Egzamin PES / Endokrynologia / jesień 2023

Wskaż cechy charakterystyczne zespołu Kallmanna:
1) niedorozwój opuszki węchowej;
2) niski wzrost;
3) hipogonadyzm przedpokwitaniowy;
4) mutacja genu kodującego białko DAX1;
5) wnętrostwo.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące diagnostyki hiperaldosteronizmu:
1) hipokaliemia występuje u wszystkich chorych z hiperaldosteronizmem pierwotnym;
2) stężenie potasu <3,5 mmol/l stwierdza się u 50% osób z gruczolakami nadnerczy i u 17% osób z przerostem nadnerczy;
3) aktywność reninowa osocza pośrednio określa wydzielanie reniny, ocenia bowiem ilość angiotensyny I wytworzonej w ciągu godziny z 1 ml krwi w kontrolowanych warunkach;
4) przed obliczeniem wskaźnika aldosteronowo-reninowego należy odstawić na 7 dni spironolakton, eplerenon, amiloryd, triamteren, lukrecję;
5) wskazaniem do diagnostyki w kierunku pierwotnego hiperaldosteronizmu jest nadciśnienie tętnicze z obturacyjnym bezdechem sennym.
Prawidłowa odpowiedź to:

Niedoczynność kory nadnerczy może wystąpić w:
1) zespole trzech A (zespół Allgrove’a);
2) zespole Carneya;
3) zespole McCune’a-Albrighta;
4) adrenoleukodystrofii;
5) histiocytozie.
Prawidłowa odpowiedź to:

Leki hamujące syntezę kortyzolu to:
1) metyrapon;
2) fenoksybenzamina;
3) ketokonazol;
4) etomidat.
Prawidłowa odpowiedź to:

Do cech zespołu Carneya zalicza się:
1) śluzaki serca, skóry i gruczołów piersiowych;
2) plamy skórne barwy kawy z mlekiem (cafe au lait);
3) guzy endokrynne jąder, przysadki;
4) cykliczną postać nadczynności kory nadnerczy;
5) przyzwojaki.
Prawidłowa odpowiedź to:

Do przeciwwskazań względnych do stosowania antykoncepcji estrogenowo-progesteronowej zalicza się:
1) nadciśnienie tętnicze kontrolowane;
2) migrenowe bóle głowy bez aury;
3) cukrzycę typu 1 powyżej 35 roku życia;
4) cholestazę ciężarnych w wywiadzie;
5) otyłość.
Prawidłowa odpowiedź to:

Astenozoospermia to:

Hipogonadyzm czynnościowy można zaobserwować w:
1) otyłości;
2) stresie;
3) niedoczynności tarczycy;
4) nadmiernym wysiłku fizycznym;
5) niedoborze hormonu wzrostu.
Prawidłowa odpowiedź to:

Do przyczyn hirsutyzmu i wirylizacji zalicza się:
1) niedobór 21-hydroksylazy;
2) niedobór 11β-dehydrogenazy hydroksysteroidowej typu 1;
3) zespół oporności na glikokortykosteroidy;
4) stosowanie kwasu walproinowego;
5) stosowanie danazolu.
Prawidłowa odpowiedź to:

W zespole McCune’a-Albrighta może wystąpić:
1) przedwczesne dojrzewanie płciowe;
2) nadczynność tarczycy;
3) mutacja genu GNAS1;
4) nadczynność przytarczyc;
5) hiperpigmentacja skóry.
Prawidłowa odpowiedź to:

Z objawami hipokalcemii może przebiegać:

Poporodowy brak miesiączki może być spowodowany:

Do indukcji owulacji u pacjentek z zespołem policystycznych jajników nie stosuje się:

Pierwotna nadczynność przytarczyc u ciężarnej nie wiąże się z:

Potwierdzeniem przedwczesnej niewydolności jajników u kobiet z wtórnym brakiem miesiączki są następujące wartości gonadotropin:

Do progestagenów o działaniu androgennym zalicza się:

Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące niedoboru wzrostu w zespole Turnera:

Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące zastosowania HbA1c w diagnostyce cukrzycy i stanów przedcukrzycowych:

U 37-letniego mężczyzny z BMI 22 kg/m² konieczne jest włączenie insuliny po 8 miesiącach leczenia metforminą, dapagliflozyną i sitagliptyną w maksymalnych dawkach z uwagi na utrzymujące się stężenie HbA1c >8% oraz stężenie C-peptydu poniżej dolnego zakresu normy. Ponadto stwierdzono u niego podwyższone miano przeciwciał anty-GAD. Pacjent ten spełnia kryteria rozpoznania cukrzycy:

Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące wrodzonego przerostu nadnerczy:

Zalecanym leczeniem pierwszego rzutu (wg EUGOGO) umiarkowanej do ciężkiej aktywnej postaci orbitopatii tarczycowej jest stosowanie przez:

Osteoporozę w wieku rozwojowym można rozpoznać u:

Do poradni leczenia otyłości zgłosiła się 63-letnia pacjentka z BMI 37 kg/m², obwód pasa 103 cm. W wywiadzie chorobowym nieprawidłowa tolerancja glukozy, nadciśnienie tętnicze, choroba zwyrodnieniowa stawów kolanowych. W badaniu fizykalnym nie stwierdzono objawów sugerujących wtórny charakter otyłości. Który lek należy zastosować do leczenia otyłości w pierwszej kolejności?

56-letnia pacjentka z chorobą Addisona rozpoznaną przed 20 laty, leczona skutecznie substytucyjnie musi zostać poddana badaniu kolonoskopowemu z powodu krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego. Jak powinno wyglądać przygotowanie chorej do tego badania?

Postępowanie u pacjenta z rakiem kory nadnerczy o stopniu zaawansowania ENSAT II, Ki-67 2%, po resekcji R0 (całkowitym wycięciu nowotworu) może obejmować:

Do efektów działania mitotanu zalicza się:

Przyczyną obniżenia stężenia SHBG nie jest:

W jakim przypadku rozpoznania incidentaloma nadnerczy dopuszcza się odstąpienie od dalszej obserwacji?

W monitorowaniu nieklasycznej postaci WPN (wrodzonego przerostu nadnerczy) z niedoboru 21-hydroksylazy wykorzystuje się stężenie 17OHP. Jakie stężenie jest zalecane u kobiety z tą postacią WPN starającej się o zajście w ciążę?

34-letnia kobieta została przyjęta z powodu złej kontroli nadciśnienia tętniczego i hipokaliemii 2,8 mmol/l mimo stosowania spironolaktonu 50 mg/dobę i potasu 60 mEq/dobę. W wywiadzie porażenie hipokaliemiczne. Leczenie nitrendypiną 2x 20 mg. Wyniki badań w trakcie testu obciążenia 2000 ml 0,9 % NaCl przedstawia poniższa tabela.
Wyniki testu przemawiają za:

O ciężkiej postaci zespołu hiperstymulacji jajników (OHSS, ovarian hyperstimulation syndrome) nie świadczy:

Aby ocenić rezerwę jajnikową należy oznaczyć:

Do guzów litych często wydzielających w nadmiarze PTH-rP nie zalicza się:

Do najczęstszych nowotworów związanych z ektopowym wydzielaniem wazopresyny nie zalicza się:

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące zespołu Cushinga pochodzenia ektopowego:

Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące rozrostu makroguzkowego nadnerczy:

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące raka kory nadnercza (ACC):

Wskaż prawdziwe stwierdzenie potwierdzające rozpoznanie hiperkortyzolemii subklinicznej:

Jaka jest częstość występowania przeciwciał przeciwko tyreoperoksydazie w chorobie Gravesa i Basedowa?

Która z kategorii rozpoznań wg klasyfikacji Bethesda w badaniu cytologicznym tarczycy bezwzględnie wymaga potwierdzenia rozpoznania przez drugiego patologa?

Na ile przed planowaną BACC tarczycy należy przerwać stosowanie dabigatranu u pacjenta z GFR 30-50 mln/min/1,73 m²?

Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące propylotiouracylu (PTU) :

Wskaż prawidłowy zestaw zaburzeń w badaniach laboratoryjnych obserwowany w hiperaldosteronizmie pierwotnym:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące poamiodaronowej nadczynności tarczycy typu II:
1) rozwija się na tle wcześniej istniejącej choroby tarczycy;
2) leczeniem pierwszego rzutu jest tiamazol;
3) leczeniem pierwszego rzutu są glikokortykosteroidy;
4) tarczyca wykazuje zwiększoną jodochwytność;
5) tarczyca najczęściej jest powiększona i stwierdza się wzmożone przepływy naczyniowe.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące zespołu autoimmunologicznej niewydolności gruczołowej APS-2:
1) dziedziczy się jednogenowo autosomalnie recesywnie;
2) jest wywołany mutacją genu AIRE;
3) ma związek z układem HLA;
4) występuje częściej u kobiet;
5) częstą składową zespołu jest niedoczynność przytarczyc.
Prawidłowa odpowiedź to:

Która z odpowiedzi zawiera nowotwory neuroendokrynne trzustki prawidłowo uszeregowane wg częstości występowania (od występującej najczęściej)?

Wskaż wyniki diagnostyczne potwierdzające występowanie zespołu Cushinga o etiologii nadnerczowej:
1) zwiększone stężenie ACTH w osoczu;
2) zmniejszone stężenie ACTH w osoczu;
3) hamowanie wydzielania kortyzolu w teście z deksametazonem;
4) brak hamowania wydzielania kortyzolu w teście z deksametazonem;
5) odpowiedź na stymulację kortykoliberyną;
6) brak odpowiedzi na stymulację kortykoliberyną.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż stwierdzenia prawidłowo charakteryzujące cechy guzów nadnerczy w badaniach obrazowych TK i MR:
1) dla gruczolaków typowa jest znaczna zawartość lipidów;
2) wolne wypłukiwanie środka kontrastowego charakteryzuje gruczolaki;
3) duża gęstość tkankowa nie różnicuje raka i guza chromochłonnego;
4) niehomogenność różnicuje raka i guza chromochłonnego;
5) szybkość wypłukiwania różnicuje raka i przerzut;
6) przerzuty do nadnerczy najczęściej powodują rak nerki i płuca.
Prawidłowa odpowiedź to:

W zespole MEN1 występują najczęściej:
1) guzy nadnercza;
2) guzy prolaktynowe przysadki;
3) rakowiaki;
4) nadczynność przytarczyc;
5) nowotwory neuroendokrynne trzustki.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż kryteria umożliwiające różnicowanie autoimmunologicznych zespołów wielogruczołowych (Autoimmune Polyglandular Syndromes, APS1 i APS2):
1) wiek w momencie wystąpienia objawów choroby;
2) częstość występowania u kobiet;
3) częstość występowania autoimmunizacyjnej choroby tarczycy;
4) częstość występowania choroby Addisona;
5) częstość występowania niedokrwistości złośliwej.
Prawidłowa odpowiedź to:

Dla guzów neuroendokrynnych zlokalizowanych w dwunastnicy i jelicie czczym najbardziej charakterystyczne jest wydzielanie:
1) glukagonu;
2) cholecystokininy;
3) somatostatyny;
4) glukozozależnego peptydu insulinotropowego (GIP);
5) gastryny;
6) sekretyny.
Prawidłowa odpowiedź to:

Do cech różnicujących stany lękowe z nadczynnością tarczycy zalicza się:
1) wzmożoną potliwość;
2) reakcję na temperaturę otoczenia;
3) ucieplenie skóry;
4) drżenie rąk;
5) poczucie niepokoju;
6) apetyt.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące leków przeciwtarczycowych - metamizolu (MMI) oraz propylotiouracylu (PTU):
1) czas do uzyskania eutyreozy jest krótszy przy zastosowaniu PTU;
2) MMI gromadzi się w tarczycy intensywnie i długotrwale;
3) PTU słabo gromadzi się w tarczycy;
4) PTU ma silniejsze działanie immunosupresyjne w tarczycy niż MMI;
5) oba leki hamują konwersję tyroksyny do trijodotyroniny;
6) oba leki dopuszczone są do stosowania w czasie ciąży i karmienia.
Prawidłowa odpowiedź to:

W przypadku której ze zmian można bezpiecznie odstąpić od wykonania badania cytologicznego zgodnie z aktualnymi polskimi rekomendacjami?
1) zmiana o strukturze gąbczastej o wymiarach 25x18x12 mm;
2) zmiana izoechogeniczna bez sonograficznych znamion złośliwości o wymiarach 17x14x11 mm u pacjenta z podwyższonym stężeniem kalcytoniny;
3) zmiana o maksymalnym wymiarze 6 mm oceniona jako kategoria EU-TIRADS-PL 5;
4) uogólnione obniżenie echogeniczności miąższu tarczycy u pacjenta z podwyższonymi stężeniami przeciwciał przeciwtarczycowych aTPO i aTg oraz niedoczynnością tarczycy (w celu potwierdzenia rozpoznania);
5) zmiana nieco hipoechogeniczna bez sonograficznych markerów złośliwości o wymiarach 11x9x4 mm.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące artefaktów typu ogona komety:
1) odpowiadają histologicznie ciałom piaszczakowatym typowym dla raka brodawkowatego tarczycy;
2) powstają na skutek wielokrotnych odbić fal ultradźwiękowych na gęstych ziarnach koloidu lub włóknika;
3) są to punktowe jasne echa z długim (>1 mm) artefaktem ogona;
4) stanowią sonograficzny marker łagodnego charakteru zmiany, jeśli występują w komponencie płynowym.
Prawidłowa odpowiedź to:

Do klinicznych czynników ryzyka zmian ogniskowych w tarczycy nie zalicza się:

W leczeniu otyłości, zgodnie z najnowszymi zaleceniami Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości, lekiem pierwszego wyboru u pacjentów prezentujących silną, nieodpartą potrzebę podjadania (craving), depresję i/lub uzależnienie od palenia tytoniu jest:

Liraglutyd w leczeniu otyłości jest przeciwwskazany w przypadku pacjentów z:
1) rakiem zróżnicowanym tarczycy w wywiadzie w okresie remisji;
2) obciążonym wywiadem rodzinnym w kierunku raka rdzeniastego;
3) rakiem rdzeniastym tarczycy w wywiadzie osobniczym;
4) wolem guzkowym nietoksycznym;
5) wolem guzkowym toksycznym.
Prawidłowa odpowiedź to:

W leczeniu otyłości, zgodnie z najnowszymi zaleceniami Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości, optymalnie stosuje się dietę hipokaloryczną polegającą na zmniejszeniu dziennego spożycia energii:

Wskaż prawidłową kolejność zastosowania metod leczenia akromegalii u pacjenta z guzem przysadki bez przeciwwskazań do interwencji chirurgicznej, zgodnie z najnowszymi polskimi wytycznymi:

Pacjent po zabiegu neurochirurgicznym z powodu nieczynnego hormonalnie makrogruczolaka przysadki ma następujące wyniki badań laboratoryjnych: TSH 0,5 uIU/ml, FT4 6,9 pmol/l (norma 11,5-22), FT3 4,1 pmol/l (norma 4,0-8,3), kortyzol o 8.00 rano 15 nmol/l (norma 171-536), ACTH 3 pg/ml (norma 7,2 -63,3), prolaktyna 21 ng/ml (norma 5-20). Jakie postępowanie w pierwszej kolejności należy wdrożyć u tego pacjenta?

Wskaż fałszywe stwierdzenia dotyczące nadczynności tarczycy indukowanej jodowymi środkami kontrastowymi:
1) większość przypadków rozwija się w ciągu miesiąca po ekspozycji na środek cieniujący;
2) do czynników ryzyka należy wole guzkowe;
3) u pacjentów z nadczynnością tarczycy badania radiologiczne z użyciem jodowych środków kontrastowych są bezwzględnie przeciwwskazane;
4) nie wszystkie przypadki wymagają leczenia lekiem przeciwtarczycowym;
5) u pacjentów z grup ryzyka można zastosować profilaktykę z użyciem nadchloranu potasu podawanego przez 7-14 dni przed planowanym badaniem.
Prawidłowa odpowiedź to:

Pacjent ze złamaniem jest kwalifikowany do grupy o bardzo wysokim ryzyku złamań, jeśli występuje u niego:
1) złamanie niskoenergetyczne w lokalizacji głównej w ostatnich 2 latach u osoby z T-score ≤-1,0;
2) wartość FRAX PL dla złamań bliższego końca kości udowej >4,5%;
3) wartość FRAX PL dla złamań głównych >10%;
4) T-score gęstości mineralnej kości w DXA <-3,0 w bliższym końcu kości udowej;
5) złamanie podczas przewlekłego stosowania inhibitorów aromatazy.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące osteoporozy indukowanej glikokortykosteroidami (GIO):
1) głównym mechanizmem ubytku masy kostnej jest zahamowanie kościotworzenia;
2) ubytek kości w przebiegu przewlekłej hiperkortyzolemii dotyczy przede wszystkim kości beleczkowej;
3) stosowanie przewlekle prednizonu (lub równoważnika) w dawce dziennej nieprzekraczającej 5 mg jest bezpiecznie dla szkieletu;
4) w leczeniu GIO może być stosowany denosumab;
5) leczenie GIO zawsze rozpoczyna się od bisfosfonianu.
Prawidłowa odpowiedź to:

Do obrazu choroby von Hippla-Lindaua, będącej jedną z przyczyn genetycznie uwarunkowanych guzów chromochłonnych nie zalicza się:

Które ze schorzeń mogą wiązać się z hipokaliemią?
1) zespół Allgrove’a;           
2) niedobór 17α-hydroksylazy;       
3) zespół oporności na glikokortykosteroidy;
4) nadczynność tarczycy;
5) niedobór 21-hydroksylazy.
Prawidłowa odpowiedź to:

28-letnia pacjentka zgłosiła się z powodu złego samopoczucia, zmęczenia oraz wzrostu masy ciała o 5 kg (do BMI 25,6 kg/m²) w ciągu pół roku. Kobieta miesiączkuje regularnie na tabletce antykoncepcyjnej, nie przyjmuje przewlekle innych leków ani nie przechodziła operacji, a w rodzinie występuje jedynie cukrzyca typu 2 u babci. W badaniu przedmiotowym bez istotnych odchyleń, wg relacji pacjentki wcześniejszy trądzik ustąpił 3-4 lata temu. W USG tarczyca jednorodna, normoechogeniczna. Pacjentka wykonała panel badań proponowanych przez laboratorium komercyjne: HGB 13,5 g/dl (ref. 12,0-15,0), WBC 6,32 x10³/uL, NEU 3,08 x10³/uL, LIMF 3,1 x10³/uL, EOZ 0,48 x10³/Ul, glukoza na czczo 98 mg/dl, insulina na czczo 12 uU/mL, ALT 29 IU/L, TSH 1,93 uIU/mL, FT4 15,4 pmol/l (ref. 11,5-21,0), kortyzol 8.00 732 nmol/l (N 170-510 nmol/L), Prl 22,4 ng/ml (N <20 ng/ml). Wskaż najwłaściwsze postępowanie w tym przypadku:

Który z czynników zwiększa aktywność 1α-hydroksylazy?
1) hipokalcemia;
2) PTH;
3) FGF23;
4) estrogeny;
5) zatrucie ołowiem.
Prawidłowa odpowiedź to:

Do stanów chorobowych nasuwających podejrzenie rzekomego guza chromochłonnego (pseudopheochromocytoma) nie zalicza się:

40-letnia pacjentka zgłosiła się z powodu uczucia kołatania serca, zmniejszenia masy ciała oraz pobudzenia psychoruchowego w ciągu ostatniego miesiąca. W badaniach laboratoryjnych stwierdzono TSH 0,001 mIU/l, FT4 28 pmol/l, FT3 8,5 pmol/l, przeciwciała przeciwko receptorowi TSH były nieobecne, a w USG tarczycy stwierdzono pojedynczą zmianę ogniskową w centralnej części płata prawego (hipoechogeniczną, okrągłą, o równych brzegach, o wymiarach 10x10x8 mm, o mieszanym unaczynieniu). Wskaż właściwe postępowanie:

W rzekomej niedoczynności przytarczyc typu 1 nie stwierdza się:

Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące hiperkalcemii:

Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące autoimmunologicznych zespołów wielogruczołowych:

Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące hipoglikemii:

Do leków stosowanych w leczeniu osteoporozy u mężczyzn zalicza się:
1) alendronian;
2) ibandronian;
3) denosumab;
4) teryparatyd;
5) romosozumab;
6) raloksyfen.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące tyreotoksykozy stwierdzanej w ciąży:
1) zawsze wymaga leczenia z użyciem leków przeciwtarczycowych;
2) najczęstszą przyczyną jest tyreotoksykoza ciążowa będąca skutkiem stymulowania receptora TSH przez β-hCG, wykazująca strukturalne podobieństwo do TSH;
3) lekiem rekomendowanym w leczeniu jawnej nadczynności tarczycy rozpoznanej w pierwszym trymestrze ciąży jest propylotiouracyl;
4) w leczeniu można rozważyć zastosowanie metody „zablokuj i zastąp”.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące leków przeciwtarczycowych (ATD):
1) siła działania tiamazolu w stosunku do propylotiouracylu to 2:1;
2) normalizacja hormonów tarczycy jest szybsza po propylotiouracylu;
3) najczęstsze objawy uboczne po lekach przeciwtarczycowych to zmiany skórne występujące u 1-5% pacjentów;
4) czas działania tiamazolu w stosunku do propylotiouracylu powyżej 24h vs 8-12h;
5) neutropenia nie jest przeciwwskazaniem do leczenia lekami przeciwtarczycowymi.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące agresywnych guzów przysadki:
1) w przypadku agresywnego guza przysadki i nowotworu przysadki, po udokumentowanym wzroście guza, zaleca się zastosowanie temozolomidu w monoterapii jako pierwszej linii chemioterapii;
2) guzy przysadki nie dają przerzutów;
3) wszystkie guzy przysadki powinny zostać poddane badaniu histopatologicznemu, które powinno przynajmniej obejmować badania immunodetekcyjne hormonów przysadki i ocenę indeksu proliferacyjnego Ki-67, należy poddać analizie przynajmniej immunodetekcję białka p53 i liczbę mitotyczną, jeśli indeks Ki-67 wynosi ≥3%;
4) w przypadku guzów agresywnych radioterapia nie ma istotnego znaczenia dla noworodka;
5) badanie MR przysadki powinno być wykonywane co 3-12 miesięcy w zależności od stopnia agresywności guza.
Prawidłowa odpowiedź to:

Bezwzględnym przeciwwskazaniem do leczenia izotopowego nie jest:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące zobrazowanej w badaniu USG zmiany ogniskowej tarczycy o średnicy 9 mm:
1) zmiana jest EU-TIRADS-PL 5, kształt owalny, wymaga biopsji, jeśli przekroczy 10 mm;
2) zmiana jest EU-TIRADS-PL 5, kształt owalny, widoczne są mikrozwapnienia, głęboka hipoechogeniczność, wymaga biopsji, jeśli przekracza 5 mm;
3) w tym przypadku kontrolne badanie USG należy wykonać co 12 miesięcy;
4) ryzyko wystąpienia raka tarczycy szacowane jest na >26%;
5) ryzyko złośliwości jest bardzo niskie;
6) obraz typowy dla artefaktu ogona komety.
Prawidłowa odpowiedź to:

Stosując leczenie izotopowe w chorobach tarczycy można uzyskać następujący efekt:

Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące przypadkowo wykrytych guzów nadnerczy:
1) w momencie pierwszego wykrycia zmiany w nadnerczu należy dążyć do ustalenia z najwyższą możliwą pewnością czy obserwowana zmiana jest łagodna czy złośliwa;
2) w przypadku guzów małych (<20 mm) badanie USG jest wystarczające;
3) rekomenduje się, aby wszystkie przypadkowe guzy nadnerczy poddawano procedurze obrazowania, aby określić czy guz jest jednorodny i bogaty w lipidy, a zatem łagodny, w tym celu zalecamy wykonanie TK bez kontrastu jako obrazowanie pierwszego wyboru;
4) jeśli TK bez kontrastu wskazuje na łagodny guz nadnerczy, czyli jednorodny wygląd i gęstość wyrażona w jednostkach Hounsfielda (HU) ≤10 to dalsze obrazowanie nie jest wymagane;
5) w przypadku niejednorodnej masy nadnerczy ≥4 cm i/lub HU >20 istnieje istotne ryzyko, że ta zmiana jest złośliwa;
6) w przypadku zmian ≥4 cm i/lub prezentujących gęstość wyrażoną w HU >20, większości przypadków natychmiastowa operacja będzie postępowaniem z wyboru.
Prawidłowa odpowiedź to:

U chorego z zespołem Kallmanna hipogonadyzm hipogonadotropowy spowodowany jest:

Spośród wymienionych glikokortykosteroidów działania mineralokortykosteroidowego nie wykazuje:
1) hydrokortyzon;
2) deksametazon;
3) prednizolon;
4) metyloprednizolon.
Prawidłowa odpowiedź to:

Przyczyną około 5% przypadków raka kory nadnercza u dorosłych i większości przypadków u dzieci jest mutacja genu:

Do istotnych klinicznie czynników (interferencji) wpływających na wyniki badań hormonalnych zalicza się:
1) hemolizę próbki krwi;
2) obecność przeciwciał heterofilnych;
3) występowanie makrocząsteczek hormonów;
4) stosowanie witaminy B7 (biotyny);
5) stosowanie witaminy D3.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskazaniem do kontynuacji terapii hormonem wzrostu po zakończeniu wzrastania bez konieczności dodatkowej oceny wydzielania hormonu wzrostu jest ustalone w dzieciństwie rozpoznanie:
1) izolowanej somatotropinowej niedoczynności przysadki;
2) wielohormonalnej niedoczynności przysadki o potwierdzonej przyczynie genetycznej;
3) zespołu Pradera-Williego;
4) zespołu Turnera.
Prawidłowa odpowiedź to:

Postać rodzinna moczówki prostej pochodzenia centralnego (ośrodkowej) charakteryzuje się:
1) defektem genu odpowiedzialnego za syntezę wazopresyny (ADH);
2) defektem genu receptora wazopresyny typu 2 (V2R);
3) początkiem objawów w dzieciństwie i w wieku szkolnym;
4) początkiem objawów w okresie noworodkowym;
5) ektopową lokalizacją tylnego płata przysadki.
Prawidłowa odpowiedź to:

Typowa triada objawów w zespole McCune’a-Albrighta to:
1) niedobór wzrostu;
2) skrócenie kości śródręcza i śródstopia;
3) dysplazja włóknista kości;
4) plamy na skórze typu „café au lait”;
5) przedwczesne dojrzewanie płciowe niezależne od gonadoliberyny (GnRH).
Prawidłowa odpowiedź to:

W diagnostyce dziecka z niedoborem wzrostu wskaźnikami wymagającymi interpretacji w zależności od wieku i płci pacjenta jest:
1) wiek szkieletowy (kostny);
2) tempo wzrastania;
3) maksymalne wydzielanie hormonu wzrostu w testach stymulacyjnych;
4) stężenie insulinopodobnego czynnika wzrostowego-1 (IGF-1) w surowicy.
Prawidłowa odpowiedź to:

Profilaktyka jodowa:

Przyczyną podwyższonego stężenia TSH poza pierwotną niedoczynnością tarczycy może być:

Przyczyną obniżonego stężenia TSH poza pierwotną nadczynnością tarczycy może być:

Przyczyną wysokiego stężenia prolaktyny, poza guzem prolaktynowym może być:

Terapia radiojodem w chorobie Gravesa i Basedowa:

Ryzyko zaostrzenia orbitopatii tarczycowej po podaniu radiojodu u osoby z chorobą Gravesa i Basedowa wzrasta wskutek

U osoby z cukrzycą typu 2, niedoczynnością tarczycy oraz przewlekłą chorobą nerek z GFR 26 ml/min przeciwwskazane jest stosowanie:

Wg wytycznych European Society of Endocrinology z 2023 roku dotyczących postępowania w przypadkowo wykrytych guzach nadnerczy, wszystkie zmiany ogniskowe w nadnerczach powinny zostać poddane ocenie w badaniu obrazowym. Rekomendowanym badaniem obrazowym pierwszego wyboru jest:

Wg wytycznych European Society of Endocrinology z 2023 roku dotyczących postępowania w przypadkowo wykrytych guzach nadnerczy, terminu łagodna autonomiczna sekrecja kortyzolu (MACS, mild autonomous cortisol secretion) należy używać dla pacjentów:
1) ze stężeniem kortyzolu w surowicy w teście z 1 mg deksametazonu >50 nmol/l (>1,8 µg/dl);
2) ze stężeniem kortyzolu w surowicy w teście z 1 mg deksametazonu >83,3 nmol/l (>3 µg/dl);
3) ze stężeniem kortyzolu w surowicy w teście z 1 mg deksametazonu >138,8 nmol/l (>5 µg/dl);
4) nie prezentujących typowych objawów zespołu Cushinga;
5) prezentujących łagodne objawy zespołu Cushinga.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż odpowiednie postępowanie pierwszego wyboru w związku z planowaną nadal steroidoterapią u 68-letniej pacjentki stosującej od 5 miesięcy prednizon w dawce 10 mg/dobę z powodu reumatoidalnego zapalenia stawów. W wywiadzie bez przebytych złamań, nie pali papierosów, bez innych czynników ryzyka złamań.

Jakie postępowanie należy wdrożyć u 19-letniej pacjentki ze świeżo rozpoznaną cukrzycą typu 1, bez innych czynników ryzyka złamań?
1) wykonać jak najszybciej badanie densytometryczne i ocenić ryzyko złamań wg kalkulatora FRAX;
2) wykonać badanie densytometryczne po 5 latach od chwili rozpoznania choroby;
3) prewencyjnie podawać bisfosfonian;
4) prewencyjnie podawać denosumab;
5) zapewnić prawidłową podaż wapnia i witaminy D.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące leczenia osteoporozy:
1) po 3 latach stosowania bisfosfonianów doustnych można rozważyć „wakacje” od leku;
2) niepowodzenie terapii bisfosfonianami w dawkach terapeutycznych definiuje się jako wystąpienie nowego złamania po 12 miesiącach terapii lub zmniejszenie wartości BMD po 12 miesiącach leczenia w stosunku do wartości wyjściowej o wartość większą od najmniejszej znaczącej zmiany;
3) denosumab może być podawany u kobiet i mężczyzn z osteoporozą pod warunkiem wcześniejszego wykluczenia współistnienia choroby nowotworowej;
4) romosozumab to lek biologiczny o działaniu zarejestrowanym do leczenia osteoporozy u kobiet i mężczyzn.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące postępowania w zaburzeniach czynności tarczycy po podaniu środków kontrastowych zawierających jod (ICM):

40-letnia pacjentka po całkowitym wycięciu tarczycy z powodu raka brodawkowatego prawego płata tarczycy (pT1bN0M0), nieobecna inwazja naczyniowa, nie stwierdzono agresywnego typu histologicznego. W badaniach tyreoglobulina niestymulowana 0,05 ng/ml, stymulowana w 5. dobie od podania preparatu Thyrogen 1,5 ng/ml, anty-Tg 18,5 IU/ml (<115). W badaniu USG szyi w loży tarczycy obustronnie nie uwidoczniono struktur mogących odpowiadać tkance tarczycy, węzły chłonne szyi odczynowo powiększone z zachowanym zarysem wnęki. W scyntygrafii diagnostycznej ¹³¹I brak ognisk gromadzenia radioznacznika. Do jakiej klasy odpowiedzi na leczenie i do jakiego dalszego postępowania należy zakwalifikować pacjentkę?

U pacjenta stwierdzono nosicielstwo mutacji RET w kodonie 918. Wskaż dalsze postępowanie jakie należy zalecić u krewnych:
1) badanie nosicielstwa mutacji RET u dzieci, optymalnie przed ukończeniem 1. roku życia;
2) badanie nosicielstwa mutacji RET u dzieci, począwszy od 2.-3. roku życia, koniecznie przed 5. roku życia;
3) profilaktyczna tyreoidektomia w przypadku potwierdzenia obecności mutacji przed ukończeniem 1. roku życia;
4) profilaktyczna tyreoidektomia w przypadku potwierdzenia obecności mutacji do 5. roku życia;
5) badania przesiewowe w kierunku guza chromochłonnego od 16 r.ż., przeciętnie raz w roku.
Wskaż odpowiedź zawierającą wszystkie prawidłowe zasady postępowania:

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące postępowania u pacjentek z chorobą Gravesa i Basedowa w okresie ciąży i laktacji:

U 28-letniego mężczyzny leczonego w poradni leczenia niepłodności w badaniu nasienia stwierdzono azoospermię. Pacjent dotychczas zdrowy, nie przyjmuje żadnych leków, nie podaje żadnych dolegliwości. W badaniu przedmiotowym nie stwierdzono odchyleń od stanu prawidłowego, owłosienie prawidłowe, oba jądra w mosznie, prawidłowej wielkości, bez zmian patologicznych. Pacjent neguje zaburzania erekcji. W wykonanych badaniach stwierdzono FSH 29 IU/l (norma 1,5-12,4), LH 8,2 IU/l (norma 1,7-8,6), testosteron całkowity 6,25 ng/ml (norma 2,5-8,5), SHBG 46,0 nmol/L. Wskaż najbardziej prawdopodobne rozpoznanie i badanie jakie należy wykonać, aby je potwierdzić:

U 48-letniego pacjenta z akromegalią przetrwałą po niecałkowitej resekcji guza przysadki włączono leczenie lanreotydem. Z uwagi na brak zadowalającej odpowiedzi na leczenie maksymalną dawką (IGF-1 po 6 miesiącach leczenia 650 ng/ml, norma do 208 ng/ml, GH 10,2 µg/l) wdrożono monoterapię pegwisomantem. W badaniach wykonanych po 3 miesiącach leczenia dawką 10 mg/dobę stwierdzono GH 11,5 ug/l, IGF-1 295 ng/ml. Wskaż właściwe postępowanie:

U noworodka, na podstawie badania przesiewowego wykryto wrodzoną niedoczynność tarczycy, którą potwierdzono w badaniu w surowicy krwi (TSH >100 mIU/l, FT4 0,4 ng/ml). Dziecko waży 3500g. Jaką dzienną dawkę L-tyroksyny należy zastosować?

Dziewczynki z zespołem Turnera w okresie dzieciństwa są leczone preparatem GH w celu poprawy wzrostu ostatecznego. Co jest przyczyną ich niskorosłości?

U 10-letniej dziewczynki z izolowanym niedoborem GH włączono leczenie rekombinowanym ludzkim GH (rhGH) podawanym w codziennych dawkach podskórnych. Przed włączeniem leczenia oceniono stężenie TSH, FT4 i FT3 oraz przeciwciał przeciwtarczycowych i wyniki były prawidłowe. Po 6 miesiącach terapii stwierdzono obniżone stężenie FT4 przy niepodwyższonym stężeniu TSH. Co może być przyczyną tego stanu?
1) leczenie rhGH może wywołać proces autoimmunologiczny w przysadce i ujawnienie się wtórnego niedoboru TSH;
2) leczenie rhGH może wywołać proces autoimmunologiczny w tarczycy i stopniowe ujawnienie się pierwotnej niedoczynności tarczycy;
3) leczenie rhGH może spowodować wtórne zwiększenie wydzielania greliny z przewodu pokarmowego, co powoduje hamowanie spożycia pokarmów i w konsekwencji, na skutek deficytu energetycznego prowadzi do względnego niedoboru FT4;
4) leczenie rhGH powoduje zahamowanie wydzielania TSH (na skutek stłumienia nocnych wyrzutów TSH i zwiększenia aktywności somatostatyny w podwzgórzu);
5) leczenie rhGH za pośrednictwem IGF-1 pobudza monodejodynację T4 do T3, co powoduje obniżenie stężenia substratu i nieznaczne zwiększenie ilości produktu (zwiększony współczynnik T3/T4 w surowicy).
Prawidłowa odpowiedź to:

Tryptorelina w postaci depot (preparat długodziałający) jest używana w leczeniu przedwczesnego dojrzewania płciowego u dzieci. W przypadku jakiego rozpoznania można ją zastosować?
1) u 6-letniej dziewczynki z przedwczesnym dojrzewaniem płciowym pochodzenia centralnego, u której w 1 r.ż. wystąpiło ropne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych;
2) u 6-letniej dziewczynki z przedwczesnym dojrzewaniem płciowym pochodzenia centralnego, u której w badaniu MR przysadki stwierdzono obecność hamartoma podwzgórza;
3) u 6-letniej dziewczynki z przedwczesnym dojrzewaniem płciowym pochodzenia obwodowego, u której rozpoznano zespół McCune’a-Albrighta;
4) u 6-letniego chłopca z przedwczesnym dojrzewaniem płciowym pochodzenia obwodowego, u którego rozpoznano guza jądra (leydigioma), po operacji usunięcia jadra;
5) u 6-letniego chłopca z przedwczesnym dojrzewaniem płciowym pochodzenia obwodowego, u którego rozpoznano wrodzony przerost kory nadnerczy obok podawania preparatu hydrokortyzon.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące leczenia zróżnicowanego raka tarczycy (differentiated thyroid cancer, DTC) u dzieci:
1) ze względu na dobre rokowanie nie zaleca się w ogóle leczenia uzupełniającego jodem 131;
2) leczenie jodem 131 stosuje się jedynie w przypadku obecności przerzutów do płuc i w celu ich uwidocznienia wskazane jest wykonanie badanie TK klatki piersiowej z kontrastem;
3) optymalny czas pomiędzy zabiegiem operacyjnym tarczycy a podaniem jodu 131 wynosi 4-12 tygodni.
Prawidłowa odpowiedź to:

Na podstawie badania przesiewowego noworodków można wykryć:
1) wrodzoną pierwotną niedoczynność tarczycy;
2) wrodzoną wtórną niedoczynność tarczycy;
3) wrodzony przerost kory nadnerczy z utratą soli na tle niedoboru 21-hydroksylazy;
4) wrodzony przerost kory nadnerczy bez utraty soli na tle niedoboru 21-hydroksylazy;
5) wrodzony ciężki niedobór hormonu wzrostu.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż lek, który w swym mechanizmie blokuje RANKL (ligand dla RANK):

Wskaż endokrynopatię, w przebiegu której może wystąpić hiperkalcemia:

Wskaż postać hiperkalciurii, w której występuje obniżone stężenie fosforu:

Wskaż leki, które mogą wyzwolić hiperkalcemię:

Cechą odróżniającą niedoczynność przytarczyc od rzekomej niedoczynności przytarczyc jest stężenie:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące witaminy D:
1) jest hormonem steroidowym o wybitnym działaniu plejotropowym;
2) jej niedobór istotnie wpływa na indukcję procesów autoimmunizacyjnych w tym w organach endokrynnych;
3) wyższe stężenie 25(OH)D u kobiet w ciąży jest związane z redukcją ryzyka cięcia cesarskiego, cukrzycy ciążowej i przedwczesnego porodu;
4) kalcytriol i aktywne analogi witaminy D (np. alfakalcydol) powinny być zastosowane w prewencji jej niedoboru;
5) monitorowanie terapii analogami witaminy D polega na oznaczaniu 25(OH)D;
6) wpływa na wiele mechanizmów, które pomagają zmniejszyć ryzyko infekcji wirusowych i bakteryjnych.
Prawidłowa odpowiedź to: