Egzamin PES / Endokrynologia / jesień 2016

U pacjentki lat 21, w 7. tygodniu ciąży, stwierdzono TSH - 5,1 mIU/l. Oznaczono FT4 - 15 pmol/l (norma 10-25) oraz anty-TPO - 18 IU/l (norma < 34). Dotychczas zdrowa, bez żadnych chorób tarczycy w wywiadzie. Przyjmuje jedynie kwas foliowy. Jakie powinno być właściwe postępowanie u ciężarnej?

Dziewczynka 5-letnia ma wzrost 90 cm (znacznie poniżej wartości 3 centyla), szczyt wydzielania hormonu wzrostu (GH) po stymulacji wynosi 21,8 ng/ml, w teście spontanicznej sekrecji - 25,1 ng/ml, stężenie IGF-I w warunkach podstawowych - 27,5 ng/ml (poniżej zakresu wartości referencyjnych dla wieku) , brak wzrostu IGF-I po podaniu rekombinowanego GH. Należy podejrzewać:

Do różnicowania pomiędzy przedwczesnym dojrzewaniem prawdziwym a przedwczesnym powiększeniem sutków wśród badań hormonalnych mają największe znaczenie:

Najlepszą metodą lokalizacji defektu enzymatycznego we wrodzonym przeroście nadnerczy jest:

W której postaci wrodzonego przerostu nadnerczy nie występuje zespół utraty soli?

Które ze stwierdzeń dotyczących inhibiny B jest fałszywe?

Zespół całkowitej niewrażliwości na androgeny charakteryzują:
1) fenotyp męski;
2) fenotyp żeński;
3) męska płeć gonadalna;
4) brak owłosienia łonowego i pachowego;
5) stężenia testosteronu niskie na progu oznaczalności.
Prawidłowa odpowiedź to:

Incydentaloma nadnercza to nieprawidłowa masa tkankowa wykryta przypadkowo w badaniu obrazowym klatki piersiowej lub jamy brzusznej, o średnicy przekraczającej co najmniej:

Wśród guzów nadnerczy częstość występowania raka kory nadnerczy ocenia się na około:

Głównym celem badań obrazowych w diagnostyce incydentaloma nadnerczy jest odróżnienie gruczolaków od innych zmian -„nie-gruczolaków”. Do podstawowych badań należy tomografia komputerowa nadnerczy (TK) - badanie jednofazowe (bez podania środka cieniującego). Na podstawie jednofazowej TK ocenia się współczynnik osłabienia promieniowania (mierzonego w jednostkach Hounsfielda; j.H.). Typowe dla gruczolaków kory nadnerczy (świadczące o dużej zawartości lipidów) są wartości mniejsze lub równe:

Które z wymienionych badań nie jest stosowane w rutynowej diagnostyce incydentaloma nadnerczy?

Zespół niskiej T3 może pojawić się w przebiegu:

Kliniczną manifestacją obecności dużej masy wewnątrzsiodłowej może być:

Jedną z cech różniących guz typu tyreotropinoma od oporności na hormony tarczycy wywołanej mutacją genu izoformy β receptora trijodotyroniny jest:

Najczęstszą manifestacją kliniczną pointerferonowego zapalenia tarczycy jest:

Zwiększenie stężenia TBG (thyroxine binding globulin) we krwi powodują:

Które z poniższych stwierdzeń jest prawdziwe w odniesieniu do amiodaronu?

Najczęstszą przyczyną hiperkalcemii nowotworowej jest:

Nadwrażliwość na witaminę D występuje w następujących jednostkach chorobowych lub stanach patologicznych, z wyjątkiem:

Postępowanie zachowawcze w subklinicznej pierwotnej nadczynności przytarczyc polega na:
1) zaleceniu diety z ograniczeniem wapnia;
2) przyjmowaniu profilaktycznych dawek witaminy D;
3) włączeniu alendronianu w celu poprawy BMD;
4) monitorowaniu stężenia wapnia i kreatyniny w surowicy, GFR raz w roku;
5) wykonywaniu badania DXA co 1-2 lata.
Prawidłowa odpowiedź to:

W leczeniu i profilaktyce niedoboru witaminy D stosuje się:
1) ergokalcyferol;
2) cholekalcyferol;
3) kalcyfediol;
4) alfakalcydiol;
5) kalcytriol.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż charakterystyczne zmiany troficzne występujące w przebiegu pierwotnej niedoczynności przytarczyc:
1) suchość skóry;
2) ubytki szkliwa zębów;
3) keratopatia wstążkowa;
4) zaćma;
5) nadmierna potliwość;
6) łamliwość paznokci;
7) łysienie.
Prawidłowa odpowiedź to:

Który z wymienionych hormonów prowadzi do demineralizacji szkieletu kobiety podczas laktacji?

U pacjentki l. 61, która nie zgłasza w chwili obecnej żadnych dolegliwości, lekarz POZ zlecił ocenę stężenia TSH, które wynosiło 0,15 mIU/l. Pacjentka czuła się dobrze i do lekarza zgłosiła się dopiero po 3 miesiącach, ponieważ skończyły się jej przyjmowane przewlekle leki (metoprolol, ramipril, rosuwastatyna, kwas acetylosalicylowy, amlodypina, kwas ibandronowy), które otrzymuje z powodu nadciśnienia tętniczego, choroby niedokrwiennej serca i osteoporozy. Wówczas uzyskano następujące wyniki badań: TSH - 0,19 mIU/l, FT4 - 17 pmol/l, FT3 - 3,5 pmol/l. W badaniu USG tarczycy stwierdzono 4 lite, normoechogeniczne zmiany ogniskowe wielkości do 7 mm o obwodowym typie unaczynienia, stężenie przeciwciał przeciwtarczycowych było prawidłowe. Jakie powinno być dalsze postępowanie u tej pacjentki?

Wskaż stwierdzenia prawdziwe dotyczące raka tarczycy u dzieci:
1) rak brodawkowaty tarczycy u dzieci przebiega bardziej agresywnie niż u dorosłych, więc leczenie jodem radioaktywnym powinno być zastosowane niemal we wszystkich przypadkach, by uniknąć nawrotu choroby;
2) rak brodawkowaty tarczycy u dzieci najczęściej jest obustronny i wieloogniskowy, a w momencie rozpoznania obecne są przerzuty do węzłów chłonnych;
3) od wykonania biopsji guzka tarczycy u dziecka można odstąpić wyłącznie jeśli jest to guzek autonomiczny lub czysta torbiel;
4) jeśli w biopsji tarczycy u dziecka rozpoznano grupę III wg klasyfikacji Bethesda tarczycy to należy powtórzyć biopsję po 3-12 miesiącach i kierować na leczenie operacyjne tylko w przypadku stwierdzenia grup IV-VI, gdyż ryzyko raka w grupie III u dziecka jest niskie.
Prawidłowa odpowiedź to:

U pacjentki lat 56 otrzymującej z powodu przebytego przed 4 miesiącami ostrego zespołu wieńcowego (STEMI) terapię kwasem acetylosalicylowym i klopidogrelem istnieje konieczność wykonania biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej (BAC) tarczycy z powodu obecności wyczuwalnego palpacyjnie guzka płata prawego wielkości 16 mm, wykazującego cechy podejrzane ultrasonograficznie. Jakie powinno być postępowanie przygotowawcze u tej pacjentki wg aktualnych (2016 r.) zaleceń polskich dotyczących postępowania w raku tarczycy?

Pacjentowi z zespołem mnogich nowotworów wewnątrzwydzielniczych typu 2B (MEN2B) urodził się syn, u którego stwierdzono obecność mutacji genu RET w kodonie M918T. Jakie powinno być dalsze postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne u tego dziecka?

Pierwotna niedoczynność przytarczyc może występować we wszystkich wymienionych chorobach, z wyjątkiem zespołu:

U pacjentki l. 43 po zabiegu operacyjnym guza wydzielającego ACTH stwierdzono stężenie kortyzolu porannego 4,2 μg/dl (< 116 nmol/l). Wskaż stwierdzenie które najlepiej opisuje właściwe postępowanie u tej chorej:

Które z wymienionych leków stosowanych w cukrzycy mogą powodować zmniejszenie masy ciała?
1) glimepiryd;
2) liraglutyd;
3) kanagliflozyna;
4) pioglitazon;
5) sitagliptyna.
Wskaż odpowiedź zawierającą wyłącznie leki, które mogą zmniejszać masę ciała:

Wskaż fałszywe stwierdzenia dotyczące zespołu IPEX:
1) charakterystycznym objawem jest biegunka spowodowana enteropatią;
2) chorują głównie chłopcy;
3) przyczyną jest mutacja genu FOXp3;
4) wśród endokrynopatii najczęściej występuje cukrzyca typu 1 i choroba Addisona;
5) leczeniem z wyboru jest przewlekłe stosowanie glikokortykosteroidów.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące orbitopatii tarczycowej:

Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące zespołu nieprawidłowego wydzielania hormonu antydiuretycznego (SIADH):

Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące hirsutyzmu:

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące diagnostyki różnicowej zespołu Cushinga z zespołem pseudo-Cushinga:

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące androgenów nadnerczowych:

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące wrodzonego przerostu kory nadnerczy:

Która z poniższych substancji powoduje fałszywie dodatnie wyniki stężenia metabolitów katecholamin w moczu?

Najczęstsze przyczyny wtórnego hiperaldosteronizmu to:
1) hipowolemia;
2) podawanie heparyny drobnocząsteczkowej;
3) przyjmowanie zbyt dużych dawek leków przeczyszczających;
4) zespół nerczycowy;
5) przyjmowanie cyklosporyny.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące objawu Parinaud:
1) jest nazywany objawem „zachodzącego słońca”;
2) jest charakterystyczny dla guzów szyszynki;
3) jest charakterystyczny dla zespołu pustego siodła;
4) jest skutkiem uszkodzenia blaszki czworaczej;
5) polega na opadaniu powiek.
Prawidłowa odpowiedź to:

Synteza aldosteronu nie jest pobudzana przez:

W jadłowstręcie psychicznym (anorexia nervosa):
1) stężenie GH jest podwyższone;
2) stężenie IGF-I jest podwyższone;
3) stężenie GH jest obniżone;
4) stężenie IGF-I jest obniżone;
5) odpowiedź GH w testach prowokacyjnych jest prawidłowa;
6) odpowiedź GH w testach prowokacyjnych jest nieprawidłowa.
Prawidłowa odpowiedź to:

W zespole von Hippla i Lindaua nie występuje:

Cymetydyna i flutamid prowadzą do rozwoju ginekomastii w mechanizmie:

Izolowany niedobór gonadotropin w wyniku braku gonadoliberyny dziedziczony najczęściej w sposób recesywny związany z chromosomem X to składowa zespołu:

Do przyczyn zespołu nieadekwatnego wydzielania wazopresyny (SIADH) nie należy:

32-letnia kobieta z nieregularnymi cyklami miesięcznymi od 1,5 roku, od 6 m-cy menstruacja całkowicie ustała. Ma także wyciek z obu brodawek sutkowych. W badaniach hormonalnych stwierdzono obniżone stężenie LH i estradiolu. Które z poniższych stanowi najbardziej prawdopodobne rozpoznanie?

Przewlekła terapia glikokortykosteroidami prowadzi do zahamowania produkcji i wydzielania następujących hormonów, za wyjątkiem:

W trakcie diagnostyki krwioplucia u 40-letniego mężczyzny stwierdzono w badaniu TK kl. piersiowej obecność guza oskrzela głównego prawego. Dodatkowo chory prezentował kliniczne objawy zespołu rakowiaka. Które z niżej wymienionych badań diagnostycznych należy wykonać, aby ustalić rozpoznanie?
1) bronchoskopia z pobraniem materiału do badania hist.-pat.;
2) scyntygrafia z użyciem MIBG;
3) oznaczenie gastryny w moczu;
4) wykonanie dwóch dobowych zbiórek moczu w celu oceny stężenia kwasu 5-hydroksyindolooctowego;
5) oznaczenie stężenia chromograniny A w osoczu.
Prawidłowa odpowiedź to:

Dla kortykotropinoma w zespołach MEN prawdziwe są określenia:
1) są częstą składową MEN 2b;
2) nie są charakterystyczne dla MEN 2a;
3) w większości przypadków w zespole MEN wywołana jest mikrogruczolakiem przysadki;
4) w MEN 1 zwykle są makrogruczolakami;
5) częściej niż sporadyczne nie wykazują hamowania wydzielania po deksametazonie;
6) niemal wszystkie wykazują hamowanie wydzielania po deksametazonie.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż stwierdzenia prawdziwe dla zespołu pustego siodła:
1) częściej występuje u otyłych;
2) częściej występuje u mężczyzn;
3) przyczyną może być wodogłowie;
4) przyczyną może być gruczolak przysadki;
5) nie występuje jednoczasowo z guzem przysadki;
6) nie może mieć wrodzonego charakteru.
Prawidłowa odpowiedź to:

Do cech charakterystycznych dla limfocytowego zapalenia przysadki, różnicujących z makrogruczolakiem w obrazie MR należą:
1) zachowane dno siodła tureckiego;
2) ekspansja ponadsiodłowa;
3) przemieszczenie lejka;
4) pogrubienie lejka;
5) homogenny sygnał przed podaniem kontrastu;
6) niejednorodne wzmocnienie.
Prawidłowa odpowiedź to:

Podwyższone stężenie parathormonu występuje w następujących stanach:
1) wtórna nadczynność przytarczyc;
2) hipokalcemia hiperkalciuryczna;
3) rzekoma niedoczynność przytarczyc;
4) anomalie receptora wapniowego;
5) osteopetroza;
6) hipomagnezemia.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż określenia prawidłowo charakteryzujące zmiany stężenia kortykotropiny w surowicy w poszczególnych stanach:
1) w chorobie Cushinga może pozostać w normie;
2) w nadnerczowym zespole Cushinga może pozostać w normie;
3) w ektopii wydzielania ACTH zawsze jest zwiększone;
4) w chorobie Addisona może pozostać w normie;
5) w przewlekłym leczeniu kortykosteroidami jest zmniejszone;
6) w anoreksji jest zwykle zmniejszone.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące hormonów układu pokarmowego:
1) somatostatyna pobudza wydzielanie dwuwęglanów z trzustki;
2) gastryna pobudza wydzielanie HCl i pepsyny w żołądku;
3) GIP hamuje wydzielanie HCl w żołądku i wzmacnia uwalnianie insuliny pod wpływem glukozy;
4) VIP powoduje skurcz mięśni gładkich i hamuje wydzielanie trzustkowe;
5) grelina zwiększa wydzielanie GHRH, GH, gastryny i NPY;
6) NPY pobudza wydzielanie trzustkowe.
Prawidłowa odpowiedź to:

Zgodnie z opisem Programu Lekowego, u dzieci z zespołem Prader-Willi (PWS) terapię preparatem hormonu wzrostu należy:
1) rozpocząć najwcześniej po ukończeniu przez dziecko 4. roku życia;
2) rozpocząć przed ukończeniem 18. roku życia, optymalnie między 2. a 4. rokiem życia;
3) zakończyć po osiągnięciu wieku kostnego 14 lat przez dziewczynkę a 16 lat przez chłopca;
4) zakończyć po osiągnięciu wieku kostnego 16 lat przez dziewczynkę a 18 lat przez chłopca;
5) kontynuować po ukończeniu 18. roku życia (o ile nie są spełnione inne kryteria wyłączenia).
Prawidłowa odpowiedź to:

W okresie ciąży obserwuje się:

Przyczyną niedoczynności kory nadnerczy u dziecka płci męskiej z prawidłowym rozwojem zewnętrznych narządów płciowych może być defekt genu:
1) CYP21A2 - wrodzony przerost nadnerczy - niedobór 21 alfa-hydroksylazy;
2) HSD3B2 - wrodzony przerost nadnerczy - niedobór 3-beta-dehydrogenazy;
3) DAX-1 - wrodzona hipoplazja nadnerczy;
4) ABCD1 - adrenoleukodystrofia.
Prawidłowa odpowiedź to:

U pacjentki z uprzednio rozpoznaną moczówką prostą ośrodkową należy w okresie ciąży:

U 4-tygodniowego noworodka z objawami zespołu utraty soli, z trudną do wyrównania hiponatremią, leczonego w oddziale intensywnej terapii, stwierdzono w kilku oznaczeniach znacznie podwyższone stężenia aldosteronu w surowicy. Należy podejrzewać:

Adrenoleukodystrofia charakteryzuje się:
1) pojawieniem się niedoczynności nadnerczy i objawów neurologicznych we wczesnym dzieciństwie, najpóźniej około 10. roku życia;
2) istnieniem ścisłej korelacji pomiędzy mutacją genu a fenotypem choroby występującym w danej rodzinie;
3) większą częstością występowania u płci żeńskiej z uwagi na lokalizację genu ABCD1 na chromosomie X.
Prawidłowa odpowiedź to:

Badanie przesiewowe w kierunku cukrzycy u osoby powyżej 45. r.ż. bez czynników ryzyka wykonuje się:

Do lekarza zgłosiła się pacjentka, skarżyła się na mdłości, bóle w nadbrzuszu i osłabienie siły mięśniowej. W ostatnim czasie zaobserwowała częste oddawanie moczu. W wywiadzie z chorób współistniejących: epizody kolki nerkowej i nadciśnienie tętnicze. Objawy te mogą sugerować:

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące choroby Addisona:

Która z wymienionych sytuacji klinicznych nie stanowi wskazania do zastosowania inhibitorów steroidogenezy?
1) hormonalnie czynny guz nadnercza u pacjenta z hiperkortyzolemią jako równoważna alternatywa dla zabiegu chirurgicznego;
2) jako przygotowanie do zabiegu operacyjnego w przypadku podejrzenia pheochromocytoma;
3) jako przygotowanie do zabiegu operacyjnego w przypadku umiarkowanej i ciężkiej hiperkortyzolemii niezależnie od jej źródła;
4) paliatywne leczenie hiperkortyzolemii związanej z nowotworem;
5) przetrwały zespół Cushinga.
Prawidłowa odpowiedź to:

Włączenie leczenia L-tyroksyną subklinicznej niedoczynności tarczycy jest szczególnie zalecane w następujących przypadkach, z wyjątkiem:

Uwidocznione na zdjęciu RTG zmiany są najbardziej charakterystyczne dla:

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące ginekomastii:

Które z niżej wymienionych substancji stymulują wydzielanie insuliny u człowieka?
1) glukoza;
2) pochodne sulfynylomocznika;
3) somatostatyna;
4) fenytonina;
5) leucyna.
Prawidłowa odpowiedź to:

Która z niżej wymienionych chorób nie prowadzi do zmniejszenie syntezy SHBG?

U pacjenta po całkowitym wycięciu tarczycy oraz leczeniu uzupełniającym jodem-131 z powodu zróżnicowanego raka tarczycy, w badaniach kontrolnych wykonanych po 12 miesiącach od zakończenia terapii nie stwierdzono zmian strukturalnych w badaniach obrazowych. Wyniki badań laboratoryjnych (tyreoglobulina oznaczana metodami ultraczułymi): Tg (supresja) - 0,3 ng/ml, Tg (stymulowana) - 10,9 ng/ml, anty-Tg<10 IU/ml. Wyniki te odpowiadają następującej odpowiedzi na leczenie:

U bezobjawowego nosiciela mutacji MEN2A RET 630 konieczne jest prowadzenie następujących badań przesiewowych w kierunku guza chromochłonnego:

W przypadku podejrzenia nieklasycznej postaci wrodzonego przerostu nadnerczy należy wykonać test z syntetyczną kortykotropiną (krystalicznym Synacthenem), gdy:

U 45-letniego pacjenta z cukrzycą typu 1 rozpoznano gruźlicę, wdrożono leczenie p/prątkowe. W tym czasie stan pacjenta pogorszył się ze znaczną redukcją masy ciała, bólami brzucha, hipotonią ortostatyczną, ściemnieniem powłok. W diagnostyce różnicowej należy uwzględnić:

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące kopeptyny (C-terminal provasopressin):

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące guzów typu macroprolactinoma:
1) mianem ”giant prolactinoma” określa się zwykle guzy o średnicy powyżej 4 cm;
2) w celu stwierdzenia oporności na leki z grupy agonistów dopaminy konieczne jest osiągnięcie stosowanej dawki bromokryptyny przynajmniej 15 mg na dobę lub przynajmniej dwa miligramy kabergoliny na tydzień;
3) zmiany inwazyjne charakteryzują się zwykle indeksem Ki-67 poniżej trzech procent;
4) metoda noża gamma (”gamma knife”) jest formą radioterapii z wyboru w lekoopornych zmianach typu ”giant prolactinoma”;
5) alkilujące działanie temozolomidu może powodować przyspieszenie wzrostu niektórych guzów.
Prawidłowa odpowiedź to:

U 52-letniej pacjentki rozpoznano nadciśnienie tętnicze (około 185/110 mmHg) oraz obniżone stężenie potasu (2,9 mmol/l). Pacjentka przyjmuje amlodypinę, indapamid i ramipril. Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące dalszego procesu diagnostycznego:
1) u pacjentki należy pilnie wykonać test pionizacyjny na oznaczenia aldosteronu i reniny, który zawsze stanowi podstawę dalszej diagnostyki;
2) współistnienie nadciśnienia i hipokaliemii powoduje, że test hamowania z deksametazonem jest klinicznie mało przydatny;
3) cewnikowanie żył nadnerczowych ma sens tylko przy stwierdzeniu braku zmian ogniskowych w nadnerczach lub przy stwierdzeniu zmian obustronnych;
4) zasadnicza trudność cewnikowania żył nadnerczowych wiąże się ze zmiennością ujścia lewej żyły nadnerczowej, która często jest mniejsza od prawej i zwykle uchodzi bezpośrednio do żyły głównej dolnej;
5) jak dotąd nie ma jednoznacznych dowodów na istotną przewagę testu hamowania z fludrokortyzonem nad testem hamowania z dożylnym wlewem z soli fizjologicznej.
Prawidłowa odpowiedź to:

Do czynników ryzyka hiperglikemii w ciąży należą:

Niskie ryzyko hipoglikemii u pacjentów z cukrzycą typu 2 związane jest z stosowaniem w monoterapii:

Przeciwwskazaniem do kwalifikacji osoby z cukrzycą typu 2 do zabiegu chirurgii metabolicznej (operacja bariatryczna) jest:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące tyreotropinoma:
1) u 1/3 pacjentów z tyreotropinoma stężenie TSH mieści się w granicach normy, a stężenia hormonów tarczycy są zwykle zwiększone;
2) w badaniu klinicznym z reguły nie stwierdza się wola, zaznaczone są kliniczne cechy nadczynności;
3) blisko 100% tyreotropinoma wydziela podjednostkę alfa hormonów glikoproteinowych (αSU) - stwierdzenie podwyższonego stężenia lub stosunku αSU/TSH > 1 ułatwia rozpoznanie;
4) najskuteczniejszym leczeniem z wyboru jest zastosowanie analogu somatostatyny z uwagi na obecność receptorów dla SST na komórkach tyreotropinoma;
5) metodą z wyboru w leczeniu jest przezklinowa resekcja guza poprzedzona zastosowaniem analogów SST.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące zespołu Nelsona:
1) najczęściej występuje po 10 latach po obustronnej adrenalektomii;
2) najczęściej występuje po 3 latach po jednostronnej adrenalektomii;
3) w przebiegu zespołu opisywano zwiększoną częstość występowania TART (testicular adrenal rest tumors) pod wpływem wzrastających stężeń ACTH;
4) czynnikami zapowiadającymi rozrost guza przysadki wydzielającego ACTH i rozwój zespołu Nelsona są: gwałtowny przebieg choroby przed adrenalektomią, podwyższone (> 100 pg/ml) stężenia ACTH mierzone w 2h po podaniu subst. dawki hydrokortyzonu, wykazanie guza przysadki w MR wykonanym przed jednostronną adrenalektomią;
5) charakterystycznym objawem klinicznym jest hiperpigmentacja skóry i błon śluzowych wynikająca z działania wysokich stężeń ACTH (zwykle > 1000 pg/ml) na receptor kortykotropowy w skórze.
Prawidłowa odpowiedź to:

Który z poniższych czynników wiąże się ze zwiększonym ryzykiem nasilenia zmian ocznych po terapii I¹³¹ u chorego z orbitopatią w przebiegu choroby Graves-Basedowa?
1) nikotynizm;
2) stężenie TRAb > 3,5 j.m./l;
3) T3-toksykoza;
4) dodatkowa obecność przeciwciał aTG;
5) niedoczynność tarczycy po leczeniu I¹³¹.
Prawidłowa odpowiedź to:

U 38-letniej pacjentki nieleczącej się z powodu cukrzycy, diagnozowanej z powodu zasłabnięcia, stwierdzono hipoglikemię 37 mg%. W ramach diagnostyki oznaczono m.in. stężenie insuliny 56 µIU/ml, stężenie C-peptydu 0,52 ng/ml. Biorąc pod uwagę ww. wyniki badań należy podejrzewać:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące moczówki nerkowej w odróżnieniu od moczówki pochodzenia centralnego:
1) może ją wywoływać hiperkalcemia z hiperkalciurią;
2) może ją wywoływać ciężka i długotrwała hipokaliemia;
3) jest powikłaniem długotrwałej terapii węglanem litu;
4) występuje jako rzadkie powikłanie terapii amfoterycyną B;
5) w różnicowaniu z moczówką prostą pochodzenia centralnego wykonuje się test z desmopresyną;
6) w różnicowaniu z moczówką prostą pochodzenia centralnego wykonuje się test z demeklocykliną.
Prawidłowa odpowiedź to:

W ramach przeprowadzonej diagnostyki u tego 12-latka wykazano zwiększone stężenie adrenokortykotropiny (ACTH) do wartości 2155 pg/ml (norma < 52 pg/ml), przy małym porannym stężeniu kortyzolu (1,1 µg/dl), małym stężeniu aldosteronu (< 4 ng/dl), dużej aktywności reninowej osocza (32 ng/ml/h) i dodatnim mianie przeciwciał przeciwko 21-hydroksylazie, co potwierdziło autoimmunizacyjną pierwotną niewydolność nadnerczy. Jaką z poniższych form terapii należy zastosować?

Pacjentka l. 65 z autoimmunizacyjną chorobą tarczycy w okresie niedoczynności (TSH 10 mIU/l, fT4 0,76 ng/ml), z cukrzycą t.2 leczoną gliklazydem MR, osteoporozą powikłaną złamaniami kręgów leczoną alendronianem doustnie, zapaleniem błony śluzowej żołądka, otrzymała suplementację L-tyroksyną. Pomimo 3 miesięcy terapii LT4 w dawkach należnych do masy ciała TSH nadal utrzymuje się w granicach 12 mIU/l. W ostatnich 2 tygodniach przyjmowała preparat witaminy C ok. 1 g/dobę z powodu przeziębienia. Przyczyną niewyrównanej niedoczynności może być u tej pacjentki stosowanie:
1) preparatów wapnia;
2) bisfosfonianów;
3) pochodnych sulfonylomocznika;
4) inhibitorów pompy protonowej;
5) witaminy C.
Prawidłowa odpowiedź to:

U pacjenta z afektywną chorobą dwubiegunową, chorobą wieńcową, napadowym migotaniem przedsionków, z przewlekłą niewydolnością serca NYHA II stwierdzono następujące wyniki badań tarczycowych:
- podwyższone stężenie TSH;
- podwyższone stężenie fT4;
- obniżone stężenie fT3;
Obraz może wskazywać na stosowanie:

Wśród możliwych przyczyn niedoczynności kory nadnerczy znajdują się:
1) etomidat;
2) ketokonazol;
3) przerzuty raka płuc;
4) zakażenie CMV;
5) zespół Allgrove’a;
6) zespół Hiraty.
Prawidłowa odpowiedź to:

Makroguzkowy rozrost nadnerczy to rzadka przyczyna zespołu Cushinga, w której przyczyną jest obecność ektopowych receptorów w korze nadnerczy, reagujących na nietypowe bodźce stymulujące, jak np.:
1) katecholaminy;
2) GIP;  
3) TSH;  
4) estrogeny, hCG;
5) PRL.
Prawidłowa odpowiedź to:

Co jest wskazaniem do usunięcia tarczycy?

U 5-letniego chłopca z otyłością, z lekooporną padaczką pod postacią napadów śmiechu, stwierdzono cechy przedwczesnego dojrzewania płciowego, opóźnienie rozwoju umysłowego, zaburzenia behawioralne. Wśród możliwych przyczyn należy podejrzewać:

Nadmiar hormonu wzrostu występuje w przebiegu:
1) MEN-1;
2) zespołu McCune’a-Albrighta;
3) zespołu Carneya;
4) FIPA;
5) zespołu Albrighta.
Prawidłowa odpowiedź to:

Celem różnicowania postaci choroby Cushinga przebiegającej z umiarkowaną hiperkortyzolemią z rzekomym zespołem Cushinga (pseudo-Cushing) należy wykonać test:

Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące zespołu mózgowej utraty soli:
1) występuje zwłaszcza u chorych z krwawieniami wewnątrzczaszkowymi;
2) przyczyny są identyczne z przyczynami prowadzącymi do rozwoju SIADH;
3) stwierdza się prawidłowe lub podwyższone stężenie aldosteronu w surowicy;
4) stwierdza się obniżone stężenie aldosteronu w surowicy;
5) występuje hipotonia.
Prawidłowa odpowiedź to:

U chorego przyjmującego rywaroksaban (Xarelto) przed wykonaniem biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej celowanej (BACC) konieczne jest zachowanie przerwy w stosowaniu tego leku, która powinna wynosić:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące postępowania diagnostyczno-terapeutycznego u chorych przed planowanym leczeniem oraz w trakcie leczenia preparatem amiodaronu:
1) podczas leczenia amiodaronem należy kontrolować funkcję tarczycy przynajmniej co 6 miesięcy;
2) u chorych z subkliniczną nadczynnością tarczycy spowodowaną obecnością wola guzkowego toksycznego lub choroby Gravesa i Basedowa, przed wdrożeniem leczeniem amiodaronem należy rozważyć przeprowadzenie leczenia radykalnego - wycięcie tarczycy lub zniszczenie za pomocą jodu promieniotwórczego ¹³¹I;
3) w związku z możliwym wywołaniem autoimmunizacyjnej choroby tarczycy w wyniku prowadzonego leczenia amiodaronem, zalecana jest kontrola miana przeciwciał przeciwtarczycowych u chorych w trakcie terapii amiodaronem;
4) w pierwszym okresie leczenia można zaobserwować przemijające podwyższenie stężenia TSH.
Prawidłowa odpowiedź to:

Korelacja między fenotypem a genotypem w zespołach mnogich nowotworów gruczołów dokrewnych występuje w:
1) MEN 1;
2) MEN 2A;
3) MEN 2B;
4) chorobie von Hippla-Lindaua;
5) zespole pheochromocytoma/paraganglioma;
6) nerwiakowłókniakowatości typu 1.
Prawidłowa odpowiedź to:

Który z poniższych leków nie wpływa na występowanie hiperprolaktynemii?

W leczeniu naciekowej orbitopatii Gravesa u kobiety w ciąży jest dopuszczalne zastosowanie preparatu:

U pacjentki po histerektomii, z 5% 10-letnim ryzykiem sercowo-naczyniowym wg skali SCORE, zalecaną terapią w leczeniu silnych objawów naczynioruchowych jest:

U nastolatki klinicznym odpowiednikiem biochemicznego hiperandrogenizmu jest:

U wszystkich chorych z przypadkowo wykrytym guzem nadnerczy, niezależnie od obrazu klinicznego i chorób współistniejących, zaleca się wykonać diagnostykę hormonalną w kierunku:
1) guza chromochłonnego;
2) pierwotnego hiperaldosteronizmu;
3) hiperandrogenizmu;
4) hiperkoryzolemii.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące kalcyfilaksji:

Wskaż stany, które nie wiążą się z istotnym ryzykiem kalcyfilaksji:

Długotrwająca niedoczynność przytarczyc związana jest zazwyczaj z:

U 11-miesięcznego niemowlęcia zauważono następujące objawy: opóźnienie rozwoju ruchowego, nadmierną potliwość, miękkość pokryw czaszki (craniotabes) oraz opóźnienie zarastania ciemiączek. W badaniach laboratoryjnych stwierdzono hipokalcemię, hipofosfatemię, podwyższoną aktywność fosfatazy zasadowej, prawidłowe stężenie 25(OH)D z bardzo niskim stężeniem 1,25(OH)₂D oraz podwyższone stężenie PTH. W różnicowaniu należy brać pod uwagę jako najbardziej prawdopodobną przyczynę:

64-letnia pacjentka z kilkuletnim wywiadem depresji oraz nikotynizmem miała wykonane badanie tomografii komputerowej klatki piersiowej z powodu uporczywego kaszlu. W badaniu wykazano obecność zmiany ogniskowej w lewym nadnerczu o densyjności 8-9 jednostek Hounsfielda o wymiarach 17x15 mm. W teście hamowania z deksametazonem (1,0 mg około 23.00) wykazano hamowanie sekrecji kortyzolu do wartości 3,78 µg/dL (104 nmol/L). Następnym krokiem diagnostycznym może być:
1) oznaczenie ACTH w godzinach rannych;
2) wykonanie dobowego profilu ACTH;
3) oznaczenie późno-wieczornego stężenia kortyzolu w ślinie;
4) laparoskopowe usunięcie zmiany ze względu na istotne ryzyko procesu nowotworowego;
5) wykonanie testu hamowania z deksametazonem (0,5 mg co sześć godzin przez 48 godzin) z oznaczeniem stężenia kortyzolu.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące poporodowego zapalenia tarczycy (PZT):
1) najczęściej przebiega pod postacią przejściowej tyreotoksykozy (w ok. 53% przypadków);
2) najczęściej przebiega pod postacią przejściowej niedoczynności (w ok. 43% przypadków);
3) nadczynność ujawnia się zwykle 1-4 miesiące po porodzie i trwa około 1-2 miesiące, a niedoczynność średnio w 2-6 miesięcy po porodzie i u 10% nie cofa się po upływie roku;
4) wśród czynników predysponujących do wystąpienia PZT znajdują się: obecność aTPO, przebyty epizod PZT, cukrzyca t.1 oraz dodatnie wywiady rodzinnego występowania chorób autoimmunizacyjnych
5) w leczeniu fazy tyreotoksykozy należy stosować tiamazol do 40-60 mg/d i prednizon w dawce 40 mg/d przez 1-2 miesiące.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące powikłań płodowych i noworodkowych nadczynności tarczycy:
1) częstość występowania nadczynności tarczycy u dzieci matek leczonych z powodu choroby Graves-Basedowa oceniana jest na < 1%;
2) w większości przypadków przyczyną zaburzeń jest przezłożyskowy transfer anty-TSH-R Ab;
3) podczas ciąży wpływ przeciwciał na tarczycę płodu może być ograniczany przez stosowanie leków przeciwtarczycowych u matki;
4) ok. 50% przejściowej niedoczynności tarczycy u noworodków przypisywanych jest zażywaniu tionamidów;
5) czynniki ryzyka wystąpienia płodowej niedoczynności tarczycy to: niskie miano anty-TSH-R Ab, wysokie dawki tionamidów, wartości T4 we krwi matki utrzymujące się w dolnym zakresie normy.
Prawidłowa odpowiedź to:

U pacjenta po operacji z powodu raka rdzeniastego tarczycy i podejrzeniem wznowy najbardziej przydatnymi badaniami obrazowymi są:
1) scyntygrafia DMSA;
2) badanie FDG-PET;
3) scyntygrafia MIBG;
4) scyntygrafia receptorowa z zastosowaniem analogu somatostatyny znakowanego technetem;
5) scyntygrafia receptorowa z zastosowaniem analogu somatostatyny znakowanego galem.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące wrodzonego przerostu nadnerczy:
1) jest jedną z najczęstszych chorób dziedziczonych w sposób autosomalny dominujący;
2) najczęstszą przyczyną klasycznej postaci wrodzonego przerostu nadnerczy jest mutacja genu CYP21A kodującego syntezę 21-hydroksylazy oraz rzadziej mutacja genu CYP11B1 kodującego syntezę 11β-hydroksylazy;
3) formy nieklasyczne wrodzonego przerostu nadnerczy ujawniają się łagodną hiperandrogenemią w okresie okołopokwitaniowym i związane są z częściowym niedoborem enzymów szlaku syntezy kortyzolu - najczęściej 21 hydroksylazy;
4) mutacje genu: CYP17A1 prowadząca do niedoboru 17-hydroksylazy, genu 3β-HSD2 prowadząca do niedoboru 3β-dehydrogenazy oraz genu CYP11A1 mogą prowadzić do niedoboru kortyzolu oraz androgenów w życiu płodowym, co zwykle wiąże się z lipidowym przerostem nadnerczy;
5) u osób z mutacją CYP11B1 i CYP11B2 stwierdza się wysokie stężenie aldosteronu i wysokie wartości ARO.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż właściwe postępowanie w przypadku ciężarnej pacjentki z macroprolactinoma:
1) po stwierdzeniu ciąży należy odstawić leczenie agonistami dopaminy, o ile nie ma cech naciekania sąsiadujących struktur lub ucisku na skrzyżowanie nerwów wzrokowych;
2) nie należy wykonywać rutynowo rezonansu magnetycznego;
3) w czasie ciąży należy systematycznie wykonywać oznaczenia stężenia prolaktyny co 4-5 tygodni w celu możliwości monitorowania wielkości guza;
4) w przypadku pojawienia się silnych bólów głowy lub zaburzeń pola widzenia należy bezzwłocznie wykonać badanie okulistyczne z ocena pola widzenia oraz rezonans magnetyczny bez gadoliny;
5) w przypadku objawowego powiększenie guza zalecane jest niezwłoczne wykonanie zabiegu operacyjnego.
Prawidłowa odpowiedź to:

W diagnostyce różnicowej incydentaloma nadnerczy, na podstawie tomografii komputerowej z podaniem środka cieniującego, ocenia się współczynnik wypłukiwania (mierzonego w jednostkach Hounsfielda; j.H.) w 10 minucie po podaniu kontrastu. Typowe wyniki dla gruczolaka cechują się szybszym wypłukiwaniem kontrastu i bezwzględny współczynnik wypłukiwania jest równy lub wyższy od:

Student 19-letni brał udział w wypadku na motocyklu. W trakcie wypadku doznał urazu głowy i przejściowej utraty świadomości. Podczas obserwacji w szpitalu rozwinęła się u niego poliuria (300 ml/godz.) z polidypsją. W badaniach laboratoryjnych wykazano, że stężenie sodu we krwi wynosi 158 mmol/l a w moczu 2 mmol/l, osmolalność osocza wynosi 320 mOsm/kg a osmolalność moczu 175 mOsm/kg. Najbardziej prawdopodobnym rozpoznaniem u tego chorego jest:

Do leczenia hormonem wzrostu zgodnie z opisem Programu Lekowego kwalifikują się dzieci urodzone jako zbyt małe w porównaniu do czasu trwania ciąży (SGA lub IUGR), u których stwierdza się:
1) niedobór wzrostu poniżej 3 centyla w 2.-4. roku życia;
2) niedobór wzrostu poniżej 3 centyla po ukończeniu 4. roku życia;
3) prawidłowe wydzielanie hormonu wzrostu w testach stymulacyjnych lub po zaśnięciu;
4) prawidłowe wydzielanie hormonu wzrostu w testach stymulacyjnych, a obniżone po zaśnięciu oraz znacznie obniżone stężenie IGF-I w surowicy.
Prawidłowa odpowiedź to:

Przyczyną ACTH-niezależnego zespołu Cushinga mogą być mutacje genów:

Wskaż prawidłowe postępowanie terapeutyczne u pacjentki z zachowaną macicą, z silnymi objawami zanikowymi pochwy, leczonej preparatem tamoksyfenu z powodu raka piersi:

U 36-letniej pacjentki z cukrzycą t. 1, leczonej z powodu zakrzepicy żył głębokich kończyn dolnych enoksaparyną (zakrzepica jako powikłanie stosowania antykoncepcji hormonalnej odstawionej przed ok. 2 tygodniami), otrzymującej karbamazepinę z powodu padaczki pourazowej, w wykonanych badaniach stwierdzono podwyższone stężenie fT4 1,98 ng/dl przy stężeniu TSH 0,28 µIU/l, aTPO 80 U/l. Chora bez nasilonych objawów tyreotoksykozy. Najbardziej prawdopodobną przyczyną wyżej wymienionej konstelacji badań tarczycowych jest:
1) wpływ heparyny na wypieranie hormonów tarczycy (T4) z połączeń z TBG;
2) wpływ karbamazepiny na wypieranie T4 z połączeń z TBG;
3) wpływ stosowanej wcześniej antykoncepcji hormonalnej (estrogeny);
4) choroba Graves-Basedowa;
5) faza nadczynności tarczycy w przebiegu choroby Hashimoto.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące podostrego zapalenia tarczycy:
1) zwykle jego rozwój poprzedza infekcja wirusowa górnych dróg oddechowych;
2) do typowych objawów należy ból szyi z promieniowaniem bólu do ucha, żuchwy, górnej połowy klatki piersiowej oraz podwyższona ciepłota ciała;
3) do rozpoznania zawsze konieczne jest wykonanie biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej;
4) przebiega zawsze z symetrycznym powiększeniem gruczołu tarczowego;
5) w badaniu scyntygraficznym stwierdza się zwiększoną jodochwytność tarczycy.
Prawidłowa odpowiedź to: