Egzamin PES / Diagnostyka laboratoryjna / jesień 2007

Niedokrwistości chorób przewlekłych (anemia of chronic diseases- ACD) towarzyszy:

Kolejność napełniania probówek krwią pobieraną w systemie próżniowym decyduje o wiarygodności wyników niektórych badań laboratoryjnych. Zlecenie obejmuje cztery rodzaje badań:
1) morfologia krwi;
2) glukoza (pobranie na fluorek sodu);
3) czas protrombinowy i czas kaolinowo-kefalinowy;
4) posiew krwi.
Należy napełnić cztery odpowiednie probówki, zachowując następującą kolejność:

U dziecka z podejrzeniem zespołu złego wchłaniania należy oznaczyć przeciwciała:

W badaniu mikroskopowym osadu moczu stwierdzono zwiększoną liczbę leukocytów. Obserwacja ta nie zgadza się z ujemnym wynikiem badania wykonanego za pomocą standardowego paska do moczu. Teoretycznie możliwe jest następujące wyjaśnienie stwierdzonej niezgodności:

U pacjenta uzyskano natępujące wyniki badań laboratoryjnych: osmolalność surowicy - 293 mOsm/kg H₂O, sód - 148 mmol/l, glukoza - 6,1 mmol/l, mocznik - 8,7 mmol/l. Luka osmotyczna u tego pacjenta wynosi:

Do białkowych markerów niedożywienia należą:

W warunkach fizjologii ekspresję antygenu CD34+ wykazują:

Antygenem charakterystycznym dla plazmocytów w szpiczaku jest:

Wyniki następujących zestawów badań odbiegają od normy w przewlekłym DIC:

Nieprawidłową glikemię na czczo (Impaired Fasting Glycemia, IFG) można rozpoznać przy następującym wyniku stężenia glukozy w osoczu krwi żylnej na czczo:

W celu wykrycia autoimmunologicznego procesu destrukcji komórek b wysepek Langerhansa trzustki należy wykonać badanie:

Które stwierdzenie dotyczące peptydu natriuretycznego typu B (BNP) jest fałszywe?

Uwalniana z kardiomiocytów w trakcie zawału serca troponina I (cTnI) występuje we krwi głównie w postaci:

Markerem procesów resorpcji kości nie jest:

We krwi pacjenta z rzekomą niedoczynnością przytarczyc:

W surowicy krwi pacjenta z zespołem nerczycowym dochodzi do wzrostu poziomu:
1) α1-antytrypsyny;         4) transferyny;
2) α2-makroglobuliny;       5) cystatyny-C.
3) cholesterolu;
Prawidłowa odpowiedź to:

Przedłużony APTT może być spowodowany:
1) niedoborem czynników VIII i IX;
2) niedoborem czynników V i VII;
3) obecnością przeciwciał antyfosfolipidowych;
4) niedoborem fibrynogenu;
5) leczeniem aspiryną.
Prawidłowa odpowiedź to:

Pacjent wydalił 2,88 litra moczu w ciągu doby, w którym oznaczono stężenie kreatyniny 100 mg/dl. Stężenie kreatyniny w surowicy wynosiło 1 mg/dl. Klirens kreatyniny wynosił:

Czułość diagnostyczna wyników oznaczeń markera nowotworowego określa prawdopodobieństwo:

Wszystkie z poniższych stwierdzeń są prawdziwe, z wyjątkiem:

Test potwierdzenia obecności HbsAg jest oparty na:

Podstawowym czynnikiem regulującym wytwarzanie erytropoetyny jest:

W badaniach pewnego testu uzyskano następujące wyniki: FU - 10, PD - 90, PU - 240, FD - 80. Czułość i swoistość diagnostyczna wyników tego testu wynoszą odpowiednio:

Wszystkie poniższe stwierdzenia są prawdziwe, z wyjątkiem:

W pierwotnej niedoczynności kory nadnerczy obserwuje się:
1) ACTH podwyższone;     4) kortyzol podwyższony;
2) ACTH obniżone;       5) sód obniżony;
3) kortyzol obniżony;      6) potas obniżony.
Prawidłowa odpowiedź to:

Hipoproteinemia jest wynikiem:

Międzynarodowy standard w metodach opartych na reakcjach immunologicznych:

C-peptyd jest:

Jeżeli zmierzona wartość pCO₂ wynosi 40 mm Hg, a wyliczone stężenie wodorowęglanów równa się 24 mmol/l, to pH krwi u tego pacjenta będzie wynosiło:

Które z poniższych stwierdzeń jest prawdziwe?

Badania markera wykonano u 100 chorych z nowotworem oraz w grupie 200 osób zdrowych. Wyliczona czułość diagnostyczna wyników oznaczeń wynosiła 50%, a swoistość diagnostyczna 75%. Jaka była dodatnia wartość predykcyjna (DWP) wyników oznaczeń tego markera?

Relatywnie wysokim prawdopodobieństwem raka stercza cechują się mężczyźni:

Swoista enolaza neuronowa (NSE) jest markerem z wyboru dla:

Krzywa ROC (receiver operating characteristic) opisuje zależność:

U chorych operowanych z powodu raka piersi wysokie stężenie CA 15-3, wysoka aktywność fosfatazy zasadowej i niska aktywność gamma-glutamylotranspeptydazy przemawiają za:

Dodatni wynik badania moczu na obecność bilirubiny świadczy o:

Małopłytkowość na tle zaburzenia wytwarzania płytek często towarzyszy następującym stanom klinicznym:

Niedobór czynników wewnątrzpochodnego toru krzepnięcia jest przeciwwskazaniem do zabiegu chirurgicznego, za wyjątkiem sytuacji, kiedy:

Niedokrwistość hemolityczna charakteryzuje się następującymi zmianami parametrów laboratoryjnych:

Które z poniższych stwierdzeń dotyczących haptoglobiny nie jest prawdziwe?

Które z poniższych stwierdzeń są fałszywe?
1) w procesach resorpcji kości dochodzi do zakwaszenia mikrośrodowiska;
2) kolagen typu I jest podstawowym składnikiem tkanki kostnej;
3) P1NP jest markerem procesów resorpcji;
4) wzrost aktywności kwaśnej fosfatazy winiano-opornej jest charakterystyczny dla procesów resorpcji;
5) procesy kościotworzenia związane są z aktywacją osteoklastów.
Prawidłowa odpowiedź to:

RDW-CV to:

U pacjenta z rzekomą niedoczynnością przytarczyc typu I charakterystycznymi zmianami są:
1) wzrost fosfaturii po podaniu PTH;
2) brak zmian fosfaturii po podaniu PTH;
3) spadek fosfaturii po podaniu PTH;
4) wzrost nefrogennego cAMP w moczu;
5) brak zmian nefrogennego cAMP w moczu.
Prawidłowa odpowiedź to:

W chorobie Pageta (osteitis deformans) stwierdza się:
1) obniżone stężenie wapnia w surowicy;
2) obniżenie fosforanów w surowicy;
3) podwyższenie fosforanów w surowicy;
4) wzrost aktywności fosfatazy zasadowej;
5) spadek aktywności fosfatazy kwaśnej.
Prawidłowa odpowiedź to:

We wrodzonej fenyloketonurii dochodzi do:
1) spadku stężenia tyrozyny we krwi;     4) nadmiaru amin biogennych;
2) wzrostu stężenia fenyloalaniny we krwi;   5) niedoborów amin biogennych.
3) spadku stężenia fenyloalaniny we krwi;   
Prawidłowa odpowiedź to:

Do czynników ryzyka cukrzycy typu 2, będących jednocześnie wskazaniami do badania przesiewowego nie należy:

Celem wykonywania testu dibukainowego i pomiaru tzw. liczby dibukainowej jest:

Przeciwwskazaniem do wykonania doustnego testu tolerancji glukozy jest według wytycznych WHO:

Które z poniższych stwierdzeń jest prawdziwe?

Które z niżej wymienionych zaburzeń są przyczynami hiperhomocystynemii, uznawanej za czynnik ryzyka w chorobach układu krążenia?
1) niedobór kwasu foliowego;    4) niedobór homocystyny;
2) nadmiaru stężenia alaniny;    5) nadmiar stężenia tryptofanu.
3) niedobór witamin B₆ i B₁₂;
Prawidłowa odpowiedź to:

Profil markerów: HBsAg (+), HBeAg(+), anty-HBcIgM (+) jest typowy dla:

Jak postąpisz w przypadku uzyskania dodatniego wyniku badania na obecność przeciwciał anty-HIV w teście ELISA?

Skompleksowany PSA to forma molekularna antygenu związanego:

Które z poniższych stwierdzeń jest fałszywe?

Które z poniższych stwierdzeń są fałszywe?
1) certyfikacja dotyczy jakości określonego produktu;
2) uzyskanie przez laboratorium akredytacji jest równoznaczne z poprawą wyników badań biegłości;
3) zakresy wartości podawanych przy kontroli wewnątrzlaboratoryjnej są takie same jak dla celów licencjonowania badań;
4) akredytacja jest to uznanie kompetencji laboratorium do wykonywania badań;
5) badania biegłości są konieczne dla uzyskania akredytacji.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które z wymienionych podziałów metod immunochemicznych są poprawne?
1) metody kompetycyjne i metody ze znakowanym przeciwciałem;
2) metody heterogenne i metody z niedoborem odczynnika;
3) metody z nadmiarem odczynnika i metody z niedoborem odczynnika;
4) ze znakowanym antygenem i metody ze znakowanym przeciwciałem;
5) metody heterogenne i metody wymagające izolacji kompleksu.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które z poniższych stwierdzeń jest prawdziwe?

Czułość funkcjonalna:

Oznaczenia stężenia glukozy we krwi dla celów rozpoznawania cukrzycy i innych zaburzeń metabolizmu węglowodanów powinny być wykonywane w następującym materiale:

Jaki zestaw wyników w tzw. teście poczwórnym w surowicy krwi ciężarnej wskazuje z relatywnie najwyższym prawdopodobieństwem na obecność zespołu Downa?
1) wzrost AFP;         5) wzrost wolnego estriolu;
2) spadek AFP;        6) spadek wolnego estriolu;
3) wzrost beta-HCG;        7) wzrost inhibiny A;
4) spadek beta-HCG;      8) spadek inhibiny A.
Prawidłowa odpowiedź to:

Działanie peptydów natriuretycznych obejmuje wymienione poniżej efekty, z wyjątkiem:

Przy stężeniu cholesterolu całkowitego 240 mg/dl, cholesterolu HDL 40 mg/dl i triglicerydów 200 mg/dl stężenie cholesterolu LDL wyliczone zgodnie z formułą Friedewalda wynosi:

Do czynników przedanalitycznych, wpływających na stężenie bilirubiny, należy:

Wykonano 20 pomiarów w ciągu 20 kolejnych dni pracy laboratorium, wykorzystując stabilny materiał kontrolny. Współczynnik zmienności, obliczony w oparciu o uzyskane wyniki, jest miarą:

Które z wymienionych białek jest najlepszym markerem wewnątrznaczyniowej hemolizy?

Nieproporcjonalnie wyższe stężenie C-peptydu niż insuliny w surowicy po obciążeniu glukozą wynika z faktu:

Dopuszczalna nieprecyzyjność pomiarów wykonywanych w medycznych laboratoriach diagnostycznych może być wyznaczona w oparciu o informacje na temat zmienności biologicznej mierzonych wielkości. Współczynnik zmienności (CV), określający dopuszczalną nieprecyzyjność, równy jest:

Limfocytoza z dużą liczbą atypowych lub „odczynowych” komórek jest najczęściej spotykana w:
1) mononukleozie zakaźnej;     4) toczniu rumieniowatym;
2) wirusowym zapaleniu wątroby;   5) chorobie atopowej.
3) toksoplazmozie;
Prawidłowa odpowiedź to:

Zasadniczą funkcją komórek dendrytycznych jest:

Cząsteczki immunoglobulin zbudowane są z łańcuchów lekkich i ciężkich. Który z wymienionych zestawów łańcuchów opisuje prawidłową cząsteczkę przeciwciała IgA?

W wyniku rozpoznania przez jednojądrzastą komórkę krwi antygenu prezentowanego przez komórkę APC pojawiają się na jej błonie markery aktywacji. Które z wymienionych markerów świadczą o aktywacji?

Który z wymienionych parametrów pomiarowych w surowicy krwi jest najbardziej specyficznym markerem ostrego zapalenia trzustki?

Markerami specyficznymi dla zawału mięśnia sercowego są:
1) troponina T;
2) troponina C;
3) aAlbumina modyfikowana ischemią (IMA);
4) CK MB masa;
5) mioglobina;
6) białko wiążące kwasy tłuszczowe.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które cytokiny indukują syntezę białek ostrej fazy w wątrobie?

Hiperlipoproteinemia typu IIb (wg Fredricksona) cechuje się:

Wskaż wyniki badań laboratoryjnych charakterystyczne dla hiperaldosteronizmu pierwotnego (zespół Cohna):
1) hiperkaliuria;      4) kwasica metaboliczna;
2) hipokaliuria;       5) zasadowica metaboliczna;
3) hiponatremia;      6) niska aktywność reninowa osocza.
Prawidłowa odpowiedź to:

Spośród wymienionych badań zależną od insuliny dystrybucję glukozy w tkankach najlepiej odzwierciedla:

Hiperkalcemia może wystąpić w przebiegu niżej wymienionych stanów chorobowych, z wyjątkiem:

Istotnym ograniczeniem metod immunochemicznych stosowanych do wykrywania mikroalbuminurii w celu rozpoznawania nefropatii cukrzycowej jest:

Który z zestawów wyników wskazuje na istnienie odporności poszczepiennej?

Wskaż, które z podanych niżej antykoagulantów mogą być stosowane w badaniach osoczowego układu krzepnięcia:
1) cytrynian sodu 3.8%, stosowany w proporcji: 1 obj. cytrynianu + 4 obj. krwi;
2) cytrynian sodu 3.2%, stosowany w proporcji: 1 obj. cytrynianu + 9 obj. krwi;
3) wersenian potasowy EDTA-K2;
4) CTAD (cytrynian + teofilina + adenozyna + dipirydamol);
5) heparyna.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wyniki barwień cytochemicznych komórek blastycznych wykazują ujemną reakcję na mieloperoksydazę, sudan czarny B i nieswoistą esterazę. W badaniu immunofenotypowym stwierdzono wysoką ekspresję antygenów CD41 i CD61. Uzyskane wyniki przemawiają za pochodzeniem blastów z linii:

Które ze stwierdzeń dotyczących antykoagulantu toczniowego jest fałszywe?

Wyniki badań laboratoryjnych wykazują: 5% blastów we krwi obwodowej, 19% blastów w szpiku, 0,9x109/L monocytów i 17% syderoblastów pierścieniowatych. Najbardziej prawdopodobnym typem zespołu mielodysplastycznego jest:

Najczęściej obserwowanym zaburzeniem układu krzepnięcia w przebiegu mocznicy jest:
1) wydłużenie czasu krwawienia;
2) wydłużenie czasu protrombinowego;
3) wydłużenie czasu kaolinowo-kefalinowego;
4) spadek liczby płytek.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które z poniższych stwierdzeń jest prawdziwe?
1) kalcytonina jest hormonem produkowanym przez tarczycę i podwyższającym poziom wapnia we krwi;
2) kalcytonina jest hormonem produkowanym przez tarczycę i obniżającym poziom wapnia we krwi;
3) deksametazon jest analogiem ACTH;
4) przyczyną choroby Addisona jest zanik kory nadnerczy, który często może być spowodowany nadmiarem podawanych sterydów egzogennych;
5) wysokie dawki deksametazonu hamują wydzielanie kortyzolu u pacjentów z ektopowym wydzielaniem ACTH.
Prawidłowa odpowiedź to:

Niedobór witaminy B12:
1) jest spowodowany zaburzeniem mechanizmu sprzężenia zwrotnego, wpływającego na erytropoezę w szpiku;
2) prowadzi do makrocytozy;
3) może być wynikiem gastrektomii;
4) są do niego predystynowani wegetarianie;
5) jest powszechnym zjawiskiem w okresie ciąży.
Prawidłowa odpowiedź to:

Frakcja lipoproteinowa LDL:

Wybierz prawdopodobne przyczyny nadpłytkowości wtórnej:
1) nadpłytkowość samoistna;      4) stan po splenektomii;
2) stan zapalny;         5) niedobór żelaza.
3) czerwienica prawdziwa;
Prawidłowa odpowiedź to:

Które parametry laboratoryjne są stosowane do oceny zaawansowania przewlekłej białaczki limfatycznej wg Raia?

Wysoki poziom FSH i obniżony 17 beta estradiolu są charakterystyczne dla:
1) pierwotnej niewydolności jajników;
2) okresu menopauzy;
3) zaburzeń podwzgórzowo-przysadkowych;
4) zespołów hiperandrogenizacji;
5) zespołu jajników policystycznych.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które ze stwierdzeń dotyczących tzw. „średniej dziennej” jest prawdziwe?
1) jest ona oparta na wynikach kolejnych oznaczeń materiału kontrolnego wykonywanych w ciągu dnia pracy;
2) może być stosowana jako metoda kontroli w każdym laboratorium bez względu na liczbę wykonywanych przez nie oznaczeń;
3) jest oparta na wyliczeniu wartości średniej z oznaczeń wykonywanych w materiale pochodzącym od pacjentów;
4) jest oparta na wyliczeniu wartości średniej z oznaczeń wykonywanych zarówno w materiale pochodzącym od pacjentów, jak i w materiale kontrolnym;
5) może być stosowana do kontroli wewnątrzlaboratoryjnej zarówno oznaczeń hematologicznych jak i biochemicznych.
Prawidłowa odpowiedź to:

Jaka jest czułość i swoistość diagnostyczna wyników oznaczeń markera jeżeli odsetki wyników fałszywie ujemnych i fałszywie dodatnich wynosiły odpowiednio 19% i 42%?

Prawidłowa interpretacja aktywności reninowej osocza powinna uwzględniać:

Spadku stężenia TSH można oczekiwać w:

Brak lub wyraźne zmniejszenie frakcji a1-globulinowej w badaniu elektroforetycznym białek surowicy krwi wskazuje na:

Które z poniższych stwierdzeń mogą odnosić się do ferrytyny?
1) jest białkiem transportującym żelazo;
2) jej stężenie wzrasta w przebiegu ostrych i przewlekłych procesów zapalnych;
3) jej stężenie informuje o wielkości puli zapasowej żelaza;
4) jej stężenie ulega obniżeniu w chorobach wątroby;
5) jej stężenie jest odwrotnie proporcjonalne do poziomu wolnych receptorów transferyny.
Prawidłowa odpowiedź to:

ISI - International Sensitivity Index:

Następujące wyniki mogą sugerować ostry DIC:

U kobiet ciężarnych obserwuje się:

Jakie jest najbardziej prawdopodobne wyjaśnienie podwyższonego stężenia wapnia zjonizowanego przy prawidłowym stężeniu wapnia całkowitego?

Wszystkie z poniższych stwierdzeń dotyczących chylomikronów są prawdziwe, z wyjątkiem:

Które z poniższych stwierdzeń jest prawdziwe?
1) w skład wałeczków szklistych wchodzi białko Tamm-Horsfalla i mogą być one obecne w moczu prawidłowym szczególnie po wysiłku fizycznym;
2) jeżeli w skład wałeczków szklistych wchodzi białko Tamm-Horsfalla świadczą one o zmianach patologicznych w kanalikach dystalnych;
3) komórki drożdży w osadzie moczu przypominają erytrocyty;
4) cholesterolowe kamienie moczowe są jednymi z najczęściej spotykanych;
5) w moczówce prostej dochodzi do wydalania moczu o bardzo niskim ciężarze właściwym.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wszystkie stwierdzenia dotyczące troponiny I są prawdziwe, z wyjątkiem:

Hormon wzrostu:
1) zwiększa wchłanianie jelitowe glukozy;
2) nasila lipolizę;
3) powoduje dodatni bilans azotowy poprzez stymulację syntezy białek;
4) powoduje podwyższenie stężenia glukozy;
5) razem z IGF-I jest odpowiedzialny za wzrost w okresie postnatalnym.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wszystkie stwierdzenia dotyczące alfa1 antytrypsyny (AAT) są prawdziwe, z wyjątkiem:

W oznaczeniach aktywności enzymów wyczerpanie substratu:

W immunochemicznych metodach kompetycyjnych ze znacznikiem enzymatycznym:

Które kryształy w moczu po jego zakwaszeniu powodują wydzielanie pęcherzyków gazu?

Który z wymienionych poniżej stanów klinicznych nie przebiega ze zwiększonym odsetkiem plazmocytów w szpiku?

Przyczyną hiponatremii nie jest:

W zatruciu glikolem etylenowym nie występuje:

Wzrost poziomu cystatyny-C w surowicy wskazuje na:

Aktywność AlAT jest wyższa niż aktywność AspAT w przypadku wszystkich przyczyn przewlekłego uszkodzenia wątroby,
z wyjątkiem:

Alfa-fetoproteina (AFP) jest znacznie podwyższona (> 15 ng/ml) w podanych niżej stanach, z wyjątkiem:

Prawdopodobieństwo wyższego od wartości odcinającej stężenia markera u osób grupy referencyjnej określa:

Po masywnych przetoczeniach krwi konserwowanej (3-4 l) można obserwować:
1) przedłużenie czasu protrombinowego (PT);
2) przedłużenie czasu częściowej tromboplastyny po aktywacji (APTT);
3) przedłużenie czasu batroksobinowego (reptilazowego);
4) aktywację fibrynolizy;
5) spadek liczby płytek.
Prawidłowa odpowiedź to:

Wg klasyfikacji MIC, w podtypie immunologicznym Common OBL, komórki blastyczne nie wykazują obecności:

Do przyczyn hiperchloremii należy:

Na obecność przerzutów do wątroby u chorej operowanej z powodu raka piersi wskazuje podwyższone stężenie: