Egzamin PES / Endokrynologia / jesień 2012

Osteoporoza zwiększa ryzyko złamań w obrębie kości kręgosłupa. Jaki jest optymalny okres leczenia takich chorych bifosfonianami w oparciu o wyniki badań FLEX i HORIZON?

Nowo odkryte białko sygnałowe wytwarzane i wydzielane przez komórki kostne człowieka do krwi i nazwane sklerostyną hamuje mechanizmy kościotworzenia i przyspiesza redukcję masy kostnej. W zakresie których kości zwiększenie stężenia sklerostyny koreluje z zagrożeniem ich złamaniem (u kobiet po 65. roku życia)?
1) bliższego końca kości udowej;      4) żuchwy;
2) kości przedramienia;          5) obojczyka.
3) kości kręgosłupa;
Prawidłowa odpowiedź to:

Rękawowa gastroplastyka (operacja bariatryczna typu restrykcyjnego) u chorych z otyłością III stopnia prowadzi zazwyczaj do:
1) znacznej redukcji nadmiaru masy ciała;
2) ustąpienia cukrzycy typu 2;
3) ustąpienia nadciśnienia tętniczego;
4) ustąpienia bezdechu nocnego;
5) poprawy w zakresie profilu cholesterolu.
Prawidłowa odpowiedź to:

Pegvisomant należy do leków stosowanych w akromegalii. Jego działanie na poziomie komórkowym polega na:

W chorobach tarczycy ból szyi (samoistny, ale także stwierdzany przy obmacywaniu), promieniujący do uszu i żuchwy, nasilający sie przy połykaniu, stwierdza się:

Które z wymienionych poniżej działań egzogennej kalcytoniny nie jest prawdziwe?

Wskaż co nie należy do bardzo częstych lub częstych (częstość występowania ≥ 1/100) działań ubocznych przewlekłego leczenia okreotydem:

Do następstw ostrej lub przewlekłej hipokalcemii w układzie sercowo-naczyniowym zalicza się:
1) dławicę piersiową;      4) niewydolność serca;
2) wydłużenie odstępu QT;    5) bradykardię.
3) przerost lewej komory;
Prawidłowa odpowiedź to:

W badaniu MR układu podwzgórzowo-przysadkowego u chorej z moczówką prostą stwierdzono pogrubienie szypuły przysadki oraz brak hiperintensywnego sygnału tylnego płata w obrazach T1-zależnych. W diagnostyce różnicowej należy uwzględnić:

Pacjentka lat 36 zgłosiła się do szpitala z powodu bólów głowy, wzrostu ciśnienia tętniczego krwi rzędu 140/100 mmHg. W wywiadzie - od kilku lat wzrost masy ciała, otyłość gynoidalna, aktualne BMI - 34 kg/m², w badaniach dodatkowych - hipertriglicerydemia, upośledzona tolerancja glukozy, TSH, ACTH, LH, FSH, estradiol, testosteron - w normie, PRL - 37 ng/ml (N - do 25 ng/ml), GH - poniżej normy dla płci i wieku. W MR - guz przysadki o wymiarach 1,6 x 1,9 cm, modelujący skrzyżowanie wzrokowe. Najbardziej prawdopodobne rozpoznanie to:

Wskaż prawidłowe stwierdzenia dotyczące insulinooporności:
1) może wiązać się z upośledzonym działaniem insuliny w mięśniach szkieletowych i tkance tłuszczowej;
2) odgrywa istotną rolę w patogenezie cukrzycy typu 2;
3) stężenie insuliny na czczo może służyć jako pośredni marker pomiaru insulinooporności;
4) stężenie glukozy na czczo może służyć jako pośredni marker pomiaru insulinooporności;
5) Acanthosis nigricans jest dobrym klinicznym markerem insulinooporności.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia na temat zespołu policystycznych jajników (PCOS):
1) według kryteriów rotterdamskich dotyczy ponad 10% młodych kobiet w wieku rozrodczym;
2) do kryteriów rozpoznania zalicza się między innymi podwyższony stosunek LH/FSH;
3) PCOS należy różnicować z nieklasyczną postacią wrodzonego przerostu nadnerczy;
4) predysponuje do wystąpienia nowotworu endometrium w okresie pomenopauzalnym;
5) w patogenezie PCOS podkreśla się rolę insulinooporności.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż określenia prawdziwe:
1) cukrzyca typu 2 zwiększa ryzyko występowania nowotworu trzustki, endometrium i jelita grubego;
2) cukrzyca typu 2 zwiększa ryzyko występowania nowotworu prostaty i płuca;
3) cukrzyca typu 1 zwiększa ryzyko występowania nowotworu wątroby i jelita grubego;
4) cukrzyca typu 1 zwiększa ryzyko występowania nowotworu żołądka i szyjki macicy;
5) w cukrzycy typu 1 nie obserwuje się zwiększonego ryzyka rozwoju nowotworów.
Prawidłowa odpowiedź to:

Test z ludzką gonadotropiną kosmówkową stosuje się w celu zbadania:

Hiperprolaktynemia może być przyczyną niepłodności u mężczyzn, ponieważ:

Oznaczając stężenie inhibiny B we krwi mężczyzny można sprawdzić czynność:

Dysgenezja jąder może łączyć się z:

Globulina wiążąca steroidy płciowe (Sex hormone binding globuline - SHBG) wiąże się najsilniej z:

Które z poniżej wymienionych leków, stosowanych przewlekle u pacjentów w osteoporozą, mogą pogłębiać deficyt wapnia w kościach?
1) diuramid;            4) spironolakton;
2) furosemid;            5) tiazydy.
3) inhibitory pompy protonowej;
Prawidłowa odpowiedź to:

W leczeniu zarówno cukrzycy typu 2, jak i przypadków insulinooporności bez laboratoryjnych objawów cukrzycy, stosowana bywa metformina. Przewlekłe przyjmowanie tego leku wiąże się jednak z możliwością wystąpienia powikłań. Wskaż leki, których równoczesne przyjmowanie pozwala na uniknięcie części z tych powikłań:
1) kwas acetylosalicylowy (np. Acard);    4) witamina B₁₂;
2) kwas askorbinowy;          5) witamina B₆.
3) kwas foliowy;
Prawidłowa odpowiedź to:

Nieregularne, rzadkie (co 34-42 dni), ale prawidłowo obfite krwawienia miesięczne u 14-latki są wskazaniem do zastosowania systematycznej antykoncepcji hormonalnej w celu uregulowania cyklu miesięcznego, gdyż nieregularne miesiączki w tym wieku są nieprawidłowością wymagającą pilnego leczenia w celu uniknięcia późniejszych zaburzeń owulacji.

Najczęstszą przyczyną hiperaldosteronizmu pierwotnego (zespół Conna) jest:

Bisfosfoniany należą do często stosowanych leków. Mają one zastosowanie, miedzy innymi, w leczeniu osteoporozy. Mechanizm ich działania polega na:
1) bezpośrednim aktywowaniu wytwarzania fosfatazy zasadowej przez osteoblasty;
2) hamowaniu dojrzewania prekursorów osteoklastów;
3) hamowaniu funkcji osteoklastów;
4) indukowaniu apoptozy osteoklastów;
5) wiązaniu się z hydroksyapatytem kości i tworzeniu kompleksów nie poddających się hydrolizie enzymatycznej.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wpływ nadmiaru jodu na aktywność tarczycy może obejmować:
1) hamowanie wychwytu jodków;
2) hamowanie uwalniania hormonów tarczycy;
3) wystąpienie efektu Wolffa-Chaikoffa;
4) hamowanie jodynacji tyreoglobuliny;
5) indukowanie nadczynności tarczycy.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia na temat rzekomego niedoboru witaminy D (witamino-D-zależnej krzywicy typu I):
1) jest chorobą dziedziczoną w sposób autosomalny recesywny;
2) w obrazie tej choroby krzywicy towarzyszy niski poziom 1,25(OH)₂D i 25(OH)D;
3) jest wywołana mutacjami w genie 1-hydroksylazy 25(OH)D;
4) w obrazie tej choroby krzywicy towarzyszy wysoki poziom 1,25(OH)₂D i niski 25(OH)D;
5) w obrazie tej choroby krzywicy towarzyszy niski poziom 1,25(OH)₂D i prawidłowy 25(OH)D;
6) jest chorobą dziedziczoną w sposób autosomalny dominujący.
Prawidłowa odpowiedź to:

W rzekomej niedoczynności przytarczyc typu 1A występuje:
1) niskie stężenie wapnia i wysokie stężenie fosforanów oraz niskie stężenie parathormonu w surowicy;
2) niskie stężenie wapnia i wysokie stężenie fosforanów oraz podwyższone stężenie parathormonu w surowicy;
3) brak odpowiedzi tkanek docelowych na podanie egzogennego parathormonu;
4) zmniejszony wzrost cAMP w moczu w odpowiedzi na podanie parathormonu;
5) nadmierny wzrost cAMP w moczu w odpowiedzi na podanie parathormonu.
Prawidłowa odpowiedź to:

Czysta dysgenezja gonad z kariotypem 46,XY charakteryzuje się:
1) żeńskim fenotypem, żeńskimi wewnętrznymi narządami płciowymi, prawidłowym lub wysokim wzrostem;
2) żeńskim fenotypem, żeńskimi wewnętrznymi narządami płciowymi, niskim wzrostem;
3) żeńskim fenotypem, obojnaczymi wewnętrznymi narządami płciowymi, prawidłowym lub wysokim wzrostem;
4) żeńskim fenotypem, obojnaczymi wewnętrznymi narządami płciowymi, niskim wzrostem;
5) infantylizmem płciowym i pierwotnym brakiem miesiączki.
Prawidłowa odpowiedź to:

W których z poniższych sytuacji należy przeprowadzić kwalifikację do leczenia operacyjnego łagodnej, bezobjawowej pierwotnej nadczynności przytarczyc?
1) wystąpienie kamicy nerkowej;
2) stężenie wapnia w surowicy przekracza górną granicę wartości referencyjnych o więcej niż 1 mg/dl;
3) klirens kreatyniny jest obniżony do wartości stanowiącej mniej niż 70% normy;
4) stężenie wapnia w surowicy przekracza górną granicę wartości referencyjnych o więcej niż 0,5 mg/dl;
5) klirens kreatyniny jest obniżony do wartości stanowiącej mniej niż 75% normy;
6) dobowe wydalanie wapnia z moczem przekracza 400 mg;
7) dobowe wydalanie wapnia z moczem przekracza 300 mg.
Prawidłowa odpowiedź to:

W zespole nazywanym „rodzinną nadczynnością tarczycy z dysalbuminemią” obserwuje się:
1) podwyższenie stężenia T4, T3, TSH w surowicy i FT4I;
2) podwyższenie stężenia T3, T4, obniżenie stężenia TSH w surowicy i podwyższenie FT4I;
3) podwyższenie stężenia T3, T4, obniżenie stężenia TSH w surowicy i obniżenie FT4I;
4) podwyższenie stężenia T4 w surowicy i FT4I oraz prawidłowe stężenia T3 i TSH;
5) niewystępowanie klinicznych cech nadczynności tarczycy;
6) znacznie nasilone kliniczne cechy nadczynności tarczycy.
Prawidłowa odpowiedź to:

W chorobie Cushinga występują następujące nieprawidłowości hormonalne:
1) brak odpowiedzi ACTH i kortyzolu na stres;
2) brak dobowego rytmu wydzielania ACTH i kortyzolu;
3) nadmierna odpowiedź ACTH i koryzolu na stres;
4) zmniejszona reaktywność GH, TSH i gonadotropin na czynniki pobudzające;
5) zwiększona reaktywność GH, TSH i gonadotropin na czynniki pobudzające.
Prawidłowa odpowiedź to:

Dla zespołu Noonan prawdziwe jest, że:
1) występuje u obu płci;
2) kariotyp jest prawidłowy;
3) występuje upośledzenie umysłowe;
4) występują wady wrodzone prawej połowy serca;
5) występuje tylko u chłopców.
Prawidłowa odpowiedź to:

W różnicowaniu przedwczesnego dojrzewania płciowego prawdziwego z przedwczesnym powiększeniem sutków znaczenie mają niżej wymienione, z wyjątkiem:

Leczenie małego prącia (< 2,5 cm u niemowląt płci męskiej) polega na podaniu:

W zespole całkowitej niewrażliwości na androgeny nie występuje:

Które stwierdzenie dotyczące AMH - hormonu antymillerowskiego jest nieprawdziwe?

U 5-letniego chłopca z wrodzonym przerostem nadnerczy o typie niedoboru 21-hydroksylazy bez utraty soli cechami przedwczesnego dojrzewania płciowego GnRH-niezależnego są:
1) przyspieszone wzrastanie;
2) pojawienie się owłosienia łonowego i pachowego;
3) przyspieszenie dojrzewania kośćca;
4) powiększenie jąder;
5) powiększenie prącia.
Prawidłowa odpowiedź to:

Do hipogonadyzmu hipogonadotropowego nie prowadzi zespół:
1) Kallmana;          4) Del Castillo;
2) Klinefeltera;          5) Prader-Willi.
3) płodnego eunucha;
Prawidłowa odpowiedź to:

Które testy mogą być pomocne w diagnostyce pierwotnego hiperaldosteronizmu przy niejednoznacznym stosunku wskaźnika aldosteron/aktywność reninowa osocza (ARR):

Które ze stwierdzeń dotyczących chromograniny A (CgA) jest nieprawidłowe?

Które z badań wykorzystywanych w diagnostyce biochemicznej akromegalii mają największe znaczenie kliniczne?
1) oznaczenie stężenia insulinopodobnego czynnika wzrostu (IGF-1);
2) oznaczenie stężenia hormonu wzrostu (GH);
3) test hamowania wydzielania hormonu wzrostu z zastosowaniem doustnego testu tolerancji glukozy (OGTT);
4) test z glukagonem;
5) test hipoglikemii poinsulinowej.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wg Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego w pierwszym etapie leczenia cukrzycy, oprócz modyfikacji stylu życia należy zastosować:

Mężczyzna lat 36, z guzem nadnercza prawego uwidocznionym w TK jamy brzusznej i z nadciśnieniem tętniczym. Wydalanie metoksykatecholamin w dobowej zbiórce moczu - 4,5 mg/dobę (n. do 1,0), w scyntygrafii ¹³¹I MIBG gromadzenie znacznika w rzucie guza, nie uwidoczniono innych ognisk. Rtg klatki piersiowej bez zmian. USG tarczycy - obraz prawidłowy. W TK jamy brzusznej tylko guz nadnercza, pozostałe narządy mają obraz prawidłowy. W dalszym postępowaniu należy pamiętać o następujących problemach:
1) konieczne jest właściwe przygotowanie pacjenta do zabiegu operacyjnego lekami hipotensyjnymi w celu redukcji powikłań. Od razu należy wdrożyć terapię blokerem receptorów beta w celu zniesienia tachykardii, a następnie fenoksybenzaminę (Dibenzylinę), w celu zablokowania receptorów alfa-1 i alfa-2;
2) w leczeniu nadciśnienia skutecznymi lekami są selektywni antagoniści receptorów alfa-1, tj. prazosyna, doksazosyna;
3) należy pamiętać o możliwości wystąpienia hipotonii po usunięciu guza, która jest rezultatem spadku napięcia ścian naczyniowych i może wystąpić nawet u pacjentów z normowolemią;
4) lekiem z wyboru podawanym dożylnie w trakcie adrenalektomii w celu zredukowania epizodów wzrostu ciśnienia tętniczego jest krótko działająca fentolamina, która jest antagonistą receptora alfa-1 i alfa-2, a zwłaszcza nitroprusydek sodu;
5) nie ma konieczności wykonywania badań genetycznych, ponieważ nie ma żadnych przesłanek, że u pacjenta występuje zespół wielogruczołowy.
Prawidłowa odpowiedź to:

Prawidłowe kryterium rozpoznania cukrzycy wg Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego to:

Wśród nieleczonych chorych z objawową chorobą Cushinga w ciągu 5 lat umiera:

Wśród różnych działań analogów GLP-1, nowych leków stosowanych w terapii cukrzycy, oprócz obniżania stężenia glukozy w surowicy, największe znaczenie praktyczne wydaje się mieć:

Do Kliniki zgłasza się 60-letni chory z rozpoznaną uprzednio pierwotną nadczynnością przytarczyc (PNP). U chorego stwierdza się stężenie Ca w surowicy 2,6 mmol/l (norma 2,15-2,55 mmol/l), stężenie PTH 72 ng/ml (norma 18-65 ng/ml), GFR wg wzoru MDRD >60 ml/min. Wydalanie wapnia wynosi 1 mmol/dobę (norma 3,5 - 5 mmol/d). W densytometrii Tscore odcinka L1-4 kręgosłupa wynosi -1,2 SD, zaś „biodra” (hip) 0,34 SD. U chorego nie występują typowe objawy nadczynności przytarczyc. Najwłaściwszym sposobem postępowania z chorym jest:

Polskie Towarzystwo Diabetologiczne nie zaleca obecnie używania wartości odsetkowej glikowanej hemoglobiny (HbA1c) w diagnostyce cukrzycy, ponieważ nie została ona zwalidowana w populacji polskiej, w związku z niedostateczną standaryzacją oznaczeń HbA1c w naszym kraju.

Patogenetycznie, hipoglikemia w przebiegu tzw. późnego zespołu poposiłkowego (dumping syndrome) po operacjach żołądka uwarunkowana jest:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące terapii lekami przeciwtarczycowymi:
1) agranulocytozę - poważne działanie niepożądane stosowania leków przeciwtarczycowych - stwierdza się, gdy liczba granulocytów wynosi poniżej 1,5x10⁹/l;
2) mikroorganizmem najczęściej izolowanym z krwi pacjentów z agranulocytozą po tyreostatykach jest Pseudomonas aeruginosa;
3) agranulocytoza jako działanie niepożądane leczenia tyreostatykami występuje z częstością ok. 1-5%;
4) u pacjentów z chorobami nerek lub wątroby należy zmniejszać dawkę tiamazolu;
5) leki przeciwtarczycowe nie wpływają bezpośrednio na wychwyt jodu przez tarczycę ani na uwalnianie hormonów tarczycy z tyreoglobuliny.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące guzów nadnerczy:
1) pierwotne nowotwory nadnerczy są znacznie częstsze niż zmiany przerzutowe do nadnerczy;
2) planowe leczenie operacyjne jest wskazane u chorych z guzem nadnercza o średnicy większej niż 3 cm;
3) gruczolaki skąpolipidowe w tomografii komputerowej mieszczą się w przedziale od 11 jH do 20 jH;
4) krótki test hamowania sekrecji kortyzolu deksametazonem zaleca się jako test przesiewowy u wszystkich pacjentów z gruczolakiem nadnercza;
5) na raka nadnercza wskazuje przyspieszone wypłukiwanie środka kontrastowego w tomografii komputerowej (gęstość spada o >50% po 10 min).
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż, w których sytuacjach należy rozważyć zwiększenie dawki lewotyroksyny u pacjentów leczonych z powodu niedoczynności tarczycy:
1) włączenie doustnej antykoncepcji hormonalnej (zawierającej estrogeny);
2) włączenie inhibitora pompy protonowej;
3) włączenia leczenia karbamazepiną;
4) włączenie leczenia preparatami żelaza;
5) włączenie leczenia preparatami wapnia.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż, który z wymienionych leków nie zwiększa stężenia globuliny wiążącej tyroksynę (TBG):

Przyporządkuj wymienione stany do grupy bezwzględnych lub względnych przeciwwskazań do leczenia testosteronem:
1) zespół obturacyjnego bezdechu sennego;
2) hematokryt > 50%;
3) rak gruczołu krokowego;
4) guz przysadki wydzielający prolaktynę do czasu wdrożenia leczenia agonistami dopaminy;
5) rak stercza u krewnych I stopnia.
Prawidłowa odpowiedź to:

Ważnym źródłem androgenów w jajniku są komórki:

Podstawowym sposobem inaktywacji hormonów tarczycy w wątrobie jest:

Estradiol nie bierze udziału w:

Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące wazopresyny:

Który z poniżej wymienionych hormonów jest najbardziej skuteczny w pobudzaniu syntezy białek w mięśniach szkieletowych?

Po 48 godzinach głodzenia, głównym źródłem energii w organizmie jest/są:

Hormony, które są najważniejsze w podtrzymaniu laktacji (galaktopoezy) to:

Wskaż zdanie prawdziwe dotyczące aktualnych wytycznych The Endocrine Society w zakresie rozpoznawania i leczenia niedoboru witaminy D:

Wskaż zdanie fałszywe dotyczące niedoczynności tarczycy:

Wg aktualnych wytycznych The Endocrine Society wskazaniem do leczenia operacyjnego chorych z przypadkowo wykrytym guzem przysadki jest:
1) ograniczenie pola widzenia spowodowane guzem;
2) obecność guza nieczynnego hormonalnie większego niż 10 mm;
3) rozpoznanie guza czynnego hormonalnie innego niż guz prolaktynowy;
4) obecność guza prolaktynowego u kobiety planującej ciążę;
5) występowanie objawów neurologicznych spowodowanych obecnością guza.
Prawidłowa odpowiedź to:

W najnowszych wytycznych The Endocrine Society dotyczących rozpoznawania i leczenia hiperprolaktynemii zalecono:

W zespole Cowden występuje zwiększona predyspozycja do zachorowania na raka:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące nadczynności tarczycy w ciąży:
1) najczęściej spowodowana jest przez proces autoimmunologiczny;
2) wymaga diagnostyki różnicowej z przejściową ciążową nadczynnością tarczycy;
3) wymaga leczenia farmakologicznego z użyciem leków przeciwtarczycowych;
4) może być, choć bardzo rzadko, wskazaniem do leczenia chirurgicznego (w II trymestrze ciąży);
5) nie może być leczona z użyciem jodu radioaktywnego;
6) w postaci subklinicznej zwykle nie wymaga leczenia;
7) w jej leczeniu nie zaleca się łącznego stosowania leków przeciwtarczycowych i L-tyroksyny;
8) zwykle ulega zaostrzeniu w ostatnich tygodniach ciąży z powodu wygasania zwiększonej tolerancji immunologicznej.
Prawidłowa odpowiedź to:

Obecnie zalecane wartości referencyjne dla TSH w I trymestrze ciąży wynoszą:

Zjawisko zwiększonej tolerancji immunologicznej w ciąży (tzw. immunosupresyjne działanie ciąży):
1) może sprzyjać wyindukowaniu chorób autoimmunologicznych, takich jak choroba Gravesa i Basedowa, czy choroba Hashimoto;
2) nasila objawy nadczynności tarczycy w przebiegu choroby Gravesa i Basedowa u kobiet ciężarnych będących w I trymestrze;
3) łagodzi objawy choroby Hashimoto, dzięki czemu niedoczynność tarczycy przebiega w ciąży łagodniej;
4) wygasa w okresie poporodowym;
5) jest przyczyną przedwczesnych porodów i poronień.
Prawidłowa odpowiedź to:

Stężenie tyreotropiny (TSH) w ciąży:
1) ulega stopniowemu obniżaniu przez cały okres ciąży;
2) ulega istotnemu obniżeniu wskutek podwyższenia stężenia całkowitej tyroksyny (w mechanizmie sprzężenia zwrotnego ujemnego);
3) w trakcie leczenia lekami przeciwtarczycowymi nadczynności tarczycy powinno być utrzymywane w pobliżu górnej granicy normy;
4) powinno mieścić się w granicach 2,5-5 mIU/l w I trymestrze i powyżej 5 mIU/l w II i III trymestrze;
5) nie powinno być w ogólne oznaczane, gdyż jego wartość jest niemiarodajna dla oceny stanu tyreometabolicznego u ciężarnej.
Prawidłowa odpowiedź to:

Dodatkowa profilaktyka jodowa (tzn. dodatkowo 150 mikrogramów jodu podawane np. w tabletce) w Polsce dotyczy następujących grup osób:
1) noworodków;   6) kobiet planujących ciążę;
2) dzieci do 3. roku życia;  7) kobiet ciężarnych;
3) dzieci do 12. roku życia;   8) kobiet karmiących piersią;
4) dzieci i młodzieży (do 18. roku życia);   9) osób (zarówno kobiet, jak i mężczyzn) po 60. roku życia.
5) wszystkich kobiet w wieku prokreacyjnym;  
Prawidłowa odpowiedź to:

W przebiegu niedoczynności tarczycy może występować niedokrwistość, której przyczyną nie jest:

Spośród syntetycznych pochodnych kortyzolu jedynym lekiem nie zwiększającym istotnie stężenia glukozy we krwi jest:

W diagnostyce pierwotnego hiperaldosteronizmu istotne jest odpowiednie przygotowanie pacjenta do pobrania krwi w celu oznaczenia aldosteronu i ARO. Lekami, które można podawać na co najmniej 2 tygodnie przed diagnostyką laboratoryjną hiperaldosteronizmu są:
1) werapamil długo działający;        4) amilorid;
2) doksazosyna;            5) hydralazyna.
3) atenolol;
Prawidłowa odpowiedź to:

Do udaru przysadki nie predysponuje:

W hiperaldosteronizmie wywołanym rozrostem kory nadnerczy, w przeciwieństwie do nadmiaru mineralokortykosteroidów spowodowanych gruczolakiem, obserwuje się:

Objaw Parinaud, zwany również objawem zachodzącego słońca, często występuje w guzach szyszynki i jest skutkiem:

Względnie rzadką przyczyną niedoczynności przysadki jest okołoskrzyżowaniowe zapalenie pajęczynówki, powodujące zespół pustego siodła, występujące w przebiegu bakteryjnego zapalenia opon mózgowych. Charakterystycznym objawem arachnoiditis perichiasmatica jest:

Jednostronne porażenie fałdów głosowych po operacji tarczycy:

U pacjenta po operacji z powodu raka nadnerczy z towarzyszącym zespołem Cushinga należy:
1) natychmiast włączyć leczenie substytucyjne hydrokortyzonem;
2) w jak najszybszym możliwym czasie włączyć leczenie mitotanem;
3) miesiąc po operacji wykonać tomografię komputerową i w razie potwierdzenia rozsiewu procesu nowotworowego włączyć terapię mitotanem;
4) wykonać kontrolne badania obrazowe 6 miesięcy po operacji i w razie rozsiewu włączyć terapię mitotanem;
5) wykonać kontrolę stężenia kortyzolu miesiąc po operacji i w razie potrzeby włączyć leczenie substytucyjne hydrokortyzonem.
Prawidłowa odpowiedź to:

Pacjent lat 70, operowany z powodu wola guzkowego. W badaniu histopatologicznym wykryto pojedyncze ognisko raka anaplastycznego, o średnicy 7 mm, bez naciekania na torebki gruczołu. Powyższe rozpoznanie w skali TNM odpowiada:

Mutacja aktywująca genu dla receptora TSH może prowadzić do rozwoju:
1) rodzinnej nieautoimmunologicznej nadczynności tarczycy;
2) autonomicznego gruczolaka tarczycy;
3) sporadycznej wrodzonej nieautoimmunologicznej nadczynności tarczycy;
4) raka anaplastycznego tarczycy;
5) raka rdzeniastego tarczycy.
Prawidłowa odpowiedź to:

Do testów diagnostycznych służących potwierdzeniu rozpoznania guza chromochłonnego zalicza się:

Deformacja Madelunga jest obserwowana w zespole Turnera i zespole Leri-Weila. Uważa się, że jej wystąpienie jest związane z uszkodzeniem genu SHOX zlokalizowanego na chromosomie X albo genu SHOXY na chromosomie Y. Deformacja ta polega na:

Desmopresyna jest długo działającym analogiem wazopresyny, który wykazuje przede wszystkim działanie antydiuretyczne. Ponadto desmopresyna pobudza wydzielanie kortyzolu:

W przebiegu APS-1 drożdżyca występuje u 70-90% pacjentów. Choroba ta powinna być leczona w pierwszym rzędzie:

„Kciuk garncarza” jest charakterystyczny dla dziedzicznej osteodystrofii Albrighta, która występuje w:

Cechami charakterystycznymi zespołu ponownego odżywiania („refeeding syndrome“) są:

Wskaż grupę chorób/zaburzeń/stanów, w przebiegu których często występuje hipofosfatemia:
1) przewlekła niewydolność nerek;
2) zespół rozpadu guza („tumour-lysis syndrome“);
3) stan po transplantacji nerek;
4) zespół ponownego odżywiania („refeeding syndrome“);
5) rozpad komórek mięśniowych (rhabdomyolysis);
6) zespół głodnych kości („hungry bones syndrome“);
7) hemoliza;
8) tyreotoksykoza.
Prawidłowa odpowiedź to:

Zalecane postępowanie w ciężkich niedoborach witaminy D u dorosłych wg polskich rekomendacji z 2009 r. obejmuje:

Suplementacja witaminy D u ciężarnych wg polskich rekomendacji z 2009 r. obejmuje podawanie:

Objawy które w największym stopniu wskazują na hiperkortyzolemię w odróżnieniu od otyłości prostej to:

Korzystnymi czynnikami prognostycznymi w odniesieniu do trwałej remisji po odstawieniu leków przeciwtarczycowych u osób z chorobą Gravesa są:
1) początkowa toksykoza T3;
2) płeć męska;
3) niewielkie wole;
4) wysokie stężenie przeciwciał antyreceptorowych anty-TSHR;
5) normalizacja TSH podczas leczenia;
6) brak normalizacji tyreoglobulinemii podczas leczenia.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż przyczyny hipoglikemii bez towarzyszącej hiperinsulinemii:
1) pierwotna niedoczynność kory nadnerczy;
2) guz chromochłonny nadnerczy;
3) wtórna niedoczynność kory nadnerczy;
4) przerost komórek B wysp trzustkowych;
5) guzy syntetyzujące insulinopodobny czynnik wzrostu typ II.
Prawidłowa odpowiedź to:

Trudno dyfundujące przez błony komórkowe hormony steroidowe mogą być gromadzone w większych ilościach w obrębie wytwarzających je komórek. Szybkość wydzielania hormonów steroidowych zależy prawie wyłącznie od tempa ich syntezy.

Który z wymienionych kortykosteroidów jest nieczynny biologicznie w pierwotnej postaci?

W diagnostyce zespołu Nelsona krew do oznaczeń stężenia ACTH należy pobrać:

Najbardziej typowa cecha subklinicznego zespołu Cushinga w przypadku incydentaloma nadnercza to:

Objawy zespołu Cushinga mogą wystąpić w wypadku następujących zmian patologicznych w nadnerczach, z wyjątkiem:

Lekiem z wyboru w przewlekłej kortykoterapii u pacjenta ze znaczną otyłością jest:

Do typowych zaburzeń metabolicznych w przewlekłej kortykoterapii zalicza się następujące zmiany, z wyjątkiem:

Które z poniższych leków powodują wzrost wskaźnika aldosteronowo-reninowego (ARR)?
1) propranolol;          4) furosemid;
2) klonidyna;          5) amilorid;
3) ibuprofen;          6) enalapril.
Prawidłowa odpowiedź to:

Akromegalia jest chorobą:
1) w przebiegu której występowanie hiperprolaktynemii wskazuje zawsze na mieszany charakter gruczolaka przysadki wydzielającego równocześnie hormon wzrostu oraz prolaktynę;
2) w której jednym z kryteriów rozpoznania jest brak zmniejszenia się stężenia hormonu wzrostu w surowicy krwi poniżej 2,5 µg/l po 120 minutach od podania doustnego 75 g glukozy;
3) mogącą występować łącznie z pierwotną nadczynnością przytarczyc jako element zespołu MEN1;
4) w której analogi somatostatyny znajdują zastosowanie terapeutyczne wyłącznie w okresie poprzedzającym operacyjne usunięcie gruczolaka przysadki;
5) z częstszym, w porównaniu do choroby Cushinga, występowaniem w chwili rozpoznania makrogruczolaka niż mikrogruczolaka przysadki.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które z zaburzeń nie jest wskazaniem do oznaczenia testosteronu u mężczyzny?

Do typowych objawów kostno-stawowych w przebiegu akromegalii bez współistniejących zaburzeń endokrynologicznych należą niżej wymienione, z wyjątkiem:
1) artropatia z poszerzeniem szpar stawowych i tworzeniem osteofitów;
2) artropatia ze zwężeniem szpar stawowych;
3) osteoporoza;
4) przyrost masy kostnej zwłaszcza części korowej;
5) zespół kanału nadgarstka.
Prawidłowa odpowiedź to:

Najczęściej obserwowanymi objawami guza chromochłonnego są:
1) napadowe wzrosty ciśnienia tętniczego;    4) zaczerwienienie skóry;
2) potliwość skóry;            5) bóle głowy.
3) bradykardia;
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż nieprawdziwe zdanie charakteryzujące preparat everolimus, którego skuteczność w leczeniu zaawansowanych guzów neuroendokrynnych wykazano ostatnio w badaniach klinicznych:

W okresie pomenopauzalnym:
1) głównym androgenem kobiet jest testosteron;
2) głównym androgenem kobiet jest androstendion;
3) głównym estrogenem kobiet jest estradiol;
4) głównym estrogenem kobiet jest estriol;
5) głównym estrogenem kobiet jest estron.
Prawidłowa odpowiedź to:

Po menopauzie u kobiet dochodzi do:
1) spadku poziomu estronu;      4) spadku stężenia androstendionu;
2) spadku stężenia DHEA;      5) wzrostu stężenia DHEAS.
3) wzrostu stężenia testosteronu;
Prawidłowa odpowiedź to:

mikroRNA (miRNA) są krótkimi około 20-nukleotydowymi cząsteczkami RNA, zaangażowanymi w wiele ważnych procesów biologicznych takich jak regulacja proliferacji, różnicowania, apoptozy, embriogenezy i organogenezy. Wskaż stwierdzenie fałszywe:

W niedoczynności tarczycy wraz ze spadkiem poziomu hormonów tarczycy we krwi aktywność enzymów jodotyroninowej dejodynazy typu I (D1) i jodotyroninowej dejodynazy typu II (D2) katalizujących odłączenie jodu z cząsteczki 3,5,3’,5’ tetrajodotyroniny
(L-tyroksyny) ulega następującym zmianom:

Inhibitory steroidogenezy stosuje się:
1) po operacyjnym leczeniu guza wydzielającego ACTH;
2) w przygotowaniu do zabiegu operacyjnego z powodu zespołu Cushinga;
3) w paliatywnym leczeniu hiperkortyzolemii związanej z nowotworami złośliwymi;
4) przy pierwotnym hiperaldosteronizmie;
5) przy raku nadnerczy bez aktywności hormonalnej.
Prawidłowa odpowiedź to:

23-letnia pacjentka od 8 lat leczona z powodu cukrzycy typu 1 metodą intensywnej insulinoterapii, zgłosiła się ze skargami na osłabienie, omdlenia, spadek masy ciała, powtarzające się stany niedocukrzenia. Badania laboratoryjne wykazały: HbA1c 6,7%, albuminuria (30 μg/min), K 4,8 mEq/l, Na 128 mEq/l, Ca 2,3 mmol/l. TSH 0,6 mU/l. Powyższe dolegliwości najprawdopodobniej są związane z:

Czynniki pobudzające wydzielanie glukagonu to:
1) hipoglikemia;   2) adrenalina;   3) insulina; 4) somatostatyna;   5) gastryna.
Prawidłowa odpowiedź to:

Przyczyną hiponatremii normowolemicznej są:

Hamartoma podwzgórza charakteryzuje się:
1) dwuogniskowym występowaniem;      4) przedwczesnym dojrzewaniem płciowym;
2) częstszym występowaniem u mężczyzn;    5) moczówką prostą.
3) lekooporną padaczką;         
Prawidłowa odpowiedź to:

Kobieta 65-letnia z cukrzycą t. 2, osteoporozą, leczona przewlekle węglanem litu została skierowana do Poradni Endokrynologicznej z powodu stwierdzenia nieznacznego podwyższenia poziomu PTH = 90 pg/ml i poziomu wapnia na górnej granicy normy: Ca = 10,8 mg/dl. W diagnostyce różnicowej należy uwzględnić:
1) pierwotną nadczynność przytarczyc;
2) rodzinną lub nabytą hiperkalcemię hipokalciuryczną;
3) niedobór witaminy D3;
4) węglan litu jako jedyną przyczynę hiperparathormonemii;
5) przewlekłą chorobę nerek.
Prawidłowa odpowiedź to:

Hiponatremia jest często stwierdzana w warunkach klinicznych. Może być spowodowana przez polekowy zespół niedostosowanego wydzielania hormonu antydiuretycznego (SIADH). Wskaż grupy leków których stosowanie może do niego prowadzić:
1) karbamazepina;
2) klofibrat;
3) inhibitory oksydazy monoaminowej;
4) cyklofosfamid;
5) tabletki ecstasy;
6) trójcykliczne leki antydepresyjne.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące zespołu pustego siodła:
1) występuje u 0,1% populacji;
2) jedną z przyczyn są wrodzone przepukliny przepony siodła tureckiego;
3) zespół ten może występować po farmakologicznym leczeniu macroprolactinoma;
4) zwykle towarzyszą mu zawroty głowy i nudności;
5) może przebiegać z niedoborem hormonów przysadki.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące zespołu zaburzeń pozatarczycowych przebiegających z eutyreozą (euthyroid sick syndrome):
1) w zespole tym występuje zwiększone stężenie rT3 w surowicy;
2) w zespole tym występuje zwiększone stężenie T3 w surowicy;
3) przyczyną może być jadłowstręt psychiczny;
4) przyczyną może być sepsa;
5) w leczeniu należy stosować tyroksynę.
Prawidłowa odpowiedź to:

W lecznictwie mają zastosowanie następujące preparaty kortykosteroidów: Hydrokortyzon, Prednizon (Encorton), Prednizolon (Encortolon), Metyloprednizolon (Solu-Medrol), Triamcynolon (Polcortolon), Betametazon, Deksametazon, Fludrokortyzon (Cortineff). Wskaż zdania prawdziwe:
1) retencję sodu powodują: Deksametazon, Betametazon i Fludrokortyzon;
2) z wymienionych preparatów najsilniejsze działanie przeciwzapalne wykazuje Metyloprednizolon;
3) dawki równoważne to: 20 mg Hydrokortyzonu, 5 mg Prednizonu, 5 mg Prednizolonu, 4 mg Metylprednizolonu, 4 mg Triamcynolonu, 0,75 mg Betametazonu, 0,75 mg Deksametazonu;
4) układ podwzgórze-przysadka krótkotrwale blokuje Prednizon, Hydrokortyzon i Deksametazon;
5) Hydrokortyzon wykazuje słabe właściwości mineralokortykoidowe.
Prawidłowa odpowiedź to: