Egzamin PES / Endokrynologia / wiosna 2013

W diagnostyce niepłodności małżeńskiej jednym z podstawowych badań jest określenie rezerwy jajnikowej kobiety. Wybierz optymalny zestaw badań w celu jej określenia:

25-letnia pacjentka, posiadająca dotychczas prawidłowe, regularne cykle, zgłosiła się do lekarza z powodu zatrzymania miesiączki. Po zebraniu wywiadu i zbadaniu pacjentki, lekarz powinien zaproponować:

Hipogonadyzm hipergonadotropowy to brak czynności gonad w okresie dojrzewania płciowego lub dojrzałości płciowej, spowodowany ich uszkodzeniem. Podaj prawidłowo zgrupowane przykłady hipogonadyzmu hipergonadotropowego:

W diagnostyce hipogonadyzmu hipogonadotropowego można posłużyć się testem pobudzenia wydzielania gonadotropin po podaniu GnRH. Prawidłowe pobudzenie wydzielania gonadotropin to 3-8 krotny wzrost stężenia LH ze szczytem w 30 min oraz 3-4 krotny wzrost FSH ze szczytem w 60 min testu. Wskaż prawidłowe stwierdzenia:
1) większe wydzielanie FSH niż LH występuje w jadłowstręcie psychicznym;
2) nadmierne wydzielanie, głównie LH, obserwuje się w zespole PCO;
3) wzrost stężenia gonadotropin po podaniu GnRH większy od prawidłowego przemawia za uszkodzeniem podwzgórza;
4) wzrost stężenia gonadotropin po podaniu GnRH mniejszy od prawidłowego świadczy o uszkodzeniu przysadki.
Prawidłowa odpowiedź to:

Najczęstszą przyczyną hirsutyzmu zależnego od nadmiernego wydzielania androgenów jest:

Zmniejszenie liczby plemników, ich ruchliwości oraz obniżenie odsetka plemników o prawidłowej morfologii, to:

Do lekarza pierwszego kontaktu zgłosiła się bezdzietna para (kobieta lat 38 i mężczyzna lat 41), starająca się od 12 miesięcy o potomstwo. Po zebraniu wywiadu i przeprowadzeniu badania fizykalnego lekarz powinien:

U pacjenta z rozpoznanym gruczolakiem przysadki wydzielającym GH stwierdzono wzrost stężenia wapnia całkowitego w surowicy krwi - 2,7 mmol/L (N: 2,2 mmol/L - 2,55 mmol/L). Wskaż możliwą przyczynę hiperkalcemii:

Wskaż stwierdzenia prawdziwe dla zespołu opornego jajnika (zespołu Savage):
1) występuje pierwotny brak miesiączki;
2) występuje niedorozwój wtórnych cech płciowych;
3) występuje mutacja genu receptora LH;
4) występuje mutacja genu receptora FSH;
5) występuje tylko podwyższone wydzielanie LH.
Prawidłowa odpowiedź to:

W różnicowaniu przedwczesnego dojrzewania płciowego prawdziwego z przedwczesnym powiększeniem sutków nie ma znaczenia:

Przyczyną wrodzonego zespołu utraty soli nie jest:

Zespół McCune-Albrighta charakteryzuje się niżej wymienionymi, z wyjątkiem:

Hiposomatotropinizm hipersomatotropowy (zespół Larona) charakteryzuje się:
1) znacznym niedoborem wzrostu;
2) obniżonym stężeniem hormonu wzrostu (GH) w testach stymulacyjnych;
3) prawidłowym lub podwyższonym stężeniem GH w testach stymulacyjnych;
4) obniżonym stężeniem insulinopodobnego czynnika wzrostowego I (IGF-I) oraz białka wiążącego insulinopodobne czynniki wzrostu typu 3 (IGFBP3).
5) prawidłowym stężeniem IGF-I oraz IGFBP3.
Prawidłowa odpowiedź to:

Oznaczanie stężenia polipeptydu trzustkowego (PP), enteroglukagonu, chromograniny A (CgA) może być przydatne w diagnostyce biochemicznej:

Stężenia których z wymienionych hormonów mogą być obniżone w związku z procesem starzenia się organizmu?

Wskaż błędne stwierdzenie dotyczące chromograniny A (CgA), niespecyficznego markera guzów neuroendokrynnych (NET):

Które z niżej podanych stwierdzeń dotyczących przygotowania pacjenta do badania na oznaczenie stężenia hormonów lub ich metabolitów jest fałszywe?

Część objawów klinicznych wywieranych przez hormon(y) tarczycy jest spowodowana:

Przełom tarczycowy (thyroid storm, crisis thyreotoxica) jest zagrażającym życiu zaostrzeniem nadczynności tarczycy. Wobec tego, przede wszystkim należy zneutralizować toksyczne działanie tyronin.

U kobiet w ciąży z guzem prolaktynowym należy kontynuować leczenie agonistami dopaminy w przypadku:

Zespół Sheehana jest bardzo heterogenny, ale należy go podejrzewać w przypadku:

Które ze stwierdzeń dotyczących chromograniny A jest prawdziwe?
1) chromograniny A, B, C są białkami produkowanymi, magazynowanymi i uwalnianymi z tkanek neuroendokrynnych;
2) chromogranina jest bardziej czułym markerem w diagnostyce rakowiaków niż kwas 5-hydroksyindolooctowy, ale mniej swoistym ponieważ uwalniana jest z różnych typów guzów neuroendokrynnych (NET);
3) u pacjentów z rakowiakiem chromogranina A może odzwierciedlać rozmiary guza i korelować z nasileniem choroby;
4) stężenie chromograniny A jest podwyższone we wszystkich typach guzów NET poza klasycznym rakowiakiem midgut;
5) osoczowa chromogranina A jest bardziej czułym markerem dla guzów łagodnych wydzielających insulinę, niż osoczowa chromogranina B;
6) chromogranina A wykazuje mniejszą czułość i swoistość w diagnozowaniu guzów neuroendokrynnych przewodu pokarmowego, niż neuronospecyficzna enolaza NSE.
Prawidłowa odpowiedź to:

Lekiem wpływającym na konwersję T4 do T3 nie jest:

Zafałszowanie wyników oznaczeń kortyzolu w surowicy krwi mogą spowodować następujące czynniki, z wyjątkiem:

Ubogolipidowe gruczolaki nadnerczy mogą wywodzić się z:

Metodą z wyboru w ocenie obrazowej guzów nadnerczy jest:

Pobudzająco na rozwój zespołu Nelsona mogą wpływać następujące czynniki:

Wśród cech obrazowych guzów kory nadnerczy. Wskaż najbardziej charakterystyczną dla raka nadnercza:

W otyłości dochodzi do zaburzenia czynności osi somatotropinowej w zakresie:
1) zmniejszenia podstawowego wydzielania GH;
2) stłumienia okołodobowego rytmu wydzielania GH;
3) zmniejszenia reakcji GH na bezpośrednią stymulację somatoliberyną;
4) redukcji okresu półtrwania GH;
5) obniżenia wiązania IGF-1 ze swoistym receptorem.
Prawidłowa odpowiedź to:

Typowe zaburzenia hormonalne w przewlekłej chorobie nerek to:
1) wtórna nadczynność przytarczyc;
2) ciężka nadczynność tarczycy;
3) insulinooporność i hiperinsulinemia;
4) zwiększone stężenie hormonu wzrostu;
5) częsty wzrost stężenia prolaktyny.
Prawidłowa odpowiedź to:

We krwi żylnej u pacjentów z otyłością stwierdza się:
1) zwiększone stężenie leptyny;   4) zwiększone stężenie hsCRP;
2) zmniejszone stężenia adiponektyny;  5) zwiększone stężenie TNFα.
3) zwiększone stężenia IL-6;
Prawidłowa odpowiedź to:

Niekorzystny wpływ subklinicznej niedoczynności tarczycy na zdarzenia sercowo-naczyniowe u chorych w starszym wieku:
1) ulega osłabieniu;        4) występuje tylko u mężczyzn;
2) ulega wzmożeniu;      5) występuje tylko u kobiet.
3) występuje u obu płci;
Prawidłowa odpowiedź to:

„Ciche” guzy typu somatotropinoma są GH-immunopozytywnymi gruczolakami przysadki, przebiegającymi:
1) z klinicznymi objawami akromegalii;
2) bez klinicznych objawów akromegalii;
3) bez podwyższonego stężenia GH we krwi obwodowej;
4) z podwyższonym stężeniem GH we krwi obwodowej;
5) ze znacznie podwyższonymi stężeniami IGF-I we krwi obwodowej;
6) z niekiedy umiarkowanym podwyższeniem IGF-I we krwi obwodowej.
Prawidłowa odpowiedź to:

U 25-letniej kobiety w ciąży rozpoznano jawną niedoczynność tarczycy. W 6 tygodniu ciąży włączono leczenie preparatem L-T4. Po jakim czasie należy oznaczyć stężenie TSH i jaki jest zakres wartości referencyjnych dla TSH w pierwszym trymestrze ciąży ?

U kobiety z niedoczynnością tarczycy w przebiegu choroby Hashimoto leczonej preparatem L-T4 przed ciążą, w chwili rozpoznania ciąży (4 tydzień) TSH wynosiło 1,0 mIU/l. Jaka decyzja terapeutyczna byłaby najwłaściwsza?

U 25-letniej kobiety w 8 tygodniu ciąży z jawną nadczynnością tarczycy w przebiegu nadczynnych guzków tarczycy wymagającej leczenia lekami przeciwtarczycowymi, należy podjąć następujące decyzje terapeutyczne:
1) w pierwszym trymestrze ciąży zastosować propylotiouracyl;
2) utrzymywać stężenie fT4 w surowicy u matki w przedziale dolnych wartości prawidłowych dla nieciężarnych;
3) utrzymywać stężenie fT4 w surowicy u matki w przedziale górnych wartości prawidłowych dla nieciężarnych;
4) jako lek pierwszego rzutu stosować propylotiouracyl w I trymestrze ciąży a następnie przejść na leczenie tiamazolem ze względu na działanie hepatotoksyczne propylotiouracylu;
5) jako lek pierwszego rzutu stosować tiamazol w I trymestrze ciąży, a następnie przejść na leczenie propylotiouracylem ze względu na działanie hepatotoksyczne tiamazolu.
Prawidłowa odpowiedź to:

U 33-letniej kobiety, od dwóch lat starającej się bezskutecznie o ciążę, podczas oceny ginekologicznej stwierdzono podwyższone stężenie Prl całkowitej 147 ng/ml (zakres normy: 2,5-15 ng/ml). PM- 15 r. życia, miesiączki regularne co 28 dni, bez mlekotoku i zaburzeń libido. Nie przyjmowała żadnych leków mogących wpływać na podwyższenie Prl. W badaniu fizykalnym - bez odchyleń. Wskaż dalsze decyzje diagnostyczne i terapeutyczne:

U kobiety w 10 tygodniu ciąży z pojedynczym guzkiem tarczycy, wykonano biopsję aspiracyjną cienkoigłową rozpoznając raka brodawkowatego tarczycy. Jakie decyzje terapeutyczne należy podjąć?
1) przerwać ciążę i rozpocząć leczenie;
2) można rozważyć odroczenie leczenia operacyjnego do czasu rozwiązania ciąży;
3) przeprowadzić leczenie operacyjne w II trymestrze ciąży;
4) przeprowadzić leczenie operacyjne w III trymestrze ciąży;
5) w przypadku podjęcia decyzji o odroczeniu leczenia operacyjnego do czasu rozwiązania ciąży należy podawać L-T4 w celu zahamowania wydzielania TSH.
Prawidłowa odpowiedź to:

Test hipoglikemii poinsulinowej wykorzystuje się do oceny:
1) osi somatotropowej;      4) osi gonadotropowej;
2) osi kortykotropowej;      5) wydzielania prolaktyny.
3) osi tyreotropowej;
Prawidłowa odpowiedź to:

Pacjentka lat 22 zgłosiła się do Poradni Endokrynologicznej z powodu zaburzeń miesiączkowania o charakterze oligomenorrhea, nadmiernego owłosienia. Zaburzenia miesiączkowania utrzymują się od wielu lat, długość cyklu miesięcznego 30-90 dni, dodatkowo w wywiadzie od kilku lat stopniowy wzrost masy ciała. W badaniu przedmiotowym - otyłość, aktualne BMI 31 kg/m², wzrost 170 cm, hirsutyzm w skali Ferrimana-Galweya 14 pkt., bez innych istotnych odchyleń. Najbardziej prawdopodobne rozpoznanie to:

Aby rozpoznać zespół policystycznych jajników należy wykonać:
1) oznaczenie stężenia testosteronu w surowicy;
2) określenie stosunku LH/FSH;
3) w rozpoznaniu różnicowym wykluczyć inne choroby o podobnym obrazie klinicznym;
4) doustny test tolerancji glukozy;
5) badanie ultrasonograficzne jajników.
Prawidłowa odpowiedź to:

U chorych z cukrzycą typu 2 występuje zwiększone ryzyko rozwoju m.in. raka trzustki, wątroby, jelita grubego. Do istotnych czynników zwiększających ryzyko rozwoju nowotworu zalicza się:
1) wiek;                4) dietę;
2) otyłość;              5) hiperinsulinemię.
3) brak aktywności fizycznej;
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż stwierdzenie fałszywe dotyczące zespołu pustego siodła:

U Pacjentki z gruczolakiem przysadki planującej ciążę postępowanie optymalne obejmuje:

Która z niżej wymienionych chorób nie występuje w autoimmunologicznym zespole niedoczynności wielogruczołowej typu 1 (APS1, APECED)?

W patogenezie których z niżej wymienionych schorzeń bierze udział układ RANK/RANKL/OPG?

Wskaż stwierdzenia prawdziwe w odniesieniu do endokrynologicznych konsekwencji terapii litem:
1) wiąże się z obniżeniem stężenia wapnia we krwi;
2) hamuje syntezę T4 i T3 oraz uwalnianie hormonów tarczycy;
3) zmniejsza skuteczność terapii jodem radioaktywnym;
4) wywołuje lub nasila moczówkę prostą poprzez wpływ na podwzgórzową sekrecję wazopresyny;
5) może powodować wole, hipotyreozę, ale nie hipertyreozę.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż stwierdzenia prawdziwe w odniesieniu do rzekomej niedoczynności przytarczyc (pseudohypoparathyroidism - PHP):
1) różnica pomiędzy PHP typ I i PHP typ II polega na zmniejszeniu (PHP typ I) lub na zachowaniu (PTP typ II) sekrecji cAMP w wyniku stymulacji receptora dla PTH;
2) zasadnicza różnica pomiędzy PHP typ Ia i PHP typ Ib polega na współwystępowaniu cech osteodystrofii Albrighta oraz częściowej oporności na hormony tropowe przysadki działające przez receptory sprzężone z białkami G (PHP typ Ib) oraz na obecności samej oporności nerkowej na PTH (PHP typ Ia), przy braku innych cech klinicznych;
3) podwyższone stężenie TSH jest zwykle wynikiem współwystępowania zapalenia tarczycy typu Hashimoto;
4) dziedziczenie genu od ojca zwykle powoduje ujawnienie się pełnej formy zespołu z hipokalcemią i hiperfosfatemią;
5) u osób dorosłych gęstość mineralna kości (bone mineral density - BMD) jest zwykle znacznie obniżona.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż stwierdzenia prawdziwe w odniesieniu do działania parathormonu (PTH) i witaminy D:
1) witamina D w sposób istotny zmniejsza wydalanie wapnia z moczem;
2) PTH stymuluje transkrypcję genu dla 1-a hydroksylazy 25-hydroksy-witaminy D, powodując nasilenie syntezy 1,25-dihydroksy-witaminy D;
3) efekt hamowania resorpcji fosforanów przez PTH ma przede wszystkim miejsce w kanalikach dystalnych nefronu, zaś nasilenie reabsorpcji wapnia przez PTH ma miejsce głównie w kanaliku proksymalnym;
4) w rzekomej niedoczynności przytarczyc (pseudohypoparathyroidism - PHP) zachowane działanie PTH w kanalikach dystalnych nefronu, zapewniające skuteczną reabsorpcję wapnia powoduje, że w tej jednostce chorobowej rzadko dochodzi do hiperkalciurii i do kamicy nerkowej;
5) w pooperacyjnej niedoczynności przytarczyc, stężeniom wapnia w surowicy w górnej połowie zakresu referencyjnego często towarzyszy hiperkalciuria.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż stwierdzenia prawdziwe w odniesieniu do leków o działaniu inkretynowym:
1) wszystkie leki wykazują częściową homologię sekwencji aminokwasów w porównaniu do GLP-1, co wiąże się z ryzykiem generacji przeciwciał i osłabieniem działania;
2) leki z grupy inhibitorów DPP-4 mogą być stosowane łącznie z insuliną;
3) efekt hipoglikemizujący wyrażony w redukcji HbA1c jest typowo silniejszy dla saxagliptyny w porównaniu do exenatydu;
4) efekt redukcji masy ciała jest typowo silniejszy dla wildagliptyny w porównaniu do liraglutydu;
5) efekt działania tych leków wiąże się w większym stopniu z redukcją glikemii poposiłkowych.
Prawidłowa odpowiedź to:

Do przyczyn niskiego stężenia cholesterolu HDL (poza cukrzycą typu 2 i zespołem metabolicznym) zalicza się:
1) stany związane z paraproteinemią (myeloma, monoclonal gammapathy of undetermined significance -MGUS);
2) niedobór apolipoproteiny A-I;
3) niedobór acetylotransferazy lecytyno-cholesterolowej (lecithin-cholesterol acyltranferase - LCAT);
4) stosowanie sterydów anabolicznych.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które z poniższych stwierdzeń nie jest prawdziwe?

Które z poniższych stwierdzeń nie jest prawdziwe?

Zmiany w sekwencji nukleotydów w DNA, pomimo że powstają na skutek podobnych mechanizmów dzieli się na mutacje i polimorfizmy. Głównym kryterium różnicowania zmian w sekwencji nukleotydów w DNA jest częstość występowania danej zmiany. Z jaką częstością w populacji występują zmiany w sekwencji DNA w przypadku mutacji (M) a z jaką w przypadku polimorfizmu (P)?

Zespół oporności na hormony tarczycy (RTH, resistance to thyroid hormone) charakteryzuje się obniżoną odpowiedzią tkanek docelowych na działanie hormonów tarczycy, podwyższonym stężeniem tyroksyny (T4) i trijodotyroniny (T3) we krwi oraz nieprawidłowo wysokim lub normalnym stężeniem TSH. Podstawową przyczyną tych zaburzeń są mutacje DNA zlokalizowane w genie THRB, kodującym receptor hormonów tarczycy TRβ. W jakim rejonie (domenie) DNA THRB są zlokalizowane mutacje w zespole RTH?

Regulacja ekspresji genów przez receptory jądrowe trijodotyroniny (czynniki transkrypcyjne zależne od liganda) polega na rozpoznawaniu specyficznych sekwencji DNA, tzw. elementów odpowiedzi na hormon tarczycy, TRE (thyroid response element) zlokalizowany w promotorach genów docelowych. Wśród genów, których ekspresja jest regulowana przez T3 znajdują się geny regulowane pozytywnie (ekspresja genu docelowego wzrasta po przyłączeniu trijodotyroniny) i regulowane negatywnie (ekspresja genu docelowego maleje po przyłączeniu trijodotyroniny). Regulacja ekspresji genów warunkująca sprzężenie zwrotne między trijodotyroniną a wydzielaniem podjednostek TSH z przysadki i TRH z podwzgórza jest regulowana przez T3 w następujący sposób:

Mechanizmy epigenetyczne definiuje się jako:

Genom człowieka zawiera niską liczbę genów kodujących białka (ok. 25 tysięcy), podczas gdy liczbę białek powstających na matrycy genów szacuje się na pół miliona. Jaki z poniżej przedstawionych procesów przede wszystkim umożliwia powstawanie tak wielkiej liczby białek?

Subkliniczną lub jawną nadczynność tarczycy w I trymestrze ciąży, spowodowaną wysokim stężeniem hCG, charakteryzują:
1) obniżone TSH;      4) obecne przeciwciała TRAb;
2) podwyższone TSH;    5) częste współistnienie niepowściągliwych wymiotów ciężarnych.
3) podwyższone fT4;    
Prawidłowa odpowiedź to:

W przypadku podejrzenia poporodowego zapalenia tarczycy, przebiegającego z nadczynnością, i konieczności wykonania scyntygrafii u kobiety karmiącej, należy:

Wskaż docelowe wartości glikemii u kobiet chorych na cukrzycę w czasie ciąży:
1) glikemia na czczo i przed posiłkami 60-90 mg/dL;
2) glikemia na czczo i przed posiłkami 70-99 mg/dL;
3) glikemia po posiłkach < 120 mg/dL;
4) glikemia po posiłkach < 130 mg/dL i HbA1c < 6,5%;
5) HbA1c < 6,1%.
Prawidłowa odpowiedź to:

U kobiet z guzem prolaktynowym występują zaburzenia płodności, ponieważ:

W teście hipoglikemii poinsulinowej w przypadku pojawienia się zaburzeń świadomości należy podać 20% glukozę dożylnie oraz przerwać pobieranie krwi do oznaczeń hormonalnych, gdyż test jest niewiarygodny.

U osoby z przewlekłą chorobą nerek (klirens kreatyniny < 60 ml/min):
1) prawidłowy wynik testu hamowania 1 mg deksametazonu wyklucza zespół Cushinga;
2) wydalanie wolnego kortyzolu z moczem może być fałszywie ujemne;
3) do wstępnej diagnostyki zespołu Cushinga rekomenduje się wykonanie testu z 1 mg deksametazonu.
Prawidłowa odpowiedź to:

Tyreoidektomia w okresie ciąży u pacjentki z chorobą Gravesa i Basedowa jest metodą leczenia wyłącznie w przypadku:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące diagnostyki schorzeń tarczycy u ciężarnej/karmiącej:
1) u części kobiet w III trymestrze obserwuje się umiarkowany spadek stężenia fT4;
2) w okresie laktacji dopuszcza się wykonywanie badań izotopowych z użyciem ^99mTc i ¹²³I;
3) zaleca się rutynowe oznaczenie TSH i fT4 u kobiety w 4-8 tygodniu ciąży;
4) nawracająca nadczynność tarczycy ciężarnych występuje rodzinnie a funkcja tarczycy w okresie poporodowym normalizuje się samoistnie;
5) przebyta choroba Graves-Basedowa matki nie jest wskazaniem do wykonania usg tarczycy płodu.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż stwierdzenie fałszywe dotyczące wola guzkowego u ciężarnej:

Wybierz prawdziwe stwierdzenia odnoszące się do autoimmunologicznych zespołów wielogruczołowych (Autoimmune Polyglandular Syndrome; APS):
1) APS 1 jest dziedziczony wielogenowo;
2) APS 2 zwykle ujawnia się u dorosłych;
3) u większości chorych z APS 1 występują autoimmunologiczne choroby tarczycy;
4) niedoczynność przytarczyc jest częsta w APS 2;
5) większość pacjentów z APS 1 choruje na niedoczynność nadnerczy;
6) choroba Addisona jest najczęstszym elementem APS 2.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż stwierdzenia prawdziwe w odniesieniu do objawów akromegalii:
1) powiększenie dystalnych części ciała występuje u ok. 80% chorych;
2) najczęstszym objawem jest ból głowy;
3) zaburzenia widzenia należą do rzadkich objawów (15-20%);
4) nadciśnienie tętnicze stwierdza się mniej niż u połowy pacjentów;
5) wzmożoną potliwość zgłasza większość chorych;
6) charakterystyczne jest zwiększenie siły mięśniowej.
Prawidłowa odpowiedź to:

Zaburzenia tolerancji węglowodanów występujące u osób z autoimmunologicznymi zespołami wielogruczołowymi (Autoimmune Polyglandular Syndrome; APS) trafnie charakteryzują następujące stwierdzenia:
1) niedoczynność tarczycy, ujawniająca się u osób z cukrzycą typu 1, związana jest ze skłonnością do niedocukrzeń;
2) współwystępowanie choroby Addisona z cukrzycą typu 1 predysponuje do hiperglikemii;
3) nadczynność tarczycy w przebiegu choroby Gravesa sprzyja pogorszeniu tolerancji węglowodanów;
4) tyreotoksykoza powoduje poprawę wrażliwości na insulinę, zwiększenie magazynowania glikogenu w wątrobie, zwiększenie wydzielania glukagonu i nasilenie wchłaniania jelitowego glukozy;
5) uzupełnienie niedoboru kortykosteroidów ułatwia wyrównanie glikemii.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wybierz prawdziwe stwierdzenia odnoszące się do kortykotropinoma:
1) są najczęstszą przyczyną endogennego zespołu Cushinga;
2) 3-4 razy częściej występują u kobiet;
3) co trzeci jest makrogruczolakiem;
4) zwykle nie uzyskuje się hamowania sekrecji dużymi dawkami deksametazonu;
5) często występują w zespole MEN 2a;
6) w MEN 1 zwykle są makrogruczolakami i częściej niż sporadyczne nie wykazują hamowania wydzielania po deksametazonie.
Prawidłowa odpowiedź to:

Z niżej wymienionych wskaż leki, których stosowanie można rozważyć w farmakoterapii kortykotropinoma:
1) ketokonazol;          4) antagoniści PPARγ;
2) kwas walproinowy;        5) aminoglutetymid;
3) pasyreotyd;          6) deksametazon.
Prawidłowa odpowiedź to:

W etiopatogenezie zespołu SIADH należy brać pod uwagę następujące czynniki, z wyjątkiem:

W leczeniu niedoczynności tarczycy u kobiety w ciąży zalecane jest utrzymanie wartości stężenia TSH:

W trakcie leczenia przełomu tarczycowego przeciwwskazane jest stosowanie:

W przypadku insulinoma ustalenie rozpoznania oparte jest o:

60-letni pacjent, w wywiadzie od kilku lat biegunki (kilka luźnych stolców na dobę) z towarzyszącym bólem w jamie brzusznej po posiłkach, zaczerwienieniem skóry twarzy i dekoltu, postępującym spadkiem masy ciała, ok. 20 kg/ 3 lata. W bad. USG i TK jamy brzusznej bez patologii. Od kilku lat rozpoznawano u chorego zespół jelita drażliwego. Podejrzewając zespół rakowiaka, wśród badań biochemicznych należy u chorego oznaczyć stężenie:
1) tyreotropiny i tyroksyny;    4) kwasu 5-hydroksyindolooctowego w DZM i serotoniny;
2) pepsynogenu i pepsyny;    5) DHEAS.
3) chromograniny A;    
Prawidłowa odpowiedź to:

Która z wymienionych sytuacji klinicznych nie stanowi jednej z możliwych przyczyn hiperprolaktynemii?

U 55-letniej pacjentki w badaniu USG szyi wykonanym w trakcie oceny tętnic szyjnych ujawniono pojedynczą izoechogeniczną zmianę ogniskową w prawym płacie tarczycy o wymiarach 9x12x20 mm. W wykonanej BACC rozpoznano zmianę pęcherzykową bliżej nieokreśloną. Chora nie zgłasza żadnych dolegliwości, wykonane badanie TSH 0,7 µIU/ml. Jakie postępowanie należy wdrożyć u tej pacjentki (w myśl aktualnych polskich wytycznych)?

29-letnia pacjentka zgłosiła się w 9 tygodniu ciąży z powodu nieprawidłowego wyniku badania TSH (8,5 µIU/ml), zleconego przesiewowo na pierwszej wizycie położniczej przez lekarza ginekologa. Chora nie zgłasza żadnych dolegliwości, wywiad rodzinny i osobniczy w kierunku chorób tarczycy nieobciążony. Jakie będzie najwłaściwsze postępowanie u tej pacjentki?

Która z poniższych cech klinicznych nie należy do składowych zespołu MEN2B?

Który z typów raka rdzeniastego tarczycy (MTC) cechuje najbardziej agresywny przebieg oraz najwyższa śmiertelność?

Objawem częściowego braku wrażliwości na androgeny u mężczyzn może być:

Brak erekcji nocnych (porannych) jest typowym objawem:

W przypadku hipogonadyzmu hipergonadotropowego w nasieniu stwierdza się:

U 20-letniego mężczyzny stwierdza się badaniem przedmiotowym objawy niepełnego dojrzewania płciowego: pubarche III, axillarche II, genitalia III (wg skali Tannera), brak zarostu na twarzy, słaba mutacja głosu, jądra o objętości ok. 8 ml. Jakie badania dodatkowe należy zlecić w celu wyjaśnienia przyczyny opóźnienia dojrzewania płciowego?

Gdy u 17-letniego chłopca stwierdza się następujące wyniki badań hormonalnych we krwi: testosteron - 7 nmol/l, FSH - 24 IU/L , LH - 12 IU/L oraz niepełne dojrzewanie płciowe i objętość jąder ok. 10 ml należy podejrzewać i dalej różnicować:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia na temat wpływu litu na narządy dokrewne:
1) lit może zwiększać miano przeciwciał przeciwtarczycowych i nasilać istniejący proces autoimmunologiczny w tarczycy;
2) następstwem długotrwałego leczenia litem jest najczęściej wole współistniejące z nadczynnością tarczycy;
3) w przypadku indukowanej litem nadczynności tarczycy w mechanizmie destrukcji gruczołu tarczowego leczenie polega głównie na podaniu jodu promieniotwórczego;
4) leczenie litem może prowadzić do ujawnienia współistniejącej pierwotnej nadczynności przytarczyc.
Prawidłowa odpowiedź to:

Która z wymienionych sytuacji nigdy nie powoduje wzrostu stężenia kalcytoniny w surowicy?

Które leki powodują wzrost stężenia prolaktyny?
1) risperidon;      4) fluoksetyna;
2) klozapina;      5) doustna antykoncepcja hormonalna.
3) werapamil;
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż stwierdzenia prawdziwe dotyczące guza prolaktynowego przysadki:
1) guzy prolaktynowe w zespole MEN1 są na ogół mniejsze i mniej inwazyjne niż pozostałe gruczolaki produkujące prolaktynę;
2) powyżej 80% guzów przebiegających z objawami akromegalii wydziela także prolaktynę, dlatego u pacjentów z gruczolakami przysadki i hiperprolaktynemią należy wykluczyć akromegalię;
3) nietolerancja farmakoterapii hiperprolaktynemii nie jest wskazaniem do leczenia operacyjnego prolaktynoma;
4) u pacjentów z prolaktynoma leczenie agonistami dopaminy można przerwać po 6 miesiącach od momentu wyrównania hiperprolaktynemii i przywrócenia prawidłowej czynności gonad;
5) laboratoryjne potwierdzenie makroprolaktynemii polega na poddaniu próbki działaniu 25% glikolu polietylenowego.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż stwierdzenia prawdziwe dotyczące raka rdzeniastego tarczycy:
1) największe nagromadzenie komórek C stwierdza się w środkowo-dolnej części płatów i tam najczęściej lokalizują się ogniska raka rdzeniastego;
2) badania molekularne w kierunku mutacji germinalnej protoonkogenu RET wskazane są wyłącznie u chorych z rakiem rdzeniastym tarczycy, u których wywiad rodzinny w kierunku raka rdzeniastego tarczycy jest dodatni;
3) rak rdzeniasty tarczycy jest nowotworem neuroendokrynnym;
4) wysokie stężenie kalcytoniny utrzymujące się powyżej 6 miesięcy po tyreoidektomii z powodu raka rdzeniastego tarczycy świadczy o progresji raka rdzeniastego.
Prawidłowa odpowiedź to:

W tyreotoksykozie można zaobserwować:
1) wzrost pojemności minutowej serca;
2) skrócenie czasu wyrzutu lewej komory (LVET) w echokardiografii;
3) częstsze wypadanie płatka zastawki mitralnej;
4) prawidłowy opór obwodowy;
5) wzrost aktywności enzymu konwertującego angiotensynę (ACE);
6) zwiększoną liczbę leukocytów i płytek krwi;
7) zwiększoną wrażliwość na warfarynę.
Prawidłowa odpowiedź to:

Hiperkalcemii nie spotyka się w przebiegu:

Rak kory nadnerczy może być składową następujących zespołów:
1) Gardnera;        4) MEN-1;
2) Blizzarda;        5) Beckwith-Wiedemanna;
3) Li-Fraumeni;       6) Proteusza.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wśród wszystkich przyczyn hiperkalcemii, hiperkalcemia nowotworowa stanowi:

W jakim zespole występuje równocześnie diabetes insipidus i diabetes mellitus?

Proopiomelanokortyna (POMC):
1) jest peptydem zbudowanym z 39 aminokwasów;
2) jest prekursorem kortykotropiny;
3) ekspresja POMC zachodzi w przednim płacie przysadki a także między innymi w części pośredniej przysadki, niektórych neuronach podwzgórzowych i łożysku;
4) w zależności od aktywności enzymów zwanych konwertazami prohormonów z POMC powstają różne produkty końcowe;
5) w kortykotropach przedniego płata przysadki głównymi produktami końcowymi POMC są ACTH, alfa-melanotropina (αMSH) i beta-melanotropina (βMSH).
Prawidłowa odpowiedź to:

Przyczyną prawdziwego, zależnego od GnRH, przedwczesnego dojrzewania płciowego może być:
1) hamartoma;            4) zespół McCune-Albrighta;
2) wrodzony przerost nadnerczy;    5) telarche praecox.
3) aktywująca mutacja genu KISS1R;
Prawidłowa odpowiedź to:

Całkowity brak rozwoju jąder u osobnika z kariotypem 46XY prowadzi do:
1) powstania fenotypu żeńskiego;
2) rozwinięcia się narządów płciowych wewnętrznych męskich;
3) hipogonadyzmu hipergonadotropowego;
4) całkowitej dysgenezji gonad (zespół Swyera);
5) rozwinięcia się narządów płciowych zewnętrznych męskich.
Prawidłowa odpowiedź to:

U kobiety lat 56 wykonano badanie densymetryczne, stwierdzając wartość T-score w odcinku lędźwiowym L2-L4 wynoszącą -3,6. Pacjentka ta miała ujemny wywiad rodzinny w kierunku osteoporozy. W wiek menopauzalny weszła w wieku 51 lat, przez 2 lata przyjmowała skoniugowane estrogeny końskie. U pacjentki tej w ciągu ostatnich 6. lat wystąpiły 2 epizody kolki nerkowej, poza tym nie zgłaszała dolegliwości. W ramach dalszej diagnostyki wykonano szereg oznaczeń laboratoryjnych uzyskując następujące wyniki: TSH 1,23 (N: 0,27-4,2 μIU/Ml), wapń całkowity skorygowany z poziomem albumin 2,71 (N: 2,2-2,6 mmol/L), kreatynina 1,06 (N: 0,7-1,4 mg/Dl), dobowe wydalanie wapnia z moczem 8,2 (N: 2,5-8,0 mmol/24 godz.) oraz PTH 59 (N: 15-65 pg/mL). U pacjentki tej najbardziej prawdopodobne rozpoznanie to:

Bisfosoniany znajdują zastosowanie w leczeniu lub wspomaganiu leczenia:
1) choroby Pageta;        4) choroby Blounta;
2) osteonekrozy;        5) przerzutów raka piersi do kości.
3) osteopetrozy;
Prawidłowa odpowiedź to:

CSWS (cerebral salt wasting syndrome) jest zespołem zaburzeń metabolicznych niejednokrotnie towarzyszącym stanom naglącym w neurologii, będących następstwem udarów i operacji neurochirurgicznych. Zalecanym, sposobem leczenia jest:
1) stosowania adiuretyny;
2) stosowanie diuretyków pętlowych;
3) stosowanie zwiększonej podaży jonów Na⁺;
4) ograniczenie podaży wody;
5) stosowanie mineralokortykosteroidów.
Prawidłowa odpowiedź to:

Insulinooporność jest charakterystycznym elementem obrazu metabolicznego następujących chorób:
1) choroby Cushinga;      4) akromegalii;
2) cukrzycy typu 2;        5) pozapalnej marskości wątroby.
3) cukrzycy MODY 2;
Prawidłowa odpowiedź to:

SIADH jest zespołem zaburzeń metabolicznych niejednokrotnie towarzyszącym stanom naglącym w neurologii, będących między innymi następstwem udarów i operacji neurochirurgicznych. Zalecanym sposobem leczenia jest:
1) zwiększenie podaży Na⁺;     4) ograniczenie podaży wolnej wody;
2) stosowanie diuretyków pętlowych;    5) stosowanie mineralokortykosteroidów.
3) stosowanie tiazydów;
Prawidłowa odpowiedź to:

GLP-1 - hormon przewodu pokarmowego znalazł praktyczne zastosowanie w leczeniu:
1) choroby wrzodowej dwunastnicy;
2) zespołu przedwczesnego wygasania funkcji jajników;
3) cukrzycy typu drugiego;
4) zespołu policystycznych jajników;
5) cukrzycy LADA.
Prawidłowa odpowiedź to:

Hiperprolaktynemię mogą powodować:
1) ćwiczenia fizyczne;
2) limfocytarne zapalenie przysadki;
3) wystąpienie efektu Wolffa-Chaikoffa;
4) zespół PCO;
5) indukowana nadczynność tarczycy;
6) heroina.
Prawidłowa odpowiedź to:

Najczęściej leczenie farmakologiczne gruczolaków typu prolaktynoma rozpoczyna się stosując preparaty bromokryptyny, a następnie:
1) po 3 do 6 miesiącach zaleca się operację neurochirurgiczną;
2) przewlekle stosuje się preparaty agonistów dopaminy;
3) w razie braku poprawy można dołączyć preparaty blokerów 21 alfa hydroksylazy;
4) zaleca się radioterapię przysadki;
5) w razie braku poprawy można zastosować cabergolinę.
Prawidłowa odpowiedź to:

Gruczolaki typu prolaktynoma:
1) stanowią największy odsetek (około 40%) wśród gruczolaków hormonalnie czynnych przysadki;
2) stanowią największy odsetek (około 15%) wśród gruczolaków hormonalnie czynnych przysadki;
3) częściej rozpoznawane są u młodych mężczyzn (w wieku 20-30 lat);
4) częściej rozpoznawane są u młodych kobiet (w wieku 20-35 lat);
5) większość guzów typu prolaktynoma stanowią mikrogruczolaki;
6) większość guzów typu prolaktynoma stanowią makrogruczolaki.
Prawidłowa odpowiedź to:

W przypadkach guzów przysadki typu makroincydentaloma oraz mikroincydentaloma o średnicy przekraczającej 8 mm niedoczynność przysadki stwierdza się z następującą częstością:

Rozkład procentowy guzów związanych z zespołem ektopowego wydzielania ACTH przedstawia się następująco (często >3%, rzadko 1-3%, bardzo rzadko <1%):
1) NET oskrzela - często, rak jajnika - często, rak nerki - często;
2) NET oskrzela - często, rak jajnika - rzadko, rak nerki - rzadko;
3) NET grasicy - często, NET trzustki - często, NET prostaty - rzadko;
4) guz chromochłonny nadnercza - często, NET grasicy - często, rak rdzeniasty tarczycy - często;
5) guz chromochłonny nadnercza - często, NET grasicy - często, guz z komórek Leydiga - bardzo rzadko;
6) NET grasicy - często, NET trzustki - często, neuroblastoma - często.
Prawidłowa odpowiedź to:

Jaka jest liczba ciałek X i Y w kariotypie 48,XXXY?

Do działań biologicznych osi GH-IGF-1 należy:
1) zwiększenie aktywności 1 alfa-hydroksylazy;
2) zmniejszenie aktywności 1 alfa-hydroksylazy;
3) zwiększenie GFR;
4) zmniejszenie GFR;
5) zwiększenie stężenia fibrynogenu;
6) zmniejszenie stężenia fibrynogenu.
Prawidłowa odpowiedź to:

Rola biologiczna peptydów glukagonopodobnych to:
1) stymulacja wydzielania insuliny;      4) stymulacja sekrecji kwasu żołądkowego;
2) hamowanie wydzielania somatostatyny;    5) pobudzenie apetytu.
3) przyspieszenie opróżniania żołądka;  
Prawidłowa odpowiedź to:

Cukrzyca typu LADA charakteryzuje się:
1) obecnością peptydu C po kilku latach od rozpoznania;
2) współistnieniem wad rozwojowych nerek i układu moczowo-płciowego;
3) obecnością przeciwciał przeciwko antygenom wysp trzustkowych;
4) wielopokoleniowym wywiadem;
5) towarzyszeniem innych chorób z autoagresji.
Prawidłowa odpowiedź to:

Rozpoznanie nieklasycznej postaci wrodzonego przerostu nadnerczy wymaga:
1) oznaczenia stężenia 17-OH-progesteronu;
2) oznaczenia stężenia 17-OH-progesteronu w teście stymulacji ACTH (tetrakozaktydem);
3) oznaczenia pofilu steroidowego w moczu;
4) wykonania badań genetycznych.
Prawidłowa odpowiedź to:

Leczenie nieklasycznej postaci wrodzonego przerostu nadnerczy z niedoboru 21-hydroksylazy u dorosłych:

Analogi somatostatyny (SST) są jedną z form bioterapii, uznawane za złoty standard w leczeniu nowotworów neuroendokrynnych czynnych hormonalnie. Ponadto wykazują swoje działanie przeciwnowotworowe (cytotoksyczne i cytostatyczne) poprzez:
1) bezpośrednie działanie antyproliferacyjne;
2) hamowanie wydzielania czynników wzrostowych;
3) hamowanie angiogenezy;
4) indukcję apoptozy;
5) hamowanie apoptozy.
Prawidłowa odpowiedź to:

APS2 charakteryzuje współwystępowanie choroby Addisona z autoimmunologicznymi chorobami tarczycy lub/i cukrzycą typu 1. Prawdą jest, że:

W diagnostyce czynnych hormonalnie nowotworów neuroendokrynnych kwas 5-hydroksyindolooctowy (5-HIAA) w dobowej zbiórce moczu (DZM):
1) jest najbardziej użyteczny we wstępnej diagnostyce zespołu rakowiaka;
2) do monitorowania leczenia wystarczy jedna dobowa zbiórka moczu;
3) minimum trzy doby przed rozpoczęciem zbiórki moczu pacjent powinien unikać niektórych produktów spożywczych i leków aby uniknąć wyników fałszywie dodatnich i ujemnych;
4) mogą występować wyniki fałszywie ujemne u chorych z NET oskrzeli i żołądka (foregut);
5) stężenie 5-HIAA w DZM zależy od masy guza.
Prawidłowa odpowiedź to: