Egzamin PES / Endokrynologia / jesień 2006

Nieprawdziwym stwierdzeniem dotyczącym zespołu rakowiaka jest:

W porównaniu do laparoskopowej kauteryzacji jajników stosowanie metforminy u kobiet z zespołem PCO w celu indukcji owulacji jest:

Cukrzyca charakteryzuje się następującymi objawami, z wyjątkiem:

Nadczynność tarczycy charakteryzuje się następującymi objawami, z wyjątkiem:

Najbardziej istotnym wg kryteriów ASRM/ESHRE biochemicznym markerem hiperandrogenizmu w zespole PCO jest:

Ginekomastia w hiperprolaktynemii:

Najwyższą aktywność androgenną wykazuje:

Test przesiewowy z 50 g glukozy w kierunku cukrzycy ciężarnych powinno się wykonać u:

Zwiększona potliwość nie jest zazwyczaj opisywana jako objaw:

Lekami, których przyjmowanie fałszywie zawyża wynik oznaczenia chromograniny A w surowicy są:

Przyczyną osteoporozy może być, poza menopauzą:

Uderzenia gorąca mogą występować w:

Przewlekła kortykoterapia może wywoływać poniższe zaburzenia metaboliczne, z wyjątkiem:

W zespole wrodzonej oporności receptora glikokortykosteroidowego u kobiet nie występuje/ją?

Pacjent 32-letni, po przezklinowej resekcji gruczolaka przysadki typu somatotropinoma przed miesiącem. Hormon wzrostu w teście glukozowym 3 ng/ml. Właściwe postępowanie terapeutyczne to:

Glikokortykosteroidy wpływają na równowagę mineralną ustroju, z wyjątkiem:

Zwiększone spożycie jodków w diecie powoduje:

Które ze stwierdzeń dotyczących niedoczynności kory nadnerczy jest prawdziwe?

Funkcja endokrynna tarczycy płodu jest bardzo istotna dla jego prawidłowego rozwoju i zapoczątkowana jest wytwarzaniem tyroksyny, której najwyższe stężenia w krążeniu płodowym obserwuje się w:

Który z niżej wymienionych progestagenów zaliczamy do pochodnych 17α-hydroksyprogesteronu?

Wśród steroidów stosowanych powszechnie w lecznictwie wyróżniamy grupę steroidów otrzymywanych naturalnie bez chemicznych modyfikacji. Do tych preparatów zaliczamy:
1) skoniugowane estrogeny końskie;     3) estron;
2) 17β-estradiol;         4) etinyloestradiol.
Prawidłowa odpowiedź to:

U noworodka urodzonego przez kobietę, której ciąża powikłana była cukrzycą leczoną insuliną, można stwierdzić następujące odchylenia:
1) stany hipoglikemiczne po urodzeniu;     4) hipomagnezemia;
2) policytemia;           5) hiperkalcemia.
3) hiperbilirubinemia;
Prawidłowa odpowiedź to:

Popularną drogą ordynacji preparatów zawierających w swoim składzie estrogeny jest droga doustna. Przyjmowanie doustne estrogenów związane jest z ich wpływem na cały organizm kobiety, a szczególnie na metabolizm komórki wątrobowej, co określane jest efektem „pierwszego przejścia”. Które z niżej wymienionych określeń odzwierciedla procesy związane z efektem „pierwszego przejścia”?
1) zwiększenie syntezy angiotensynogenu;
2) zwiększenie wydzielania globuliny wiążącej steroidy płciowe;
3) zmniejszenie syntezy frakcji HDL cholesterolu;
4) zmniejszenie syntezy trójglicerydów;
5) zwiększenie syntezy czynników układu krzepnięcia;
6) zwiększenie syntezy frakcji LDL cholesterolu;
7) zmniejszenie syntezy całkowitego cholesterolu.
Prawidłowa odpowiedź to:

Jedną z technik wspomaganego rozrodu stosowanych w leczeniu niepłodności małżeńskiej jest AID. Terminem tym określamy:

Iloczyn stężenia w surowicy Ca całkowitego i PO₄ [mg/dl] in vivo prawidłowo wynosi:

Okres półtrwania tyroksyny w surowicy wynosi około:

Które z niżej wymienionych preparatów stosowanych doustnie w hormonalnej terapii zastępczej uznawane są za leki pozbawione niekorzystnego wpływu na oporność insulinową i tolerancję glukozy?
1) 17β-estradiol;         5) octan cyproteronu;
2) skoniugowane estrogeny;       6) lewonorgestrel;
3) estrogeny zestryfikowane;       7) dydrogesteron.
4) octan medroksyprogesteronu;
Prawidłowa odpowiedź to:

Opóźnienie normalizacji stężenia TSH w surowicy krwi w trakcie farmakologicznego leczenia nadczynności tarczycy w przebiegu choroby Graves-Basedowa mimo uzyskania normalizacji stężenia tyroksyny i trójjodotyroniny w surowicy może wynosić:

Wymień zaburzenia, którym może towarzyszyć otyłość wtórna:
1) niedoczynność tarczycy;       4) choroba glikogenowa typ I;
2) niedobór hormonu wzrostu;       5) zespół Turnera.
3) niedoczynność przytarczyc typ I;
Prawidłowa odpowiedź to:

Zarejestrowanymi w Polsce wskazaniami do leczenia hormonem wzrostu u dzieci i podlegającymi refundacji w ramach ogólnopolskiego programu leczenia są:
1) zespół Turnera;
2) wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrastania;
3) przewlekła niewydolność nerek;
4) somatotropinowa niedoczynność przysadki;
5) achondroplazja.
Prawidłowa odpowiedź to:

Subkliniczna nadczynność tarczycy powoduje:

Nasilenie objawów klinicznych w zespole PCO zależy głównie od:

Ocena stężenia tyreoglobuliny w surowicy ma zastosowanie w:
1) diagnostyce agenezji tarczycy;
2) diagnostyce tyreotoxicosis facticia;
3) prognozowaniu nawrotu nadczynności tarczycy w przebiegu G-B;
4) ocenie skuteczności leczenia supresyjnego wola guzowatego;
5) ocenie wznowy choroby nowotworowej u pacjentów po leczeniu radykalnym raka zróżnicowanego tarczycy.
Prawidłowa odpowiedź to:

Podwyższone stężenie T4:
1) może być związane z nadprodukcją TBG;
2) najczęściej jest wynikiem niedoboru TBG;
3) może być wynikiem rodzinnej dysalbuminemii;
4) może być wynikiem zwiększonego powinowactwa T4 do prealbuminy;
5) może być wynikiem zmniejszonego powinowactwa T4 do prealbuminy.
Prawidłowa odpowiedź to:

Zjawisko zwiększonej oporności na działanie insuliny nie odgrywa roli w hiperglikemii obserwowanej w przebiegu:

Cukrzyca typu 1 może współwystępować z następującymi endokrynopatiami o podłożu autoimmunologicznym:
1) chorobą Addisona;     4) guzem chromochłonnym nadnerczy;
2) chorobą Cushinga;     5) niedoczynnością przytarczyc.
3) chorobą Gravesa;
Prawidłowa odpowiedź to:

Do objawów klasycznego zespołu Sheehana zalicza się:
1) polymenorrhoea;
2) hiperandrogenizację;
3) zanik owłosienia łonowego i pachowego;
4) wtórną niedoczynność tarczycy;
5) niemożność zahamowania laktacji.
Prawidłowa odpowiedź to:

Przyczyną hipogonadyzmu męskiego może być zespół:
1) Dell-Castillo;  2) Klinefeltera;  3) Marfana;  4) Noonana;  5) Nelsona.
Prawidłowa odpowiedź to:

Poniżej przedstawiono 5 wyników badania nasienia (odpowiednio: liczba plemników/mL; ruchliwość plemników; objętość ejakulatu; czas upłynnienia):
1) 25 mln; 55%; 3 mL; 20 min;    4) 30 mln; 30%; 1 mL; 40 min;
2) 12 mln; 60%; 2 mL; 30 min;    5) 30 mln; 50%; 15 mL; 90 min.
3) 30 mln; 70%; 4 mL; 25 min;
Prawidłowe wyniki (wg norm WHO) to:

Hipogonadotropowy brak miesiączki występuje w następujących przypadkach:
1) niedoczynność przysadki;     4) zespół Mayera-Rokitansky’ego-Küstnera Hausera;
2) anorexia nervosa;       5) zespół Kallmana.
3) zespół policystycznych jajników;
Prawidłowa odpowiedź to:

Które z progesteronów posiadają działanie androgenne?
1) lewonorgestrel;       4) dezogestrel;
2) noretisteron;         5) octan cyproteronu.
3) norgestimat;
Prawidłowa odpowiedź to:

Analogi GnRH stosowane są w następujących stanach klinicznych:
1) w leczeniu endometriozy;
2) w leczeniu mięśniaków macicy;
3) w niepłodności małżeńskiej;
4) w przedwczesnym dojrzewaniu płciowym;
5) w zespole napięcia przedmiesiączkowego.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które z poniższych stwierdzeń dotyczą melatoniny?
1) ma działanie antyoksydacyjne;
2) produktem wyjściowym do jej syntezy jest tymidyna;
3) wydziela się w rytmie dobowym;
4) stopień jej wydzielania zależy od wieku;
5) jest możliwy jej udział w procesach dojrzewania.
Prawidłowa odpowiedź to:

Niski wzrost jest charakterystyczny dla pacjentów z zespołem:
1) Downa;  2) Turnera;  3) Kallmana;  4) Larona;  5) Albrighta.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które z poniższych informacji o somatostatynie są błędne?
1) jest wydzielana przez komórki zlokalizowane w okolicy przykomorowej podwzgórza;
2) jest wydzielana przez komórki D wysp trzustki;
3) jest wydzielana przez komórki C tarczycy;
4) jest wydzielana przez komórki D śluzówki wpustu żołądka;
5) jest wydzielana przez komórki G śluzówki wpustu żołądka.
Prawidłowa odpowiedź to:

Somatostatyna nie hamuje wydzielania:

U 16-letniej dziewczynki stwierdzono nadciśnienie tętnicze, pierwotny brak miesiączki i niedorozwój wtórnych cech płciowych.
W różnicowaniu należy brać pod uwagę:
1) niedobór dehydrogenazy 3-beta-hydroksysteroidowej;
2) zespół Turnera;
3) niedobór 11-hydroksylazy;
4) niedobór 17-hydroksylazy;
5) nieklasyczną postać wrodzonego przerostu nadnerczy zależnego od 21-hydroksylazy.
Prawidłowa odpowiedź to:

Zwolnienie szybkości wzrastania u dziecka i opóźnienie wieku kostnego nie jest charakterystyczne dla:
1) niedoczynności tarczycy;  4) wrodzonego przerostu nadnerczy z utratą soli;
2) hiperkortyzolemii;   5) zaburzeń neurosekrecji hormonu wzrostu.
3) nadczynności tarczycy;
Prawidłowa odpowiedź to:

Opóźnione dojrzewanie płciowe rozpoznasz w przypadku:

Wybierz prawidłowe stwierdzenie dotyczące wydzielania insuliny:

W trakcie leczenia kwasicy ketonowej u chorego z cukrzycą typu 1 należy:
1) wstrzymać podawanie K⁺;
2) zwiększyć dawki insuliny krótko działającej z powodu insulinooporności;
3) nawodnienie rozpocząć jednocześnie z insulinoterapią lub wcześniej;
4) podać tlen do oddychania do czasu wyrównania pH;
5) dążyć do jak najszybszego obniżenia glikemii do wartości poniżej 150 mg/dl;
6) utrzymać stężenia glukozy we krwi na poziomie 150-200 mg/dl, aż do ustąpienia kwasicy.
Prawidłowa odpowiedź to:

Przyczyną porannej hiperglikemii u dziecka z cukrzycą typu 1 nie może być:

Przykładem choroby specyficznej narządowo jest:
1) choroba Graves’a;       4) choroba Addisona;
2) choroba Hashimoto;      5) niedokrwistość złośliwa.
3) cukrzyca t. 1;
Prawidłowa odpowiedź to:

Leczeniem z wyboru przewlekłego zapalenia tarczycy typu Hashimoto jest leczenie operacyjne, ponieważ zapobiega ono wystąpieniu chłoniaka:

Podstawowa substytucja hormonalna w niedoczynności przysadki u osób dorosłych obejmuje podawanie:

U chorego przyjmującego przewlekle amiodaron można oczekiwać następujących zaburzeń ze strony gruczołu tarczowego,
z wyjątkiem:

U ciężarnej leczonej L-tyroksyną z powodu niedoczynności tarczycy najbardziej celowe jest okresowe wykonywanie następujących badań:

Niedobór hormonu wzrostu u 35-letniego mężczyzny potwierdza:

Do objawów andropauzy nie należy/ą:

Wytrzeszcz złośliwy w chorobie Graves-Basedowa występuje z częstotliwością około:

Tachykardia, wole i wytrzeszcz to klasyczne objawy choroby Graves-Basedowa, określamy je mianem triady merseburskiej.

Przyczyną ciężkich hipoglikemii u pacjentów z cukrzycą typu 1 może być:
1) odbudowywanie zapasów glikogenu przez mięśnie ok. 5-15 godzin po długotrwałym wysiłku fizycznym;
2) brak sprawnych mechanizmów kontrregulacji (redukcja odpowiedzi adrenaliny);
3) wzrost sekrecji glukagonu u osób z niskimi wartościami hemoglobiny glikowanej;
4) zwiększona wrażliwość na insulinę związana z niedoborem ACTH;
5) zwiększona wrażliwość na insulinę w przebiegu zwiększonego wydzielania hormonu wzrostu.
Prawidłowa odpowiedź to:

Zespół Schwartza-Bartera nie występuje w przebiegu:

W teście z metoklopramidem w warunkach prawidłowych stężenie prolaktyny w 60 lub 120 min. testu:

Hiperkalcemia może powstać jako skutek:

Czynnikiem ryzyka wystąpienia zespołu stopy cukrzycowej jest:

Standardowy skład płynu GIK (glukoza, inulina, potas) stosowanego w okresie okołooperacyjnym jest następujący:

Wskazaniem do operacyjnego leczenia pierwotnej nadczynności przytarczyc nie jest:

Do czynników patogenetycznych przewlekłych powikłań cukrzycy należą:
1) hiperglikemia;         4) predyspozycja genetyczna;
2) zaburzenia krzepnięcia i fibrynolizy;    5) występowanie zaburzeń lipidowych
3) nasilenie stresu oksydacyjnego;
Prawidłowa odpowiedź to:

W momencie rozpoznania cukrzycy typu 2 - często w późnym stadium złożonego i postępującego procesu patologicznego stwierdza się obecność przewlekłych powikłań tej choroby u około:

Które ze stwierdzeń na temat Raloksifenu jest nieprawdziwe?

Która z pochodnych sulfonylomocznika powoduje najczęściej hipoglikemię?

Wolno ujawniająca się cukrzyca typu 1 tzw. LADA:

W zespole mnogiej gruczolakowatości wewnątrzwydzielniczej (MEN) typu IIa (zespół Sipple’a) współistnieją:
1) guz chromochłonny;      4) mnogie nerwiaki śluzówkowe;
2) nadczynność przytarczyc;     5) wygląd marfanoidalny.
3) rak rdzeniasty tarczycy;
Prawidłowa odpowiedź to:

Mnoga gruczolakowatość wewnątrzwydzielnicza typu 1 (MEN1) obejmuje równoczesne występowanie:
1) nowotworów gruczołów przytarczycznych;  4) raka rdzeniastego tarczycy;
2) hormonalnie czynnych guzów trzustki;  5) guza chromochłonnego nadnerczy;
3) gruczolaków przysadki;      6) marfanoidalnej budowy ciała.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wpływ amiodaronu na stężenie hormonów tarczycy (HT) polega na:
1) modyfikowaniu wydzielania TSH przez przysadkę;
2) modyfikowaniu syntezy i uwalnianiu HT poprzez dostarczanie jodu;
3) hamowaniu 5’-dejodynazy;
4) zmianie czynności układu odpornościowego;
5) zmianie wiązania T4 i T3 z białkami osocza.
Prawidłowa odpowiedź to:

Kobieta lat 28 zauważyła przyrost ciężaru ciała, zaburzenia miesiączkowania od 6 miesięcy, od 2 miesięcy nie miesiączkuje, zauważyła mlekotok o nieznacznym nasileniu (plamienie). Ustal kolejności postępowania diagnostycznego:
1) test ciążowy;         4) badanie okulistyczne (dna oka);
2) oznaczenie poziomu prolaktyny;  5) badanie okulistyczne (perimetria).
3) badanie ginekologiczne;
Prawidłowa odpowiedź to:

Spośród badań biochemicznych wykonywanych w diagnostyce guza chromochłonnego największą wartość ma oznaczenie stężenia:

W typie II osteoporozy pierwotnej stwierdza się:

66-letni pacjent z wolem guzkowym obserwowanym od około 2 lat, został poddany operacji tarczycy z powodu szybkiego powiększania się obwodu szyi. Opis materiału pooperacyjnego: w płacie prawym stwierdzono ognisko raka brodawkowatego o średnicy 2,5 cm, nieprzekraczające torebki tarczycy, powiększone węzły chłonne szyjne po stronie prawej; brak przerzutów odległych. Według klasyfikacji TNM powyższe zmiany możemy zakwalifikować jako:

W diagnostyce różnicowej przyczyn hipoglikemii za rozpoznaniem hiperinsulinizmu przemawiać będzie stwierdzenie w momencie hipoglikemii:
1) obecności kwasicy;
2) braku kwasicy;
3) zwiększenia stężenia wolnych kwasów tłuszczowych;
4) braku zwiększenia stężenia wolnych kwasów tłuszczowych;
5) stosunku stężeń glukozy do insuliny (mg%/μU/l) <3;
6) stosunku stężeń glukozy do insuliny (mg%/μU/l) >3.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które z poniższych stwierdzeń dotyczących wrodzonego przerostu nadnerczy zależnego od mutacji genu CYP21 są fałszywe?
1) hipokortyzolemia powoduje zwiększone wytwarzanie ACTH i hipoandrogenizm;
2) hiperandrogenizm stymulując stale oś hormon wzrostu-IGF-I prowadzi do hiperinsulinizmu;
3) hiperinsulinizm zwiększa wytwarzanie androgenów;
4) ACTH stymuluje korę nadnerczy, ale także zwiększa klirens kortyzolu;
5) ACTH stymuluje korę nadnerczy, ale także zmniejsza klirens kortyzolu.
Prawidłowa odpowiedź to:

Chora lat 35, po całkowitej strumektomii z powodu raka brodawkowatego tarczycy i leczeniu izotopem 131-I (100 mCi), zastosowanym przed 7 tygodniami przy TSH 80 mIU/L, od tygodnia stosuje preparat L-T4 w dawce 150 ug/dzień. Aktualne stężenie TSH wynosi 0,5 mIU/L:

Zaznacz zdanie nieprawdziwe dotyczące postępowania u ciężarnych z hiperprolaktynemią:

Ghrelina:
1) jest 28-aminokwasowym peptydem;
2) syntetyzowana jest głównie w żołądku;
3) silnie pobudza uwalnianie GH, nie działając na inne hormony przysadkowe;
4) jest skuteczniejsza od ludzkiego rekombinowanego GH w leczeniu niedoborów GH;
5) jest naturalnym ligandem dla GHS receptorów;
6) pobudza uwalnianie GH, reguluje apetyt, wpływa na układ sercowo-naczyniowy, wykazuje działanie antyproliferacyjne.
Prawidłowa odpowiedź to:

Zespoły mnogiej gruczolakowatości wewnątrzwydzielniczej charakteryzują się współistnieniem zmian rozrostowych w kilku gruczołach dokrewnych równocześnie:
1) MEN1 guz przytarczyc, guz przysadki, wyspiak;
2) MEN1 rak rdzeniasty tarczycy, guz chromochłonny, wyspiak;
3) MEN2A rak rdzeniasty, guz chromochłonny, guz przytarczyc;
4) MEN2B guz przysadki, rak rdzeniasty tarczycy, nerwiak błon śluzowych;
5) MEN2B guz przysadki, rak rdzeniasty, guz chromochłonny.
Prawidłowa odpowiedź to:

W okresie około- i pomenopauzalnym u kobiet pojawiają się objawy wypadowe których charakter, nasilenie oraz częstość pojawiania się są indywidualnie zmienne. Celem ułatwienia określenia stopnia tych dolegliwości ich zmienności w czasie wprowadzono wiele kwestionariuszy i skal. Pierwszą skalą oceniającą nasilenie objawów wypadowych i będącą w powszechnym użytku jest indeks Kuppermana. Według tej skali o poważnym nasileniu objawów wypadowych możemy mówić, gdy wartość indeksu przekracza:

Do poradni endokrynologicznej zgłosiła się 29-letnia pierwiastka będąca w 25 tygodniu ciąży. Lekarz prowadzący ciążę zlecił wykonanie testu diagnostycznego z 75 g glukozy po nieprawidłowym wyniku testu przesiewu w ramach diagnostyki zaburzeń gospodarki węglowodanowej w ciąży. Wyniki oznaczeń glikemii:
na czczo - 98 mg/dl;
w godzinę po 75 g obciążeniu - 195 mg/dl;
w dwie godziny po 75 g obciążeniu - 136 mg/dl;
W badaniu ogólnym moczu nie stwierdzono obecności glukozy i ciał ketonowych. Właściwym postępowaniem będzie:

W ostatnich latach jednym z podstawowych preparatów stosowanych w stanach zagrożenia wczesnej ciąży jest dydrogesteron. Dydrogesteron wpływa na organizm kobiety ciężarnej:
1) zmniejszając pobudliwość i przewodnictwo w obrębie mięśnia macicznego;
2) obniżając aktywność skurczową mięśnia macicznego;
3) obniżając napięcie spoczynkowe mięśnia macicznego;
4) zmniejszając wpływ prostaglandyn i serotoniny na mięsień maciczny;
5) hamując w limfocytach syntezę i uwalnianie progesterone induced blocking factor (PIBF).
Prawidłowa odpowiedź to:

Które ze stwierdzeń dotyczących działania leków hipoglikemizujących są prawdziwe?
1) przy stosowaniu pochodnych sulfonylomocznika ich działanie hipoglikemizujące nasilają salicylany;
2) u osób długotrwale leczonych pochodnymi sulfonylomocznika może wystąpić hamowanie czynności gruczołu tarczowego;
3) u pacjentów leczonych chlorpropamidem może pojawić się przejściowe działanie antydiuretyczne;
4) pochodne biguanidu powodują zmniejszenie stężenia ciał ketonowych we krwi i zwiększenie ilorazu stężenia
3-hydroksymaślanu i stężenia acetooctanu;
5) przyczyną pojawienia się niedokrwistości u pacjentów leczonych Akarbozą (inhibitor alfa glukozydazy) jest zmniejszenie się we krwi stężenia kwasu foliowego i witaminy B₁₂.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wybierz optymalny zestaw badań we wstępnej (wczesnej) diagnostyce różnicowej noworodka z obojnaczymi narządami płciowymi zewnętrznymi:

W diagnostyce endokrynologicznej ocenia się wzajemne proporcje obu gonadotropin. Stosunek LH/FSH jest:
1) zbliżony do 1 w przypadku prawidłowego cyklu miesiączkowego (oprócz jajeczkowania);
2) niezmienny we wszystkich fazach cyklu miesiączkowego;
3) po menopauzie zmniejsza się do 0,4-0,7;
4) w PCOS wzrasta powyżej 1,5-3;
5) ulega nieznacznemu zmniejszeniu do 0,5-0,6 w niewydolności podwzgórzowo-przysadkowej.
Prawidłowa odpowiedź to:

Gruczolak przysadki wydzielający hormon wzrostu:
1) jest względnie częstym gruczolakiem przysadki;
2) u dorosłych daje objawy: nadmierny wzrost, lokalny przerost tkanki kostnej i tkanek miękkich, hyperinsulinemię;
3) u młodzieży daje objawy: nadmierny wzrost, hipogonadyzm, nietolerancję cukru;
4) w celu potwierdzenia obecności tego gruczolaka można wykonać test wyrzutu GH po wyindukowaniu hipoglikemii;
5) w celu potwierdzenia obecności tego gruczolaka można wykonać test obciążenia glukozą.
Prawidłowa odpowiedź to:

U pacjentki 64-letniej przypadkowo stwierdzono podwyższony poziom wapnia całkowitego w surowicy - 11,3 mg/dL. Szczegółowe dodatkowe badania wykazały mierne podwyższenie stężenia iPTH - 98 pg/mL, kalciurię 320 mg/24h, osteopenię w odcinku L1-L4 kręgosłupa (wskaźnik T=-1.48) oraz w szyjce kości udowej (wskaźnik T=-1.2). Wskaż najbardziej prawdopodobne rozpoznanie
i zalecenia:

42-letni pacjent skarży się na narastające od kilkunastu miesięcy bóle głowy, zaburzenia widzenia, nadmierną potliwość, ogólne osłabienie mięśniowe i męczliwość. Zauważył także pogrubienie rysów twarzy, co wiązał z przyrostem masy ciała, powiększenie obrysu szyi oraz zmniejszoną sprawność manualną. Bezpośrednim powodem zgłoszenia się do lekarza było pojawienie się bólów zamostkowych. W przeprowadzonych podstawowych badaniach biochemicznych stwierdzono u pacjenta nieprawidłową glikemię na czczo oraz nieznacznie podwyższony poziom cholesterolu. Badanie ekg wykazało cechy przerostu lewej komory serca. Na tym etapie diagnostyki u pacjenta należy podejrzewać przede wszystkim:

U 16-letniej pacjentki, która zgłosiła się z powodu pierwotnego braku miesiączki stwierdzono: wzrost 170 cm, prawidłową budowę ciała o typie żeńskim; thelarche V, pubarche II według skali Tannera. W trakcie przeprowadzonej diagnostyki wykazano między innymi: kariotyp 46,XY, wiek kostny równy kalendarzowemu, obecność jąder w kanałach pachwinowych z wysokim poziomem testosteronu, brak wewnętrznych struktur pochodzących z przewodów Müllera. Z poniższych zdań, dotyczących diagnostyki różnicowej przedstawionego powyżej przypadku, wybierz fałszywe:

Zwiększone stężenia wolnej tyroksyny i oznaczalne lub zwiększone stężenie TSH występują w tyrotropinoma i oporności na hormony tarczycy. Jakie badania najlepiej różnicują te stany?
1) oznaczenie podjednostki alfa i wyliczenie jej stosunku do TSH;
2) oznaczenie wolnej trójjodotyroniny i wskaźnika FT4/FT3;
3) oznaczenie przeciwciał antytyreoglobulinowych;
4) badanie rezonansem magnetycznym okolicy przysadki;
5) badanie genu THRB.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które z poniższych stwierdzeń uznasz za prawdziwe?
1) ryzyko raka piersi wzrasta wraz z czasem stosowania hormonalnej terapii zastępczej (HTZ);
2) u kobiet z rodzinnym obciążeniem rakiem piersi, stosowanie HTZ nie prowadzi do wzrostu ryzyka zachorowania;
3) złożona terapia estrogenowo-progestagenowa (E-P) może zwiększać ryzyko rozwoju raka piersi w porównaniu do leczenia samymi estrogenami;
4) w przypadku stosowania leczenia E-P, wariant terapii ciągłej jest bezpieczniejszy niż leczenie metodą sekwencyjną;
5) rak piersi występujący u kobiet stosujących HTZ ma korzystniejsze cechy histologiczne niż guzy rozwijające się u kobiet, które nie stosują tej terapii.
Prawidłowa odpowiedź to:

Przytarczyce produkują hormon PTH 1-84 (tzw. CAP) i C-końcowy fragment hormonu pozbawiony 6 aminokwasów - PTH 7-84 (tzw. CIP). Wykazano, że:
1) PTH 7-84 działa antagonistycznie do PTH 1-84 powodując obniżenie stężenia wapnia w surowicy krwi i zmniejszenie obrotu kostnego;
2) w warunkach fizjologicznych iloraz CAP/CIP jest równy 1;
3) u chorych z pierwotną nadczynnością przytarczyc iloraz CAP/CIP jest mniejszy od 1.

Prawdziwe dla zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS) są następujące stwierdzenia:
1) częste objawy PMS to: objawy behawioralne, objawy w sferze psychicznej, objawy somatyczne;
2) trzy kluczowe elementy rozpoznania zespołu napięcia przedmiesiączkowego to: typowe objawy PMS, stałe występowanie tylko w fazie lutealnej cyklu miesiączkowego, negatywny wpływ objawów na funkcjonowanie i styl życia;
3) typowa dla PMS jest stała hiperprolaktynemia;
4) w leczeniu PMS coraz częściej stosuje się wybiórcze inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny;
5) lekiem z wyboru w zespole napięcia przedmiesiączkowego jest Danazol.
Prawidłowa odpowiedź to:

Chora lat 33, leczona z powodu przewlekłego zapalenia tarczycy typu Hashimoto preparatami L-tyroksyny. Przyjęta celem badań rodzinnych: matka - zespół MEN 2A z mutacją germinalną w kodonie 634 protoonkogenu RET. Obecne wyniki badań: TSH 0,1 (norma 0,2-3,5 mlU/ml), wolna tyroksyna 19 (norma 7,6-19,7 pmol/l), stężenie przeciwciał a-TPO 550 U/l (norma do 60); w USG tarczycy: objętość 28 cm³, echogenność niejednorodna znacznie obniżona, liczne drobne 2-3 mm ogniska hypoechogenne. Wykonano BACC tarczycy: Thyreoiditis chronica. Stężenie CT w surowicy w warunkach podstawowych: 15 pg/ml (norma 0-10), w teście z pentagastryną: 39 pg/ml. Analiza protoonkogenu RET - nie stwierdzono mutacji (badano dwukrotnie). Dalsze postępowanie u ww. chorej obejmuje:

U 30-letniej pacjentki wykonano prawostronną adrenolektomię z powodu 3,5 cm guza nadnercza i rozpoznano na podstawie badania histopatologicznego guz chromochłonny. W badaniu przedoperacyjnym nie stwierdzono objawów guza chromochłonnego, a dobowe wydzielanie metoksykatecholamin wynosiło 500 μg/24 h (norma 100-1000). Według wiedzy pacjentki nikt z rodziny nie był operowany z powodu guza nadnercza, tarczycy, nerek lub głowy. W rutynowym badaniu USG stwierdzono 3 guzki tarczycy, największy o średnicy około 15 mm jest zlokalizowany przy tylnej ścianie prawego łata tarczycy. Najczulszym testem w celu wykluczenia lub potwierdzenia zespołu MEN-2 u tej pacjentki jest:

Nadczynność tarczycy matki może być przyczyną tyreotoksykozy u płodu lub noworodka, najczęściej w przebiegu choroby Graves-Basedowa u matki. Które z poniższych stwierdzeń trafnie charakteryzują powyższą patologię u płodu?
1) czynnikiem etiopatogenetycznym są matczyne przeciwciała TSAb;
2) nadczynność u dziecka rozwija się nawet przy niewielkich stężeniach TSAb w surowicy krwi matki;
3) nadczynność tarczycy u płodu i noworodka rozwija się u 30% dzieci, których matki miały nadczynność w okresie ciąży;
4) tyreotoksykoza może ujawnić się u płodu już między 16-18 tygodniem życia wewnątrzmacicznego, kiedy tarczyca może oddziaływać na obecność TSAb5;
5) objawami tyreotoksykozy u płodu stwierdzanymi w badaniu ultrasonograficznym i kardiotokograficznym są: częstotliwość rytmu serca płodu 120-150/min, uwidocznienie tarczycy u płodu, zmniejszona ruchliwość płodu w trakcie obserwacji ultrasonograficznej.
Prawidłowa odpowiedź to:

Dziewczynka 8-letnia ma 110 cm wzrostu (-2,5 SDS). W badaniu stwierdzono obecność zmarszczki nakątnej. Brak cech dojrzewania. Rozwój psychoruchowy prawidłowy. Matka ma 160 cm wzrostu, ojciec 163 cm. Jakie postępowanie zaproponujesz?

25-letnia kobieta zgłosiła się do endokrynologa z powodu przypadkowo stwierdzonej w badaniu usg zmiany hiperechogenicznej (w prawidłowej wielkości tarczycy) o średnicy 7 milimetrów. Zmiana w tarczycy nie jest wyczuwalna palpacyjnie. Wynik badania TSH jest prawidłowy. Optymalne postępowanie to:

Spośród poniższych twierdzeń:
1) wybiórcze oznaczenie TSH jest wystarczające, gdy pacjent nie ma objawów zaburzeń funkcji tarczycy i lekarz chce to potwierdzić;
2) rozpoznanie nadczynności tarczycy powinno się opierać na wykonaniu TSH i fT4;
3) stwierdzenie obniżonego stężenia TSH przy prawidłowym stężeniu fT4 jest wskazaniem do oceny stężenia T3 lub fT3 w celu wykluczenia T3-toksykozy;
4) obniżone stężenie TSH przy prawidłowym stężeniu fT4 i fT3 może świadczyć o utajonej nadczynności tarczycy;
5) w diagnostyce niedoczynności tarczycy oznaczanie T3 i fT3 jest niepotrzebne.
Prawdziwe są:

Rak rdzeniasty:
1) wywodzi się z komórek parafolikularnych;
2) makroskopowo jest guzem litym, nieotorebkowanym, ale dobrze odgraniczonym, o szarożółtej powierzchni;
3) makroskopowo jest guzem litym otorebkowanym, słabo odgraniczonym o szarożółtej powierzchni;
4) mikroskopowo stwierdza się lite gniazda komórek okrągłych lub wielonocznych, podzielonych bogatounaczynionym podścieliskiem z obecnością amyloidu;
5) wytwarza ziarnistości srebrochłonne, kalcytoninę i amyloid.
Prawidłowa odpowiedź to:

Guzy z komórek Hurtla:
1) utworzone są z komórek onkocytarnych, które stanowią ponad połowę utkania nowotworu;
2) makroskopowo są to guzy lite, dobrze unaczynione, najczęściej posiadają pełną torebkę;
3) mikroskopowo mają strukturę typu pęcherzykowego, brodawkowatego lub beleczkowatego;
4) zawsze mają przebieg łagodny;
5) mogą wykazywać cechy naciekania i angioinwazji.
Prawidłowa odpowiedź to:

Generowany izotop metastabilnego technetu:
1) daje niższe napromieniowanie chorego i tarczycy;
2) podaje się go w dawce 100-krotnie wyższej od dawki J131;
3) może być wychwytywany przez guzy tarczycy, które utraciły zdolność organifikacji jodu;
4) nie nadaje się do diagnostyki odległych przerzutów raka tarczycy;
5) podaje się go w dawce 100-krotnie niższej od dawki J131.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które ze stwierdzeń dotyczących niedoczynności przytarczyc są prawdziwe?
1) występuje w zespole wewnątrzwydzielniczych niedoczynności wielogruczołowych typu 1;
2) w zespole MEN 2A może towarzyszyć rakowi rdzeniastemu tarczycy oraz pheochromocytoma;
3) w chorobie tej rzadko dochodzi do zwapnień tkanek miękkich;
4) bywa powikłaniem po operacji tarczycy;
5) w różnicowaniu przydatna jest próba Ellswortha-Howarda.
Prawidłowa odpowiedź to:

Rodzinną krzywicę hipofosfatemiczną charakteryzuje:
1) dziedziczenie recesywne sprzężone z chromosomem X;
2) szpotawość kończyn ujawnia się około 1 roku życia;
3) rozpoznanie ustala się na podstawie stwierdzenia hipofosfatemii i hiperfosfaturii;
4) wcześnie rozpoczęte leczenie zapobiega upośledzeniu wzrostu;
5) leczenie polega na podawaniu przewlekle mieszanki fosforanów i 1,25(OH)₂D.
Prawidłowa odpowiedź to:

Stężenie 17-OH-progesteronu:
1) jest podwyższone w każdym przypadku nie leczonego wrodzonego przerostu kory nadnerczy;
2) jest najlepszym wskaźnikiem w monitorowaniu terapii wrodzonego przerostu kory nadnerczy bez utraty soli;
3) może być oceniane w suchej kropli krwi u noworodka jako badanie przesiewowe w kierunku wrodzonego przerostu kory nadnerczy;
4) jest większe w pierwszych dobach życia u wcześniaków i noworodków z niską masą urodzeniową niż u zdrowych noworodków.
Prawidłowa odpowiedź to:

Według wytycznych Europejskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego i Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego u chorych na cukrzycę i nadciśnienie tętnicze najlepszą ochronę nerek można zapewnić stosując:

Pacjentka lat 45 zgłosiła się do lekarza z powodu bólu po stronie prawej szyi, stanów podgorączkowych i wypadania włosów. W badaniu przedmiotowym stwierdzono stan ogólny dobry, suchą, łuszczącą się skórę, obrzęki powiek, powiększony, tkliwy prawy płat tarczycy z niezmienioną skórą nad gruczołem. Badania dodatkowe wykazały: OB 30 mm/h; w badaniu morfologii krwi leukocyty 8 G/L ze względną limfocytozą; TSH 25 mIU/L; TPO 1000I/UL. W badaniu ultrasonograficznym stwierdzono powiększoną tarczycę o niejednorodnej, hipoechogenicznej strukturze. Badanie scyntygraficzne ujawniło powiększoną tarczycę o nierównomiernym gromadzeniu radioizotopu. Najbardziej prawdopodobne rozpoznanie w przedstawionym powyżej przypadku to:

Chory l. 41, przyjęty do szpitala z powodu nasilających się od kilku lat bólów i zawrotów głowy, niedowidzenia, zaburzeń równowagi i pamięci, nadpobudliwości nerwowej, depresji i niepokoju oraz uczucia zmęczenia. Między 4 a 12 rokiem życia pacjent był wielokrotnie hospitalizowany z powodu moniliazy, alopecia areata zmian troficznych płytek paznokciowych oraz niewielkiego wola młodzieńczego. Przed 6 laty, chorego operowano z powodu katarakty obu oczu. W badaniu fizykalnym uwagę zwracało: całkowite wyłysienie z utratą rzęs i brwi, niewielkiego stopnia obustronny wytrzeszcz, zmiany troficzne w zakresie płytek paznokciowych obu rąk. Ciśnienie krwi prawidłowe, badanie neurologiczne - bez odchyleń od stanu prawidłowego. W powyższym przypadku, różnicować należy między:

Pacjentka lat 23 była leczona przez 3 lata zachowawczo z powodu wola guzowatego. W biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej przed zabiegiem stwierdzano guzkowy rozrost tarczycy, w badaniach hormonalnych stwierdzano eutyrozę. Po 3 latach nieskutecznego leczenia wykonano subtotalną strumektomię usuwając całkowicie prawy guzowaty płat i cieśń i częściowo lewy płat. W badaniu histopatologicznym stwierdzono 5 mm ognisko ca papillare, usunięte w całości, bez ognisk przerzutowych do okolicznych węzłów chłonnych. Po uzyskaniu powyższego wyniku badania histopatologicznego należy:

Kobieta lat 25, zgłosiła się do lekarza z powodu utrzymującego się od 4 lat mlekotoku, pojawiającego się przy ucisku brodawek sutkowych oraz występujących nocą bólów stawów nadgarstkowych i kolanowych. W przeszłości poważniej nie chorowała, żadnych leków nie przyjmuje. W ciąży nie była, miesiączkuje regularnie, co 34-35 dni. Matka leczona z powodu RZS. W czasie badań diagnostycznych stwierdzono: stężenie prolaktyny: 437,0 i 425,2 mIU/L (norma: 82-348 mIU/L), po doustnym podaniu 10 mg Metoclopramidu stężenie FT4=11,8 pmol/l (norma: 12-22 pmol/l), FT3=3,0 pmol/l (norma: 3,0-7,0 pmol/l) TSH=9,58 mIU/l (norma:0,4-4,9 mIU/l), poziom przeciwciał anty-TG=318 IU/ml (norma: 0-40), anty-TPO=29,6 IU/ml (norma: 0-35), przeciwciała anty-TG=318 IU/ml (norma:0-40), anty-TPO=29,6 IU/ml (norma:0-35), przeciwciała p/jądrowe i czynnik reumatoidalny nieobecne. MRI okolicy przysadki mózgowej wykazało obecność mikrogruczolaka przedniego płata przysadki mózgowej średnicy 4 mm.
Właściwym postępowaniem w tym przypadku będzie:

Mężczyzna, lat 23, zgłosił się z powodu postępującego osłabienia, spowolnienia, obniżonej tolerancji wysiłku i stanów gorączkowych. Zwracała uwagę bladość, szorstkość skóry i powiększone węzły chłonne na szyi. Podejrzewając niedoczynność tarczycy zlecono oznaczenie TSH i fT4. W otrzymanych wynikach stwierdzono TSH - 4,5 ulU/ml (n. 0,35-4,2) i fT4 - 0,4 ng/dl (n. 0,7-1,8 ng/dl). Rozpoznano pierwotną niedoczynność tarczycy i włączono do leczenia L-tyroksynę w dawce 100 ug/dobę. Po kilku dniach u chorego doszło do gwałtownego pogorszenia stanu ogólnego, w stanie ciężkim został przyjęty do szpitala. Jakie rozpoznanie wydaje się najbardziej prawdopodobne?

42-letnia otyła pacjentka hospitalizowana z powodu utrzymującej się od około 2 miesięcy polidypsji i poliurii rzędu 13 l/dobę oraz hiperglikemii 160-180 mg% na czczo. Skarży się na okresowo występujące bóle głowy. Uraz głowy wyklucza. W MRI ewidentne pogrubienie struktur lejka przysadki mózgowej, ulegające znacznemu wzmocnieniu po iniekcji paramagnetycznego środka kontrastowego. W badaniu mammograficznym asymetria i zagęszczenie utkania w kwadrancie górnym zewnętrznym lewej piersi. Diureza i pragnienie znormalizowały się po podaniu 2 kropli adiuretiny. Najbardziej prawdopodobną przyczyną dolegliwości Badanej jest:

Ocena profilu metabolitycznego steroidów nadnerczowych w moczu ma znaczącą wartość diagnostyczną w przypadku:
1) zaburzeń metabolizmu kortyzolu;
2) zaburzeń biosyntezy kortyzolu;
3) guzów wirylizujących nadnerczy;
4) różnicowania przyczyn obojnaczych narządów płciowych zewnętrznych w pierwszych dniach życia dziecka;
5) zaburzeń biosyntezy aldosteronu.
Prawidłowa odpowiedź to: