Egzamin PES / Diagnostyka laboratoryjna / jesień 2011

Jakiego rodzaju zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej należy się spodziewać u chorego z rozedmą płuc?

Wskaż krwiotwórcze czynniki wzrostu o najszerszym spektrum działania:

Spadek stężenia frakcji HDL w surowicy ze wzrostem stężenia trójglicerydów i frakcji LDL charakterystyczny jest dla:

Niedobór kwasu foliowego prowadzi do niedokrwistości megaloblastycznej. Do przyczyn niedoboru kwasu foliowego nie należy:

Badaniem cytochemicznym najbardziej użytecznym w rozpoznawaniu ostrych białaczek limfoblastycznych i chłoniaków limfoblastycznych jest barwienie na:

We krwi obwodowej pacjenta wykazano 10‰ retikulocytów. Obowiązujący w laboratorium zakres referencyjny wynosi 5-15‰. Wskaż właściwą interpretację uzyskanego wyniku, jeżeli pacjent ma HGB < 7,0 g/dl:

Metoda o wysokiej czułości analitycznej:

Badaniem różnicującym niedokrwistość z niedoboru kwasu foliowego z niedokrwistością z niedoboru witaminy B₁₂ jest:

Charakterystycznymi markerami immunofenotypu dojrzałych granulocytów są:

Analizatory hematologiczne 3-parametrowe różnicują krwinki białe na 3 populacje. Jako jedna populacja zliczane są następujące leukocyty:

Wszystkie stwierdzenia dotyczące hiperbilirubinemii u noworodka są prawdziwe, z wyjątkiem:

Niedokrwistość ACD pod względem morfologicznym jest najczęściej niedokrwistością:

Pancytopenia we krwi obwodowej może towarzyszyć niedokrwistości:

Na podstawie podanej charakterystyki parametrów laboratoryjnych, w miejsce liter X i Y wstaw odpowiednią nazwę niedokrwistości:
  Fe w surowicy  TIBC  Ferrytyna  Log TfR/ferrytyna
X  obniżone  zwiększone  obniżone  > 2,55
Y  obniżone  N/obniżone  zwiększone  < 2,55

Który z poniżej wymienionych hormonów nie jest hormonem sterydowym?

Wskaż fałszywą odpowiedź, dotyczącą hipogonadyzmu hipogonadotropowego u mężczyzn:

Które z poniższych stwierdzeń dotyczących hiperprolaktynemii jest prawdziwe?
1) może być spowodowana zmniejszonym uwalnianiem dopaminy z podwzgórza;
2) może występować w niedoczynności tarczycy;
3) jest jedną z przyczyn niepłodności;
4) jednorazowe podwyższenie stężenia prolaktyny w surowicy jest wystarczające do jej rozpoznania;
5) test z metoklopramidem jest badaniem rozstrzygającym o rozpoznaniu gruczolaka przysadki.
Prawidłowa odpowiedź to:

Do stymulatorów wydzielania hormonu wzrostu nie należy:

W celu wyliczenia szacunkowego przesączania kłębuszkowego wg wzoru MDRD (Modification of Diet In Renal Disease Study Group) wykorzystuje się następujące dane:

Przeciwciała przeciwko receptorowi dla TSH:
1) mają działanie stymulujące lub blokujące receptor TSH;
2) mają działanie tylko stymulujące receptor TSH;
3) występują tylko u chorych z chorobą Gravesa-Basedowa;
4) rutynowo oznaczane są metodami immunochemicznymi;
5) służą do monitorowania skuteczności leczenia choroby Gravesa-Basedowa.
Prawidłowa odpowiedź to:

HCV RNA:

Wynik „reaktywny HBsAg” uzyskany w badaniu przesiewowym:
1) wymaga potwierdzenia testem Western Blot;
2) wymaga potwierdzenia testem neutralizacji;
3) wskazuje wyłącznie na czynną infekcję;
4) może pojawiać się bezpośrednio po szczepieniu przeciwko HBV;
5) występuje równolegle do anty HBs.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wszystkie z podanych stwierdzeń są prawdziwe, z wyjątkiem:

Gamma-glutamylotransferaza:

Które z poniższych stwierdzeń jest prawdziwe?
1) dla komórek nerwowych najważniejszym źródłem energii jest tlenowa przemiana glukozy;
2) dla komórek nerwowych najważniejszym źródłem energii jest beztlenowa przemiana glukozy;
3) udar mózgu z punktu widzenia etiopatogenezy jest wąskim, ściśle sprecyzowanym pojęciem;
4) podobnie jak w zawale istnieją ściśle określone markery biochemiczne udaru mózgu, stosowane w procedurach diagnostycznych;
5) w większości przypadków rozpoznanie udaru niedokrwiennego dokonuje się w oparciu o obraz kliniczny.
Prawidłowa odpowiedź to:

Do czynników przedanalitycznych, związanych z podwyższeniem stężenia potasu zalicza się wszystkie, z wyjątkiem:

Cukrzyca:
1) charakteryzuje ją hiperglikemia, wynikająca z defektu wydzielania i/lub działania insuliny;
2) w jej rozpoznaniu mogą być pomocne takie objawy kliniczne jak wzmożone pragnienie, gwałtowny wzrost masy ciała, skąpomocz;
3) jej bezpośrednie powikłanie jakim jest kwasica metaboliczna jest bezpośrednio skorelowane ze stężeniem glukozy we krwi;
4) w jej przebiegu ulegają glikacji białka osocza;
5) ryzyko jej wystąpienia w kolejnej ciąży stanowią wcześniejsze porody dzieci z dużą masą urodzeniową.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które z poniższych stwierdzeń dotyczących metody FISH jest prawdziwe?

Wszystkie stwierdzenia dotyczące troponiny są prawdziwe, z wyjątkiem:

Wszystkie stwierdzenia dotyczące BNP są prawdziwe, z wyjątkiem:

Które ze stwierdzeń dotyczących tzw. „średniej dziennej” jest prawdziwe?
1) jest ona oparta na wynikach kolejnych oznaczeń materiału kontrolnego wykonywanych w ciągu dnia pracy;
2) może być stosowana jako metoda kontroli w każdym laboratorium bez względu na liczbę wykonywanych przez nie oznaczeń;
3) jest oparta na wyliczeniu wartości średniej z oznaczeń wykonywanych w materiale pochodzącym od pacjentów;
4) jest oparta na wyliczeniu wartości średniej z oznaczeń wykonywanych zarówno w materiale pochodzącym od pacjentów, jak i w materiale kontrolnym;
5) może być stosowana do kontroli wewnątrzlaboratoryjnej zarówno oznaczeń hematologicznych jak i biochemicznych.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które z poniższych stwierdzeń, dotyczących toksoplazmozy są prawdziwe?
1) ujemne antytoxo IgG i IgM są czynnikiem zwiększającym ryzyko infekcji;
2) dodatnie antytoxo IgG i ujemne IgM przemawiają za świeżą infekcją;
3) niska awidność IgG nie stanowi potwierdzenia ostrej infekcji;
4) wysoka awidność IgG stanowi potwierdzenie ostrej infekcji;
5) wysoka awidność IgG na początku ciąży przemawia za brakiem zagrożenia infekcją wewnątrzmaciczną płodu.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które z poniższych parametrów są uznawane za markery zapalne, związane z miażdżycą?
1) CRP;               4) fibrynogen;
2) interleukina 6 (IL-6);           5) D-dimery.
3) tkankowy aktywator plazminogenu (tPA);
Prawidłowa odpowiedź to:

Znacznie podwyższone stężenie insuliny w surowicy (> 1000 µU/ml) współistniejące z niskim stężeniem glukozy (< 40 mg/dl) i niskim stężeniem peptydu C, przemawiają za rozpoznaniem:

Który ze związków obecnych w moczu i zawierających azot jest produktem rozpadu białek?

W odwodnieniu hipertonicznym stwierdza się:

Na stężenie wapnia zjonizowanego w surowicy, które wynosi średnio 45% ogólnego stężenia wapnia, wywiera wpływ:

Ostrej, niewyrównanej kwasicy oddechowej odpowiada następujący układ wyników badań laboratoryjnych:

Pole testowe do wykrywania krwinek białych w moczu metodą testów paskowych nie wykrywa limfocytów, ponieważ komórki te nie zawierają:

Obraz wyników badań laboratoryjnych w przypadku bakteryjnego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych charakteryzuje się:

Alfa-2-makroglobulina wykazuje aktywność biologiczną?

Jakie są odsetki wyników fałszywie ujemnych i fałszywie dodatnich, jeżeli czułość i swoistość diagnostyczna dla danego markera wynoszą odpowiednio 90% i 75%?

Do markerów kościotworzenia zalicza się:
1) frakcję kostną kwaśnej fosfatazy;
2) pirydynolinę (PYD);
3) dezoksypirydynolinę (DPD);
4) frakcję kostną fosfatazy alkalicznej (b-ALP);
5) N-końcowy propeptyd prokolagenu typu I (PINP).
Prawidłowa odpowiedź to:

Ocena ekspresji MDR pozwala na wykrycie:

U człowieka w okresie płodowym hematopoezy, fizjologicznie czynności krwiotwórczej nie podejmuje:

U człowieka komórkami, które fizjologicznie nie występują w rozmazie krwi obwodowej są:

U 60-letniego mężczyzny stwierdzono we krwi obwodowej pancytopenię, ponieważ:

Ekspresja antygenu CD45 obecna jest na:

Do rutynowo oznaczanych na analizatorach hematologicznych parametrów charakteryzujących morfologię płytek krwi należą:

Wskaż wyniki badań układu krzepnięcia, które pozwolą na odróżnienie zespołu wykrzepiania wewnątrznaczyniowego (DIC) od zespołu hemolityczno-mocznicowego (HUS):
1) obniżona ilość PLT;     4) obniżony fibrynogen;
2) przedłużenie czasów: APTT i PT;   5) obecność schistocytów w
3) podwyższenie D-dimerów;      rozmazie krwi obwodowej.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które ze stwierdzeń dotyczących D-dimerów (DD) nie jest prawdziwe?

Wybierz prawidłowe stwierdzenia dotyczące antytrombiny (AT):
1) antytrombina jest kofaktorem heparyny;
2) antytrombina jest syntetyzowana w hepatocytach i komórkach śródbłonka;
3) u wcześniaków stężenie AT jest niższe niż u dorosłych;
4) zaburzenia struktury antytrombiny wywołane są mutacją typu Leiden;
5) antytrombina jest transportowana w osoczu w kompleksie z C4BP.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż, które z podanych niżej zaleceń powinny być stosowane w diagnostyce przyczyn trombofilii u kobiet:
1) krew należy zawsze pobierać w pozycji leżącej, po 8-godzinnym odpoczynku;
2) na 2 miesiące przed badaniem należy odstawić środki antykoncepcyjne oraz HRT;
3) w diagnostyce wrodzonych zaburzeń krzepnięcia (np. niedobór białka S) krew należy pobrać najwcześniej 2 miesiące po porodzie;
4) diagnostyka trombofilii wymaga pobrania krwi w określonych dniach cyklu miesięcznego;
5) nie ma żadnych szczególnych zaleceń dotyczących badań hemostazy u kobiet.
Prawidłowa odpowiedź to:

Który z wymienionych parametrów koagulologicznych oznaczany jest metodą koagulometryczną?

Które ze stwierdzeń dotyczących markerów sercowych jest prawdziwe?

Które ze stwierdzeń dotyczących klirensu nerkowego cystatyny C jest prawdziwe?

Która frakcja lipoprotein jest podatna na modyfikacje (oksydacja, glikacja) i w związku z tym uważana za szczególnie aterogenną?

Najwolniej działający etap kompensacji niewyrównanych zaburzeń gospodarki kwasowo-zasadowej to:

Klirens endogennej kreatyniny jest:

Do oceny czynności zewnątrzwydzielniczej trzustki nie służy:

Osmolalność surowicy wyliczona na podstawie stężenia sodu, glukozy i mocznika jest zgodna z osmolalnością rzeczywistą w:

Przeciwciała przeciwko transglutaminazie tkankowej są oznaczane w diagnostyce:

Wyniki oznaczeń gazometrycznych: H^{+ = 31,8 nmol/l; pH=7,5; pCO_{2 = 28,1 mmHg; HCO3 - = 23,9 mmol/l; pO2 = 57,8 mmHg; BE = - 0,5 mmol/l; SpO2 = 88,7 %; Mleczany = 1,2 przemawiają za rozpoznaniem:}}

Który układ wyników w osoczu jest charakterystyczny dla hiperaldosteronizmu pierwotnego?

Osmolalność zmierzona wynosi 320 mOsm/kg H₂O. Oblicz lukę osmolalną, jeśli wiadomo, że stężenie sodu wynosi 140 mmol/l, stężenie glukozy 180 mg/dl, a stężenie mocznika 120 mg/dl:

U nieprzytomnego pacjenta wykazano poziom alkoholu etylowego we krwi 4,6‰. Masa cząsteczkowa etanolu wynosi 46. Etanol spowodował wzrost osmolalności całkowitej osocza o:

Cechami charakterystycznymi dla rzekomej niedoczynności przytarczyc typu 1a są:
1) obniżone stężenie parathormonu w surowicy;
2) podwyższone stężenie parathormonu w surowicy;
3) hipokalcemia;
4) hiperkalcemia;
5) zbyt niskie wydalanie nefrogennego cAMP po podaniu parathormonu.
Prawidłowa odpowiedź to:

Charakterystyczną zmianą w parametrach laboratoryjnych u pacjentów z rakowiakiem jest wzrost wydalania:

Wskaż białko, którego zwiększony poziom w surowicy pojawi się najwcześniej w przebiegu ciężkiej infekcji bakteryjnej:

Który zestaw wyników badań laboratoryjnych wskazuje na pierwotną nadczynność tarczycy?

Metoda enzymatyczna oznaczania kreatyniny w porównaniu z metodą Jaffego ma:

W obrazie elektroforetycznym białek surowicy obniżenie frakcji albuminy i brak rozdziału frakcji beta i gamma (mostek beta-gamma) wskazuje na:

Hemolizie wewnątrznaczyniowej towarzyszą:

W stanach zagrożenia życia najwyższą swoistość diagnostyczną w wykrywaniu sepsy ma oznaczanie:

Dominującym białkiem tkanki łącznej kości jest kolagen typu:

Wskaż prawidłową definicję:

W wypadku, gdy objawy chorobowe są związane ze wzrostem określonego parametru, przyjęcie wyższej wartości odcięcia (cut-off value) powoduje:

Wskaż podstawowe wskazanie do oznaczenia tyreoglobuliny (Tg):

Cecha charakterystyczna poporodowego zapalenia tarczycy to:

Hepcydyna jest peptydem odpowiedzialnym za:
1) syntezę erytropoetyny;
2) wiązanie ferroportyny;
3) hamowanie wchłaniania żelaza w przewodzie pokarmowym;
4) hamowanie uwalniania żelaza z makrofagów i komórek wątroby;
5) wiązanie hemu z globiną.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które z wymienionych substancji można uznać za biochemiczne markery udaru mózgu?
1) NSE;  2) IL 6;  3) S100B;  4) MMP-2;  5) B-FABP.
Prawidłowa odpowiedź to:

Podstawowym buforem moczu jest bufor:

Rozpoznanie upośledzonej tolerancji glukozy (IGT) występuje wtedy, jeśli wartość stężenia glukozy w osoczu krwi żylnej w 2. godzinie testu z pojedynczym doustnym obciążeniem glukozą (OGGT) znajduje się w zakresie:

U 54-letniej kobiety uzyskano następujące wyniki badań:
* TSH =1,45 mIU/l (przedział referencyjny: 0,4-4,0 mIU/l).
* fT4 =74 pmol/l (przedział referencyjny: 10-25 pmol/l)
W diagnostyce różnicowej należy rozważyć wszystkie możliwości, z wyjątkiem:

Obecność którego z wymienionych składników w badanej próbce moczu przemawia za nieselektywnym charakterem białkomoczu?

Owalne ciała tłuszczowe, stwierdzane w osadzie moczu, to:

Hiperfosfatemia nie jest charakterystyczna dla:

W ocenie stopnia wydolności wątroby w skali Childa-Turcotte’a-Pugha poza cechami klinicznymi (wodobrzusze, encefalopatia) uwzględnia się także:
1) stężenie bilirubiny;     4) miano przeciwciał anty-HBs;
2) stężenie albuminy;     5) stężenie amoniaku.
3) INR;
Prawidłowa odpowiedź to:

1,5 anhydroglucitol (1,5AG) jest stosowany w diagnostyce jako:

Która z wymienionych nieprawidłowości nie jest charakterystyczna dla hiperaldosteronizmu pierwotnego (zespół Conna)?

W populacji liczącej 1000 osób częstość występowania choroby wynosi 20%. Jaka będzie wartość predykcyjną dodatniego (PPV) i ujemnego (NPV) wyniku testu o czułości diagnostycznej równej 80% i swoistości - 90%?

Iloraz prawdopodobieństw lub wskaźnik wiarygodności dla ujemnego wyniku testu (LR-) określa:

Pojęcie „nieprecyzyjność”:

Które ze stwierdzeń dotyczących lipoprotein frakcji HDL jest prawdziwe?

Do typowych zmian w zakresie podstawowych parametrów laboratoryjnych w zespole Cushinga nie należy:

Głównym wskazaniem do oznaczania 17-a-hydroksyprogesteronu jest:
1) podejrzenie niedoboru 11-b-hydroksylazy;
2) podejrzenie niedoboru 21-hydroksylazy;
3) objawy wirylizacji u kobiet;
4) ocena dojrzałości łożyska;
5) stosowanie hormonalnej terapii zastępczej.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które z poniższych stwierdzeń dotyczących badania moczu jest prawdziwe?

Czego można oczekiwać w przebiegu rozpadu tkanki mięśniowej (rabdomyoliza)?

Izoenzymy:
1) występują w enzymach, które mają przynajmniej 3 podjednostki;
2) katalizują różne reakcje w tym samym pH;
3) katalizują różne reakcje w tej samej temperaturze;
4) katalizują tę samą reakcję, różnią się wrażliwością na działanie czynników hamujących i aktywujących;
5) mają różną lokalizację narządową.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wszystkie z poniższych stwierdzeń dotyczących IgA są prawdziwe, z wyjątkiem:

Oznaczanie wolnych łańcuchów lekkich w surowicy:

Wszystkie z poniższych stwierdzeń dotyczących mocznika są prawdziwe, z wyjątkiem:

Dlaczego obserwuje się wzrost stężenia wodorowęglanów po posiłku w porównaniu do wodorowęglanów przed posiłkiem?

Wskaż, w jakich grupach ludzi spotyka się u pewnego odsetka z nich miernie podwyższone stężenia CEA:

Wyniki oznaczeń którego z wymienionych markerów są najbardziej przydatne w diagnostyce różnicowej niedrobnokomórkowego i drobnokomórkowego raka płuca:

Które ze stwierdzeń dotyczących PSA nie jest prawdziwe?

Które ze stwierdzeń dotyczących antygenu CYFRA 21-1 nie jest prawdziwe?

Które ze stwierdzeń dotyczących krzywych ROC nie jest prawdziwe?

Czułość diagnostyczna oznaczeń PSA wyliczona w 200-osobowej grupie chorych na raka stercza wynosi 0,90, a swoistość diagnostyczna tego markera wyznaczona w 100-osobowej grupie referencyjnej wynosi 0,80. Wylicz dodatnią wartość predykcyjną (DWP) oznaczeń PSA u chorych na raka stercza:

Które z poniższych stwierdzeń nie jest prawdziwe?

Hormon adrenokortykotropowy (ACTH):

Obniżone stężenie TSH obserwuje się w:

Wysokie stężenie FSH i obniżone 17ß-estradiolu są charakterystyczne dla:
1) pierwotnej niewydolności jajników;
2) okresu menopauzy;
3) zaburzeń podwzgórzowo-przysadkowych;
4) zespołów hiperandrogenizacji;
5) zespołu policystycznych jajników.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które z poniższych stwierdzeń nie jest prawdziwe?

Defekt dojrzewania cytoplazmy krwinek czerwonych może być wynikiem:
1) zatrucia ołowiem;
2) niedoboru witaminy B₁₂ i kwasu foliowego;
3) nieprawidłowej syntezy globiny lub hemu;
4) wrodzonego zaburzenia przemiany folianów;
5) niedoboru żelaza.
Prawidłowa odpowiedź to:

W niedokrwistości Addisona-Biermera często obserwuje się zaburzenia:
1) obniżenie liczby syderoblastów, wzrost ilości syderosomów w syderoblastach;
2) zmiany megaloblastyczne w szpiku kostnym, hiperplazja układu mieloidalnego z przewagą wczesnych prekursorów;
3) hipersegmentacja jąder neutrofilów połączona z umiarkowaną leukopenią i trombocytopenią;
4) anizocytoza i poikilocytoza krwinek czerwonych we krwi obwodowej, średnia objętość krwinki czerwonej (MCV) zwykle powyżej 100 µm³;
5) podwyższenie poziomu LDH w surowicy.
Prawidłowa odpowiedź to:

W rozmazie krwi obwodowej u młodej kobiety stwierdzono obecność 5 erytroblastów na 100 leukocytów. Zjawisko to może występować w:
1) stanach metaplazji pozaszpikowej;
2) niedokrwistościach z niedoboru żelaza;
3) niedokrwistościach hemolitycznych;
4) chorobach nowotworowych z przerzutami do szpiku;
5) okresie regeneracji erytropoezy po menstruacji.
Prawidłowa odpowiedź to:

Do przyczyn skazy płytkowej krwotocznej należą:
1) niedobór serotoniny w płytkach krwi;
2) brak flory bakteryjnej jelit lub wyjałowienie jelit przez antybiotykoterapię;
3) niedostateczna megakariocytopoeza i mechanizmy immunologiczne niszczące krwinki płytkowe;
4) przedawkowanie leków przeciwzakrzepowych;
5) nadpłytkowość w przebiegu zespołów mieloproliferacyjnych.
Prawidłowa odpowiedź to:

Do przyczyn hipergammaglobulinemii poliklonalnej nie należą:

W niedokrwistości hemolitycznej w obrazie mikroskopowym szpiku kostnego stwierdza się: