Egzamin PES / Endokrynologia / jesień 2020

Do skutków stosowania steroidów anaboliczno-androgenowych (SAA) nie zalicza się: 1) ginekomastii; 2) zwiększenia stężenia globuliny wiążącej hormony płciowe (SHBG); 3) zahamowania wydzielania gonadotropin przez przysadkę; 4) zmniejszenia objętości jąder; 5) zwiększenia objętości jąder. Prawidłowa odpowiedź to:

U otyłego pacjenta (BMI 31 kg/m2) z cukrzycą typu 1, u którego mimo optymalnej insulinoterapii nie udaje się uzyskać pożądanych wartości glikemii, w leczeniu wspomagającym możesz zastosować:

Spośród podanych poniżej stwierdzeń na temat wysoce aktywnej terapii antyretrowirusowej (HAART) wskaż fałszywe: 1) terapia HAART hamuje metabolizm wątrobowy witaminy D; 2) u chorych leczonych HAART najczęstszym zaburzeniem czynności tarczycy jest choroba Gravesa i Basedowa; 3) powikłaniem leczenia HAART może być ginekomastia; 4) stosowanie HAART u pacjentów zakażonych wirusem HIV zwiększa ryzyko złamań kości; 5) aby zmniejszyć negatywny wpływ HAART na uszkodzenie kości stosuje się częste zmiany schematu terapii antyretrowirusowej oraz przerwy w leczeniu (drug holiday - wakacje lekowe). Prawidłowa odpowiedź to:

Klasycznym objawem pierwotnej nadczynności przytarczyc jest obraz radiologiczny ostetitis fibrosa cystica, na który składa/ją się: 1) resorpcja podokostnowa; 2) guzy brunatne kości; 3) torbiele kostne; 4) obraz soli i pieprzu w kościach czaszki; 5) zanik kostny w obrębie bliższych końców obojczyków. Prawidłowa odpowiedź to:

W postępowaniu zachowawczym w pierwotnej nadczynności przytarczyc zalecisz pacjentowi: 1) ograniczenie spożycia wapnia w diecie do poziomu nieprzekraczającego 500 mg/24h, ponieważ utrzymanie zwykłej podaży wapnia u chorego na pierwotną nadczynność przytarczyc powoduje progresję choroby; 2) utrzymanie zwykłej podaży wapnia w diecie, ale nie przekraczającej 1000 mg/24h; 3) dietę bogatą w wapń, gdyż spowolnia to utratę masy kostnej; 4) unikanie ekspozycji na światło, używanie kremów z filtrem SPF50 w celu utrzymania stężenia witaminy 25(OH)D w surowicy poniżej 20 ng/dl; 5) rozpoczęcie suplementacji witaminy D od dawek 400-1000 j.m/24h, aby utrzymać jej poziom 20-30 ng/ml. Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące nadczynności tarczycy u nowo- rodka spowodowanej autoimmunologiczną chorobą gruczołu tarczowego u matki: 1) nadczynność tarczycy u noworodka może być poprzedzona przemijającą niedoczynnością tarczycy, jeśli matka jest leczona lekiem przeciwtarczy- cowym; 2) jeśli matka przed laty przebyła leczenie radiojodem z powodu nadczyn- ności tarczycy w przebiegu choroby Gravesa i Basedowa i obecnie jest w eutyreozie to wystąpienie nadczynności tarczycy u noworodka jest niemożliwe; 3) nadczynność tarczycy u noworodka należy leczyć lekiem przeciwtarczy- cowym jako przygotowanie do leczenia radykalnego; 4) leczenie noworodka lekiem przeciwtarczycowym może być konieczne przez około 2 miesiące, ma to związek z okresem półtrwania odmatczynych przeciwciał anty-TSHR; 5) w końcowym okresie ciąży stężenie przeciwciał u płodu jest równe stężeniu przeciwciał u matki. Prawidłowa odpowiedź to:

U nosicieli mutacji RET należy przeprowadzić badania w celu oceny aktualnego zaawansowania choroby, takie jak: 1) badanie stężenia kalcytoniny we krwi, podstawowe i stymulowane; 2) badanie USG szyi i BACC w przypadku zmian ogniskowych w tarczycy; 3) badanie USG jamy brzusznej; 4) diagnostykę biochemiczną w kierunku guza chromochłonnego; 5) badanie stężenia wapnia w surowicy. Prawidłowa odpowiedź to:

W której/ych z podanych poniżej sytuacji wskazane jest wykonanie adrenalektomii metodą otwartą? 1) obecność pięciocentymetrowego guza nadnercza lewego o densyjności wyjściowej w badaniu tomografii komputerowej 32 j.H, o bezwzględnym współczynniku wypłukiwania kontrastu po 10 minutach 34%, wykazującego cechy miejscowego naciekania; 2) obecność pięciocentymetrowego guza chromochłonnego nadnercza prawego; 3) u chorego wymagającego reoperacji nadnercza; 4) obecność dziewięciocentymetrowego guza nadnercza lewego o densyj- ności wyjściowej w badaniu tomografii komputerowej 2 j.H., o bezwzględ- nym współczynniku wypłukiwania kontrastu po 10 minutach 88%; 5) adrenalektomia metodą otwartą jest operacją o znaczeniu historycznym obecnie referencyjną metodą zawsze jest adrenalektomia laparoskopowa. Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż stwierdzenie fałszywe dotyczące diagnostyki DNA w raku rdzeniastym tarczycy:

Wskaż prawidłowy zestaw czynników zmniejszających stężenie SHBG:

Do przyczyn hipogonadyzmu hipogonadotropowego u mężczyzn nie należy:

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące wpływu poszczególnych hormonów na metabolizm:

W bloku których z wymienionych enzymów steroidogenezy stwierdza się współistnienie hiperandrogenizacji z nadciśnieniem tętniczym niskoreninowym? 1) 21-hydroksylazy; 2) 11-ß-hydroksylazy; 3) 17-α-hydroksylazy; 4) dehydrogenaza 3-ß-hydroksysteroidowa. Prawidłowa odpowiedź to:

Jakich sytuacji w diagnostyce i leczeniu hormonalnym możesz spodziewać się u pacjentki przyjmującej karbamazepinę?

Wskaż prawdziwe stwierdzenia opisujące działanie układu podwzgórzowo-przysadkowego: 1) wazopresyna wpływa hamująco na wydzielanie ACTH; 2) CRH wpływa hamująco na łaknienie; 3) podanie klonidyny powoduje u zdrowej osoby hamowanie wydzielania GH; 4) pierwotna niedoczynność tarczycy może być przyczyną hiperprolaktynemii; 5) hiperglikemia i wzrost poziomu wolnych kwasów tłuszczowych działają hamująco na wydzielanie GH. Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące niedoczynności przysadki u pacjentów onkologicznych: 1) pierwszym objawem przerzutu raka piersi do przysadki może być moczówka prosta; 2) u dzieci leczonych radioterapią z powodu neuroblastoma najczęściej dochodzi do niedoczynności kortykotropowej przysadki; 3) do leków mogących wywołać niedoczynność przysadki zaliczamy inhibito- ry punktów kontrolnych (anty-CTLA-4 i anty-PD-1) oraz cyklofosfamid. Prawidłowa odpowiedź to:

U pacjenta z mieszanym guzem przysadki wydzielającym prolaktynę i hormon wzrostu leczonego analogiem somatostatyny i bromokryptyną oraz z nieprawidłową glikemią na czczo leczoną metforminą, lekarz rodzinny w ramach rutynowych badań laboratoryjnych stwierdził stężenie TSH 0,31 uIU/ml. Powyższy wynik może być związany z: 1) wtórną niedoczynnością tarczycy wynikającą z ucisku komórek tyreotropowych przysadki przez masę guza; 2) obecnością wola guzowatego nadczynnego; 3) leczeniem analogiem somatostatyny; 4) leczeniem bromokryptyną; 5) leczeniem metforminą. Prawidłowa odpowiedź to:

Niskorosłość nie jest elementem obrazu klinicznego zespołu:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia opisujące zespół Pradera-Williego: 1) jest związany z zaburzeniem ekspresji matczynego allela chromosomu 15; 2) w wieku niemowlęcym objawia się hipotonią i upośledzeniem odruchu ssania; 3) w zespole Pradera-Willego stwierdza się zwiększone ryzyko wystąpienia wtórnej niedoczynności kory nadnerczy; 4) hipogonadyzm w przebiegu zespołu Pradera-Williego może być zarówno pochodzenia ośrodkowego (hipogonadyzm hipogonadotropowy) jak i obwodowego (hipogonadyzm hipergonadotropowy); 5) warunkiem włączenia i pozostania w programie leczenia hormonem wzrostu jest utrzymanie wskaźnika masy ciała BMI <90. centyla. Prawidłowa odpowiedź to:

U 30-letniego mężczyzny z nawracającą chorobą wrzodową w wywiadach stwierdzono ogólne osłabienie, pogorszenie libido i zaburzenia widzenia o typie zawężania pola widzenia: 1) wspomniane wyżej zaburzenia mogą być spowodowane mutacją protoonkogenu RET; 2) wspomnianym wyżej zaburzeniom mogą towarzyszyć zmiany ogniskowe nadnerczy; 3) rozpoznanie wstępne uzasadnia ocenę gospodarki wapniowo-fosforano- wej pod kątem pierwotnej nadczynności przytarczyc; 4) rozpoznanie wstępne uzasadnia poszukiwanie plam café au lait na ciele; 5) w powyższej sytuacji należy ocenić, czy istnieją wskazania do włączenia substytucji hydrokortyzonem, ponieważ choroba Addisona może współistnieć z zaburzeniami występującymi u pacjenta. Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące osteokalcyny: 1) jest to niekolagenowe białko macierzy kostnej; 2) produkowana jest głównie przez osteoklasty; 3) wymaga do powstania witaminy K; 4) jej podwyższone stężenie obserwuje się u pacjentów z nadczynnością tarczycy i ze szpiczakiem mnogim; 5) jej czas półtrwania wynosi kilkanaście minut. Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż fałszywe stwierdzenie:

Do przyczyn hipokalcemii należą: 1) hiperwitaminoza A; 2) przyjmowanie diuretyków tiazydowych; 3) przyjmowanie diuretyków pętlowych; 4) uszkodzenie mięśni poprzecznie prążkowanych; 5) długotrwałe przyjmowanie barbituranów. Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące tyreoglobuliny (Tg):

Wysoką jodochwytność tarczycy obserwuje się w przypadku obecności: 1) wola jajnikowego; 2) zaśniadu groniastego; 3) wola wieloguzkowego toksycznego; 4) podostrego zapalenia tarczycy; 5) thyreoroxicosis factitia. Prawidłowa odpowiedź to:

Do grupy antyandrogenów i antagonistów receptora androgenowego należą: 1) ranitydyna; 2) flutamid; 3) marihuana; 4) cyproteron. Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż fałszywe stwierdzenie:

Wskaż fałszywe stwierdzenie:

W autoimmunologicznym zespole niedoczynności wielogruczołowej typu 3 (APS-3) nie występuje:

Hiperkalcemia spowodowana mutacją aktywującą receptora PTH-1 to zespół:

Które stwierdzenie dotyczące konstytucjonalnego opóźnienia wzrastania oraz dojrzewania jest fałszywe?

Wskaż prawdziwe stwierdzenie:

9,5-letni chłopiec został skierowany do endokrynologa z powodu niedoboru wzrostu. Wzrost 120 cm, SDS wzrostu poniżej wartości -3SD, rozwój płciowy - I stadium wg skali Tannera, wiek kostny oceniono na 8 lat, maksymalne wydzielanie hormonu wzrostu w testach stymulacyjnych 19 ng/ml, stężenie IGF-1 - 100 ng/ml (poniżej wartości 2,5 centyla dla wieku). Wskaż najwłaściwsze postępowanie:

W którym z poniższych zespołów nie stwierdza się obecności macicy?

Najczęstszą przyczyną przedwczesnego dojrzewania płciowego obwodowego rzekomego jest:

Które stwierdzenia są prawdziwe w odniesieniu do hormonu antymüllerowskiego (anti-Müllerian hormone - AMH)? 1) podlega ekspresji w pęcherzykach jajnikowych o średnicy do 8 mm; 2) stężenie AMH najlepiej koreluje z całkowitą liczbą pęcherzyków jajnikowych; 3) stężenia AMH są bezpośrednio powiązane z tzw. funkcjonalną rezerwą jajnikową (Functional Ovarian Reserve - FOR) odpowiadającą puli pęcherzyków rosnących (2-5 mm); 4) wahania stężeń AMH pomiędzy cyklami miesięcznymi są niewielkie; 5) ocena stężeń AMH pozwala w przybliżeniu przewidzieć wiek menopauzy, zwłaszcza u młodszych kobiet. Prawidłowa odpowiedź to:

Następujące stwierdzenia są prawdziwe odniesieniu do leczenia orbitopatii Gravesa: 1) skuteczność steroidoterapii doustnej oraz dożylnej jest porównywalna; 2) ryzyko znacznego uszkodzenia wątroby gwałtownie narasta, gdy łączna dawka dożylnie podanego metylprednizolonu przekroczy cztery gramy (4.0 g); 3) dożylna steroidoterapia łączy się z dużym ryzykiem jatrogennej supresji kory nadnerczy; 4) rytuksymab wykazuje podobną skuteczność, jak analogi somatostatyny (oktreotyd, lanreotyd); 5) skuteczność preparatów selenu bezpośrednio koreluje ze spadkiem miana przeciwciała Anty-TPO podczas terapii selenem. Prawidłowa odpowiedź to:

Antykoncepcja estrogenowo-progesteronowa zwiększa ryzyko: 1) raka piersi; 2) raka jajnika; 3) raka szyjki macicy; 4) raka endometrium; 5) guzów przysadki; 6) raka jelita grubego. Prawidłowa odpowiedź to:

Do przeciwwskazań bezwzględnych do antykoncepcji estrogenowo- progesteronowej należą: 1) palenie papierosów po 35. r.ż.; 2) hiperlipidemie; 3) otyłość; 4) cukrzyca z powikłaniami naczyniowymi; 5) choroba naczyń tętniczych; 6) toczeń rumieniowaty układowy. Prawidłowa odpowiedź to:

Na obniżoną rezerwę jajnikową w okresie przedmenopauzalnym wskazuje zmniejszona ilość pęcherzyków jajnikowych oraz zmiany biochemiczne we krwi:

Zespół pustego siodła (ZPS) prawidłowo charakteryzują stwierdzenia: 1) może być wrodzony; 2) częściej występuje u mężczyzn; 3) częściej występuje u otyłych kobiet; 4) przyczyną może być wodogłowie; 5) przyczyną nie może być gruczolak przysadki; 6) nie występuje jednoczasowo z guzem przysadki. Prawidłowa odpowiedź to:

Wybierz stany, w których występuje podwyższone stężenie parathormonu we krwi: 1) trzeciorzędowa nadczynność przytarczyc; 2) osteopetroza; 3) hipomagnezemia; 4) hipokalcemia hiperkalciuryczna; 5) rzekoma niedoczynność przytarczyc; 6) anomalie receptora wapniowego. Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż, które stwierdzenia prawidłowo charakteryzują wiązanie hormonów steroidowych z białkami nośnikowymi: 1) estradiol w większym stopniu niż testosteron przenoszony jest przez globulinę wiążącą hormony płciowe (SHBG); 2) testosteron niemal w całości transportowany jest w postaci związanej; 3) testosteron u kobiet jest w mniejszym stopniu wiązany przez SHBG niż u mężczyzn; 4) większość progesteronu transportowana jest przez albuminy; 5) aldosteron niemal w całości transportowany jest w postaci związanej; 6) większość kortyzolu związana jest z globuliną wiążącą kortykosteroidy. Prawidłowa odpowiedź to:

Wybierz zaburzenia hormonalne charakterystyczne dla jadłowstrętu psychicznego: 1) zwiększone stężenie kortyzolu; 2) zaburzony rytm dobowy kortyzolu; 3) zwiększone stężenie GH; 4) zwiększone stężenie IGF-1; 5) obniżone stężenie trijodotyroniny; 6) obniżone stężenie TSH. Prawidłowa odpowiedź to:

Spośród podanych poniżej wskaż objawy charakterystyczne wyłącznie dla kretynizmu neurologicznego: 1) niski wzrost; 2) niedorozwój umysłowy; 3) zez; 4) głuchoniemota; 5) wygórowanienie odruchów; 6) dysgenezja przynasad kostnych. Prawidłowa odpowiedź to:

Niedoczynność tarczycy u kobiet w okresie poporodowym na obszarach o prawidłowej podaży jodu najczęściej wywołana jest przez:

Zapotrzebowanie na jod u kobiet w ciąży:

Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące fizjologii gruczołu tarczowego:

Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące zapaleń tarczycy u kobiet w ciąży:

U kobiet ciężarnych z nadczynnością tarczycy:

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące zapaleń tarczycy w okresie poporodowym:

U kobiety z niedoczynnością tarczycy rozpoznaną w ciąży:

U pacjenta z pierwotną niedoczynnością kory nadnerczy wdrożono kwarantannę z powodu kontaktu z chorym z potwierdzonym zakażeniem SARS- CoV-2. Jakie powinno być dalsze właściwe postępowanie u tego chorego?

Wskaż stwierdzenie prawdziwe, oparte na udowodnionych danych naukowych: 1) niedobór witaminy D zwiększa ryzyko zakażenia SARS-CoV-2; 2) niedobór witaminy D zwiększa ryzyko ciężkiego przebiegu Covid-19; 3) w celu zmniejszenia ryzyka infekcji SARS-CoV-2 u osób dorosłych w wieku 18-75 lat i prawidłowa masą ciała należy stosować cholekalcyferol w dawce 2000-4000 j.m./dobę; 4) stosowanie dużych dawek witaminy D (8 000 - 10 000 j.m./d) wiąże się z ryzykiem hiperkalcemii; 5) rekomendowana dawka cholekalcyferolu dla populacji ogólnej dzieci w wieku 11-18 lat wynosi 800-2000 j.m. /dobę. Prawidłowa odpowiedź to:

U pacjentki l. 17 z zaburzeniami miesiączkowania i narastającymi objawa- mi hirsutyzmu (16 punktów w skali Ferrimana-Galweya) wykonano badania hor- monalne, w których w 5 dniu cyklu miesiączkowego stwierdzono: testosteron - 0,913 ng/ml (norma 0,046-0,383); DHEA-S - 940.20 ug/dl (75-370); SHBG - 45.9 nmol/l (27,1 - 128); FSH - 5,8 IU/L (3,5-12,5); LH - 6,4 IU/L (2,4-12,6); estradiol - 31,7 pg/ml (26,7-156,0); androstendion - 5,01 ng/ml (0,70-4,31); kortyzol 8:00 - 6,2 µg/dl; kortyzol 24:00 - 0,4 µg/dl; 17-OH-progesteron w teście z Synacthenem (250 µg) 0' - 6,2 ng/ml, 30' - 12,3 ng/ml, 60' - 19 ng/ml, następnie wykonano test z deksametazonem 0,5 mg co 6 h przez 2 dni. Który z uzyskanych wyników jest najbardziej prawdopodobny u powyższej pacjentki?

U chorej lat 38 leczonej alemtuzumabem z powodu stwardnienia rozsiane- go wystąpiły kołatania serca i utrata masy ciała. W badaniach biochemicznych stwierdzono TSH < 0,005 uIU/ml; FT3 10,59 pg/ml (2 - 4,4); FT4 4,06 ng/dl (0,93 - 1,7); przeciwciała przeciw receptorowi dla TSH (anty-rTSH Ab) 15,04 IU/L. Wskaż jakie powinno być prawidłowe postępowanie u tej chorej:

Wskaż stwierdzenie fałszywe dotyczące postępowania u chorych z akromegalią:

Niedobór hormonu wzrostu w wieku dorosłym można rozpoznać u wszystkich pacjentów, z wyjątkiem:

Ginekomastia może być wynikiem stosowania: 1) marihuany; 2) amfetaminy; 3) imatynibu; 4) omeprazolu; 5) werapamilu. Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawidłowe stwierdzenie dotyczące postępowania u pacjentów z zespołami MEN2:

U pacjenta lat 44 po urazie głowy, z padaczką, rozpoznano wtórną niedo- czynność tarczycy i włączono leczenie L-tyroksyną w dawce 100 µg/dobę. W MR przysadki nie uwidoczniono nieprawidłowości, wykluczono moczówkę prostą. W badaniach kontrolnych wykonanych po 6 miesiącach stwierdzono: TSH - 0,02 µIU/ml; FT3 - 2,15 pg/ml (2,0 - 4,4); FT4 - 1,02 ng/dl (0,93 - 1,7); IGF-1 - 50,2 ng/ml (88,5 - 216); ACTH godz. 8:00 - 48,9 pg/ml; kortyzol 8:00 - 15,3 µg/dl; testosteron - 3,7 ng/ml; FSH - 8,4 [IU/L] LH - 7,5 [IU/L]; prolaktyna - 15,2 ng/ml. Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące postępowania u tego chorego:

Wskaż zdanie prawdziwe dotyczące postępowania w nowotworach tarczycy:

Wskaż steroid, którego zwiększone wydalanie z moczem jest markerem wrodzonego przerostu nadnerczy spowodowanego niedoborem 21-hydroksylazy:

Wskaż zestaw prawidłowych stwierdzeń dotyczących badań scyntygra- ficznych stosowanych w diagnostyce przytarczyc: 1) w przypadku badania dwufazowego ze znakowanym Tc-99m metoksyizo- butylizonitrylem (MIBI) ostatnia akwizycja ma miejsce po 24 godzinach od podania znacznika; 2) badanie subtrakcyjne wykorzystuje różnicę w wypłukiwaniu np. nadtechnecjanu technetu-99m i chlorku talu-201 z tkanki tarczycy oraz nieprawidłowej tkanki przytarczyc; 3) badanie scyntygraficzne jest przeciwskazane u kobiet w ciąży; 4) w badaniu dwufazowym tempo wypłukiwania 99mTc-MIBI z gruczolaka przytarczycy jest znacznie niższe niż z prawidłowej tkanki tarczycowej; 5) jeśli pacjent przygotowywany do dwufazowego badania przytarczyc z użyciem 99mTc-MIBI pobiera egzogenne hormony tarczycy, powinien je odstawić. Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż zestaw prawidłowych stwierdzeń dotyczących scyntygrafii stosowanej w diagnostyce guzów typu pheochromocytoma: 1) wychwyt metajodobenzylguanidyny (MIBG) przez utkanie współczulne jest hamowany przez labetalol; 2) dodatnia scyntygrafia z MIBG jest konieczna do rozpoznania pheochromocytoma; 3) po podaniu MIBG znakowanego izotopem jodu-123 lub jodu-131 znikoma aktywność może być rejestrowana także w prawidłowym rdzeniu nadnerczy; 4) przygotowanie pacjenta do badania wymaga podawania płynu Lugola; 5) klirens osocza z MIBG jest powolny, w granicach 20-30% dawki wydzielonego do moczu w ciągu 24h. Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące testu z cytrynianem klomifenu: 1) test opiera się na zasadzie zniesienia ujemnego sprzężenia zwrotnego między estrogenami a podwzgórzem; 2) test może być również stosowany w diagnostyce hipogonadyzmu hipogo- nadotropowego u mężczyzn, choć zalecane podawanie klomifenu trwa wówczas dłużej; 3) krwawienie po teście przypominające miesiączkę nie ma znaczenia diagnostycznego; 4) u kobiet klomifen podaje się przez pięć kolejnych dni, rozpoczynając od pierwszego dnia cyklu; 5) klomifen zmniejsza wydzielanie TSH. Prawidłowa odpowiedź to:

Wybierz prawdziwe stwierdzenia dotyczące 5-alfa-reduktazy: 1) deficyt 5-alfa-reduktazy typu 1 powoduje feminizację zewnętrznych narządów płciowych u dorosłych mężczyzn; 2) 5-alfa-reduktaza katalizuje przemianę testosteronu do dihydrotestosteronu; 3) niedobór dihydrotestosteronu zaburza rozwój wewnętrznych narządów płciowych u płodów męskich; 4) u osób płci męskiej z niedoborem 5-alfa-reduktazy dochodzi do maskulinizacji po pokwitaniu; 5) dutasteryd jest silniejszym inhibitorem 5-alfa-reduktazy niż finasteryd. Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące melatoniny: 1) wydzielanie melatoniny jest stymulowane przez hipoglikemię; 2) używki takie jak kawa, herbata, alkohol zwiększają stężenie melatoniny w surowicy; 3) maksymalne stężenie melatoniny w surowicy stwierdzane jest około 1.00 w nocy; 4) amplituda nocnego wydzielania melatoniny wzrasta z wiekiem; 5) stężenia melatoniny są istotnie niższe u osób z demencją niż u rówieśników bez zaburzeń funkcji poznawczych. Prawidłowa odpowiedź to:

Która z poniższych chorób nie jest związana z ryzykiem wystąpienia niedoczynności przytarczyc?

Które ze stwierdzeń dotyczących wielogruczołowego zespołu autoimmunizacyjnego typu 1 (APS1) jest prawdziwe?

Które ze stwierdzeń dotyczących leczenia przełomu tarczycowego (hipermetabolicznego) jest prawdziwe?

Które ze stwierdzeń dotyczących leczenia przełomu nadciśnieniowego w przebiegu guza chromochłonnego są prawdziwe? 1) podstawowym lekiem stosowanym w leczeniu przełomu jest fentolamina podawana i.v. lub w ciągłym wlewie dożylnym; 2) w przypadku braku skuteczności fentolaminy należy dołączyć labetalol; 3) jeżeli fentolamina i.v. jest niedostępna można zastosować urapidyl i.v. lub w pompie infuzyjnej; 4) w przypadku stosowania nitroprusydku sodowego w dawkach przekracza- jących 2 mcg/kg/min, jego długotrwałe stosowanie (powyżej 12 godzin) wiąże się z ryzykiem nagromadzenia cyjanków w toksycznych stężeniach; 5) w przypadku braku skuteczności fentolaminy można zastosować klonidynę i.v. w dawkach do 3 mg/dobę. Prawidłowa odpowiedź to:

U 40-letniego pacjenta z BMI 24 kg/m2 od 15 lat stwierdza się glikemię na czczo w zakresie 6,5-8 mmol/l. Wyniki OGTT wykonanego przed miesiącem: glikemia na czczo 7,2 mmol/l, glikemia w 120 minucie testu: 10,5 mmol/l. Poziom HbA1c wynosi 7,2%. W młodym wieku (<30 r.ż) zdiagnozowano cukrzycę u matki pacjenta, jej dwóch braci, bratanka, prawdopodobnie na cukrzycę chorował dziadek ze strony matki. Które ze stwierdzeń dotyczących leczenia pacjenta jest prawdziwe?

W teście z GnRH u pacjentek z czynnościowym brakiem miesiączki pochodzenia podwzgórzowego związanym z niską masą ciała (anoreksją) stwierdza się:

W którym z zespołów stwierdza się zaburzenia spermatogenezy z prawidłowym stężeniem testosteronu? 1) zespole Del Castillo; 2) dystrofii miotonicznej typu 1; 3) dystrofii miotonicznej typu 2; 4) zespole Klinefeltera; 5) agenezji komórek Leydiga; 6) zespole regresji jąder - anorchii. Prawidłowa odpowiedź to:

U pacjenta z cukrzycą typu 2 oraz przewlekłą chorobą nerek (GFR 40 ml/min/1,73 m2):

Cewnikowanie żył nadnerczowych jest rekomendowane u pacjentów z hiperaldosteronizmem pierwotnym. Od tej procedury nie można odstąpić w przypadku:

30-letni mężczyzna leczony był w dzieciństwie preparatem hormonu wzrostu (GH) z powodu somatotropinowej niedoczynności przysadki (postać izolowana). Obecnie pacjent czuje pogorszenie jakości życia. W badaniu MR przysadki nie stwierdzono odchyleń od stanu prawidłowego. Endokrynolog zaproponował diagnostykę w celu ewentualnego ponownego włączenia leczenia preparatem hormonu wzrostu (GH). Mężczyzna będzie wymagał leczenia preparatem GH w życiu dorosłym jeśli:

30-letnia kobieta z wielohormonalną niedoczynnością przysadki, która wystąpiła w wyniku operacji czaszkogardlaka umiejscowionego śródsiodłowo w 10 r.ż., w dzieciństwie była leczona preparatem hormonu wzrostu (GH), preparatem L-tyroksyny oraz preparatem hydrocortison. Po zakończeniu wzrastania leczenia GH odstawiono i obecnie pacjentka stosuje jedynie leczenie substytucyjne preparatem L-tyroksyny, preparatem hydrocortison oraz hormonalną terapię zastępczą. Pacjentka czuje pogorszenie jakości życia, ma aterogenny profil lipidowy. Endokrynolog zaproponował diagnostykę w celu ewentualnego ponownego włączenia leczenia preparatem GH. Kobieta będzie wymagała leczenia preparatem GH w życiu dorosłym jeśli:

17-letni chłopiec z somatotropinową niedoczynnością przysadki zakończył leczenie preparatem hormonu wzrostu (GH) z powodu skostnienia przynasad chrzęstnych kości długich (wiek kostny oceniono na powyżej 18 lat). Retesting - czyli ponowną ocenę wydzielania GH można przeprowadzić:

Przeciwwskazaniem do leczenia preparatem hormonu wzrostu (GH) u osoby dorosłej z potwierdzoną somatotropinową niedoczynnością przysadki jest: 1) czynna choroba nowotworowa; 2) ciężki (krytyczny) stan pacjenta np. będącego po operacji kardiochirurgicznej; 3) cukrzyca typu 2; 4) kardiomiopatia przerostowa; 5) przewlekła choroba wątroby. Prawidłowa odpowiedź to:

W wieku dorosłym wskazaniami do diagnostyki w kierunku niedoboru GH są objęci pacjenci ze wszystkich wymienionych grup, z wyjątkiem:

U 40-letniego pacjenta z BMI=27 kg/m2 i podejrzeniem niedoboru hormonu wzrostu (GH) występują przeciwwskazania do wykonania testu stymulacyjnego po podaniu insuliny i.v. i wobec tego przeprowadzono test z argininą i GHRH. Jaki wynik testu będzie wskazywał na niedobór GH?

Mutacje inaktywujące podjednostkę alfa białka G receptorów mogą dopro- wadzić do wystąpienia oporności na działanie odpowiednich hormonów. Spośród wymienionych wskaż hormon, który nie działa poprzez receptor związany z białkiem G:

W odniesieniu do macimoreliny prawdziwe jest stwierdzenie:

U 17-letniej dziewczynki z nadmierną masą ciała oceniono stężenie lipidów i uzyskano następujące wyniki badań: cholesterol całkowity - 68 mg/dl (N: 120-203), cholesterol LDL <30 mg/dl (N: 59-137), cholesterol HDL - 39 mg/dl (N: 35-65), triglicerydy - 34 mg/dl (N: 37-140). Wyniki te są charakterystyczne dla:

U 6-letniej pacjentki z przedwczesnym powiększeniem gruczołów piersio- wych wykonano test stymulacyjny po podaniu dożylnym GnRH i oznaczono stęże- nie LH i FSH przed podaniem preparatu oraz po 30 i po 60 minutach trwania testu. Uzyskano następujące wyniki: LH-0'= 1,3 IU/ml, LH-30'=15,2 IU/L i LH-60'= 8,2 IU/L oraz FSH-0'= 0,7 IU/ml, FSH-30'=6,2 IU/L i FSH-60'=2,2 IU/L. Jedno- cześnie oceniono stężenie estradiolu - 12,5 pg/ml. Jakie rozpoznanie należy postawić u tej pacjentki?

U 7-letniej pacjentki z niskorosłością z podejrzeniem powiększenia gru- czołów piersiowych przeprowadzono w warunkach ambulatoryjnych diagnostykę hormonalną i uzyskano następujące wyniki badań: stężenie LH- 7,2 IU/L, FSH- 27,3 IU/L, estradiolu <5 pg/ml. W badaniu USG zabrodawkowo nie stwierdzono obecności tkanki gruczołowej a jedynie tłuszczową. Jakie rozpoznanie należy podejrzewać u tej pacjentki?

U 19-letniego pacjenta leczonego od 7 rż preparatem GH z powodu idio- patycznej izolowanej postaci somatotropinowej niedoczynności przysadki, po roku od zakończeniu terapii GH przeprowadzono retesting i uzyskano w teście stymu- lacyjnym po podaniu dożylnym insuliny maksymalne stężenie GH 5,5 ng/ml. Jaki powinien być dalszy sposób postępowania?

Enzymem niebiorącym udziału w biosyntezie kortyzolu z pregnenolonu jest:

Największe ryzyko wystąpienia niewydolności kory nadnerczy u noworod- ka związane jest z długotrwałym stosowaniem u matki w okresie ciąży:

Przyczyną moczówki prostej nerkopochodnej nie jest:

U donoszonego noworodka urodzonego przez matkę z chorobą Gravesa i Basedowa, otrzymującą do końca ciąży leki przeciwtarczycowe należy:

U dzieci z ciężkim pierwotnym niedoborem insulinopodobnego czynnika wzrostowego-1 (IGF-1) w obowiązującym w Polsce Programie Lekowym stosuje się:

Niedobór wzrostu poniżej 3 centyla dla wieku i płci jest kryterium włączenia terapii hormonem wzrostu u dzieci w Programach Lekowych w przypadku somatotropinowej niedoczynności przysadki oraz: 1) zespołu Turnera; 2) zespołu Pradera-Williego; 3) zespołu Larona. Prawidłowa odpowiedź to:

W badaniu ultrasonograficznym tarczycy stwierdzono zmianę ogniskową, położoną w środkowo-powierzchownej części płata prawego, o wymiarach 14 x 8 x 11 mm, o budowie litej, dość jednorodnej, normoechogenicznej, otoczonej regularnym, relatywnie wąskim, hipoechogenicznym 'halo'; bez jakichkolwiek zwapnień. W prezentacji PD - obwodowy typ unaczynienia. Jaką tej zmianie przyporządkujesz kategorię według klasyfikacji EU-TIRADS?

56-letnia pacjentka, z wieloletnią, osteoporozą powikłaną licznymi złama- niami, przeszła 2 miesiące temu operację z powodu pierwotnej nadczynności przytarczyc (wycięto gruczolakowato zmienioną przytarczycę prawą dolną, w badaniu histopatologicznym średnica guza - 15 mm). Od operacji, chora przyjmuje węglan wapnia 1000 mg - 2x 1 tabl/dobę, cholekalcyferol - 500 IU/dobę oraz alfa-kalcidol - 0,25 mcg/dobę. W chwili obecnej, chora czuje się dobrze, ale zaniepokojona jest wzrostem stężenia PTH w surowicy - 67 pg/ml (N:10-65); pozostałe parametry (surowica): wapń całkowity - 9,5 mg/dl (N: 8,8- 10,2); fosfor - 3,6 mg/dl (N: 3,0-4,5); 25(OH)D - 19 ng/ml (N: 30-50); kreatynina - 0,7 mg/dl (N: 0,6-1,3). Po operacji PTH wynosił 23 pg/ml; ponadto okresowo pojawiały się wtedy mrowienia wokół ust i opuszkach palców; obecnie bez objawów tężyczkowych. Jakie jest najwłaściwsze postępowanie?

Wskaż potencjalną przyczynę hiperfosfatemii:

Wskaż leki, które mogą wywołać hipofosfatemię:

W przypadku przewlekłej, zmniejszonej podaży fosforu w diecie (dieta niskofosforanowa) należy spodziewać się w zdrowym organizmie kompensacyjnego:

Najlepszą, w znaczeniu praktycznym, metodą oceny podaży jodu u kobiety w ciąży jest:

Który z wymienionych gestagenów ma najsilniejsze działanie antyandrogenne?

Objawy androgenizacji u kobiet mogą towarzyszyć: 1) niedoczynności tarczycy; 2) hipokortyzolemii; 3) hiperkortyzolemii; 4) hiperinsulinemii. Prawidłowa odpowiedź to:

Dla zespołu Morrisa charakterystyczne są: 1) zwiększone stężenie testosteronu; 2) obniżone stężenie testosteronu; 3) zewnętrzne narządy płciowe żeńskie; 4) zewnętrzne narządy płciowe męskie; 5) wysokie stężenie estrogenów. Prawidłowa odpowiedź to:

Które z poniższych stwierdzeń dotyczących funkcjonalnego podwzgórzowego braku miesiączki są prawdziwe? 1) czynnikiem przewidującym stopień wyzdrowienia jest indeks masy ciała; 2) u pacjentek z funkcjonalnym podwzgórzowym brakiem miesiączki obserwuje się obniżone stężenie kortyzolu; 3) rozpoznanie można postawić jeśli FSH/LH >1 w obecności hipoestrogenemii; 4) ocena stopnia hipoestrogenemii może być przeprowadzona w oparciu o test progesteronowy; 5) celem wyrównania niedoboru estrogenów u pacjentek wskazane jest włączenie estrogenowej terapii zastępczej. Prawidłowa odpowiedź to:

Które stwierdzenie dotyczące syntezy i działania progesteronu u kobiety ciężarnej jest prawdziwe?

Które z wymienionych czynników mogą mieć znaczenie w powstaniu depresji poporodowej? 1) niskie stężenie prolaktyny; 2) obecność przeciwciał przeciwtarczycowych; 3) obniżenie stężenia oksytocyny; 4) obniżenie stężenia estrogenów; 5) podwyższenie stężenia kortyzolu. Prawidłowa odpowiedź to:

Podwyższone stężenia prolaktyny można zaobserwować u pacjentów z: 1) niedoczynnością tarczycy; 2) niedoczynnością przysadki; 3) niedoczynnością kory nadnerczy; 4) zespołem McCune'a-Albrighta; 5) zespołem pustego siodła. Prawidłowa odpowiedź to:

W otyłości u dzieci dochodzi do: 1) zmniejszenia wydzielania hormonu wzrostu; 2) zmniejszenia wydzielania TSH; 3) obniżenia stężenia kortyzolu; 4) zwiększenie stężenia androgenów. Prawidłowa odpowiedź to:

Która z metod antykoncepcji hormonalnej nie jest przeciwwskazana u kobiet po przebytym leczeniu raka piersi? 1) dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne; 2) iniekcje z octanu medroksyprogesteronu; 3) wkładka domaciczna z lewonorgestrelem; 4) przezskórny system antykoncepcyjny. Prawidłowa odpowiedź to:

Jakie powinno być optymalne postępowanie u pacjentki leczonej z powo- du wtórnej niedoczynności tarczycy, u której podczas kontrolnej wizyty stwierdzono TSH<0,005 mlU/L (N: 0,4-4,0), FT4 1,65 ng/dl (N: 0,9-1,7), FT3 - 4,9 pmol/L (N: 2,25-5,5)?

W leczeniu pacjenta z hiperkalcemią PTH-niezależną nie znajduje zastosowania następujące leczenie:

Podstawą rozpoznania pierwotnej nadczynności przytarczyc jest:

U pacjentki l. 66 z wywiadem raka sutka stwierdzono stężenie wapnia w surowicy -11,5 mg/dl (norma: 8,5-10,5 mg/dl) i stężenie PTH 215 pg/ml (norma: 15-65 mg/dl). Najbardziej prawdopodobne rozpoznanie to:

Które z wymienionych leków mogą prowadzić do hiperkalcemii PTH- zależnej?

Który z objawów nie należy do charakterystycznych dla przewlekłej hipokalcemii?

U 50-letniej chorej stwierdzono dość twardy guzek płata lewego tarczycy. W USG tarczycy - zmiana ogniskowa o średnicy ok. 20 mm, lita, niejednorodna, głównie hipoechogeniczna (EU-TIRADS - 5); okoliczne węzły chłonne niepowiększone; w wykonanej BACC - patomorfolog postawił rozpoznanie grupy 5 (Bethesda) - podejrzenie raka tarczycy, ale nie mógł wykluczyć, że jest to ognisko przerzutowe do tarczycy. O nowotworze jakiego narządu, który mógłby dać przerzuty do tarczycy, myślisz przede wszystkim?

Do cech różnicujących autoimmunologiczne zespoły wielogruczołowe (Autoimmune Polyglandular Syndrome; APS1 i APS2) należą: 1) wiek początku choroby; 2) częstość występowania choroby Addisona; 3) częstość występowania niedokrwistości złośliwej; 4) częstość występowania autoimmunizacyjnej choroby tarczycy; 5) częstość występowania u kobiet. Prawidłowa odpowiedź to:

Guz prolaktynowy to najczęstszy gruczolak przysadki, wywodzący się z komórek laktotropowych, autonomicznie wydzielający prolaktynę (PRL), która uwalniana w nadmiarze prowadzi do hipogonadyzmu hiperprolaktynowego. Od czego zależą objawy kliniczne tego guza:

Które z poniższych chorób/sytuacji klinicznych mogą doprowadzić do niedoczynności przysadki? 1) nowotwory przysadki i podwzgórza; 2) urazy czaszki i uszkodzenia jatrogenne podwzgórza lub przysadki; 3) zmiany zapalne i naciekowe - ziarniniakowe, limfocytowe. Prawidłowa odpowiedź to: