Egzamin PES / Diagnostyka laboratoryjna / jesień 2006

Hemoglobina glikowana powstaje w wyniku procesu:

Które z poniższych stwierdzeń jest prawidłowe?

Wg klasyfikacji MIC, w podtypie immunologicznym Common OBL, komórki blastyczne nie wykazują obecności:

Niedokrwistości chorób przewlekłych (anemia of chronic disease - ACD) towarzyszy:

Ekspresja glikoproteiny P może występować we wszystkich typach AML, z wyjątkiem:

Antygenem charakterystycznym dla plazmocytów w szpiczaku jest:

Wybierz prawdopodobne przyczyny nadpłytkowości wtórnej:
1) nadpłytkowość samoistna;     4) stan po splenektomii;
2) stan zapalny;       5) niedobór żelaza.
3) czerwienica prawdziwa;
Prawidłowa odpowiedź to:

Przy automatycznym pomiarze liczby płytek krwi pseudotrombocytoza może być spowodowana:

Niedokrwistość hemolityczna charakteryzuje się następującymi zmianami parametrów laboratoryjnych:

Które z poniższych stwierdzeń jest prawdziwe?

Obecność syderoblastów pierścieniowatych w szpiku kostnym nie jest charakterystyczna dla:

Cytokiny regulują linię czerwonokrwinkową:

Które parametry laboratoryjne są stosowane do oceny zaawansowania przewlekłej białaczki limfatycznej wg Raia?

RDW-SD to:

Pseudomakrocytoza może wynikać z:

Lipemia znacznego stopnia może zawyżać wartość:

Jaka jest rzeczywista liczba leukocytów, jeżeli w rozmazie barwionym znaleziono 200 erytroblastów na 100 leukocytów, a wartość WBC podana przez analizator hematologiczny wynosi 30 x10³/ml?

Stężenie karboksyhemoglobiny (COHb) u noworodków oznaczone spektrofotometrycznie jest wyższe niż u dorosłych ponieważ:

Obniżone stężenie TSH i fT₄ w surowicy spotykane jest w:
1) nadczynności pierwotnej;     4) niedoczynności wtórnej;
2) nadczynności subklinicznej;     5) nadczynności wtórnej.
3) niedoczynności pierwotnej;
Prawidłowa odpowiedź to:

W pierwotnej niedoczynności kory nadnerczy obserwuje się:
1) ACTH podwyższone;     4) kortyzol podwyższony;
2) ACTH obniżone;       5) sód obniżony.
3) kortyzol obniżony;
Prawidłowa odpowiedź to:

Wysoki poziom FSH i obniżony 17 beta estradiolu są charakterystyczne dla:
1) pierwotnej niewydolności jajników;
2) okresu menopauzy;
3) zaburzeń podwzgórzowo-przysadkowych;
4) zespołów hiperandrogenizacji;
5) zespołu jajników policystycznych.
Prawidłowa odpowiedź to:

Podstawowym czynnikiem regulującym wytwarzanie erytropoetyny jest:

We wtórnej nadczynności przytarczyc z niedoboru witaminy D3 przy zachowanej funkcji nerek występują:
1) hiperkalcemia;       4) hiperfosfatemia;
2) hipofosfatemia;       5) hiperkalciuria;
3) hipokalcemia;       6) hiperfosfaturia.
Prawidłowa odpowiedź to:

U pacjenta z rzekomą niedoczynnością przytarczyc typu I typowymi zmianami są:
1) wzrost fosfaturii po podaniu PTH;
2) brak zmian fosfaturii po podaniu PTH;
3) spadek fosfaturii po podaniu PTH;
4) wzrost nefrogennego cAMP w moczu;
5) brak zmian nefrogennego cAMP w moczu.
Prawidłowa odpowiedź to:

W chorobie Cushinga obserwujemy:

Głównym metabolitem adrenaliny obecnym w moczu jest:

W surowicy krwi pacjentek z zespołem wielotorbielowatych jajników stwierdza się w surowicy:
1) wzrost testosteronu;       4) wzrost prolaktyny;
2) wzrost progesteronu;     5) wzrost stosunku LH/FSH.
3) spadek beta-estradiolu;
Prawidłowa odpowiedź to:

W tzw. teście potrójnym w drugim trymestrze ciąży na obecność zespołu Downa wskazują następujące zmiany w surowicy kobiety ciężarnej:
1) wzrost alfa-fetoproteiny;     4) spadek beta-HCG;
2) spadek alfa-fetoproteiny;     5) wzrost wolnego estriolu;
3) wzrost beta-HCG;       6) spadek wolnego estriolu.
Prawidłowa odpowiedź to:

Najmniej prawdopodobny jest wzrost aktywności aminotransferaz w:

Które ze stwierdzeń, dotyczących wolnego glicerolu jest prawdziwe?
1) jego stężenie w surowicy jest bardzo niskie i nie wymaga uwzględnienia przy oznaczaniu stężenia triglicerydów;
2) zestawy do oznaczeń triglicerydów zawierają lipazę, rozkładającą glicerol i jego obecność nie interferuje z oznaczaniem triglicerydów;
3) pierwszym etapem oznaczania stężenia wolnego glicerolu w surowicy jest enzymatyczny rozkład triglicerydów;
4) nawet w przypadkach podwyższonego stężenia wolnego glicerolu (np. w cukrzycy) jego wartości nie wpływają na kliniczną interpretację stężenia triglicerydów w surowicy.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które ze stwierdzeń dotyczących tzw. „średniej dziennej” jest prawdziwe?
1) jest ona oparta na wynikach kolejnych oznaczeń materiału kontrolnego wykonywanych w ciągu dnia pracy;
2) może być stosowana jako metoda kontroli w każdym laboratorium bez względu na liczbę wykonywanych przez nie oznaczeń;
3) jest oparta na wyliczeniu wartości średniej z oznaczeń wykonywanych w materiale pochodzącym od pacjentów;
4) jest oparta na wyliczeniu wartości średniej z oznaczeń wykonywanych zarówno w materiale pochodzącym od pacjentów, jak i w materiale kontrolnym;
5) może być stosowana do kontroli wewnątrzlaboratoryjnej zarówno oznaczeń hematologicznych jak i biochemicznych.
Prawidłowa odpowiedź to:

Dodatnia wartość predykcyjna testu charakteryzuje:

Skompleksowany PSA to forma molekularna antygenu związanego z:

Podwyższone stężenie alfa-fetoproteiny spotyka się u znacznego odsetka chorych na:

Które z poniższych stwierdzeń jest prawdziwe?

W badaniach pewnego markera uzyskano następujące wyniki: FU - 50, PD - 150, PU - 150, FD - 50. Ujemna i dodatnia wartość predykcyjna wyników tego testu wynoszą odpowiednio:

Jaka jest czułość i swoistość diagnostyczna wyników oznaczeń markera jeżeli odsetki wyników fałszywie ujemnych i fałszywie dodatnich wynosiły odpowiednio 19% i 42 %?

Które ze stwierdzeń dotyczących krzywych ROC (receiver operating characteristics) są prawdziwe?
1) pole powierzchni pod krzywą ROC dla idealnego markera jest bliskie 0,75;
2) krzywa ROC opisuje zależność pomiędzy czułością i swoistością wyników oznaczeń markera;
3) pole powierzchni pod krzywą ROC określa odsetek wyników fałszywie ujemnych w badanej grupie;
4) pole powierzchni pod krzywą ROC jest miarą użyteczności diagnostycznej wyników oznaczeń markera;
5) pole powierzchni pod krzywą ROC bliskie 0,5 oznacza, że wyniki oznaczeń danego markera nie mają żadnej użyteczności diagnostycznej.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które ze stwierdzeń dotyczących metod immunochemicznych jest fałszywe?

Które z poniższych stwierdzeń jest prawdziwe?

Prawdopodobieństwo ujemnego wyniku testu u osób grupy referencyjnej określa:

Na obecność przerzutów do wątroby u chorej operowanej z powodu raka piersi wskazuje:

W badaniach pewnego testu uzyskano następujące wyniki: FU - 40, PD - 160, PU - 150, FD 50. Czułość i swoistość diagnostyczna wyników tego testu wynoszą odpowiednio:

Prawidłowa interpretacja aktywności reninowej osocza powinna uwzględniać:

Które z poniższych białek nie jest białkiem ostrej fazy?

Które z poniższych stwierdzeń, dotyczących amoniaku jest prawdziwe?
1) amoniak krążący we krwi pochodzi głównie z przewodu pokarmowego;
2) w warunkach prawidłowych amoniak jest metabolizowany w hepatocytach do mocznika;
3) oznaczanie amoniaku we krwi ma dużą wartość diagnostyczną w różnicowaniu etiopatogenezy śpiączki;
4) przyczyną hiperamonemii są choroby wątroby i nerek.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które z wymienionych czynników mogą powodować przyśpieszenie szybkości opadania krwinek czerwonych?

Do uznanych białkowych markerów niedożywienia należą:

W surowicy krwi pacjenta z zespołem nerczycowym dochodzi do wzrostu poziomu:
1) α1-antytrypsyny;      4) transferyny;
2) α2-makroglobuliny;      5) cystatyny-C.
3) cholesterolu;
Prawidłowa odpowiedź to:

Dysproteinemii spotykana u szeregu chorych na nowotwory złośliwe charakteryzuje się:

Brak lub wyraźne zmniejszenie frakcji a1-globulinowej w badaniu elektroforetycznym białek surowicy krwi wskazuje na:

Które z poniższych stwierdzeń mogą odnosić się do ferrytyny?
1) jest białkiem transportującym żelazo;
2) jej stężenie wzrasta w przebiegu ostrych i przewlekłych procesów zapalnych;
3) jej stężenie informuje o wielkości puli zapasowej żelaza;
4) jej stężenie ulega obniżeniu w chorobach wątroby.
Prawidłowa odpowiedź to:

Białko C-reaktywne (CRP):
1) u chorych septycznych jego stężenie jest skorelowane z bilansem azotowym;
2) jego czas półtrwania wynosi 20 dni;
3) jest jednym z markerów stanu odżywienia u chorych na AIDS;
4) jest dodatnim reaktantem ostrej fazy;
5) jest produkowane w makrofagach, komórkach śródbłonka i hepatocytach.
Prawidłowa odpowiedź to:

Bilirubina:

ISI - International Sensitivity Index:

Następujące wyniki mogą sugerować ostry DIC:

Ilościowe oznaczanie stężenia D-dimerów jest użyteczne w:

Wskaż prawidłowe stwierdzenia, dotyczące metod amidolitycznych, stosowanych w badaniach układu krzepnięcia:
1) wykorzystują swoistość substratową określonych enzymów;
2) są testami immunologicznymi;
3) pozwalają na pomiar stężenia antygenów białkowych w osoczu;
4) stosowane są wyłącznie w badaniach przesiewowych układu krzepnięcia;
5) służą do oceny aktywności białek układu krzepnięcia.
Prawidłowa odpowiedź to:

Najczęściej obserwowanym zaburzeniem układu krzepnięcia w przebiegu mocznicy jest:
1) wydłużenie czasu krwawienia;
2) wydłużenie czasu protrombinowego;
3) wydłużenie czasu kaolinowo-kefalinowego;
4) spadek liczby płytek.
Prawidłowa odpowiedź to:

Niedobór czynników wewnątrzpochodnego toru krzepnięcia jest przeciwwskazaniem do wykonania planowego zabiegu chirurgicznego,
z wyjątkiem sytuacji, kiedy:

U kobiet ciężarnych obserwuje się:

Małopłytkowość może pojawiać się m. in. w przebiegu:
1) niedokrwistości aplastycznej;
2) zakażeń wirusowych;
3) niedokrwistości megaloblastycznych;
4) niewydolności nerek;
5) zespołu wykrzepiania sródnaczyniowego (DIC);
6) zespołu antyfosfolipidowego (APL).
Prawidłowa odpowiedź to:

W serologii grup krwi o antygenie „prywatnym” mówimy, gdy częstość występowania tego antygenu w populacji nie przekracza:

U pacjenta z niedomogą nerek i uszkodzeniem wątroby, skuteczność leczenia heparyną frakcjonowaną, drobnoczasteczkową, można monitorować oznaczając:
1) APTT (czas częściowej tromboplastyny po aktywacji), wyrażany w postaci współczynnika APTT;
2) PT (czas protrombinowy), wyrażany w postaci INR;
3) ACT (aktywowany czas krzepnięcia);
4) aktywność heparynową anty-Xa;
5) czas okluzji (zamknięcia) przy pomocy aparatu PFA-100.
Prawidłowa odpowiedź to:

Poniższe stwierdzenia dotyczące hemofilii typu A są prawdziwe, z wyjątkiem:
1) podłożem choroby jest zaburzenie syntezy czynnika VIII;
2) synteza czynnik VIII odbywa się tylko w komórkach wątroby w obecności wit.K;
3) występuje tylko u mężczyzn;
4) nosicielkami genu są kobiety;
5) u nosicielek poziom czynnika VIII jest zawsze obniżony poniżej 40% normy.
Prawidłowa odpowiedź to:

Leczenie doustnymi antykoagulantami (pochodnymi kumaryny) powoduje zaburzenie biosyntezy:
1) czynników krzepnięcia II, VII, IX, X;   4) antytrombiny III;
2) czynników krzepnięcia V, XI i XII;   5) plazminogenu i antyplazminy.
3) białek C i S;
Prawidłowa odpowiedź to:

Bezpośredni test antyglobulinowy jest stosowany do:
1) wykrywania p-ciał opłaszczających in vivo erytrocyty dziecka u noworodków z podejrzeniem choroby hemolitycznej;
2) u chorych z podejrzeniem niedokrwistości autoimmunohemolitycznej (NAIH);
3) wykrywania alloprzeciwciał odpornościowych w surowicy pacjentów;
4) badań kontrolnych antygenu D z układu Rh;
5) dobierania krwi do przetoczeń.
Prawidłowa odpowiedź to:

Stwierdzenie u pacjenta fenotypu układu Rh oznaczonego symbolem Rhnull oznacza:
1) brak wszystkich antygenów układu Rh;
2) obecność słabej odmiany antygenów Rh;
3) zdolność wytwarzania alloprzeciwciał odpornościowych z układu Rh;
4) skrócenie czasu przeżycia erytrocytów;
5) zagrożenie wystąpienia niedokrwistości hemolitycznej.
Prawidłowa odpowiedź to:

W oznaczeniach aktywności enzymów wyczerpanie substratu:

W metodach kompetycyjnych ze znacznikiem enzymatycznym:

Międzynarodowy materiał referencyjny stosowany w metodach opartych na reakcjach immunologicznych:

Które ze stwierdzeń dotyczących BNP jest prawidłowe?

Uwalniana z kardiomiocytów w trakcie zawału serca troponina I (cTnI) występuje we krwi głównie w postaci:

Które z niżej wymienionych zaburzeń są przyczyną hiperhomocystynemii, uznawanej za czynnik ryzyka w chorobach układu krążenia?
1) niedobór kwasu foliowego;   4) niedobór homocystyny;
2) nadmiaru stężenia alaniny;   5) nadmiar stężenia tryptofanu.
3) niedobór witamin B₆ i B₁₂;
Prawidłowa odpowiedź to:

Działanie peptydów natriuretycznych obejmuje wymienione poniżej efekty, z wyjątkiem:

Wartość odcięcia (decyzyjna) stężenia sercowych troponin (cTnI, cTnT) we krwi dla rozpoznania zawału serca powinna:

Wszystkie stwierdzenia dotyczące cholesterolu są prawdziwe, z wyjątkiem:

Które ze stwierdzeń dotyczących C-peptydu jest prawidłowe?

Cukrzycę ciążową (Gestational Diabetes Mellitus,GDM) rozpoznaje się przy następującej wartości glikemii w 120 minucie doustnego testu tolerancji glukozy:

W celu wykrycia autoimmunologicznego procesu destrukcji komórek b wysepek Langerhansa trzustki należy wykonać badanie:

Stężenie glukozy w osoczu krwi żylnej oznaczone w 120 min doustnego testu tolerancji glukozy wynoszące 160 mg/dl (8.9mmol/l) jest podstawą do rozpoznania:

Kryteria rozpoznania cukrzycy są spełnione w przypadku:

Dobowy profil glikemii:
1) stanowią wyniki oznaczeń stężenia glukozy w próbkach krwi pobranych w porach przewidywanych skrajnych wartości glikemii;
2) jest zwykle wykonywany samodzielnie przez chorego (samokontrola);
3) jest podstawową metodą oceny wyrównania metabolicznego (monitorowania leczenia);
4) powinien być wykonywany wyłącznie przez chorych na cukrzycę typu 1;
5) jest jednym z kryteriów rozpoznania cukrzycy.
Prawidłowa odpowiedź to:

Osmolalność surowicy wyliczona na podstawie badań laboratoryjnych wynosiła 282 mOsm/kg H₂O. Osmolalność zmierzona u tego samego pacjenta wynosiła 300 mOsm/kg H₂O. Powodem takiej różnicy może być:
1) błąd laboratoryjny;
2) zatrucie glikolem;
3) cukrzycowa kwasica ketonowa;
4) infuzja mannitolu;
5) nieketonowy hiperglikemiczny zespół hipermolarny;
6) przedłużająca się biegunka.
Prawidłowa odpowiedź to:

Który z wymienionych parametrów przemawia za wysokim ryzykiem rozwoju zmian miażdżycowych?

Które ze zmian w badaniu gazometrycznym krwi tętniczej mogą wskazywać na mieszane zaburzenie równowagi kwasowo-zasadowej?

U pacjenta ze stężeniem sodu we krwi 148 mmol/l, glukozy - 9,8 mmol/l i mocznika 12,2 mmol/l oraz luką osmotyczną równą
9,0 mOsm/kg H₂O zmierzona osmolalność surowicy wynosi:

U pacjenta z kwasicą metaboliczną uzyskano następujące wyniki: pH 7. 30; HCO^-₃ 17 mmol/l, NZ -10 mmol/l, pCO₂ 36 mmHg, Na⁺ 135, Cl^- 113 mmol/l, K⁺ 4.0 mmol/l. Obraz może odpowiadać kwasicy:
1) cukrzycowej;           4) w przebiegu biegunki;
2) mleczanowej;           5) mocznicowej.
3) kanalikowej;
Prawidłowa odpowiedź to:

W badaniach gazometrycznych uzyskano następujące wyniki:pH - 7.11; pCO₂ - 52 mmHg; pO₂ 45 mmHg; HCO₃^- 16 mmol/l.
Mogą one wskazywać na:

Kolejność napełniania probówek krwią pobieraną w systemie próżniowym decyduje o wiarygodności wyników niektórych badań laboratoryjnych. Zlecenie obejmuje cztery rodzaje badań:
1) morfologia krwi;
2) glukoza (pobranie na fluorek sodu);
3) czas protrombinowy i czas kaolinowo-kefalinowy;
4) posiew krwi;
Należy napełnić cztery odpowiednie probówki, zachowując następującą kolejność:

Markerem resorpcji kości nie jest:

Który z wymienionych parametrów nie należy do charakteryzujących gospodarkę żelazową?

Różnica pomiędzy nefelometrią i turbidymetrią polega na:

W rozpoznawaniu i monitorowaniu choroby trzewnej mają zastosowanie oznaczenia wszystkich przeciwciał, z wyjątkiem:

Dopuszczalna nieprecyzyjność pomiarów stężenia glukozy, wyznaczona w oparciu o zmienność wewnątrzosobniczą stężenia glukozy (CV_I = 6%), wynosi:

Zatrucie metanolem powoduje kwasicę w skutek akumulacji:
1) kwasu mrówkowego;         4) kwasu glioksalowego;
2) utraty wodorowęglanów przez nerki;      5) kwasu szczawiowego.
3) kwasu mlekowego;
Prawidłowa odpowiedź to:

Który z wymienionych poniżej testów statystycznych służy do porównania odchyleń standardowych określających nieprecyzyjność metody w dwóch okresach kontroli?

MDR oznacza:

Biologiczny okres półtrwania digoksyny u chorego z wydolnymi nerkami wynosi około 40 godzin. Monitorowanie stężenia tego leku należy rozpoczynać:

Fenyloketonuria to wrodzona wada metaboliczna polegająca na zahamowaniu aktywności:

Nośnikiem informacji genetycznej wirusa zapalenia wątroby typu B (HBV) jest:

W przebiegu infekcji HBV pojawiają się w surowicy poszczególne serologiczne wykładniki (markery) tego zakażenia w kolejności:

Potwierdzeniem ostrej fazy zakażenia HAV jest obecność w surowicy:

W przypadku uzyskania dodatniego wyniku badania na obecność przeciwciał anty-HIV w teście ELISA:

W diagnostyce serolologicznej kiły w teście flokulacyjnym (kłaczkującym) otrzymano wynik pozytywny. Wiedząc, że test ten może dawać wyniki fałszywie dodatnie, który z wymienionych poniżej testów wykonamy jako test potwierdzenia?

Które z poniższych stwierdzeń jest fałszywe?
1) akredytacja jest to uznanie kompetencji laboratorium do wykonywania badań;
2) certyfikacja dotyczy jakości konkretnego produktu;
3) badania biegłości są nieodzowne dla uzyskania akredytacji;
4) uzyskanie przez laboratorium akredytacji jest równoznaczne z poprawą wyników badań biegłości;
5) zakres wartości podawanych dla celów kontroli wewnątrzlaboratoryjnej jest taki sam, jak dla celów licencjonowania badań.
Prawidłowa odpowiedź to:

Zakażeniu HDV może ulec osobnik:

Obecność przeciwciał anty-HCV w surowicy wskazuje na:

Które z poniższych stwierdzeń jest prawdziwe?

Wzrost FE_Na (wskaźnika Espinela) ponad 3% przemawia za:
1) ostrą martwicą cewek nerkowych;
2) ostrym kłębuszkowym zapaleniem nerek;
3) ostrą pozanerkową niewydolnościa nerek;
4) ostrą przednerkową niewydolnościa nerek;
5) przewlekłym kłebuszkowym zapaleniem nerek.
Prawidłowa odpowiedź to:

Które z poniższych badań ma istotną rolę diagnostyczną w przewlekłej białaczce szpikowej?

W surowicy krwi pacjenta z zespołem nerczycowym oprócz spadku poziomu albuminy dochodzi do spadku poziomu:
1) alfa₁- antytrypsyny;       4) transferryny;
2) ceruloplazminy;       5) afa₂-makroglobuliny.
3) lipoprotein o niskiej gęstości;
Prawidłowa odpowiedź to:

Charakterystyczne objawy makroamylazemii to:

U pacjenta z przewlekła niewydolnością nerek najczęściej obserwujemy:

Tzw. delta-check:

Które z poniższych stwierdzeń dotyczących reakcji PCR jest prawdziwe?

Reakcje krzyżowe w metodach immunochemicznych obserwuje się pomiędzy:

Które z wymienionych poniżej komórek posiadają receptor dla wirusa HIV?

Obliczając wartości referencyjne bez względu na zastosowana metodę statystyczną wiesz, że:

Który antygen z poza układu ABO i RH nie powinien być obecny na krwinkach czerwonych przetaczanych osobom płci żeńskiej do okresu menopauzy?