Egzamin PES / Endokrynologia / wiosna 2018

W prewencji indukowanej jodem nadczynności tarczycy stosuje się: 1) tiamazol; 2) węglan litu; 3) nadchloran potasu; 4) propylotiouracyl; 5) propranolol. Prawidłowa odpowiedź to:

Opóźniony wiek kostny występuje w: 1) zespole niedoboru aromatazy; 2) hiperkortyzolemii; 3) pierwotnym niedoborze IGF-1; 4) otyłości; 5) konstytucjonalnie opóźnionym wzrastaniu i dojrzewaniu; 6) zespole Sotosa. Prawidłowa odpowiedź to:

Inhibina nie jest wytwarzana przez:

Cukrzyca często towarzyszy następującym endokrynopatiom, z wyjątkiem:

Które ze stosowanych w leczeniu cukrzycy typu 2 leków mogą dawać częste objawy nietolerancji ze strony przewodu pokarmowego? 1) metformina; 2) eksenatyd; 3) glimepiryd; 4) akarboza; 5) pioglitazon. Prawidłowa odpowiedź to:

W cukrzycy typu 2 zaburzenia wydzielania insuliny obejmują:

Wskaż czynnik ryzyka neuropatii cukrzycowej:

W leczeniu neuropatii obwodowej stosuje się:

Celem leczenia żywieniowego w anorexia nervosa jest zwiększenie masy ciała o:

O defekcie spermatogenezy przy prawidłowej objętości jąder świadczy:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące hiperprolaktynemii polekowej: 1) jest wywołana blokowaniem przez lek receptorów dopaminowych podwzgórza i przysadki; 2) jest spowodowana zmniejszeniem przez lek syntezy podwzgórzowej dopaminy; 3) jest spowodowana zwiększonym powstawaniem makroprolaktyny pod wpływem leku; 4) jest spowodowana zmniejszonym metabolizmem prolaktyny; 5) zawsze wymaga leczenia. Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż zdanie prawdziwe: 1) ekspresję receptorów somatostatynowych można wykazać w oponiakach; 2) ekspresję receptorów somatostatynowych można wykazać w tkankach zmienionych zapalnie; 3) ekspresję receptorów somatostatynowych można wykazać w prawidłowej przysadce; 4) wykazanie obecności receptorów dla somatostatyny w guzie przysadki nie zawsze łączy się ze skutecznością farmakologicznego zastosowania ligandów dla tych receptorów; 5) pozytronowa tomografia emisyjna (PET) jest metodą odzwierciedlającą nasilenie procesów metabolicznych a nie obrazującą morfologię zmian. Prawidłowa odpowiedź to:

PPGL (pheochromocytoma-paraganglioma) może występować jako składowa zespołów genetycznych związanych z mutacjami genów: 1) VHL; 2) RET; 3) dehydrogenazy bursztynianowej; 4) NF1; 5) TMEM 127; 6) MAX. Prawidłowa odpowiedź to:

Obniżonej ARO należy spodziewać się u chorych z: 1) zwężeniem tętnicy nerkowej; 2) chorobą Addisona; 3) SIADH; 4) zespołem mózgowej utraty soli (CSW); 5) WPN-11βOH. Prawidłowa odpowiedź to:

U otyłego chłopca z przedwczesnym dojrzewaniem płciowym GnRH- zależnym, padaczką lekooporną i napadami śmiechu należy podejrzewać:

Obecność przerzutów do węzłów chłonnych u pacjenta z rakiem kory nadnercza oznacza, że: 1) kwalifikuje się go do II lub III stopnia klinicznego zaawansowania choroby w zależności od wielkości guza; 2) kwalifikuje się go do III lub IV stopnia klinicznego zaawansowania choroby w zależności od wielkości guza; 3) wg WHO szacowane 5-letnie przeżycie wynosi poniżej 55%; 4) wg WHO szacowane 5-letnie przeżycie wynosi poniżej 18%; 5) leczenie chirurgiczne nie przynosi korzyści w porównaniu z leczeniem zachowawczym. Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące choroby Gravesa-Basedowa: 1) jest najczęstszą przyczyną nadczynności tarczycy w krajach z prawidłową podażą jodu; 2) występuje częściej u mężczyzn; 3) jej przyczyną jest mutacja receptora dla TSH, powodująca jego ciągłą aktywację; 4) w leczeniu uzupełniającym stosuje się leki beta-adrenolityczne; 5) nadczynności tarczycy zawsze towarzyszy oftalmopatia. Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż lokalizację/rodzaj badania densytometrycznego, w którym dokonany pomiar dotyczy głównie kości korowej:

Wskaż potencjalną przyczynę hipokalcemii, której towarzyszy małe stężenie PTH:

Wskaż potencjalną przyczynę hipokalcemii, której towarzyszy duże stężenie PTH:

74-letnia pacjentka została skierowana do poradni leczenia osteoporozy w celu diagnostyki i leczenia. W przeszłości wystąpiły dwa złamania osteoporotycz- ne (złamanie Collesa w 54. rż oraz złamanie szyjki kości udowej lewej w 72. rż, zaopatrzone endoprotezoplastyką). Chora skarży się na ból pleców oraz zaobser- wowała ubytek wzrostu (6 cm względem wartości odnotowanej w młodości). W przeszłości chora przebyła także laparoskopową cholecystektomię, ponadto występuje od wielu lat obustronna kamica nerek. W badaniu przedmiotowym zwraca uwagę pogłębiona kifoza piersiowa. W wykonanym badaniu densytomet- rycznym (DXA) odcinka lędźwiowego kręgosłupa, wartość BMD (L1-L4) wynosi 1,023 g/cm2, co odpowiada T-score -0,9 oraz Z-score +1,2. Wskaż potencjalne przyczyny relatywnie dużych wartości BMD: 1) przebyte złamania kręgów lędźwiowych kręgosłupa; 2) zmiany zwyrodnieniowe odcinka lędźwiowego kręgosłupa; 3) skrzywienie boczne kręgosłupa; 4) kamica nerek; 5) klips po cholecystektomii laparoskopowej; 6) proteza kości udowej. Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż preparat wapnia, którego powinno się unikać w leczeniu niedoczynności przytarczyc:

U 78-letniego pacjenta, pozostającego pod stałą opieką nefrologiczną z powodu przewlekłej choroby nerek (GFR<30 ml/min) rozpoznano osteoporozę w badaniu densytometrycznym (brak złamań w wywiadzie). Ryzyko 10-letnie złamania osteoporotycznego oszacowane na podstawie algorytmu FRAX wynosi 9%. Stężenie wapnia całkowitego w surowicy - 9,2 mg/dl (N: 8,8-10,2); fosforanów - 4,8 mg/dl (N: 1,5-4,5); PTH - 60 ng/l (N: 15-70). Wskaż najwłaściwsze postępowanie:

Wskaż choroby/stany, w których nie wykorzystuje się terapii bisfosfonianami:

U 43-letniej chorej stwierdzono chorobę Cushinga. Jaki rodzaj badania densytometrycznego, wykonanego techniką DXA, należy zlecić w pierwszej kolejności, aby ocenić wpływ choroby na kość?

Wskaż fałszywe stwierdzenie określające fizjologiczną rolę sekretyny:

W przypadku którego oznaczenia wykorzystywanego w diagnostyce guza chromochłonnego wysokiej swoistości towarzyszy najwyższa czułość?

Do leków obniżających stężenie aldosteronu i powodujących obniżenie wskaźnika aldosteronowo-reninowego w osoczu nie należą:

Do objawów obserwowanych u dorosłych pacjentów z niedoborem GH należą: 1) zwiększona ilość tkanki tłuszczowej o lokalizacji centralnej; 2) zmniejszona beztłuszczowa masa ciała; 3) zmniejszona masa i siła mięśniowa; 4) zmniejszona pojemność minutowa serca; 5) obniżona gęstość mineralna kości; 6) zmiany w profilu lipidowym będące przyczyną przedwczesnej miażdżycy naczyń. Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż zdanie fałszywe odnoszące się do diagnostyki hiperaldosteronizmu:

Wskaż zdanie fałszywe na temat zespołu Kallmanna:

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące zespołu nieadekwatnego wydzielania wazopresyny (SIADH):

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące moczówki nerkowej: 1) postać wrodzona będąca skutkiem mutacji genu receptora V2 wazopresyny występuje wyłącznie u mężczyzn; 2) większość przypadków postaci wrodzonej jest wynikiem mutacji genu akwaporyny 2; 3) niektóre leki, zwłaszcza lit, mogą prowadzić do ujawnienia moczówki nerkowej nabytej; 4) przyczyną moczówki nerkowej może być hipokaliemia. Prawidłowa odpowiedź to:

Do przyczyn hipokalcemii nie należy:

U chłopca 4,5-letniego wydzielanie hormonu wzrostu maksymalnie w obu testach stymulacyjnych wynosi 22,0 ng/ml. Wzrost chłopca 90 cm (znacznie poniżej wartości 3 centyla, tempo wzrastania 3,5 cm/rok), stężenie IGF-I < 25 ng/ml (< 2,5 percentyla dla wieku wg zestawu), dojrzewanie oceniono na 1 stadium wg skali Tannera. Wiek kostny oceniono na 1 rok. Można podejrzewać:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące zespołu Klinefeltera? 1) jest najczęstszą przyczyną hipogonadyzmu hipogonadotropowego u mężczyzn; 2) może wystąpić ginekomastia; 3) histologicznie w tym zespole stwierdza się dysgenezję kanalików plemnikotwórczych oraz rozrost niepełnosprawnych komórek Leydiga; 4) stwierdza się niskie stężenie testosteronu; 5) u chorych z zespołem Klinefeltera istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia guzów zarodkowych i raka piersi. Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące pacjentek z jadłowstrętem psychicznym: 1) wydzielanie hormonu wzrostu w testach stymulacyjnych jest obniżone; 2) wydzielanie hormonu wzrostu w testach stymulacyjnych jest podwyższone; 3) stężenie IGF-I jest obniżone; 4) stężenie IGF-I jest podwyższone; 5) stężenie hormonów tarczycy jest podwyższone. Prawidłowa odpowiedź to:

Chłopiec 10-letni leczony z powodu idiopatycznej niedoczynności przytar- czyc został przyjęty do Kliniki z powodu omdlenia na lekcji WF. Tętno 90/min, ciśnienie tętnicze 90/60 mmHg. Należy wykonać:

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące pokwitaniowego skoku wzrostowego:

Nieosmotyczna stymulacja wydzielania wazopresyny uruchamia się w przypadku:

Desmopresyna różni się od endogennej wazopresyny przede wszystkim:

U chorego z moczówką prostą ośrodkową i wielohormonalną niedoczyn- nością przysadki otrzymującego desmopresynę włączenie leczenia substytucyj- nego preparatami hydrokortyzonu i L-tyroksyny powoduje:

U młodego, dotychczas zdrowego nastolatka, u którego doszło do urazo- wego przerwania szypuły przysadki należy rozważyć zastosowanie następujących leków, za wyjątkiem:

Wskazaniem do kontynuacji terapii preparatem hormonu wzrostu w Programie Lekowym po zakończeniu wzrastania, podlegającym obecnie refundacji jest:

Niedobór wzrostu i cechy fenotypowe osteodystrofii Albrighta bez towa- rzyszących zaburzeń gospodarki wapniowo-fosforanowej to objawy typowe dla:

Badania przesiewowe noworodków pozwalają na rozpoznanie: 1) pierwotnej niedoczynności tarczycy; 2) wtórnej niedoczynności tarczycy; 3) wrodzonego przerostu nadnerczy z utratą soli; 4) wrodzonego przerostu nadnerczy bez utraty soli. Prawidłowa odpowiedź to:

W przypadku przewlekłej hiponatremii należy dążyć do: 1) szybkiego uzupełnienia niedoborów sodu, optymalnie w ciągu 24 godzin; 2) stopniowego wyrównania hiponatremii w ciągu kilku dni; 3) oznaczenia stężeń aldosteronu i wazopresyny w surowicy w celu ustale- nia przyczyny hiponatremii i wdrożenia odpowiedniego leczenia przyczynowego; 4) zapewnienia optymalnej podaży płynów, w zależności od przyczyny hiponatremii. Prawidłowa odpowiedź to:

U dziecka z objawami moczówki prostej i przedwczesnego pokwitania stwierdzono obecność zmian w okolicy podwzgórzowo-przysadkowej oraz w szyszynce. Najbardziej prawdopodobnym rozpoznaniem u tego pacjenta jest:

U chorego z makrogruczolakiem przysadki nieczynnym hormonalnie, le- czonego operacyjnie, a następnie powtórnie operowanego i poddanego radiote- rapii z powodu dwukrotnie stwierdzonej wznowy, w kontrolnym badaniu MR stwierdzono powiększenie się guza w stosunku do poprzedniego badania. W tego chorego należy zastosować:

Dziewczynka lat 14, z BMI 27 kg/m2, została skierowana do endokrynolo- ga z powodu insulinooporności (wskaźnik HOMA-IR 4,0) i obrazu jajników policys- tycznych w badaniu USG. Dziewczynka miesiączkuje nieregularnie co 25-38 dni. Pierwsza miesiączka wystąpiła u niej w 11. roku życia. Ma nieznaczny trądzik, w ocenie hirsutyzmu odnotowano 5 pkt. wg skali Ferrimana-Gallweya. W badaniach hormonalnych wykonanych w 4. dniu cyklu stwierdzono stężenie LH 5,5 IU/l, FSH 4,8 IU/l, estradiolu 21 pg/ml, 17-OHP 0,8 ng/ml, glikemia na czczo 89 mg/dl. Wskaźnik wolnych androgenów obliczono na 3%. Wskaż prawidłową interpretację tego obrazu klinicznego:

U pacjentki l. 51 z objawami naczynioruchowymi związanymi z menopau- zą (ostatnia miesiączka 50. r.ż.), z zachowaną macicą, bez przeciwwskazań do hormonalnej terapii menopauzy, ale z wywiadem rodzinnym chorób sercowo naczyniowych, za najbezpieczniejszy progestagen uważa się:

Wskaż zalecane postępowanie u 10-letniej dziewczynki, u której wykonano biopsję aspiracyjną cienkoigłową litej zmiany ogniskowej w płacie prawym tarczycy i uzyskano w wyniku odpowiednią kategorię wg klasyfikacji Bethesda:

Jaka powinna być całkowita dawka dobowa L-tyroksyny włączanej u otyłego pacjenta l. 35 z masą ciała 138 kg po tyreoidektomii całkowitej wykonanej z powodu wola guzkowego nietoksycznego?

Wskaż zespoły, który są związane z predyspozycją do zachorowania na raka tarczycy: 1) zespół DICER1; 2) choroba Cowden; 3) zespół del Castillo; 4) rodzinna polipowatość gruczolakowata; 5) MEN 2a; 6) zespół Vernera-Morrisona. Prawidłowa odpowiedź to:

U 20-letniej pacjentki z przyrostem masy ciała o 20 kg w ciągu 3 miesięcy, z zaczerwienieniem twarzy, łatwym siniaczeniem, łysieniem i wtórnym brakiem miesiączki, wykonano test hamowania wydzielania kortyzolu z 2 mg deksameta- zonu na dobę przez 2 dni, uzyskując wynik kortyzolu 10,4 µg/dl. Stężenie ACTH o godz. 8.00 wynosiło poniżej 5 pg/ml. W badaniu TK nadnerczy nie stwierdzono nieprawidłowości. Zwrócono jednak uwagę na jasnobrązowe plamy na skórze i błonach śluzowych. Z uwagi na zgłaszane przez chorą kołatania serca wykonano badanie echokardiograficzne, w którym uwidoczniono guz w lewym przedsionku. Z wywiadu wiadomo, że chora przebyła w wieku 18 lat tyreoidektomię całkowitą z limfadenektomią centralną i następczą terapią 131I z powodu rozpoznanego w biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej raka brodawkowatego tarczycy. Wskaż najbardziej prawdopodobne rozpoznanie i gen, którego mutację należy podejrzewać?

Cechy osteosklerozy trzonów kręgowych oraz uogólnioną hipoplazję szkliwa zębów stwierdza się w:

Pacjentka lat 40 z rozpoznanym zespołem APS 2 (pierwotna niedoczyn- ność nadnerczy, choroba Hashimoto) przyjmowała dotychczas leki wg schematu: hydrokortyzon 10-5-5 mg odpowiednio o godz. 7.00, 12.00 i 16.00, fludrokortyzon 100 µg/dobę oraz L-tyroksynę 100 µg/d. Pacjentka podjęła ostatnio pracę sprzątaczki, wymagającą intensywnego wysiłku fizycznego w godz. 5.00-13.00. Poprzednio pracowała jako kasjerka. Pacjentka zmodyfikowała godziny przyjmo- wania hydrokortyzonu odpowiednio na 4.00, 09.00, 14.00. Pomimo tego czuła się w pracy zmęczona, miała nudności, zawroty głowy, raz zasłabła, bez utraty przytomności. W badaniach wykonanych w SOR po zasłabnięciu stwierdzono: RR 100/60 mmHg, TSH 11,4 mIU/l, K+ 4,8 mmol/l, Na+ 136 mmol/l, Hb 12,5 g/dl, kortyzol godz. 10.30 - 9,52 µg/dl. Chorej podłączono wlew dożylny 0,9% NaCl, podano 100 mg hydrokortyzonu i.v. i poproszono o konsultację endokrynologa. Jakie powinno być dalsze postępowanie u tej chorej, jeśli planuje ona czasowy powrót do tej samej aktywności zawodowej, dopóki nie znajdzie innego zatrudnienia?

U chorego po leczeniu operacyjnym gruczolaka przysadki wydzielającego ACTH (choroba Cushinga) wykonano badania oceniające skuteczność zabiegu. Stężenie kortyzolu o godz. 8.00 wynosiło 4,5 µg/dl, a wydalanie wolnego kortyzolu w moczu 8,5 µg/dl. U tego chorego należy:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące leczenia niedoboru aldosteronu w przebiegu choroby Addisona: 1) dawka fludrokortyzonu powinna być tak dobrana, aby uzyskać stężenie reniny w dolnym zakresie referencyjnym; 2) aktywność glukokortykoidowa fludrokortyzonu jest wyższa niż kortyzolu; 3) osoczowy okres półtrwania fludrokortyzonu wynosi około 4,9 godziny, co powoduje, że konieczne jest jego stosowanie raz na dobę, a nie dwa-trzy razy w tygodniu; 4) standardowa dawka fludrokortyzonu to 0,05 do 0,2 mg na dobę; 5) wzmożony apetyt na sól (salt craving) zawsze ustępuje po uzupełnieniu niedoboru glukokortykoidów. Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące cukrzycy ciążowej (gestational diabetes): 1) kryteria diagnostyczne to: glukoza na czczo > 100 mg/dL i/lub glukoza w 120 minucie 75-gramowego testu tolerancji glukozy (OGTT) > 140 mg/dL; 2) kryteria diagnostyczne to: glukoza na czczo > 92 mg/dl i/lub glukoza w 60 minucie OGTT > 180 mg/dL i/lub glukoza w 120 minucie OGTT > 153 mg/dL; 3) leczenie metforminą jest absolutnie przeciwskazane; 4) obserwuje się bardzo istotny wzrost częstości występowania wad wrodzonych u płodu; 5) test tolerancji glukozy najlepiej wykonywać na początku ciąży razem z oznaczeniem TSH. Prawidłowa odpowiedź to:

Za optymalną terapią wrodzonego przerostu nadnerczy (niedobór 21- hydroksylazy) u dorosłych przemawia:

Leczenie dzieci z achondroplazją za pomocą hormonu wzrostu nie przynosi zadawalających efektów. Przyczyną niedoboru wzrostu w achondroplazji jest bowiem:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące leczenia ludzkim rekombinowanym hormonem wzrostu (rhGH) dzieci z zespołem Prader-Willi: 1) zmniejsza apetyt dziecka poprzez hamujący wpływ GH na wydzielanie greliny; 2) poprawia napięcie mięśniowe dzięki zmniejszeniu ilości tkanki tłuszczowej na korzyść tkanki beztłuszczowej; 3) może powodować trudne do opanowania napady hipoglikemii; 4) może powodować przerost tkanki limfatycznej gardła i nocne bezdechy; 5) powinno być prowadzone przez całe życie. Prawidłowa odpowiedź to:

W którym z wymienionych zespołów uwarunkowanych genetycznie wzrasta ryzyko wystąpienia raka piersi u mężczyzn?

Ocena wieku kostnego przeprowadzana na podstawie badania rtg nadgarstka i ręki niedominującej wskazuje na stopień dojrzałości biologicznej dziecka. W którym z wymienionych przypadków wiek kostny u dziecka jest opóźniony, tzn. młodszy niż wiek metrykalny?

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące przedwczesnego dojrzewania płciowego występującego w przebiegu zespołu Mc Cuna-Albrighta:

Zjawisko tzw. hiponatremii rzekomej może wystąpić w przebiegu:

Hipokalcemia występująca u niemowlaka może być związana z: 1) przedawkowaniem witaminy D3; 2) zespołem di Georga; 3) zespołem Willimsa; 4) hiperfosfatemią wywołaną nadmierną podażą fosforanów; 5) wrodzoną hipomagnezemią. Prawidłowa odpowiedź to:

Z analizy przyczyn zgonów pacjentów chorych na akromegalię wynika, że najwięcej pacjentów umiera z powodu:

Zgodnie z aktualnymi wytycznymi European Thyroid Association (EU- TIRADS), do cech ultrasonograficznych wskazujących na zwiększone ryzyko złośliwości zmian ogniskowych w tarczycy nie należy:

Pacjentka 16-letnia została skierowana na konsultację endokrynologiczną z oddziału neurologii, gdzie przebywa z powodu diagnostyki przyczyn napadu drgawkowego. W badaniu TK głowy - liczne zwapnienia w jądrach podkorowych, stężenie wapnia 5,7 mg/dl (norma 8,5-10,5), fosforanów 7,1 mg/dl (n: 2,8-5,0) i stężenie PTH 260 ng/dl (n: 15-65), kreatynina 07 mg/dl (0,6-1,1 mg/dl), 25OH-D3 - 21 ng/dl (n: 20-30 ng stężenie suboptymalne). U pacjentki należy podejrzewać:

Która z wymienionych zmian nowotworowych cechuje się najlepszym rokowaniem?

45-letnia nauczycielka zgłosiła się z objawami sugerującymi nadczynność tarczycy (biegunki, uczucie niepokoju, nadmierna potliwość, kołatania serca). Wywiad w kierunku chorób tarczycy ujemny, wywiad rodzinny obciążony (matka - pooperacyjna niedoczynność tarczycy). Przedmiotowo, z odchyleń stwierdzono drżenie rąk, tachykardię 95/min., niewielką retrakcję powiek oraz BMI 32 kg/m2. Bez cech orbitopatii. W badaniach laboratoryjnych: TSH 0,005 µIU/ml (norma 0,27-4,2), FT4 47 pmol/l (norma 11,5 - 21), FT3 8 pmol/l (norma 2,25 - 6). OB. 12 mm/h (norma <15), CRP 4 mg/l (norma <5). W USG tarczycy uwidoczniono pojedynczą zmianę ogniskową bezechową w płacie prawym tarczycy o wym. 6x4x3 mm. Poza tym gruczoł o prawidłowej echogeniczności, objętość 13 ml. Oznaczono przeciwciała przeciwtarczywowe: aTPO, aTg, anty TSH- R w normie. Tyreoglobulina 5 ng/dl (norma 1,4 - 78,0). W badaniu scyntygrafii tarczycy - równomierny wychwyt znacznika, jodochwytność tarczycy 2%/24h. Jaka jest najbardziej prawdopodobna przyczyna obserwowanych objawów?

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące problemu osteoporozy u pacjentów z cukrzycą: 1) u chorych na cukrzycę ryzyko złamań jest zwiększone; 2) u chorych na cukrzycę ryzyko złamań jest porównywalne z populacyjnym; 3) zagrożenie złamaniami jest kilkukrotnie większe u pacjentów z cukrzycą typu 1 w porównaniu do chorych z cukrzycą typu 2; 4) u pacjentów z cukrzycą typu 1 należy wykonać badanie densytometryczne po 5 latach od rozpoznania choroby; 5) kalkulator FRAX jest przydatny w ocenie ryzyka złamań u młodych pacjentów z cukrzycą typu 1; 6) u pacjentów z cukrzycą powikłaną przewlekłą chorobą nerek bisfosfoniany są preparatami z wyboru w leczeniu przeciwzłamaniowym. Prawidłowa odpowiedź to:

Mężczyzna lat 70, żyjący na terenie Polski, BMI 24 kg/m2, nadciśnienie tętnicze i łagodny przerost prostaty w wywiadzie. Jakie postępowanie jest najwłaściwsze w świetle aktualnych polskich rekomendacji w zakresie suplementacji witaminy D?

U noworodka płci męskiej, urodzonego w 38. t.c., z masą ciała 3100 g, z ciąży pierwszej, w badaniu przesiewowym w 4. dobie życia stężenie TSH 24 µIU/ml. Jakie powinno być dalsze postępowanie?

Chromogranina A (CgA) jest jednym z markerów nowotworowych wykorzystywanych w diagnostyce biochemicznej nowotworów neuroendokrynnych (NEN). Oznaczenie stężenia CgA jest pomocne:

W diagnostyce lokalizacyjnej nowotworów neuroendokrynnych (NEN) konieczne jest stosowanie różnych zarówno metod o charakterze anatomicznym, jak i czynnościowym. Wśród badań anatomicznych wykorzystuje się: 1) ultrasonografię; 2) tomografię komputerową; 3) tomografię rezonansu magnetycznego; 4) endoskopię; 5) endoskopię kapsułową. Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące zespołu pustego siodła: 1) u około połowy chorych współwystępują bóle głowy; 2) często stwierdzany jest u otyłych kobiet; 3) większość chorych prezentuje zaburzenia pola widzenia; 4) najczęstszym towarzyszącym zaburzeniem hormonalnym jest niedoczynność przysadki; 5) może stanowić jatrogenny efekt po radioterapii okolicy siodła tureckiego. Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia: 1) w nowotworach neuroendokrynnych żołądka typu 1 powyżej 1 cm, bez nacieku mięśniówki właściwej leczeniem z wyboru jest endoskopowa dyssekcja podśluzówkowa; 2) zmiany mniejsze można obserwować; 3) w nowotworach neuroendokrynnych żołądka typu 3 leczeniem z wyboru, podobnie jak w pozostałych typach naciekających głęboko ścianę narządu, jest zabieg operacyjny; 4) w przypadku gastrinoma powinno się dążyć do operacyjnego usunięcia guza pierwotnego; 5) w nowotworach neuroendokrynnych dwunastnicy < 1 cm, bez nacieku mięśniówki właściwej, po wykluczeniu przerzutów leczeniem z wyboru jest dyssekcja podśluzówkowa. Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenie: 1) nowotwory neuroendokrynne jelita cienkiego wywodzą się z przedniej części prajelita (foregut); 2) wykazują one większą zdolność do dawania przerzutów i jest ona w mniejszym stopniu zależna od wielkości guza; 3) guzy w tej lokalizacji bardzo często wchodzą w skład zespołu MEN1; 4) większość NEN jelita cienkiego stanowią guzy wysokozróżnicowane i powoli rosnące; 5) nowotwory neuroendokrynne końcowego odcinka jelita cienkiego i wyrostka robaczkowego w przeważającej większości zbudowane są z komórek enterochromatofinowych (EC, enterochromaffin cells) wytwarzających serotoninę. Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące indukowanego promieniowaniem jonizującym raka tarczycy: 1) jedynie wysokodawkowe napromienianie głowy i szyi stanowi czynnik ryzyka raka tarczycy; 2) pacjent z wywiadem zewnątrzpochodnego napromieniania głowy i szyi jest bezpieczny, o ile w ciągu 5-10 lat po ekspozycji nie stwierdzono rozwoju raka; 3) u około 60% osób z wywiadem napromieniania głowy i szyi rozwija się rak tarczycy; 4) większość raków indukowanych napromienianiem to raki pęcherzykowe; 5) szczególne ryzyko raka tarczycy występuje u osób, które uległy ekspozycji na promieniowanie jako dzieci. Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące pierwotnej niewydolności kory nadnerczy:

33-letnia kobieta zgłosiła się z powodu omdleń i zasłabnięć wywołanych głodzeniem, podczas których potwierdzono niskie wartości glikemii z nieadekwatnie wysokim stężeniem insuliny w surowicy. Które z poniższych stwierdzeń dotyczących schorzenia tej pacjentki są prawdziwe? 1) 10% przypadków tej choroby jest skojarzonych z zespołem MEN1; 2) przyczyną choroby jest najprawdopodobniej guz z komórek alfa wysp trzustkowych; 3) zmiany będące przyczyną tej choroby mają złośliwy charakter w około 10% przypadków; 4) u chorych obserwowany jest często przyrost masy ciała; 5) badaniem lokalizacyjnym o największej wartości jest scyntygrafia receptorów somatostatynowych. Prawidłowa odpowiedź to:

W których z poniższych sytuacji stwierdzić można fałszywie zawyżone wyniki oznaczeń kortyzolu w surowicy: 1) nadczynność tarczycy; 2) szpiczak mnogi; 3) antykoncepcja zwierająca estrogeny; 4) terapia octanem megestrolu; 5) alkoholizm. Prawidłowa odpowiedź to:

W których zaburzeniach enzymatycznych u płodu obserwuje się tendencję do androgenizacji u matki podczas ciąży? 1) niedobór aromatazy (CYP19A1); 2) niedobór 21-hydroksylazy (CYP21A2); 3) niedobór dehydrogenazy 11-beta hydroksysteroidowej typu 2 (HSD11B2); 4) niedobór enzymu odcinającego łańcuch boczny cholesterolu (P450scc); 5) niedobór oksydoreduktazy cytochromu P450 (POR). Prawidłowa odpowiedź to:

Które choroby układu dokrewnego sprzyjają występowaniu zaćmy? 1) akromegalia; 2) zespół Cushinga; przytarczyc; 3) autoimmunologiczny zespół wielogruczołowy typu 1; 4) nadczynność 5) cukrzyca. Prawidłowa odpowiedź to:

W których zespołach uwarunkowanych genetycznie może występować rak kory nadnercza? 1) zespół mnogiej gruczolakowatości wewnątrzwydzielniczej typu 1 (MEN1); 2) zespół Li Fraumeniego; 3) zespół Beckwitha-Wiedemanna; 4) zespół Smith-Lemli-Opitz; 5) zespół Kearns-Sayre. Prawidłowa odpowiedź to:

Który z poniższych genów należałoby przede wszystkim zbadać w przypadku 27-letniego pacjenta z guzami chromochłonnymi obu nadnerczy, bez uchwytnego nadciśnienia tętniczego, z wywiadem obciążonym guzem siatkówki stwierdzonym w 13. roku życia oraz mnogimi torbielami nerek?

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące gastrinoma: 1) większość przypadków sporadycznych zlokalizowana jest w dwunastnicy; 2) większość przypadków w MEN1 zlokalizowana jest w trzustce; 3) większość guzów w trzustce jest duża (> 1 cm); 4) guzy w dwunastnicy rzadko przerzutują do wątroby; 5) u większości pacjentów z zespołem Zollingera-Ellisona rozpoznaje się MEN1. Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące diagnostyki radioizotopowej insulinoma: 1) złośliwy guz insulinowy cechuje się intensywną ekspresją receptorów GLP-1; 2) łagodny guz insulinowy wykazuje bardzo intensywną ekspresję receptorów GLP-1; 3) łagodny guz insulinowy często słabo wychwytuje analogi somatostatyny; 4) PET z 18F-DOPA ma wyższą czułość niż badanie PET z 68Ga-DOTA- TATE; 5) PET z 18F-DOPA należy rozważyć w przypadku ujemnego wyniku PET z 68Ga-DOTA-TATE. Prawidłowa odpowiedź to:

Zmniejszony wychwyt radiojodu w tarczycy towarzyszy tyreotoksykozie w przypadku: 1) nabłoniaka kosmówkowego; 2) podostrego zapalenie tarczycy; 3) tyreotropinoma; 4) wola jajnikowego; 5) przerzutu raka tarczycy. Prawidłowa odpowiedź to:

Do tyreotoksykozy ze zwiększeniem wychwytu radiojodu w tarczycy może dojść w przypadku: 1) tyreotoksykozy ciężarnych; 2) leczenia inhibitorem kinazy tyrozynowej; 3) nabłoniaka kosmówkowego; 4) leczenia amiodaronem; 5) gruczolaka przysadki produkującego TSH. Prawidłowa odpowiedź to:

Do przyczyn obniżenia stężenia tyreotropiny w surowicy należą: 1) tyreotropinoma; 2) choroba Gravesa; 3) glikokortykosteroidy; 4) pierwotna niedoczynność tarczycy; 5) dopamina. Prawidłowa odpowiedź to:

Do czynników zwiększających jodochwytność tarczycy należą: 1) niedobór jodu; 2) nadchloran; 3) hipoalbuminemia; 4) niewydolność nerek; 5) węglan litu. Prawidłowa odpowiedź to:

Do czynników prognozujących trwałą remisję po odstawieniu tyreostatyków u osób z chorobą Gravesa należą: 1) niewielkie wole; 2) wysokie stężenie przeciwciał przeciwko receptorowi dla TSH; 3) ujawnienie się choroby po 15. r.ż.; 4) rodzinne występowanie choroby Gravesa; 5) T4-toksykoza. Prawidłowa odpowiedź to:

56-letni, otyły pacjent bez dolegliwości subiektywnych, ale z nadciśnie- niem tętniczym i dyslipidemią, zgłosił się do lekarza rodzinnego z aktualnym oznaczeniem glikemii na czczo wynoszącym 130 mg/dl. U pacjenta należy:

W diagnostyce różnicowej fizjologicznych przyczyn hiperprolaktynemii należy uwzględnić: 1) niewyrównaną pierwotną niedoczynność tarczycy; 2) ciążę; 3) przyjmowanie leków przeciwdepresyjnych; 4) guza prolaktynowego przysadki; 5) niewydolność wątroby. Prawidłowa odpowiedź to:

Bezwzględnym przeciwwskazaniem do BACC zmiany ogniskowej w tarczycy nie jest:

Wskaż zdanie fałszywe dotyczące leczenia orbitopatii w przebiegu choroby Gravesa-Basedowa:

Co nie stanowi przeciwwskazania do wykonania doustnego testu tolerancji glukozy?

Monitorowanie pacjentów z makroprolactinoma leczonych zachowawczo agonistą dopaminy polega na: 1) kontroli stężenia PRL po miesiącu leczenia, a następnie okresowo co 3-6 miesięcy; 2) kontroli stężenia PRL co miesiąc aż do normalizacji; 3) oznaczaniu okresowo (co 3-6 miesięcy) u kobiet stęż. progesteronu w II fazie cyklu, a u mężczyzn stęż. testosteronu łącznie z oceną prolaktyny; 4) oznaczaniu u kobiet estradiolu i progesteronu, a u mężczyzn testosteronu co miesiąc; 5) wykonaniu kontrolnego badania MRI przysadki po 3, 6 i 12 miesiącach leczenia; 6) wykonaniu kontrolnego badania MRI przysadki po 12 miesiącach leczenia; 7) kontroli pola widzenia co 6-12 miesięcy. Prawidłowa odpowiedź to:

Po resekcji 6,5 cm guza nadnercza, w pooperacyjnym badaniu histopa- tologicznym rozpoznano raka kory nadnercza, a w przeprowadzonej dodatkowo ocenie obrazowej nie wykazano cech lokalnej czy odległej inwazji. Oceń zaawan- sowanie procesu nowotworowego wg skali MacFarlane'a:

Której grupie cytologicznej wg klasyfikacji Bethesda odpowiada następujący opis badania cytologicznego materiału z biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej (BAC) zmiany ogniskowej tarczycy: 'Liczne grupy monomorficznych komórek pęcherzykowych tarczycy tworzących gniazda i układy rozetkowe. Brak koloidu'?

Pierwotny brak miesiączki występuje w: 1) zespole Mayera, Rokitansky'ego, Kustnera i Hausera; 2) zespole Ashermana; 3) zespole niewrażliwości na androgeny - AIS; 4) zarośnięciu kanału rodnego (gynatresio); 5) zespole Sheehana. Prawidłowa odpowiedź to:

Wzrost glikemii rozpoczynający się od godzin wczesnoporannych, skutkujący znacznie zwiększonym stężeniem glukozy rano po przebudzeniu, występuje głównie u chorych na cukrzycę typu 1, zwłaszcza u dzieci w okresie pokwitania. Zjawisko to jest związane ze zwiększonym wydzielaniem hormonu wzrostu w godzinach nocnych oraz kortyzolu i adrenaliny w godzinach porannych. Powyżej opisana hiperglikemia poranna to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące profilu działania pozaantykoncepcyjnego progestagenów stosowane w antykoncepcji hormonalnej: 1) dydrogesteron pobudza wyłącznie receptory progesteronowe, ma korzystny profil metaboliczny, ale nie jest skuteczny w hamowaniu jajeczkowania; 2) stosowanie lewonorgestrelu wiąże się z niższym ryzykiem żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej w porównaniu do desogestrelu i drospirenonu; 3) drospirenon może korzystnie wpływać na gospodarkę węglowodanową u kobiet otyłych; 4) progestageny II generacji nie wpływają niekorzystnie na profil lipidów. Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące zespołu policystycznych jajników (PCO): 1) stosowanie antykoncepcji hormonalnej z wysokimi dawkami EE wpływa korzystnie na gęstość kości nastolatek z PCO; 2) estrogeny zwiększają syntezę SHBG, co prowadzi do obniżenia stężenia androgenów i IGF1; 3) flutamid jest najsilniejszym blokerem receptora androgenowego, można go stosować w leczeniu hirsutyzmu u młodych kobiet z PCO; 4) oporność insulinowa jest jednym z kryteriów rozpoznania PCO u otyłych nastolatek; 5) stosowanie metforminy u młodych kobiet z PCO wpływa bezpośrednio na steroidogenezę w jajnikach, powodując obniżenie poziomu androgenów. Prawidłowa odpowiedź to:

Grupa ekspertów Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dokonała podziału zaburzeń miesiączkowania na 7 grup. Podział ten w prosty sposób porządkuje większość zasadniczych przyczyn braku miesiączki. Cechy charakterystyczne dla grupy I to: 1) brak miesiączki, najczęściej wtórny; 2) stężenie gonadotropin LH i FSH oraz estradiolu, testosteronu i czasem prolaktyny zazwyczaj małe lub nieoznaczalne; 3) test z klomifenem najczęściej ujemny; 4) test z GnRH - brak odpowiedzi lub zmniejszona rezerwa LH. Prawidłowa odpowiedź to:

Przeciwwskazania bezwzględne do stosowania antykoncepcji estrogenowo-progestagenowej wg PTG WHO, ACOG to: 1) cukrzyca typu 1 po 35. r.ż.; 2) palenie papierosów po 35. r.ż.; 3) otyłość; 4) migrenowe bóle głowy z objawami neurologicznymi; 5) choroba naczyń tętniczych. Prawidłowa odpowiedź to:

W leczeniu niedoczynności przytarczyc należy dążyć do utrzymywania wartości iloczynu wapniowo-fosforanowego:

Do androloga zgłosił się 36-letni mężczyzna starający z się z partnerką o ciążę od 12 miesięcy z wynikiem badania nasienia: - objętość - 2,5 ml; - pH > 7,6; - liczba plemników w 1 ml ejakulatu - 15 mln; - całkowita liczba plemników w ejakulacie - 40 mln; - ruchliwość plemników > 39% progresywnych; - morfologia (odsetek prawidłowych) 4%; - żywotność > 59% żywych. Wynik badania świadczy o:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące czynności hormonalnej w ciąży: 1) maksymalne stężenie gonadotropiny kosmówkowej hCG w surowicy obserwuje się między 8. i 10. tygodniem ciąży, potem stężenia hCG zmniejszają się osiągając ok 14 tyg. 30% wartości maksymalnej i na takim poziomie utrzymują się do końca ciąży; 2) stężenie prolaktyny wzrasta liniowo w okresie ciąży, po porodzie i wydaleniu łożyska gwałtownie spada. U kobiet karmiących spadek hormonu jest wolniejszy; 3) produkcja progesteronu przez łożysko jest autonomiczna; 4) hydrokortyzon jest unieczynniany w łożysku przez dehydrogenazę 11β-hydroksysteroidową typu 2; 5) nadnercza płodu produkujące DHEA-S są głównym źródłem androgenów przekształcanych pod wpływem enzymów łożyskowych do estrogenów. Prawidłowa odpowiedź to:

W przypadku uszkodzenia przysadki najwcześniej i najczęściej stwierdza się upośledzenie wydzielania:

W monitorowaniu i leczeniu pooperacyjnej niedoczynności przytarczyc: 1) w bezpośrednim okresie pooperacyjnym należy monitorować stężenia wapnia zjonizowanego (lub skorygowanego) w surowicy krwi dla oceny funkcji przytarczyc; 2) oznaczanie stężenia PTH nie jest przydatne; 3) powtórną ocenę wskazań do leczenia substytucyjnego powinno przeprowadzić się po 6 miesiącach, roku i 2 latach od operacji; 4) w leczeniu należy dążyć do utrzymywania stężenia wapnia zjonizowanego (lub skorygowanego) w górnym zakresie normy. Prawidłowa odpowiedź to:

Wskazaniem do leczenia operacyjnego bezobjawowej pierwotnej niedoczynności przytarczyc jest: 1) zmniejszenie w badaniu densytometrycznym metodą DXA gęstości mineralnej kości o 2,5 odchylenia standardowego od wartości gęstości szczytowej dla młodych dorosłych; 2) wzrost stężenia wapnia całkowitego w surowicy o 0,25 mmol/l (1 mg/dl); 3) współczynnik przesączania kłębuszkowego wyższy od 60 ml/min/1,73 m2; 4) wiek chorego powyżej 50 lat. Prawidłowa odpowiedź to:

Do przyczyn hiperkalcemii należą: 1) leczenie glikokortykosteroidami; 2) rak piersi z przerzutami do układu kostnego; 3) nadczynność tarczycy; 4) zespół Di George'a. Prawidłowa odpowiedź to:

Do markerów osteogenezy nie należy/ą:

Do leków stosowanych w terapii anabolicznej osteoporozy, pobudzających tworzenia kości należą: 1) teryparatyd; 2) abaloparatyd; 3) denosumab; 4) romosozumab; 5) bisfosfoniany. Prawidłowa odpowiedź to:

Wartość współczynnika FRAX przyjęta w Polsce jako próg interwencyjny wynosi: