Egzamin PES / Endokrynologia / wiosna 2016

Dysmenorrhoea to:

Noworodkowa nadczynność tarczycy wynika z przejścia przez łożysko:

Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące zespołu oporności na hormony tarczycy:
1) najczęściej występuje rodzinnie;
2) spowodowany jest najczęściej mutacją w podjednostce TRβ;
3) spowodowany może być mutacją w podjednostce TRα;
4) w trakcie testu z TRH i.v. zachowana jest prawidłowa odpowiedź TSH;
5) do najczęstszych objawów klinicznych należy wole i tachykardia;
6) zawsze powoduje objawy nadczynności tarczycy.
Prawidłowa odpowiedź to:

U 6-letniego chłopca z cechami rzekomego przedwczesnego dojrzewania płciowego występują:
1) przyśpieszone wzrastanie;
2) pojawienie się owłosienia łonowego;
3) przyspieszenie dojrzewania kośćca;
4) powiększenie jąder;
5) powiększenie prącia.
Prawidłowa odpowiedź to:

Cukrzyca typu 1 może współwystępować z następującymi endokrynopatiami o podłożu autoimmunologicznym:
1) chorobą Addisona;
2) chorobą Cushinga;
3) chorobą Gravesa-Basedowa;
4) guzem chromochłonnym nadnerczy;
5) niedoczynnością przytarczyc.
Prawidłowa odpowiedź to:

Przyczyną obojnactwa rzekomego żeńskiego u osobnika 46 XX DSD nie jest:

Refundowanymi wskazaniami do leczenia preparatami hormonu wzrostu w Polsce są aktualnie:
1) niedobór wzrostu w przebiegu somatotropinowej niedoczynności przysadki u dzieci;
2) somatotropinowa niedoczynność przysadki u dorosłych;
3) niedobór wzrostu w przebiegu zespołu Turnera u dzieci;
4) niedobór wzrostu w przebiegu wewnątrzmacicznego zahamowania wzrastania;
5) achondroplazja.
Prawidłowa odpowiedź to:

Do czynników ryzyka zespołu hiperstymulacji jajników (OHSS) zalicza się:
1) wiek pacjentki poniżej 30 lat;
2) PCOS;
3) wysokie stężenie estradiolu w dniu podania hCG;
4) przebyte wcześniej epizody OHSS;
5) wysokie stężenie hormonu anty-müllerowskiego (AMH).
Prawidłowa odpowiedź to:

Zasadnicze działanie estradiolu w trakcie cyklu menstruacyjnego polega na:
1) hamowaniu uwalniania FSH na zasadzie ujemnego sprzężenia zwrotnego;
2) poprzez dodatnie sprzężenie zwrotne wpływa na stężenie LH;
3) powoduje wzrost błony śluzowej jamy macicy.
Prawidłowa odpowiedź to:

Kryptozoospermia to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące gonadotropin:
1) FSH stymuluje wzrost i dojrzewanie pęcherzyków jajnikowych;
2) LH pobudza syntezę androgenów w komórkach osłonki jajnika;
3) FSH poprzez aktywację aromatazy, odpowiada za konwersję androgenów do estrogenów;
4) LH poprzez aktywację aromatazy, odpowiada za konwersję androgenów do estrogenów;
5) LH odpowiada za luteinizację komórek ziarnistych.
Prawidłowa odpowiedź to:

Do lekarza zgłasza się para starająca się od 12 miesięcy o potomstwo z następującym wynikiem badania nasienia:
Czas abstynencji seksualnej: 3 dni
Objętość ejakulatu: 2,5 ml
pH: 7,5
Czas upłynnienia: 30 min
Koncentracja plemników: 10 mln/ml
Liczba plemników w ejakulacie: 25 mln/ml
Ruchliwość:
Ruch postępowy szybki: 35%
Ruch postępowy wolny: 30%
Nieruchome: 35%
Morfologia (odsetek form prawidłowych):  1,5%
Opisana powyżej sytuacja to:

Zespół hiperstymulacji jajników (OHSS) jest rzadkim, ale groźnym jatrogennym powikłaniem, stanowiącym następstwo stymulacji owulacji następującymi preparatami:
1) ludzka gonadotropina kosmówkowa (hCG);
2) rekombinowane FSH (rFSH);
3) menopauzalna gonadotropina kosmówkowa (hMG);
4) cytrynian klomifenu.
Prawidłowa odpowiedź to:

Endometrioza jest uznanym czynnikiem ograniczającym płodność kobiety poprzez:
1) niekorzystny wpływ na plemniki i oocyty oraz na interakcję zachodzącą między plemnikiem i komórka jajową, z uwagi na zmiany w składzie płynu otrzewnowego;
2) zaburzenie stosunków anatomicznych w miednicy, które może hamować owulację oraz zaburzać czynność jajowodów;
3) negatywny wpływ na funkcję endokrynną jajnika w wyniku zaburzania prawidłowego wzrostu pęcherzyka, luteinizację niepękniętego pęcherzyka jak i zaburzanie fazy lutealnej;
4) upośledzanie funkcji endometrium i zaburzanie procesu implantacji.
Prawidłowa odpowiedź to:

Który test najlepiej różnicuje „possible autonomous cortisol secretion” (prawdopodobne autonomiczne wydzielanie kortyzolu), określane też jako „subkliniczny zespół Cushinga”?

Nadmierne stężenia wapnia we krwi (> 14 mg/dl), spowodowane nadmiarem parathormonu w przebiegu pierwotnej nadczynności przytarczyc, może wywołać zagrażający życiu przełom hiperkalcemiczny, manifestujący się:
1) zaburzeniami rytmu serca;
2) pogorszeniem parametrów czynności nerek;
3) wymiotami;
4) sennością lub śpiączką;
5) splątaniem lub stuporem (osłupieniem).
Prawidłowa odpowiedź to:

Związki endokrynnie czynne (EDC, endocrine disrupting chemicals) to „związki egzogenne, które wpływają na produkcję, uwalnianie, transport, metabolizm, wiązanie, działanie naturalnych hormonów odpowiedzialnych za utrzymanie homeostazy i regulacje procesów rozwoju” i dlatego mogą być odpowiedzialne za niżej wymienione, z wyjątkiem:

Czynnościowy brak miesiączki pochodzenia podwzgórzowego (FHA, functional hypothalamic amenorrhea) polega na zahamowaniu czynności osi podwzgórze-przysadka-jajniki. Stwierdzono, że u zdrowych dziewcząt z prawidłową masą ciała, regularne, owulacyjne cykle miesiączkowe (występujące średnio co 28 dni ± 3-5 dni) powinny wystąpić po menarche w ciągu:

Zespół Nelsona to rzadko występująca jednostka chorobowa spowodowana agresywnym, inwazyjnym rozrostem gruczolaka kortykotropowego przysadki u pacjentów poddanych obustronnej ratunkowej adrenalektomii w następstwie przetrwałej choroby Cushinga. Który z objawów klinicznych lub wyników badań dodatkowych nie jest typowy dla zespołu Nelsona?

Niedawno odkryto neuropeptyd wytwarzany głównie w podwzgórzu i jajnikach, nazwany kisspeptyną, kontrolujący czynność osi podwzgórzowo-przysadkowo-gonadowej. Które z wymienionych działań kisspeptyny nie zostało dotychczas udowodnione?

Długotrwałe leczenie opioidami może spowodować następujące zaburzenia hormonalne:
1) zmniejszenie stężenia hormonu wzrostu;
2) wzrost stężenia hormonu wzrostu;
3) obniżenie stężenia kortyzolu;
4) zwiększenie stężenia kortyzolu;
5) obniżenie stężenia Prl;
6) zwiększenie stężenia Prl.
Prawidłowa odpowiedź to:

Konsultacja endokrynologiczna w oddziale chorób wewnętrznych: U otyłej pacjentki l. 45 z wywiadem w kierunku cukrzycy typu 2 i nadciśnienia tętniczego od roku oceniono dwukrotnie stężenie kortyzolu. Pierwszego dnia o 8.00 rano uzyskano wynik: 26 µg/dl (norma poranna do 19 µg/dl) oraz następnego dnia po 1 mg deksametazonu podanym o 23.00 dnia poprzedniego - wynik 1,05 µg/dl. Jakie powinno być dalsze postępowanie endokrynologiczne?

Pacjentka l. 56 jest od wielu lat leczona litem z powodu dwubiegunowej choroby afektywnej, ostatnio zauważyła większą ilość wydalanego moczu. Jakie niepożądane działanie litu może być odpowiedzialne za ten objaw?

Do endokrynologicznych przyczyn zespołu przewlekłego zmęczenia nie należy:

W różnicowaniu przyczyn poszerzenia szypuły przysadki w badaniu RM należy uwzględnić:

Konsultacja w oddziale ortopedii: pacjent l. 28 ze złamaniem szyjki kości udowej. W różnicowaniu endokrynnych przyczyn tego stanu należy wykluczyć wszystkie wymienione stany oprócz:

Pacjentka l. 39 zgłosiła się z powodu osłabienia. Nie miesiączkuje od 10 lat - w wywiadzie stan po histerektomii z powodu krwawienia, wykonanej po trzecim porodzie. W badaniu: ciśnienie tętnicze 90/60 mmHg, skóra blada, sucha, chłodna, owłosienie łonowe - skąpe. W badaniach dodatkowych: Hgb 10,8 g/dl (N: 12-14 g/dl) , glukoza 57 mg/dl (N: 60-90 mg/dl), sód 133 mEq/L (N: 135-145), potas 4,9 mEq/L (N: 3,5-5,5), TSH 1,23 mIU/L (N: 0,4-4,0). Najbardziej prawdopodobne rozpoznanie u tej pacjentki:

Konsultacja endokrynologiczna w oddziale chorób wewnętrznych: Pacjentka l. 75 dotąd zdrowa, zgłosiła się z powodu znacznego osłabienia trwającego od 2 miesięcy. W badaniu klinicznym: migotanie przedsionków i nadciśnienie tętnicze, poza tym nie stwierdzono odchyleń od normy. W badaniach dodatkowych: glikemia 134 mg/dL (N: 60-90), sód 143 mmol/L (N: 135-145), potas 2,5 mmol/L (N: 3,5-5,5), TSH 1,65 mIU/L (N: 0,4-4,0), kortyzol - 55 µg/dL (N: 6,5-19), ACTH - 950 pg/mL (N: 4-25), aldosteron 260 pmol/L (N: 140-560). Najbardziej prawdopodobne rozpoznanie u tej chorej:

U pacjentki l. 26 z wtórnym brakiem miesiączki, planującej ciążę, stwierdzono stężenie prolaktyny 160 ng/ml, bez fizjologicznego rytmu dobowego. W badaniu przedmiotowym nie stwierdzono istotnych odchyleń. Wykonano badanie MR przysadki, w którym stwierdzono obecność ogniska odpowiadającego mikrogruczolakowi przysadki średnicy 6 mm. W pozostałych badaniach hormonalnych stwierdzono TSH 1,1 mIU/l; FT4 15 pmol/l; LH 0,8 IU/l; FSH 1,5 IU/l; kortyzol poranny 13 ug/dl; kortyzol w teście z 1 mg deksametazonu - 0,51 µg/dl; IGF-I - 332 ng/ml (117 - 329); GH w teście z 75 g glukozy: 0 minut - 0,75 ng/ml; 30 minut - 1,5 ng/ml; 60 minut - 8,5 ng/ml; 90 minut - 8,1 ng/ml; 120 minut - 4,5 ng/ml. Jakie powinno być dalsze postępowanie u tej chorej?

Wskaż zdanie prawdziwe dotyczące zespołów niedoczynności wielogruczołowej:

U pacjenta l. 58 z akromegalią utrzymującą się po niecałkowitej resekcji guza przysadki włączono leczenie oktreotydem. Z uwagi na brak odpowiedzi na leczenie (stężenie GH i IGF-I praktycznie nie uległo zmianie pomimo stosowania dawki 30 mg/miesiąc przez 3 miesiące) lek odstawiono i wdrożono monoterapię pegwisomantem. W badaniach kontrolnych wykonanych po 6 miesiącach leczenia stwierdzono stężenie GH 9,5 ug/l (norma < 1,0); IGF-I - 250 ng/ml (117 - 329), w badaniu MR obraz pozostałości guza przysadki nie uległ zmianie w porównaniu z badaniem sprzed leczenia pegwisomantem. U tego chorego należy:

Wskaż zaburzenia elektrolitowe, które mogą być przyczyną moczówki nerkowej:
1) hipokalcemia;
2) hiperkalcemia;
3) hipokaliemia;
4) hiperkaliemia;
5) hiponatremia;
6) hipernatremia.
Prawidłowa odpowiedź to:

Stężenie TSH wynoszące 8,8 mIU/l przy prawidłowych stężeniach wolnych hormonów tarczycy wymaga włączenia leczenia L-tyroksyną u:
1) kobiety ciężarnej;
2) noworodka w 3. dobie życia;
3) kobiety w wieku 82 lat, leczonej z powodu nadciśnienia tętniczego;
4) mężczyzny z cukrzycą typu 1;
5) dziecka rozpoczynającego okres dojrzewania, nawet przy braku objawów klinicznych;
6) kobiety w wieku 35 lat skarżącej się na senność, zmęczenie, suchość skóry i wypadanie włosów.
Prawidłowa odpowiedź to:

U 3-letniej dziewczynki z nadciśnieniem tętniczym i cechami wirylizacji stwierdzono niską aktywność reninową osocza i niskie stężenie aldosteronu. Najbardziej prawdopodobnym rozpoznaniem jest w tym przypadku:

Na wynik oznaczenia stężenia kortyzolu całkowitego w surowicy krwi może wpływać przyjmowanie przez pacjenta:
1) propranololu;
2) spironolaktonu;
3) hormonalnej terapii menopauzy;
4) preparatu wapnia z witaminą D3;
5) inhibitora pompy protonowej;
6) metyloprednizolonu.
Prawidłowa odpowiedź to:

Typowe objawy zespołu Klinefeltera 47,XXY u młodych mężczyzn to:
1) objętość jąder < 4 ml;
2) brak jąder;
3) azoospermia;
4) stężenie testosteronu w surowicy krwi < 1 nmol/l;
5) stężenie FSH w surowicy krwi < 1 U/l.
Prawidłowa odpowiedź to:

Przyczyną wnętrostwa może być:

Wskazaniem do podania preparatu testosteronu jest:
1) zaburzenie erekcji;
2) nadmierne libido;
3) stężenie testosteronu całkowitego w surowicy krwi < 8 nmol/l;
4) osteoporoza;
5) hematokryt > 50%.
Prawidłowa odpowiedź to:

Objawem ubocznym działania testosteronu może być:

Łysienie typu męskiego jest zależne od działania:

U chłopca z zespołem Pradera-Williego należy podejrzewać:

Słabo nasilone cechy androgenne u mężczyzn mogą być spowodowane:

U 25-letniego mężczyzny nagle pojawiło się bolesne powiększenie gruczołów piersiowych (ginekomastia). Przyczyną może być:

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące działania glikokortykosteroidów:

Diagnozując hiperkalcemię trzeba wziąć pod uwagę:
1) przedawkowanie witaminy D i jej analogów;
2) chorobę ziarniniakową;
3) wtórną nadczynność przytarczyc;
4) zespół Burnetta;
5) adynamiczną osteodystrofię mocznicową.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż zdanie fałszywe dotyczące leczenia substytucyjnego niedoczynności kory nadnerczy:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące zespołu zaburzeń pozatarczycowych przebiegających z eutyreozą (euthyroid sick syndrome):
1) stężenia TSH i FT4 mogą być prawidłowe, przy obniżonym stężeniu FT3;
2) stężenie TSH może być prawidłowe, przy obniżonym stężeniu FT3 i podwyższonym stężeniu FT4;
3) w okresie zdrowienia obserwuje się przejściowe zwiększenie stężenia TSH;
4) stężenie odwrotnej T3 (rT3) jest zwykle prawidłowe;
5) występuje m.in. w przebiegu marskości wątroby, nowotworów złośliwych, ciężkiego urazu, chorób zakaźnych przebiegających z wysoką gorączką.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż fałszywe stwierdzenie:

Wskaż fałszywe stwierdzenia dotyczące zespołów mnogich nowotworów układu wydzielania wewnętrznego:
1) za rozwój zespołu MEN2 odpowiedzialna jest mutacja genu RET;
2) w zespole Carneya bardzo rzadko rozwijają się guzy jądra z komórek Sertolego;
3) w 25-35% przypadków zespołu von Hippla i Lindaua rozwijają się guzy chromochłonne, które często są mnogie i złośliwe;
4) w zespole MEN2B rak rdzeniasty jest szczególnie agresywny i towarzyszy mu zespół anomalii fenotypowych;
5) zespół MEN1 leży u podłoża tylko 5% wszystkich guzów przysadki.
Prawidłowa odpowiedź to:

Zgodnie z aktualnym opisem Programu Lekowego, kryteria zakończenia terapii hormonem wzrostu u pacjenta z zespołem Pradera-Williego obejmują:
1) uzyskanie wysokości ciała na poziomie 10 centyla dla osoby dorosłej;
2) osiągnięcie wieku kostnego 16 lat (dziewczynki) i 18 lat (chłopcy);
3) wolne tempo wzrastania poniżej 3 cm/rok;
4) narastanie otyłości pomimo kompleksowej terapii;
5) pojawienie się lub nasilenie nocnych bezdechów.
Prawidłowa odpowiedź to:

Zwiększone ryzyko raka kory nadnerczy, również ujawniającego się w wieku rozwojowym, występuje w przypadku:
1) mutacji genu supresorowego p53 (zespół Li Fraumeni);
2) defektu genu H19 (zespół Beckwitha-Wiedemanna);
3) mutacji aktywujących genu GNAS1, kodującego podjednostkę alfa białka G (zespół McCune-Albrighta);
4) mutacji genu PRKAR1A (zespół Carneya).
Prawidłowa odpowiedź to:

Niedobór wzrostu, cechy fenotypowe osteodystrofii Albrighta oraz podwyższone stężenie parathormonu w surowicy bez towarzyszącej hiperkalcemii to objawy typowe dla:

W diagnostyce różnicowej choroby Cushinga i zespołu Cushinga związanego z ektopowym wydzielaniem ACTH decydujące znaczenie mają:
1) ocena rytmu dobowego wydzielania kortyzolu;
2) badania obrazowe przysadki i klatki piersiowej;
3) ocena wydzielania ACTH po stymulacji CRH;
4) ocena wydzielania kortyzolu po stymulacji Synacthenem;
5) ocena wydzielania kortyzolu w teście hamowania z deksametazonem.
Prawidłowa odpowiedź to:

Przyczyną podwyższonego stężenia 17-OH progesteronu u noworodka nie jest:

Chorobami występującymi u płci męskiej, ze względu na lokalizację warunkujących je genów na chromosomie X, są:
1) wrodzona hipoplazja nadnerczy związana z defektem genu DAX-1;
2) adrenoleukodystrofia;
3) zespól SHOX (chondrodysplazja Leri-Weilla);
4) wrodzona moczówka prosta nerkopochodna związana z defektem genu receptora wazopresyny typu 2 (V2R).
Prawidłowa odpowiedź to:

W przypadku wykonywania testu rezerwy nadnerczowej z Synacthenem:
1) dawka preparatu podawanego do testu w jego klasycznym wariancie u dorosłych wynosi 250 µg (u małych dzieci stosuje się odpowiednio mniejsze dawki);
2) istnieje wariant tego testu wykonywany ze znacznie mniejszą dawką preparatu (1 µg, niezależnie od wieku i masy ciała pacjenta);
3) wzrost stężenia kortyzolu po stymulacji do wartości powyżej 5 µg/dl (138 nmol/l) wyklucza zarówno pierwotną, jak i wtórną niedoczynność kory nadnerczy.
Prawidłowa odpowiedź to:

W różnicowaniu pomiędzy moczówką prostą ośrodkową i moczówką prostą nerkopochodną najważniejsze znaczenie praktyczne ma:

Wskaż wszystkie wskazania do leczenia operacyjnego w bezobjawowej pierwotnej nadczynności przytarczyc:
1) wiek 55 lat;
2) przesączanie kłębuszkowe 80 ml/min;
3) wskaźnik T w badaniu DXA (-1,1);
4) stężenie wapnia całkowitego 13,5 mg/dl (norma 8,8 -10,2 mg/dl);
5) stężenie wapnia zjonizowanego 7,1 mg/dl (norma 4,2-5,2 mg/dl).
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż wszystkie kliniczne czynniki ryzyka osteoporozy uwzględnione w algorytmie FRAX spośród wymienionych poniżej:
1) złamanie kości promieniowej u rodziców;
2) wcześniejsze niskoenergetyczne złamanie;
3) picie alkoholu;
4) palenie papierosów aktualne lub w przeszłości;
5) reumatoidalne zapalenie stawów.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż wszystkie lokalizacje spośród wymienionych, w których ocenia się nasilenie owłosienia w skali Ferrimana i Gallweya:
1) warga górna;
2) przedramię;
3) górna część pleców;
4) klatka piersiowa;
5) podudzie.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące objawów hiperkalcemii:

Do obniżenia stężenia TSH mogą prowadzić:
1) leczenie metforminą;
2) ostre zapalenie tarczycy;
3) pierwszy trymestr ciąży;
4) leczenie glikokortykoidami;
5) ostre schorzenia psychiatryczne;
6) leczenie Interferonem;
7) leczenie Carbimazolem.
Prawidłowa odpowiedź to:

Do czynników hamujących konwersję T4 do T3 należą następujące leki i substancje, za wyjątkiem:

W zespole Kallmanna stwierdza się:

Badanie ultrasonograficzne tarczycy jest typowym badaniem morfologicznym, które nie różnicuje zmian ogniskowych łagodnych od złośliwych. Jednakże niektóre cechy zmian ogniskowych, pomimo że nie przesądzają o diagnozie, budzą niepokój. Wskaż na cechy najbardziej niepokojące:

U pacjenta z pierwotną niedoczynnością kory nadnerczy, przyjmującego 15 mg hydrokortyzonu i 25 mcg fludrokortyzonu dziennie rozpoznano nadciśnienie tętnicze. W badaniu przedmiotowym: Stan ogólny dobry, skóra bladoróżowa bez przebarwień, BMI 23,5, HR 72/min, RR 150/90 mmHg w pozycji leżącej; 140/85 minutę po pionizacji, bez obrzęków. W badaniach dodatkowych: Na 137 mEg/l, K 4,6 mEq/l, ARO 1,7 ng/ml/h (norma 0,32 - 1,46 ng/ml/h). Najwłaściwszym sposobem postępowania jest:

Siła biologicznego działania kortyzolu zależy od:

W USG brzucha u 64-letniego, dotychczas zdrowego mężczyzny stwierdzono guz nadnercza. W TK bez kontrastu: guz homogenny, o średnicy 2 cm i gęstości 16HU. Następnym badaniem powinno być:

Kobieta lat 47, przytyła 10 kg/6 miesięcy, pojawiły się sino-czerwone rozstępy na udach i brzuchu. Po podaniu deksametazonu 4 x 0,5 mg przez dwie doby podano dożylnie 1 ampułkę CRF, oznaczając co 15 minut stężenie kortyzolu i ACTH. Uzyskano następujące wyniki: kortyzol 5,6 - 6,8 - 7,1 - 6,8 mcg/dl ACTH 28 - 32 - 34 - 34 pg/ml. Powyższe wyniki są charakterystyczne dla:

Wskaż błędne stwierdzenie dotyczące leczenia niedoczynności kory nadnerczy:

Właściwym postępowaniem w pooperacyjnej niedoczynności przytarczyc jest:
1) zapewnienie diety bogatowapniowej (nabiałowej);
2) zapewnienie diety bogatofosforowej (bogatobiałkowej);
3) substytucja metabolitów witaminy D (hydroksylowanych przy C1);
4) substytucja metabolitów witaminy D (hydroksylowanych przy C25);
5) substytucja witaminy D (postać natywna).
Prawidłowa odpowiedź to:

34-letnia kobieta zgłosiła się do SOR. Od kilku miesięcy źle się czuła, od 3 dni - bóle brzucha, nudności, wymioty nasilające się w czasie, stany podgorączkowe. Przy przyjęciu - stan splątania, kliniczne cechy odwodnienia. RR 80/50; Na - 124 mEq/l; K- 5,3 mEq/l; glikemia - 37 mg/dl. Zwraca uwagę hiperpigmentacja skóry i błon śluzowych oraz cechy bielactwa. Jedną z pierwszych decyzji lekarza SOR było podanie płynów dożylnie (roztwór 0,9% NaCl oraz 5% roztwór glukozy) oraz hydrokortyzonu 100 mg i.v. Stan kliniczny chorej poprawił się. Wykonano oznaczenie kortyzolu w surowicy, które wyniosło 33 mcg/dl (norma 4-16). Poproszono o konsultację endokrynologiczną. Wskaż zdanie prawdziwe:

28-letnia pacjentka w ciąży (CII, 11 Hbd), trafiła na konsultację endokrynologiczną. 4 lata temu leczyła się z powodu ch. Gravesa (przyjmowała wówczas metimazol, nie była leczona 131I, nie była operowana). Od 2 lat, nie przyjmuje żadnych leków. W chwili obecnej czuje osłabienie, okresowe kołatanie serca, nudności, rzadko występują wymioty. W badaniu przedmiotowym stwierdza się klinicznie eutyreozę. Gruczoł tarczowy dobrze wyczuwalny o nieznacznie wzmożonej konsystencji, bez zmian guzkowych. TSH - 0,017 mIU/l (n: 0,27-4,2), FT4 1,78 ng/dl (n: 0,9-1,7). Wskaż najbardziej poprawne postępowanie:

32-letnia pacjentka urodziła 7 tygodni wcześniej dziecko (CII, poród w 39 tygodniu, fizjologiczny, siłami natury, dziecko zdrowe, 3600 g). Pacjentka nie karmi piersią. Obecnie źle się czuje. Zgłasza utratę masy ciała (ok. 4 kg w ostatnich 4 tygodniach), uczucie kołatania serca, nadmierną potliwość, jest rozdrażniona, nie może spać. Do tej pory nie leczyła się z powodu chorób tarczycy. W badaniu przedmiotowym, dobrze wyczuwalny gruczoł tarczowy, powiększony o wzmożonej spoistości bez zmian guzkowych. Akcja serca miarowa, o częstości 112/min., zgodna z tętnem na obwodzie; tremor drobnofalisty - tak. TSH < 0,005 mIU/l (n: 0,27-4,2); FT4 - 2,8 ng/dl (n: 0,9-1,7); antyTPO 328 IU/ml (n:<115); antyTSHR 8,41 IU/l (n:<1,8). Wskaż zdanie prawdziwe:

Wśród wymienionych testów, wskaż najlepszy do wykluczenia zespołu Cushinga:

Do rozpoznania których z niżej wymienionych chorób nie jest konieczna diagnostyka molekularna-genetyczna?
1) niedoczynność przytarczyc;
2) prolactinoma;
3) zespół oporności na hormony tarczycy;
4) zespół Turnera;
5) wole guzkowe nadczynne.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które z niżej wymienionych twierdzeń nie jest prawdziwe?

Warunki konieczne do uznania leczenia farmakologicznego akromegalii (po nieradykalnym leczeniu chirurgicznym) za skuteczne, to:
1) stwierdzenie hamowanie wydzielania hormonu wzrostu (GH) <1,0 μg/l w doustnym teście tolerancji glukozy (OGTT);
2) stwierdzenie hamowanie wydzielania hormonu wzrostu (GH) <0,4 μg/l w doustnym teście tolerancji glukozy (OGTT);
3) stężenie IGF-1 w zakresie normy dla płci i wieku;
4) stężenie IGF-1 nie wyższe niż 125% górnej granicy normy dla płci i wieku;
5) stężenie GH < 2,5 μg/l;
6) stężenie GH < 1,0 μg/l;
7) stężenie GH < 0,4 μg/l.
Prawidłowa odpowiedź to:

Ginekomastii nie powodują:
1) marihuana;
2) cymetydyna i ranitydyna;
3) ketokonazol;
4) metotreksat;
5) związki alkilujące;
6) amiodaron;
7) penicylamina;
8) blokery kanału wapniowego.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które z substancji stanowią skuteczną alternatywę dla terapii estrogenowej lub estrogenowo-progestagenowej w leczeniu objawów naczynioruchowych u kobiet w okresie około- i pomenopauzalnym?
1) tibolon;
2) paroksetyna;
3) androgeny;
4) izoflawony;
5) kumesaty;
6) preparaty pluskwicy groniastej;
7) wenlafaksyna.
Prawidłowa odpowiedź to:

Który z testów dynamicznych nie służy do potwierdzenia rozpoznania hiperaldosteronizmu pierwotnego?

Które ze stwierdzeń dotyczących guza chromochłonnego w przebiegu zespołów MEN2 jest prawdziwe?

22-letni mężczyzna z postępującym porażeniem spastycznym oraz polineuropatią obwodową zgłasza się do szpitalnego oddziału ratunkowego z powodu postępującego osłabienia, hipotonii (90/50 mm Hg), bólów brzucha, bólów mięśniowych oraz nudności i wymiotów. W badaniach laboratoryjnych stwierdza się hiponatremię (Na 120 mmol/l), hiperkaliemię (K 6,0 mmol/l) oraz hipoglikemię na czczo (glukoza 2,9 mmol/l). W postępowaniu należy:

Wszystkie z wymienionych poniżej hormonów zmniejszają syntezę globuliny wiążącej kortykosteroidy (CBG), z wyjątkiem:

W którym z podanych schorzeń uwarunkowanych genetycznie nie wystąpi gigantyzm spowodowany nadmiernym wydzielaniem hormonu wzrostu?

Które z poniższych stwierdzeń dotyczących wpływu amiodoronu na czynność tarczycy jest prawdziwe?

Które z poniższych stwierdzeń dotyczących długotrwałego leczenia solami litu w schorzeniach psychicznych jest prawdziwe?
1) następstwem długotrwałego leczenia solami litu jest najczęściej wole;
2) następstwem długotrwałego leczenia solami litu może być niedoczynność tarczycy;
3) następstwem leczenia solami litu może być nadczynność tarczycy w przebiegu destrukcyjnego zapalenia miąższu tarczycy;
4) nadczynność tarczycy nie występuje na skutek stosowania soli litu;
5) niedoczynność tarczycy w przebiegu leczenia solami litu jest wskazaniem do zmiany leku przeciwpsychotycznego.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż leki zwiększające stężenie globuliny wiążącej tyroksynę (TBG):
1) estrogeny doustne;
2) tamoksyfen;
3) androgeny;
4) mitotan;
5) NLPZ.
Prawidłowa odpowiedź to:

U kobiety w 10. tygodniu ciąży ze stwierdzonym stężeniem TSH=10 mIU/l, nie leczonej do tej pory z powodu niedoczynności tarczycy, właściwym postępowaniem jest:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące wskazań do zastosowania glikokortykosteroidów w leczeniu chorób tarczycy:
1) przełom tarczycowy;
2) nadczynność tarczycy indukowana amiodaronem typu 1;
3) nadczynność tarczycy indukowana amiodaronem typu 2;
4) podostre zapalenie tarczycy;
5) poporodowe zapalenie tarczycy.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które z poniższych stwierdzeń dotyczących obniżenia liczby granulocytów obojętnochłonnych (neutrocytów) u pacjenta z nadczynnością tarczycy leczonego tiamazolem jest prawdziwe?

Wskazaniami do chirurgicznego leczenia bezobjawowej pierwotnej nadczynności przytarczyc są:

Wskaż prawidłowe stwierdzenie dotyczące poporodowego zapalenia tarczycy:
1) faza tyreotoksykozy wymaga zastosowania tyreostatyku i β-blokera;
2) pojawia się w ciągu 12 miesięcy od porodu, a także poronienia samoistnego lub sztucznego;
3) ryzyko rozwoju poporodowego zapalenia tarczycy jest wyższe u kobiet z dodatnimi przeciwciałami aTPO w I trymestrze ciąży;
4) charakteryzuje się przemijającymi zaburzeniami czynności tarczycy i najczęściej nie wymaga leczenia;
5) najczęściej prowadzi do trwałej niedoczynności tarczycy.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące rodzinnej hiperkalcemii hipokalciurycznej (FHH):
1) jest rodzinnie uwarunkowaną chorobą spowodowaną mutacją inaktywującą gen receptora wapniowego (CaSR);
2) jest rodzinnie uwarunkowaną chorobą spowodowaną mutacją aktywującą gen receptora wapniowego (CaSR);
3) ze względu na objawową hiperkalcemię stanowi zwykle wskazanie do paratyreoidektomii;
4) charakteryzuje się ilorazem klirensu wapniowego do klirensu kreatyniny >0,01;
5) ze względu na bezobjawową hiperkalcemię najczęściej nie wymaga leczenia.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące hiperkalcemii w przebiegu choroby nowotworowej:
1) występuje jedynie u osoby z nowotworem złośliwym oraz obecnością licznych przerzutów do kości;
2) może wystąpić u osoby z nowotworem złośliwym bez obecności przerzutów do kości;
3) nasilenie hiperkalcemii wynika bardziej z nasilenia produkcji PTHrP niż z aktywności osteolitycznej nowotworu;
4) w badaniach laboratoryjnych stwierdza się podwyższone stężenie PTH;
5) może być skutkiem zwiększonej aktywności 1alfa-hydroksylazy i nadmiernej syntezy 1,25(OH)2D.
Prawidłowa odpowiedź to:

Do gabinetu zgłosił się 16-letni chłopiec z obustronną symetryczną ginekomastią od okresu pokwitania. W różnicowaniu przyczyn ginekomastii okresu pokwitania należy wziąć pod uwagę:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące autoimmunologicznego zespołu wielogruczołowego typu 1 (APS 1):
1) jest chorobą wywołaną mutacją w genie AIRE dziedziczoną w sposób autosomalny dominujący;
2) najwcześniej pojawiającym się objawem jest zwykle drożdżyca śluzówkowo-skórna;
3) pierwotną niedoczyność przytarczyc obecną w tym zespole należy leczyć pochodnymi witaminy D hydroksylowanymi w pozycji 1α;
4) w surowicy części pacjentów z chorobą Addisona w przebiegu APS1 rzadko stwierdza się obecność charakterystycznych przeciwciał przeciw interferonowi ω;
5) u chorych z APS I może występować asplenizm.
Prawidłowa odpowiedź to:

Pierwotna nadczynność przytarczyc w zespole MEN 1 występuje prawie u wszystkich chorych i jest jego najwcześniejszą manifestacją. Patologię przytarczyc wywołaną mutacją germinalną w genie meniny należy różnicować z:
1) postacią sporadyczną pierwotnej nadczynności przytarczyc;
2) zespołem MEN2A;
3) zespołem Carney’a;
4) rodzinną hiperkalcemią hipokalciuryczną;
5) osteodystrofią Albrighta.
Prawidłowa odpowiedź to:

Do najczęściej występujących nowotworów endokrynnych poza gruczolakami przytarczyc w zespole MEN1 należą:

Najbardziej stałym objawem choroby Cushinga w okresie dziecięcym jest/są:

U 50-letniej kobiety, u której nagle wystąpiły objawy moczówki prostej oraz ujawniono w badaniu rezonansu magnetycznego obecność zmiany ogniskowej obejmującej tylny płat przysadki w trakcie diagnostyki różnicowej w pierwszej kolejności należy wykluczyć:

U pacjenta z nasilonymi i zagrażającymi życiu objawami hiperkortyzolemii w przebiegu zespołu/choroby Cushinga w przypadku pilnych wskazań do zabiegu operacji zastosować:

W różnicowaniu choroby Cushinga i rzekomego zespołu Cushinga (pseudo-Cushing) najlepiej zastosować:

U 25-letniej kobiety leczonej kabergoliną z powodu microprolactinoma potwierdzeniem skuteczności farmakoterapii będzie:

Do czynników niekorzystnych rokowniczo w raku brodawkowatym tarczycy należą:

Za niedoczynnością kory nadnerczy przemawiają następujące wyniki badań laboratoryjnych:
1) stężenie kortyzolu <18 µg/dl po dożylnym podaniu 250 µg ACTH (1-24);
2) hiponatremia i hipokaliemia;
3) stężenie poranne kortyzolu poniżej 3 µg/dl;
4) stężenie kortyzolu poniżej 9 µg/dl u osoby z ciężką chorobą ogólnoustrojową;
5) niska aktywność reninowa osocza (ARO).
Prawidłowa odpowiedź to:

Podejrzenie guza wirylizującego nadnercza nasuwa stwierdzenie u pacjentki:
1) testosteronu >2 ng/ml;
2) DHEAS>700 µg/dl;
3) wydalanie 17-ketosteroidów przekraczające 50 mg/dobę;
4) wydalanie 17-hydroksysteroidów przekraczające 50 mg/dobę;
5) szybkie narastanie objawów wirylizacji.
Prawidłowa odpowiedź to:

Największe ryzyko wystąpienia złośliwego guza chromochłonnego występuje w zespole:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące zespołu pustego siodła:
1) występuje z równą częstością u kobiet i mężczyzn;
2) najczęstszym objawem klinicznym jest ból głowy;
3) najczęstszym objawem klinicznym jest hipogonadyzm;
4) najczęstszym zaburzeniem hormonalnym jest hiperprolaktynemia;
5) najczęstszym zaburzeniem hormonalnym jest brak kortyzolu.
Prawidłowa odpowiedź to:

U 32-letniej kobiety, przewlekle przyjmującej pantoprazol z powodu choroby refluksowej, regularnie miesiączkującej, bez mlekotoku, w badaniu MR mózgu wykonanym z powodu bólów i zawrotów głowy stwierdzono obecność zmiany ogniskowej, najprawdopodobniej gruczolaka przysadki o średnicy 5 mm. Stężenie Prl jest podwyższone i wynosi 80 ug/l (norma do 25 ug/l). Najbardziej prawdopodobnym rozpoznaniem jest:
1) hiperprolaktynemia polekowa;
2) hiperprolaktynemia wskutek ucisku guza na drogę przewodnictwa dopaminergicznego;
3) makroprolaktynemia;
4) mikroprolaktynoma;
5) incydentaloma przysadki.
Prawidłowa odpowiedź to:

33-letni mężczyzna przywieziony ze szpitala rejonowego na oddział neurochirurgiczny z powodu urazu mózgu. W wywiadzie nadciśnienie tętnicze. 2 tygodnie później znaleziony na ulicy, wychłodzony, niskie RR, stan padaczkowy. Przewieziony do szpitala klinicznego. Badania lab: pNa⁺ 125 mmol/L, pK⁺ 3,4 mmol/L, mocznik 2,1 mmol/L, UNa⁺ 67 mmol/L, glikemia 0,9 mmol/l, Osm plazmy 259 mOsm/kg, Osm moczu 428 mOsm/kg. Dalsze wyniki: kortyzol w surowicy krwi 110 nmol/l, stężenie ACTH < 10 ng/ml, GH < 0,5 ng/ml, IGF-1 < 65 ng/ml. Prawidłową diagnozą jest:

Nowotwory neuroendokrynne trzustki wchodzą w skład:

Jednym z czynnych hormonalnie nowotworów neuroendokrynnych trzustki jest gastrinoma, który najczęściej występuje w postaci:

Analogi somatostatyny znalazły zastosowanie w leczeniu następujących stanów chorobowych:
1) czynna aktomegalia;
2) przypadkowo wykryte, nieczynne hormonalnie guzy nadnerczy;
3) zespół rakowiaka;
4) nieczynne hormonalnie, rozsiane nowotwory neuroendokrynne, wykazujące ekspresję receptorów somatostatynowych w scyntygrafii receptorowej;
5) choroba Addisona.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące nowotworów neuroendokrynnych o typie glukagonoma:
1) zlokalizowane są najczęściej w dwunastnicy;
2) zmiany zlokalizowane w trzustce są pojedyncze, duże, często powyżej 5 cm;
3) typowym objawem jest nekrolityczny rumień skóry o charakterze pełzającym;
4) często występują epizody zakrzepowo-zatorowe;
5) powodują ciężką, trudną do ustabilizowania cukrzycę.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące zespołu rakowiaka:
1) występuje u 4-10% pacjentów z rozsianym nowotworem neuroendokrynnym zlokalizowanym głównie w okolicy krętniczo-kątniczej;
2) objawy występują, gdy serotonina i inne aminy biogenne są wydzielane do spływu krążenia wrotnego;
3) objawy występują, gdy serotonina i inne aminy biogenne są wydzielane bezpośrednio do krążenia systemowego;
4) najczęściej objawy występują, gdy przerzuty znajdują się w wątrobie;
5) główną przyczyną zgonów pacjentów z zespołem rakowiaka jest rakowiakowa choroba serca.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące nowotworu neuroendokrynnego o typie insulinoma - tzw. guza insulinowego:
1) jest najczęstszym hormonalnie czynnym guzem neuroendokrynnym trzustki;
2) u 1% chorych możliwa jest lokalizacja pozatrzustkowa (dwunastnica, żołądek, płuca);
3) największą zachorowalność obserwuje się między 15. a 35. rokiem życia;
4) częściej chorują mężczyźni;
5) objawy kliniczne są konsekwencją hipoglikemii, a nie obecności guza.
Prawidłowa odpowiedź to:

Metodą referencyjną w diagnostyce lokalizacyjnej guzów chromochłonnych pozostaje:
1) ultrasonografia;
2) tomografia komputerowa;
3) rezonans magnetyczny;
4) scyntygrafia z ¹²³I-MIBG;
5) pozytonowa tomografia emisyjna z ¹⁸F-DOPA, ¹⁸F-dopaminą lub ¹¹C-hydroksytryptofanem.
Prawidłowa odpowiedź to:

Jakie czynniki fizjologiczne, farmakologiczne oraz stany chorobowe mogą zwiększać sekrecję hormonu wzrostu?

Ginekomastia może być następstwem stosowania niektórych leków. Wskaż prawdziwe stwierdzenia tłumaczące mechanizm powstawania ginekomastii:
1) stosowanie u mężczyzn antyandrogenów lub antagonistów receptora androgenowego np. flutamid, cyproteron, spironolakton, cymetydyna;
2) stosowanie leków hamujących syntezę androgenów np. ketokonazol. metronidazol;
3) stosowanie leków prowadzących do uszkodzenia komórek Leydiga np. winkrystyna, metotreksat, imatynib (Glivec), chemioterapeutyki - pochodne nitrozomocznika;
4) stosowanie antagonistów receptora dopaminowego np. pochodne fenotiazyny, metoklopramid;
5) stosowanie diuretyków tiazydowych - zwiększenie aktywności aromatazy i nasilenie przekształcania testosteronu w estrogeny.
Prawidłowa odpowiedź to: