnia pacjentka z subkliniczną nadczynnością tarczycy leczona od kilku lat tiamazolem została skierowana na badanie tomografii komputerowej jamy brzusznej z kontrastem. Pracownia wymaga od pacjentki dostarczenia zaświadczenia od endokrynologa, czy nie ma przeciwwskazań do podania kontrastu. Pacjentka z wynikiem TSH 0,1 mIU/l zgłasza się do endokrynologa. Wskaż dalsze postępowanie:
Pytanie 34
43-letnia pacjentka zgłosiła się do endokrynologa z wynikiem badania TSH 5,54 mIU/l. Dotychczas nie chorowała przewlekle, nie przyjmuje leków na stałe. Podaje, że ostatnio TSH oznaczała około 5 tygodni temu i wynik był w normie. Neguje objawy, które mogłyby wskazywać na dysfunkcję tarczycy. Miesiąc temu poddana była badaniu KT jamy brzusznej i miednicy mniejszej z kontrastem jodowym z powodu podejrzeń zmian rozrostowych w rutynowym USG ginekologicznym - zmiany zostały wykluczone. W USG tarczycy echogeniczność miąższu prawidłowa. Wskaż najbardziej prawdopodobne rozpoznanie:
Pytanie 35
29-letnia pacjentka została przyjęta na oddział endokrynologii celem kwalifikacji do Ogólnopolskiego Programu Leczenia Ciężkiego Niedoboru Hormonu Wzrostu u Osób Dorosłych oraz u Młodzieży po Zakończeniu Terapii Promującej Wzrastanie. Pacjentka została 3 lata temu poddana usunięciu nieczynnego hormonalnie makrogruczolaka przysadki z uciskiem na skrzyżowanie nerwów wzrokowych. Podczas hospitalizacji na oddziale stwierdzono, że wielkość resztkowej masy guza jest stabilna. Pacjentka przyjmuje substytucję lewotyroksyną i hydrokortyzonem. Stwierdzono IGF-1 w dolnej granicy normy dla wieku i płci. Jakie badania powinny być zaplanowane w celu potwierdzenia niedoboru GH, aby móc zakwalifikować pacjentkę do programu?
Pytanie 36
28-letna pacjentka z prawidłową masą ciała, bez chorób przewlekłych stara się o ciążę z zastosowaniem technik wspomaganego rozrodu (wskazania dotyczą stanu zdrowia partnera). Nigdy nie była leczona lewotyroksyną. W badaniach laboratoryjnych po kontrolowanej stymulacji jajników stwierdzono TSH 1,8 mIU/l oraz znacznie podwyższone miano przeciwciał przeciwko tyreoperoksydazie. Pacjentka nie zgłasza dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Jakie zalecenia powinien wydać konsultujący endokrynolog?
Pytanie 37
29-letnia pacjentka z masą ciała 85 kg przy wzroście 162 cm zgłosiła się do endokrynologa z powodu nadmiernej potliwości. Nie przyjmuje leków na stałe. Cykle miesiączkowe 60-95 dni. W wywiadzie rodzinnym cukrzyca typu 2 u ojca i babci. Nie stwierdzono innych odchyleń. Na podstawie informacji wskaż najbardziej prawdopodobne rozpoznanie wstępne:
Pytanie 38
Największym zagrożeniem w okresie pooperacyjnym dla pacjenta poddanego adrenalektomii z powodu guza chromochłonnego nadnercza jest:
Pytanie 39
24-letni pacjent po tyreoidektomii z limfadenektomią środkową i boczną w przebiegu raka brodawkowatego tarczycy (pT2 N1), w pierwszej dobie po operacji miał napad tężyczki. Trzy lata po zabiegu przyjmuje następujące leki: lewotyroksynę w dawce 150 µg codziennie, węglan wapnia 4x dziennie 2 tabletki po 1000 mg, kalcytriol 2 µg/dzień. Masa ciała pacjenta to 69 kg. Zgłasza zmęczenie, drętwienie rąk i twarzy, które pogarszają jego funkcjonowanie w pracy. Wyniki badań laboratoryjnych: stężenie wapnia całkowitego 6,7 mg/dl i TSH 1,8. W tym przypadku należy:
Pytanie 40
Które z badań dodatkowych są zalecane w rutynowej kontroli pacjentów z niewydolnością kory nadnerczy w czasie leczenia substytucyjnego, obok koniecznego monitorowania klinicznego m.in. wartości ciśnienia tętniczego krwi czy masy ciała?
1) poranne stężenie ACTH w osoczu;
2) stężenie sodu w surowicy;
3) seryjne oznaczenia kortyzolemii w ciągu dnia;
4) oznaczenie HbA1c;
5) ocena gęstości mineralnej kości.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 41
Wskaż cechy pierwotnej nadczynności przytarczyc (PHPT) w przebiegu ciąży:
1) diagnostyka opiera się na wykazaniu zwiększonego stężenia PTH i skorygowanego wapnia we krwi;
2) w trakcie ciąży leczenie chirurgiczne PHPT jest przeciwwskazane;
3) u kobiet z PHPT w ciąży występuje szczególne ryzyko ostrego zapalenia trzustki;
4) optymalnym badaniem lokalizacyjnym jest scyntygrafia ze znakowanym 99mTc-MIBI;
5) u noworodka matki z PHPT może dochodzić do zagrażającej życiu hipokalcemii.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 42
Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące śpiączki hipometabolicznej w przebiegu niedoczynności tarczycy:
1) przebiega z hipokapnią i hipoksemią;
2) może towarzyszyć jej hipoglikemia;
3) charakteryzuje ją osłabienie odruchów ścięgnistych i zwiększenie aktywności CPK we krwi;
4) leczenie rozpoczyna się od minimalnych dawek lewotyroksyny podawanych dożylnie;
5) aktywne ogrzewanie chorego w hipotermii jest przeciwwskazane.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 43
Zwiększenie stężenia wolnych hormonów tarczycy krążących we krwi wiąże się ze stosowaniem:
Pytanie 44
Wskaż niewłaściwe połączenie czynnościowego testu diagnostycznego z przeciwwskazaniem do jego wykonania:
Pytanie 45
Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące scyntygrafii z zastosowaniem znakowanej 131-I metajodobenzyloguanidyny w diagnostyce guza chromochłonnego nadnerczy:
Pytanie 46
26-letni pacjent leczony od ponad 6 lat metyloprednizolonem w zmiennych dawkach 8-16 mg dziennie z powodu atopowego zapalenia skóry został zakwalifikowany do terapii przeciwciałem monoklonalnym przeciwko receptorowi alfa IL4 - dupilumabem. Nowa terapia okazała się bardzo skuteczna w kontroli zmian skórnych, więc metyloprednizolon odstawiono w ciągu 3 tygodni. Po miesiącu bez pobierania steroidu pacjent zgłosił się do endokrynologa z powodu ogólnego złego samopoczucia i niskich wartości ciśnienia tętniczego krwi, z wynikiem porannej kortyzolemii 2,1 µg/dl (58 nmol/l). Wskaż najwłaściwsze dalsze postępowanie:
Pytanie 47
Wskaż geny, których mutacje są przyczyną genetycznie uwarunkowanej otyłości:
1) LEPR;
2) POMC;
3) MC2R;
4) ABCD1;
5) MC4R.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 48
Wskaż czynniki zmniejszające stężenie globuliny wiążącej hormony płciowe (SHBG) we krwi:
1) estrogeny;
2) otyłość;
3) niedoczynność tarczycy;
4) akromegalia;
5) nadczynność tarczycy;
6) leki przeciwpadaczkowe.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 49
Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące występowania przeciwciał przeciwko autoantygenom gruczołów dokrewnych:
1) w cukrzycy typu 1 u większości pacjentów stwierdza się obecność przeciwciał anty-GAD;
2) częstość występowania przeciwciał przeciw antygenom trzustki w grupie kontrolnej sięga 10%;
3) największą swoistość w chorobie Gravesa mają przeciwciała przeciw TSH-R;
4) częstość występowania przeciwciał anty-TPO i anty-TG w kontroli sięga 30%;
5) w chorobie Addisona najczęściej występują przeciwciała przeciw enzymowi cytochromu p450;
6) częstość występowania przeciwciał przeciw receptorowi wapniowemu (Ca-SR) w autoimmunologicznej niedoczynności przytarczyc to 95-100%.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 50
Które leki nie mają wpływu na wyniki oznaczeń metanefryn i normetanefryn w moczu:
1) metoprolol;
2) labetalol;
3) prazosyna;
4) doksazosyna;
5) paracetamol;
6) antagoniści kanału wapniowego.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 51
Które cechy różnicują klasyczny zespół Barttera i zespół Gitelmana?
1) wiek wystąpienia;
2) wielomocz;
3) głuchota;
4) zasadowica hipochloremiczna;
5) kalciuria;
6) przejściowa hiperkaliemia.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 52
Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące objawów raka nadnerczy:
1) hirsutyzm/wirylizacja są porównywalnie częste jak feminizacja;
2) przypadkowe wykrycia są częstsze niż postaci objawowe;
3) zespół Cushinga i objawy związane z masą guza są porównywalnie częste;
4) przerzutuje częściej do kości niż do płuc;
5) przerzutuje najczęściej do płuc i wątroby;
6) operacja laparoskopowa wiąże się z większym odsetkiem wznów miejscowych i uogólnienia choroby nowotworowej.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 53
Do najczęstszych objawów przedmiotowych guza chromochłonnego należy:
1) nadciśnienie tętnicze;
2) zwiększona potliwość;
3) tachykardia lub bradykardia odruchowa;
4) hipotensja ortostatyczna;
5) napadowe zaczerwienienie twarzy;
6) zmniejszenie masy ciała.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 54
Które hormony oddziałują na stężenie glukozy poprzez wpływ na glukoneogenezę?
1) insulina;
2) adrenalina;
3) glukagon;
4) kortyzol;
5) hormon wzrostu.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 55
Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące diagnostyki genetycznej u pacjenta z pierwotną nadczynnością przytarczyc (PNP):
Pytanie 56
Lekami zarejestrowanymi aktualnie w Polsce do terapii otyłości, które mają udowodnioną w badaniach klinicznych redukcję tzw. MACE, czyli poważnych zdarzeń sercowo-naczyniowych są:
Pytanie 57
Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące możliwości leczenia choroby otyłościowej u 13-letniego pacjenta o masie ciała 78 kg:
Pytanie 58
U pacjenta z nieznaczną hiperkalcemią i hipermagnezemią, prawidłowym stężeniem parathormonu i hipokalciurią, ze stosunkiem wapnia do kreatyniny <0,01 oraz brakiem istotnych objawów klinicznych wskaż najbardziej prawdopodobne rozpoznanie:
Pytanie 59
Do obrazu klinicznego ciężkiej długotrwałej nieodpowiednio wyrównanej niedoczynności przytarczyc nie należy:
Pytanie 60
Regularne badanie okulistyczne jest istotnym elementem diagnostyki i monitorowania następujących schorzeń endokrynologicznych:
1) choroby Gravesa i Basedowa;
2) makrogruczolaka przysadki;
3) niedoczynności tarczycy;
4) niedoczynności przytarczyc;
5) nadczynności przytarczyc.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 61
Zgodnie z aktualnymi polskimi rekomendacjami i w świetle wyników dostępnych badań klinicznych, u pacjenta z chorobą niedokrwienną serca, optymalnym wyborem leku z punktu widzenia poprawy rokowania kardiologicznego w leczeniu otyłości bez współistniejącej cukrzycy jest:
Pytanie 62
Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące leczenia insulinoma za pomocą analogów somatostatyny (SSA):
Pytanie 63
Która z cech, u pacjenta z mikrorakiem brodawkowatym tarczycy wskazuje na konieczność leczenia operacyjnego?
Pytanie 64
Cechy pośredniego ryzyka nawrotu raka brodawkowatego lub pęcherzykowego tarczycy wg rekomendacji ATA 2015 obejmują:
Pytanie 65
Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące techniki wykonania BACC tarczycy w świetle wytycznych „Diagnostyka i leczenie raka tarczycy u chorych dorosłych - Rekomendacje Polskich Towarzystw Naukowych oraz Narodowej Strategii Onkologicznej (aktualizacja na rok 2022):
Pytanie 66
42-letnia kobieta została skierowana na dalszą diagnostykę z powodu przypadkowo wykrytej podczas badania USG jamy brzusznej zmiany w trzustce. W badaniu MRI uwidoczniono dobrze odgraniczony, lity guz o średnicy 1,6 cm zlokalizowany w głowie trzustki 1,5 mm od głównego przewodu trzustkowego. Pacjentka nie zgłasza żadnych dolegliwości, a badania laboratoryjne nie wskazują na aktywność hormonalną guza. Biopsja cienkoigłowa potwierdziła NF-PanNET G1, Ki-67 wynosi 1%. W wywiadzie brak chorób współistniejących ani obciążającego wywiadu rodzinnego. Wskaż najbardziej odpowiednie postępowanie:
Pytanie 67
Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące postępowania w mikroraku brodawkowatym tarczycy:
Pytanie 68
36-letnia kobieta ze świeżo rozpoznaną nieklasyczną postacią WPN bez ograniczonej rezerwy nadnerczowej zgłosiła się na konsultację w celu ustalenia sposobu postępowania. Pacjentka miesiączkuje nieregularnie i ma objawy hiperandrogenizacji pod postacią dodatkowego owłosienia, które jej przeszkadza. Urodziła dwoje dzieci. U pacjentki należy zastosować:
Pytanie 69
W przypadku jednorodnego guza nadnercza o gęstości <10 jH nie zaleca się:
Pytanie 70
Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące leczenia mitotanem:
Pytanie 71
Przyczyną podwyższenia stężenia CBG nie może być:
Pytanie 72
Jakie powinno być postępowanie u pacjenta z incydentaloma nadnerczy zgodnie z zaleceniami ESE/ENSAT 2023 w przypadku zmiany o niejednorodnej gęstości w TK średnio 30 j.H niewzmacniającej się po kontraście i wielkości 3 cm?
Pytanie 73
66-letni pacjent został przyjęty na oddział chorób wewnętrznych z powodu osłabienia, spadku apetytu, nudności, spadku masy ciała. Z uwagi na podejrzenie choroby nowotworowej wykonano badanie CT jamy brzusznej, gdzie stwierdzono obecność obustronnych zmian w nadnerczach o wielkości po około 6 cm i gęstości średnio po 35 jH. W badaniach laboratoryjnych stwierdzono: Na 128 mmol/l, K 5,1 mmol/l, Ca 3,1 mmol/l, PTH 8 pg/ml, ACTH 8.00 180 pg/ml, kortyzol 8.00 12 µg/dl. Wskaż najbardziej prawdopodobne rozpoznanie:
Pytanie 74
Hiperkalcemia może być spowodowana:
Pytanie 75
Do najczęstszych nowotworów związanych z ektopowym wydzielaniem wazopresyny nie zalicza się raka:
Pytanie 76
Do guzów litych często wydzielających w nadmiarze PTH-rP zalicza się:
Pytanie 77
Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące kompleksu Carneya:
Pytanie 78
Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące zespołu Del Castillo (zespół samych komórek Sertolego):
Pytanie 79
W konsekwencji nadczynności tarczycy u ciężarnej może wystąpić:
Pytanie 80
Do endokrynologicznych przyczyn otyłości zalicza się:
1) niedoczynność tarczycy;
2) niedobór hormonu wzrostu;
3) hiperprolaktynemię;
4) rzekomą niedoczynność przytarczyc.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 81
Do czynników ryzyka wystąpienia cukrzycy ciążowej zalicza się:
Pytanie 82
Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące guza insulinowego:
1) może być składową zespołu MEN2;
2) jego objawy mogą przypominać upojenie alkoholowe;
3) oznaczenie proinsuliny jest przydatną metodą diagnostyczną;
4) stosowanie blokerów kanału wapniowego jest przeciwwskazane;
5) w przypadku braku możliwości leczenia operacyjnego diazoksyd jest najskuteczniejszą opcją farmakologiczną.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 83
Wskaż prawidłowe zestawienia dziedzicznych schorzeń prowadzących do zaburzeń endokrynologicznych ze związanymi z nimi mutacjami genetycznymi:
1) zespoły mnogich nowotworów gruczołów dokrewnych typ 2 - mutacja genu RET;
2) zespół McCune'a-Albrighta - mutacja genu GNAS ;
3) zespół wrodzonej hipoplazji kory nadnerczy - mutacja genu DAX1;
4) zespół guzów chromochłonnych i przyzwojaków - mutacja genu NF1;
5) zespół Carneya - gen PRKAR1A.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 84
Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące trzeciorzędowej nadczynności przytarczyc:
1) główną przyczyną jest nieskuteczne leczenie wtórnej nadczynności przytarczyc, co prowadzi do długotrwałej stymulacji komórek przytarczyc do produkcji PTH i ich rozrostu, co jest większe, im bardziej zaawansowana jest przewlekła choroba nerek;
2) w badaniach biochemicznych obserwuje się hiperkalcemię, znacznie podwyższone stężenie PTH (przekraczające >10-krotnie górną granicę normy referencyjnej), hipofosfatemię oraz zwiększone stężenia wskaźników dużego obrotu kostnego;
3) nieleczona trzeciorzędowa nadczynność przytarczyc prowadzi do powikłań sercowo-naczyniowych (zwapnienia naczyń i zastawek serca), zwapnień w tkankach miękkich, ciężkiej osteodystrofii, upośledzenia odporności oraz niedokrwistości opornej na leczenie erytropoetyną.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 85
Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące akromegalii w przebiegu guza somatotropowego przysadki:
Pytanie 86
U 18-letniego pacjenta z wielohormonalną niedoczynnością przysadki spowodowaną mutacją PROP1 zaplanowano leczenie rhGH w ramach programu lekowego. Pacjent był w dzieciństwie leczony preparatem rhGH, leczenie zakończono zgodnie z programem dla populacji pediatrycznej. Obecnie IGF 1 56 ng/ml (78-480 ng/ml), TSH 0,01 mIU/l, FT4 16 pmol/l, FSH 0,1 IU/l, LH <0,1 IU/l, testosteron 26 nmol/l (9-34), Na 142 mmol/l, K 4,5 mmol/l. Chory otrzymuje L-tyroksynę 137 µg/d, hydrokortyzon 10 mg-5 mg-2,5 mg (rano-13:00-19:00), heptanian testosteronu 100 mg/tydzień i.m. W badaniu MR przysadki cechy zespołu pustego siodła. Jakie powinno być obecnie postępowanie u tego chorego?
Pytanie 87
29-letnia pacjentka zgłosiła się do endokrynologa z powodu nawrotu choroby Gravesa i Basedowa oraz orbitopatii Gravesa. Poprzedni epizod miał miejsce 3 lata wcześniej, wówczas pacjentka otrzymywała pulsy metyloprednizolonu w dawce 0,75 g na tydzień przez 6 tygodni, następnie 0,5 g na tydzień przez 6 tygodni, z bardzo dobrą reakcją na leczenie. Obecnie zgłosiła kilka incydentów podwójnego widzenia trwającego po kilka minut w ciągu ostatnich 3 miesięcy, zaczerwienienie i obrzęk powiek oraz wytrzeszcz. Badanie kliniczne wykazało: retrakcję powiek o 1 mm, wytrzeszcz o 2 mm powyżej normy, CAS 4. Wyniki jej badań laboratoryjnych są następujące: TSH <0,005 µIU/ml, FT3 13,1 pmol/l (3-7), FT4 34 pmol/l (10-22), TRAb 16 U/l (<1,75). Wskaż najwłaściwsze postępowanie u tej chorej:
Pytanie 88
62-letnia pacjentka po mastektomii z limfadenektomią z powodu raka sutka, z następczą chemio- i immunoterapią pembrolizumabem, bez wywiadu w kierunku chorób endokrynologicznych zgłosiła się do lekarza z powodu narastającego osłabienia i obrzęków. Wskaż wszystkie powikłania endokrynologiczne leczenia pembrolizumabem, które mogą być przyczyną opisanego stanu chorej:
1) niedoczynność tarczycy;
2) niedoczynność kory nadnerczy;
3) zapalenie przysadki.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 89
62-letni pacjent leczony dabigatranem z powodu napadowego migotania przedsionków został zakwalifikowany do BACC zmiany ogniskowej w tarczycy. Pacjent ponadto leczy się z powodu cukrzycy typu 2 powikłanej nefropatią cukrzycową, obecnie eGFR 49 ml/min. Otrzymuje insulinoterapię, preparat metforminy oraz dapagliflozynę. Wskaż właściwe przygotowanie chorego do BACC:
Pytanie 90
Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące leczenia otyłości tirzepatydem:
Pytanie 91
U 52-letniej pacjentki wykonano lobektomię prawostronną z powodu rozpoznania cytologicznego AUS z atypią jądrową w zmianie ogniskowej wielkości 8x6x11 mm. W płacie lewym w USG widoczne dwie zmiany gąbczaste (EU-TIRADS-PL 2), wielkości 12 mm i 7 mm. W badaniu histopatologicznym stwierdzono ognisko raka brodawkowatego tarczycy, typ klasyczny, wielkości 7,5 mm, bez nacieku torebki tarczycy, bez cech angioinwazji. Węzły chłonne śródoperacyjnie niepodejrzane, w pojedynczych dwóch węzłach znalezionych w materiale pooperacyjnym bez przerzutów raka. Wskaż dalsze postępowanie u tej chorej:
Pytanie 92
Która postać wrodzonego przerostu kory nadnerczy przebiega z utratą soli?
1) niedobór 17-20 liazy;
2) niedobór 3-beta dehydrogenazy hydroksysteroidowej;
3) niedobór oksydoreduktazy 17-beta hydroksysteroidowej;
4) niedobór 21-alfa hydroksylazy;
5) niedobór 11-beta hydroksylazy.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 93
Syntetyczne liberyny podwzgórzowe stosowane w testach stymulacyjnych umożliwiają:
1) diagnostyczne potwierdzenie pierwotnej niedoczynności przysadki;
2) diagnostyczne potwierdzenie pierwotnej nadczynności przysadki;
3) diagnostykę różnicową nadczynności przysadki z ektopią hormonalną;
4) diagnostyczne potwierdzenie wtórnej zależnej od podwzgórza niedoczynności przysadki.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 94
Które schorzenia występują w zespole Wolframa (zespół DIDMOAD)?
1) moczówka prosta;
2) cukrzyca typu 1;
3) pierwotna niedoczynność kory nadnerczy;
4) głuchota czuciowo-nerwowa z obustronnym zanikiem nerwów wzrokowych;
5) niedokrwistość złośliwa Addisona-Biermera;
6) bielactwo.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 95
Najczęstszymi schorzeniami występującymi w zespole Blizzarda (autoimmunologiczny zespół wielogruczołowy typu 1) są:
1) pierwotna niedoczynność kory nadnerczy;
2) pierwotna niedoczynność przytarczyc;
3) bielactwo;
4) zaburzenia wchłaniania jelitowego (celiakia);
5) łysienie plackowate;
6) grzybica przewlekła.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 96
Które z markerów mają zastosowanie w diagnostyce i leczeniu pacjentów z rozpoznaniem zespołu rakowiaka?
Pytanie 97
Które schorzenia najczęściej występują w zespole Schmidta (autoimmunologiczny zespół wielogruczołowy typu 2):
1) pierwotna niedoczynność kory nadnerczy;
2) choroba Hashimoto;
3) cukrzyca typu 1;
4) niedokrwistość złośliwa Addisona-Biermera;
5) moczówka prosta;
6) bielactwo.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 98
Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące makroprolaktynoma:
1) kabergolina jest lekiem pierwszego rzutu w makroprolaktynoma;
2) badanie MRI przysadki należy wykonać po roku farmakoterapii;
3) redukcja rozmiarów guza po 3 miesiącach pozwala przewidzieć odpowiedź odległą na leczenie;
4) chinagolid jest lekiem, który należy zastosować w przypadku ciężkiego uszkodzenia wątroby lub nerek;
5) chinagolid jest lekiem, który jest przeciwwskazany w przypadku ciężkiego uszkodzenia wątroby lub nerek.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 99
Raka przytarczyc należy podejrzewać u osób, u których stwierdzono:
Pytanie 100
Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące leczenia inhibitorami kinaz raka tarczycy:
1) kabozantynib ma zastosowanie tylko w leczeniu zróżnicowanego raka tarczycy i nie może być stosowany w raku rdzeniastym tarczycy;
2) wandetanib jest monokinazą i może być stosowany wyłącznie u pacjentów z mutacją protoonkogenu RET;
3) entrektynib może być stosowany u pacjentów z rakiem tarczycy zróżnicowanym i anaplastycznym z fuzjami genu NTRK;
4) kabozantynib jest lekiem drugiego rzutu zarówno w raku rdzeniastym, jak i zróżnicowanym tarczycy;
5) selperkatynib hamuje aktywność kinazy RET i jest monokinazą stosowaną tylko w raku rdzeniastym tarczycy.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 101
Wskaż postępowanie w niewydolności kory nadnerczy u pacjentek w okresie ciąży i w okresie okołoporodowym to:
Pytanie 102
Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące raka tarczycy:
1) wiek jest silnym predyktorem raka tarczycy;
2) w ostatnich latach obserwujemy wzrost wykrywalności raka tarczycy i dotyczy to głównie zaawansowanych postaci;
3) narażenia na promieniowanie jonizujące ma silny związek z rakiem zróżnicowanym tarczycy zwłaszcza w młodszym wieku;
4) w zróżnicowanym raku tarczycy dziedziczne formy stanowią 3-9%;
5) czas podwojenia CEA jest istotnym czynnikiem rokowniczym w raku rdzeniastym tarczycy;
6) mutacje germinale występują u około 50% pacjentów z rakiem rdzeniastym tarczycy.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 103
Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące rozpoznania i leczenia agresywnego guza przysadki:
Pytanie 104
Diagnostyka obrazowa w guzkach chromochłonnych i przyzwojakach pozwala na:
1) lokalizację guza;
2) wykrycie przerzutów;
3) ocenę odpowiedzi na leczenie;
4) w obrazowaniu anatomicznym MRI daje lepszy kontrast w guzach litych;
5) wykrycie wznowy;
6) wykrycie przyzwojaków w obrazowaniu funkcjonalnym (SPECT-TK, PET-TK).
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 105
Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące prolaktynoma:
Pytanie 106
Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące autoimmunizacyjnego limfocytarnego zapalenia przysadki:
Pytanie 107
Wskaż prawdziwe stwierdzenie, zgodne z aktualnymi wytycznymi zastosowania leków anabolicznych w leczeniu osteoporozy u pacjentów z bardzo wysokim ryzykiem złamań:
Pytanie 108
45-letnia pacjentka została poddana operacji z powodu guza nadnercza. W badaniu histopatologicznym guz miał średnicę 6 cm, był dobrze odgraniczony, ale w kilku miejscach naciekał torebkę nadnercza oraz przylegającą tkankę tłuszczową, nie stwierdzono nacieku w dużych naczyniach ani narządach sąsiednich. Badanie histopatologiczne węzłów chłonnych wykazało brak przerzutów. Badania obrazowe klatki piersiowej i jamy brzusznej nie ujawniły przerzutów odległych. Jak należy sklasyfikować stopień zaawansowania klinicznego raka nadnercza zgodnie z klasyfikacją AJCC (8. edycja)?
Pytanie 109
55-letni mężczyzna z sarkoidozą w wywiadzie, leczony przewlekle prednizonem (10 mg/dzień od 9 miesięcy) trafia do poradni w celu oceny ryzyka osteoporozy. Nie przebył złamań, ale skarży się na ból kręgosłupa. T-score L1-L4 wynosi -2,9. W badaniach laboratoryjnych prawidłowe stężenie witaminy D, normokalcemia i normofosfatemia. Który z leków będzie zalecany jako leczenie pierwszego rzutu u pacjenta zgodnie z wytycznymi dotyczącymi leczenia GIO (osteoporozy indukowanej glikokortykoidami)?
Pytanie 110
Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące patofizjologii orbitopatii tarczycowej oraz jej leczenia:
1) fibroblasty oczodołowe z subpopulacji Thy1 są komórkami pluripotencjalnymi, mogącymi różnicować się w komórki tłuszczowe pod wpływem deaktywacji receptora dla TSH na ich błonie komórkowej;
2) rytuksymab jest lekiem wykorzystywanym w leczeniu orbitopatii tarczycowej, ponieważ działa blokująco na receptory CD20 na fibroblastach;
3) TSH hamuje działanie TRAb na receptor TSH na fibroblastach oczodołowych w mechanizmie inhibicji kompetycyjnej, dlatego leczenie tyreostatyczne stanowi istotny element terapii orbitopatii tarczycowej;
4) według zaleceń EUGOGO z 2021 roku dotyczących leczenia orbitopatii tarczycowej w postaci umiarkowanej do ciężkiej, terapię należy rozpocząć od podawania pulsów metyloprednizolonu razem z mykofenolanem sodu lub mofetylu, o ile nie jest to przeciwwskazane.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 111
Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące hiperaldosteronizmu pierwotnego (HP):
1) występuje u 5-10% wszystkich chorych z nadciśnieniem tętniczym;
2) występuje u ponad 16% chorych na nadciśnienie tętnicze oporne na leczenie;
3) częstość występowania HP u chorych z incydentaloma nadnercza wynosi 4.3-7.0%;
4) najczęstszą przyczyną HP jest gruczolak nadnercza wydzielający aldosteron;
5) w hiperaldosteronizmie rodzinnym nadciśnienie tętnicze rozwija się już w dzieciństwie, ma ciężki przebieg, częstym powikłaniem jest udar mózgu;
6) rak kory nadnerczy nigdy nie jest źródłem nadmiaru aldosteronu;
7) u chorych z gruczolakami nadnerczy, u których wykryto mutacje genu KCNJ5 objawy hiperaldosteronizmu są szczególnie nasilone.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 112
Objawy kliniczne i zaburzenia metaboliczne w przypadku ciężkiego niedoboru hormonu wzrostu u osób dorosłych to:
Pytanie 113
Wskaż fałszywe stwierdzenie:
Pytanie 114
Diagnostyka różnicowa hiperandrogenizmu nie obejmuje:
Pytanie 115
Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące ekspozycji na promieniowanie jonizujące w raku tarczycy:
Pytanie 116
Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące diagnostyki raka tarczycy u dzieci:
Pytanie 117
Objawy przedmiotowe niedoboru hormonu wzrostu:
Pytanie 118
Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące przebiegu klinicznego i zasad leczenia uzupełniającego w raku kory nadnercza (ACC):
1) u >50% chorych z ACC w trakcie obserwacji po leczeniu operacyjnym dochodzi do nawrotu lokoregionalnego i/lub wystąpienia przerzutów odległych;
2) ACC jest nowotworem o niskim potencjale tworzenia przerzutów odległych, terapia uzupełniająca dotyczy tylko bardzo wąskiej grupy pacjentów i opiera się głównie na immunoterapii;
3) w ACC przerzuty najczęściej dotyczą kości i mózgu;
4) uzupełniająca chemioterapia powinna być rozważana u chorych z grupy bardzo wysokiego ryzyka z indeksem proliferacji Ki-67 >30%;
5) pacjent z ACC i cechą R0 odniesie korzyść z radioterapii loży (wydłużenie OS)
6) pacjent z ACC (ENSAT I, R0, Ki-67 3%) może pozostać w obserwacji i nie wymaga obligatoryjnej terapii mitotanem;
7) w przypadku łączenia terapii mitotanem z chemioterapią najczęściej stosowany jest schemat EDP (etopozyd, cisplatyna, doksorubicyna);
8) w przypadku pierwszej progresji ACC w trakcie terapii mitotanem, lek należy bezwzględnie odstawić.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 119
W przebiegu zespołu niedoboru testosteronu wtórnie do otyłości (MOSH) dochodzi do:
1) zmniejszenia stosunku testosteronu/estradiolu i zwiększenia stężenia gonadotropin;
2) zwiększenia aktywności aromatazy w tkance tłuszczowej oraz wątrobie i mięśniach;
3) nasilonej aromatyzacji testosteronu i androstendionu oraz wzrostu estradiolu i estronu;
4) zmniejszenia stężenia plemników, ich morfologii i postępującej ruchliwości;
5) lipomatozy moszny i zaburzeń wzwodu.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 120
