Egzamin PES / Diagnostyka laboratoryjna / jesień 2010

Wskaż prawdziwe twierdzenie dotyczące mikroalbuminurii:
1) jest wyrazem wczesnej nefropatii bez względu na jej etiologię;
2) rutynowo powinna być oceniana w dobowej zbiórce moczu u cukrzyków bez względu na obecność białka w badaniu ogólnym moczu;
3) jest zjawiskiem wyprzedzającym kompensacyjne zwiększenie filtracji kłębuszkowej w nefropatii cukrzycowej;
4) występuje w cukrzycy okresowo przez kilka dni w miesiącu na poziomie 1000 mg/24 godziny;
5) jej wartość może być wyrażana w odniesieniu do kreatyniny.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które z poniższych stwierdzeń, dotyczących wirusów jest prawdziwe?

Specyficzne przeciwciała IgM przeciwko wirusowi różyczki typowo są wykrywane:
1) w ostrej fazie zakażenia;
2) bezpośrednio po szczepieniu;
3) od momentu zakażenia do końca życia;
4) bezpośrednio po zakończeniu fazy ostrej;
5) razem z IgG w fazie przewlekłej.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawdziwe twierdzenia dotyczące HbA_1c:
1) do najczęściej stosowanych metod jej oznaczania należą metody chromatograficzne i immunochemiczne;
2) materiałem do jej oznaczania jest krew żylna pobrana na EDTA;
3) jest produktem enzymatycznego przyłączenia glukozy do wolnych grup aminowych globiny;
4) jej wartość może być podawana w % hemoglobiny całkowitej lub w jednostkach SI (mmol/mol);
5) skrócony czas przeżycia krwinek nie ma wpływu na wartość oznaczeń.
Prawidłowa odpowiedź to:

Celem walidacji jest:

Na bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych wskazuje:

Procedurę walidacji metody analitycznej należy przeprowadzić:

Dominującym białkiem strukturalnym frakcji HDL jest:

Oznaczanie stężenia wolnych łańcuchów w surowicy może być pomocne przy rozpoznawaniu i monitorowaniu następujących stanów klinicznych:

Wszystkie stwierdzenia dotyczące amyloidozy są prawdziwe, z wyjątkiem:

Wszystkie stwierdzenia dotyczące hemolizy in vivo są prawdziwe, z wyjątkiem:

Które z poniższych stwierdzeń jest prawdziwe?
1) stężenie białka w surowicy jest niższe niż w osoczu;
2) w surowicy nie ma żadnych czynników krzepnięcia, ponieważ wszystkie zostały związane w skrzepie;
3) EDTA nie wykazuje własności chelatujących i może być używany w oznaczeniach wapnia zjonizowanego;
4) heparyna nie wykazuje własności chelatujących i dlatego jest używana w oznaczeniach wapnia zjonizowanego;
5) fluorek sodu inaktywuje enolazę - enzym szlaku glikolizy.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wskaż prawidłowe postępowanie analityczne przy standaryzowanej ocenie odczynu opadania krwinek czerwonych:

Metodą referencyjną oceny rozmazu krwi obwodowej jest:

Pancytopenia we krwi obwodowej może towarzyszyć niedokrwistości:

Wartość WBC na wyniku morfologii wykonanej metodą automatyczną wynosi 5 x10³/uL. Rozmaz krwi obwodowej badanego pacjenta ujawnił obecność 40 erytroblastów na 100 leukocytów. Wskaż rzeczywistą liczbę leukocytów pacjenta:

Na podstawie podanej charakterystyki parametrów laboratoryjnych, w miejsce liter X i Y wstaw odpowiednią nazwę niedokrwistości:
  Fe w surowicy  Transferyna  Ferrytyna  sTfR
X  obniżone  zwiększone  obniżone  zwiększone
Y  obniżone  prawidłowe  zwiększone  prawidłowe

Wskaż wskazania do oznaczania przeciwciał przeciwko tyreoperoksydazie:
1) oznaczanie komplementarne do oznaczeń tyreoglobuliny;
2) diagnostyka choroby Hashimoto;
3) określenie poporodowego ryzyka zapalenia tarczycy;
4) określenie remisji choroby Gravesa-Basedowa;
5) wrodzona nadczynność tarczycy.
Prawidłowa odpowiedź to:

Zwiększone stężenie kalcytoniny we krwi występuje w niżej wymienionych chorobach, z wyjątkiem:

W diagnostyce guza chromochłonnego nadnerczy wykorzystuje się poniżej wymienione badania, z wyjątkiem:

Oznaczenie stężenia jonów potasowych metodą bezpośrednią ISE opiera się na zasadzie pomiaru:

Przyczyną powstawania przesięków nie jest:

Przedstawiony obraz rozdziału elektroferetycznego białek surowicy krwi przemawia za:

Alb α1 α2 β1 β2 γ

Poniższe stwierdzenia dotyczące białek ostrej fazy (BOF) są prawdziwe, z wyjątkiem:

Stężenie magnezu w surowicy pacjenta wynosi 2,60 mEq/l. Jakie jest stężenie magnezu w surowicy u tego pacjenta wyrażone w mmol/l?

Które ze stwierdzeń dotyczących elektroforezy białek na żelu agarozowym jest prawdziwe?

Komórki piankowate to:

Ciężka biegunka może być przyczyną rozwoju:

U chorego stwierdzono następujące wyniki badania gazometrycznego krwi: pH = 7,1; pCO_{2 = 20 mmHg; [HCO3^{−] = 16 mmo/l. Najbardziej prawdopodobnym rozpoznaniem jest:}}

Autoprzeciwciałami najczęściej stwierdzanymi u osób z cukrzycą typu 1 w momencie rozpoznania choroby są:

Do substancji hamujących resorpcję tkanki kostnej zaliczyć można poniżej wymienione, z wyjątkiem:

Prokalcytonina wydzielana do osocza w stanie zapalnym:
1) produkowana jest tylko przez komórki parafolikularne C gruczołu tarczowego;
2) jest lipoproteiną wytwarzaną wyłącznie w hepatocytach;
3) jest glikoproteiną wytwarzaną w komórkach neuroendokrynnych różnych narządów (płuca, jelita, trzustka, wątroba);
4) jest dobrym markerem w różnicowaniu miejscowych zakażeń bakteryjnych i wirusowych;
5) wzrost poziomu PCT może następować w ciężkich oparzeniach dróg oddechowych i w infekcjach grzybiczych.
Prawidłowa odpowiedź to:

Zmniejszenie objętości płynu pozakomórkowego (PPK) i wewnątrzkomórkowego (PWK) występuje w:

W cukrzycowej kwasicy ketonowej obserwuje się niżej wymienione stany, z wyjątkiem:

Zwiększenie objętości płynu pozakomórkowego (przewodnienie) może być spowodowane:

Do oceny przesączania kłębuszkowego (GFR) nie stosuje się:

Ograniczenie w wykorzystaniu klirensu endogennej kreatyniny dla oceny przesączania kłębuszkowego (GFR) stanowi:

U pacjenta z niewyrównaną marskością wątroby w celu oceny zagrożenia encefalopatią wątrobową podstawowym badaniem, które należy wykonać jest oznaczenie:

Procesy destabilizujące blaszkę miażdżycową są odzwierciedlane przez zmiany stężenia:

Wskaż nieprawdziwe stwierdzenie dotyczące ostrego zapalenia trzustki:

Podwyższone stężenie BNP lub NT-proBNP nie występuje w:

Do oszacowania przesączania kłębuszkowego wg wzoru MDRD (Modification of Diet in Renal Disease) potrzebne są następujące dane:

Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące hemoglobiny glikowanej HbA_1c:

W pierwotnej nadczynności przytarczyc najbardziej typowa konstelacja wyników testów w surowicy krwi to:

Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące leukocyturii:
1) na paskach testowych do badania moczu jest oznaczana w oparciu o ocenę aktywności esterazy granulocytów;
2) jest obserwowana częściej u kobiet;
3) jej stwierdzenie jest wskazaniem do badania mikrobiologicznego moczu;
4) jej stwierdzenie testem paskowym nie wymaga potwierdzenia;
5) obecność rzęsistka pochwowego daje dodatnią reakcję w testach paskowych.
Prawidłowa odpowiedź to:

Do biochemicznych cech wchodzących w skład definicji zespołu metabolicznego zalicza się:
1) podwyższone stężenie cholesterolu całkowitego;
2) podwyższone stężenie cholesterolu LDL;
3) hipertriglicerydemię;
4) obniżone stężenie cholesterolu HDL;
5) podwyższone stężenie CRP.
Prawidłowa odpowiedź to:

Zespół reguł kontroli jakości wyników badań laboratoryjnych wg Werstgarda pozwala na ocenę:

W niedokrwistości z niedoboru żelaza wskaźniki MCV i RDW są:

W analizatorach hematologicznych, wskaźniki MCV i MCH pochodzą z wyliczeń:

Wysokie wartości wskaźnika RDW spotyka się szczególnie często:

Zwiększona aktywność gamma-glutamylotransferazy (GGT) może być spowodowana przez:

Przyczyną hipergammaglobulinemii polikolnalnej są wszystkie wymienione, z wyjątkiem:

Do najczęstszych przyczyn odczynowej nadpłytkowości należą wszystkie wymienione, z wyjątkiem:

Stężenie wapnia w surowicy pacjenta wynosi 10 mg/dl. Masa atomowa wapnia wynosi 40. Jakie jest stężenie wapnia w surowicy u tego pacjenta wyrażone w mEq/l?

Które ze stwierdzeń dotyczących monomerów fibryny (MF) jest prawdziwe?

Układ hemostazy u kobiet w okresie przedporodowym w odniesieniu do wartości u osób dorosłych, wykazuje:
1) obniżoną liczbę płytek oraz podwyższone stężenie sP-selektyny;
2) podwyższone wartości D-dimerów;
3) podwyższone wartości czynników VIII i vW;
4) podwyższone wartości białka C i S;
5) obniżone wartości plazminogenu i alfa-2 antyplazminy;
6) obniżone wartości czynników II, VII, IX i X.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wszystkie z poniższych cech można przypisać tkankowemu aktywatorowi plazminogenu (tPA), z wyjątkiem:

Niska swoistość oznaczeń dimeru-D, ogranicza ich zastosowanie w wykluczaniu zakrzepicy u:
1) chorych z nowotworem;     4) pacjentów z rozpoznaną chorobą
2) osób w podeszłym wieku;    von Willebranda;
3) kobiet ciężarnych;       5) pacjentów z hemofilią.
Prawidłowa odpowiedź to:

Niedobór którego z wymienionych czynników, nie wpływa na wyniki przesiewowych badań układu hemostazy?

Czas reptilazowy (batroksobinowy, ankrodowy) jest przedłużony w obecności:
1) D-dimerów/FDP;     4) przeciwciał anty-VIII;
2) heparyny;       5) gammapatii monoklonalnych;
3) hirudyny;       6) wysokich stężeń fibrynogenu.
Prawidłowa odpowiedź to:

Aktywowany czas krzepnięcia (ACT) służy do monitorowania leczenia:

W oznaczeniach stężenia dimeru D nie znajdują zastosowania metody:

Wszystkie stwierdzenia dotyczące wit. B_{12 są prawdziwe, z wyjątkiem:}

Które ze stwierdzeń dotyczących zastosowań tzw. ultraczułego CRP jest prawdziwe?

Wszystkie stwierdzenia dotyczące porfirii są prawdziwe, z wyjątkiem:

Przewlekłe zapalenie trzustki może być diagnozowane na podstawie oznaczania w kale aktywności:

W celu oznaczenia wapnia całkowitego, należy pobrać krew:

Pojęcie stratyfikacji ryzyka dotyczy:

Immunofenotypowe badanie ekspresji antygenu CD59 jest pomocne w diagnostyce:

Peptydy natriuretyczne znajdują zastosowanie w diagnostyce:

Kinaza kreatynowa (CK) powinna być oznaczana dla potrzeb diagnostyki ostrego zespołu wieńcowego jako:

W różnicowaniu cukrzycy typu 1 i 2 można wykorzystać:

Przy stężeniu żelaza w surowicy równym 10 μmol/l i całkowitej zdolności wiązania żelaza (TIBC) równej 50 μmol/l, wysycenie transferyny (Tfs) wynosi:

Enzymatyczne markery tworzenia kości to:

Jakie ciśnienie osmotyczne powinien wytworzyć 1 mmol NaCl rozpuszczony w 1 kg H₂O?

Która z wymienionych substancji nie jest markerem tworzenia kości?

W wolu obojętnym z niedoboru jodu stwierdza się:
1) zwiększenie stężenia tyreoglobuliny w surowicy;
2) zmniejszenie wydalania jodu z moczem;
3) zwiększenie wydalania jodu z moczem;
4) obniżenie stężenia TSH w surowicy;
5) zwiększony stosunek molarny T3 do T4.
Prawidłowa odpowiedź to:

Test do oznaczania TSH III generacji:
1) ma czułość funkcjonalną 0,01-0,02 mIU/l;
2) określa stopień zahamowania przysadki w nadczynności tarczycy;
3) służy do monitorowania leczenia L-tyroksyną;
4) nie może być stosowany w badaniach przesiewowych u dorosłych;
5) jest testem z wyboru w badaniach przesiewowych noworodków.
Prawidłowa odpowiedź to:

W ciąży fizjologicznej obserwuje się następujące zmiany, z wyjątkiem:

W rzekomej niedoczynności przytarczyc charakterystyczna jest następująca konstelacja badań laboratoryjnych:

Metoda o wysokiej czułości analitycznej:

Jaki odsetek wyników grupy badanej będzie mieścił się w przybliżeniu w zakresie średnia ± odchylenie standardowe, jeśli rozkład cechy w grupie jest zgodny z rozkładem normalnym?

Przy oznaczaniu aktywności enzymatycznej, wyczerpanie substratu:

Fenyloketonuria jest zaburzeniem metabolicznym, będącym wynikiem mutacji genu odpowiedzialnego za wytwarzanie:

Które z wymienionych badań nie znajduje zastosowania w diagnostyce stanów hipoglikemicznych?

Który z wymienionych wyników badań wskazuje na zaawansowaną, niewyrównaną marskość wątroby?

Przy glikemii 800 mg/dl (44,4 mmol/l) na skutek efektu rozcieńczenia można oczekiwać spadku stężenia sodu w osoczu o:

U chorego z zawałem serca, u którego dokonano skutecznej rekanalizacji zamkniętego naczynia wieńcowego stężenie cTn lub
CK-MB we krwi:

U pacjenta oznaczono stężenie glukozy w jednocześnie pobranych próbkach krwi żylnej (w pełnej krwi i w osoczu) oraz we krwi włośniczkowej. Można oczekiwać następującej zależności wyników od materiału:

Wszystkie stwierdzenia dotyczące czasu trombinowego są prawdziwe, z wyjątkiem:

Badanie hemolizy erytrocytów w zakwaszonym glicerolu jest pomocne w diagnostyce:

Wskazaniem do wykonania oznaczeń tyreoglobuliny (Tg) są poniżej wymienione przyczyny, z wyjątkiem:

Do typowych zmian w podstawowych badaniach laboratoryjnych w zespole Cushinga należą wszystkie poniżej wymienione,
z wyjątkiem:

Głównym wskazaniem do oznaczania 17-a-hydroksyprogesteronu jest/są:
1) podejrzenie niedoboru 11-b-hydroksylazy;   4) ocena dojrzałości łożyska;
2) podejrzenie niedoboru 21-hydroksylazy;   5) stosowanie hormonalnej
3) objawy wirylizacji u kobiet;        terapii zastępczej.
Prawidłowa odpowiedź to:

Najwyższych stężeń dimeru D można oczekiwać w:

Wymienione nieprawidłowości są charakterystyczne dla hiperaldosteronizmu pierwotnego (zespół Conna), z wyjątkiem:

Iloraz prawdopodobieństw lub wskaźnik wiarygodności dla dodatniego wyniku testu (LR+) określa:

Do charakterystycznych biochemicznych nieprawidłowości dla ostrej niewydolności nerek zalicza się poniżej wymienione,
z wyjątkiem wzrostu stężenia:

W chorobie Wilsona obserwuje się:
1) wysokie stężenie ceruloplazminy w surowicy;
2) wysokie stężenie miedzi w surowicy;
3) niskie stężenie ceruloplazminy w surowicy;
4) niskie stężenie miedzi w surowicy;
5) wysokie stężenie miedzi w hepatocytach;
6) niskie stężenie miedzi w hepatocytach.
Prawidłowa odpowiedź to:

W przebiegu żółtaczki hemolitycznej:

Podstawową cechą przeciwciał monoklonalnych jest/są:

Spośród poniżej wymienionych za serologiczny marker wczesnej postaci reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS) uważa się:

Proteomika to:

Które ze stwierdzeń dotyczących peptydu C są prawdziwe?
1) peptyd C jest odłączany od cząsteczki proinsuliny podczas jej przekształcania w insulinę;
2) stężenie peptydu C w surowicy odpowiada stężeniu egzogennej insuliny;
3) niskie stężenie peptydu C po stymulacji glukagonem świadczy o zachowanych rezerwach wydzielniczych komórek beta;
4) stężenie C peptydu zwykle jest niskie bądź nieoznaczalne w cukrzycy typu 1;
5) w guzie insulinowym stężenie peptydu C jest wyraźnie podwyższone.
Prawidłowa odpowiedź to:

W wyniku zatrucia glikolem etylenowym dochodzi do szeregu zaburzeń, ale ich wynikiem nie jest:

Optymalnym sposobem porównania użyteczności diagnostycznej oznaczeń dwóch markerów nowotworowych jest porównanie:

Które ze stwierdzeń dotyczących metody radioimmunologicznej (RIA) są prawdziwe?
1) jest to metoda kompetycyjna;
2) jest to metoda niekompetycyjna;
3) radioaktywność powstałego kompleksu jest wprost proporcjonalna do stężenia oznaczanego antygenu;
4) radioaktywność powstałego kompleksu jest odwrotnie proporcjonalna do stężenia oznaczanego antygenu;
5) jeśli znacznikiem jest izotop jodu-125 dokonuje się pomiaru promieniowania gamma.
Prawidłowa odpowiedź to:

Oblicz ujemną i dodatnią wartość predykcyjną jeśli dla danego testu uzyskano 180 wyników prawdziwie ujemnych, fałszywie dodatnich - 40, prawdziwie dodatnich - 160 i fałszywie ujemnych 20?

Stężenie którego z markerów może być podwyższone zarówno w nienasieniakowatych nowotworach jąder jak i w nasieniakach?

Do rodziny mucynopodobnych glikoprotein, które mogą być wykorzystywane jako markery w diagnostyce raka piersi, zalicza się:

Które ze stwierdzeń dotyczących PSA jest prawdziwe?

Podwyższenie wartości odcinającej spowoduje:
1) spadek swoistości diagnostycznej;
2) spadek czułości diagnostycznej;
3) wzrost czułości diagnostycznej;
4) wzrost swoistości diagnostycznej;
5) nie wpłynie na swoistość diagnostyczną.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wszystkie stwierdzenia dotyczące występowania „Hook effect” w metodach immuochemicznych są prawdziwe, z wyjątkiem:

Do eliminacji przeciwciał interferujących wykorzystuje się:

Różnice pomiędzy wartościami uzyskiwanymi w surowicy i osoczu mogą wynikać z faktu, że:

Które choroby dziedziczne są sprzężone z chromosomem X?

Wszystkie odpowiedzi dotyczące IGF-1 (somatomedyna C, insulin-like growth factor) są prawdziwe, z wyjątkiem:

Dla okresu ciąży charakterystyczne jest:

Praktycznym sposobem różnicowania wysięków od przesięków jest:

Jaki jest odsetek wyników fałszywie ujemnych i fałszywie dodatnich jeżeli czułość i swoistość diagnostyczna wyników oznaczeń markera wynoszą odpowiednio: 60% i 85%?