Egzamin PES / Diagnostyka laboratoryjna / jesień 2008

Przy całkowitej zdolności wiązania żelaza (CZWZ, TIBC) równej 60 μmol/l i stężeniu żelaza w surowicy 24 μmol/l wysycenie transferyny (TfS) wynosi:

Do przyczyn niedoboru kwasu foliowego nie należy/ą:

Transferyna desialowana (ubogoglikozylowana - CDT) jest parametrem oceniającym:
1) poziom żelaza zapasowego;
2) zdolność wątroby do łączenia transferyny z kwasem sjalowym;
3) zdolność transferyny do wiązania żelaza;
4) zdolność transferyny do oddawania żelaza;
5) nadużywanie alkoholu.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wymień białka uczestniczące w procesach transportu i wchłaniania żelaza, których stężenie nie podlega wpływom stanu zapalnego:
1) transferyna;     4) rozpuszczalny receptor transferyny;
2) ferrytyna;     5) ferroportyna.
3) laktoferyna;
Prawidłowa odpowiedź to:

Fenyloketonuria jest zaburzeniem metabolicznym, będącym wynikiem mutacji genu odpowiedzialnego za wytwarzanie:

Które z poniższych stwierdzeń dotyczących MGUS (łagodnych gammapatii) nie jest prawdziwe?

Z chromosomem X sprzężony jest gen na:

Ustalenie rozpoznania celiakii może być dokonane na podstawie:

W rozdziale elektroforetycznym białek PMR oligoklonalne pasma w obrębie frakcji gamma globulinowej występują:

Podwyższony poziom białka tau w płynie mózgowo-rdzeniowym spotyka się u znacznego odsetka chorych w:

Przedstawiony obraz rozdziału elektroforetycznego przemawia za:
Alb α1 α2 β1 β2 γ

W diagnostyce jakich chorób zalecane jest oznaczanie miana przeciwciał przeciwko streptolizynie O (ASO):

Przedstawiony obraz rozdziału elektroferetycznego białek surowicy krwi przemawia za:
Alb α1 α2 β γ

Interpretacja obrazu immunofiksacji białek surowicy w przedstawionym przykładzie wskazuje na obecność białka monoklonalnego klasy:

Które z poniższych stwierdzeń dotyczących nefropatii cukrzycowej jest prawdziwe?
1) jest ostrym powikłaniem cukrzycy;
2) jest przewlekłym powikłaniem cukrzycy;
3) jej pierwszą manifestacją jest pojawienie się mikroalbuminurii;
4) jej rozwój jest „niemy” klinicznie (nie daje objawów klinicznych);
5) jej rozwój manifestuje się wyraźnymi objawami klinicznymi.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które ze związków obecnych w moczu i zawierających azot są produktami rozpadu białek?

Oznaczanie wolnych łańcuchów lekkich w surowicy:

Holotranskobalamina jest białkiem transportującym:

Jakie jest prawidłowe stężenie komponentu oddechowego w buforze wodorowęglanowym?

Jakie ciśnienie osmotyczne powinien wytworzyć 1mmol KCl rozpuszczony w 1 kg H₂O?

Luka osmotyczna to różnica pomiędzy:

Jaki czynnik lub jakie czynniki wpływają na prawidłową ocenę poziomu wapnia zjonizowanego, gdy znane jest stężenia wapnia całkowitego?
1) niskie stężenie albuminy;     4) hipermagnezemia;
2) kwasica;         5) hiperurikemia.
3) wzrost pH;
Prawidłowa odpowiedź to:

Jakiego rodzaju zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej należy się spodziewać u chorego z rozedmą płuc?

Które z wymienionych badań nie znajduje zastosowania w diagnostyce stanów hipoglikemicznych?

Przy glikemii 800 mg/dl (44,4 mmol/l), na skutek efektu rozcieńczenia, można oczekiwać spadku stężenia sodu w osoczu o:

W jakim stanie zawartość HbA1c we krwi jest zaniżona w stosunku do średniej glikemii z okresu trzech miesięcy przed badaniem?

U pacjenta będącego na czczo oznaczono stężenie glukozy w jednocześnie pobranych próbkach krwi żylnej (w pełnej krwi i w osoczu) oraz we krwi włośniczkowej. Można oczekiwać następującej zależności wyników od rodzaju materiału:

Które ze stwierdzeń dotyczących peptydu C nie jest prawdziwe?

Spadek stężenia frakcji HDL w surowicy ze wzrostem stężenia triglicerydów i frakcji LDL charakterystyczny jest dla:

Wymień cechy cukrzycy typu MODY (Maturity Onset Diabetes of the Young):
1) jest formą cukrzycy typu 2;
2) jest forma cukrzycy typu 1;
3) pojawia się przed 25 rokiem życia;
4) cechuje się opornością na insulinę;
5) polega na zaburzeniu wydzielania insuliny przy braku oporności na insulinę.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które ze stwierdzeń, dotyczących kinazy kreatynowej jest prawdziwe?

LDH:
1) jest obecna w cytoplazmie większości komórek ustroju;
2) jej aktywność jest przydatna w narządowej diagnostyce różnicowej;
3) wyniki jej oznaczeń są wykorzystywane w monitorowaniu leczenia chłoniaków;
4) w erytrocytach jest jej znacznie więcej niż w surowicy;
5) nadal jest wykorzystywana jako badanie pomocnicze w różnicowaniu bólów w klatce piersiowej.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wszystkie odpowiedzi dotyczące izoenzymów są prawdziwe, z wyjątkiem:

U chorego leczonego glikokortykosteroidami należy liczyć się z następującymi zmianami w morfologii krwi:

Badaniem cytochemicznym o dużej użyteczności w rozpoznawaniu ostrych białaczek limfoblastycznych i chłoniaków limfoblastycznych jest barwienie na:

W diagnostyce różnicowej hemolizy wewnątrznaczyniowej z hemolizą zewnątrznaczyniową, istotną wartość ma stwierdzenie:

Morfologia krwi pacjenta ujawniła obecność niedokrwistości, leukopenii i trombocytopenii. Takie wyniki mogą wystąpić w przebiegu:

Obniżona ekspresja CD11/CD18 na powierzchni leukocytów przy prawidłowym teście NBT świadczy o:

We krwi obwodowej pacjenta wykazano 10‰ retikulocytów. Obowiązujący w laboratorium zakres referencyjny wynosi 5-15‰. Wskaż właściwą interpretację uzyskanego wyniku, jeżeli pacjent ma HGB < 7,0 g/dl:

Niedokrwistość hemolityczna może być spowodowana wszystkimi poniższymi przyczynami, z wyjątkiem:

Wskaż parametry wykorzystywane w diagnostyce guza chromochłonnego (pheochromocytoma):
1) kwas wanilinomigdałowy (VMA) w dobowej zbiórce moczu( DZM);
2) kwas 5-hydroksyindolooctowy (5-HIAA) w dobowej zbiórce moczu (DZM);
3) aldosteron w surowicy;
4) ACTH i kortyzol w surowicy;
5) katecholoaminy i ich metoksypochodnej w dobowej zbiórce moczu (DZM).
Prawidłowa odpowiedź to:

Które z poniższych stwierdzeń dotyczących makroprolaktyny są prawdziwe?
1) jest kompleksem prolaktyny z IgG;
2) jest dużą cząsteczką natywnej prolaktyny;
3) charakteryzuje się dużą aktywnością biologiczną;
4) wykazywana jest za pomocą precypitacji białek surowicy 25% PEG;
5) wykazywana jest za pomocą rozdziału surowicy w chromatografii żelowej.
Prawidłowa odpowiedź to:

Hormon adrenokortykotropowy (ACTH):

W diagnostyce akromegalii wykorzystuje się test z użyciem:

W pierwotnej niedoczynności kory nadnerczy stwierdza się:
1) hiperkaliemię;       4) zasadowicę metaboliczną;
2) hiponatremię;       5) niedokrwistość.
3) hipoglikemię na czczo;
Prawidłowa odpowiedź to:

Dla gruczolaka kory nadnerczy, wydzielającego aldosteron (zespołu Conna) charakterystyczne jest:

Gonadotropina kosmówkowa (hCG) w I trymestrze ciąży jest przyczyną:
1) wzrostu objętości i ukrwienia tarczycy;
2) wystąpienia tyreotoksykozy ciężarnych;
3) obniżenia stężenia TSH w zakresie wartości referencyjnych;
4) wzrostu stężenia całkowitych hormonów tarczycy;
5) wzrostu stężenia TBG.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wysoki poziom FSH i obniżony 17ß-estradiolu są charakterystyczne dla:
1) pierwotnej niewydolności jajników;
2) okresu menopauzy;
3) zaburzeń podwzgórzowo-przysadkowych;
4) zespołów hiperandrogenizacji;
5) zespołu policystycznych jajników.
Prawidłowa odpowiedź to:

Stężenie białka C-reaktywnego (CRP) w osoczu wskazujące na zwiększone ryzyko sercowo-naczyniowe wynosi:

Zwiększonego stężenia D-dimerów nie obserwuje się:

U chorego z zawałem serca, u którego dokonano skutecznej rekanalizacji zamkniętego naczynia wieńcowego stężenie cTn lub CK-MB we krwi:

Badaniem oceniającym ryzyko zagrożenia zawałem mięśnia sercowego jest:

Które ze stwierdzeń dotyczących BNP nie jest prawdziwe?

Za punkt odcięcia przy interpretacji wyników oznaczeń troponin oraz CKMBmasa, zaleca się przyjęcie stężenia:

Czas od pobrania krwi do otrzymania wyniku (TAT) w przypadku biomarkerów martwicy kardiomiocytów do celów diagnostycznych nie powinien przekraczać:

Przyczyną otrzymywania fałszywie pozytywnych wyników oznaczeń stężenia troponin może być:
1) obecność włóknika;
2) obecność przeciwciał heterofilnych;
3) wysokie stężenia czynnika reumatoidalnego;
4) obecność ludzkich przeciwciał anty zwierzęcych (HAAA);
5) obecność innych autoprzeciwciał.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które ze stwierdzeń dotyczących HDL są prawdziwe?
1) zwiększenie stężenia HDL-C zmniejsza ryzyko choroby wieńcowej;
2) do wzrostu stężenia HDL-C dochodzi pod wpływem alkoholu;
3) nie ustalono wartości docelowej leczenia zwiększającego stężenie HDL-C;
4) apolipoproteina A-1 jest składnikiem lipoprotein o wysokiej gęstości (HDL);
5) antyaterogenne działanie HDL polega na indukowaniu zwrotnego transportu cholesterolu.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wszystkie stwierdzenia, dotyczące frakcji LDL są prawdziwe, z wyjątkiem:

Typ IIa hiperlipoproteinemii wg klasyfikacji Fredricksona cechuje się w osoczu:

U pacjenta z przewlekłą niewydolnością nerek najczęściej obserwujemy:

Która z wymienionych cytokin jest niezbędna w procesie powstawania osteoblastów?

Osteoprotegeryna jest białkiem:
1) wpływającym hamująco na dojrzewanie osteoklastów;
2) nasilającym proces tworzenia osteoklastów;
3) kompensacyjnym receptorem dla RANKL;
4) nasilającym procesy resorpcji w kościach;
5) hamującym procesy formowania tkanki kostnej.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które ze stwierdzeń dotyczących fibrynogenu jest fałszywe?

Które ze stwierdzeń dotyczących APTT jest fałszywe?

Na obecność krążących antykoagulantów może wskazywać:

Dla oceny skuteczności leczenia heparyną drobnocząsteczkową należy wykonać badania:

Nabyta hemofilia to:

U osób z wysokimi poziomami przeciwciał przeciw β₂-glikoproteinie-1 można zaobserwować:

U wcześniaków i noworodków w badaniach układu hemostazy można obserwować:
1) przedłużenie czasu częściowej tromboplastyny po aktywacji (APTT);
2) wysokie stężenia D-dimerów;
3) wysokie stężenia czynnika von Willebranda i czynnika VIII;
4) niskie poziomy czynników: V, VII, IX, XI i AT;
5) podwyższone stężenie fibrynogenu.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które ze stwierdzeń dotyczących białka S jest fałszywe?
1) białko S jest syntetyzowane w hepatocytach i komórkach śródbłonka;
2) u ciężarnych w III trymestrze stężenie wolnego białka S jest obniżone;
3) białko S jest transportowane w osoczu w kompleksie z C4BP;
4) białko S jest kofaktorem heparyny;
5) zaburzenia struktury białka S wywołane są mutacją typu Leiden.
Prawidłowa odpowiedź to:

W której z metod immunochemicznych sygnał mierzony jest odwrotnie proporcjonalny do stężenia badanej substancji:

Delta-check jest:

Stężenia których składników są niższe w moczu aniżeli w surowicy:
1) kreatyniny;  2) glukozy;  3) potasu;  4) białka;  5) mocznika.
Prawidłowa odpowiedź to:

Metodą oceny przesączania kłębuszkowego uznaną za najbardziej obiektywną jest:

Które stwierdzenia, dotyczące technik pomiarowych są prawdziwe?
1) chemiluminescencja polega na emisji światła, spowodowanej przejściem elektronu z niższego poziomu energetycznego na wyższy w wyniku reakcji chemicznej;
2) lucyferaza jest biologicznym katalizatorem bioluminescencji;
3) zjawisko chemiluminescencji znalazło szerokie zastosowanie w immunochemicznych metodach oznaczeń (immunoassay);
4) przyczynę niepożądanego wysokiego tła w reakcjach immunoturbidymetrycznych i fluorescencyjnych stanowią obecne w surowicy kationy i aniony;
5) metody homogenne nie wymagają rozdzielenia przeciwciał wolnych i związanych znajdujących się w mieszaninie reakcyjnej.
Prawidłowa odpowiedź to:

Terapia monitorowana:

Technika Western blot:

Pomiar stężenia jonów sodowych metodą ISE opiera się na zasadzie pomiaru:

Reakcje krzyżowe w metodach immunochemicznych obserwuje się pomiędzy:

Które z poniższych stwierdzeń dotyczących reakcji PCR jest prawdziwe?

Które z poniższych stwierdzeń dotyczących wydalania białka z moczem jest prawdziwe?

Test potwierdzający obecność HBsAg w surowicy jest oparty na:

Różnica pomiędzy nefelometrią i turbidymetrią polega na:

Wskaż, które z podanych niżej antykoagulantów nie mogą być stosowane w badaniach przesiewowych układu krzepnięcia:
1) wersenian potasowy;
2) hirudyna;
3) cytrynian trójsodowy 3.2%, stos. 1:9;
4) cytrynian trojsodowy 3.8%, stos. 1:4;
5) CTAD (cytrynian, teofilina, adenozyna, dipirydamol).
Prawidłowa odpowiedź to:

Moczówka prosta może być wynikiem:
1) braku wydzielania ADH;
2) nadmiernego wydzielania ADH;
3) braku odpowiedzi nerek na działanie ADH;
4) nadmiernego wydzielania aldosteronu;
5) zatrucia wodnego.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które ze stwierdzeń dotyczących wody transcelularnej (trzecia przestrzeń) jest prawdziwe?

Zmniejszenie objętości zarówno płynu pozakomórkowego, jak i wewnątrzkomórkowego występuje w:

Wyższa procentowa zawartość wody w organizmie mężczyzny w stosunku do kobiety jest wynikiem:
1) wyższej średniej wagi mężczyzn niż kobiet;
2) mniejszego udziału tkanki tłuszczowej w całkowitej masie ciała;
3) większego udziału tkanki mięśniowej w całkowitej masie ciała;
4) krwawień miesięcznych u kobiet;
5) mniejszego udziału tkanki kostnej w całkowitej masie ciała.
Prawidłowa odpowiedź to:

Autoprzeciwciała o najczęściej występujące w chorobie Graves’a i Basedowa to przeciwciała:

Podstawowym zastosowaniem próby stymulacji wydzielania TSH przez egzogenny TRH (tzw. test TSH po TRH) jest:

Większość obecnej we krwi trijodotyroniny (T₃) powstaje:

Spadek stężenia frakcji HDL w surowicy ze wzrostem stężenia triglicerydów i frakcji LDL charakterystyczny jest dla:

Obniżone stężenie TSH obserwuje się w:

We krwi pacjenta z rzekomą niedoczynnością przytarczyc:

Który z wymienionych wyników badań wskazuje na zaawansowaną marskość wątroby?

Które z poniższych stwierdzeń, dotyczących toksoplazmozy są prawdziwe?
1) ujemne toxo IgG i IgM mogą być traktowane jako potencjalne ryzyko infekcji;
2) dodatnie toxo IgG i ujemne IgM przemawiają za świeżą infekcją;
3) niska awidność IgG nie stanowi potwierdzenia ostrej infekcji;
4) wysoka awidność IgG stanowi potwierdzenie ostrej infekcji;
5) wysoka awidność IgG na początku ciąży przemawia za brakiem zagrożenia infekcją wewnątrzmaciczną płodu.
Prawidłowa odpowiedź to:

Główne zaburzenia odporności w przebiegu zakażenia wirusem HIV dotyczą:

Które z poniższych parametrów są uznawane za markery zapalne, związane z miażdżycą?
1) CRP;               4) fibrynogen;
2) interleukina 6 (IL-6);           5) D-dimery.
3) tkankowy aktywator plazminogenu (tPA);
Prawidłowa odpowiedź to:

Podwyższone stężenie bilirubiny związanej w surowicy, obecność bilirubiny w moczu, i obniżona zawartość urobilinogenu w moczu przemawia za:

Wskaż prawdziwe twierdzenia dotyczące prokalcytoniny:
1) jej stężenie w surowicy jest podwyższone w infekcjach bakteryjnych i stanach septycznych;
2) jej stężenie odzwierciedla nasilenie układowej reakcji zapalnej (zespół SIRS);
3) zaleca się jej oznaczanie równolegle do oznaczeń CRP;
4) jej oznaczanie jest ogólnie dostępne na większości analizatorów;
5) stwierdzono efekty jej działania hormonalnego.
Prawidłowa odpowiedź to:

Jaka jest dodatnia wartość predykcyjna testu (DWP) jeżeli jego czułość i swoistość diagnostyczna wynoszą odpowiednio 80% i 80% a badania przepro-wadzono w grupie liczącej 100 chorych i w grupie referencyjnej liczącej 100 osób zdrowych?

Pole powierzchni pod krzywą ROC (receiver operating characteristics) jest miarą:

Które ze stwierdzeń dotyczących antygenu karcynoembrionalnego jest fałszywe?
1) jest markerem nowotworowym z wyboru dla raka jelita grubego;
2) podwyższone stężenia CEA stwierdza się u znacznego odsetka chorych na pierwotnego raka wątroby;
3) wysokie stężenia CEA stwierdza się u chorych na nowotwory z przerzutami do wątroby;
4) u znacznego odsetka chorych na nasieniaki jądra stężenie CEA jest podwyższone;
5) CEA jest glikoproteiną należącą do nadrodziny immunoglobulin.
Prawidłowa odpowiedź to:

Jeżeli czułość diagnostyczna testu wynosi 75% a swoistość diagnostyczna 91%, to jakie są odsetki wyników fałszywie ujemnych i fałszywie dodatnich?

Które ze stwierdzeń dotyczących PSA jest fałszywe?

Które z poniższych stwierdzeń jest prawdziwe?

Podwyższenie wartości odcinającej przyjętej dla interpretacji wyników badań prowadzi do:

Optymalnym zestawem markerów w monitorowaniu chemioterapii u chorych na drobnokomórkowego raka płuca jest:

Antygen raka płaskonabłonkowego (SCCA) jest markerem z wyboru dla:

Czułość diagnostyczna charakteryzuje:

W badaniach pewnego testu uzyskano następujące wyniki: FU - 20, PD - 180, PU - 85, FD 15. Czułość i swoistość diagnostyczna wyników tego testu wynoszą odpowiednio:

Które ze stwierdzeń dotyczących krzywych ROC (receiver operating characteristics) są prawdziwe?
1) pole powierzchni pod krzywą ROC dla idealnego markera jest bliskie 1,00;
2) krzywa ROC opisuje zależność pomiędzy czułością i swoistością wyników oznaczeń markera;
3) pole powierzchni pod krzywą ROC określa liczebność wyników fałszywie ujemnych;
4) krzywa ROC jest wykreślana dla 2 różnych wartości odcinających;
5) pole powierzchni pod krzywą ROC bliskie 0,5 oznacza, że wyniki oznaczeń danego markera nie mają żadnej użyteczności diagnostycznej.
Prawidłowa odpowiedź to:

Na obecność przerzutów do wątroby u chorej operowanej z powodu raka piersi wskazuje:

W procesach wytwarzania białka C-reaktywnego w wątrobie uczestniczą:

Skompleksowany PSA (cPSA) to antygen związany z:

U chorych na nowotwory z kacheksją obserwuje się:

Które z poniższych stwierdzeń jest fałszywe?

Norma ISO 15189 dotyczy:

Które z poniższych stwierdzeń jest fałszywe?

Sercowe białko wiążące kwasy tłuszczowe (h-FABP):
1) jest wysoce kardiospecyficzne;
2) w prawidłowych warunkach występuje w śladowych ilościach w surowicy krwi;
3) w zawale serca jego stężenie przekracza wartości prawidłowe już po 30 min od początku bólu w klatce piersiowej i osiąga maksimum po 4 godzinach;
4) jego czułość i swoistość we wczesnej fazie zawału jest większa od troponin, ale mniejsza niż mioglobiny;
5) wydalane jest głównie przez nerki.
Prawidłowa odpowiedź to: