Egzamin PES / Endokrynologia / wiosna 2014
120 pytań
Pytanie 1
Które z leków nie znajdują zastosowania w leczeniu rzekomej niedoczynności przytarczyc?
1) 1-alfa(OH)D3;
2) cholekalcyferol;
3) bisfosfoniany;
4) fosforany;
5) sole wapnia.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) 1-alfa(OH)D3;
2) cholekalcyferol;
3) bisfosfoniany;
4) fosforany;
5) sole wapnia.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 2
Witamina D3 jest prekursorem wielu metabolitów odgrywających w organizmie ludzkim rolę hormonów o wielokierunkowym działaniu i wpływających na kontrolę ekspresji genów w wielu tkankach i narządach. Metabolity witaminy D znajdują zastosowanie w leczeniu i profilaktyce wielu chorób. Które z poniższych chorób stanowią wskazania do stosowania witaminy D w dawkach przekraczających rekomendowane dawki profilaktyczne?
1) infekcje HIV;
2) nadczynność przytarczyc;
3) niedoczynność przytarczyc;
4) nowotwory wątroby i nerek;
5) sarkoidoza.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) infekcje HIV;
2) nadczynność przytarczyc;
3) niedoczynność przytarczyc;
4) nowotwory wątroby i nerek;
5) sarkoidoza.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 3
Wskaż zdania, które odnoszą się do bisfosfonianów:
1) często powodują bóle głowy;
2) mogą być przyczyną zespołów złego wchłaniania;
3) mogą powodować pojawienie się senności i zawrotów głowy, stąd kierowcy powinni stosować je z ostrożnością;
4) nie wolno ich stosować łączenie z solami wapnia;
5) są hepatotoksyczne.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) często powodują bóle głowy;
2) mogą być przyczyną zespołów złego wchłaniania;
3) mogą powodować pojawienie się senności i zawrotów głowy, stąd kierowcy powinni stosować je z ostrożnością;
4) nie wolno ich stosować łączenie z solami wapnia;
5) są hepatotoksyczne.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 4
Ryzyko hipokalcemii powinno być brane pod uwagę podczas leczenia następującymi lekami:
1) bisfosfoniany;
2) cyproteron;
3) kalcytonina;
4) renagel (Sevelamer);
5) sole magnezu.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) bisfosfoniany;
2) cyproteron;
3) kalcytonina;
4) renagel (Sevelamer);
5) sole magnezu.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 5
Upośledzona mineralizacja tkanki kostnej u dzieci i młodzieży, która w badaniu densytometrycznym opisywana jest jako Z-score: - 2 (2 s.d. poniżej średniej dla wieku), jest wskazaniem do rozpoczęcia terapii z użyciem metabolitów witaminy D i soli wapnia, gdyż niska wartość BMD w tym wieku jest następstwem niedoboru zarówno witaminy D, jak i wapnia w surowicy krwi.
Pytanie 6
Przyczyną tężyczki mogą być:
1) niedoczynność przytarczyc;
2) hipowitaminoza D3;
3) stany lękowe;
4) stosowanie diuretyków pętlowych;
5) hipermagnezemia;
6) hiperandrogenizm;
7) hiperkaliemia.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) niedoczynność przytarczyc;
2) hipowitaminoza D3;
3) stany lękowe;
4) stosowanie diuretyków pętlowych;
5) hipermagnezemia;
6) hiperandrogenizm;
7) hiperkaliemia.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 7
Remisja w chorobie Gravesa i Basedowa definiowana jest jako okres potwierdzonej laboratoryjnie prawidłowej czynności tarczycy po zakończeniu terapii, który obejmuje co najmniej:
Pytanie 8
Do czynników ryzyka rozwoju orbitopatii tarczycowej w chorobie Gravesa i Basedowa, jak i nasilenia zmian ocznych po leczeniu 131I należą:
1) wysokie stężenie fT3;
2) niedoczynność tarczycy po leczeniu 131I;
3) powtarzanie terapii 131I;
4) palenie papierosów;
5) wysokie stężenie TRAB (anty TSH-R).
Prawidłowa odpowiedź to:
1) wysokie stężenie fT3;
2) niedoczynność tarczycy po leczeniu 131I;
3) powtarzanie terapii 131I;
4) palenie papierosów;
5) wysokie stężenie TRAB (anty TSH-R).
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 9
U chorych z podejrzeniem moczówki test odwodnieniowy należy przerwać, gdy:
1) masa ciała chorego obniży się o ponad 3%;
2) osmolalność moczu osiągnie stały poziom (to znaczy różnica między osmolalnością trzech kolejnych próbek wyniesie < 30 mOsm/kg);
3) osmolalność moczu wzrośnie > 600 mOsm/kg;
4) osmolalność osocza wzrośnie > 305 mOsm/kg;
5) stężenie sodu w surowicy wzrośnie powyżej górnej granicy normy.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) masa ciała chorego obniży się o ponad 3%;
2) osmolalność moczu osiągnie stały poziom (to znaczy różnica między osmolalnością trzech kolejnych próbek wyniesie < 30 mOsm/kg);
3) osmolalność moczu wzrośnie > 600 mOsm/kg;
4) osmolalność osocza wzrośnie > 305 mOsm/kg;
5) stężenie sodu w surowicy wzrośnie powyżej górnej granicy normy.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 10
Wzrost ciśnienia śródczaszkowego (zespół guza rzekomego mózgu) może wystąpić w następującej sytuacji/sytuacjach:
Pytanie 11
W jakiej sytuacji u chorego z podejrzeniem moczówki można odstąpić od podania desmopresyny po teście odwodnieniowym?
Pytanie 12
Obraz zbliżony do kardiomiopatii takotsubo (zespół przemijającego balonowania koniuszka) można stwierdzić u chorych z:
Pytanie 13
U kobiety z podejrzeniem zespołu Cushinga, przyjmującej dwuskładnikową tabletkę antykoncepcyjną (DTA) wykonano test nocnego hamowania deksametazonem (krótki test hamowania deksametazonem w dawce 1 mg). Jak należy intepretować wynik?
Pytanie 14
Wskaż zdania prawdziwe charakteryzujące guzek „gorący” w tarczycy:
1) zmiana ogniskowa w tarczycy charakteryzująca się wzmożonymi, centralnymi przepływami naczyniowymi uwidocznionymi techniką power doppler;
2) zmiana guzkowa w tarczycy o łagodnym charakterze, gdyż wzmożony wychwyt izotopu w miejscu guzka nie występuje w zmianach złośliwych;
3) zmiana, której stwierdzenie w scyntygrafii tarczycy po zastosowaniu 131I jest charakterystyczne dla nadczynności tarczycy;
4) zmiana guzkowa w tarczycy u pacjenta z objawami tyreotoksykozy; konieczne jest u tych pacjentów uzyskanie stanu hormonalnej eutyreozy przed zastosowaniem terapii z użyciem 131I;
5) zmiana, która może stanowić wskazanie do wycięcia operacyjnego.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) zmiana ogniskowa w tarczycy charakteryzująca się wzmożonymi, centralnymi przepływami naczyniowymi uwidocznionymi techniką power doppler;
2) zmiana guzkowa w tarczycy o łagodnym charakterze, gdyż wzmożony wychwyt izotopu w miejscu guzka nie występuje w zmianach złośliwych;
3) zmiana, której stwierdzenie w scyntygrafii tarczycy po zastosowaniu 131I jest charakterystyczne dla nadczynności tarczycy;
4) zmiana guzkowa w tarczycy u pacjenta z objawami tyreotoksykozy; konieczne jest u tych pacjentów uzyskanie stanu hormonalnej eutyreozy przed zastosowaniem terapii z użyciem 131I;
5) zmiana, która może stanowić wskazanie do wycięcia operacyjnego.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 15
Najczęstszym gruczolakiem przysadki w wieku okołopokwitaniowym jest:
Pytanie 16
Ocena ultrasonograficzna zmian ogniskowych w tarczycy umożliwia uwidocznienie cech, których obecność wiąże się z większym ryzykiem złośliwości. Wskaż zdania prawdziwe:
1) badanie USG tarczycy nie umożliwia rozpoznawania histopatologicznego charakteru zmiany;
2) wszystkie zmiany ogniskowe w tarczycy podejrzewane o obecność nowotworu złośliwego charakteryzują się wzmożonymi, centralnymi przepływami naczyniowymi uwidocznionymi techniką power doppler;
3) 2/3 zmian w tarczycy o łagodnym charakterze posiada co najmniej jedną cechę obrazu charakterystycznego dla raka brodawkowatego tarczycy;
4) zupełny brak przepływów naczyniowych w litych zmianach ogniskowych (stopień 1) jest charakterystyczny dla zmian łagodnych;
5) kształt uwidacznianej zmiany ogniskowej nie ma znaczenia prognostycznego, chyba że jest to zmiana, której wymiar przednio-tylny (wysokość) jest większy od drugiego wymiaru w każdym przekroju tj. poprzecznym (szerokość) i podłużnym (długość).
Prawidłowa odpowiedź to:
1) badanie USG tarczycy nie umożliwia rozpoznawania histopatologicznego charakteru zmiany;
2) wszystkie zmiany ogniskowe w tarczycy podejrzewane o obecność nowotworu złośliwego charakteryzują się wzmożonymi, centralnymi przepływami naczyniowymi uwidocznionymi techniką power doppler;
3) 2/3 zmian w tarczycy o łagodnym charakterze posiada co najmniej jedną cechę obrazu charakterystycznego dla raka brodawkowatego tarczycy;
4) zupełny brak przepływów naczyniowych w litych zmianach ogniskowych (stopień 1) jest charakterystyczny dla zmian łagodnych;
5) kształt uwidacznianej zmiany ogniskowej nie ma znaczenia prognostycznego, chyba że jest to zmiana, której wymiar przednio-tylny (wysokość) jest większy od drugiego wymiaru w każdym przekroju tj. poprzecznym (szerokość) i podłużnym (długość).
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 17
Poporodowe zapalenie tarczycy odróżnia od choroby Gravesa i Basedowa:
1) etiologia autoimmunologiczna;
2) czas wystąpienia po porodzie;
3) powiększenie tarczycy;
4) jodochwytność tarczycy;
5) przepływ naczyniowy;
6) obecność przeciwciał anty-TPO.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) etiologia autoimmunologiczna;
2) czas wystąpienia po porodzie;
3) powiększenie tarczycy;
4) jodochwytność tarczycy;
5) przepływ naczyniowy;
6) obecność przeciwciał anty-TPO.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 18
W trakcie leczenia preparatem hormonu wzrostu może dojść do spadku stężenia kortyzolu na skutek:
Pytanie 19
Wskazaniem do wykonania biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej celowanej (BACC) tarczycy jest:
1) guzek tarczycy, niezależnie od średnicy, który wcześniej nie był poddawany diagnostyce cytologicznej;
2) każda zmiana ogniskowa o średnicy do 10 mm;
3) każda zmiana ogniskowa, w której wynik wcześniejszego badania BACC świadczy o rozpoznaniu IV kategorii TBSRTC - podejrzenie nowotworu pęcherzykowego;
4) zmiana ogniskowa o średnicy 6 mm charakteryzująca się minimum 2 cechami ultrasonograficznymi charakterystycznymi dla zmian złośliwych;
5) uwidocznienie podejrzanych węzłów chłonnych o przekroju 5-8 mm w najmniejszym wymiarze u pacjentów z wywiadem zróżnicowanego raka tarczycy.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) guzek tarczycy, niezależnie od średnicy, który wcześniej nie był poddawany diagnostyce cytologicznej;
2) każda zmiana ogniskowa o średnicy do 10 mm;
3) każda zmiana ogniskowa, w której wynik wcześniejszego badania BACC świadczy o rozpoznaniu IV kategorii TBSRTC - podejrzenie nowotworu pęcherzykowego;
4) zmiana ogniskowa o średnicy 6 mm charakteryzująca się minimum 2 cechami ultrasonograficznymi charakterystycznymi dla zmian złośliwych;
5) uwidocznienie podejrzanych węzłów chłonnych o przekroju 5-8 mm w najmniejszym wymiarze u pacjentów z wywiadem zróżnicowanego raka tarczycy.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 20
Wskaż zdania prawdziwe charakteryzujące postępowanie w diagnostyce i terapii raka rdzeniastego tarczycy:
1) stężenie kalcytoniny przekraczające 100 pg/mL u pacjenta z wolem guzkowym jest pewnym dowodem potwierdzającym rozpoznanie raka rdzeniastego tarczycy;
2) stwierdzenie stężenia kalcytoniny w zakresie od 10 do 100 pg/mL może być wynikiem fałszywie dodatnim wskazującym na rozpoznanie raka rdzeniastego tarczycy;
3) oznaczenie kalcytoniny w popłuczynach z igły biopsyjnej wspomaga rozpoznanie raka rdzeniastego tarczycy;
4) jeżeli operacja tarczycy została przeprowadzona w związku z stwierdzeniem zwiększonego stężenia kalcytoniny to wystarczającym zakresem operacji jest subtotalne wycięcie tarczycy;
5) stężenie kalcytoniny w surowicy krwi przede wszystkim informuje o stopniu agresywności raka rdzeniastego tarczycy, zaś w małym stopniu zależy od masy guza nowotworowego.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) stężenie kalcytoniny przekraczające 100 pg/mL u pacjenta z wolem guzkowym jest pewnym dowodem potwierdzającym rozpoznanie raka rdzeniastego tarczycy;
2) stwierdzenie stężenia kalcytoniny w zakresie od 10 do 100 pg/mL może być wynikiem fałszywie dodatnim wskazującym na rozpoznanie raka rdzeniastego tarczycy;
3) oznaczenie kalcytoniny w popłuczynach z igły biopsyjnej wspomaga rozpoznanie raka rdzeniastego tarczycy;
4) jeżeli operacja tarczycy została przeprowadzona w związku z stwierdzeniem zwiększonego stężenia kalcytoniny to wystarczającym zakresem operacji jest subtotalne wycięcie tarczycy;
5) stężenie kalcytoniny w surowicy krwi przede wszystkim informuje o stopniu agresywności raka rdzeniastego tarczycy, zaś w małym stopniu zależy od masy guza nowotworowego.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 21
Wskaż, które z niżej wymienionych stwierdzeń jest fałszywe:
Pytanie 22
Które z wymienionych czynników wpływają na wzrost płodu?
1) hormon wzrostu;
2) insulina;
3) IGF-I;
4) IGF-II;
5) prolaktyna.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) hormon wzrostu;
2) insulina;
3) IGF-I;
4) IGF-II;
5) prolaktyna.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 23
Wskazaniem do leczenia hormonem wzrostu są:
1) zespół Larona;
2) zespół Turnera;
3) konstytucjonalne opóźnienie wzrastania i dojrzewania;
4) wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrastania;
5) zespół Pradera-Williego.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) zespół Larona;
2) zespół Turnera;
3) konstytucjonalne opóźnienie wzrastania i dojrzewania;
4) wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrastania;
5) zespół Pradera-Williego.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 24
Najczęstszą przyczyną zespołu Cushinga w ciąży jest:
Pytanie 25
Esthesioneuroblastoma (olfactory neuroblastoma) może przebiegać z następującym zespołem paranowotworowym wynikającym z ektopowej produkcji hormonów:
Pytanie 26
Zespół Donohue (krasnoludkowatość) związany jest z mutacją:
Pytanie 27
W przedłużającej się tzw. ciężkiej chorobie pozatarczycowej (NTI) może dojść do obniżenia stężenia TSH w surowicy krwi ponieważ:
Pytanie 28
Wskaż zdanie prawdziwe:
Pytanie 29
Wskaż stwierdzenia prawdziwe w odniesieniu do przełomu spowodowanego guzem chromochłonnym:
1) w okresie ciąży występuje najczęściej w pierwszym trymestrze;
2) może przebiegać z hipotonią;
3) w leczeniu stosuje się m. in. fenoksybenzaminę lub fentolaminę;
4) w postaci z nadciśnieniem stosuje się między innymi siarczan magnezu (np. dawka początkowa 4 gramy, potem wlew 1 g/godzinę);
5) kardiomiopatia może charakteryzować się charakterystycznym poszerzeniem okolicy koniuszkowej serca (określanym jako „takotsubo cardiomyopathy”).
Prawidłowa odpowiedź to:
1) w okresie ciąży występuje najczęściej w pierwszym trymestrze;
2) może przebiegać z hipotonią;
3) w leczeniu stosuje się m. in. fenoksybenzaminę lub fentolaminę;
4) w postaci z nadciśnieniem stosuje się między innymi siarczan magnezu (np. dawka początkowa 4 gramy, potem wlew 1 g/godzinę);
5) kardiomiopatia może charakteryzować się charakterystycznym poszerzeniem okolicy koniuszkowej serca (określanym jako „takotsubo cardiomyopathy”).
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 30
Wskaż stwierdzenia prawdziwe w odniesieniu do farmakoterapii choroby Cushinga (zespół ACTH-zależny, pochodzenia przysadkowego):
1) dawka początkowa ketokonazolu wynosi zwykle 200 - 400 mg;
2) skuteczność pasyreotydu jest porównywalna ze skutecznością oktreotydu;
3) metopiron charakteryzuje się bardzo szybkim początkiem działania i krótkim okresem półtrwania;
4) mechanizm działania mifepristonu polega głównie na działaniu antagonistycznym w stosunku do receptora glukokortykosteroidowego;
5) stosowanie pasyreotydu wiąże się nasileniem hiperglikemii lub ujawnieniem się jawnej cukrzycy u znacznego odsetka pacjentów.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) dawka początkowa ketokonazolu wynosi zwykle 200 - 400 mg;
2) skuteczność pasyreotydu jest porównywalna ze skutecznością oktreotydu;
3) metopiron charakteryzuje się bardzo szybkim początkiem działania i krótkim okresem półtrwania;
4) mechanizm działania mifepristonu polega głównie na działaniu antagonistycznym w stosunku do receptora glukokortykosteroidowego;
5) stosowanie pasyreotydu wiąże się nasileniem hiperglikemii lub ujawnieniem się jawnej cukrzycy u znacznego odsetka pacjentów.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 31
Które stwierdzenie dotyczące farmakologicznego leczenia osteoporozy jest prawdziwe?
Pytanie 32
Wskaż stwierdzenia prawdziwe w odniesieniu do hipogonadyzmu u mężczyzn:
1) w zespole Klinefeltera można niekiedy uzyskać żywotne plemniki z jądra pomimo azoospermii obwodowej;
2) zaleca się przesiewowe badanie wszystkich starszych mężczyzn w celu wykluczenia hipogonadyzmu;
3) badaniem pierwszego rzutu jest oznaczenie testosteronu całkowitego;
4) undecylenian testosteronu (testosterone undecanoate) przy podaniu domięśniowym jest stosowany w odstępach dwu-trzy tygodniowych;
5) jądra przedpokwitaniowe u chłopca mają typowo objętość około 4-8 ml dla każdego jądra.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) w zespole Klinefeltera można niekiedy uzyskać żywotne plemniki z jądra pomimo azoospermii obwodowej;
2) zaleca się przesiewowe badanie wszystkich starszych mężczyzn w celu wykluczenia hipogonadyzmu;
3) badaniem pierwszego rzutu jest oznaczenie testosteronu całkowitego;
4) undecylenian testosteronu (testosterone undecanoate) przy podaniu domięśniowym jest stosowany w odstępach dwu-trzy tygodniowych;
5) jądra przedpokwitaniowe u chłopca mają typowo objętość około 4-8 ml dla każdego jądra.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 33
Które z poniższych stwierdzeń są prawdziwe w odniesieniu do remisji w chorobie Gravesa i Basedowa po leczeniu farmakologicznym?
1) szanse na długotrwałą remisję po leczeniu farmakologicznym są duże i wynoszą około 80%;
2) odsetek długotrwałej remisji jest dużo wyższy u pacjentów leczonych według schematu „block & replace” (leki przeciwtarczycowe plus L-tyroksyna);
3) odsetek długotrwałej remisji nie zależy od podaży jodu na danym terenie;
4) agranulocytoza może rozwinąć się nawet w okresie 48-72 godzin od rozpoczęcia stosowania leku przeciwtarczycowego;
5) odsetek remisji jest wyższy u mężczyzn niż u kobiet.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) szanse na długotrwałą remisję po leczeniu farmakologicznym są duże i wynoszą około 80%;
2) odsetek długotrwałej remisji jest dużo wyższy u pacjentów leczonych według schematu „block & replace” (leki przeciwtarczycowe plus L-tyroksyna);
3) odsetek długotrwałej remisji nie zależy od podaży jodu na danym terenie;
4) agranulocytoza może rozwinąć się nawet w okresie 48-72 godzin od rozpoczęcia stosowania leku przeciwtarczycowego;
5) odsetek remisji jest wyższy u mężczyzn niż u kobiet.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 34
Wskaż stwierdzenia prawdziwe w odniesieniu do zespołu jajników policystycznych (PCOS):
1) przejściowa obecność jajników policystycznych w okresie wcześnie po pokwitaniu może być traktowana jako wariant fizjologiczny;
2) wysokie stężenie testosteronu całkowitego obserwowane jest u ponad 3/4 kobiet z PCOS;
3) obecność krótkich cykli (poniżej 21 dni) wiąże się często z anowulacją i może być traktowane jako spełnienie jednego z trzech kryteriów wg tzw. konsensusu rotterdamskiego;
4) hamowanie sekrecji kortyzolu poniżej 5,0 mg/dL (138 nmol/L) w teście z małą dawką deksametazonu wyklucza zespół Cushinga;
5) metformina jest skutecznym środkiem zwiększającym szanse na donoszenie ciąży u kobiet z PCOS.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) przejściowa obecność jajników policystycznych w okresie wcześnie po pokwitaniu może być traktowana jako wariant fizjologiczny;
2) wysokie stężenie testosteronu całkowitego obserwowane jest u ponad 3/4 kobiet z PCOS;
3) obecność krótkich cykli (poniżej 21 dni) wiąże się często z anowulacją i może być traktowane jako spełnienie jednego z trzech kryteriów wg tzw. konsensusu rotterdamskiego;
4) hamowanie sekrecji kortyzolu poniżej 5,0 mg/dL (138 nmol/L) w teście z małą dawką deksametazonu wyklucza zespół Cushinga;
5) metformina jest skutecznym środkiem zwiększającym szanse na donoszenie ciąży u kobiet z PCOS.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 35
Do endokrynologa zgłosiła się 29-letnia pacjentka w 9. tygodniu ciąży. W wykonanych badaniach stwierdzono TSH 43,5 µIU/ml, FT3 i FT4 poniżej normy. W takim przypadku właściwym jest następujące postępowanie:
Pytanie 36
U 36-letniej kobiety w 26. tygodniu ciąży wykonano przesiewowy doustny test tolerancji z 50 g glukozy. W czasie 0’ testu stężenie glukozy wynosiło 89 mg/dl, a po 1h testu - 167 mg/dl. Jakie powinno być dalsze postępowanie?
Pytanie 37
Które z wymienionych stanów klinicznych są przeciwwskazaniem do stosowania metforminy?
1) świeży zawał serca;
2) zespół policystycznych jajników;
3) GFR < 60 ml/min./1,73 m2;
4) karmienie piersią;
5) badania radiologiczne, w których konieczne jest donaczyniowe podanie środków kontrastujących zawierających jod;
6) niealkoholowe stłuszczenie wątroby;
7) nadciśnienie tętnicze;
8) cukrzyca typu 2 u dzieci;
9) okres okołooperacyjny w przypadku zabiegu w znieczuleniu ogólnym;
10) kwasica ketonowa;
11) rak sutka.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) świeży zawał serca;
2) zespół policystycznych jajników;
3) GFR < 60 ml/min./1,73 m2;
4) karmienie piersią;
5) badania radiologiczne, w których konieczne jest donaczyniowe podanie środków kontrastujących zawierających jod;
6) niealkoholowe stłuszczenie wątroby;
7) nadciśnienie tętnicze;
8) cukrzyca typu 2 u dzieci;
9) okres okołooperacyjny w przypadku zabiegu w znieczuleniu ogólnym;
10) kwasica ketonowa;
11) rak sutka.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 38
W leczeniu osteoporozy indukowanej glikokortykosteroidami stosuje się:
1) alendronian;
2) ibandronian;
3) ryzedronian;
4) kwas zoledronowy.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) alendronian;
2) ibandronian;
3) ryzedronian;
4) kwas zoledronowy.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 39
U 68-letniej kobiety z prawidłową funkcją nerek przypadkowo stwierdzono hiperkalcemię (poziom wapnia całkowitego w surowicy krwi 2,92 mmol/l). Wyniki badań kontrolnych były następujące: Ca całkowity w surowicy: 2,95 mmol/l; iPTH 90 pg/ml (zakres normy - 10-60 pg/ml); stężenie Ca w moczu kontrolowane dwukrotnie - 0,5 mmol/l i 0,23 mmol/l. Wskaż stwierdzenia prawdziwe:
1) oznaczenie stężenia wapnia w moczu zostało najpewniej wykonane nieprawidłowo;
2) stężenie wapnia całkowitego w surowicy krwi przekracza górną granicę normy o ponad 0,25 mmol/l - pacjentka będzie wymagała leczenia operacyjnego;
3) należy obliczyć iloraz klirensu wapniowego do klirensu kreatyniny;
4) ryzyko wystąpienia hiperkalciurii u potomstwa pacjentki wynosi 50%.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) oznaczenie stężenia wapnia w moczu zostało najpewniej wykonane nieprawidłowo;
2) stężenie wapnia całkowitego w surowicy krwi przekracza górną granicę normy o ponad 0,25 mmol/l - pacjentka będzie wymagała leczenia operacyjnego;
3) należy obliczyć iloraz klirensu wapniowego do klirensu kreatyniny;
4) ryzyko wystąpienia hiperkalciurii u potomstwa pacjentki wynosi 50%.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 40
Objawy przewlekłej hiperkortyzolemii w przebiegu obustronnego wieloguzkowego rozrostu kory nadnercza (ACTH-niezależny zespół Cushinga) mogą być spowodowane przez:
Pytanie 41
Które z nowoczesnych leków blokujących czynność kinaz tyrozynowych wykazują korzystne działanie w leczeniu zróżnicowanych raków tarczycy z przerzutami w badaniach klinicznych (Sorafenib został już zarejestrowany w USA do leczenia takich chorych)?
1) motesanib;
2) vandetanib;
3) lenvatinib;
4) sunitinib;
5) imatinib;
6) cabozatinib.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) motesanib;
2) vandetanib;
3) lenvatinib;
4) sunitinib;
5) imatinib;
6) cabozatinib.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 42
Ostatnio dokonana analiza 290 publikacji (w tym 172 badań randomizowanych) dotyczących potencjalnych korzyści zdrowotnych w wyniku suplementacji witaminy D wykazała, że u ludzi starszych stosowanie 800 IU witaminy na dobę:
1) zmniejsza ryzyko zgonu;
2) poprawia wytrzymałość kości;
3) zmniejsza ryzyko zachorowania na raka jelita grubego;
4) poprawia wydolność układu sercowo-naczyniowego;
5) zmniejsza ryzyko zapadalności na cukrzycę.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) zmniejsza ryzyko zgonu;
2) poprawia wytrzymałość kości;
3) zmniejsza ryzyko zachorowania na raka jelita grubego;
4) poprawia wydolność układu sercowo-naczyniowego;
5) zmniejsza ryzyko zapadalności na cukrzycę.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 43
W ciąży łożysko wraz z doczesną stanowią dodatkowy organ wydzielania wewnętrznego. Wskaż prawidłowy zestaw hormonów produkowanych przez te jednostki:
1) hCG (ludzka gonadotropina kosmówkowa), hPL (laktogen łożyskowy), ACTH, CRH, kortyzol;
2) progesteron, prolaktyna, oksytocyna, relaksyna;
3) estrogeny (eston, estardiol, estriol), DHEAS (siarczan dehydroepiandrosteronu), androstendion, testosteron.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) hCG (ludzka gonadotropina kosmówkowa), hPL (laktogen łożyskowy), ACTH, CRH, kortyzol;
2) progesteron, prolaktyna, oksytocyna, relaksyna;
3) estrogeny (eston, estardiol, estriol), DHEAS (siarczan dehydroepiandrosteronu), androstendion, testosteron.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 44
Akt porodu, w którym uczestniczą rozliczne mechanizmy kontrolowane przez czynniki dokrewne, jest zjawiskiem wysoce złożonym i cały czas nie do końca poznanym. Wskaż prawidłowy mechanizm regulacyjny porodu:
1) wzrost stężenia CRH począwszy od 28. tygodnia ciąży, przy jednoczesnym spadku stężenia białka wiążącego CRH, stymuluje produkcję glikokortykosteroidów przez płód i w efekcie końcowym może indukować poród. Jednocześnie CRH pobudza proces uwalniania prostaglandyn z doczesnej i owodni oraz nasila działanie oksytocyny na myometrium;
2) udowodniono, że progesteron jest niezbędny do utrzymania ciąży a jego brak doprowadza do jej zakończenia. Powoduje on hiperpolaryzację komórek myometrium i zapobiega wystąpieniu czynności skurczowej. Progesteron hamuje syntezę receptorów dla oksytocyny i estrogenów, przyczynia się do magazynowania prostaglandyn w doczesnej i błonach płodowych oraz stabilizuje lizosomy zawierające enzymy syntetyzujące prostaglandyny. Działanie estrogenów jest przeciwstawne do progesteronu. Obserwowany przed porodem wzrost wartości stosunku stężenia estrogenów do progesteronu stanowi istotny parametr mogący inicjować poród;
3) oksytocyna powoduje wzrost wrażliwości komórek mięśnia macicy, a w trakcie porodu odpowiada za adekwatną czynność skurczową macicy;
4) prostaglandyny zaangażowane są w podtrzymanie porodu, który już się rozpoczął, a w przypadku zapalenia owodni lub przebicia błon płodowych, odgrywają rolę w jego inicjacji.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) wzrost stężenia CRH począwszy od 28. tygodnia ciąży, przy jednoczesnym spadku stężenia białka wiążącego CRH, stymuluje produkcję glikokortykosteroidów przez płód i w efekcie końcowym może indukować poród. Jednocześnie CRH pobudza proces uwalniania prostaglandyn z doczesnej i owodni oraz nasila działanie oksytocyny na myometrium;
2) udowodniono, że progesteron jest niezbędny do utrzymania ciąży a jego brak doprowadza do jej zakończenia. Powoduje on hiperpolaryzację komórek myometrium i zapobiega wystąpieniu czynności skurczowej. Progesteron hamuje syntezę receptorów dla oksytocyny i estrogenów, przyczynia się do magazynowania prostaglandyn w doczesnej i błonach płodowych oraz stabilizuje lizosomy zawierające enzymy syntetyzujące prostaglandyny. Działanie estrogenów jest przeciwstawne do progesteronu. Obserwowany przed porodem wzrost wartości stosunku stężenia estrogenów do progesteronu stanowi istotny parametr mogący inicjować poród;
3) oksytocyna powoduje wzrost wrażliwości komórek mięśnia macicy, a w trakcie porodu odpowiada za adekwatną czynność skurczową macicy;
4) prostaglandyny zaangażowane są w podtrzymanie porodu, który już się rozpoczął, a w przypadku zapalenia owodni lub przebicia błon płodowych, odgrywają rolę w jego inicjacji.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 45
W trakcie prowadzenia ciąży szczególną uwagę należy poświęcić pacjentkom z chorobami o podłożu endokrynnym, z uwagi na wzrost ryzyka wad wrodzonych u płodów, w stosunku do populacji ogólnej ciężarnych. Wady rozwojowe płodów mogą dotyczyć np.: układu sercowo-naczyniowego, cewy nerwowej, układu moczowo-płciowego, pokarmowego czy mięśniowo-szkieletowego. Wskaż zaburzenia hormonalne mogące przyczynić się do wystąpienia wad wrodzonych u płodu:
1) cukrzyca istniejąca przed ciążą, ale zdiagnozowana już w trakcie jej trwania;
2) choroby tarczycy: zarówno nadczynność tarczycy (choroba Gravesa i Basedowa) jak i jej niedoczynność;
3) wrodzony przerost nadnerczy u ciężarnej spowodowany niedoborem 21-hydroksylazy;
4) otyłość i nadwaga ciężarnych.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) cukrzyca istniejąca przed ciążą, ale zdiagnozowana już w trakcie jej trwania;
2) choroby tarczycy: zarówno nadczynność tarczycy (choroba Gravesa i Basedowa) jak i jej niedoczynność;
3) wrodzony przerost nadnerczy u ciężarnej spowodowany niedoborem 21-hydroksylazy;
4) otyłość i nadwaga ciężarnych.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 46
Uznanym czynnikiem niepłodności jest endometrioza. Częstość jej występowania jest różna, w zależności od populacji badanych kobiet, natomiast rozpoznawana jest u 48% kobiet z niepłodnością. W przypadku rozpoznania endometriozy u 36-letniej kobiety starającej się o potomstwo, prawidłowym postępowaniem jest:
1) przyjęcie postawy wyczekującej, gdyż istnieje szansa, że pacjentka ta znajdzie się w grupie kobiet, które zachodzą w ciążę samoistnie;
2) włączenie leczenia farmakologicznego endometriozy, w oparciu o progestageny, doustne leki antykoncepcyjne lub danazol;
3) w przypadku zdiagnozowania torbieli endometrialnej jajnika o średnicy powyżej 4 cm, laparoskopowe jej usunięcie, a następnie skierowanie pacjentki na IVF;
4) w przypadku zdiagnozowania torbieli endometrialnej jajnika o średnicy poniżej 4 cm, odstąpienie od laparoskopii, wykonanie inseminacji domacicznej w cyklach stymulowanych, a w przypadku braku ciąży, zakwalifikowanie pacjentki do zapłodnienia pozaustrojowego.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) przyjęcie postawy wyczekującej, gdyż istnieje szansa, że pacjentka ta znajdzie się w grupie kobiet, które zachodzą w ciążę samoistnie;
2) włączenie leczenia farmakologicznego endometriozy, w oparciu o progestageny, doustne leki antykoncepcyjne lub danazol;
3) w przypadku zdiagnozowania torbieli endometrialnej jajnika o średnicy powyżej 4 cm, laparoskopowe jej usunięcie, a następnie skierowanie pacjentki na IVF;
4) w przypadku zdiagnozowania torbieli endometrialnej jajnika o średnicy poniżej 4 cm, odstąpienie od laparoskopii, wykonanie inseminacji domacicznej w cyklach stymulowanych, a w przypadku braku ciąży, zakwalifikowanie pacjentki do zapłodnienia pozaustrojowego.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 47
Do kryteriów diagnostycznych zespołu policystycznych jajników zrewidowanych w Rotterdamie w 2003r. zalicza się:
1) przewlekłe anowulacje;
2) kliniczne lub biochemiczne oznaki hiperandrogenizmu;
3) nieprawidłowy stosunek LH/FSH;
4) oligo- lub anowulacje;
5) policystyczne jajniki (przy wykluczeniu innych chorób: wrodzony przerost nadnerczy, zespół Cushinga, guzy wydzielające androgeny).
Prawidłowa odpowiedź to:
1) przewlekłe anowulacje;
2) kliniczne lub biochemiczne oznaki hiperandrogenizmu;
3) nieprawidłowy stosunek LH/FSH;
4) oligo- lub anowulacje;
5) policystyczne jajniki (przy wykluczeniu innych chorób: wrodzony przerost nadnerczy, zespół Cushinga, guzy wydzielające androgeny).
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 48
Do lekarza zgłosiła się otyła pacjentka, od 2 lat starająca się o potomstwo, podająca w wywiadzie nieregularny rytm krwawień menstruacyjnych, z kilkumiesięcznymi okresami braku miesiączek, skarżąca się na nadmierne owłosienie ciała, z plikiem wyników badań USG transwaginalnch opisujących w jajnikach liczne pęcherzyki o wymiarach poniżej 10 mm. W postępowaniu z pacjentką za właściwe należy uznać:
1) zalecenie redukcji masy ciała poprzez włączenie niskokalorycznej diety wysokobłonnikowej i rozpoczęcie regularnych ćwiczeń fizycznych;
2) włączenie selektywnych modulatorów receptora estrogenowego (cytrynianu klomifenu) lub gonadotropin, celem stymulacji owulacji;
3) przy braku skuteczności stymulacji owulacji w oparciu o klomifen (oporności na klomifen), wykonanie elektrokauteryzacji jajników.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) zalecenie redukcji masy ciała poprzez włączenie niskokalorycznej diety wysokobłonnikowej i rozpoczęcie regularnych ćwiczeń fizycznych;
2) włączenie selektywnych modulatorów receptora estrogenowego (cytrynianu klomifenu) lub gonadotropin, celem stymulacji owulacji;
3) przy braku skuteczności stymulacji owulacji w oparciu o klomifen (oporności na klomifen), wykonanie elektrokauteryzacji jajników.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 49
Za niepłodność absolutną - brak możliwości zajścia w ciążę bez wdrożenia leczenia, uważa się:
1) oligoastenozoospermię;
2) niedrożność jajowodów;
3) endometriozę;
4) azoospermię;
5) hipogonadyzm hipergonadotropowy.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) oligoastenozoospermię;
2) niedrożność jajowodów;
3) endometriozę;
4) azoospermię;
5) hipogonadyzm hipergonadotropowy.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 50
Wg WHO, za niepłodność uważa się:
Pytanie 51
Do czynników ryzyka cukrzycy ciążowej (GDM) nie należą:
1) zespół policystycznych jajników;
2) nadciśnienie tętnicze;
3) rodzinny wywiad w kierunku cukrzycy typu 2;
4) rodzinny wywiad w kierunku cukrzycy typu 1;
5) wielorództwo;
6) ciąża po 25. r.ż.;
7) ciąża po 35. r.ż.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) zespół policystycznych jajników;
2) nadciśnienie tętnicze;
3) rodzinny wywiad w kierunku cukrzycy typu 2;
4) rodzinny wywiad w kierunku cukrzycy typu 1;
5) wielorództwo;
6) ciąża po 25. r.ż.;
7) ciąża po 35. r.ż.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 52
Hipokalcemia może być pooperacyjnym powikłaniem tyreoidektomii oraz paratyreoidektomii. Wskaż zestaw prawidłowych zdań dotyczących pooperacyjnej niedoczynności przytarczyc:
1) w leczeniu pooperacyjnej niedoczynności przytarczyc, która rozwinęła się po tyreoidektomii, stosowane są preparaty wapnia oraz witamina D - w tej sytuacji preparatem z wyboru jest cholekalcyferol (Vigantoletten);
2) niedoczynność przytarczyc po paratyreoidektomii winna być odróżniona od zespołu głodnych kości, w którym stężenie PTH jest prawidłowe/wysokie, a stężenie fosforanów jest niskie;
3) oznaczenie stężenia PTH zaraz po zabiegu operacyjnym pozwala ocenić ryzyko rozwoju hipokalcemii, jeśli stężenie PTH u pacjentów po tyreoidektomii jest prawidłowe to ryzyko rozwoju trwałej hipokalcemii jest niewielkie, natomiast u pacjentów po paratyreoidektomii może wystąpić hipokalcemia pomimo prawidłowego stężenia PTH;
4) pooperacyjna niedoczynność przytarczyc może być przejściowa i u niektórych pacjentów możliwe jest przerwanie podaży preparatów wapnia i witaminy D;
5) tiazydowe leki moczopędne mogą być przydatne w leczeniu niedoczynności przytarczyc, bo nasilają hiperkalcurię.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) w leczeniu pooperacyjnej niedoczynności przytarczyc, która rozwinęła się po tyreoidektomii, stosowane są preparaty wapnia oraz witamina D - w tej sytuacji preparatem z wyboru jest cholekalcyferol (Vigantoletten);
2) niedoczynność przytarczyc po paratyreoidektomii winna być odróżniona od zespołu głodnych kości, w którym stężenie PTH jest prawidłowe/wysokie, a stężenie fosforanów jest niskie;
3) oznaczenie stężenia PTH zaraz po zabiegu operacyjnym pozwala ocenić ryzyko rozwoju hipokalcemii, jeśli stężenie PTH u pacjentów po tyreoidektomii jest prawidłowe to ryzyko rozwoju trwałej hipokalcemii jest niewielkie, natomiast u pacjentów po paratyreoidektomii może wystąpić hipokalcemia pomimo prawidłowego stężenia PTH;
4) pooperacyjna niedoczynność przytarczyc może być przejściowa i u niektórych pacjentów możliwe jest przerwanie podaży preparatów wapnia i witaminy D;
5) tiazydowe leki moczopędne mogą być przydatne w leczeniu niedoczynności przytarczyc, bo nasilają hiperkalcurię.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 53
Hirsutyzm u kobiet może być objawem innych niż PCOS chorób endokrynnych. Wskaż zdania fałszywe:
1) przyczynami hirsutyzmu mogą być: nieklasyczny przerost nadnerczy, guzy nadnerczy/jajników, hiperprolaktynemia, zespół HAIRAN, zespół Cushinga;
2) obecność guza jajnika/nadnercza podejrzewamy wtedy, gdy w 48-godzinnym teście hamowania deksametazonem nie uzyskujemy supresji stężenia testosteronu poniżej 1,8 ug/dl;
3) długi test hamowania deksametazonem różnicuje pacjentów z guzem nadnercza/jajnika i pacjentów z hiperandrogenizmem innego pochodzenia;
4) aktywność biologiczna testosteronu na poziomie tkankowym może być zwiększona przy prawidłowym stężeniu testosteronu we krwi;
5) stężenia SHBG obniżają się w przebiegu hiperandrogenemii, hiperinsulinemii/oporności insulinowej, nadczynności tarczycy i w trakcie leczenia hormonalnego (doustna antykoncepcja, hormonalna terapia zastępcza).
Prawidłowa odpowiedź to:
1) przyczynami hirsutyzmu mogą być: nieklasyczny przerost nadnerczy, guzy nadnerczy/jajników, hiperprolaktynemia, zespół HAIRAN, zespół Cushinga;
2) obecność guza jajnika/nadnercza podejrzewamy wtedy, gdy w 48-godzinnym teście hamowania deksametazonem nie uzyskujemy supresji stężenia testosteronu poniżej 1,8 ug/dl;
3) długi test hamowania deksametazonem różnicuje pacjentów z guzem nadnercza/jajnika i pacjentów z hiperandrogenizmem innego pochodzenia;
4) aktywność biologiczna testosteronu na poziomie tkankowym może być zwiększona przy prawidłowym stężeniu testosteronu we krwi;
5) stężenia SHBG obniżają się w przebiegu hiperandrogenemii, hiperinsulinemii/oporności insulinowej, nadczynności tarczycy i w trakcie leczenia hormonalnego (doustna antykoncepcja, hormonalna terapia zastępcza).
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 54
Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące zespołu MEN1, czyli choroby Wermera:
1) jest chorobą autosomalną dominującą, która rozwija się w wyniku mutacji genu meniny;
2) u wszystkich krewnych pierwszego stopnia należy prowadzić skriningowe badania obrazowe (MR przysadki, TK jamy brzusznej);
3) MEN1 charakteryzuje się występowaniem guzów przytarczyc, złośliwych i niezłośliwych guzów trzustki, guzów przedniego płata przysadki i rzadziej guzów innych gruczołów (np. nadnerczy);
4) diagnostyka laboratoryjna w zespole MEN1 zawsze obejmuje ocenę stężenia wapnia i parathormonu, dodatkowo można oznaczać stężenie hormonów jelitowych (glukagonu, gastryny, insuliny), ale prawidłowe stężenie hormonów jelitowych nie wyklucza guza trzustki ponieważ cześć guzów trzustki jest hormonalnie nieczynna;
5) najczęstszą składową w zespole MEN1 jest guz przysadki;
6) w leczeniu pierwotnej nadczynności przytarczyc w zespole MEN1 zaleca się minimalną inwazyjną wideoskopową paratyreoidektomię.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) jest chorobą autosomalną dominującą, która rozwija się w wyniku mutacji genu meniny;
2) u wszystkich krewnych pierwszego stopnia należy prowadzić skriningowe badania obrazowe (MR przysadki, TK jamy brzusznej);
3) MEN1 charakteryzuje się występowaniem guzów przytarczyc, złośliwych i niezłośliwych guzów trzustki, guzów przedniego płata przysadki i rzadziej guzów innych gruczołów (np. nadnerczy);
4) diagnostyka laboratoryjna w zespole MEN1 zawsze obejmuje ocenę stężenia wapnia i parathormonu, dodatkowo można oznaczać stężenie hormonów jelitowych (glukagonu, gastryny, insuliny), ale prawidłowe stężenie hormonów jelitowych nie wyklucza guza trzustki ponieważ cześć guzów trzustki jest hormonalnie nieczynna;
5) najczęstszą składową w zespole MEN1 jest guz przysadki;
6) w leczeniu pierwotnej nadczynności przytarczyc w zespole MEN1 zaleca się minimalną inwazyjną wideoskopową paratyreoidektomię.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 55
Najmniejsze ryzyko hipoglikemii występuje w przypadku stosowania następujących grup leków przeciwcukrzycowych:
Pytanie 56
U 27-letniej ciężarnej z nadciśnieniem tętniczym rozpoznanym przed zajściem w ciążę w diagnostyce cukrzycy ciążowej należy wykorzystać:
Pytanie 57
Do objawów hiperglikemii w wieku podeszłym zaliczyć można:
1) poliurię;
2) zaburzenia widzenia;
3) osłabienie pamięci;
4) chromanie przestankowe;
5) nietrzymanie moczu.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) poliurię;
2) zaburzenia widzenia;
3) osłabienie pamięci;
4) chromanie przestankowe;
5) nietrzymanie moczu.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 58
Wśród osób, u których powinno przeprowadzić się przesiewowe badania w kierunku pierwotnego aldosteronizmu, oparte o obliczenie wartości wskaźnika ALDO/ARO należy wymienić:
1) chorych z lekkim stopniem nadciśnienia tętniczego;
2) chorych z umiarkowanym lub ciężkim stopniem nadciśnienia tętniczego;
3) chorych z nadciśnieniem tętniczym opornym na leczenie;
4) chorych z marskością wątroby;
5) chorych z incidentaloma nadnerczy;
6) chorych z niewydolnością nerek;
7) chorych z samoistną lub polekową hipokalemią;
8) chorych z hiperkaliemią i hiponatremią;
9) chorych z rodzinnym wywiadem nadciśnienia tętniczego występującego przed 40. rokiem życia;
10) krewnych I stopnia chorych z aldosteronizmem pierwotnym;
11) krewnych I stopnia chorych z incidentaloma nadnerczy.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) chorych z lekkim stopniem nadciśnienia tętniczego;
2) chorych z umiarkowanym lub ciężkim stopniem nadciśnienia tętniczego;
3) chorych z nadciśnieniem tętniczym opornym na leczenie;
4) chorych z marskością wątroby;
5) chorych z incidentaloma nadnerczy;
6) chorych z niewydolnością nerek;
7) chorych z samoistną lub polekową hipokalemią;
8) chorych z hiperkaliemią i hiponatremią;
9) chorych z rodzinnym wywiadem nadciśnienia tętniczego występującego przed 40. rokiem życia;
10) krewnych I stopnia chorych z aldosteronizmem pierwotnym;
11) krewnych I stopnia chorych z incidentaloma nadnerczy.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 59
Czynność układu pokarmowego podlega regulacji zarówno poprzez układ nerwowy, jak i układ wewnętrznego wydzielania. Hormony wytwarzane i oddziaływujące na układ pokarmowy mają istotne znaczenie dla jego prawidłowej funkcji. Wskaż prawdziwe zależności związane z działaniem gastroenterohormonów:
1) zwiększenie sekrecji gastryny następuje w odpowiedzi na zwiększenie wydzielania jonów H+;
2) gastryna m.in. pobudza aktywność motoryczną żołądka, jelita cienkiego oraz dolnego zwieracza przełyku;
3) zasadniczą rolą sekretyny jest pobudzanie sekrecji HCO3- przez trzustkę i drogi żółciowe;
4) sekretyna pobudza motorykę żołądka oraz produkcję jonów H+ w żołądku;
5) cholecystokinina produkowana w żołądku hamuje motorykę jelita cienkiego oraz pobudza ośrodek sytości;
6) cholecystokinina pobudza wydzielanie enzymów trzustkowych, umożliwia skurcz pęcherzyka żółciowego, powoduje skurcz zwieracza odźwiernika;
7) wazoaktywny peptyd jelitowy rozkurcza dolny zwieracz przełyku, zwieracz odbytu oraz rozszerza naczynia krwionośne jelita cienkiego, nasila procesy wydzielnicze w trzustce i jelicie cienkim;
8) polipeptyd trzustkowy przede wszystkim nasila apetyt i przyjmowanie pokarmów;
9) ghrelina działając na ośrodkowy układ nerwowy nasila wydzielanie GH, pobudza aktywność neuronów NPY pobudzając pobieranie pokarmu.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) zwiększenie sekrecji gastryny następuje w odpowiedzi na zwiększenie wydzielania jonów H+;
2) gastryna m.in. pobudza aktywność motoryczną żołądka, jelita cienkiego oraz dolnego zwieracza przełyku;
3) zasadniczą rolą sekretyny jest pobudzanie sekrecji HCO3- przez trzustkę i drogi żółciowe;
4) sekretyna pobudza motorykę żołądka oraz produkcję jonów H+ w żołądku;
5) cholecystokinina produkowana w żołądku hamuje motorykę jelita cienkiego oraz pobudza ośrodek sytości;
6) cholecystokinina pobudza wydzielanie enzymów trzustkowych, umożliwia skurcz pęcherzyka żółciowego, powoduje skurcz zwieracza odźwiernika;
7) wazoaktywny peptyd jelitowy rozkurcza dolny zwieracz przełyku, zwieracz odbytu oraz rozszerza naczynia krwionośne jelita cienkiego, nasila procesy wydzielnicze w trzustce i jelicie cienkim;
8) polipeptyd trzustkowy przede wszystkim nasila apetyt i przyjmowanie pokarmów;
9) ghrelina działając na ośrodkowy układ nerwowy nasila wydzielanie GH, pobudza aktywność neuronów NPY pobudzając pobieranie pokarmu.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 60
O zachowanej czynności wydzielniczej komórki beta trzustki świadczy stężenie C-peptydu w 6 minucie testu z glukagonem wynoszące co najmniej:
Pytanie 61
Najpoważniejszym zdarzeniem niepożądanym obserwowanym podczas terapii eksenatydem u chorych na cukrzycę typu 2 jest:
Pytanie 62
Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące różnicowania pomiędzy objawami limfocytowego zapalenia przedniego płata przysadki (PP), lejka i części nerwowej (LN) oraz zapalenia całej przysadki (CP):
1) ból głowy jest częsty w zapaleniu PP i CP, rzadki w zapaleniu LN;
2) zaburzenia widzenia są częste w zapaleniu PP, rzadkie w zapaleniu CP;
3) wtórna niedoczynność nadnerczy jest częsta w zapaleniu PP, rzadka w zapaleniu CP;
4) wtórna niedoczynność tarczycy jest częsta w zapaleniu PP, rzadka w zapaleniu CP;
5) hipogonadyzm jest rzadki w zapaleniu PP, częsty w zapaleniu CP;
6) braku laktacji nie stwierdza się w zapaleniu LN, jest częsty w zapaleniu PP i CP.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) ból głowy jest częsty w zapaleniu PP i CP, rzadki w zapaleniu LN;
2) zaburzenia widzenia są częste w zapaleniu PP, rzadkie w zapaleniu CP;
3) wtórna niedoczynność nadnerczy jest częsta w zapaleniu PP, rzadka w zapaleniu CP;
4) wtórna niedoczynność tarczycy jest częsta w zapaleniu PP, rzadka w zapaleniu CP;
5) hipogonadyzm jest rzadki w zapaleniu PP, częsty w zapaleniu CP;
6) braku laktacji nie stwierdza się w zapaleniu LN, jest częsty w zapaleniu PP i CP.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 63
Kretynizm neurologiczny odróżnia od kretynizmu związanego z niedoczynnością tarczycy występowanie następujących objawów:
1) niedorozwój umysłowy;
2) słuchoniemota;
3) obecność zeza;
4) wygórowanie odruchów;
5) niski woltaż załamków EKG;
6) dysgenezja przynasad.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) niedorozwój umysłowy;
2) słuchoniemota;
3) obecność zeza;
4) wygórowanie odruchów;
5) niski woltaż załamków EKG;
6) dysgenezja przynasad.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 64
W leczeniu których stanów chorobowych stosuje się kalcytriol?
1) przewlekła niewydolność nerek;
2) zaburzenia wchłaniania witaminy D;
3) niedoczynność przytarczyc;
4) witamino-D zależna krzywica typu I i II;
5) leczenie przeciwdrgawkowe w placówkach zamkniętych.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) przewlekła niewydolność nerek;
2) zaburzenia wchłaniania witaminy D;
3) niedoczynność przytarczyc;
4) witamino-D zależna krzywica typu I i II;
5) leczenie przeciwdrgawkowe w placówkach zamkniętych.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 65
Która z niżej wymienionych endokrynopatii nie należy do chorób jednogenowych?
Pytanie 66
W przypadku przewlekłego podawania dużych dawek preparatów testosteronu można spodziewać się:
Pytanie 67
Ginekomastia, obniżenie libido oraz zaburzenia erekcji mogą być ubocznym efektem działania takich leków jak:
Pytanie 68
U 3-miesięcznego niemowlęcia płci męskiej stwierdzono brak jąder w mosznie, FSH <1 IU/L, LH <1 IU/l, testosteron <1 nmol/l. Na podstawie tych wyników należy podejrzewać:
Pytanie 69
Przyczyną wnętrostwa nie może być:
Pytanie 70
Jaki jest pierwszy objaw dojrzewania płciowego u chłopców?
Pytanie 71
Podwyższone stężenie tyreotropiny w surowicy krwi stwierdza się przy stosowaniu:
1) antagonistów receptora dopaminowego;
2) interferonu α;
3) teofiliny;
4) haloperidolu;
5) salicylanów.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) antagonistów receptora dopaminowego;
2) interferonu α;
3) teofiliny;
4) haloperidolu;
5) salicylanów.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 72
Hipokalcemii należy spodziewać się przy stosowaniu niżej wymienionych leków:
1) furosemidu;
2) bisfosfonianów;
3) soli litu;
4) fenytoiny;
5) alkalizujące np. alusal.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) furosemidu;
2) bisfosfonianów;
3) soli litu;
4) fenytoiny;
5) alkalizujące np. alusal.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 73
Do cech charakterystycznych zespołu HAIRAN nie należą:
1) rogowacenie ciemne;
2) podwyższona glikemia na czczo;
3) nadciśnienie tętnicze;
4) hirsutyzm;
5) insulinooporność;
6) rozrosty brodawkowate skóry.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) rogowacenie ciemne;
2) podwyższona glikemia na czczo;
3) nadciśnienie tętnicze;
4) hirsutyzm;
5) insulinooporność;
6) rozrosty brodawkowate skóry.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 74
Do moczówki prostej pochodzenia centralnego mogą prowadzić wszystkie poniższe stany, z wyjątkiem:
Pytanie 75
Postać rodzinna, wrodzona moczówki prostej pochodzenia centralnego charakteryzuje się wymienionymi poniżej cechami:
1) jest odpowiedzialna za 10-15% przypadków moczówki prostej pochodzenia centralnego;
2) spowodowana jest najczęściej defektem genu odpowiedzialnego za syntezę ADH;
3) wynika z mutacji punktowej w genie receptora V2 dla wazopresyny;
4) objawy pojawiają się najczęściej już w okresie noworodkowym, gdyż produkowany jest wyłącznie hormon nieprawidłowy;
5) po kilku latach trwania choroby w obrazowaniu MR przysadki (obrazy T-1 zależne) nie stwierdza się charakterystycznego świecenia tylnego płata przysadki.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) jest odpowiedzialna za 10-15% przypadków moczówki prostej pochodzenia centralnego;
2) spowodowana jest najczęściej defektem genu odpowiedzialnego za syntezę ADH;
3) wynika z mutacji punktowej w genie receptora V2 dla wazopresyny;
4) objawy pojawiają się najczęściej już w okresie noworodkowym, gdyż produkowany jest wyłącznie hormon nieprawidłowy;
5) po kilku latach trwania choroby w obrazowaniu MR przysadki (obrazy T-1 zależne) nie stwierdza się charakterystycznego świecenia tylnego płata przysadki.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 76
Z cukrzycą typu 1 mogą współwystępować inne choroby autoimmunologiczne. Wskaż choroby najczęściej skojarzone z cukrzycą typu 1:
Pytanie 77
Do badań przesiewowych stosowanych we wstępnej diagnostyce hiperkortyzolemii można zaliczyć:
1) ocenę stężenia kortyzolu w surowicy po 1 mg deksametazonu;
2) ocenę 17-hydroksysteroidów w dobowej zbiórce moczu;
3) ocenę wydalania wolnego kortyzolu w dobowej zbiórce moczu;
4) ocenę porannego stężenia kortyzolu w surowicy i ACTH w osoczu;
5) łączny test hamowania deksametazonem i stymulacji kortykoliberyną;
6) ocenę późnowieczornego stężenia kortyzolu w ślinie;
7) test stymulacyjny z desmopresyną.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) ocenę stężenia kortyzolu w surowicy po 1 mg deksametazonu;
2) ocenę 17-hydroksysteroidów w dobowej zbiórce moczu;
3) ocenę wydalania wolnego kortyzolu w dobowej zbiórce moczu;
4) ocenę porannego stężenia kortyzolu w surowicy i ACTH w osoczu;
5) łączny test hamowania deksametazonem i stymulacji kortykoliberyną;
6) ocenę późnowieczornego stężenia kortyzolu w ślinie;
7) test stymulacyjny z desmopresyną.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 78
Kabergolina - agonista receptorów dopaminergicznych charakteryzuje się:
1) dłuższym okresem półtrwania w porównaniu do bromokryptyny;
2) wyższą skutecznością niż bromokryptyna w zakresie zmniejszania objętości guzów laktotropowych przysadki;
3) możliwością nieodwracalnego uszkadzania już w niskich stężeniach aparatu zastawkowego prawej części serca;
4) umiarkowaną skutecznością w uzupełniającym leczeniu gruczolaków kortykotropowych przysadki;
5) większym i lepiej udokumentowanym bezpieczeństwem od bromokryptyny w leczeniu guza prolaktynowego w ciąży.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) dłuższym okresem półtrwania w porównaniu do bromokryptyny;
2) wyższą skutecznością niż bromokryptyna w zakresie zmniejszania objętości guzów laktotropowych przysadki;
3) możliwością nieodwracalnego uszkadzania już w niskich stężeniach aparatu zastawkowego prawej części serca;
4) umiarkowaną skutecznością w uzupełniającym leczeniu gruczolaków kortykotropowych przysadki;
5) większym i lepiej udokumentowanym bezpieczeństwem od bromokryptyny w leczeniu guza prolaktynowego w ciąży.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 79
Które z niżej wymienionych badań hormonalnych wymagają, aby próbkę krwi pacjenta pobrać do probówki z EDTA i możliwie szybko (do 1h w temperaturze +4°C) przesłać do laboratorium?
Pytanie 80
Które z podanych sformułowań są prawdziwe dla oznaczanych we krwi makrocząsteczek hormonów?
1) makroprolaktynemia jest rozpoznawana, gdy forma dominująca PRL (BB-PRL, makro-PRL) stanowi ≥ 50% całkowitego stężenia PRL w surowicy;
2) makroprolaktynemię obserwujemy najczęściej w idiopatycznej hiperprolaktynemii, ze słabo zaznaczonymi objawami klinicznymi;
3) makro-TSH możemy podejrzewać, m.in. w sytuacji, gdy stężenie TSH jest istotnie podwyższone i nie jest zgodne ze stanem klinicznym i stężeniami hormonów tarczycy;
4) aby pośrednio wykazać obecność w surowicy makrocząsteczek PRL albo TSH wykonuje się badanie w surowicy przed i po wytrąceniu makrocząsteczek 25% PEG;
5) BB-PRL i makro-TSH wykazują immunoreaktywność, ale ze względu na dużą cząsteczkę, mają trudniejszy dostęp do receptora i wywołują słaby efekt biologiczny.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) makroprolaktynemia jest rozpoznawana, gdy forma dominująca PRL (BB-PRL, makro-PRL) stanowi ≥ 50% całkowitego stężenia PRL w surowicy;
2) makroprolaktynemię obserwujemy najczęściej w idiopatycznej hiperprolaktynemii, ze słabo zaznaczonymi objawami klinicznymi;
3) makro-TSH możemy podejrzewać, m.in. w sytuacji, gdy stężenie TSH jest istotnie podwyższone i nie jest zgodne ze stanem klinicznym i stężeniami hormonów tarczycy;
4) aby pośrednio wykazać obecność w surowicy makrocząsteczek PRL albo TSH wykonuje się badanie w surowicy przed i po wytrąceniu makrocząsteczek 25% PEG;
5) BB-PRL i makro-TSH wykazują immunoreaktywność, ale ze względu na dużą cząsteczkę, mają trudniejszy dostęp do receptora i wywołują słaby efekt biologiczny.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 81
Wskaż wskazania do leczenia chirurgicznego chorego z asymptomatyczną pierwotną nadczynnością przytarczyc:
1) wiek poniżej 50 lat;
2) całkowity brak klinicznych objawów pierwotnej nadczynności przytarczyc;
3) dobowe wydalanie wapnia > 400 mg/dobę;
4) wartość T-score < -2,5 w badaniu densytometrycznym (DXA) przedramienia, bliższego końca kości udowej i odcinka lędźwiowego kręgosłupa;
5) stężenie wapnia w surowicy > 1 mg/dl względem górnej wartości prawidłowej.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) wiek poniżej 50 lat;
2) całkowity brak klinicznych objawów pierwotnej nadczynności przytarczyc;
3) dobowe wydalanie wapnia > 400 mg/dobę;
4) wartość T-score < -2,5 w badaniu densytometrycznym (DXA) przedramienia, bliższego końca kości udowej i odcinka lędźwiowego kręgosłupa;
5) stężenie wapnia w surowicy > 1 mg/dl względem górnej wartości prawidłowej.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 82
Wskaż zespół hipofosfatemiczny, w którym podwyższone jest stężenie kalcytriolu:
Pytanie 83
Wskaż stany/zaburzenia/choroby, w przebiegu których podwyższonemu stężeniu wapnia w surowicy towarzyszy podwyższone stężenie iPTH (intact PTH) w surowicy krwi:
1) gastrinoma;
2) rak przytarczyc;
3) sarkoidoza;
4) leczenie litem;
5) „milk-alkali syndrome“ (zespół mleczno-alkaliczny);
6) rodzinna hiperkalcemia hipokalciuryczna;
7) rak rdzeniasty tarczycy.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) gastrinoma;
2) rak przytarczyc;
3) sarkoidoza;
4) leczenie litem;
5) „milk-alkali syndrome“ (zespół mleczno-alkaliczny);
6) rodzinna hiperkalcemia hipokalciuryczna;
7) rak rdzeniasty tarczycy.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 84
72-letni chory, z zaburzeniami orientacji, lecz bez ogniskowych objawów neurologicznych, przy przyjęciu do szpitala ma następujące wyniki badań laboratoryjnych:
* stężenie glukozy w surowicy - 800 mg/dl
* stężenie Na w surowicy - 135 mEq/l
Stężenie sodu skorygowane względem stężenia glukozy wynosi u chorego:
* stężenie glukozy w surowicy - 800 mg/dl
* stężenie Na w surowicy - 135 mEq/l
Stężenie sodu skorygowane względem stężenia glukozy wynosi u chorego:
Pytanie 85
Wskaż lek lub grupę leków, których nie stosuje się w leczeniu przełomu hiperkalcemicznego:
Pytanie 86
U dziewczynki l. 12 (masa ciała 65 kg, wzrost 134 cm), przypadkowo stwierdzono stężenie wapnia w surowicy 7,3 mg/dl (n:8,5 - 10,5 mg/dl). Pogłębiono diagnostykę, stwierdzając:
stężenie fosforanów w surowicy - 3,2 mmol/L (n:0,81-1,45 mmol/L),
stężenie kreatyniny w surowicy - 0,6 mg/dl (n: 0,5-1,0 mg/dl)
stężenie PTH w surowicy - 450 pg/ml (n:15-65 pg/ml),
a w Rtg - skrócenie IV i V kości śródręcza.
Najbardziej prawdopodobną przyczyną wymienionych zaburzeń jest:
stężenie fosforanów w surowicy - 3,2 mmol/L (n:0,81-1,45 mmol/L),
stężenie kreatyniny w surowicy - 0,6 mg/dl (n: 0,5-1,0 mg/dl)
stężenie PTH w surowicy - 450 pg/ml (n:15-65 pg/ml),
a w Rtg - skrócenie IV i V kości śródręcza.
Najbardziej prawdopodobną przyczyną wymienionych zaburzeń jest:
Pytanie 87
Optymalnym leczeniem u opisanej powyżej pacjentki jest:
Pytanie 88
Do poradni zgłasza się kobieta l. 67, BMI 24,5 kg/m2, z podejrzeniem osteoporozy. W badaniu densytometrycznym kręgosłupa Tsc -2,8, stężenie wapnia w surowicy 8,3 mg/dl (norma: 8,5-10,5 mg/dl), wydalanie wapnia w dobowej zbiórce moczu 65 mg/dobę (norma: 100-300 mg/dobę), fosforany w surowicy 1,1 mmol/l (n: 0,85-1,45 mmol/l), stężenie kreatyniny w surowicy 0,9 mg/dl, stężenie PTH w surowicy 96 pg/ml (n: 15-65 pg/ml). Najbardziej prawdopodobną przyczyną tego stanu jest:
Pytanie 89
Najbardziej prawdopodobnym czynnikiem etiologicznym stanu wymienionego w poprzednim zadaniu może być:
Pytanie 90
Rekomendacje dotyczące profilaktyki i leczenia witaminą D dla krajów środkowoeuropejskich z 2013 r. zakładają następujące postępowanie w odniesieniu do suplementacji witaminy D u ciężarnych:
Pytanie 91
Brak wzrostu stężenia gonadotropin po kilkukrotnie powtórzonym podaniu gonadoliberyny (GnRH) sugeruje:
Pytanie 92
Klomifen podany zdrowemu dorosłemu mężczyźnie lub kobiecie:
Pytanie 93
Które z poniżej wymienionych objawów bądź charakterystycznych cech zespołu ektopowego nadmiernego wydzielania ACTH są prawdziwe?
1) powoduje szczególnie ciężką hipokaliemię i alkalozę;
2) występuje częściej u kobiet;
3) przebiega ze znacznego stopnia hiperpigmentacją skóry;
4) przebiega z nasiloną otyłością centralną;
5) powoduje zespół Cushinga u chorych w wieku powyżej 50 lat, głównie u mężczyzn.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) powoduje szczególnie ciężką hipokaliemię i alkalozę;
2) występuje częściej u kobiet;
3) przebiega ze znacznego stopnia hiperpigmentacją skóry;
4) przebiega z nasiloną otyłością centralną;
5) powoduje zespół Cushinga u chorych w wieku powyżej 50 lat, głównie u mężczyzn.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 94
Znakomita większość chorych z podwyższonym stężeniem kortyzolu (z powodu endogennej hiperkortyzolemii - choroby lub zespołu Cushinga) wykazuje następujące spośród pięciu poniżej wymienionych cech:
1) wtórny brak miesiączki (kobiety);
2) wirylizację (u kobiet);
3) uogólnioną otyłość (u obu płci);
4) nadciśnienie tętnicze (u obu płci);
5) chorobę wrzodową żołądka lub dwunastnicy (u obu płci).
Prawidłowa odpowiedź to:
1) wtórny brak miesiączki (kobiety);
2) wirylizację (u kobiet);
3) uogólnioną otyłość (u obu płci);
4) nadciśnienie tętnicze (u obu płci);
5) chorobę wrzodową żołądka lub dwunastnicy (u obu płci).
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 95
Które z wymienionych guzów nowotworowych związane są z ektopowym wydzielaniem ACTH?
1) rak jelita grubego;
2) drobnokomórkowy rak płuca;
3) grasiczaki;
4) rak gruczołu piersiowego;
5) guzy z komórek wysp trzustkowych.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) rak jelita grubego;
2) drobnokomórkowy rak płuca;
3) grasiczaki;
4) rak gruczołu piersiowego;
5) guzy z komórek wysp trzustkowych.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 96
W przypadku braku 11-hydroksylazy, kora nadnerczy nie jest w stanie syntetyzować:
1) dehydroepiandrosteronu;
2) 17-hydroksyprogesteronu;
3) kortyzolu;
4) aldosteronu;
5) 11-dezoksykortykosteronu.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) dehydroepiandrosteronu;
2) 17-hydroksyprogesteronu;
3) kortyzolu;
4) aldosteronu;
5) 11-dezoksykortykosteronu.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 97
W przypadku braku 17-hydroksylazy, kora nadnerczy nie jest w stanie syntetyzować:
1) 11-deoksykortyzolu (związek S);
2) androstendionu;
3) 17-hydroksyprogesteronu;
4) aldosteronu;
5) kortykosteronu.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) 11-deoksykortyzolu (związek S);
2) androstendionu;
3) 17-hydroksyprogesteronu;
4) aldosteronu;
5) kortykosteronu.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 98
Wskaż prawdziwe zdania charakteryzujące test z metyraponem (metopironem):
1) wynik jest prawidłowy tylko wtedy, kiedy nadnercza są zdolne odpowiadać na działanie ACTH;
2) wynik jest prawidłowy tylko wtedy, kiedy przysadka jest zdolna zwiększyć wydzielanie ACTH;
3) podstawą testu jest przejawiana przez metyrapon zdolność naśladowania wpływu ACTH na sekrecję kortyzolu;
4) podstawą testu jest przejawiana przez metyrapon właściwość hamowania steroidogenezy;
5) wymieniony związek w warunkach normalnych powoduje wzrost wydzielania 17-hydroksykortykosteroidów z moczem.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) wynik jest prawidłowy tylko wtedy, kiedy nadnercza są zdolne odpowiadać na działanie ACTH;
2) wynik jest prawidłowy tylko wtedy, kiedy przysadka jest zdolna zwiększyć wydzielanie ACTH;
3) podstawą testu jest przejawiana przez metyrapon zdolność naśladowania wpływu ACTH na sekrecję kortyzolu;
4) podstawą testu jest przejawiana przez metyrapon właściwość hamowania steroidogenezy;
5) wymieniony związek w warunkach normalnych powoduje wzrost wydzielania 17-hydroksykortykosteroidów z moczem.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 99
Wskaż prawdziwe zdania charakteryzujące test tłumienia deksametazonem:
1) test jest używany w celu zbadania czy (lub nie) wydzielanie ACTH jest przedmiotem prawidłowej kontroli zwrotnej;
2) test ten powoduje stłumienie stężenia kortyzolu w osoczu u większości osób zdrowych po podaniu pojedynczej dawki 1,0 mg deksametazonu;
3) test ten wykazuje brak supresji funkcji nadnerczy u chorych z wrodzonym przerostem nadnerczy przy zastosowaniu dawki 2,0 mg deksametazonu dziennie;
4) test ten wykazuje brak supresji funkcji nadnerczy u chorych z zespołem Cushinga przy zastosowaniu deksametazonu w dawce 2,0 mg dziennie;
5) test ten wykazuje brak supresji funkcji nadnerczy u chorych z chorobą Cushinga przy zastosowaniu deksametazonu w dawce 8,0 mg dziennie.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) test jest używany w celu zbadania czy (lub nie) wydzielanie ACTH jest przedmiotem prawidłowej kontroli zwrotnej;
2) test ten powoduje stłumienie stężenia kortyzolu w osoczu u większości osób zdrowych po podaniu pojedynczej dawki 1,0 mg deksametazonu;
3) test ten wykazuje brak supresji funkcji nadnerczy u chorych z wrodzonym przerostem nadnerczy przy zastosowaniu dawki 2,0 mg deksametazonu dziennie;
4) test ten wykazuje brak supresji funkcji nadnerczy u chorych z zespołem Cushinga przy zastosowaniu deksametazonu w dawce 2,0 mg dziennie;
5) test ten wykazuje brak supresji funkcji nadnerczy u chorych z chorobą Cushinga przy zastosowaniu deksametazonu w dawce 8,0 mg dziennie.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 100
Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące podostrego zapalenia tarczycy:
1) jest prawdopodobnie spowodowane przez infekcję bakteryjną;
2) prawdopodobnie ma związek z przebytą wcześniej infekcją wirusową;
3) prawdopodobieństwo jego wystąpienia wiąże się z obecnością niektórych fenotypów HLA u dotkniętych osób;
4) w obrazie patomorfologicznym, choroba charakteryzuje się ogniskowo występującymi obszarami nacieczenia przez wielojądrowe makrofagi o wyglądzie komórek olbrzymich;
5) często prowadzi do trwałego uszkodzenia funkcjonalnej tkanki tarczycy.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) jest prawdopodobnie spowodowane przez infekcję bakteryjną;
2) prawdopodobnie ma związek z przebytą wcześniej infekcją wirusową;
3) prawdopodobieństwo jego wystąpienia wiąże się z obecnością niektórych fenotypów HLA u dotkniętych osób;
4) w obrazie patomorfologicznym, choroba charakteryzuje się ogniskowo występującymi obszarami nacieczenia przez wielojądrowe makrofagi o wyglądzie komórek olbrzymich;
5) często prowadzi do trwałego uszkodzenia funkcjonalnej tkanki tarczycy.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 101
Gdy mężczyzna wchodzi w siódmą dekadę swego życia, stwierdza się u niego następujące objawy:
Pytanie 102
Masa urodzeniowa dziecka jest obniżona jeśli:
Pytanie 103
Objawy, które można zaobserwować w zespole Bonnevie-Ullricha obejmują:
1) fenotypowe kobiety z obrzękiem limfatycznym kończyn;
2) objawy w badaniu fizykalnym charakterystyczne dla zespołu Turnera;
3) kariotyp 45X;
4) wysięki opłucnowe i obecność płynu w jamie otrzewnej;
5) dziewczęta bądź kobiety o charakterystycznie wysokim wzroście.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) fenotypowe kobiety z obrzękiem limfatycznym kończyn;
2) objawy w badaniu fizykalnym charakterystyczne dla zespołu Turnera;
3) kariotyp 45X;
4) wysięki opłucnowe i obecność płynu w jamie otrzewnej;
5) dziewczęta bądź kobiety o charakterystycznie wysokim wzroście.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 104
Wskaż, które z wymienionych hamują wydzielanie reniny:
1) propranolol;
2) kaptopril;
3) indometacyna;
4) saralazyna;
5) angiotensyna II.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) propranolol;
2) kaptopril;
3) indometacyna;
4) saralazyna;
5) angiotensyna II.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 105
Które spośród poniżej podanych stwierdzeń dotyczących chorych z moczówką nefrogenną, będących w 8. godzinie trwania testu odwodnieniowego, są prawdziwe?
1) osmolalność moczu nie wzrasta ponad osmolalność surowicy;
2) występuje wzrost stężenia sodu w surowicy i osmolalności surowicy;
3) często występuje utrata 5% masy ciała;
4) występuje odpowiedź na podanie wazopresyny z szybkim wzrostem osmolalności moczu i spadkiem jego objętości;
5) występuje wzrost osmolalności moczu oraz spadek jego objętości jeszcze przed podaniem wazopresyny.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) osmolalność moczu nie wzrasta ponad osmolalność surowicy;
2) występuje wzrost stężenia sodu w surowicy i osmolalności surowicy;
3) często występuje utrata 5% masy ciała;
4) występuje odpowiedź na podanie wazopresyny z szybkim wzrostem osmolalności moczu i spadkiem jego objętości;
5) występuje wzrost osmolalności moczu oraz spadek jego objętości jeszcze przed podaniem wazopresyny.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 106
Baroreceptory wpływające na wydzielanie wazopresyny są zlokalizowane w:
1) zatokach tętnic szyjnych;
2) lewym przedsionku;
3) żyle głównej dolnej;
4) żyle głównej górnej;
5) łuku aorty.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) zatokach tętnic szyjnych;
2) lewym przedsionku;
3) żyle głównej dolnej;
4) żyle głównej górnej;
5) łuku aorty.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 107
Najniższy poziom osmolalności osocza, który w warunkach normalnych pobudza uwalnianie wazopresyny wynosi:
Pytanie 108
Termin „krótka pętla sprzężenia zwrotnego” odnosi się do zwrotnego tłumienia wywieranego przez:
Pytanie 109
Niedokrwistość w niedoczynności tarczycy może być związana z:
1) obniżeniem wydzielania erytropoetyny;
2) niedoborem żelaza;
3) niedoborem witaminy B12;
4) niedoborem kwasu foliowego;
5) hemolizą na tle autoimmunologicznym.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) obniżeniem wydzielania erytropoetyny;
2) niedoborem żelaza;
3) niedoborem witaminy B12;
4) niedoborem kwasu foliowego;
5) hemolizą na tle autoimmunologicznym.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 110
Nadczynność tarczycy może być związana z podwyższeniem aktywności wszystkich następujących enzymów, z wyjątkiem:
Pytanie 111
Stężenie tyreotropiny (TSH) we krwi u kobiet ciężarnych:
Pytanie 112
Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące wartości diagnostycznej oznaczania stężeń TSH i FT4:
1) u kobiet ciężarnych stężenie TSH jest bardziej czułym badaniem diagnostycznym w wykrywaniu zaburzeń czynności tarczycy w porównaniu ze stężeniem FT4 oznaczanym przy użyciu powszechnie dostępnych testów;
2) u kobiet ciężarnych stężenie FT4 oznaczane przy użyciu powszechnie dostępnych testów jest bardziej czułym badaniem diagnostycznym w wykrywaniu zaburzeń czynności tarczycy w porównaniu ze stężeniem TSH;
3) w okresie dojrzewania stężenie TSH jest bardziej czułym badaniem diagnostycznym w wykrywaniu zaburzeń czynności tarczycy w porównaniu ze stężeniem FT4 oznaczanym przy użyciu powszechnie dostępnych testów;
4) w okresie dojrzewania stężenie FT4 oznaczane przy użyciu powszechnie dostępnych testów jest bardziej czułym badaniem diagnostycznym w wykrywaniu zaburzeń czynności tarczycy w porównaniu ze stężeniem TSH;
5) w całej populacji stężenie FT4 oznaczane przy użyciu powszechnie dostępnych testów jest bardziej czułym badaniem diagnostycznym w wykrywaniu zaburzeń czynności tarczycy w porównaniu ze stężeniem TSH.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) u kobiet ciężarnych stężenie TSH jest bardziej czułym badaniem diagnostycznym w wykrywaniu zaburzeń czynności tarczycy w porównaniu ze stężeniem FT4 oznaczanym przy użyciu powszechnie dostępnych testów;
2) u kobiet ciężarnych stężenie FT4 oznaczane przy użyciu powszechnie dostępnych testów jest bardziej czułym badaniem diagnostycznym w wykrywaniu zaburzeń czynności tarczycy w porównaniu ze stężeniem TSH;
3) w okresie dojrzewania stężenie TSH jest bardziej czułym badaniem diagnostycznym w wykrywaniu zaburzeń czynności tarczycy w porównaniu ze stężeniem FT4 oznaczanym przy użyciu powszechnie dostępnych testów;
4) w okresie dojrzewania stężenie FT4 oznaczane przy użyciu powszechnie dostępnych testów jest bardziej czułym badaniem diagnostycznym w wykrywaniu zaburzeń czynności tarczycy w porównaniu ze stężeniem TSH;
5) w całej populacji stężenie FT4 oznaczane przy użyciu powszechnie dostępnych testów jest bardziej czułym badaniem diagnostycznym w wykrywaniu zaburzeń czynności tarczycy w porównaniu ze stężeniem TSH.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 113
Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące niedoczynności tarczycy w ciąży:
1) zwykle występuje jako postać pełnoobjawowa, a rzadziej jako postać subkliniczna;
2) zwykle występuje jako postać subkliniczna, a rzadziej jako postać pełnoobjawowa;
3) zwykle manifestuje się bradykardią i obniżeniem ciśnienia krwi;
4) zwykle nie manifestuje się pełnym obrazem klinicznym;
5) bezwzględnie wymaga leczenia lewoskrętną trijodotyroniną.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) zwykle występuje jako postać pełnoobjawowa, a rzadziej jako postać subkliniczna;
2) zwykle występuje jako postać subkliniczna, a rzadziej jako postać pełnoobjawowa;
3) zwykle manifestuje się bradykardią i obniżeniem ciśnienia krwi;
4) zwykle nie manifestuje się pełnym obrazem klinicznym;
5) bezwzględnie wymaga leczenia lewoskrętną trijodotyroniną.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 114
Który z wymienionych poniżej izotopów stwarza największe narażenie na promieniowanie dla chorych przechodzących badania diagnostyczne?
Pytanie 115
W diagnostyce różnicowej obniżonego stężenia TSH w pierwszym trymestrze ciąży należy uwzględnić:
1) przejściową ciążową nadczynność tarczycy;
2) chorobę Gravesa i Basedowa;
3) fizjologiczne obniżenie stężenia TSH;
4) wtórną nadczynność tarczycy;
5) tzw. makrotyreotropinemię (macro-TSH);
6) przedawkowanie tyreostatyków;
7) przedawkowanie L-tyroksyny.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) przejściową ciążową nadczynność tarczycy;
2) chorobę Gravesa i Basedowa;
3) fizjologiczne obniżenie stężenia TSH;
4) wtórną nadczynność tarczycy;
5) tzw. makrotyreotropinemię (macro-TSH);
6) przedawkowanie tyreostatyków;
7) przedawkowanie L-tyroksyny.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 116
Podwyższone stężenie przeciwciał przeciwreceptorowych (anty-TSHR) u kobiety ciężarnej:
Pytanie 117
W przypadku eksplozji nuklearnej, narażenie gruczołu tarczowego na napromienienie:
1) pochodzi głównie z bezpośredniej ekspozycji na napromienienie zewnętrzne;
2) pochodzi głównie ze spożycia z pokarmem radioaktywnych izotopów jodu;
3) może być ograniczone (zmniejszone) przez unikanie spożycia świeżego mleka;
4) może zostać ograniczone przez przyjęcie jodku potasu przed ekspozycją na napromienienie;
5) typowo jest przyczyną powstania bardzo dużego rozlanego wola.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) pochodzi głównie z bezpośredniej ekspozycji na napromienienie zewnętrzne;
2) pochodzi głównie ze spożycia z pokarmem radioaktywnych izotopów jodu;
3) może być ograniczone (zmniejszone) przez unikanie spożycia świeżego mleka;
4) może zostać ograniczone przez przyjęcie jodku potasu przed ekspozycją na napromienienie;
5) typowo jest przyczyną powstania bardzo dużego rozlanego wola.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 118
W porównaniu z tyroksyną, trijodotyronina charakteryzuje się:
1) krótszym okresem półtrwania w osoczu;
2) niższym powinowactwem do osoczowych białek wiążących hormony tarczycy;
3) mniejszą objętością dystrybucji w organizmie;
4) niższym powinowactwem do receptorów w tkankach docelowych;
5) dłuższym czasem biotransformacji w wątrobie.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) krótszym okresem półtrwania w osoczu;
2) niższym powinowactwem do osoczowych białek wiążących hormony tarczycy;
3) mniejszą objętością dystrybucji w organizmie;
4) niższym powinowactwem do receptorów w tkankach docelowych;
5) dłuższym czasem biotransformacji w wątrobie.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 119
Kliniczne i laboratoryjne objawy zespołu Barttera obejmują:
1) alkalozę hipokaliemiczną;
2) wysokie stężenia reniny i rozrost aparatu przykłębkowego;
3) wysokie stężenie aldosteronu;
4) nadmierne wytwarzanie prostaglandyn w nerkach;
5) polepszenie przebiegu choroby wskutek podawania indometacyny.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) alkalozę hipokaliemiczną;
2) wysokie stężenia reniny i rozrost aparatu przykłębkowego;
3) wysokie stężenie aldosteronu;
4) nadmierne wytwarzanie prostaglandyn w nerkach;
5) polepszenie przebiegu choroby wskutek podawania indometacyny.
Prawidłowa odpowiedź to:
Pytanie 120
Syntetyczne kortykosteroidy charakteryzujące się wyższym współczynnikiem (stosunkiem) aktywności glikokortykosteroidowej do mineralokortykosteroidowej niż kortyzol obejmują następujące preparaty:
1) deksametazon;
2) 9α-fluorokortyzol (Corineff);
3) triamcynolon;
4) octan 11-dezoksykortykosteronu (DOCA);
5) prednizon.
Prawidłowa odpowiedź to:
1) deksametazon;
2) 9α-fluorokortyzol (Corineff);
3) triamcynolon;
4) octan 11-dezoksykortykosteronu (DOCA);
5) prednizon.
Prawidłowa odpowiedź to: