Egzamin PES / Endokrynologia / jesień 2013

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące wartości diagnostycznej oznaczania stężeń TSH i FT4:
1) u kobiet ciężarnych stężenie TSH jest bardziej czułym badaniem diagnostycznym w wykrywaniu zaburzeń czynności tarczycy w porównaniu ze stężeniem FT4 oznaczanym przy użyciu powszechnie dostępnych testów;
2) u kobiet ciężarnych stężenie FT4 oznaczane przy użyciu powszechnie dostępnych testów jest bardziej czułym badaniem diagnostycznym w wykrywaniu zaburzeń czynności tarczycy w porównaniu ze stężeniem TSH;
3) w okresie dojrzewania stężenie TSH jest bardziej czułym badaniem diagnostycznym w wykrywaniu zaburzeń czynności tarczycy w porównaniu ze stężeniem FT4 oznaczanym przy użyciu powszechnie dostępnych testów;
4) w okresie dojrzewania stężenie FT4 oznaczane przy użyciu powszechnie dostępnych testów jest bardziej czułym badaniem diagnostycznym w wykrywaniu zaburzeń czynności tarczycy w porównaniu ze stężeniem TSH;
5) w całej populacji stężenie FT4 oznaczane przy użyciu powszechnie dostępnych testów jest bardziej czułym badaniem diagnostycznym w wykrywaniu zaburzeń czynności tarczycy w porównaniu ze stężeniem TSH.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące stężenia tyreotropiny (TSH) u kobiet ciężarnych:
1) ulega stopniowemu obniżaniu przez cały okres ciąży;
2) ulega istotnemu obniżeniu w I trymestrze wskutek konkurencyjnego działania hormonu luteinizującego i hormonu folikulotropowego;
3) ma niższe wartości referencyjne niż wyznaczone dla populacji ogólnej;
4) w trakcie leczenia nadczynności tarczycy lekami przeciwtarczycowymi powinno być utrzymywane w pobliżu górnej granicy normy;
5) ma znikomą wartość diagnostyczną, gdy oznaczane jest przy użyciu powszechnie dostępnych testów diagnostycznych.
Prawidłowa odpowiedź to:

Podwyższone stężenie jakichkolwiek przeciwciał przeciwtarczycowych:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące niedoczynności tarczycy w ciąży:
1) najczęściej spowodowana jest przez proces autoimmunologiczny;
2) wymaga leczenia substytucyjnego z użyciem preparatów L-trijodotyroniny (L-T3);
3) wymaga diagnostyki różnicowej z nieautoimmunologicznymi postaciami niedoczynności tarczycy, gdyż te ostatnie nie wymagają leczenia farmakologicznego;
4) w postaci subklinicznej zwykle nie wymaga leczenia;
5) nie wymaga leczenia w okresie poporodowym;
6) nie jest przeciwwskazaniem do karmienia piersią.
Prawidłowa odpowiedź to:

W diagnostyce różnicowej obniżonego stężenia TSH w trzecim trymestrze ciąży należy uwzględnić:
1) fizjologiczne obniżenie stężenia TSH;
2) przejściową ciążową nadczynność tarczycy;
3) tzw. makrotyreotropinemię (macro-TSH);
4) chorobę Gravesa i Basedowa;
5) wtórną nadczynność tarczycy;
6) przedawkowanie leków przeciwtarczycowych;
7) przedawkowanie L-tyroksyny.
Prawidłowa odpowiedź to:

W zespole Klinefeltera w badaniu histologicznym jąder stwierdza się:
1) obecność komórek Sertoliego;
2) zeszkliwienie kanalików nasiennych;
3) hipoplazję komórek Leydiga;
4) dysgenezję komórek plemnikotwórczych;
5) zarośnięcie kanalików nasiennych.
Prawidłowa odpowiedź to:

W leczeniu przełomu hiperkalcemicznego wywołanego chorobą nowotworową kości nie stosuje się:

Hipofosfatemia nie występuje w przebiegu:

Przeciwwskazaniem do paratyreoidektomii jest:

Do objawów niedoczynności przytarczyc nie należy/nie należą:

U pacjentki z fenotypem Albrighta (niskorosłość, otyłość, krótka szyja, brachydaktylia) oraz podwyższonym stężeniem PTH i hiperfosfatemią za wystąpienie tych objawów odpowiada:

Wskaż stwierdzenia prawdziwe w odniesieniu do fosfatonin (np. FGF 23):
1) odgrywają rolę w osteomalacji onkogennej;
2) powodują hiperfosfatemię;
3) hamują głównie nerkową alpha-hydroksylację witaminy D;
4) nasilają fosfaturię;
5) hamują głównie wątrobową hydroksylację witaminy D (pozycja 25).
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż stwierdzenia fałszywe w odniesieniu do masywnych guzów o typie prolactinoma (tzw. „giant prolactinoma”):
1) wyciek płynu mózgowo-rdzeniowego może być czasowo hamowany poprzez zmniejszenie dawki agonisty dopaminy;
2) zwykle charakteryzują się histologiczną złośliwością;
3) nie zaleca się stosowania temozolamidu ze względu na jego słabą skuteczność;
4) po redukcji guza niedoczynność pozostałych osi hormonalnych przysadki zwykle się normalizuje;
5) wymagają zwykle większych dawek agonistów dopaminy (np. średnio około 2-4 mg kabergoliny na tydzień).
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż stwierdzenia prawdziwe w odniesieniu do leków przeciwcukrzycowych z grupy glifozyn (np. dapaglifozyna):
1) wykazują podobne działanie do inhibitorów dipeptydylo-peptydazy IV (DPP-IV);
2) zwiększają stężenia GLP-1;
3) istotnie zwiększają częstość występowania grzybicy pochwy;
4) hamowanie nerkowego transportera sodowo-glukozowego 2 (SGLT-2) powoduje wystąpienie glikozurii;
5) wymagają podawania pozajelitowego, podobnie jak agoniści GLP-1.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż stwierdzenia prawdziwe w odniesieniu do zaburzeń miesiączkowania i rozwoju płciowego w okresie okołopokwitaniowym:
1) u dziewcząt z hiperandrogenizmem zmniejszenie częstości pulsów gonadoliberyny (GnRH), przejawiające się wtórnym zmniejszeniem pulsacyjnej sekrecji LH, obserwuje się już przed okresem menarche;
2) brak początków rozwoju piersi do trzynastego roku życia należy traktować jako opóźnione dojrzewanie płciowe;
3) występowanie morfologii policystycznej jajników w okresie okołopokwitaniowym jest rzadkie, ale zwykle utrzymuje się na stałe;
4) w okresie pierwszych dwóch lat po menarche do około 50% stanowią cykle bezowulacyjne, stąd częstość cykli miesięcznych ocenianych na podstawie krwawień jest częstsza niż częstość owulacji;
5) pierwotny brak miesiączki może być rozpoznany jeśli nie dojdzie do menarche w okresie ponad trzech lat od początków rozwoju piersi.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż stwierdzenia fałszywe w odniesieniu do męskiej niepłodności:
1) obecność w ejakulacie sześciu procent (6%) plemników o prawidłowej morfologii traktowana jest jako wynik prawidłowy;
2) prawidłowa objętość jąder u mężczyzny, mierzona orchidometrem Pradera, zostaje osiągnięta, gdy rozmiary jądra osiągają 13 cm³;
3) w zespole Klinefeltera u znacznej części pacjentów (do 50%) można uzyskać żywe plemniki metodą ekstrakcji wewnątrzjądrowej (TESE - testicular sperm extraction) pomimo klinicznej azoospermii;
4) w zespole Kallmanna skuteczną spermatogenezę można osiągnąć w wyniku monoterapii ludzką gonadotropiną kosmówkową (hCG);
5) niepłodność w przebiegu mukowiscydozy jest typowo spowodowana hipogonadyzmem hipergonadotropowym.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż stwierdzenia prawdziwe w odniesieniu do zagadnienia płodności w zespole Turnera:
1) najczęściej zalecaną metodą osiągnięcia ciąży jest metoda in vitro z komórką jajową dawcy;
2) około 2-5% kobiet z zespołem Turnera może spontanicznie zajść w ciążę, tj. bez metod rozrodu wspomaganego;
3) hipogonadyzm hipogonadotropowy jest zasadniczą przyczyną niepłodności;
4) współczynnik rozmiaru aorty (aortic size index) powyżej 2,5 cm/m² lub bezwzględny rozmiar aorty powyżej 3,5 cm stanowi przeciwwskazanie do ciąży;
5) występowanie czystego kariotypu 45X w leukocytach krwi obwodowej wyklucza możliwość samoistnego zajścia w ciążę.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż stwierdzenia prawdziwe w odniesieniu do leczenia moczówki prostej:
1) desmopresyna jest mało skuteczna w moczówce ciążowej ze względu na jej nasiloną degradację przez wazopresynazę łożyskową (łożyskową aminopeptydazę leucytową);
2) biodostępność doustnych preparatów desmopresyny jest poniżej 1% (jednego procenta);
3) w odróżnieniu od wazopresyny, desmopresyna nie może być podawana dożylnie lub podskórnie;
4) w odróżnieniu od moczówki prostej, diuretyki tiazydowe mogą wywołać znaczną hiponatremię i przewodnienie u pacjentów z polidypsją psychogenną;
5) karbamazepina wykazuje umiarkowaną skuteczność w ośrodkowej (neuro-podwzgórzowej) moczówce prostej.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż zdanie prawdziwe dotyczące hiperaldosteronizmu pierwotnego (HP):

Ostateczne rozpoznanie aldosteronizmu pierwotnego można postawić jeśli:

Wskaż zdanie prawdziwe dotyczące leczenia hiperaldosteronizmu pierwotnego (HP):

Jedną z możliwych przyczyn hiperaldosteronizmu wtórnego nie jest:

Charakterystyczną cechą świadczącą o złośliwym charakterze nowotworów tarczycy jest powiększanie się ich wymiarów/objętości.
1) prawda, tylko złośliwe nowotwory tarczycy ulegają powiększaniu;
2) fałsz, nie można na podstawie pojedynczej cechy klinicznej rozpoznać raka tarczycy;
3) wszystkie zmiany nowotworowe tarczycy mogą ulegać powiększaniu;
4) cechą podejrzaną jest powiększenie się wymiarów zmiany ogniskowej (ocena USG) o 2 mm;
5) cechą podejrzaną jest powiększenie się objętości zmiany ogniskowej (ocena USG) o 20% i więcej w czasie obserwacji krótszym od 18 miesięcy.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia:
1) nowoczesne techniki USG tarczycy (w tym elastografia) nie różnicują w sposób całkowicie pewny zmian ogniskowych łagodnych od zmian złośliwych;
2) jedną z najistotniejszych cech mogących wskazywać na złośliwy charakter zmiany ogniskowej jest kształt, w którym zmiana jest wyższa niż szersza/dłuższa;
3) obecność hipoechogenicznej otoczki wokół zmiany ogniskowej zawsze wskazuje na jej łagodny charakter;
4) jedynie w oparciu o badanie biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej celowanej (BACC) można rozpoznać nowotwór złośliwy tarczycy;
5) obecność płynu w obrębie zmiany ogniskowej (część torbielowata) upoważnia do rezygnacji z badania BACC.
Prawidłowa odpowiedź to:

Podejrzanymi cechami ultrasonograficznymi wskazującymi na możliwy złośliwy charakter zmiany ogniskowej w tarczycy są:
1) zmiana lita, zgodnie z definicją, charakteryzująca się całkowitym brakiem komponenty płynowej;
2) nieobecność przepływów naczyniowych w litych, hipoechogenicznych zmianach ogniskowych;
3) kształt zmiany (wysokość > długość);
4) obecność przepływów naczyniowych w częściach centralnych węzłów chłonnych szyi;
5) obecność w zmianach ogniskowych hiperechogenicznych drobnych wtrętów.
Prawidłowa odpowiedź to:

Cechami ultrasonograficznymi wskazującymi na łagodny charakter zmiany ogniskowej w tarczycy są:
1) obecność komponenty płynowej w zmianie ogniskowej niezależnie od jej objętości;
2) obecność hipoechogenicznej otoczki;
3) guzek „gorący”;
4) obecność w zmianach ogniskowych hiperechogenicznych drobnych plamek wykazujące obecność artefaktu typu ogona komety;
5) drobnotorbielowaty charakter zmiany ogniskowej.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskazaniami do wykonania biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej są:
1) obecność zmiany ogniskowej w tarczycy wykrytej w badaniu TK lub MR;
2) guzek tarczycy o średnicy ≥ 5 mm w każdym wymiarze;
3) tylko guzki pojedyncze;
4) tylko guzki niebolesne;
5) guzek „gorący” uwidoczniony w badaniu FDG PET.
Prawidłowa odpowiedź to:

Decyzja o leczeniu operacyjnym (wycięciu tarczycy) w przypadku obecności zmian ogniskowych w tarczycy zależy od:
1) tylko od wyniku biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej celowanej (BACC);
2) obrazu ultrasonograficznego tarczycy;
3) cech klinicznych;
4) wynik BACC zgodny z kategorią I rozpoznań cytologicznych wg The Bethesda System for Reporting Thyroid Cytopathology - TBSRTC dyskwalifikuje z leczenia operacyjnego;
5) wynik BACC zgodny z kategorią II rozpoznań cytologicznych wg TBSRTC wyklucza konieczność leczenia operacyjnego.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia:
1) wynik BACC zgodny z kategorią I rozpoznań cytologicznych wg The Bethesda System for Reporting Thyroid Cytopathology - TBSRTC świadczy o łagodnym charakterze zmiany ogniskowej;
2) wynik BACC zgodny z kategorią III rozpoznań cytologicznych wg TBSRTC stanowi bezwzględne wskazanie do leczenia operacyjnego;
3) wynik BACC - podejrzenie nowotworu pęcherzykowego - wymaga koniecznie szybkiego przeprowadzenia ponownej oceny cytologicznej gdyż ryzyko złośliwości w tym przypadku wynosi 15-20%;
4) wynik BACC - zmiana łagodna - nie wyklucza rozpoznania nowotworu złośliwego tarczycy;
5) wynik BACC - podejrzenie złośliwości - wymaga powtórzenia badania BACC jeśli jest potrzebne dla szybkiego uściślenia rozpoznania.
Prawidłowa odpowiedź to:

Deformacja Madelunga to:

Wskaż nieprawdziwe stwierdzenia:
1) wynik biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej celowanej (BACC) opisany zgodnie z kategoriami rozpoznań cytologicznych wg The Bethesda System for Reporting Thyroid Cytopathology - TBSRTC wyznacza ostateczne wskazania do dalszego postępowania diagnostyczno-terapeutycznego;
2) zawsze w przypadku wyniku niediagnostycznego BACC konieczne jest powtórzenie biopsji niezależnie od kontekstu klinicznego;
3) wynik BACC zgodny z kategoriami V i VI rozpoznań cytologicznych wg TBSRTC zawsze stanowi wskazanie do leczenia operacyjnego;
4) pacjent zawsze może żądać przeprowadzenia leczenia operacyjnego w przypadku rozpoznania wola guzkowego, niezależnie od uzyskanych wyników badań;
5) stwierdzenie zmienionych patologicznie węzłów chłonnych szyi nie dowodzi złośliwego charakteru zmiany ogniskowej w tarczycy.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które ze stwierdzeń dotyczących raka rdzeniastego tarczycy (MTC) jest nieprawdziwe?

Etomidat:
1) jest rzadko stosowany w przypadkach ciężkiej do opanowania endogennej hiperkortyzolemii;
2) hamuje produkcję aldosteronu i kortyzolu;
3) powoduje zależny od kwasu γ-aminomasłowego (GABA) spadek produkcji CRH;
4) jest antagonistą receptora glikokortykosteroidowego;
5) jest agonistą receptora jądrowego PPAR-γ;
6) stosuje się go tylko w postaci dożylnej.
Prawidłowa odpowiedź to:

Liszaj amyloidowy może występować w:

Akwareza to:

Wrodzony przerost nadnerczy może być spowodowany:
1) niedoborem 11 beta-hydroksylazy;
2) niedoborem 21-hydroksylazy;
3) niedoborem 17 alfa hydroksylazy;
4) rodzinnym niedoborem glukokortykosteroidów typu 1;
5) tłuszczowym przerostem nadnerczy;
6) niedoborem dehydrogenazy 3 beta hydroksysteroidowej.
Prawidłowa odpowiedź to:

Nadmierne wydzielanie dezoksykortykosteronu stwierdza się w następujących sytuacjach:
1) wrodzony przerost nadnerczy z niedoborem 11 beta-hydroksylazy;
2) zespół Liddle`a;
3) wrodzony przerost nadnerczy z niedoborem 17 alfa-hydroksylazy;
4) guz chromochłonny;
5) wystąpienie mutacji genu CYP 17;
6) adrenomieloneuropatia.
Prawidłowa odpowiedź to:

Do podstawowych kryteriów rozpoznania SIADH (zespołu nieprawidłowego wydzielania hormonu antydiuretycznego) zalicza się:
1) hiponatremię poniżej 140 mmol/L;
2) zmniejszenie osmolalności osocza poniżej 275 mOsm/kg H₂O;
3) hiponatremię poniżej 135 mmol/L;
4) zmniejszenie osmolalności osocza poniżej 300 mOsm/kg H₂O;
5) wydalanie sodu > 40 mmol/L przy prawidłowej podaży soli i wody;
6) wydalanie sodu > 35 mmol/L przy prawidłowej podaży soli i wody.
Prawidłowa odpowiedź to:

28-letnia pacjentka leczona z powodu choroby Hashimoto preparatem L-tyroksyny w dawce 75 μg/dz. planuje ciążę. Aktualne wartości TSH - 3,5 mlU/l, fT4 - 14,5 pmol/l i fT3 - 5,0 pmol/l. W przypadku ciąży w jakich granicach należy utrzymać TSH przy prawidłowych stężeniach fT4?

Powtarzające się epizody hipoglikemii należy różnicować z:

W leczeniu przełomu tarczycowego podanie preparatów jodu pod postacią płynu Lugola należy zastosować:

Wskazaniem do podania wodorowęglanów w leczeniu cukrzycowej kwasicy ketonowej jest pH krwi i stężenie dwuwęglanów:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia:
1) u każdej pacjentki z cukrzycą typu 2 planującej ciążę zaleca się oznaczenie TSH i TPOAb;
2) u każdej pacjentki z cukrzycą typu 2 w 4. - 8. tygodniu ciąży (pierwsza wizyta położnicza) zaleca się oznaczenie stężenia TSH i miana TPOAb;
3) u każdej pacjentki w ciąży z wywiadem choroby Gravesa zaleca się oznaczenie stężenia TSH i miana TRAb w 4. - 8. tygodniu ciąży (pierwsza wizyta położnicza);
4) u każdej pacjentki w ciąży z wywiadem choroby Gravesa zaleca się oznaczenie stężenia TSH i miana TPOAb w 4. - 8. tygodniu ciąży (pierwsza wizyta położnicza);
5) u każdej pacjentki w ciąży z wywiadem choroby Gravesa zaleca się powtórny pomiar TRAb pod koniec II trymestru ciąży (przed 22. tygodniem).
Prawidłowa odpowiedź to:

Dolegliwości typowe dla przewlekłej hiperkalcemii w przebiegu pierwotnej nadczynności przytarczyc to wszystkie niżej wymienione, z wyjątkiem:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia:
1) u osób z cukrzycą typu 2 i stężeniem TSH ≥ 2 mIU/ml, należy oznaczyć miano TRAb;
2) u osób z cukrzycą typu 2 i mianem TPOAb powyżej wartości referencyjnych oraz TSH ≥ 2 mIU/ml, zaleca się oznaczenie stężenia fT4 oraz raz w roku badanie TSH;
3) u osób z cukrzycą typu 2 i mianem TPOAb powyżej wartości referencyjnych oraz TSH ≥ 2 mIU/ml, zaleca się oznaczenie stężenia TSH raz w roku;
4) u osób z cukrzycą typu 2 i mianem TPOAb w granicach wartości referencyjnych oraz TSH < 2 mIU/ml, zaleca się oznaczenie stężenia TSH co pięć lat;
5) u osób z cukrzycą typu 2 i mianem TPOAb powyżej wartości referencyjnych oraz TSH ≥ 2 mIU/ml, zaleca się oznaczanie stężenia TSH co 2 lata.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia:
1) u osób z cukrzycą typu 1 i mianem TPOAb w granicach wartości referencyjnych oraz TSH < 2 mIU/ml, zaleca się oznaczenie stężenia TSH co pięć lat;
2) u każdego pacjenta z nowo rozpoznaną cukrzycą typu 1 i u pacjentów z trwającą już chorobą, u których do tej pory nie wykonano badań w kierunku oceny czynności hormonalnej tarczycy, zaleca się oznaczenie stężenia TSH i miana TPOAb;
3) u osób z cukrzycą typu 1 i mianem TPOAb powyżej wartości referencyjnych oraz TSH ≥ 2 mIU/ml, zaleca się oznaczenie stężenia TSH co dwa lata;
4) u osób z cukrzycą typu 1 i mianem TPOAb w zakresie wartości referencyjnych oraz TSH < 2 mIU/ml, zaleca się oznaczanie stężenia TSH co dwa lata;
5) u osób z cukrzycą typu 1 i mianem TPOAb powyżej wartości referencyjnych oraz TSH ≥ 2 mIU/ml, zaleca się oznaczenie stężenia fT4.
Prawidłowa odpowiedź to:

Markerem kościotworzenia oznaczanym w surowicy nie jest:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące profilaktyki jodowej w czasie ciąży:
1) kobiety w wieku rozrodczym powinny spożywać 150 µg jodu dziennie;
2) dzienne spożycie jodu w okresie ciąży i karmienia nie powinno przekraczać 600 µg na dobę;
3) zalecane jest monitorowanie skuteczności profilaktyki jodowej u indywidualnej pacjentki za pomocą oznaczania jodurii w przygodnej próbce moczu;
4) tarczyca dojrzałego płodu, noworodka i małego dziecka jest bardziej wrażliwa na lekki niedobór jodu niż tarczyca matki;
5) wzrost stężenia tyreoglobuliny u kobiety ciężarnej nie jest wyznacznikiem niedoboru jodu.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż stwierdzenie fałszywe dotyczące czaszkogardlaka:

Wskaż kryteria rozpoznania osteoporozy na podstawie samych badań densytometrycznych:

Objawami nadczynności tarczycy mogą być niżej wymienione, z wyjątkiem:

Wydzielanie kortyzolu ulega zmianom:
1) w rytmie dobowym;   
2) w odpowiedzi na posiłek;   
3) w odpowiedzi na hipoglikemię;
4) w odpowiedzi na wysiłek fizyczny;
5) jako wyraz reakcji na stres.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące wtórnej niedoczynności kory nadnerczy:
1) występuje częściej niż pierwotna;
2) w obrazie klinicznym nie występuje ciemnienie skóry i błon śluzowych;
3) najczęściej występującym zaburzeniem elektrolitowym jest hiponatremia;
4) w leczeniu stosuje się rutynowo fludrokortyzon;
5) test diagnostyczny z ACTH może dać wynik fałszywie ujemny.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące jadłowstrętu psychicznego (AN):
1) największa częstość zachorowań występuje w drugiej dekadzie życia;
2) w patogenezie podkreśla się udział czynnika genetycznego, za czym przemawia rodzinne występowanie AN;
3) silny lęk przed przyrostem masy ciała lub otyłością, nawet w sytuacji niedoboru masy ciała, stanowi kryterium diagnostyczne AN;
4) jako mechanizm kompensacyjny obserwuje się podwyższone stężenie leptyny w osoczu;
5) najczęstszym zaburzeniem elektrolitowym jest hipokaliemia.
Prawidłowa odpowiedź to:

Do przyczyn hipogonadyzmu hipogonadotropowego u mężczyzn zalicza się:
1) zespół Klinefeltera;   4) zespół Pradera-Williego;
2) prolactinoma;     5) zmiany zapalne i naciekowe przysadki mózgowej.
3) zespół Kallmanna;  
Prawidłowa odpowiedź to:

Endogenny zespół Cushinga:
1) najczęściej jest spowodowany nadmierną sekrecją ACTH;
2) upośledzona tolerancja glukozy lub cukrzyca jest częstym powikłaniem metabolicznym;
3) ważnym badaniem diagnostycznym jest ocena stężenia kortyzolu we krwi i ślinie zwłaszcza około północy;
4) prawidłowe wydalanie wolnej frakcji kortyzolu w dobowej zbiórce moczu wyklucza zespół Cushinga;
5) ze względu na powolne narastanie objawów nie jest konieczne leczenie operacyjne.
Prawidłowa odpowiedź to:

W jadłowstręcie psychicznym występują zaburzenia m. in. w zakresie osi podwzgórze-przysadka-nadnercza. W wyniku tego w badaniach dodatkowych obserwuje się:

W jadłowstręcie psychicznym występują zaburzenia m. in. w zakresie osi podwzgórze-przysadka-tarczyca. W wyniku tego w badaniach dodatkowych obserwuje się:

Cukrzyca w akromegalii jest spowodowana:

Wskaż kryteria rozpoznania cukrzycy wg zaleceń Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego:

Wskazania do leczenia radiojodem 131-I u dzieci obejmują:

Które z poniższych stwierdzeń dotyczących zespołu niewrażliwości na androgeny nie jest prawdziwe?

U 70-letniego mężczyzny leczonego preparatami L-tyroksyny z powodu niedoczynności tarczycy po całkowitej tyreoidektomii i leczeniu ¹³¹I w dawce 60 mCi (ok. 10 lat temu), rutynowe badanie okulistyczne wykazało obecność zaćmy obu oczu. Które z niżej wymienionych badań dodatkowych należy wykonać?

W których stanach chorobowych może występować hipofosfatemia (P<1mmol/l):
1) alkoholizm;
2) niedoczynność przytarczyc;
3) pierwotna nadczynność przytarczyc;
4) zespół upośledzonego wchłaniania;
5) akromegalia.
Prawidłowa odpowiedź to:

W której z niżej wymienionych chorób nie stwierdza się hipogonadyzmu hipogonadotropowego?

Które z wymienionych grup leków mogą być przyczyną istotnego podwyższenia stężenia chromograniny A (CgA) w surowicy?
1) inhibitory pompy protonowej (PPI);
2) antagoniści receptorów histaminowych H-2;
3) antagoniści receptorów histaminowych H-1;
4) analogi somatostatyny.
Prawidłowa odpowiedź to:

W przypadku podejrzenia rakowiaka, które z wymienionych zestawów badań biochemicznych zaleca się wykorzystać w diagnostyce?

Które z podanych sformułowań są prawdziwe dla oznaczanych we krwi makrocząsteczek hormonów?
1) makroprolaktynemia jest rozpoznawana, gdy BB-PRL (makro-PRL) jest formą dominującą i stanowi ≥ 50% całkowitego stężenia PRL w surowicy;
2) makroprolaktynemia występuje najczęściej w postaci idiopatycznej hiperprolaktynemii i charakteryzuje się słabo zaznaczonymi objawami klinicznymi oraz dodatnim testem stymulacji z metoklopramidem;
3) makro-TSH możemy podejrzewać w sytuacji, m.in. gdy stężenie TSH jest istotnie podwyższone i nie jest zgodne ze stanem klinicznym i stężeniami hormonów tarczycy;
4) oznaczanie stężenia BB-PRL i makro-TSH może być wykonane rutynowo na powszechnie dostępnych analizatorach immunochemicznych, po wcześniejszym wytrąceniu kompleksów ww. hormonów z przeciwciałami klasy IgG;
5) BB-PRL i makro-TSH wykazują pełną immunoreaktywność, ale ze względu na dużą cząsteczkę, mają trudniejszy dostęp do receptora i wywołują słaby efekt biologiczny.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które z poniższych stwierdzeń dotyczących badania układu renina-angiotensyna-aldosteron jest fałszywe?

Które z niżej wymienionych testów zalecane są w diagnostyce pierwotnego hiperaldosteronizmu?

Do czynników ryzyka złamań kostnych w przebiegu osteoporozy należą:
1) palenie tytoniu;  
2) niska masa ciała;  
3) płeć żeńska;
4) otyłość;  
5) wiek;
6) niski obrót kostny.  
Prawidłowa odpowiedź to:

Wrodzoną niedoczynność tarczycy prawidłowo opisują następujące stwierdzenia:
1) najczęstszą przyczyną jest dysgenezja tarczycy;
2) w 85% jest konsekwencją dyshormonogenezy;
3) w przypadku ektopii nie wymaga leczenia;
4) od 1994 r. wszystkie noworodki w Polsce objęte są badaniem przesiewowym TSH;
5) ze względu na upośledzoną konwersję T4 do T3 u pacjentów z WNT powinno się zawsze stosować kombinację L-tyroksyny z liotyroniną.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskazania do stosowania inhibitorów steroidogenezy w przebiegu hiperkortyzolemii obejmują niżej wymienione, z wyjątkiem:

Izotopem promieniotwórczym stosowanym z wyboru w diagnostyce wola zamostkowego jest:

W scyntygrafii tarczycy z użyciem technetu ^99mTc wzmożone gromadzenie radioznacznika obserwuje się w następujących chorobach tarczycy:
1) chorobie Gravesa-Basedowa;
2) pojedynczym guzku autonomicznym;
3) nadczynności tarczycy wywołanej przedawkowaniem hormonów tarczycy;
4) nadczynności tarczycy wywołanej dużą dawką jodu (jod-Basedow);
5) ostrym zapaleniu tarczycy;
6) torbieli pokrwotocznej.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe zdania dotyczące guza chromochłonnego (pheochromocytoma):
1) dominującym objawem jest nadciśnienie tętnicze utrwalone bądź napadowe;
2) brak nadciśnienia tętniczego, a zwłaszcza występowanie hipotonii ortostatycznej wyklucza obecność guza chromochłonnego;
3) przy podejrzeniu guza chromochłonnego nadnercza należy wykonać biopsję celem wykluczenia postaci złośliwej;
4) w diagnostyce biochemicznej poleca się oznaczanie frakcjonowanych metanefryn w osoczu i/lub w dobowej zbiórce moczu;
5) omdlenie w czasie mikcji należy do obrazu klinicznego guza chromochłonnego.
Prawidłowa odpowiedź to:

Pełzający rumień nekrotyczny jest charakterystycznym objawem:

Częstość zachorowań na jadłowstręt psychiczny szacuje się na:

Wskazania do rozwiązania ciąży drogą cięcia cesarskiego u kobiety z cukrzycą to:

Rozpoczęcie leczenia insuliną w cukrzycy typu 2 polega na:

Insulinoterapia z zastosowaniem stałego podskórnego wlewu insuliny (pompy insulinowej):

Podstawową metodą obrazowania nadnerczy jest:
1) badanie ultrasonograficzne;
2) tomografia komputerowa;
3) badanie rezonansu magnetycznego;
4) pozytronowa tomografia emisyjna (PET).
Prawidłowa odpowiedź to:

Pojawiający się zwykle w pierwszych latach życia, dziedziczony w sposób sprzężony z chromosomem płciowym X, zespół IPEX, będący przyczyną niedomogi wielu gruczołów dokrewnych, charakteryzują następujące cechy, z wyjątkiem:
1) uporczywej biegunki;      4) wypryskowego zapalenia skóry;
2) cukrzycy typu 1;       5) występowania wyłącznie u chłopców.
3) niedoczynności tarczycy;
Prawidłowa odpowiedź to:

Zgodnie z obowiązującymi obecnie kryteriami Towarzystwa Nadmiaru Androgenów i PCOS z 2006 roku (Androgen Excess & PCOS Society) zespół policystycznych jajników można rozpoznać u pacjentki, gdy stwierdza się poniżej wymienione zaburzenia, z wyjątkiem:

Najlepszym miernikiem dla oceny hiperandrogenemii u kobiet jest obecnie polecany przez Towarzystwo Nadmiaru Androgenów i PCOS (Androgen Excess & PCOS Society):

Rozpoznanie zespołu policystycznych jajników u nastolatki można postawić:

Hormonalne leczenie zastępcze u kobiety w wieku około- i pomenopauzalnym powinno być włączone:

U 5-letniego chłopca z wrodzonym przerostem nadnerczy o typie niedoboru 21 hydroksylazy bez utraty soli cechami przedwczesnego dojrzewania płciowego GnRH-niezależnego są:
1) przyśpieszone wzrastanie;        4) powiększenie jąder;
2) pojawienie się owłosienia łonowego;    5) powiększenie prącia.
3) przyspieszenie dojrzewania kośćca;
Prawidłowa odpowiedź to:

20-letni pacjent zgłosił się do lekarza z powodu otyłości (masa ciała 135 kg). Ponadto stwierdza się: wzrost 157 cm, jądra po 3 ml objętości, słabo wykształcone prącie, skąpe owłosienie łonowe oraz upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym. Z wywiadu wynika, że pacjent urodził się z niską masą ciała; z powodu hipotonii mięśniowej zaczął chodzić w wieku 2 lat, od 4. roku życia narasta otyłość i nadmierne łaknienie. W wykonanym badaniu okulistycznym - bez odchyleń od stanu prawidłowego. W badaniu MR głowy - bez odchyleń od stanu prawidłowego. Najbardziej prawdopodobnym rozpoznaniem jest:

Które z poniższych stwierdzeń dotyczących pokwitaniowego skoku wzrostowego jest fałszywe?

Wśród wymienionych jedyną formą wrodzonego defektu steroidogenezy nadnerczowej, w której nie dochodzi do niedoboru kortyzolu jest niedobór:

Wskazania do zastosowania ranelinianu strontu (Proteleos, Osseor) zostały ograniczone w 2013 r. ze względu na nowe dane dotyczące zwiększonego ryzyka zawału mięśnia sercowego do:
1) leczenia ciężkiej osteoporozy u kobiet po menopauzie z dużym ryzykiem złamań;
2) leczenia ciężkiej osteoporozy u kobiet przed menopauzą z dużym ryzykiem złamań;
3) leczenia ciężkiej osteoporozy u mężczyzn ze zwiększonym ryzykiem złamań;
4) leczenia ciężkiej osteoporozy u mężczyzn bez zwiększonego ryzyka złamań.
Prawidłowa odpowiedź to:

Spożywanie dużych ilości soli (NaCl > 150 mEq/dobę) prowadzi do:
1) zwiększonego wydzielania kortyzolu;
2) nadciśnienia tętniczego;
3) insulinooporności (podwyższonych wartości HOMA-IR);
4) zwiększenia stężeń triglicerydów;
5) obniżenia wydzielania adiponektyny;
6) obniżenia stężenia frakcji HDL-cholesterolu.
Prawidłowa odpowiedź to:

Do badań przesiewowych stosowanych w diagnostyce hiperkortyzolemii nie zalicza się oceny:

Zespół nieadekwatnego wydzielania hormonu antydiuretycznego (SIADH) może być spowodowany przez wszystkie poniższe stany, z wyjątkiem:

Selektywny antagonista receptorów V2 dla wazopresyny, tolvaptan może być stosowany w leczeniu:

Optymalna farmakoterapia hiponatremii we wtórnej niedoczynności kory nadnerczy to zastosowanie:

U pacjentów po operacyjnym leczeniu gruczolaka kortykotropowego przysadki czynnikiem korzystnego rokowania w odniesieniu do remisji odległej jest:

Do moczówki prostej pochodzenia centralnego mogą prowadzić wszystkie niżej wymienione stany, z wyjątkiem:

Jaka może być przyczyna fałszywie dodatniego wyniku testu hamowania wydzielania kortyzolu z 1 mg deksametazonu?

W jakiej sytuacji klinicznej diagnostyka w kierunku zespołu Cushinga nie powinna opierać się w pierwszej kolejności na teście hamowania wydzielania kortyzolu z 1 mg deksametazonu?

Zwiększone stężenie siarczanu-DHEA można stwierdzić w następującej chorobie przysadki:

Zwiększone stężenie 17-hydroksyprogesteronu (17-OHP) można stwierdzić w następujących sytuacjach:

Obniżone stężenie tyreotropiny w surowicy krwi stwierdza się przy stosowaniu niżej wymienionych leków:
1) antagoniostów receptora H₂;     4) bromokryptyny;
2) metforminy;           5) glikokortykosteroidów.
3) teofiliny;
Prawidłowa odpowiedź to:

Do rzadkich przyczyn powodujących hiperkalcemię należą:
1) guz chromochłonny;           4) choroba Addisona;
2) ostre zapalenie trzustki;          5) zespół Barakat.
3) zwyrodnienie włóknisto-torbielowate sutków;
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż zdania, które odnoszą się do sitagliptyny (sitagliptinum):
1) często powoduje bóle głowy;
2) może być przyczyną anoreksji;
3) może powodować pojawienie się senności i zawrotów głowy, stąd kierowcy powinni stosować ją z ostrożnością;
4) nie wolno jej stosować łącznie z metforminą;
5) jest hepatotoksyczna.
Prawidłowa odpowiedź to:

Nadmierna senność i upośledzenie koncentracji uwagi, które utrudnić mogą pracę kierowcy, powinny być brane pod uwagę podczas leczenia z użyciem następujących leków stosowanych z przyczyn endokrynologicznych:
1) Bromocryptine;         4) Dydrogestronum;
2) Cyproterone;         5) Sitagliptinum.
3) Dexamethasone;
Prawidłowa odpowiedź to:

Które objawy laboratoryjne mają patogenetyczny związek z insulinoopornością?
1) obniżony poziom androstendionu w surowicy krwi;
2) obniżony poziom SHBG;
3) podwyższony poziom kortyzolu w surowicy krwi;
4) podwyższony poziom 17 α-hydroksyprogesteronu (17-OHP) w surowicy krwi;
5) podwyższony poziom trójglicerydów w surowicy krwi.
Prawidłowa odpowiedź to:

69-letni mężczyzna ze złamaniem osteoporotycznym kręgu L2 (pomiar BMD metodą DEXA bliższego końca szyjki kości udowej T score -3,5) jest leczony lekiem antyresorpcyjnym w dawce 70 mg/tydzień, preparatem wapniowym w dawce 1000 mg/d oraz witaminą D 800 IU/d. W jakim czasie od rozpoczęcia terapii należy oznaczyć markery obrotu kostnego celem oceny skuteczności prowadzonego leczenia?

Za prawidłowy metabolizm hormonów tarczycy odpowiadają odpowiednie enzymy zwane dejodynazami. Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące procesu dejodynacji:

Fałszywie dodatni wynik wydalania wolnego kortyzolu z moczem może wystąpić we wszystkich niżej wymienionych stanach, z wyjątkiem:

25-letnia pacjentka, 6 miesięcy po cięciu cesarskim z powodu miednicy ogólnie ścieśnionej, karmiąca piersią, zgłosiła się po poradę antykoncepcyjną. Biorąc pod uwagę chęć zachowania laktacji przez pacjentkę, można jej zaproponować:
1) doustną terapię hormonalną opartą o progestageny (np. Cerazette);
2) progestagen w iniekcji (Depo-Provera 150 mg);
3) wkładkę wewnątrzmaciczną uwalniającą lewonorgestrel (Mirena);
4) krążek dopochwowy uwalniający hormon miejscowo (NuvaRing);
5) wkładkę wewnątrzmaciczną zawierającą metal szlachetny (np. Cu).
Prawidłowa odpowiedź to:

Wkładka wewnątrzmaciczna uwalniająca lewonorgestrel (Mirena), swoje działanie antykoncepcyjne opiera o następujące mechanizmy:
1) działanie plemnikobójcze w oparciu o reakcję zapalną wynikającą z obecności ciała obcego w macicy i następczą fagocytozę plemników;
2) uwalniany miejscowo progestagen doprowadza do atrofii błony śluzowej jamy macicy, uniemożliwiając zagnieżdżenie się zapłodnionej komórki jajowej;
3) zwiększenie lepkości śluzu szyjkowego;
4) impregnacja wkładki siarczanem baru wywołuje efekt plemniko- i bakteriobójczy;
5) hamowanie owulacji poprzez blokowanie piku LH w następstwie podwyższonego stężenia progestagenu w surowicy krwi - obserwowane u około 50% pacjentek.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które z wymienionych tez dotyczących hormonu antymullerowskiego (AMH) są nieprawdziwe?
1) oznaczanie stężenia AMH służy do oceny rezerwy jajnikowej a redukcja stężenia tego hormonu jest pierwszą oznaką jej spadku;
2) AMH może być wykorzystywany jako marker obecności komórek Sertoliego a wykrycie tego hormonu u noworodka lub małego dziecka wskazuje na obecność tkanki jądrowej;
3) znaczne podwyższenie wartości stężenia AMH obserwowane jest u kobiet z zespołem policystycznych jajników;
4) ocena stężenia AMH w surowicy jest dobrym markerem służącym do rozpoznania guzów wywodzących się z komórek warstwy ziarnistej;
5) w technikach rozrodu wspomaganego pomiary AMH mogą przepowiedzieć zarówno słabą, jak i nadmierną odpowiedź jajników na stymulację.
Prawidłowa odpowiedź to:

Do ginekologa zgłosiła się 25-letnia nieródka, uprawiająca lekkoatletykę, podając w ostatnim czasie zatrzymanie miesiączki oraz kontuzję - przebyte podokostnowe pęknięcie kości ramiennej. W badaniu RR 100/ 60 mmHg, masa ciała 45 kg, wzrost 180 cm. Po wykluczeniu ciąży, lekarz powinien podejrzewać:

Stadium starzenia prokreacyjnego kobiet, określane późnym okresem przejścia menopauzalnego, charakteryzuje się:

35-letnia otyła pacjentka, z niekontrolowanym nadciśnieniem tętniczym w wywiadzie, cukrzycą i paląca 10 papierosów dziennie zgłosiła się do lekarza po postkoitalny środek antykoncepcyjny, podając iż upłynęło 12 godzin od stosunku płciowego. Z uwagi na obciążające czynniki ryzyka, zaproponujesz pacjentce:
1) preparat antykoncepcyjny zawierający drospirenon, pamiętając że jego aktywność antymineralokortykoidowa będzie wywierała pozytywne działanie na ciśnienie tętnicze pacjentki;
2) założenie wkładki wewnątrzmacicznej uwalniającej lewonorgestrel;
3) zastosowanie terapii transdermalnej (plastry Evra), mając na uwadze łatwość stosowania preparatu;
4) z uwagi na obciążające czynniki ryzyka odmówisz pacjentce zaordynowanie preparatu hormonalnego;
5) antykoncepcję doraźną, opartą o preparaty zawierające pochodne progesteronu.
Prawidłowa odpowiedź to:

Przeciwwskazaniem do stosowania złożonych środków antykoncepcyjnych są:
1) ciąża;
2) obecność choroby zakrzepowo-zatorowej w wywiadzie;
3) rak piersi i endometrium;
4) niezdiagnozowane nieprawidłowe krwawienie z dróg rodnych;
5) trądzik leczony retinoidami.
Prawidłowa odpowiedź to:

U 15-miesięcznej dziewczynki rozwijającej się do tej pory prawidłowo rodzice zauważyli okresy nadmiernej senności i gorszego łaknienia. Dwukrotnie była hospitalizowana z powodu epizodów drgawkowych - stwierdzano wówczas glikemię < 40 mg/dl, jeden raz kwasicę metaboliczną. W badaniach diagnostycznych w trakcie próby głodzenia należy:
1) oznaczyć poziom kortyzolu, insuliny i hormonu wzrostu;
2) oznaczyć poziom mleczanów i hydroksymaślanu;
3) oznaczyć poziom wolnych kwasów tłuszczowych;
4) oznaczyć poziom ciał ketonowych;
5) wykonać badanie gazometryczne.
Prawidłowa odpowiedź to:

Przedwczesne dojrzewanie płciowe prawdziwe:
1) występuje częściej u dziewczynek;
2) spowodowane jest najczęściej wcześniejszą aktywacją osi podwzgórzowo-przysadkowo-gonadalnej;
3) jest najczęściej spowodowane guzem przedniego płata przysadki wydzielającego gonadotropiny;
4) występuje często w zespole McCune-Albrighta;
5) nieleczone prowadzi do nadmiernego wzrostu końcowego.
Prawidłowa odpowiedź to: